장음표시 사용
31쪽
nas rumpat, moxque manum per foramen memhranis laetum inserat ae brachio id quasi obturet. quo aquae non penitus evacuatae Versionem fetus
facilitent; deinde, &, capite etiam praevio infantis , pedes ejus quaerat, illosque ambos hae circuminspectione arripiat, ut calces volae manus jaceant adplicatae, eo enim fit, ut fetus statim in ventrem vertatur, opusque non sit, postea corpus in Uertendo tempus terere. Tandemque ut fetus, prout ocent reFlae artis obstetriciae, summa, qua fieri potest, celeritate extrahatur. Quibus perastis etiam a secundinis liberetur puerpera.
elli membranae sere statim rempuntnr, aqiraeque sub quovis dolore guttatim effuunt vias humectantes, & nihilominus partus sit diffellis. Unica opera, quam vesicat non rupta in partu praestat, illaque optima, est quod undique aequabiliter os uteri ab urgente liquido distendit absque tanta dissicultate, cum omnes partes dilatandi orificit uterini aequabili urgeantur pre*one, quanta, eva. atis aquis, durum inuntis caput. Praeterea ex membranis sponte nimis cito ruptis semper praedicere possumus, praesertim si aquae guttatim sub repetitis doloribus inuant, infantem non optimo situ ego locatum , Partum.
32쪽
achaoniae artis alumnos diu multumque anxios fuisse de vera Toxicorum virtutem investigandi methodo, testatur Historia Medica. Varias quoque iniere vias ad hunc finem obtinendum; experientiam tamen optimam tam antiquiori quam recentiori aevo etiam hac in parte fuisse magistram, omnes lateri debent. Adeo enim sensibilis quorundam hominum est compages, ut vel memoria cogniti medicamenti desideratum ex-
33쪽
e tet effectum. Specificae quoque quorundam momburum dantur medelae . quarum operandi vires secundum mixtionem & compositioncm explicare non
valemus. sed iterata felici cum successu experientia aliarum heroicam virtutem detexit. Novi deniaque morbi & caussae morborum saepe latitantes λ- tam expostulant experientiam ad stiam vim debellandam Haec itaque sola licet primarium sit principium doterminandi virer medicamentorum, per nalogiam tamen, prudenter 1. susscire ter instit tam , argumentando vel 4 fructificationis convenientia, vel a particularum minimarum & partium eonstituentium per odorem, saporem aliamque circumspecto institutam analysin chemicam investigat ruin Vel aequali, vel proportionata qualitate aequantitate ad aequalem & proportionatum effectum, vires medicas quam maxime saltem conformes, si non omnino aequales. etiamnum sine experientia relative inveniri posse, non negari potest. Prio' rem methodum elegantissime expositam videa B. L. in Diis de Viribus plantarum. Posteriorem prae-stnti haece Opellii tuorum o lorum aciei subiicere
Toviea non semper quoad totam stram operam, tur subitantiam, sed in quibusdam partibua virtutem illoriim conseptratam quasi esse, dudum experientia constitit: hinc & in partibus hisce inveωstigandis totae quantae Medicorum Versabantur cu-rxi probe scientes si hasce virtute pollentes pamtes, illarumque depique partium mixtionem d proportion om ad invicem expiscari possent, distinctam domum n sei posse ideam de viribus Medicamento rumi Ad cimiam itaque, utpote scientiam princi
torim corporum naturalitim, An sugere necesse est..hmici vero eorRndem paturam iuvestig stes, im finitoa
34쪽
sinitam non solum simplicmm medicamentorum. Verum etiam singularum cujusque partium consti. tuentium deprehenderunt diversitatem, instituta comparatione per saporem, odorem & earundem ad invicem majorem vel minorem assinitatem: Quod nec mirandum, ut enim quodque viscus antis malis suum peluliarem parat & secernit liquorem,
ita & nihil miri si diversa smplicia non solum, sed ε& diversae unius ejusdemque simplicis partes dive sos interdum virtute & mixtione ducunt succos. Hinc singula brevissime percurramus oportet, dein monstraturi, quantum Chemici, dictis viis inemdendo, praestare valeant in medicamentorum viri- bus enodandis. Schol. Fateor equidem, non infrequentem esse illam plerorumque opinionem, ignem esse solum illud instrumentum activum, quo Chemici ad interiora naturae adyta penetrant, praesertim cum &Ηelmontius se philosophum per ignem appellari maluit. V erum ex definitione jamjam data prono fluit alveo, quocunque pacto ad cognitionem principiorum corporum naturalium pertingere possumus, Chemici nos sungi ossicio, sive id fiat per
ignem, aerem dc menstrua, sive odore de sapore.
