L. Annaei Senecae philosophi Opera omnia quae supersunt recognovit et illustravit Fridericus Ernestus Ruhkopf director gymnasii bielefeldensis. Volumen primum quintum

발행: 1808년

분량: 453페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

241쪽

α66 DE BENEFICIIS LIB. V. s

voluit. Nam si turpe est beneficiis vinci, non oporatet a praepotentibus viris accipere beneficium. quiabus gratiam reserre non possis. A principibus dimia rmibus: quos eo loco fortuna posuit, ex quo lamori multa possent, pauca admodum et imparia datis recepturi. Reges et Principes dixi, quibus tamea potest opera navari, et quorum illa exectilens potemtia per minorum consensum ministeriumque constat. S Sunt quidam extra omnem subducti cupiditatem, qui vix ullis humanis desideriis continguntur: quibus abhil potest praestare ipsa fortuna. necesse est a Socrate beneficio vincare nec sie eIt a Diogene, qui per m dias Macedonum gazas nudus incessit, calcatis regiis 4 opibus. ' o nas ille tune morito Et sibi et ceteris, iquibus ad dispiciendam veritatem non erat offusa ta- ligo , supra eum eminere visus est, trista quem omnia lacebant. Multo potentior, multo locupletior fuit omnia tunc possidente Al xandro. plus enim erat,

quod hic nollet accipere, quam quoia ille posset dare.

a. o nas e quatuor codd. Grui. retoplum. olim: donMuia.

mem ad Neronem respexisse videtur, de qua Tacit. Anii.

XIV, 53 exponit: ubi ait

Seneca : se tot tantisque muneribus obniti debuiIIe

. 3. Sum quidam etc. quos poli ipse appellat, Socrates, Diogenesque sinopensis: de hoc polleriore omnia nota

sunt, inprimis illud, quo

Seneca li. I. respexit, T rpon tum Alexandro M. roganti, ut diceret si quid sibi

opus esset: Nunc quidem, Paullulnim a solo. Cic. Dis

V, 3a ubi plura do Diogene

o Cu Prunt memoratu dignε.

θω quem omnia iacebant, quatenus rex Macedoni ererum Graeciae potitus erat, Id autem tune lemporis ase bat, ut bellum contra Darium Codomannum aggre deretur : itaque necdum is

stigiuari potentiae ascenderes. CL Plui. vit. Alexandri p. 67 a Def. Proprie omnia demum pollidebat rege Persorum subacto. Diuitigod by Cooste

242쪽

DE BENEFICIIS LIB. U. S.

TV. Non est turpe, ab his vinci. nequa enim mianus fortis sum, si cum invulnerabili me hoste committis : nee id o ignis minus urere potest, si in mat xiam incidit inviolabilem flammis: nec ideo serrum secandi vim perdidit, si non recipiens ictuin lapis so- Iidus, invictaeque adversus dura, naturae, dividen-clus OIL Idem tibi de homine grato respondeo. Non turpitor vincitur beneficiis, si ab his obligatus est, ad

quos aut fortunae magnitudo, aut eximia virtus adia ,

tum redituris ad so beneficiis clausit. A parentibus arare vincimur. nam tam diu illos habemus, quamdiu graves iudicamus, et quam diu beneficia illorum non intelligimus. Quum iam aetas aliquid prudentia o collegit, et apparere coepit, propter illa ipsa oos amari a nobis debere, Propter quae non am bantur, admonitiones, severitatem, et inconsultae, ' . adol

a. nam tam Etu illos habemus. Cum LIpsio illam voeni odio post tuos insertam in edd. vulgg., sed in nullo eodiee mss.

comparentem expunxi r nec eum Grutero itioν Insuper hab mus admittendum putavi. Liplitis ructe exposuit. cf. not.

a. s cum in merabitima hose eommittis. Coministiti, componi quis dicitur, qui cum quodam certare deis hel, tui umerabili propter arma, clipeum, thoracemete. inridendus es in pli ires PartΘs, qui in lamellas dinsecari nequit. I. niam tam His tuos habemus. Spectant haec ad severitatem patriae potestatis Plerumque liberis graviter incumbentis. Parentes, ait Lipsius ad h. I., tamdiu invita habemus, atque iis fruimur, quamdiu in ad

Iescentia eos Iere gravamur.

