장음표시 사용
61쪽
bibus, quod de urbium incolis dico; tam Ardea ' capta, quam Roma est. Conditor ille juris humani non natalibus
nos, nec nominum claritate, distinxit, ni8i dum sumus. Ubi vero ad finem mortalium ventum est : u Discede, inquit, ambitiol omnium, quae terram premunt, sirempS 1 lex esto '. v Ad omnia patienda pares gumus e nemo altero fragilior est, nemo in Cra8tinum sui certior. Alexander Macedonum rex discere geometriam coeperat; infelix lsciturus quetura pusilla terra esset, ex qua minimum Oc
cupaverat : ita dico, infelix, ob hoc, quod intelligere
debebat falsum se gerere cognomen ; quis enim e88e ma
gnus in pusillo potest Θ Εrant illa quae tradebantur, sub tilia, et diligenti intentione discenda : non quae percipere
posset vesanus homo, et timns Oceanum cogitationes suas mittens.s u Facilia, inquit, me docet i, - Cui praeceptor :α Ista, inquit, omnibus eadem sunt, aeque difficilia . . - ΗΟC puta rerum Naturam dicere : u Ista, de quibus quereris, omnibus eadem sunt; nulli dari taciliora pos sunt : sed, quisquis volet, sibi ipsi illa reddet faciliora. is Quomodo p aequanimitate. Et doleas oportet, et sitias, et
. Ardea. Pusilla urbs, comparata eum Roma, cui erat vieina. CL Liv
u. Siremps Iex esto. Ex em. Mu-νeii. In libris erat: Sere mi s esto. Vulgaverant: similes esto vel semvs miles e. Πωhk.-Siremps vetus Ver bom in legibus senatusque consultis rasitatum : est autem idem, ae si di reret similis lex omnibus posita esto. Hane Emendationem debemus sum-m. Jaeobo Giaelo. Muretus. 3. Alexander. Quae de Alexandro M. hie narrantur, nullo historiae testimonio subnia a sunt, sed petita e deelamationibus, quibus hoc propositum erat, libertate sublata, ut fietis armmentis in suasoriis, controversiis ele. uterentur ad eloquen- iam umbratilem exeolendam, d eendam , diseendam. Verum est , Alexandrum puerum, non regem magistro Aristotele Geometriam di dieisse, et Persis postea devietis eu-pidum fuisse visendi Deeanum. Re liqua ad Alexandrum deprimendum declamatores mentiti sunt, quos nos ter nullo iud eio eritieo usus h. l. et alias seeutus est . et Iuvenal. X ,
62쪽
esurias, et senescas, si tibi longior contigerit inter homines mora, et aegrote8, et perdas aliquid, et percas. Non est tamen quod istis, qui te circum8trepunt ', credas; nihil horum malum est, nihil intolerabile, aut durum. Ex consen8u istis metus est : 8io mortem times, 'quomodo famam. Quid autem stultius homine verba me tuente λ Eleganter Demetrius A noster solet dicere, u eodem loco sibi esse voces imperitorum, quo ventre redditos crepitus. Quid enim, inquit, mea refert, sursum isti an deorsum sonent pu-Quanta dementia est, vereri riginiameris ab infamibus p Quemadmodum famam extimuistis sine causa, sie et illa, quae nunquam timeretis, nisi fama iussisset. Num quid detrimenti saceret vir bonus ac iniquis rumoribus sparsus p Ne morti quidem hoc apud nos noceat : et haec malam aiulitionem habet Nemo
fieit orbis. ete. Cf. Jo. Sehuli ing. ad M. Setieeae Suasor. I. Ruh4. i. Si tibi longior. Recte m. a. Alii vulgo et, si tihi ete. Schin. α. Qui te ei ciamstre urit. Perperam quo te circumstrem, ed. Lips. et seqq. invitis msstis. Schw. 3. L metrius. De Demetrio Vni- eo, amieo Senecae, es. ad II l, 3 dis Providentia. Caeteritin simile saeetedietum Bulleri, Angli, auctoris car minis epiei Hudibras, eiusdem sere argumenti notum est. NMk.έ. ive morti qMidem Aoc... no G . Hoe, scilicet iniqui rumores ne morti
quidem noeeant : ne moveamur ea
lumniis hominum de illa. 5. Marum a Dionem ha t. Vul. go motam molitianem. quod nulla emendatione indigere existimavit
Rubh. Ego, nisi probabilius aliquid
occurrisset, Gronovium probassem, o inionem eorrigentem. Sed, in malam olitionem, quod ms. a. dabat, persuasum habui latere id quod dedi. malam auditionem habet , i. e. mal audit, malam famam habet. S. Molitionem sie defendit Ruhh. α Hane antiquam ieetionem fuisse, docent
e d. ms I veram esse, monstrat
nexus : noli eredere nee iniquis rumoribus atque iis deprimi, nee angi iis, quae de morte narrantur. N cmoria... hoBri et t. e. nee morti hae fama de ea speeiem horribilem eir eum det ' uti illa sama in bono vir aspergendo , ita in morte accusanda sueeessu bono destituatur : motitio enim est maehitiatio, Nat. Qu. Ill, 3o init. mee sama malam l. mali. gnam , nobis terrorem incutientem , molitionem , i. eonatum habet. Quae si vera sint, Gronorii emendatione rmalam ct insonem non indigemus. . Quae interpretatio ipsa re thon minus obseura nobis videtur.