Odor volatilia supponit, sive ejusmodi, quae
adeo laxam cum fixioribus, quibus adhaerent, connexionem habent, ut. ipsius aeris undulantis vel caloris moventis ope sua deserere queant habitacula, aere itaque ut leviora, ita subtilissimam qu que partium compagem habeant necessis est. Hoc-pe volatile, quod odoris est principium, sibi sem. per simile esse videtur, de diversitatem, quam sentimus, odorum ex aliis admixtis nasci suspicor par. tibua ; idque tanto majori jure, quanto certius est,
35쪽
ex binis omnium corporum primis staminibus Im sammabili, scilicet, atque Terra, illud esse volatilp, hanc natura sua fixam. Hinc simplicissima illa S uniformis naturae lex, quod aequalia aequalibus gaudeant, huic ratiocinio favere videtur, eo quod temper in oleo illo vel sale oleoso vegetabilium suam fixerit sedem spiritus ille Rector Boerhaavii. unde quoque provenit. quod oleo & sale spoliatae plantae inodorae maneant. Hinc & quo intimius vel laxius hocce odoriseri principii vehiculum cum reliquis fixioribus est connexum, eo etiam facilius vel diffellius separatur, & vel sponte vel arte ex gitatum auras petit. Ex aliis principio odorifero admixtis diversitatem dependere odoris dixi. Finitaque videamus licet, quo pacto ex diversitate
odoris ad diversas corporum odoriserorum conclu dere valeamus partes, notiores odorum species Percurrendo. Io Suaveolentem & gratum perpetuo odorem fragrantes, aut oleo aethereo aut sale --
Iatili oleoso pollent, prout quoque eorundem circumspecte institutae analyses demonsisant. Ab aet- do quoque cum oleoso spiritu certa proportione
mixto, grati nascuntur odores. E. g. oleum vitrici. Ii eum spiritu Tartari. Ab alhali; hilis enim Ioeo
tepido rancescit & tandem ambrae spirat odorem. cst. Haller. Tom. I. Comm. in Baerh. p. 3ss. In hisce suaveolentibus odoris principium adeo justa misceta cum subtilissimo videtur esse mixtum oleo, ut narcotica sortissimi principii vis inde obtundatur, quod ulterius ex aro Graveolenti odore patet,
ubi halituosum illud phlogisticum superpondium
quasi habet. Inde provenit, quod spiritus vini v I ores temulentiam inducant, Naphthae vero Vitrio..i grata aromatica fragrantia impleand auras. 3:ci Narcotico odore tetrae plantae oleo essentiali quoquo carent, & odoriferum principium, fixioribus admixtum partibus, solitarium in aerem migrare,' exinde
36쪽
inde concludi posse videtur, quod hepar sulphuris
pulveri satum, ac tenuiter in lato tigillo expansum. moderatissimo igne subdito, calcinatum, visibiles emittat vapores inflammabiles narcosin produce tes. Νon dissimilis oritur odor sub ipsa solutiono martis. 4:o Foetidus Putridus odor phlogisticum illud tenui oleosti athali volatili adhaerente conne Num esse experientia chemica demonstrat. fro tisis N alliacms odor producitur ex oleoso acido salis communis combinato. Quod patet ex Phosphoro urinae, nec non aequali odore adscendente a sale communi liquato, & cum carbonibus injectis phosphorescente, dum similis sentitur odor. Atque sic quoque experimentis institutis in caeteris intermediis odorum speciebus determinari pol. est illarum mixtio, licet non adhuc nec adeo ad liquidum deductae sint omnes odorum species, neu earundem mixtionis doctrina, ut etiam quantita. tem principiorum calculo determinari fas sit: plura forsan hac in nobili materia posterorum revelabit sollertia. γε. IV. Atque se detecta cf. III. odoris indole ac natura, ordinis ratio exiῆit, ut simul paucis dispiciamus, quid inde ad odoriserorum vires ad corpus humanum mutandum concludere liceat. Odorifera ut subtilissima capitis spiracula intrant, in nervos quoque agere experimur, quatenus & animales &vitales motus fluidi nervet diriguntur regimine, &hi aut reficiuntur, aut narcosin incurrunt odoriferorum virtute. Et si conjecturae admodum proba bili locus relinquatur, valde hocce conforme ost& odoriferorum & fluidi nervet indoli. odoriferum principium est omnium subtilissimum & actuo-sssimum. Fluidum illud nerveum est quoque omnium tenuissima sanguinis portio, in origine ner-
