장음표시 사용
71쪽
Denique, desectus illi, qui in forma partium
quomodocunque contingunt, sunt iidem pro lus cum morbis orsanicis. Ita luxatio est morbus organicus, & in iisdem defectus consistit, quibus forma partis luxatae, nempe in situ de figura vitiatis. Quapropter concludendum est, partes organicas prae se seire totam formam, Dema dum tiundares materiam totam re runt: &, per consequens, distributionem partium in ismilares & organicas, a Veteribus traditam, optimo fundamento inniti: altero scd. ejus membro, materiam , altero, formam exprimente: qui termini satis inter se oppositi sunt, ut distinctione praedicta iisdem superexstrua- Usus di
sinctionis paserium in similares
Quae hactenus a nobis dicta sunt,id separatim
evicerunt, partes nempe recte dividi in similo arra dc organicas , potest autem ulterius ratio radduci, quae & idem demonstret, & simul usum :singularem, necessitatemque hujus distinctionis ostendat: nimirum, morbos omnes hum no corpori accidentes, ad alterum horum generum referri, scit. ad partes vel similares, vel organicas ; sive quod eodem redit) ad partium materiam, aut formam. Est istuc, opinor, apud omnes in consesso, ut probatione ulteriore non egeat. Hinc itaque sic colligo, si omnes totius corporis morbi pertinent ad partes vel similares vel organicas , tunc cer te & sanitas omnis ad easdem illas partes spectat , ideoque in reali partium consideratione, quatenus illae sanitatis morbive su jectum sunt disimilares locum nullum habent, utpote quae notioni explicandae duntaxat intaviant; nec magis inorganica admittuntur, cum istae in coryore nullibi reperiantur,sed solummodo clariori organicarum partium evplicatione facem praeferant. Veterum ergo
72쪽
. iri serua in partes sinulares & organici, γs illi, qui ia* sola realem usum in Medicina obtinet. usus ni pati ai tamen notionalis , sive illustrationis , haud uncis. denegandus est duabus illis distinctionibus auίdeinde Recentioribus traditis: praesertim, quoniamurata, αδ absque harum comparatione, divitio illa V
. terum haud dilucide distincteque satis intelligidenduim Cti'; potest , solis , ψ Atque hic quidem finem huic negotio im- ais totaidi ponerem, iusi superesset scrupulus primum
ibutioma: amovendus: Nimirum, nervi, venae, &a teriae, a Galeno interdum partibus similariti: altero bus, interdum vero organicis annumerantur. b. se Ita factum; nec secus, quam oportuit. Idrinnesiata autem ut clarius constet, expedienda primum
est vocabuli hujus similaris ambiguitas: pars enim aliqua similaris dicitur , vel simplici ter , vel secundum quid. Similaris simpliciter , M per se , est ejusinodi, quae semper. utent talis manet, quocunque demum modo aio iustin, G, sectini em ejus institueris : similaris autem hue secundum quid , licet uno dissectionis in
q do in partes similares dividatur, alio tamen distribuitur in dissimiles. Ex. gr. funiculus CX aureis argenteisque filia contortus, si denuo in illa resolvatur, vere dii similaris dici debet ; at vero si eandem transversim dissecueris , quaelibet ejus , etiam minima, segmenta , ejusdem naturae & definitionis
erunt cum toto S atque adeo secundum hunc divisionis modum , erit corpus si-mnare. Idem pariter de venis , arteriis, es nervia iudicandum est : licet enim revera per se sint dissimilares , talesque prori rea a Galeno habeantur ; si tamen tacta trans versim sectione , easdem consideraveris, quaelibet earum particula , idem nomen, eandemque naturam . ac definitionem cum toto obtinet ;
73쪽
eadem definitio omnibus totius eorporis nervis , alia arteriis, atque item alia venis omnibus convenit. Ac propterea secundum transversam hanc stationem,uere suntlares stimam tur. Atque hoc ipso sensu a Galeno similaribus haberi, vel indeliquet, quod,ubi de harum Pa tium compositione dc textura agit, easdem per petuo diluinitaribus annumeret; similaribus
autem accenseat, quoties eas tanquam male clam communem, live aliorum organorum elementa considerat. Nam uehocpacto sectione
transversa dividuntur, runtque ut disimus)ievera similares, . . . . Praeterea, cum sit communis nervidennario,
quae cuilibet nervo in quacunctile corporis parte conveniat, idemque de venis & arteriis desciris frustra, imo non citra tantologiam fuerit, in singularum partium dissectionibus repetere,
quaenam sit nervi, venae,aut arteriae natura communis . Demonstrata enim semel earundem tere- iura ac definitione, hae postea, circa σνον- u tum , teliquis quoque corporis partibus coneten
rint. Ideoque, ne inanis contingat riuidem rsi iteratio, singularum Partium nervi,venae,& M-teriae, ad generalem similarium contemplati nem referendae sunt ; siquidem quaelibet etiam in quovis organo,eandem generic definitionem obtinet: ac propterea quatenus sunt muteria partium communis) merito sinularis a pellantur ; licet ratione essentiae dc comp tionis peculiaris, sint vere dissimilares.
