장음표시 사용
11쪽
Trach. I. Disp. L Art. I. Quaest. IL
voces formamus prout volumus, & pcreas significati notitiam accipimus , non QUAESTIO SECUNDA.
stante varia humoris nostri temperie ueadeoque illa Energument idiomatturi pere- suo tempore , is Aeo errati fuerint grinorum locutio non provenit ex cJushu- anesi . morum assectione . Adde quod cujustiue idiomatis institutiones pIures fuerint, id- λ I Otandum I. Fide constare Angelos aque diversis temporibus nunc haec , nunc d ' Deo fuisse productos. bcriptura nam- illa vocabula ad hoc, aut illud significan-lque sacra aperte tradit, Deum unicum es- dum usurpando; & consequenter varia milie , a quo caetera omnia sint condita r Sic
habuerunt humorum temperiem , quamlJoannis I. Omηia ster ipsum facta sunt, nullus hominum referre potest . me ip9factum est nihil. Et Romanorum ii. Ad secundam i=santiae partem, Dico tam Ex ipso, imper ipsum, is mi osunt omnia. strictam, & tenacem este animae rationalis Quippe ut legitur Hlhcr II. Tu stem Caecum sensuum organis colligationem , utilum , is Terram , is, quidquid Caeli ambitu
nisi vel prorsus a corpore solvatur , velleontinetur Dominus universiorum tuet. Ouod illam Deus per extasim divinitus edoceat,lspeciatim testatur Apostolus de Angelis , quidquam absque sensuum beneficio va-lquos inter Dei opera reccnset ad Colosten- Ieat percipere , ut continuata omnium h lses r. In ipso eoηdιta sunt unii Ua, sive Tbro-minum saeculo quovis experientia testa-ini, De Dominationes , H. Hinc Regius Vatiir: Quidquid enim in contrarium dc fe-ites postquam tria I. ra . dixisset: Laudate eumbricitantibus interdum decantatur a Me- omnes Angeli elis, subdit, suoniam i e didicis , fgmentum prorsus , ac anil D-ixit, is factasune, ime mandavit, On creatadulam ducet omnis, qui infirmos frequen-ssunt. Mitto Concilia generalia , & fideitare consuevit. Fumbola quibus asseritur Deum esse sectorem Ad tertiam denique instantis partem, Re-iCaeli, is Terrae, vi ilium, is invisibilium opono mirum non debere videri, quod adiHanc namque veritatem nedum naturaIis divellas Lunae periodos Energumeni varie ratio demonstrat, ni significavimus in pri-assiciantur; cum enim ipsis insidens Spiri-imo Tom. Tract. I. Di p. I. Scct. I. ubi probatus nequam eos torqueat per acerbam hu-itum elL necessario admittendum esse aliquod morum aflectionem , facilius in eos ra-iens a se, a quo sunt catera omnia λ sede biem implui ctim humores nimium, a uitiam ipsemet experientia suadet, quippe con Iedundant, aut deficiunt. Adde quod haecIstat ringelos Deo subjici, eique famulari sit assucta Daemonum astutia, ut sub aliislbonos quidem sponte, ma Ios autem invitos, Creaturis lateant , quatenus nempe non ut apparet in Exorcismis Energumenorum tibi , sed vel externae alteri coeusae morbi At si Angeli essent a se, nori ita Deo sub- acerbit i S tribuatur. Quod elega mer indi-ljicerentur; ens enim a se iniIIatenus ab alio ivit S- Chrysologus homil. 32. ubi sermo-lpendet, nec ipsi potest sutVictonem facitas de illo Lunatico, quem Chri- Notandum a. Angelos tripIicem ob finerrillus Dominus sanavit , ait 3 Daemon quodla Deo fuisse conditos. Primo quidem prinsude artis erat . voluit tunc videri , aptans pler divinarum laudum concentum, undz cursibus bominis passiones: vexabat cor.il Iato eos syrenes appessat So Bemardu, pu1 lunaribus ineremerars , ut esse Luna eruet si cantoνυ; Cregorius, diuinarum laudum aeratur, qvod erat iliabolici criminis, Θ Ρ- prae ner 3 Athanasius , mirum indesine νηιs. Sic bomines illor , circumvenit gna-item , is Laudem irrequiescentem mu' cen- νοοἱ infamavιι apud ae es Creaturam, quae riae Dei: Hinc ipsemet Deus Iobum ali ιν ηι tantum condita , laedere nescit bomi-lquens, ait; Ubi eras eum me laudarent ostr nes, quos continua magis iuvare elisur se imatatina, in 1υbicarent omne3 Filii Dei λ s Nitute . Ipsa praeluserat 1ertullianus Ap leunco, Angeli creati sunt, ut mundum comloget. 22- dicem, ue Daemonea sumenter qu -Iporeum administrarent , Divina namque m temporum sortes , aemulamur Divinita-iProvidentia regere solet inserimae pre si
scin , dum fur tur divinationem . periora , 3c corporea per spirituaIia administrare: Unde Ange Ii mundi rectores, divinae Providentiae ad Dinistri, orbemque pOT d rare dicuntur, juxta i Ilud Job. cap. 9. De A
12쪽
euius serae nemo remit, sub quo camantuν ,
qui portant orbem . Quam etiam veritatem novit Seneca, ait namque apud Lactantium libro I. Divinarum Institutionum Cap. I. Deus cum prima fundamenta molis pulcberri-- iaceret, is hae ordiretur, quo neque ma jus quidquam nreis natura, nec melius , ut
omma sub Ducibus suis irent , quamvis ipsie
per totum se erepus intenderaι, tamen mini
res regni sui μοι idest Angelos Mnuit.
