장음표시 사용
71쪽
minor, ne tardior quidem; quoniam multum interest. ar utrum aliquid obstet tantum, an impediat. Eodem modo Virtuti opposita nihil detrahunt. Non est minor, sed minus fulget : nobis forsitan non seque apparet ac nitet; sibi eadem est, et, more solis obscuri, in occulto vim suam exercet. Hoc itaque adversus Virtutem possunt e lamitates, et damna, et injuriae, quod adversus solem potest nebula. Invenitur' qui dicat, Sapientem corpore parum pro-8pero usum, nec miserum e8se, uec beatum. Hic quoque sallitur : exaequat enim sortuita virtutibus Φ, et tantumdem tribuit honestis, quantum honestate *rentibus.
Quid autem foedius, quid indignius, qutun comparari
veneranda contemptis p Veneranda enim Bunt, justitia , pietas, fides, sortitudo, prudentia : e contrario vilia sunt, quae saepe contingunt pleniora vilissimis, crus f lidum, et lacertus, et dentes, et horum sanitas firmitasque. Deinde si sapiens, cui corpus molestum est, nec miser habebitur, nec beatus, sed medio relinquetur; Vita quoque ejus nec appetenda erit, nec fugienda. Quid Rutem. tam absurdum, quam sapientis Vitam appetendam non Esse p aut quid tam cxtra fidem, quam esse aliquam vitam nec appetendam , nec fugiendam p Deinde , si damna corporis miserum non faciunt, beatum esse Pa
idem , quum sertur per caelum sere
1. Eodem modo. . . detrahunt. Noli putare hic notiones commutari: nam quae de virtute valent, praedi eantur
quoque de beatitudine, quippe quae
demicorum al. sententia haec suit, uli supra vidimus. Πυhk. 3. Excaequat... fortuitis Dirtutibus. Qui enim eontendit tam posse sor. iuili, hominem beatitudine orbari, quam virtute beatum effiei.
. f. arari, G. e. A. Vulgo c-- parare. Schw.5. Sed medio relinquetur. Sic. mss. a. e. n. A. et mis. Gruteri; nee vero spernendum est vulgatum sed in me . res. S. .
72쪽
tiuntur. Nam quibus potcntia non est in priorem trans- serendi statum, ne intorpellandi quidem optimum. - Frigidum , inquit aliquid, et calidum novimus; interutrumque tepidum est : sic aliquis beatus est, aliquis
miser; aliquis nec miser, nec beatus . n-Volo hane con- ao
tra nos positam imaginem excutere. Si tepido illi pluΑfrigidi ingessero, fiet frigidum; si plus calidi astadero,
fiet novissime calidum. At huic, nec misero nec beato, quantumcumque ad miserias adiecero, miser non erit,
quomadmodum dicitis : ergo imago ista dissimilis est. Deinde trado tibi hominem nec miserum nec beatum :huic adjicio caecitatem, non fit miser; adiicio debilitatem , non sit miser ; adjicio dolores continuos et graves,
miser non fit. Quem tam multa mala in miseram vitam Mnon transferunt, ne ex beata quidem educunt. Si non
potest, ut dicitis, sapiens ex beato in miserum decidere, non potest in non beatum. Quare enim, qui illa 'coepit, alicubi subsistat p Quae res illum non patitur ad imum devolvi, retinet in summo . Quidni non possit beata vita rescindi p ne romitti quidem potest : et ideo Virtus ad illam per se ipsa satis est. - K Quid ergo p inquit, Sapiens non est beatior. qui diutius vixit, quem nullus avocavit dolor, quam ille, qui cum mala fortuna semper
t. Frigidum, inquit... nec beatus. Inprimis Aristotelieorum hane esse obieetionem patet. Ruhk. m. Qui illis situ . eum ei reumflexa nota mil. alieuhi subsistat ρ Sievett. libri omnes. I. e. qui ea via ineedere ecepit, scit . qui ex beato ecepit deeidere in non healum. Vulgo qui IMi remit, ex ing. Mur. S. -Cur desinet deereseere beatitudo, semper er stentibus malis. si id semel mala potuerunt , ut beatitudinem minuerent. Quae res... in summo. Idem quod impedit ne miser fiat, ne ad imum ἰnselieitatis devolvatur, idem impedit , quum summa fruitur beatitudine, ne quid illi detrahatur , ne ex hoe apiee beatae vitae amoveatur. . Quidni. . . . restandi' obieetio Academi eorum esse videtur et PeH- parieticorum. Ruhk. 5. Quid erro p. . Me Mias est ρ Et hae e est obieetio Aeademiae ei Lycei.