- obiicies forsitan, nervos, venas, & arterias Urieci ρ A C. orieriori r nnrtibus distributionem
Γ-: proptereari ri Ego autem respondeo,
casdem hac ratione esse organicas, non autem similaribus aut dissimilaribus accensendas. Et ait universim dicam; possint hae partes triplici ratione considerari. . Primi
74쪽
Anatomica. asP. inio enim , si essentiae , sive naturae earum propriae ratio habeatur; quoad materiam, sunt clissimilares S quoad formam autem organicata 2. Quatenus sunt materia communis ali rum partium, eatenus pariter sub natura ac definitione communi comprehendi debent ; ac propterea etiam tamquam similares habendae sunt. Id ipsum ab Argenterio licet obscure 9 dictum est; & a Laurentis qui neutiquam intellexit) mal. refutatum. 3. Si considerentur secundum carum in peculiares quasque partes distributionem, eo certe modo,tanquam organicae sellim reputandae sunt ; earundemquede acriptio,ipsarum in peculiari hac vel illa parte formationem duntaxat
Atque ita hactenus nisi fallor autoritatem veterum ab objectionum scrupulis liberavi: idemque clypeus aliis quoque similibus telis propinfandis suffecerit. Reliquum igitur est,ut partium similarium & organicarum naturam
De parris milarium natura reali.
is partium similarium & organica- mideratio ex praedictis innotuit: Us mionalis
elementorum proportione, qualificatione con- milaris, temperatum, quibus organo illi idoneum redditur, cujus constitutioni a natura destinatur. Est, inquam, corpus mixtum; lichi enim pro elemento simplici habeatur; idque tum B rati
75쪽
ratione organorum, quae inde exstruuntur ; tum dissectionis anatomicae, quae divisonem ejus ulteriorem non admittit: , in physica tamen ipsus consideratione revera mixtum quid est, partesque diversi generis in se complectitur. Enimvero nulla pars corporis animalis est, quae arte Chymica, atque aliis etiam physicis diis lutionibus, ulterius in corpora simplicio a dividi nequeat. Verum his relictis, de elementis ipsis agendum est.
Elementum in ,quod rei alicujus compositionem. aptum es inpredi. Ita χο literae , verborum et menta sunt; dc in medicaminum compositi ne, simplicia quae eam constituunt, totius compositi clementa dicuntur. Esttamen haec nominis significatio nimis laxa: strictior itaque do finitio haec fuerit: Elementum es pars ob mrialis, apta nata qua cum aliis elemcntis uniatur, misiumque naturale constituat.