Tertio , creati sunt Angeli ut hominibus
opitulentur, eosque regant, ac custodiant, juxta illud ad Hebraeos I. Omnes sunt asministratorii spiritus in misisterium missi, pr pter eos, qui ea unt Hereditatem salutis . Notandum 3. Revera Angelos, non csse de facto ab aeterno creatos; non quod ab aeterno Creari nequiverint: Siquidem Deus ab aetemo quamlibet Creaturam, maxime Angelum producere potuit , ut fuse de monstravimus in nostra Physica: Sed quia Deo ita placuit Creaturas quascumque pro ducere post earum non existentiam, ac prininde non ab aeterno. Nec etiam diu post formatum mundum fuerunt conditi. Siquidem odi 38. dicuntur laudasse Deum quando fundabat terram: Ergo iam tunc crant in lucem editi. Dissicultas ergo superest examinanda, an Angeli creati fuerint ante illud momentum, de quo dicitur , In principio Deus creaviι C m , On Terram: Circa quam maxime duae sunt oppositae Auetorum sententiae. Prima quid plurium Patrum Graecorum, qui cum Origene Iractatu in Matthaeum, contendunt, Angelos esse an-riquiores , non solum iamine post creato , sedis, omni Creatura propter eum conita , quam
sententiam Cassianus Collatione S. caP. Pindubitatam apud omnes fideles affirmat :Reclamant nihilominus omnes pene Sch Iastici cum plurimis e sanctis Patribus tam Graecis, quam Latinis, ut aperici
RMeia a Veli non fuerum ereati ante
mundum corporeum, sed una cum ipso. Haec veritas videtur esse determinata in concilio Lateranensi cap. firmiter , ubi legimus:
Unum est universorum Principium , Creator omniam visibilam, O, invisibilium , spiritua-Bum , im corporatium , qui sua omnipotentivmtute dimia ab initio temporis utramque deinibilo condidit creaturam , spiritualem , is Foream , a Nebeam bellicet, O, munda-
nam . ἐν deinde tamaram quasi eommvnem ex spiritu, es, corpore Uitutam. Loquitur autem Concilium de simultate rem oris , ut patet ex illis verbis; Deus simulas initiorem.
poris Nam Iicci alioqui particula, s ut, accipi posset in sensu colloctivo, non vero temeorali, quas diceret Deus pariter seu
aeque condidit utramque Creaturam ι qualiter sumitur in quibusdam aliis Scripturae locis, puta simul i mras, o, fultus p ribunt 3 idcist aeque peribunt, Dodem nempe
genere mortis corporeae , Iicet non simul
tempore, & eodem instanti: Non posse tamen illam particulam, simul, a Concilio
scriptam aliter accipi, quam de simultate temporis, sufficienter declaratur ibidem . quia Concilium non dicit tantum , quod
Deus condidit simul, sed addidit, simul ab
initio temporis utramque eondidit Creaturam .
Insuper statim subjungid, es, deinde tamanam cyc. Sed particula drande nihil aliud
significare potes , quam posterioritatem temporis, quia Creatura humana condita in tantum sexto mundi die, cum primo fuerint creati Angeli simul cum Gelo, & Terra: Ergo sicut particula, deinde, necessario significat posterioritatem temporis, ita de particula, simul, denotat e S simultatem Hoc ipsum probatur etiam ex Concilio Constantinopolitano actione G. ubi lecta
suit, & approbata epistola Sophronii, in
qua Deus dicitur omnia invisibilia, &visibilia condidiste, Creaturam spiritualem,& corporalem , & Omnibus temporale
constituisse principium Hoc ipsum indicat Scriptura sacra C
nesis cap. I. In ρπηcipio creavit Deus Camlum , O, Terram , quo loci particula , myriaecipio, idem sonat, ac antequam quidquam factaei, quemadmodum sumitur in verb. 8. cap. ubi Sapientia ita loquitur , Dominus possedit me in mitra viarum suarum, antequam quidquam faceret a principis : Niccnim eamdem particulam explicat S. Aug. libr. II. de Civitate Dei cap. 6. Deinde ex 2o. cap. Exodi , sex diebus frit Deus Carulum , em Terram, i Omnia, quae in eis sunt:
Quae postrema particula more loquendi sacrae Script uia comprehendit , & ipsos Angelos: Nam Psalm. Iq8. Angeli annumciantur iis, quae sunt in Getis. Hoc ipsum edocent sancti Patres: Ex Grς-cis quidem S. Epiphanius haeresi 65. ubi ait
clare indicare Scripturam Angelos non fuisse ante Coelum, oc Terram: Cum palam ,
13쪽
I2 Τrach I. Disp. I. Art. I. Quaest. II.
inquit, intransumtabile fit verbum Me, quod
ante Caelum , is Terram nihil eral excreatis.
Consentit 4 heodoretus quaestione g. in Genesim , etsi non satis probanda utatur ratione : scilicet quia Angelus indiget I Co , in quo reciperetur : suis si non sit ,
inquit. in rerum natura , quia comprebendat quomodo erit, quia comprebendatur ρ Procopius item praefatione in Genesim utramque reserens sententiam , hanc proseri , dicitque Moysen nomine Caeli , Comprehendi 1le Angelos clim dixit , In mine is
creavit Deus Creum, On Terram: Ubi comtinens pro contento ponitur.
Ipsi concinit Beda tom. 4. in Exameron, dicens Angelos in principio cum Cceso ,& Terra conditos esse , & ideo Moysen deterra dixisse in principio fuisse inanem, de vacuam, quia fructibus, & habitatori- Luscarebat: Non dixisse autem id de Coelo, suis mox creatum suis liseolis, Me est, beatit imis Angelorum Spiritibus repletum est :
Unde subdit Moyses , Persecti sunt Cili ,
θ' omnι1 ornatus eorum . Quippe debitos incolas habebant. Huic etiam sententiae subscribunt plurimi e SS. Patribus Latinis cum sancto Augustino lib. II. de Civit. cap. 6. Sc libro impei secto super Genesim cap. 3. maxime S. restorius libro 32. Moral. cap. 9. Beda in Exarseron. &c. Potest quoque naec veritas Teologica ratione suaderi. Primo quidem a priori, illa scilicet congruitate, quam profert S. Th
P Squeect. GI. art. 3. Nempe quod Deus hunc
Universum condidit per modum opificii praestantissmi , absolutissimi : ut autem Perfectum sit, cx spiritualibus, & corporalibus constare debet , igitur utramque hanc partem Universi simul producere de-huit , non vero unam Dost alteram , ne scilicet priore longe ante alteram producta , Universum non staret integratum Inec suis partibus constans.