73쪽
, , luctatus usi Θ n Responde milii : Nuinquid et melior est, et honestior Θ si haec non gunt, ne beatior quidem est. Rectius vivat oportet, ut beatius vivat : si rectius noti potest, ne beatius quidem. Non intenditur Virtus; ergone beata quidem vita, quae ex virtute est. Virtus cniminutum honum e8t, ut istas accessiones minutas non sentiat , brevitatem aevi, et dolorem, et corporis varias os- sensiones. Nam voluptas non est digna, ad quam respiciat. Quid est in Virtute praecipuum' suturo non indigere, nec dies suos computare : in quantulo libet ' tempore
Ιneredibilia nobis haec videntur, ct supra humanam
naturam excurrentia : m eStatem enim ejus ex nostrui inbecillitate. metimur, Et vitiis nostris nomen virtutis imponimus. Quid porro, non aeque incredibile videtur, aliquem in summis Cruciatibus positum, dicere : Beatus sum p Atqui haec vox in ipsa officina voluptatis audita,έ est. Beatissimum, inquit, hunc et ultimum diem ago , Epicurus ' , quum illum hinc urinae difficultas lorqueret, hinc insanabilis . exulcerati dolor ventris. Quare ergo incredibilia ista sint apud eos, qui virtutem colunt; quum apud eos quoque reperiantur, apud quos voluptas imperavit λ Hi quoque degeneres, et humillimae menti η, aiunt,
. In gurantulo libet te ore bona
tema consummat. Si e vis. a. tu n
aliis a ieet. per se optime intelligitur. Vulgo ira quianfolibet tem-
etionem invenerat Gronov. in m . et reeepit. Quam Ruhkops. sie, nec 1 ita lueide , interpretatur et in quantolibet tempore ad aeternitatem per venire, vel certe illa, quae aeterna sunt, nempe vera et unica bona perseere ae maturare , ad quod in aliis temporis intervalla requiruntur. Antea : in quontodihel tempore bona
a. E curus. CL ad Εp. LXVI, 17. 18. Sunt haee desumpta ex Epistola Hermaeho missa , quae avstat ap. Diog. Laert. X , dia . versa in latinum fiermonem ap. Cieeron. de Fin. l. 3o : in leurus Hermaebo Salui. d. Quum ageremus vitae beatum et eumdem supremum diem , seribebamus haec. Tanti autem morbi aderant
74쪽
in summis doloribus, in summis calamitatibua, sapientem nec miserum suturiam, nec beatum. Atqui hoc quoque incredibile est , imo incredibilius. Non video enim, quomodo non in infimum agatur e fastigio suo dejecta virtus. Aut beatum praestare debet; aut, si ab hoc depulsa est, non prohibebit sieri miserum. Stans non potest
mitti : aut vineatur Oportet, aut vincat.-u Diis, ' inquit, immortalibus solis et virtus, et beata vita contigit; nobis umbra quaedam illorum honorum et similitudo : accedimu8 ad illa , non pervenimus. η - Ratio vero Diis hominibusque communis est : haec in illis consummata est, in nobis consummabilis. Sed ad desperationem nos vitia nostra perducunt. Nam illo alter secundus cst ut aliquis parum constan8 ad custodienda optima , cujus judicium
labat etiamnunc et incertum est. Desiderat, oculorum atque aurium sensum , bonum valetudinem et non sce- dum aspectum corporis, et habitu manentem suo, aetatis
praeterea longius spatium per hanc potest non poenitenda aragitare p Imperfecto Viro huic malitiae vis quaedam inest:
e leae et viscerum, ut nihil ad eorum magnitudinem pemit accedere et .mn. i. Mans Mil. in aete. non notest mitti. Sic recte ms. ra. et Lipsit eod. Inepte vulgo, Noomus vinci . eum e. n. A. Schω. - Int.: qui in praelioeontra ho tium laeessentium assultus
stetit. non potest dimitti a praelio et relἰtiqui ab assultantibus : oponet aut illam dati ei, aut ab eo hostes.