si que hoc Horum duo sunt genera, intermedia nempe, vel inter & ultima. Atque ad illa quod attinet, differen- medium, tias eorum solum attingam, mox de ultimis m
mum ; Elementa intermedia sunt varii seneris ; pos- intermo suntque, citra mutuam repugnantiam, diversidia ele- mode proponi. Oritur enim haec d versitas, amenta vario corporum mistorum dividendi modo: uti sunt mul- clare constabit,ubi praecipua varietatum harum 'tiformia. genera recensuerimus, , Primo, modus separandi res mistas maxime usitatus, facilisque , est per colaturam, quincunque demum modo ea instituatur; siverermanicam, aut lacinias, aut chartam emporeti,cam, aut alutam, aut ligna, &c. Atque huc et-jam spectant clarisieationem cum albuminibus ovorum, lacte, &c. item expresimis; nempe succorum,o herbis; vini, uvis ; olei,ex amyy . datis 3 dcc. r. Hi ta corpora separantur ab invicem Vs
76쪽
tationem. Ita cula discedunt a succis tenui
ribus, &-a lacte secernitur. 3. Partes commiutae sejunguntur per magi rium: nimirum, cum aliud quid iis affunditur, quod uni eorum magis quam alteri sit familiare ; unde sit, ut partes, unitae antea, ab in vicem secedant , novum hunc hospitem amplexura: : quemadmodum in faciendo magisterio corallorum & perlarum , in praecipitat con . ctione, atque etiam in lactis coagulatione usu venit. Fit quoque interdum separatio hujus-; si ea, Π di m tot in qualitatum alterationem , si hesita simas ut m urinarum iurbatione, & salium crystal- bustae , s iid xHRQ, dic contingit. Et in his omnibus, primae statim separationi magisterium attribuo: la . persci I enim postea siegregatio illa, vel per f se ' iam , potestque ad superiorem ordinem reserri; vel per unionem magneticam, septimaeque classi accenseri debet. q. Elementa ab invicem sejunguntur per distillationem; quo etiam referri potest fulimatio sc fuliginis,etiam,fumique e rebus combustis exhalatio. s. Fiunt corporum mixtorum separationes PCrextractionem ι veluti in line luris, in sayum Proiectione, in decoctis, jusculis, dcc. 6. Separatio fit per fermentationem: quemadmodum in vino & cervisia recentibus evenit, ubi flos , sive spuma utpote fermenti pars levior) summum petit; tartaras autem, sive se ces pars scit. gravior in in imum subsidunt; interea dci liquor limpidus medium vasis occupat. Atque huic separationis modo , putrefactio MLquatenus amnis est. 7. Separationes quaedam fiunt per congregationem,uel attractionem masneticam mve ni Iarem. Ita nempe scobs ferri ab admistis sordibus, magnetis ope, liberatur; licet hujusmodi B a mistura
77쪽
mistura non nisi improprie talis dicatur. Itaquoque consimilis naturae partes facile inter se congregantur, relictis aliis, quibus cuin illis miniis convenit ; uti videre est, in Latium granulatione ; in crystallietatione sacchari; in s neratione mineralium, dum materia metas, caper certa quaedam intervenia mineras adit, terramque proximam , ceu sibi alienam, d ferit ; in materiae lapidiscae accenti ad ri pes , dum succus lapidescens casia aliquo libquatus , lapidibus illis, quibus maxime amnis est , denuo assigitur. Unde etiam verisimile sit , lapides pretiosos , puta adamantem , crystalluin, &c. quandiu in numeris suis fuerint, non minus crescere, quam I pides alios vulsares. Utrum autem incrementum hujusmodi , vera augmentatio appellari debeat, an minus, non in hujus Iocritatu
Peculiaris ista attractio , & per cons quens) separatio , ob singularem ejus subtilitatem, qualitati magneticae occultae vulgo adscribitur: etsi fortassis haud amylius hie contingat, 'uam quod veteri adagio sertur.
Simile sim; Ggaudet. Id certe constat, quesbtatem hanc in animalibus maxime conspicuam eta, eademque etiam habere organa huic usui destinata ; quod occultae actionis nuturae minime convenit. Quicquid sit, nolim adhuc quicquam de hac re aefinite dic
Variae plantae in eadem area consitae,sibi qua que diversum ac peculiarem succum eligunt; idqtie radicum ope, quibus in hunc finem donantur. Animalium quoque pars quaelibet alimentum sibi congruum attrahit , retinet-sue; excrementa vero, sive partes inutiles rex cit. Hoc pacto chylus separatur ab exa
inentis ; bilis, a sanguine I & , ut vulgo
78쪽
'O .. . . creditur, ab eodem sanguine testiculorum improprie: -- opera) semen ; & lac quoque, uberum in- , natua terventu. Vitellus ovi pariter ac albumen, relictis stat, e sanguine a quo tamen plurimum disser usiamsin pant) oriuntur ; saltem si sanguis commu- Bilha ὰπ ' ne omniiun partium alimentum dicendusium, est. Similiter in plantis ut puta arboribus γui intentau siccus quidam peculiaris uortici accedit, alius iis, ceastes trunco , Gliis alius , fructui item , semini, , sul dictet ossibus , & glumae , singulis alius contii
