장음표시 사용
271쪽
pecuniam mutuam, sumserit, creditori numerabo, non tam n ideo ego debueror quia et si filius meus in adulterio deprehensus erit, erubescam, non ideos ego ero adulter. Diuo mct tibi obligatum pro filio, non quia sum, sed quia voIo mo offerre tibi debit
rem voluntarium. At pervenit ad mo Iumma ex imeolumitate eius voluptas, lumma utilitas, et orbit
iis gravissirnum vulnus effugi. Non qua ritur nune, an promeris mihi, sed an benoficium dederis. prodi est Enim et animal, et lapis, et herba: nec tamen benesicium dant, quod nunquam datur, nisi avo. 7 lente. Tu autem non vis patri, sed filio daro: et interim ne nosti quidem patrem. Itaquo quum dixeris, Patri sino beneficium non dedi, filium eius serva doῖ contra oppone, Patri ergo beneficium dedi, quem non novi, quem non cogitavi P Et quid quod aliquando evenit, ut patrem Oderia, filium serves: boneficium ei videberis dedisti, cui tunc inimicita 8mus eras, quum dares p Sed ut, dialogorum altere conε seposita , tanquam iurisconsultus rsspondeam, mens spectanda est clantia. Beneficium ei dedit, eui. . ' d
fio Iep. Hac inde a Socratis tempore usi sunt phil sophi, inagistrum illum suum
Rimns dialogis interrogati ilibusqne docere solitum fu illo. Hinc . adeo interr gallisnem pro eonclusioue innsu suil Io supra aliquotiva vidimns. respon stram: sui so hane Iurisconsultorum Vocem Propriam, de iure, L ins respondere eonstat. CL Ernesti Cl. Cie. h. v. Ut, tur autem hac imagine, quo niam qui respondorunt I riseonsulti formulas legesque laudarerit, unde tanto ros formularum appellasi sunt, atque ideo, nemine contradicente, consilia sua, tamquam e tripode, darenu lorom orationis proinis iurisprudentium hreviter et concise respondentium h. l. statim imitatur. incipiemii officium, amisItiam.
272쪽
DE BENE RICIIS LIB. V. 19. G. N
datum voluidi i Sicut si in patris honorem fecit. pater accepit beneficium: sed pater beneficio in silium collato non obligatur, etiam si fruitur. Si tamen o casionem habuerit, volet et ipse praestare aliquidi non tanquam solvendi necessitathm habeat, sed tan, quam incipiendi causam. Repeti a patre beneficium g
non debet: si quid pro hoc benigne facit, iussus. non gratus est. Nam illud finiti non potest: si patri dci
henincium, et matri, et avo, et avunculo, et libem
ris, et amnibus, et amicis, et servis, et patrias. Ubi ergo beneficium incipit stare Z Sorites enim illo in explieabilis subit: cui dissicile est modum imponore, quia paulatim surrepit, et non desinit serpis . allud tosolet quaerit Fratres duo dissident. si ali rum servo, an clem beneficium ei, qui fratrem invisum non persisto moles te laturus esti Non est dubium, quin besne heium sit etiam invito prodesse: sicut non de sit beneficium , qui invitus profuit. XX. Beneficium, inquit, vocas, quo ille omnditur. quo torquetur p Multa be elicia tristom Dontem et
asperam habent, quemadmodum secare et urere ut sanos, et vinculis coercere. Non est spectandum, an
doleat quis beneficio acceptor sed an gaudere debeat. Non
Cic. Acad. IV, 26. 29. Con- Dadere potest, qui insanti clusio alia ex alia manat et et vinctilis coerceri iuberisaeervus quasi fit eonclusio- solet, donec sanetur. Noanum, donec eo per enias, quidem mala, quae a Deo quo velis. Celebris est eru- nobis immissa credimus, prodita tractatio hae de re in- beneficiis habera docemur, ter Faeciolati Aeroa s. et illia ita uti, ut in hane XX. An tristo honaficium cia mut niuriinvito 'etiam dari possit 2
273쪽
Non in malus denarius, quem barbarus et ignarus a formae publicao reiecit. Benoficium et odit, et a
eepit : si modo id prodest, si is qui dabat, ut proden