Ibi si mior aetas firmius i dieium dedit, tunc abeunt

et moriuntur. Itaque grati non sumus, quia, quum Pos-s urnus, non intelligimus rquum hoc et volumus, s rum est, et iam stroruiit. S quitur, nos ab eorum bon setis vinci. Vitione temporum Parentumque hoc tribuendum est, quod Seneca de suis temporibus narrat, an, quod interdum in coobservamus, nimis genera- Ie ab eo hoc dictum esse putemus 7 onere non beneficio.

Educandi, monendi, dirigendi laborem habueret fructum, nili in lacita spe et gaudio, vix ullum.

243쪽

α63 DE BENEFICIIS LIB. V. s. s.

adolescentiae diligentem custodiam, rapiuntur nobis. Paucos usque ad verum fructum a liberis Percipiem' dum perduxit aetas: ceteri liberos onere senseruati SNon olt tamen turpe, vinci beneficiis a parente. quidni non sit turpe, quum a nullo turps sit 8 qu, busdam enim et pares, et impares sumus: pares adumo, quom solum illi exigunt, quem nos solum pro

mittimus; impares fortuna, quae si cui obliuit quo

minus referret gratiam, non ideo illi tanquam victo 4 erubescendum est. Non est turpo, non consequi, dummodo sequaris. Saepe necesse est, ante alia b neficia petamus, quam priora reddidimus. Nec ideo non Pelimus, aut turpiter petimus, quia non reddituri debebimus: quia non per nos erit mora. quo minus gratissimi simus. Sed inter, Eniet aliquid extrinsecus, quod prohibeat. nos tamen nec vincemur animo, nec turpiter his rebus supctrabimur, quae non sunt in nostra Potesitate.

vI. Aloxander Macedonum rex gloriari solebatia nullo se beneficiis victum. Non eli quod nimius

aesta 3. Quibusdam rebus. Μο- ratione ab iis victum essenoo hoc, quia vidi, fuisse, beneficiis. Ma donas a

qui poli quibusdam homini- tem, Graecos, Caras ἀbus aut parentibus supple- Λmani ped. Alexandri I,

Tent. Quod fieri non pot- ao etc. et Persas cum Ger est. Animo enim et fortu- citu suo sibi subiecit, vel na ad quibusdam referuntur. beneficiis maximis affecit, illi parentes. alias vero nationes si εI. Alexander - iudicet. exercitu, solo metu et gist Superbus Alexander gloria- xia sua disrinxit, i. e. liga tus est, se multa beneficia vit, subjugavit, sive, sepucontulisse in Macedonas etc., ravit, divu1sit ab imperiqnec ah iis victum elle be- Persarum suoque adiunSat

neficiis: sed non cogitavit, Iam quum securos hos p his ipsis populis libi prae- pulos praostaret, et de ιδ stitum esse immensum suum Iuto eorum sollicitus esset xegnum, ideoque se iam hac beneficiis eos se eumulasse

244쪽

DE BENEFICIIS LIB. V. 6.