63쪽
coriana, qui illam accusant, expertus est : interim temo ritas est, damnare quod nescias. At illud scis, quam multis utilis sit, quam multos liberet tormentis, egestate, querelis, suppliciis, taedio. Non sumus in ullius potestate, quum mors in nostra potestate sit. Vale.
Visum analeum sibi convenire dieat in eo , ut eo ira animi causa adsit eique serviat, sequatur necesse est, beatam vitam in hoc uno positam esse , ut in nobis ratio perseeta sit, qua una id quod honestum est, et beata vita paratur , omni auxilio externo, omni fortuito, omni irrationali, excluso. Ita animus sapientis viri exoritur talis , qualis Deum decet, soIa honestate contentus. Proinde admittitur , voluptas non item : quidquid eontra dicant Epicurei, quoniam virtus et voluptas sibi adversantur. Attamen bono iudi eio ea, quae ad voluptatem spectant, ut bona valetudo, quies et dolorum vacatio , eligi debent et possunt, quia seeundum naturam sunt, etsi bona non sunt. Non in re bonum est, sed in eleetione : qua in re similis est vestis , quae corpus velat, eorpori, quod animi velamentum est. G1needetati, virtutem qui habeat miserum e e non posse, beatissimum non esse posse qui naturalibus bonis destituatur, respondet hoe diserimen statui non posse, quum commoda et incommoda extra nos, imprimis virum bonum, sint; quae itaque sive adsint, sive absint, non impedirent, quominus beatus et beatissimus fiat. Obstare quidem possunt incommoda virtuti, uti quaedam soli quoque obstant, sed non minus illam impediunt, quam illum. Falsus itaque est, qui sapientem parum Prospero eorpore usum nee miserum esse, nec beatum dieat; ideoque in medio eoastitutum. Nee in beatitatem tempus aliquid potest : non intenditur virtus, ergo ne beata quidem vita, quae ex virtute est. Non quo longior, sed quo melior et honestior vita sit, quaeri debet. Non solum D is vitius ei beata vita contingit, sed nobis quoque eontingere potest: atque ideo ad similitudinem Deorum aeeedere debemus , quorum foeti et
Conseras Seneete libellum De Vita Beata.