37쪽
vorum in cerebro a sanguine secreta; & cum pomm subtilissima sanguinis pars sita sit in spiritu illius oleoso, hinc nil miri, si universialis illa naturae antea nominata lex eandem hele ludat scenam, ut scilicet similia similibus adsocientur. Hinc & opinor intelligi posse, tantas nervis, & per hos univer- ω corpori, induci posse mutationes, si justa huius
suidi turbetur miseela. Gratum itaque odorem fragrantia aromata vires reficere, motus suppressos redintegrare, jure suo debent, utpote propiori sor-' san mixtionis affinitate cum fluido nerveo juncta. Isine narcotica stirporem inducunt, nimio phlogisto nervis molesta, atque se in caeteris. Hinc denique apparet, unde calefaciens aromatum virtus dependeat, ex principio, puta, illo odorisero aethereo; idem enim est caloris ae odoris principium. Licet enim non omnia corpora phlogisto turgentia calefaciant, ut metalla, olea expressa ex semiis nibus, caetera; in his enim phlogiston adeo fixioribus irretitum est partibus, ut vim suam cales cientem exserere nequeat. Unde quoque haecce olea nullum spargunt odorem. sed olea aetherea
propria odoriseri principii vehicula esse videntur, uatenus tenuiores habent partes, phlogisti ope Volatiles & activas, unde &, quo mapis odoriseraeorpora, eo majorem largiuntur olea aetherei co-Biam, & contra, quare & haecce olea maxime e refaciunt.
sed ad saporem considerandum nostra jam dein flectit attentio, quippe cujus ope magis determinate in apricum ponere possumus partes constituentes. In limine itaque notandum venit, nullum saporem esse s ne sale, & contra; hinc ubi sapor, ibi sit, & ubi sal, ibi sapor; omni namque sale e eorpore educto , omnis quoque perit sapor. Sal ita- quoe
38쪽
que est uniri sale omnis saporis principium. Pa.
tendum quidem est, nullum dari corpus naturale, Praeter puram terram, Vel aquam, omni carens Q. pore, sed talis terra & aqua rarae in naturali ho ee systemate sunt aves. Unde liquet, quam late pateat saporis doctrina. Praecipuos itaque sapores percurrere juvabit, ut inde appareat, quantum ex sapore prognostica medicamentorum cognitio, qua illorum vires, haberi possit. Notissimi sapores se. quentes sunt, acidum , puta, dulcem , lixivios ,
Iasum, austerum, acrem, aromaticum, pingvem, nam
sint . Hi, qua principium sapidum , scilicee
sal, conveniunt omnes, sed aliae admixtae partes differentem cuique sapori dant sensibilem char cterem. Videamus itaque oportet, qualis ad unumquemque saporem requiratur mixtio. Acidus simplicissimus est sapor, sal enim primigenium acidae
est naturae, & acidum indicat. Ad Dulcem requiritur, ut acidum sit oleoso mixtum, hinc quoque saccharum, mel, manna aliaque dulcia dant spim tum aeidum & oleum; gratus itaque & non pungens hic est sapor, quatenus salinum est oleo in v Iulum. Lixivio Ius, praesentiam salis aikalini arguit. Saseus, quod acidum aikalino sale si saturatum. Amarus indicat salinum simplex quoddam aut meis
diae naturae praedominante oleoso esse combinatum; ut ex saponibus, bile, aqua maris mortui, patet. Austerum nasci experientia comprobat, quando salacidum cum particulis terreis est unitum, ut ex aluminis, vitrioli, solutionibus evidens est. Ex Acri pingente sapore concluditur ad sal volatile plerumque alcatinum, quo magis pungens & urens adest sapor, eo minus olei essentialis, eo magis vero in sale volatili concentrata est ignea materia. maticus sapor docet sal volatile alcatinae vel acida D: turae cum oleo essentiali esse mixtum, majorin instiis copia, prQui magis Vel minus urens aut