set dedit. nihil refret an bonam rem malo animo quis aecipiat. Agedum, hoc in contrarium veris. Ussit Dalrsm suum, quom illi expedit habere: hunc Pgo occidi. non est beri ficium, quamvis ille dicat tam et gaudeat. Insidiosissime nocet, cui gratiae aguntur pro iniuria. Video. Prodest aliqua res, et ideo besti 3 licium est: nocet, et ideo non est beneficium. Em , quod noc Prosit, nec noceat, dabor et tamen bEu heium esst. Patrem alicuius in solitudine Exanimem
invini. corpus eius sepelivi. nec ipsi prosui, quid enim illius intererat, quo genere dilaberetur ξ neci filio: quid enim per hoc commodi accossit illip Di- eam quid consecutus sit: ossicio sollemni si necessario por me functus est. Praestiti patri eius, quod ipse praestare voluisset, nec non et debuisset. Hoc tam n ita beneficium est, si non misericordiae et humanitati dedi, ut quodlibet cadaver absconderem: Iod si corpus agnovi, si silio tunc hoc. praestare me cogitavi. At si terram ignoto mortuo inieci, nullum habeo huius ossicii debitorem, in publicum humanus. 5 Dicet aliquis, Quid tantopere quaeris, cui dederis
heu 3. nec θse profui: nam qua ratione dita re ur in noster saepius iam dcelar Pulverem. Officium hoc erat vi , so repudiare onmes illas consti tumethumanitate im- sabulas atque'superstitionum politum. commenta de inanibus Q 4. Ae F terram, - inieci. Fiunque errore circa Stygem, Quintil. declamat. 5: Igri donec sepsilirentur. Sed in- lia cadaveribus humum conise Romanos iam Cicero in gerimus et in pultum comorati pro Roscio Amerino pus nulla sestinatio tam να-I4. publice de hac re se pida transcurrit, ut non. lentiam Eandem ferro non quantulocunque Veneretur
dubitavit. quo genere i. aggultu. Bea notissima est
274쪽
DE BENEFICIIS LIB. V. 2α ar. μ
beneficium, tanquam repetiturus aliquando h Sunt qui nunquam iussicant esse repetendum, et has causas asserunt. Indignus etiam repetenti non reddet: dignus ipse per se referet. Praeterea si bono viro de disti, exspecta: ne iniuriam illi iacias appellando, tanquam non fuisset sua sponte redditurus. si malo viro dodisti, plectere. Beneficium Verbo ne. corru-speris, creditum/faciendo. Praeterea, lex quod non iustit ropeti, vetuit. Vera sunt ista. quamdiu me nihhil urget . quamdiu fortuna nihil cogit, petam potius beneficium quam repetam: sed si de salute liberorum agitur, si in Periculum uxor deducitur, si patriae s Ius ac libertas mittit me,etiam quo ire nollem, i P rabo pudori meo, et testabor Omnia me fecilla, ne opus esset mihi auxilio hominis ingrati. novissime r cipiendi beneficii necesiitas, repetendi verecundiam vincet. Deinde, quum bono viro benefiςium do, γ' sc do, tanquam nunquam repetiturus, nisi necesse fuerit. - XU. Sed lex, inquit, non permittendo exigere, vetuit. Multa legem non habent, nec actionem: ad quae
seribendum esse, quum Omnes codd. mss. darent, flecterstyleeterae i. tuo poenas imprudetit;ae. Assos si sunt diptimi eritici. Gruterus, Lipsius et Gronovius, qui adhaoc docet haec verba iactor et Rector interdum in codd. commutari. e. c. ap. Plaut. Trucul. R seen. 5. Muretua tamen conieceratria disti.
vel ex Horat. Carin. I, 28, 35, Iibri. - I. De his rebus et Dorvill. ad Chariton. IV, nulla legislatio quid qua uxx. p. 4ua ed. Iips. in publi- conii iluit, sed ad ἐν M
tiumanitati hoc tribuens. hus seri tentias , quae dum 6. Praeterea -- Meluit se. Ilica disciplina, oducatione, xepeti. Tractat haec se- vitae humanae consuetudi-quenti capite. ne, verbo, ratione Iegisla . XXI. An repetere benefi- tore.nostro optimo, docen-cium liceati usque ad sinam tur, reserenda haec ello
275쪽
MO DE BENEFICIIS LIB. V. as. M.
qua B Consuetudo vitae humana , Iege omni vale
tior, dat aditum. Nulla lex iubet amicorum secreta non eloqui; nulla lex fidem etiam inimico praestare. Quae lex ad id praestandum nos quod alicui promisi.