md ceps git. Ita, quoque in tumoribus frigidis, hil mores sepe congeruntur , inter quos , cin ius imi temiliae corp0ris humores , mirum quai uetiosos, tum intersit quemadmodum in meliceride, o quaesto atheromate , ec steatomate , congestio inbuit Gil nes melli, cer , & sevo persimiles, inter u juret dum reperiuntur. Quis singula hujus generis fenum e enumeret 3 Paucula haec dum at in eum fi- nem recensui, ut inde constet, quam variae π- ram divisiones fieri queant , nisi distributio
earum reducatur in ultima elementa. Ideo
que haud existimandhun est , Gaunum reliquas sanguinis differentias praeclusisse , cum massam ejus in quatuor humores qui certe non sunt ultima ejus elementa in distingueret ; sed credidisse potius , distributi nem hujusinodi , Praxi medicae exercendae
maxime ex usu esse : uti revera purgationum , aliarumque evacutionurn inaucation bus optime inservit S ac propterea ab omnibus medicinam dogmatice facientibus retibnetur. Quippe in sanguinis depuratione, haud nobis animus est eundem in ultima ipsius elementa resolvere , ut ita redundantium elementorum partem superfluam V a reliquis seraremus , totamque adeo mas sani ad justum misturae pondus reduca
j ij mus i id enim fieri nullo modo potest
79쪽
sed id agimus, ut elementa ea investigemus, fissicitque, si intermedia solum fuerint j quae tuto, commodeque a reliquo sanguine separari queant ; quo hic defaecatior , vitaeque utilior evadat. Ei usi di sunt quatuor isti humores, feliciter quidem & proficue admodum a GaIma cogitati, licet Chymici quidam ei inepte o strepant, quod eosdem, quinque suis principiis
Iepugnantes arbitrentur ; cum tamen revera iis
nequaquam adversentur ; uti neque Aris telis quatuor elementis : quoniam ut diximus in haud elementa ultima, sed intermedia solii reputantur. Posset nihilominus forsitan haud incommode quatuor Galeni humoribus quin tus insuper annumerari a nempe humor sive succus venenosus & malignus,eique contrarius alexi terius & benignus ; quibus praeterea si cui
succum nutritium accensere placuerit, per me
licebit: in quos impraesentiarum duntaxat ii mino, ubertas sorte alibi de iisdem acturus. Id nunc solum dixisse suffecerit, possiescit. corporum in elementa intermedia divi sones varias institui ; idque citra unam ad se invicem repuenantiam, aut contradictio
Elementa. Quod ad mistorum corporum in elementa ultima. ultima divisionem attinet; existimem, sententiam Chymicorum esse verissimam, nempe
quinque principia ab iis dicta, puta spiritum,
leuin, salem,aquam sive phlegma, & caput mose tuum, sive terram ut vocant in damnatam, esse partes ultimas in quas res ullae vel ingenio vel industria humana dissolvi queant. Nihilominus forte abstractione mentali quis ulteriorem divisionem comminisci possit; saltem credat, divisionem illam haud esse ultimam, quoniam
ipsis quoque Chymicis talentibus) salium, oleormia, ac spirituum varia reperiuntur genera, quae
80쪽
in elementis rerum simpliciter ultimis nemo unquam admiserit. Illud vero in excusationem regeri possit; principia Chymicorum convenire in natura generali, licet communibus quibusdam qualita tib quod & ipsis quoque elementis diversimode contingit) discrepare ab invicem videantur. Sunt enim communes quaedam qualitates , quarum vel absentia, vel Praesentia, speciem Mecessario haud variat: ipsaque Chymicorum elementa plus minusve hujusinodi qualitatibus
obnoxia fiunt; quales sunt fixatio, luiditas,volvtilitas,&c. quibus fit,ut virtute pariter ac nomine mutationem stibeant, manente forte interea natura communi, qua prius fruebantur. Atque
hoc pacto forsitan spiritus naturalis, sit vitalis;& hic demum, animalis; superadditis nimirum irissoleo uisibraciotii uti incisionibus. Ad eundem modum, quaelibet planta proprio spue rem gaudet: nam licet omnes in natura communi conveniant, fieri tamen potest, ut diverserum hiantarum spiritus, nonnihil salis aut1ulphuris subtilioris admistum habeant, eoque nomine varie ab invicem distinguantur. Idemque, quamvis spiritus illi, arte Chymica educti, maximam partem vere tales dicendi sint ;possunt nihilominus misturam aliquam hetero-genam sortiri, ob quam puri & puti spiritus dici nequeant. Utcunque , malim dictis hisce principiis, quae ad oculum liquent, praxique vere resipondent, acquiescere; quam ulterius inquirendo,notionibus quibusdam mentalibus inniti, quae forte mera commenta fuerint; saltem res sint theoriae solum, non autem praxi ullo modo inservientes. Commodissimum itaque mihi videtur, elementa Aristotelica, Chymicorum principitc conciliare, inque gratiam mutuo reducere. S icnempe Aristotelis elementum ignis, Propor