39쪽
resinosus est. Pinguis oleos vel piravedinis eum dam praesentiam declarat. Naustos natura rejicit & respuit, ut sensibile nervosum systema nimia
f. VI.; Ad vires sapidorum depingendas ordine iam
ducimur. Antea g. V. indigitavimus, omnem saporem praesupponere salinum; ut itaque salium vis eo clarior evadat, demus etiam decet gener Jem chemicam, hoc est, analyticam salis ideam. Sal est corpus sapidum, in aqua solubile, ex aqua r& terra tenuissima intima unione inter se combin tis constans. Εjusmodi simplicem mixtionem praeeipue habet sal primigenium, ex quo omnia reliqua salia suos derivant natales, sive sint acida . . sive aikalina, sive mediae naturae. Ex hacce brevi quidem sed distincta salium generali idea sequentia emanant corollaria. I:O Aquam in caussa esse, quod terra aut in illa soluta, aut intime cum illa unita, una cum illa in subtilissimos se insinuare queat corporum meandros. 2:o Terream salium portionem Praecipuam esse, quae papillas nerveas & fibras titillat & irritat. 3:o Quo simpliciora salia, & minus oleosi uel terrestris continentia, eo fortiora; eo enim intimior aquae cum terra unio, & tanto faciliorem transitum aqua terrae parat, unde quO-que acidum aikalino sale fortius, & hoc deniquo sale neutro. 4:O Quatenus ex aqua & terra compositum est sal, hinc & in fluida & in solida corporis humani agere debet; ad utraque enim, qua principiorum analogiam, habeat, necesse est, vim attractivam, cujus quoque thesis Veritatem experientia demonstrat. Sed haec generaliter de salibus dicta jam sunto, ad speciales jam sapores revertamur. Acida quod concernit salia, dirersas &certo respectu fere contrarias produnt .vires . pro-
40쪽
ut ex diveriis desumuntur regnis. Sed nihil miri. maXima quoque qua mixtionem illa intercedit differentia. Acida enim Regni Vegetabilis praeter corpus acidorum proprium, prout loquitur Guerike, etiam maxime sunt diluta aqua, & oleosum quoddam continent acidas spiculas aliquatenus involis Vens quas, hinc & haecce magis amica sunt corpori humano, & sanguinem solvendo illiusque oleo-sas partes attrahendo, resolventem & antiphlogi sicam edunt virtutem; ad alkali quoque quatenus magnam habent vim attractivam, hinc & aikalinam sanguinis diathesin corrigunt. Acida ver mineralia idem quidem continent principium salinum, sed magis purum, concentratum, & cum mineralibus terris combinatum, hinc quoque magis eorrosivum, quare & haecce solida destruunt, &fluida congrumant, oleolas partes maXima cum vehementia attrahendo & coagulando, unde &haemorrhagias sistunt. Hoc tamen de concentratis valet, at si diluuntur magna copia aquae, corrosivitatem suam eadem proportione perdunt, vel si eduleorantur spiritu vini, saponaceam & aromaticam induunt naturam. Athalina lixiviosa magnam habent ad acidum vim attractivam, unde. antacida, ct quatenus mucilaginosorum sunt menstrua, hinc viscosas saburras solvunt, unde attenuantia, stimulantia & abstergentia sunt. Salia media esse attenuantia & resolventia per se patet. Dulcia quatenus & oleosum & salinum suo includunt gremio, hinc & ex utriusque participant natura & virtute. Unde quoque acido suo attenuant . ac resolvunt, oleo B vero emolliunt & lubricant. Nccstimulando agunt, qua salinum suum, cum illud oleo si irretitum, immo potius stimulantia acria oleoso suo involvunt. Amara ex oleo & sale conflata maximam cum bile habent assinitatem, hinc& ipsius sustinent vices, eo quod mucosam & tenacem