Potest vero sic probari a posteriori: Dum peccaverunt Angeli. jam Coeli extabant, siquidem statim in rebellantes factum es praelium magnum in selo; nam Michael, , Amaeti eius pugnabant cum Dracone, Puta Luci-
iero Apocalyps. I a. ipseque perduellis Lu- ῆ r cum perditissimis suis Asseolis e Coelo statim nost peccatum fuit deturbatus , juxta illua Lucae Io. Hidebam Samanam tanquam ful*ur de Cco cadentem . Quod omnes pene sacri Interpretes de ruina,& lapsu Angelorum expscant: sed probabilius est peccasse Angelos paulopost eorum
sormationem; non enim fit verisimile malos diu in gratias elisse, eo quod credibile sit statum viae Angelorum breviori spatio finiri, quam hominum; clim Angeli sua
pte natula promptiores sint in om ratione,& electione, quam homines; Constat autem Adamum non ita diu innocentem sicli siser Ergo multo minori temporis intervallo videtur Damon in gratia perseverasse. Confirmatis ex eo quod Angelis peccantibus paratus sit ignis aetemus, ut constat, tum ex illo Matth. as. Ite in ignem aeternum , qui paratus est Diabolo, O, Angelis eius; Statim e go ac Peccaverunt, reatus sui pςnas dederunt: lum ex 2. Petr. a. si enim Auaeir ρ' cantibus Deus nou pepercit , sed rudentibus infimi in Tartarum tradidit erueiandor; igitur jam tunc erant Tartarei locr cum prumum Angeli peccaverunt. Dices I. Scriptura sacra non ita obscure
insinuat Angelos jam extitisse , cum Deus Universum condidit; Ergo cum ipso non
fuerunt creati. Probatur antecedens. Primo ex cap. 38. Job, ubi Deus eum alloquen S, ait tubi eras quando ponebam fundamenta terrae. . . . tam me laudarenι vI astra matutina ,
iubilarem omnes Filii Dei Θ hoc ech, angeli. Item cap. 4 . de Behemoth dicitur , IUest principium viarum Domini, id est, Crea,
rurarum: Ergo Lucifer, qui per peccatum
factus est Behemoth, & Diabolus, fuit prius
productus, quam camerae creaturae, taeminque de cineris Angelis dicendum. Denique ad Titum I. de Incarnatione Verbi dicitur quam promisit , qui non mentitur Deus , ante tempora saecularis: Oportuit ergo ante mundum conditum fuerint Aliqui, quibus fieret incarnandi Verbi promissio ;non Aliis certe , quam AngeIis : Ergo tunc stabant. Nego anteced. de ad pii mam cjus probationem dico, Angelos astrorum creationi adesse potuisse , maxime cum Sol, δίLuna, Caetcraque Aistra non primo die fuerint condita. Adde quod isti Angeli climsuerint creati cum omnibus intelligentiae dotibus, statim ab corum formatione Deum nosse, ac laudare potuerunt.
Adseeundum textum dico, quod per Beb motb, ad litteram intelligitur Elephas, aut
animal aliud terrestre ex genere Draconum licut , Leviatban , significat aut cete maris, aut genus aliquod piscis: Recte autem dic
14쪽
icitur principium viarum Dei; non quod 'duratione caetera Opera antecedat , sed quia virtute corporis , magnitudine , ac . inrtitudine caeteris bellu is praestat. Si autem ista de Daemone accipias ; reponam cum Beda quaest. 9. ex variis, I uci serum primum extitisse , ordinis praelatione , non
temporis quantitate . Ad tertium contextum dico, quod verbum
illud promisit, non significet promissionem
aliquam verbo factam , sed aeternam Dei raedestinationem, ut explicant SS.Chryso-omus, & Anselmus in eum locum; Eo scilicet modo, quo loquitur 1. ad Timoth. I. Secundum Propositum suum , O Dradiam, quae data est nobis in Christo Iesu , ante tempora saecularia; quod enim hic ' positum, ibi promissisηem appellat . Dices a. PIurimi d sanctis Patribus aperte docent Angelos revera nedum ante mundi creationem extitisse , sed etiam Aliqui contendunt illos fuisse ab aeterno conditos: Sic S. Basilius Homilia prima Exameron νErat Ρηὶ, inquit, satu i cuidam muMi generatione superior, abstractis illis a concretione materiae potentiis mando praestantioribus , rodecoro accommodatus, temporis etiam conditione anterior, aeternus nimirum, ac perpes . Sic S. Hieron. super Epist. ad Titum cap. I. Sex miliis nondum nostri te aris eo lentur an
norum , , quanta tempora quantasque saec corum origines fuisse arbitrandum est, in quia bus, angeli, rar i , Dominatioηes caeterique ordines Deo servierunt ρ Cui subscribit S. Damast. lib.2. de Fide , suidam dicunt , quod ante omnem creationem geniti sunt A geli , ut raeologus dicit GregWius . Prunum quidem Deus excetitavit Angelieas virtutes , Ο, essestes, is excogitatis opus mus 'it. Ex Latinis Patribus significat S. Clemens Papa lib.8. Constitui. cap. a. dicens, Deu , qui ante omnia, citrabim, is Serubim mei sti , , Saevis, o, Exercitus Rututestus , γ Potestates, Principatus, is Tro os , a reaucos , , angelos: is qui fabricatus eι
post haec omnia bunc mundam, qui cernuur, ω νmnia, quae in eo continentur: Ergo Certum est ex eorum mente , Angelos ante mundum fuisse creatOS .
Respondeo revera quidem laudatos sanctos Patres in ea fuisse opinione , quod Angeli ante res corporeas creati fuerint: vertim contraria est plurium aliorum Patrum sententia, Iamque magis invaluit apud sacros omnes Doctores . videturque con-Fraspen ra M. Tom. IV.
sormior Scriptura: sacrae , ut constat e textibus a nobis supra laudatis. Ad saninum autem Basilium, qui vid tur super mundanas substantias , quas potentiar appellat, asserere ab aeterno extiti Lse, censerem eum sic esse intelligendum . quod Angeli, in ejus opinione, creati suerint ante Cplorum motum, quem tempuS apis pellamus, ante quod censet suisse intervalialum quoddam imaginarium tempore, Δ ge. neratione vetustius, in quo creatos Angelos ipse putat; quodque idcirco aeternumclici
quod nullo vero tempore praecedatur . Dises 3. Non videtur rationi consentatu, um, credere Deum tot saeculis ante creati δε-nem corporeae creaturae fuisse otiosum: Ergo asscrere debemus Deum suam bonitatem commmunicaste spiritualibus creaturis, antequam corporeaS creaturas produceret .