m. Di, in M.Aead. et Peripatet.n3. Secundus est υ i. sieut 3 etc. Perperam omissum verbum est in ed.
dias , i. e ille nondum perseetus in sapientia. Solet passim distinguere Seneca virum perseetum a tolerabili. et imperseelo, et proficienti Ep. xvi, . LVII, 2. XC V, 47 ὶ; illum, quem
et sapientem et bonum vocat, qui ad summum gradum virtutis ae vitae beatae pervenit; hune, quem voeat eundum . qui multum profecit, nee
dum tamen apieem consecutus est, nondum veritatem perspexit, atque eontemptum externorum nondum induit. G-γον.
6 Spatium... agitare' ΙNem. Nos interrogationis punetum de nostro
75쪽
quia animum habet mobilem, ad prava illum agit haerens malitia, et ea agitata ab t de bono Non est adhuc bonus , sed in bonum fingitur; cuicumque antem deest aliquid ad honum, malu8 28t.
Sed , si eui virtus animusque in eorpore praesens L
Α hic Deos sequat ; illo tendit, originis suae memor. Nemo improbo eo conatur ascendere, unde descenderat. Quid est' autem , cur non cxistimes in eo divini aliquid exsi stere , qui Dei pars est λ Totum hoc , quo Continemur ,
et unum est, ct Deu8 : et weii Sumus eju8, et membra.
Capax est noster animus; perfertur illo , si vitia non de primant. Quemadmodum corporum nostrorum habitus origitur, et spectat in caelum : ita animus , cui, in quantum vult, licet porrigi, in hoc a natura rerum sormatus est, ut paria Diis velit, et sic utatur suis viribus , ac se in spatium suum extendat. Non aliena via β ad summa
posuimus post non merulenda Golare, quo haee sententia eum sequentibus melius haereret. Caelerum totus Deus , a verbis nam in alter, ita seiarus et ab editoribus vexatus est
ut aliquid deessa Deila erediderimus. Rubh. totum hune locum sie edidit
Puncto maximo Post smuum interpungens. Per hane must non 'nitenda agitare I at imperfreto ωiro hiate maIuire ins ςtiindam inest, quo an vim hiabet mobilem I ad Praoaluum axis haerens malitia ete. In his, inquit, eonstituendis sequor et Gruter. Et Gr novium e nisi quod huius emendationem : Fer hunc :ρο-
te t...non necessariam putem. Antea:
ut in imperfecto iam. Huis... moh Iem ad ymoa. Ille agit erirens malitia : quae sensu earebant. ItuM. Imperfecto viro huis. Sie. a. et n. Sed fortasse non male. O imm feria viro, huic elee ms. e. et ed. A.