a mus, alligat Z Querar tamen cum eo qui arcanuae sermonem non continuerit, et fidem datam, nec lis
vatam, indignabor. Sed ex beneficio, inquit, ero, ditum facis. Minime: non enim exigo, sed repeto; et ne repeto quidem, sed admoneo. Ne ultima quidem necessitas in hoc aget, ut ad eum veniam, S cum quo diu mihi luctandum sit. Qui tam ingratus est, ut illi non sit satis admoneri, euni transibo, nec disnum iudicabo, qui gratus esse cogatur. Quom do foenerator quosdam debitores non appellat, quos scit decoxisse, et in quorum pudorem nihil superest, quod pereat: sic, ego quosdam ingratos palam εο pertinaciter Praeteribo, nec ab ullo beneficium repe tam , nisi a quo non ablaturus ero, Ced receptumo.. XXII. Multi sunt, qui nec negar sciunt, quod acceperunt, nec reserre: qui nec tam boni sunt quam grati, nec tam mali quam ingrati, segnes et tardi,
a. Ne utiima quidem nee Ustas. Sic est in mIL Grui. e
Pine. Erasmus aliique: Nam ultima qtioque n. Saepe in coci l. nam, non, ne, nuta , permutamur. H. l. negRura desiileratur. - a. qui nee negaroiciunt. Noli emenem sciant. Senecae aevo et indicativus Et subiunetivus prouu'scue hoc casu ponitur instar poetarum. Cf. VII. s. a. si ς cap. XX, 5 occurrit: Sunt, qui iudieant et afferunt. Ab iluuiunctivus Ponitur nostro.
eensuere legumlatores. Rem deli tuta silentio merces: enim, quae inter animos quae sententia, monentegeritur, Iex nulla curati IVytωnhachio in Bibl. criti Hinc poetis didacticis re- IIl, i. p. 4o. ex illo Simoni servabantur talia apud ve- deo Ἀλλ' ἐς καὶ σιγῆς a teres, hinc mysteria prae- δυνον γοας expressa est. cepta haec salubria inculo a. Motandum Fae, alterca hant. Exemplo est Horat. tione 'Exprimendum bene Carni. III, a, ab: Est et M cium. L.
276쪽
DE BENEFICIIS LIB. v. aa. ' a i
len a nomina , non mala. Hos ego non appellabo, sed common faciam, ot ad ossicium aliud ag ntes edueam, qui statim mihi sic respondebuntt Iguosce, non moli rcule scivi hoc te desiderare, alioquin ultro obtulissem. Rogo ne mE ingratum existimes e memiani quid mihi praestiteris. Hos ego quare dubitem resibi meliorses et mihi facere ρ Quemcunque potuero, a peccare prohibebo, multo magis smicum, et ne Pe Cet , Et ne in me potissimum peccet. Alterum illi h nsfietum do, si illum ingratum esse non Patiore neu duro illi h mprobrabo quae praestiti, sed quam potero mollissime, ut Potestatem reserendae gratia f Ciam , renovabo memoriam eius, et petam beneficium : ipse me repetere intelliget. Aliquando utar Iverbis durioribus, si emendari illum speravero posses. nam deploratum Propter hoc quoque non exagitabo,n ex ingrato inimicum faciam. Quodsi admonitioianis quoque suggill6tionem ingratis remittimus, s gnioros ad reddenda beneficia faciemus. Quosdam 4vgro .sanabiles et qui fieri boni possunt, si quid illos momorderit, perire patiemur admonitione sublata, qua et pater filium aliquando correxit, et' uxor maritum aberrantem ad D reduxit, et amicus Ianis mentem amici fidem erexit. o
' h. a ro3ra . Ita ea. Erasmi et reete. ortiter; anἰ tamen iluea yrohabo, quae itidem placero possunt. quamquam proseliei calami aberratione habeam. mox momorderit e codd. Pinc. et G t. repositum pro UIg. Ii quoia aloa remordereri
. tima nomina, lenti de- la. es. Benti. ad Horat. Eppe hi tores : qui tardi sunt in II, I, Io5. LoIvendo aere alieno. No- 3. Duagarionem: a corintram est Alpiiii foeneratoris pore est summin. t πνσμαὰκ Horatii Epod. II famosi σμος est nota et livor e ver odiotiun, quod Iaudat Colu- bere. eastigationem, Ct ad mella I, 7, 2: optima nomi- Epist. XIII, inna non appellando fieri ma- -
277쪽
44α DE BEN EFICIIS LIB. V. G. 24.