Respondet Theodoretus suasisne in Genesim, rationem illam inanem, & sutilem esse, nam si alicujus momenti es Iet, probaret utique Angelos ab aeterno productos sui me a Deo, ne per aeternam durati nem Deus esset otiosus. Nam quomod cumque Spiritus creasset ab initio, etiam si ante corpoream creaturam illos produxisset, sequeretur per aeternam durationem ante illorum productionem Deum otiosum fuisse : Hoc autem nemo Catholicorum non existimabit absurdum . Dices A. Si Angeli creati fuissent cum mundo corporeo, creationis illorum mentionem aliquam fecisset Moyses : At nullam mentionem illorum fecit , cum de creatione mundi corporei loqueretur ι Si-inum igitur est eos non fuisse cum munis
Res ades S. Augustinus hbra de Gens ad
litteram, & cum eo Beda in Exameron; Angelorum creationem a Moyse non fuisse prς- termissam, sed expressam nomine lacu, quam rimo dierum omnium sormavit Deus. Ar-itrantur Aliqui revera qui ἀem Angelos a Moyse praetermitas futue idque consulto, ne videlicet Iudaeis ad Idololatriam pronis ansam praeberet illos pro Diis colendi.
Verum, hac ratione eorum nusquam meis
ministe debuisset, quippe ille de Angelis
sermo eandem idololatrandi occasionem praebuisset . Existimarem igitur verius dicendum , ideo Moysem creationis Angelorum non meminisse , quia sui instituti ratio id non postulabat: ut enim scribit N.
15쪽
r Tract. I. Disp. I. Anie. II. Quaest. I.
Moyses Ordinem creationis rerum Corpinralium describere, aut, ut quidam putant, quia populus ille rudis erat; aut quod verius est , quia solum in rebus corporeis creandis fuit illa series, & varietas dierum, Quae explicatione indigebat: Angelos vero fuisse a Deo productos satis constabat in
unico temporis momento ue quippe climsint spirituales subflantiae , nullam in suo
este successionem involventes .
si odereo, quoa euerreo proximum es. Probatur I. auctoritate S. Hieronumi lib. 6. in lai. cap. Iq. ubi expendens illa verba, In Caelum ascendam, quae de Angelotum la.
pla posse intelligi prius dixerat, interrogansque, Si usive in Caelo positus, quomodo Hrιt, Ascendam in Caelum p respondet, sed quia i umus coelum c coli Domino, eum esset in Caelo, id est, in Firmamento, in Caelum, ubi solium Domini est, cupiebat ascendere. Suadetur pariter ex eo quod hac ratione facile intelligi possunt ad litteram omnes illi Scripturae sacrae textus, quibus constat Luciferum cum Angelis cecidisse de Coelo,& appetiisse ascendere in Coelum. Sic e iam apparet Angelos habuisse Iocum suae dignitati naturali correspondentem, & postmodum obtinuisse condignum pro sui S INeritis, ita quod fideles, se in Deum observantes evecti fuerint in Coelum empyreum, Perduelles vero in Tartarum detrusi .
Dices. Luciser dicitur EZech. 28. in delitiis Paradis fuisse: at Cilum quod est Paradisus, non est sydereum, sed empyreum: Ergo non in illo, sed in hoc creati suerunt, Ee steterunt Angeli. Delade Angeli creari debuerunt in loco omnium nobilissimo, &supremo; locus enim semper dignitati locati respondet, ut patet in ipsis rebus corporeis, quae quanto nobiliores sunt, tanto superiorem locum obtinent: Non est autem
locus nobilior, & sublimior empyreo: Ergo Angeli in ipso debuerunt creari. Denique; cum Angeli sint substantiet incorruptibiles, de consistentes, sormari debue iunt in loco consistente, & immobili: at tale non est ς- Ium sydereum, sed empyreum: Ergo in hoc, non in illo, sormari debuerunt Angeli. Respondeo ad primum , Paradisi nomine hic non significari locum illum amς nissimum, qucm Occupari beatae mentes; quique sedes Beatorum vulgo nominatur; in eo namque Diabolum aliquando stetisse nullus I heologorum admittet: sed intelliguntur illa celestium charismatum dona ,
quibus Lucifer cum aliis Angelis illustratus, & ditatus fuerat, in illo nempe stosydereo , propterea Paradisi nomine insugnito quod fuerit non solum astris micantibus, sed etiam Angelis illustratus . Ad secundum, dico falsum esse , locum
superiorem iei nobiliori convenienter asi signandum, homo namque in rebus corinporeis primatum tenet; attamen inseri rem locum incolit. Ad tertii m denique respondeo , Ange lum non necessario moveri ad motum Cς-li, cum locum corporeum non occupet,
nec ipsi adhaereat: ad coque immoti stare potuerunt in mobili. Adde qu=s nullum appareat inconveniens , quod Angeli cum Coelo Sydereo moti fuerint; siquidem ubique Deum habebant praesentissimum.
De Natura, is Substantia Angeliea.
Ed si angeli sint quo si divini silentii Intem
pretes , tanquam perspicua , ae micanistia Deitatis limina , quae eum, qui in abditis latet, indieant, inquit S. Dionvsius libr. de Divinis Nomin. cap. q. nihilominus tam longe nostros mortales obtutus fugit eorum subitantia, ut nisi suorum interprctum fi rct ipsemet Deus interpres , nobisque per Scripturarum, Conciliorum, &Ν,.l 'atrum
oracula illorum naturam , ac praestantiam aperiret, haec certe nos omnino lateret
Inde mirum nemini videri debet , si tam pugnantia, tamque aliena a veritate, quae modo nobis assulget, dixerint, & sci ipserint nonnulli Ihilo phiae, ac Theologiae
Proceres, dum Aliqui volunt eos materia, ac spiritu concrctos; e contra contendunt
Alii esse corporis cuiuslibet cxyertes; Nonnulli ipsos, nisi Deus sngulat i beneficio se
Varet, mortalitati, ac desectioni obnoxios putant, dum Caeteri natura immortales, de indefectibiles praedicant. Imo etiam non dein sunt, qui eos ab anima rationali indistinctos censeant, dum aliqui nullam inter eas substantias concordiam amrmant. Guid autem in tam multiplici tamque diversa Auctorum sententia verius dicendum sit , ut
appareat, tria maxime hoc in articulo siunx
16쪽
ssi scutienda . Primum , an revera Angelii quidquid creatum est, corporeum esse, missint omnino spirituales, & incorporei: se i lumque Deum corporis expertem docue-ennaeum, an incorruptionem ex natura sua runt. Sic S. Hilarius Canon. s. in Matth.
exigant: Tertium, an & qualiter ab ani- Nibu est inquit quo i non in substantia, imma rationali distinguantur . creat πηe corporeum fit 'e in Coelo, sive in terra i sive visibilium, me ιππι itium elemenis
est, in aliqua fit necesse est .