64쪽
PDTo, intor me teque conveniet, externa corpori a
quiri, corpus in honorem animi coli; in animo esse partes ministras', per quas movemur alimurque, propter ipsum principale nobis datas. In hoc principali est aliquid irrationale , est et rationale. Illud huic servit ; hoc unum est, quod alio non refertur, sed omnia ad se perfert. Nam illa quoque divina ratio Τ omnibus praeposita est, ipsa sub nullo est; et haec autem nostra eadem mi, quae ex illa est. Si de hoc inter nos convenit, sequitur ut de aillo quoque conveniat, in hoc uno positam esse beatam vitam, ut in nobis ratio persecta sit. Haec cnim Sola non submittit animum ; stat contra fortunam; in quolibet rerum habitu sccuros servat Τ. Id autem unum bonum est, quod nunquam defringitur. Is est, inquam, beatus, quem nulla res minorem facit; tenet summa, ct ne ulli quidem, nisi sibi, est innixus : nam qui aliquo auxilio 3 sustinetur, potest Cadere. Si aliter est, incipient multum
I. Extema correri. In usuin eorporis onmia, qtiae fortuita sunt, ..c. valetudo, opes, οὐκ ἐφ' nsis, non nostra, aliena, aequiri. a. mrtes miniurias. I. quae famulentur, ancillenturque rationi, sensus quinque, s. externus, quem vocamus,
sensus , saeuitas loquendi quaerendique . atque Princiρale. sensus intern in , quod dividitur, in partem rationalem i. saeuitatem eogitandi ei eolligendi, ei in partem serratio lem, quae in asseetibus et concupiscentia posita est. Ita Jo. Stobaeus Eclog. P. l. Tom. II. p.
A Nam Hlia... ratio... vum ex iura est. Int: nam sieut divina ratio qua mundus regitur nulli subieeta est: sic ratio nostra. quae originem ab
illa divina trabit, se habet. . Quo ex illa. Sic a. c. n. A. Vulgo quia ex tua. Stain.
5. Securos seroal. Unice probavi hoe, quod servatum in cod. Pal. 4. Vulgo olim servata serviat ex Erasmi ing. quum varie aberrassent vetere libri, sereatus servat, serottusola, semitus sereat, quod postre mum habet ms. a. eum Pal. t et 3. Se virtus sero I Ora Col. quod adopiavit Ruliv. Sc&R- Gronov. eme id. in oti l rerum halitia se rectam sereat, h. e. et integram et noseiam neeii. Equidem experlabam h. l. libertatis mentionem. Πυhl.
65쪽
in nobis valere non nO8tra. Quis autem Vult constare sol
lutia aut quis se prudens ob aliena miratur λ Quid estheata vita 'p securitas et perpetua tranquillitas. Hane dabit animi magnitudo ν dabit constantia bene iudicati tenax. Ad haec quomodo pervenitur P si veritas tota perspecta est; si servatus est in rebus agendis ordo, modus. decor , , innoxia voluntas ac benigna, intenta rationi, nec unquam ab illa recedens, amabit Is simul, mirabi-ι lisque. Denique, ut breviter tibi formulam scribam , talis animus Oso sapientis viri debet, qualis Deum deceat. Quid potest desiderare is, cui omnia honesta contingunt pNam si possunt aliquid non honesta conferre ad optimum statum , in his erit beata vita sine quibus non β est. Et quid stultius, turpiusve , quam bonum rationalis animi ex irrationalibus necteret
Quidam tamen augeri summum bonum iudicant, quias parum plenum sit, fortuitis y repugnantibus. Antipator
a. Quιs inurem viae e stares stinny L dependere ab externia sortii illique. Π k. a. Quid est vita beata... D m M. cent. Similia saepe ineuleant noster et reliqui Stoici. Cf. Senec. de Constant. Sap. e. 8; Tiedem. HI . p. 27o sq. R. x Ep. Lx IV, 28:ti Beatum sine seientia divinorum humanorumque non potest esset. is CL
M. Antonin. II, 16; IlI, 6; V, 9. R.
έ. Decor, κοπροώτης, i. scientia honestarum et turpium motionum. Stob.
ll, 7 p. io6. Speetant haec ad prudentiam , temperantiam rei. Est itaque το- Εp. LXVI, 363, naturae atque dignitati hominis conveniens. Diog. Laerti VII. io I. Ruhh.