Tum infra quia , non ς- , G. c. n. A. Eademque linea ad ρω- illumaria haerens matitia recte ed. Bubv. eum ms. Sieulo Mur. Se . r. Ea vitala cia est de hono. Sie dedere libri vetti ubi vulgo era alta Go Ghest a bono. Schw. I. Proesens. Versus Virgil. est mn. V, 363ι sed leg. pectore. ED. 3. Quid est... memhra. Stoicum hoe dogma saepe iam vidimus. Multus est in eo exeutiendo Lipsius Physiol. st. I, 8. mhk. . Et sis utriliar. Sie vulgo. Seh.. nimio mutationum abreptus studio intextum recepit risi v amr quod dant
tisiar. Sie Oa. a. e. eum ed. A. et
Ven. nisi quod ialiena i ita habent
a. c. et aliena in ed. Ven. Nos et ira
76쪽
nititur; magnus erat labor , ire in caelum : rediti in hostiter natus est'. Vadit audacter, contemptor ' omnium; nec ad pecuniam respicitiaurum argentumque illis , in quibus jacucre, tenebris dignissima non ab hoc testimat splendore Τ, quo imperitorum verberant oculos, sed a vetere Coeno ex quo illa Secrevit cupiditas nostra et effodit. Scit, inquam, aliubi Τ positas esse divitias, quam quo congeruntur; animum impleri debere, non arcam. Hunc imponere dominio rerum omnium licet, hunc in 3o possessionem rerum naturae inducere, ut sua orientis Occidentisque terminis finiat , Dcorumque ritu cuncta
ex saetii eonieci. eorrexImus. Vulgo, Nam si aliena vi ad sin ima niteretur ex Erasi ii maxime conieci. S. r. In hoe iter natus est. Primam voculam ex coniec . correxi ; nam perperam sieὶ hoc iter natus est dabat ms. a. Tum alii, cum hoc iter ad quod natus est. Denique olgo , quum hoc iter nacitis est. Schιν. a. Contemptor. Vulgo et contemptor, assuta inutili copula. Sehω. 3. Auriam arxen iamque. Vulgo exed. n. Sed aummque et argentum a. c. A. Sc με.
. IIlis, in quibus iacuere, tenebris dignissima. Sic et Horatius lib. III.
Od. Iri. a Aurum Irrepertum et sic melius situm , Dum terra celat spernere sortior, Quam cogere humanos in usus omne saerum rapiente dex
Sie perspecie Rubenius apud Gron. partim e veteribus libris partim e con
iectura. Veteres edd. et scripti, non ad hoc cessimat splendor; vlen rem ms a. Pal. 1. 2 et Col. Splendore
Pal. c. Vulgo ad hiane aestimat splenis rem, ex Gruteri coniectura. Schin. - Idem Horatius Carm. II, Od.
xxIII tu negnum et diadema tutum Deserens uni, propriamque laurum . Quisquis ingentes oculo irretorto Speo elat aeervos: M ubi Mitaeberi teli nostro loto bene usus est. Ruhsc. s. Sed a istere ecen , ex Fura, etc.
Seriptura haec , quae Rubenti debetur ingenio, haud dubie latebat sub
Ista vetere, sed acer ere celo, quam offert ms. e. a qua pariana abeunt m . a. et ed. A. sed aperiem cie οἰ et ed.
et Mur. quod revocavit Rutili. SMω - Sie Bulikoptas suam explicat te et ionem : Ex quo tempore cupiditas
nostra secrevit aurum argentumque atque essedit, illa averterunt nostros animosa caelo, unde originem ducimus e C. . Aliuhi. bis. a. et sie constanter
pro vulgato alibi. Perperam alicubi ed. n. Schw.8. O stia, insentis Geldentisque terminis lat. Sie mss. a. e. et ed. A. nisi quod in ms. a. et ed. A. Per peram sat scribitur, pro lat, quod verbum ms. c. compendiose quidem, sed haud dubie, exhibet. Ista scri-
77쪽
possideat ,quum opibus suis divites superne despiciat, quorum nemo , tam suo laetus est, quam tristis alieno.Quum so in hanc sublimitatem tulit, corporis quoque , velut oneris necessarii, non amator, sed procurator est; si nec se illi, cui impositus est, subjicit. Nemo liber est, qui eorpori servit. Nam, ut alios dominos, quos nimia pro illo sollicitudo invenit, transeas, ipsius morosum imperium delicatumque est. Ab ho ', modo aequo animo exit, modo magno prosilit; nec, quis deinde reliquiis olus futurus sit exitus, quaerit. Sed, ut ex barba capillos detonsos negligimus; ita ille divinus auimus o gressurus hominem, quo receptaculum suum conseratur, ignis illud