XXIII. Quidam ut expergiscantur, non seriendi, sed commovendi sunt: eodem modo quorundam ad reserendam gratiam fides non cessat, sed langueti hanc pervellamus. Noli munus tuum in iniuriam vertere. Iniuria est enim , si in hoc non repetis, ut
ingratus sim. Quid si ignoro, quid desideres Z quid
si occupationibus districtus, et in alia vocatus, Oec nouem non observavi P ostende mihi quid possunt a quid velis. Quare desperas, antequam tentast Quare Properas et beneficium, et amicum, perderet Unde scis, nolim, an ignorem; animus, an facultas desit mihi Θ experire. Admonebo ergo, non amare, . non palam, sinct convicior sic, ut se redisse in ni, . moriam , non reduci putet. XXIV. Causam dicebat apud divum Iulium ex veteranis quidam . paulo violentior adversus vicinosa suo ,
a. Paulo ωIOIontior. Omnium codd. st edd. quidem haeeleriistest, Ied Pineian. scribendum putavit: quidam Ptibistia Mi titio. Critieus illa egregius haud dubio ad hune ingenii l sum ideo deferebatur, quod voc a parara m olent Ior eum se quentibus et causa premebaιur non satis eohaerere ei vid rentur, et quod I. a Pro illiar nisi commilito in uno eod. nissreperisset: nis Pro militio. Hinc ot cap. 8xtr. legit, Mi tioni suo donavit. Eod emendatione supersedeamu1.
I. Luturis es enim- . eo stipendia moruerant. Dio Iniuriam mihi affers non re- CasL ,3, 52 sq. Hic sude petendo: nam ita ingratus videtur ex corum numero: sim necesse est, nescius qua reduci ex proelio ad Mun in vo tibi gratum animum dant ista evenerunt. Ilo. Praestare possim. Itaque veteranos, ut sit, serος non repetis eo consilio, ut factos et torminos suos as ingratus fim. si alia mu- duo promovisse constat. scnera et officia. Couturo dissertation hi Mi. 1. dotum est, Iulium Cae- que des Veigrans in Memi sareIn Meterania pepercisso, do I'Acad. dos Inseripi. ILquia etiam eorum auxilio p. u8 sq. Bis autem Iuli magnus lactus erat.. Nullos Caelar bellum gessit in uriain a. u. 7O7 agris donave- spania: PTimum a. u. 704Tat, qui tamen Postea sub contra duces Pompeii Aha
278쪽
suos, et causa premebatur. Meministi, inquit, Imp rator, in Hispa uia talum te torsisse circa Sucronem pQuum Caesar meminisse se dixisset: h Meministi quiadem, inquit, sub quadam arbore minimum umbrae spargente, quum Velles residere serventissimo sole. et esset asperrimus locus, in quo ex rapibus acutis unica illa arbor Muperat, quendam ex commilitonibus P nulam suam subItravisso. Quum dixisset Caelar: a Quidni momicierimp et quidem siti confectus, quia impeditus ire ad fontem proximum non Poteram, repere manibus volebam, nisi commilito, homo sortis ac strenuus, aquam mihi in galea sua attulisset. Podes ergo, inquit, Imperator, agnoscerct illuni h minem, aut illam galeam P Caesar est,. se non posse galeam agnoscere, hominem pulchre posεr et adimcit, puto ob hoc iratus, quod se a cognitione media ad veterem fabulam adduceret: Tu utique illo non es. Merito, inquit, Caesar, me non ognostis: nam Squum hoc factum est, inimor eram. Postea ad Mundam in acie oculus mihi estostus est, Et in capite lecta
scripturam cur reii elamus, equidom non video. Signum interrog. limuli. Profecto moministi. Alii . mominyti qumque. Grulerus emend. Mem nisin' idem, quod Comico quam Senecae familiarius est. Lipsus tamen et Gronovitia
nium Petreiumque ad Ile clam et Sicerim, ac bis sit iugatis contra Varronem
duxit scaesar B. Civ. I, 34 sq. II, 17 sq. Dio Carr. 4 I, 2OR.).
Deinde a. u. 7o8 contra Pompeii liberos, quos ad Mundam devicit. Dio Car 43, 32 sq.
non lis sit, in qua primunt bellum gestum est non sine periculo Caesaris, seeundum bellum in provincia baeti- ea; sequitur, utrique bello
Imnc Veteranum affuisse. C terum unus Seneca hanorem narravit.
3. et in capite lecta os . Allillam vel Insum in lectione lossium ni te . mProvid.