5. Non honestra , ἀδιάφορα, e. e. ita, opes, pulchritudo, nobilitas rel. CL Ep. LXV , LXVι1, 5. LXX V, , etc. Tiedema n. III, p. Io6 sq. R. 6. Sine quibus non est. Ciam quihus non est ed. R h. e Gronovit membr. invitis aliis omnibus. Schw.- Sensus est : si admitteretur non honesta ad optimum statum conferre, dicendum esset beatam vitani in his esse, ex his constare, sine quibus
admissa hypothesi in non esse posset, nempe ex non Aonestis; sed quid Misltius, etc. Meum parum intellexisse videtur Lagrarim, qui: Si dististes
II l quoi de ρlvis insense', etc. 7. Parum Henum sis , foriuitis repugnantibus. Int. quum qua umque ex fortuna pendent, repugnent, ob stent , quominus Plenum sit. 8. Antipater. G. ad Ep. YWχ ti,
66쪽
quoque, inter magnos Sectae hujus auctores, si aliquid sutribuere dixit externis, sed exiguum admodum. a. Vides autem quale sit, die non esse contentum, nisi aliquis
igniculus alluxerit λ Quod potest in hac claritate solis
habere scintilla momentum P Si non es sola honestate Contentus, necesse est aut quietem adjici vclis, quam ψησί, ' vocant Graeci, aut voluptatem. Horum alte- 6rum utcumque recipi pote8t vacat enim animus moi sita, liber ad inspectum ' universi, nihilque illum avocata contemplatione naturae : alterum illud, voluptas, bo
num pecoris est. Adjicimus rationali irrationale, honesto inhonestum. Magnam voluptatem J facit titillatio G poris r quid ergo dubitatis dicere, bene esse homini, si
palato bene est Θ Et hunc tu, non dico inter viros numeras, sed inter homines. cuius summum honum saporibus, et coloribus, et sonis constat 3 Excodat ex hoc animalium 1 numero pulcherrimo, ac Diis secundo ; mutis aggrego
3έ, ubi Antipater vel non clare opinioneni suam diversam expromp,it ;nam discessit a veteribus , qui omnino sine externis vitam beatam constare dicebant; vel noster eius seripia nonnisi ex aliorum auctorum mentione cognoverat. Ilυhh.
i. Loχὶ-αs. Sie satis per spieue sola terminatione excepta in vis. a. idque ipsum haud obseure debuerat m . e. Vocab. miris modis ab aliis
deformatum, aut ex conieci. correctum, ut καυσω . v ab Erasm. a Mur. Sonat autem latine secuitatem molestiarum, ut moxi De Seneo interpretatur. Graecumvoeab. habes etiam apud Sextum Empit. Pyrrh. I, o. S M.
ed. A. Vulgo convectiam. Se e.
tialiatio corporis. Verbis ex Conieci. correetis tineos circumdedi. magnam x. amfcia vulgo, ex Mureti einend. Murno vitiam Deit edd. vel . et m s.c. Magne Ditiam Dei ms. a. Equidem non dubito, intam ex vocabulo υ IUtatem eompendiose seripto originem traxisse. Tum vero, ut ad vocem moxno intereidisse piasilium coniectaverat Erasmus, sic ego auspicatus sum in hune sere modum seripsisse Senecam, honestum inhonesto , maeno viae. Voωρtatem fucis ete. S. Epieureos tangit, quos in propria le-lieitate promovenda atque evehenda virtutem ideoque vitam beatam po
4. Diis secti a M. imo , a Diisse radia; sicut dichnus secti us areo. et similia. Sch. .
67쪽
tur, animal pabulo laetum ' l Irrationalis pars animi' dutis
habet partes : alteram animosam, ambitiosam, impotentem, positam in assectionibus; alteram humilem, languidam, voluptatibus deditam. Illam emaenatam, meliorem tamen, certe sortiorem ae digniorem viro, reliquerunt; hanc necessariam beatae vitae putaverunt, innervem - et 8 abjectam. Huic rationem servire Φ iusserunt, et secerunt animalis generosissimi bonum, demissum et ignobile; praeterea mixtum, portentosumque, et ex diversis ac male congruentibus ' membris. Nam, ut ait Virgilius noster,
Prima hornini, saetes , et pialebro peciore virgo Pube tenus ; postrema immani eorpore pistrix, Delphinum caudas utero commissa luporum L
Huic tamen Scyllae sera animalia juncta sunt, horrenda, velocia ' : at isti Sapientiam ex quibusnam Composuere, portentis p u Prima hominis pars est ipsa virtus : huic
i. PaAtilo I ran. Sie omnes mss. Ante Gronov. natum. Πυhi. a. Irriationatis pars ianimi... deditam. Λltera est asseclionibus dedita. To irascens, animosum illud ut irritabile; aliter , vo παθη rixov : autera esl eoneupiscens, τὸ ἰπιθυμηπικόν.