exurat , an terra Contegat, an serae distrahant, non m
gis ad se judicat pertinere , quam secundas β ad editum 3, insantem. Utriun ' projectum aves disserant, an consu
matur Canibus data praeda marinis,
quid ad illum p Qui tunc quoque, quum inter homines
est, nullas minas timeti ullasne timebit post mortem mi-
ptura varie ab aliis vel interpolata vel mutata est. Sehω - Ruhh. edidit: O stiarum se. ammi possessionum Orientis inridentisque terminus t. Leetio , ut ait, bona codd. plurimo
rum et edd. Pincianus autem monuit, seripturam veterem habere et tom
pendiosius et elegantius sed vereor ut elarius): ut stiae orientis Occidentisque terminus ML Hine Muretus hariolatione secerat : ut suommoriens incidensque terminussat. n. I. Deorumpse ritu euneta possi
deat. Omnia sapientium esse, et παρxnελαι- vineta γάρ αὐτου εἶναιτων αuων, quatenus oculis et animo
usurpet, Cynismi et Sinieismi commune dogma. Lipsius in Mantid. II l,
II. Nuhk. I. Ab hoc... prosilit. I. vel manet. usque dum naturaliter moriatur, vel sponte exit, vi sibi illata. niau. 3. Nee, quis.... quaeris. Ut Diog. Sinopens. et Anaxagoras apud Cie.
έ. Exurat. EMIM s mss. o. c. R. A. Sehin. 5. Secundas. Membranas. quibus insans in utero involvitur, editumque in lucem sequuntur e unde seeundae. Graeeis a simili causa, ἄυσπιρα. Alias et voeantur se
78쪽
nas eorum, quibus' usque ad mortem timeri parum est pNon conterret , inquit, me nec uncus, nec projecti ad contumeliam cadaveris laceratio, foeda visuris. Neminem de supremo officio rogo; nulli reliquias meas commendo: ne quis insepultus esset, rerum natura prospexit . Quem saevitia proiecerit, dies condet. Diserte Maecenas ait :Nee tumulum euro; sepelit natura relietosi
Alte cinctum putes dixisse : habuit cnim ingenium et grande et virile, nisi illud secum discinxisset β. Vale.
trahant et deportent. Sie Horat. Ep. V, 99 . η insepulta membra disserent lupi Et riquilinae alites.. CL Seneca de Tranq. e. Versus. Virgilii
. luctus... parum est. Tyrannorum , qui in eadavera saeviunt a. Conterret. Lipsἰus e coni. textui immisit, probante Gronovio. Antea conferet. At neque unci est conterere, sed trahere. Et de terrore agitur. Non conterre ...tinetis quo improbi aedamnati trahebantur ab Hamatrahonibus. CL Festus h. v. Seneea de Ira, Natura pros exit. His paria Meanus lib. VII in Caesarem, qui insepultos e ves in Pharsalia reliquit: a Nil agis hae ira: tabesne eadavera solvat, An rogus, haud refert: pla-eido Natura rereptat Cuneta sinu. NAue einc iam. I. e. industrium, militarem, patientem laboris : mollieuli s. remissi tunieas demiserunt r
unde una eum veste et corpore in
genium dissolvit. enervavit et esse minavit. Horat. I Serm. v, 5 : α Hoeiter ignavi divisimus, altius ae nos Praeeinetis unum. i. mhk. 5. Meum discinxisse . I. una cum veste et corpore ingenium dissolvisset quod veriit Larran : II πυ- ruit eu un murare mMe , s 'ia ne recime e Par sa mollesse in. Alii : illud ipse discinxisset. At meus et qui dam secundis es isset: itaque legas etiam eum Grutero secunda Gseirixissent; sellieet res nimis prosperae
et fluentes fiuxum illum et mollem reddiderunti L os.
79쪽
v I TA Μ NON EX SPATIO, s En Ex ACTU METIENDAM.