ans animi Alacedonas, et Graecos. et Caras, et Persas, et nation os districtas sine exercitu suspiciati no hoc sibi praestitius regnum, a Thraciae angulo porreetum usque ad litus incogniti maris, iudicem Eadem ro gloriari Socrates potuit, eadem Diogenes, a quo utique victus est. Quidni victus sit illo dis, quo homo supra mensu in humanae superbiae tumens, vidit aliquem, cui nec dare quidquam Posset, nec eripere p Archelaus rex Socratem rogavit, ut ad I eveniret. dixissct Socrates traditur, Nolle se ad eum venire, a quo acciperet beneficia , quum reddere illi paria non posset. Primum, in ipsius potestat erat, non accipere: deinde ipse dare beneficium prior incipiebat. Veniebat enim rogatus. et id dabat, quod utique ille non erat Socrati redditurus. Etiamnunc

o. et ualionea disrietas fina exercitu. Lipsius eoni. hoexercitu. Gronovius autem ait: Vidstur legoridum e no in nes deferUtas ιn exercitus. et deinde No hos, nutini sit, ns hoc. h. e. a nationibus, quas in exercitus descripserat. vicium beneficiis eum non esia et C. Sed nulla emendationis opus est. CL not.

ideoque vicisse putavit AI

xander. Eadem re politis etc. sc. se a nullo beneficiis esse victos. Quidni eripere et spectant haec ad Di genem: cs. supra ad c. I v, 3. I. Archelaus, Maced num Tex, qui eodem anno a Cratero, amatio suo interfectus est, quo Socrates

obiit, dosente Diodor. Sic.

XIV, 37 ibi quo Wesseling.

Testatne veritatem xei Aristot. Bhelor. II, as, 8 ed. bip. m. IV. p. 276: attigit et Diogen. Laert. II, 25 tibi Menagius non vi loci memovVM. IV. . suit. . Nolia se ad eum posset. Aristoteles l. l. haec 1ie extulit: υ iv γαρ , ἔφη,

opusc. Phil. p. 47 sq. ed. Iips, Socrati falla tribuuntur. es. Baylii Dict. hist. titerit. Archelaus I. in ea quatenus et quomodo vivere et mori oporteret.

245쪽

DE BENEFICIIS LIB. V. 6.

Archelaus daturus erat aurum et argentum, recept rus contemtum auri et argenti. Non poterat ergo

- Archelao referre Socrates gratiam p et quid tantuae erat aecepturus, quantum dabat, si ostondisset hominem vitae aci mortis Peritum, utriusque fines te. 3 nentem p Si regem, in luce media errantem, ad rerum . naturam admisisset, usque eo eius ignarum, ut quo

dis solis defeetio fuit, regiam cluderet, et filium, quod in Iuctu ac rebus adversis moris est, tonderet3 Quantum fuisset beneficium, si timontem e latebris suis Qxtraxisset, et bonum animum habere iussisset, dicens: Non est ista solis defectio, sed duorum sid, rum coitus, quum luna humiliore currons via, infra ipsum solem, orbem suum posuit, et illum obiecta 4 sui abscondit: quae modo partes eius exiguas, si in transcursu strinxit, obducit; modo plus tegit, si maior m partem sui obiecit; modo includit totius aspectum, si recto libramento inter solem terrasqne media successit ξ Sed iam ista sidera huc et illo did est velocitas sua. iam recipient diem terrae, et hieibit ordo per secula: quae dispositos ac praedictos dies habent, quibus sol intercursu lunae vetetur 5 omnes radios effundere. Paulum exspecta; iam eme get, iam istam velut nubem relinquet, iam exsol tus impedimentis, lucem suam Iiberct mittet. Socrates parem gratiam Archelao res reo non posset, si illum docuisset regnare Θ parum scilicet magnum beneficium a Socrate accipiebat, si ullum dare potuisset Socrati. Quare ergo hoc Socrates dixit Z Vir Deetus13. In tace meaeis, quae tunc illuminabat Graeciam. moria, R. graeci, non Tomani. cf. Aelian. V. H. VII, 8 ibiq. not. Sueton.

calig. 5. Unde haec de Asechelao sumserit, dicere non habeo. At quae Plato ia

Opp. bip. de Gorgia narrat, firmare haec sollunt. Diuitigod by Cooste

246쪽

DE BENEFICIIS LIB. V. 6. 7.

tus, et cuius per figuras sermo procedere solitus erat, derisor Omnium, maxime potentium, maluit illi

h nasute n gare, quam contumaciter ac superbe. .