5. Huic rationem sertare. ..rriembris.
Objectiu , quam Seneca Epicureis sa-cit , a Kanlio probatur in CrisA dar
mkl. Vernians p. acti sq. ed. II. n. 6. Ae male congruentibus. Ex coninieci. correxi. olim animo im congruentatis ex Erasmi conieci. An malis cυμ' m s. a. et e. Animia fius concri ediit. R. A. Amma mincon . ed. Matti Schw. - Bah. edidit animalis non congr. MM. Dmnes , inquit, animalis : non inserui sententia poscente : nam mirum portentosumque est, diversa animalium membra tamen congruere. Grono . emend. vel , ex dioersis iani disc-ς enimus me ris, vel, ex dioerso
animali mur. i. e. ei quod homini diversum vel oppositum est, nempe mulo et irrationali. mhk. 7. In Scylia... momm.Virgilii versus exstant in AEn. III, 426 sqq. ἔαSoua l. ia loeo de Se3lla, aut potius iungenda sunt in Sesta Prima h.s, iudi- Ηeynio Procem. In Cirin. n.
8. Veloria. Volatilia habet solaed. A. Fer ita suspieatus eram; sed veloci opponi potuit iners quod infra. Schw.
68쪽
committitur inutilis 3 caro, et fluida, et recept audis tantum cibis habilis, . ut ait Posidonius. Virtus illa divina in lubricum desinit et superioribus partibus venerandis atque caelestibus animal iners ac marcidum attexitur.
Illa, utcumque alta, quies in nihil quidem ipsa praestabat
animo, sed impedimenta removebat; voluptas ultro disesolvit, et omne robur emollit. Quae invenietur tam discors inter se junctura corporum p Fortissimae rei inerti iosima adstruitur severissimae parum seria; sanctissimae intemperans usque ad inc in .
Quid ergo, inquit Α, si virtutem nihil impeditura sit
bona valetudo, et quies, et dolorum vacatio; non petes
illas ' Θ - Quidni petam p non quia bona sunt, sed quia
secundum naturam sunt, et quia bono a me judicio sumentur'. Quod erit tunc in illis bonum p hoc unum, bene cligi. Nam quum vestem, qualem decet, Bumo, is iquum ambulo ut oportet, quum coeno quemadmodum debeo; non coena, aut ambulatio, aut vestis hona sunt, sed meum in his propositum, servanti S ' in quaque re rationi convenientem modum. Etiam nunc adjiciam : mundae vestis electio 'ppetenda est homini; natura enim homo
3. LM , utcumque a , quies. De qua vid. S 6. 7.έ. Usque ad ineram. Quod mas. et editio vetus male praebent u. a. λ- restia. Erasm. et Muret.: ad indigesta. mhis 5. Quia err,' inquit. Epicureus. Sermo est de adlaphoris s. mediis, quae bona fiunt eleetione, mala autem reieetione nostra. Conser. Epist. LXVI, 4.-Argumentum illi epistolae praefixum. MLA. G. Iuras, non illa, a. e. n. A. S. 7. Minentur. Sie a. e. A. Vulgo sum tum 1 oe stoleum , in adlaphoris, sive mediis elirere et mis
mere quae sunt secundum naturam.
Ipsa bona non sunt; sed iudicium tale bonum. Nos in Manud. lib. II,
Disserti xxllI. Gys. 8. Semantis. Sie omnes mss. palati et Geonov. ete. Genitivum e pronom. possessivo oriri nune satis nota res est. Antea : servandi. mM.
69쪽
i, mundum et elegans animal est. Itaque non est bonum per se munda vestis , sed mundae vestis electio ; quia non in re bonum est, sed in electione, qua ' actio 3 nOAtrae honestae sunt, non ipsa quae aguntur . Quod de veste dixi, idem me dicere de corpore existima. Nam hoc quoque natura, ut quamdam vestem, antino Circumdedit; velamentum eius est. Quis autem unquam Vestimenta aesti
mavit arcula' p Nec honum, nec malum vagina gladium,3 secit Ergo de corpore quoque idem tibi respondeo; εumpturum quidem me, si detur electio, et sanitatem et vires ; bonum autem suturum iudicium de illis meum, non
κ Est quidem, inquit , Sapiens beatus; summum tamen illud bonum non consequitur β, nisi illi et naturalia in-
8trumenta respondeant. Ita miser quidem esse, qui Vii tutem habet, non potest : beatissimuS autem non est, qui naturalibus bonis destituitur, ut valetudine, ut mem
. Qina. Pro vulgato qua, Schw.dat quoti, quod praebent mss. a. Quia est ed. n.