Querela Luellii de morte Metronaetis philosophi, qui iuvenἰs obiit', ansam
dedit Seneese, ad aequitatem adversus Deum cohortandi et ad obsequium , quod naturae debemus, praestandum. Non multum refert, iuvenis an senex obeas, sed utrum ossetis tuis bene sanetus sis: itaque vita non aetate s. spatio temporis , sed aetu metienda est, quae longa est, modo bona suerit. Αeeedit quod aetas inter fortuita a. externa est, quum , quamdiu bonus vir sis , in inapotestate sit, et quamdiu ad sapientiam vivas. CL Senecae tres Consolationes, quas secundo Volumine exhibuimus.
ΙN cpistola, qua de morte Motronactis philosophi querebaris, tanqum et potuisset diutius vivero, et debuisset , aequitatem tuam desideravi; quae tibi in omni Persona', in omni negotio superest , in una re deest, in qua omnibus. Multos inveni aequos adversus homines; adversus Deos neminem. Objurgamus quotidie satum :Quare ille in medio cursu raptus est Θ quare ille non rapitur p quare senectutem et sibi et aliis gravem extendit p Utrum, obsecro te, aequius judicas, te naturae, an tibi parere naturam Θ Quid autem interegi, quam cito exeas, unde utique exeundum est Θ Non ut diu vivamus, curandum est, sed ut satis. Nam, ut diu ViVas, lato opus
x. Metronariis. Qui Neapoli spbilosophiam) doeuli et obiit, ut d eas
ex Epist. LXXVI, I. Lises. 2. In omni Persono . quam geris, munere, ossieto publieo. CL Periton. ad Sanelii Minerv. I, xa, 4 et Εrnesti Clav. Cie. h. v. RuM. 3. Non ut diu... satis. Saepe hoe Noster et alii ineuleant, e. e. Ep. XXI , 3. Lxx, 3: η Non enim vivere bonum
80쪽
est; ut satis, animo. Longa est vita , si plena est: impletur autem, quum animus sibi bonum suum reddidit, et ad se potestatem sui transtulit. Quid illum octoginta anni iuvant per inertiam exacti Θ non vixit iste', sed invita moratus est; nec Sero mortuus egi, Sed diu. Oct ginta annis vixiti Interest, mortem ejus ex quo die uu- 3
meres. - At ille obiit viridis i - Sed ossicia boni civis, boni amici, boni filii, exsecutus est; in nulla parte
cessavit. Licet eius aetas imperfecta sit, vita persecta est. Octoginta annis vixit i Imo octoginta annis fulti nisi sorte sic Mixius eum dicis, quomodo dicuntur arbores vivere. Obsecro te, Lucili, hoc agamus , ut, quemadmodum pretiosa rerum in , 8ie vita no8im non pateat multum, sed multum pendat. Actu illam meliamur, non ctempore. Vis scire, quid inter hunc intersit vegetum contemptoremque sortunae, sanctum omnibus vitae humanae stipendiis , atque in summum bonum rius evectum; et illum, cui multi anni transmissi sunt p Αlter post mortem quoque est; ulter ante mortem β periit. Laudemus itaque , et in numero seli Cium reponamus eum, Cui, quantulumcumque temporis contigit, honerat, sed bene vivere.. Et Ep. LXXVII , passim. NuM. . Longa est in a. si plana es . In hane sententiam Plutaretius . consol.
ad Apollonium : α Non longissima vita optima, sed honestissima. . Et addit: α Neque enim qui plurimum cithara Eeeinit, aut oravit, aut in navi gubernavit, sed qui bene, eom
mendatur. Bonum autem non est in
temporis diuturnitate situm, sed in virtute et decora proportione. - ALipsio e graeco versum. a. Non Dixit isω. Similis gnomeSimonidis, qui interrogatus, quan tum temporis vixissetῖ αTempus haud
multum, inquit, annos vero complures. . Quasi ita temporis rationem non veniat, nisi vita bene aeta. 3. Pretiosa re m. Gemmae et lapides , et e. quae in brevitate pretium habent. Li s. έ. Stipendiis. I. muneribus ossiciis. que : ideoque naetum illud , quod summum est in vila. Allusio ad ini-litiam est manifesta, quam attigit etnsdors. Exe. Hi Ilad Poet. Lat. min. To. II p. 35 i. NMk.