Dixit, se nollo beneficia ab eo accipere, cui non posset paria reddere. Timuit fortaste, ne cogeretur si accipere quae nollet: timuit, ne quid indignum. Socrate acciperet.' Dicet aliquis: Nogasset, si nollet. Sed instigasset in se regem insolentem, et omnia sua magno aestimari volentem. Nihil ad rem pertinet, utrum darct aliquid regi nolis, an accipere a rege: in aequo utramque ponit repulsam : et ruperbo fastidiri acerbiu; eli, quam non timeri. Vis scire, quid vere noluerit ρ Noluit ire ad voluntariam servitutem is, cuius libertatem civitas libera ferre non potuit. VII. Satis, ut existimo, hanc partem tractavimus,

are turpe esset beneliciis vinci: quod qui quaerit, sest non solore homines sibi ipsos hsnsficium dare. manifestum enim fuistet, non esse turpe a ta ipso vinci. Atqui apud Stoicos quosdam et de hoc amb

igitur, an possit aliquia sibi beneficium darεῖ ano a debeat

h. nasute. Sie omnes codd. estuta sive vafre pro scholiis

habeas.

5. per Aguras I. oblique, lecte et Iimulate dicendi genus, in quo aliquid ἐμφάσεως et εἰρωνείας inesset. CLErnesti Lexio. technol. Latin. rhet. h. v. derfor spoinctat ad notam Socratis troianiam, de qua cf. Tiedemauni

Celsi dor specul. Philosopbie II p. 15 sq. et UieIat di Aristippus. 6. Noluit ire - potui . Respexit ad iambica Sophoclis, quibus et Pompeius

usua esse narratur ap. 1 Iut.

Pompeii vit. c. 78 Aegyptum intrans eiusdem arsi menti.

VII. Neque benescia quemquam sibi ipsi dare ne

que gratiam referre pollM: usque ad cap. XI. . Atqui apud Stoicos quosdam. Quinam hi fuerint , ignoramus: nec in tanta Stoicorum librorum iactura quidquam habemus, unde haec Eut alis mu tograviora colligendo sciami a. Diuili Ooste

247쪽

DE BENEFICIIS LIB. V. 7.

debeat rosorre sibi gratiam Τ Quod ut videretur qua arendum, illa fecerunt: solemus dicere, Gratias mihi ago, et, De nullo queri possum alio, quam de m et Ego mihi irascor, et, Ego a me poenas exigam, et, odi me. multa praeterea huiusmodi, per quais unusquisque de se, tanquam de altero loquitur. Si nocere. inquit, mihi possum: quare non et heneiacia mihi dare possum p Praeterea quae, si in alium contulissem, beneficia vocarentur: quara si in mΘcontuli, non sint Z Quodsi ab altero accepissem , de

, S berem: quare, si mihi ipso dedi, non debsam p Q

re sim adversus ni ingratus: quod non minus tu pe est, quam in se 1 Ordidum esse, et in se durum aesaevum. et sui negligeritem p Tain alieni eorporis leno male audit, quam sui. Nempe reprehenditur assentator, et aliena subsequens verba, paratus ad falsa laudator: non minus placens sibi, et se suspiciens, et, ut ita dicam, assentator suus. Uitia non lautum quum foris peccant, invita sunt, sed quum in se retorquentur. Quem magis admiraberis, quam

qui imperat sibi, quam qui se habet in potestate t4Gentes facilius est barbaras, impatientesquct alieni arbi- a. solemus dicere etc. Et in Dei honorem hoc vitio

recte sic dicere videmur, laborent. quippe nos nunc pro di ver- 4. Geutes facitiua - FH. sa quadam persona habentes, Sententia haec saepissime quam iuimus tum, quum apud antiquos occurrit. Priailla vel bona vel mala facie- tna eius itaruina Orsus est bamus. Homer. II. IX, 254 sq.: tibi 3. quam ira δε - nertia sensus est: victoriam tibi