a. Arculo. In qua reconduntur et
asservantur. CL De Tranquill. e. I, 3, 8. Ruhk. 3. Fecit. Sie ras. a. Alii facit eum vulgg. edd. Schw. . Inquit. Adversarius academieus et peripateticus: quippe qui eontendum. a virtute quidem beatitatem
esse, sed non plenam et summam , nisi externa etiam accedant, quae no turialia instrumenta s. bona Votant.
Cie. se. Q. V. 8. 16 sqq. Si olei
amen haee non bona eorporis appet uni, sed neutra, media, interieeta, creberrime indisserentia : de quibus ei eum Pyrrhonis asseel;s disputaverunt, omnia, quae Stoiei de virtute, vitio, bono et e. posuerunt. labesae
habent mmmoda s. producta, non utilitatem f. bonum; sumuntur quidem . sed non expetuntur : sint apud nos, sed ita ut meminerimus , extra nos esse, i. extra animum . p imam et paene totam nostri partem. Bona illa soni vera , quae ratio dat; eaete tantum opinione sunt bona. Epist.
Lxxiv. 16. Lipsit Manud. II , 23. Si olei itaque contendebant iure, beatissimum esse posse et debere, etiamsi his naturalibus honis s. eommodis destituatur, nee miserum, etiamsi sit sub incommodis , s. iis quae fugienda sint. H. De illa rerum divisione in reiecta, sumendo etc., es. Cie. Aod. lubi plura Gorena hac de re.
70쪽
brorum ' integritate. v -Quod incredibilius videtur, id iι concedis, aliquem in maximis et continuis doloribus noti csse miserum, eme etiam beatum ; quod levius est, u gas, beatissimum esse. Atqui, si potest Virtus efficere, ne miser aliquis sit, facilius efficiet, ut beatissimus sit :minus enim intervalli a beato ad beatissimum restat, quam a misero ad beatum. An, quae res tantum valet, ut ereptum calamitatibus inter beatos locet, non potest adiicere quod superest, ut beatissimum faciat p in summo deficit clivo p Commoda sunt in vita, ct iu Ommoda; is utraque extra uos. Si non est miser vir bonus, quamvis omnibus prematur incommodis; quomodo non est beati simus ', si aliquibus commodis deficitur Θ Nam quemadmodum incommodorum onere usque ad miserum non
deprimitur, sic commodorum inopia noti deducitur aheatissimo; sed tam sine commodis beatissimus est, quam non est sub incommodis miser : aut potest illi Τ eripi bonum suum, si potest minui. Paulo ante dicebam igni- 16 culum nihil conferre lumini solis; claritate enim ejus, quidquid sine illo luceret , absconditur. - α Sed quaedam, inquit, soli quoque obstant. η-Αt solis vis et lux integra est, etiam inter opposita; et, quamvis aliquid 'interjacci, quod nos prohibeat ejus aspectu, in opere est, Cui usuo sertur. Quoties inter nubila luxit, non est y gereno
Vulgo et me r. S. 2. Non est beatissimus, st. Si e libri nostri. Vulgo non beatissimus , et si ete. S. 3. Atit potest in eriyi. Sie reetelibri vel . Vulgo annori ex Erasmi conieeti Sέ. Paulo...direb. Supra, S S. Quum Siote, virtus abstraeti loco sit, atque
eum ratione persecta eo veniat, re
sponsio repellit obiectionem, quam vide Ep. Lxxiv, 16. LXV , 7. et xv. Cie. de Fin. III, 1 , ubi eadem imagine et caeteros Stoleos ad illustrandam hane doctrinam usos esse pateti R. 5. Quidquid sine ius taceret , ms. a Vulgo viaiduiad sine eo lucri. S.
6. Interiacet. Dederunt a. c. R. A. . Vulgo interiaceat. S. . Sereno minor Subaudi sole se. reno : id est, non est minor quam sol