Notandum I. nomen Spiritur omnium Fecundo, nonnulli incorporeum idcm, ac pene aequivocorum cile maximum , illimitatum acceperunt. Sic Uias in Crat. r.& varie tu iri a Ihilosophis, quum a Ihe,iNaZianZ. Solus Deus , inquit, circumscrialogis usurpari. Primo quidem pro re tenui Llpitoris exster est: quia solus proprie τηνe -- sima , & subtilissima , sive illa sit accidens,lcst; circumscripti autem Angeis. quia πω ι sive substantia : sic rerum imagines ab ob- eo orei nostrae sunt, etiamsinsrι respectu ι lectis ad facultates erninie, vocantur species corporeι dican . r. Ipsi concinit Faustus qui- intentionales; sic pariter tenuissimae, ac pu-idam. culus liber habetur ramo q. Biblistberaetiores sanguinis partes, per quas vegetan-il anctorum Patrum, in quo demonstrare C di, sentiendique vis manat in reliquas, di natur Angelos, & animas este materialescuntur spiritus, vel animale , quatenus a eo, quod iocis circumscribantur. Tertio ,
cerebro ad motus, ac sensus ossicia per ner- nonnulli r ncor Doreum pro incommutabiti usur-Vos effunduntur, aut ortales, quando persparunt, ut viaere est apud S. Ru3ustinum arterias a corde propagati inlitum caIoremiEpistola 28. ubi clim statuisset animam est reant, quo animantis vita continetur .isc incorpoream. addit: Ne verbi contraveris
secundo, accipitur pro vento, aere, exha-lfiam , vel super e faciam , vel invitus m- satione, &c. hinc spirare, re pirare , ,e. tiur. Si corpus est omnis Iubstantia, vel Pn- idem est quod aerem ti Iherc, 8e ventus ni- tia, vel si quo i a ius nuncupatur, i.i quod inio impctu irruensi spisitus procellarum vo- aliquo modo est in seipse, Corpus est anima .catur. Tertio, pro anima, sive rationali, sive Item fi eam 1 olam macet incorpoream appella- sensitiva: Sic Eccles r. suis novit si spiritu, re naturam, quae summὸ incommutabitis, Niorum Ariam ascendar sursum λ ω fi spiritus ubique rota est . corpus ηon es anima , quo- iumentorum descendat deorsum p uuarto, pro mam tale aliquid ipsa non est. Porro si raris substantia incorporea , qualiter opponituripus non est , nisi quod per siet Jatium ali. corpori crasso, 8c came, ac ossibus com-iqua An tudine , latitudine, altitudine ita fpaelo. Sic Christus Dominus I ucae 2 q. ve-lmur , HI mmetur, ut maiori sui parte ma. litatem suae resurrectionis coram Discipulistiorem locum oeeVet, is breviori breviorem. astruens, dicit: Palpate, , videte quoniam minusque sit in parte, quam in toto, non est spiritus carnem, is ossa non habet: Qua ra- corpus auim . tione antiquissimi quique Theologi arbi- Uenique non desunt ex Recentioribusὼ trati sunt Angelos constare corporibus ae- qui putent spirituale proprie dictum, idem ieis, seu ita subtilibus, ut nec tangi, nec cuc ac penetrare Corpora , & penetrati ullo sensuum percipi possint; adeoque ni-inem pati: vel idem ac non penae re a maiahil prohibere quominus cum hoc aereo teria: veI H ac esse incommutabile, &corpore Spiritus possint appellari. svin- ubique totum . Verum aberrant a conceiato ὁenique , nomen Spiritus signiscat na- ptu jiritus, seu rei spiritualis: quippe juxtaturam intellectualem nulla materia cori- primam definitionem formae materiales . stantem, nulloque corpote quamvis et- 1ubstantiales, & accidentariae, spiritualesiam tenuissimo, concretam . essent; siquidem tum materiam ipsam, tum Notandum a. plurimum variare tum Vete- corpora, quae assiciunt, aut emciunt, pete, , tum I cccntiores circa definitionem narant, ac pervadunt . Iuxta secundam ,
substantiae omnino spiritualis. Primo nam- materia ipsa dicenda esset 1 piritualis, quiaque non- nulli ex sanctis Patribus spirituale non pena et a materia : iuxta tertiam v Mem ιν ac recreatum putant , qua ratione ro Deus soIus esset reipsa spiritualis.
17쪽
ris Tract. I. Disp. I. Arile. II. Quaest. I.
Itaque spirituale, vel incorporeum , m itur. Sic Psalmo Ior. sui serit gurior tisi Itus videtur posse definiri per negationem spiritus; hoc est qui eos, quorum natura, materialis, ac crassae entitatis, qua corpo-i& substantia spiritualis est , ministros tuos, ra constant; ita quod substantia , vel enti-i& nuntios instituis , & mandatorum moras spiritualis sit purior, tenuior, & su irum executorcs, ut explicat S. Gregoriustilior, quam quaecumque materialis crea-iNaZianZenus Orat. 34. & Damascenus lib.