gemem. Exemplo sit ille Achilli) Minerva et Iuno

Heautontimorumenos Tm dabunt, si velint, ita Verorentii, qui ob duritiem, qua animum magnum i. e. h Mium affecisse si hi videba- num et mitem habeTe m tur, sordidus durusque in mento, nam PIacabilis ani- se suit. Nec postea delue- mus hic melior est illa vire, nec nunc desunt, qui ctoria. Comparatio autem ,

248쪽

DE BENEFICIIS LIB. V. 7. 8.

arbitrii, regere, quam animum suum continere, et

tradero sibi. Plato, inquit. agit Socrati gratias, quod ab illo didicit: quare Socrates sibi non agat, quod ipso se docuit Z M. Cato ait: Quod tibi deest,

a tΘ ipso mutuar . quare donare mihi non possum, si commodaro possum Z Innumerabilia sunt, in quibus consu tudo nos dividit. Dicero solemus: Sine 5 loquar mecum: Et, Ego mihi aurem pervellam.

Qua si vera sunt, quemadmodum aliquis sibi irasci debet, sie et gratias agere: quomodo obiurgare se, se et laudars r quomodo damno sibi esse, dic et lucro Potest. Iniuria et benμficium contraria sunt. si des aliquo dicimus, Iniuriam sibi Deit: poterimus dicere, Beneficium sibi dodit. VIIl Natura sibi debet P Natura prius est, ut quis debeat, deinde ut gratiam referat. debitor non

a. Natura Ibi Eohoe ete. Sie omnea fore eodd. , nam in eo in. ' rectioribus eodd. Pineian. ait, haec verba omnino desid rari. Muretus Agricolas coniecti iram: Nonio f6ι aebet in textum recepit, reliquis editoribus sequacibus. Erasmus vulgatum tenuit. Ceterum I.ipsius ad h. l. alii Caput hie iia novum se l. nam res tota alia et orditur iam ros itare. Abrupte saris, sateor; si tamen haec plena. Apud Erasmum initium huius capitis est a verbis i Atiquis cars dehaι etC. Equidem Puto, resutationem incipere a verbis : Naturo eri ete. . et illa: Natura fιι dohri ad praeeedentia pertinere. Ad resutationem tamen qlioque porruiere possunt. si post dises puncta interros. Pona 4 iibi ost ita instituenda, ut κράτος et φιλοφροσυνη sibi

opponantur. cf. Ηorat. Serm.

Cato maior, in cuius vita et Plutaretius huius Praec

pii meminit, quod nec in otiis libro do re rust adhuc superstite deest. Ulli. Relatara incipit illam

opinionem, nobis beneficium nos ipsos dare etc. posse. i. Natura etc. Lipsium, quem ipsum parum concise et concinne scripsisse constat, haec abrupte polita emo pronuntiare, mireris. Nec abrupte esse posita quivis intelliget, modo TeP tet, quae Stoicis propria

fuerit ariditas in argume tando, eam interdum no stro haerere.

249쪽

a14 DE BENEFICIIS LIB. V. 8.

ost Ens creditore, non magis quam maritus sine uxor , aut sine filio pater. Aliquis dare debet, ut aliquis accipiat: non est dato, nec recipere, in de a teram manum do sinistra transferre. Quomodo nemo se Portat, quamvis corpus suum moveat et transferat: quomodo nemo, quamvis pro se dixρrit, assuilla sibi dicitur, nec statuam sibi tanquam patrono ponit: quomodo, si aeger cum cura sua convaluit, mercedem a D non xigit: sic in omni negotio, h stiam quum aliquid prodesse sibi fecerit, non tamen debebit referes gratiam sibi, quia non habebit, cui res grat. Ut concedam aliquem dars sibi beneficium: dum dat, et recipiti ut concedam aliquem a se accipere beneficium , dum accipit, reddit. Domi, quod aiunt, versura fit, et velut lusorium nomon Bintim transit. Nequct enim alius dat quam qui accipit, sed unus atquct idem. Hoc verbum Debere, non habet nisi inter duos locum: quomodo ergo in uno Co