279쪽
uM DE BENEFICIIS LIB. V. M. 25.
ossa. Nee gal am illam si videres, agnosceres di macha Era snim Hispana divisa eIt. Vetuit illi exhibori negotium Caesar: et agellos, in quibus vicinalia via, causa rixae ac litium fuerat, militi luo donavit. XXV. Quid ergo Θ non repeteret beneficium ab
Imperatore, Cuius memoriam multitudo rerum conia
fuderat ν quem fortana ingens, exercitus disponenistem, non patiebatur singulis militibus oecurrere prion Est hoe repetere beneficium, sed r sumer hono Ioco positum, et paratum: ad quod tamen ut sumatur, manus Porrigenda est. Repetam itaque, quia hoc aut necessitate faCturus ero, aut illius causa, at quo repetam. Tiberius Caesar inter initia dicentieuidam, Meministi, antequam plures notas semili ritatis veteris Proserret: Non memini, inquit, quid fuerim. Ab hoc quidni non esset repetondum hen
a. Ab hoe quidni non esset rmpetendam bonosietam ' o sanda
erat obliυio. Restituit Gr noviu1 hanc lectionem ex Optiamia eodd. Nag. aliisquor quum emt: Ab hoc nediam e raetc.. aut Ab hoc diu quam non etc.
Provid. o. 3: remedii caussa dem uti Vetabatur a vicino, quibusdam et Tadi Ossa et cuius tamen usus militi haud 1egi. Addas Consol. ad Marc. dubio utilis aut necessarius e. aa. L. Gesner ad Quintil. fuerit, ut ad agros prataque VIIi, 5, a 3 p. 3 35 ait: ca- sua Venitet commodius. Viaput erit quasi bustum, in plani explicatio, vicinalem
quo leguntur ossa. - TeIO viam QTe, quae vel ex vico autem 1uisse veterani caput vel in vicum ducat, hiis fractum Per se clarum est, non spectat. nec lecta ossa in vulneri- I. exercAzua disponentembus eiusmodi eXtraordinaria. ordinantem et regentem seMaera hi Pana i. gladio currere tuemoria,Cuius maxuad pungendum aeque id me compoa fuit, ut nolum estineo ac ad Caedendrim: Vim v. Tiberiua Caesar. Haeotus autem gladii talis eximia unias Seneca retuIit. insererat. doeente Diodor. Sic. initia. Lipsius rosert alV, 33. es t OID. II, 33, 5 sq. initia principatus eius: n ete. Mirinalia Mis, qua qui- Isio quam bene. Nam in
280쪽
hctum p optanda erat oblivio. Aversabatur omnium amicorum et aequalium notitiam, et iIlam soIam praesentem fortunam tuam adipici, illam solam eois git ri ac narrari volebat: inquisitorem habebat veterem amicum. Magis tempeIlive repetesndum est b Sneficium. quam petendum. Adhibenda vorborum moderatio, ut nec ingratus pollit dissimulare. T cendum et exspectandum, si inter lapientes viver mus: et tamen sapientibus quoque indicars melius suillat, quid rorum nostraruni status potaeret. Dctos, quorum notitiam nulla res effugit, rogamus: Et illos vota non sxorant, sed admonent. Diis quoque, 4
inquam, Homericus ille sacerdos allegat ossicia, et
bene habet. . . . I . . : δε--
tio eius principatus modestia locundum eum, qui honeet adulationum avertione monenti obediat. Proximi insigitis fuit. Suet. Tib. c. - redeune. plano haec ipsaeia' sq. Roseram itaque Po- illa virlus secunda, moneri ius ad orationis eaeordium..uetis ac pol Io: ideo enim 4. Nomericust 'c' s. volunt, tit in viam redeanti
Chryses. Homerus ista ha- Eorum, addit Gron. , quitiet Il. α, sq. fecunda reddendi beneficii prude
Mirtus es h. e. recte Grono- tem et modestum monit vio explicante, inferioria rem non adspernantur, con- gradus et dignitatis. Prima sequens et pars secundae autem est, meminisse ipsum virtutis est, consilium pati, et Tecte facere gratumque ut consulant aliis, et pare esse fine monitore. Notum do ae morem gerendo moni- .st illud quum alias usurpa- toribus eosdem Obsequentes,
tum, tum Minutio equitum deditos devotosque sibi 1 magistro apud Livium XXII. care. a diis imistissum. Si- saepe ego audivi, eum dera enim Stoicin et Senecae primum esse virum, qui ipse dii sunt. s. do Benes. IV, onsular, quid in rem sit: a3, 4: VI, ua, fin.