ta, vel creabilis , sive sit divisibilis , sive a. de Fide cap. 3. Quod utique confirmat S. st indivisibilis. Iuxta hanc autem vocabu-sPauIus ad Hebr. I. Omnes sunt admini ratorii ili Spiritus acceptionem quaeritur primo , spiritus in ministerium mus, i c. Idem deb an Angeli sint omnino spirituales; secundo,inis Angelis saeptiis legitur in Evangelio ,
an sint naturae simplices, aut compositae . nec- non & de Daemonibus. Sic Matth.8. Notandum 3. Ex Seraphico Doctore in a.sEiiciebat spiritus: Et Lucae ita Spiritus sub- . 3. art. I. quaest. I. Angelum non habere licientur vobis: Et cap. H. Assumit alis sep- cssentiam omnino simplicem per privati item spiritus nequiores se. Sed nomen Spiri-nc in cujuslibet compositicinis. Certum enimitus sic usurpatum in Scriptura proprie rem
cst, quod Angelus compositus est compo-iincorpoream significat: quod utique patet sitione multiplici: Potest enim, inquit , ex supremo , & infimo Spiritu Deo nempe considerati in comparatione ad sui princi- & anima rationali, quibus hoc nomen tri-pium, & sic in tantum est compostus, inibuitur; Deo quidem absolute, & per an- quantum habet ad ipsum dependentiam :itonomasiam, ut Ioannis 4. Spiritus es Deus, Simplicissimum enim absolutum est, &o- animae vero quia distinguitur a corpore . ne dependens hoc ipso cadit in aliquam com- Sic I. Corinthia . Tradere bujusmodi satana positioncm, quia in illo dissert quo es, &sis interitum earnis, ut spiritus salvus fiat in quid est. Secundo, considerari potest in com-icie Domini: hoc est , ut anima salvetur :paratione ad suum effectum, &sic comp iErgo pari modo Angeli, qui inter Deum, nitur ex substantia, S potentia . Tertio ,i& hominem medium tenent, idcirco diis potest considerari per re pectum ad ens in cuntur Spiritus, quia sunt incorporei . genere, & sic metaphysice componitur ex Probatur I. Ex definitione Concilii La- actu, & potentia ue I ogkc vero ex genere, teranensis cap. firmiter jam a nobis lauda-S dimerentia: suarto denique considerariito, quo statuitur ν Unum esse universorum potest secundum suam entitatem, & siclPriscipium, Creatorem omnium spiritualium, quantum adesse actuale est in ipso compo-i, corporalium , qui sua omnipotenti virtutestio entis, & existentiae: Quantum adessessimul ab initio te inris utramque de nibilo essentiale componitur ex quo est 3 & quod es litandidit creaturam , spiritualem , is tartuream quantum ad esse individuale, seu persona-i gelicam videlicet, mundanam, is dei
Ie in illo reperitur quod est, & quid es, stulis bumaram , quasi communem ex Diritu, c
natura, & persona . Clim ergo Angelica eorpore constitutam . Quibus verbis Conci- essentia dicitur simpIcx, non propterea ex-ilium asserit . Primo Angelos esse creatos cludit praesatas omnes compositiones; sed ex nihilo: Ergo non sunt sormati ex ae- tantilm illam, quae fit, vel ex natura cor- re, ut vult Rupertus; nec ex aliqua ma-porali , & spirituali, vel ex partibus quan- teria, ut aliqui conjiciunt . Utativis, vel heterogcneis, aut tandem ex Alfirmat in Uer Angelos csse Spiritus, qu materia, & sorma corporea, & elementa- madmodum anima hominis Spiritus dicitur: ri. An autem admittat aliquam compos. Sed constat animam rationalem esse purutioncm ex diversis naturis, vel ex matcria, spiritualem, & incorpoream, ut sancitum& krma aliqua purissima , ut docere vi- est in altero Concilio Lateranensi sub Le dentur, tum Alensis, tum S. Bonaventu- ne X. Ergo Angeli sunt omnino spirituales,
ra, hic est resolvendum, sed prius sit S incorporei. Denique docet hominem esse substantiam inter Angelicam, & coryora CONCLUSIO PRIMA. lem creaturam , quia homo constat spiritu,& corpore: Ergo cum Angeli non sint A Meli sunt omniso incorporei , O, pure medii inter creaturam spiritualem, & cor-ψirituales . . poralem, debent esse omnino incorporei. Probatur I. Ex Scriptura sacra illis omni- Confirmara potest ex eo , quod in Concilio bus Oraculis, quibus Anacti Syrιtus dicun-stanc rati Nicaeno a. assione s. ex libro Ioaιμ
18쪽
- Tbelsa Pensis . animae rationales, &,sum suisici deportatus, quia ipsi invidit Angeli ponuntur in eodem ordine intel- alma, inquit , quomodo rationi consenum est Iectualium, seu quod idem est, spiritua-iA lum incorporeum , is in tali dignitata
les sunt pure spirituales, & incorporeae,Jλὸ sed invidit, quia is suprema gloria in ex ut vidimus supra sancitum fuisse in I ate- tremam ignominiam desectus es , licet esset ineor. ran. sub Leone X. Ergo paritcr Angelii'reus. Adstipulatur S. Damascenus lib. a. sunt puic spirituales, & incorporei. Item de fide cap. 3. ubi Angelum definit Substan
in ptosissione. fidei Synodi septimae gene itiam intelligentem , materia, atque eorporis talis, seu Nicaenae II. actione q. sancti An- expertem. I ametsi cum Deo comparati, ma. geli vocantur incorporei, quod falsum csi teriales, D eorporei sint habendi.