sit . qui se obligando liberat Z Ut in orbe ac pila nihil est imum, nihil summum, nihil extremum., nihil primum, quia motu ordo mutatur, et quae s

est lectio. Eralimia tamen aliique i Ellam quum aliquis

robo fhi f. Lipsitis inita taeere maluit: aliquid probae ιιι I. Sed eodd. luetio benη habet, nec quidquam mutesqo. Patrono quod liberti aut clientes, Lipsio recte o servanis, ad quos spectat, sollenniter solent. Et bases cum eiusmodi titulis Linscriptionibus multae eT-

stant.

3. Domi - transie. Ve suram facere, ait Donatus ad Terent. Phorm. V, 2, 2 est, creditorem mutare et fosnua Donoro dissolvere.

Domi autem si, quum Rnobismetipsis mutuamur, non ab argentario versuram

iacimus. PIin. H. N. XlX, 4. cs. Ernesti Clav. Cic. h. v. Morium quatenus qui dat

in Iudo e. c. pilae, mox est acceptor; qui nunc victor, mox Victus. Alisa est in nia nec Verus, ut arma 1 soria, spectaculum lusorium. apad nostrum. 4. guia motu etc. Lipsi ualaudat Aristoti de Coelo II,

250쪽

DE BENEFICIIS LIB. v. 8. s.

quebantur praecedunt, et quae occidebant oriuntur, ouinia quomodocunque ierint, in idem revertuntur;

ita in homine existima fieri r quum illum in multa mutaveris, unus esti Caecidit ser iniuriarum cum squo agat non habet. alligavit et.elautiti de vi non tenetur. beneficium sibi dediti protinus danti reddidit. Rerum natura nihil dicitur perdere, quia quidquid illi avellitur, ad illam rediit nec Porire quidquam potest, quod quo excidat noti habet, sed eodem revolvitur unde discedit. Quid simile, inquit, si

habet hoc sxomplum proposita quaestioni P dicam. Puta te ingratum esse; non peribit heneficium: habet illud qui dedit. putaris recipere nolle: - apud te est,

antequam redditur. Non potes quidquam amitterer

uia quod detrahitur, nihilominus tibi acquiritur. Intra te ipsum orbis agitur. accibiendo das: dando

accipis.

IX. Beneficium, inquit, sibi dare oportet: ergo 'et reserre gratiam oportet. Primum illud falsum est, ex quo pendent sequentia. Nemo enim sibi benes

n monetque opinione nostra de hac re Epist. 3ς, io ibiq.

talo aliquid fieri posse. not., e recentioribus Re quum illum, quamvis mul- marus in 1ibro egregio: tas in personas eum indum Mahrhelten dhr turl. R Tis, tamen tuo unus, quem ligion, Iacob alIgemei no noveras, erit. Religi ou etc. 5. iniuriarum - agat IX. Nemo sibi benellcium. tamquam accusator. Ea Di dat, sed naturae suae Paret, non tenetur propter vim il- si sibi prodest, si se amat.1atam non excusari potest: I. In Primia naturae, qui riam feneri sic usurpari nolun bus homo, secundum Stoi- est vel G Ernelii CIav. Cic. cos, praeditus nascitur, siveti. V. Hunc sensum malim, quae natura homini nascenti' qnam illum, non violenter ut maximo aostimabiles rea alligatus est: et nexas sen- conditionesque commendat, tentiae illum postulat. R potissimum Iocum obtinentrum natura etc. Egit noster omnia, quae ad cayualem

SEARCH

MENU NAVIGATION