1et, ii ex corpore partim, dc spiritu Con- Eamdem veritatem probant ex Latinis stituerentur : Heneramur, inquit, imas'e1 plurimi. Sic S. Leo Papa Eoistola y3. sertia sanctorum, is ineor reorum angelorum , ut abit, Fides vera, qua es Camolica, omnium te qui tanquam homines figura bumana ju creaturarum fide spirituassium, stis ea oratium . sis apparueruηt. bonam confitetur substantiam. Subscribunt alii Probatur etiam ex sanctis Patribus. Pri- plurimi, qui illud Apostoli ad Hebratos .mo namque Ignatius in Epistesa ad Tral- Omnes sunt administratorii spiritus interpretenses vocat Angelos incorporeas natura 1 : tantes, Angelos omnino esse incorporeos& S. Dionysius lib. de coelesti Hierarchialpronuntiant: sic sancti Ambrosius, de Hi cap. I. illos Spiritus simplices, & Intelli- ronymus in illa verba. gentias nullis figuris adumbratas appellat Suaderi etiam potest ratione Theologi- ad plices, inquit, nullisque figuris umbra' ea . Primam quidem subministrat Alen sistas eari iam rerum Intelligentias, ossimilatis noster, qu . aQ. membro I. Deus potuit creanesque subvebamur; Et c. . de divinis NO-ituram omnino incorpoream producere, minibus de Angelis ait, Incorporales omni- conveniensque fuit ad universi complamcn- , atque matdria carentes intelliguntur, is tum illius Creaturae productio: Ergo assi tanquam spiritus supra mundanum intelligura mandum est illam ita esse conditam: attia modum. Et c. s. affirmat Deum tribuere su- la creatura omnino incorporea, dicitur Αn-
per coelestibus vitis, idest Angelis, immor- gelus: Ergo revera Deus ipsam formavit talitatem immaterialem, & divinae similem, Pater /nsiser, quantum ad primam partem; hominibus vero conmixtam. Nec aliter sen- siquidem Deus produxit animam rationalem,tit de Daemonibus, licet cap. Eloq. tribuat incorpoream, di intellectualem, tanquam illis furorem, concupiscentiam, ima3ina' substantiam incompletam, ut esset sormationem protervam: l erhςc enim siῖnifica' corporis; quidni ergo potuerit etiam produ- Te voluit pravam Daemonum affectionem, cere integram, & completam substantiam ut patet, quia ibidem asserit mali origi lintellectualem, & incorpoream, absque ul-nem non ex corpore esse desumendam uesta habitudine ad corpus f Μinor etiam con- quandoquidem Daemones summa sint m -istat ψ ctenim ad Universi complamentum
litia inquinati, nec tamen corpore constent,sspectat, ut in eo tat omnes rerum gradus:
Ipsis subscribunt plures alii siancti I aves . ergo sicut in illo est gradus substantiae com Ex Graecis quidem Uremitus Nyssenus CDi-iporcae completae, & incompletae; sic pariter sola ad Eustachium, quae est in ter apistes sidebuit esse gradus non solita substantiς spiri
Basilii octogesima, ubi ait: Natura seminis tualis incompletae, qualisc stan a rationaeae anima, is corpore es cc sexu , Anget cuilis, scd etiam completae, qualis est AngeIuS. vero incorpoream naturam sortita est . Et ra- Deinde ubi datur unum extremum, di m tione q. in Dominicam orationem: Omnis, dium, conveniens est etiam dari aliud cxtr inquit , nat ra rationatis iuviritur in co/μ-imum: uuemadmodum enim inquit Cui I ream, is ιncarpaream naturam: incorporea par telmus Parisiensis secunda parte de Unive re es angetica creatura, altera nos sumus . Nu iso datur Oximet, quod ex meue, & aceto scribit diarianz. or.34. ubi diserte Angelos compositum est, consequcns est etiam dari dicit einc incorporeor, baa Deum proximi ac acetum a melle sciunctum,& mel ab aceto si cedenιe . His plane consentit S. nrys. hom .iparatum in rerum natura inveniri: Sed ino 22. in c. o. Genesis, ubi probat Angelumidine entium, datui aliquid omnino materia-
inisse lapsum priusquam nomo in Paradi-ile, ut corpora, de aliquid medio modo se ha-
19쪽
iri Tract. I. Disp. I. Artie. II. Quaest. I.
bens, sicut homo , qui partim corporeus, partim spiritualis est : Ergo debet etiam admitti aliud extremum , nempe substantia puru spiritualis, quam Angelum dicimus.
Denique , Si Angeli haberent aliquod
CorpuS , maxime ex aere compactum, ut
volunt illi, qui illos corporeos sentiunt :Sed Angeli corpus non potest dici aereum: Taim quia in eo organa, nervi, 8c alia id
genus necessaria ad motum, & operati nem vitae corporeae, requirunt commixti nem quatuor primarum qualitatum , qua corpus aereum caret: Tum quia corpus Αngeli deberet esse humano corpore praestantius e sed corpus pure aereum , non est persectius humano corpore : imo miniis persectum ; nam omne corpus es ementare imperfectius est corpore mixto: Tum deni-quc quia corpus Angelicum d cheret eue s
lidissimum, & omnino indissolubile, ali
qui interitui esset obnoxium, nec posIent Angeli tam miranda patrare opera, quae ab ipsis fieri ratio, & experientia docet: sed Corpus aereum non potcst esse omnino solidum, & indissolubile , aer namque facile cedit, & dissolvitur: Emo Angelus nequit habere corpus aereum .
Confirmari postunt eae praefatae rationes ex eo , quod ab uno homine Daemonum
legionem pulsam esse Christi Domini imperio Scriptura sancta reserat Lucae S. I.egio aulcm continet sex millia sexcentum
1cxaginta sex: Porro, inquit Richardus Victorinus libro q. de Trinit : β tot ab uno homine e cti sunt, tot in ea ante eiectionem βανunt. Sι Daemones corpora babent, ubi quae' in eo fuere Z in spiritu, an in corporeὸ Conflat aurem, quia omne corpus longitudinem, latitudi-Hem, altitudinem, locales videlicet dimensionesinet, eo ipsa me loeati capacitate subsistere non valet, qualem quidem Spiritus omnino non babet: Ergo non in spiritu , sed in corpore fuerunt . Sed quomodo , vel in qua bominis parte tot crepora habitabant λ Sed quantumcumque subtilia duo effusdem praesertim quantitatis corpora unum , eumdemque locum occupare non salem: Cujus ergo quae se exiguitatis PMas Angelicum corpus esse, si eredas vela Iam iaminis pellem corpora detractam tot Ang hca corpora posse comprebendere pNec refert, quod S. Augustinus Epist la HS. de aereis, aethereisque animalibus,& corporibus disputans, idest, de Angelis , & Daemonibus, scribat , Nequaquam
ab urdum est eos, qui aereo, vesaeeserta cci I pore aliquid in operibus et i , quae naturali ordine penetran , longe majore via facilitate admovendum quidquid volunt, i c. Hoc enim est verum corpus non este, cit m corpori cuilibet quantitas impenetrabilis naturaliter conveniat; nec ab eo nisi per miraculum separari queat. Dices r. Ceneratio sensibilis, & corporca corpus supponit : sed dicriptura sacra corpoream generationem tribuit Angelis
Ergo in eis esse corpus supponit . Major constat : Minor probatur ex illo cGenesis 6. Videntes Rhi Dei suas hominum quod essent pulchrae, aer erunt ibi uxores ex emri bus , quar elegerant, ,e. Quo loci, ubi nostra versio habet particulam Filii Dei , s ptuaginta Interpretes legunt Aet si Dei . Unde plurimi ex sanctis Patribus , quos resert Potavius libro de Angelis cap. 2. maxime Clemens Alexandrinus , Lactan tius , & Tcrtullianus , existimant primum peccatum Angelorum fuisse impuram illam commixtionem cum filiabubli minum . Unde Tertullianus libro de v
landis Virginibus cap. 7. expendens illud Apostoli 1 i. Mulieres in Ecclesia debere velari propter Anselos , exinde colligit
muli magis Virgines obvelari debere :sιraim, inquit, propter angelos, scilicet quor legimus . Deo tacto excidisse ob e cupiicen tιam feminarum, quis praejumere potes tales Angelos, maculata iam corpora , O, bumanae libidinis reliquias desiderasse , ut non ad Hi gines potiὼ t exarserint, quarum flos etiam h manam libidinem excusatὸ Concludit . Debet
ergo adumbrari facies tam periculosa , quae utque ad caelum se datiJaeulata est . Eidem sententiae favere videtur S. Ambrosius lib. 3. de Virginibus, ubi ait : Castitas Angelos fecit , quι enim eam servavit , ariesus es , qui perdidis, Diabolus. Nero minorem , Ad cujus probationem dico in textu Hebraico, & in o. sicut &in vulgata legi Filios, non Angelos Dei, ut constat in exemplaribus correctioribus , sicut observat S. Ausustinus lib. I s. de Civit. Dei c. 23. nomine autem Filiorum Dei ,
conveni cntissime intelliguntur filii Neth, de Enos, qui divino cultui prae caeteris hominibus maxime dediti, lilii Dei diccbantur a pietate , aut paterna , aut Iropria , qui cum filiabus hominum, hoc est, mulieribus oriundis a Cai no, & eius posteris, hominibus
20쪽
alilli, commixti genuerunt Gigantes. Vel nomine Filiorum Dei intelliguntur homines statura proceri juxta scriptum consuetudincm , quae res celsissimas nomine Dei appellat phrasi Hebraica, ut cedri Dei, montes Dei. Vel denique nomine Rhoram Dei intelliguntur filii Magnatum, S l 'rincipum , iuxta Hebraum Elobm quod non solum Deo, sed etiam bi incipibus, ac iudicibus Scriptura fac' a tribuit Exori I. & P0 8 r. quorum filii commixti cum filiabus plebis. & ignobilibus progenuerunt Gigantes, noc est homines caeteris robustiores, & ad libidinem nrompti res 3 ut interpretantur ΝΝ. ,hrus. Aug. v-ril. Alexandrinus. Huicque expositioni sa-vot Scriptura : Siquidem iubdit diluvium esse a Deo immissum, propter hominum peccata, maxime propter illam commixtioncin I iliorum Dei cum filio bus hominum3 Igitur illa commixtio non de Angelis, sed de hominibus intelligenda est .
Hinc apparet quantum a vero exorbitavcrint, qui ccnsueiunt primum Angelorum peccatum fuisse libidinem corpoream, quae alluvium procuravit: lampridem enim Angeli Iapsi fuerant ἔ nam eorum Princeps non multo post mundi creationem primos parentes tentavit,. & seduxit.
Aade quos chi istus Dominus discric pronuntiat Angelos esse generationis incap ees ι dicit enim Lucae etc. in laudem Vi ginitati, , Rhi Mius saecvti nubtint, On traduntur ad nuptias, illi vero qui digni babe. buntur secato illo, O, resurrectiora ex mommis, neque nubent, neque ducent uxores: ne que eηim ultra mori poterunt-Dices a. Scriptura sacra amrmat Angelos sensibus humanis esse perceptibiles,& in figura humana Patriarchis, ac Pr pheti, apparuisse, nam tres ex eis Abraham Convivio excepit, Iacob cum Angelo luctatus est per totam noctem, vidit etia m Angelos ascendentes, & descendentes, ut refertur Genesis I 8. Io. 28. 32. N inhbro Tobias Angelus Raphael comes fuit T ibiae juniori in via: cum ipso manducabat, eumque docuit, quod iecore piscis combusto fugarentur Uaemones, ut videre est cap.6.& 8. Denique Darenones cruciantur igne inferni, Mati. 2 s. vinculis captivantur , Iuda: G. detrahuntur rudentibus in Tartarum 2. Petri 2. ex quibus omnibus liquet
. . ad priora Angelos haec omnia praestitisse non in corpore proprio, sed in assumpto, & formato, vel ex aere, vel ex alia materia icnui, & subtili: possint enim 'n- geli sibi sor mare corpora, & illa movere localiter, ac in cis sele praebere visibiles, de cum hominibus conversari, licet in eis coriaporibus opera vitae corporeae non exerceant
veru, sed tam lim se zun liim pparentiam, i :Xra illud Tobiae 12.HAbar Dola man tucare, is, bibere . sed ego cibo invitis vi u or, O potu . qua ab iaminibus Niῶνι non stos: 1den, visione beatifica, quae in Scripturis explicari solet metaphora convivii. Ut autem igne inferni crucientur physice, aut moraliter, non est opus eos este corporeos: nam &animae separatae, licet pure spirituales, eo torquentur. Iecur vero piscis combustum Tobiae 6. fugavit Daemonem moraliter, quia nempe religiosa sumigatio erat precibus, &ustii castitatis adiuncta, & insuper Christumiscem sacrum, in Passione amoris igne com ustum praesignabat: ut ex ponunt Aug. sermωq. de S, .l et ro, &Paulo, & Prosp. lib. de Promissionibus, p. a. o. 30. Sic & in exorcinmis fumigationes adhibitae Daemones torquent moraliter aut impediunt, vel quia sa-ciae , vel quia in eorum contemptum factae, veI quia humoribus tcmperandis aptae, ut iis minus commode uti posti tit; Rudcntes deni-nique, & vincula, quibus dicuntur alligari, intelliguntur tropicc,pi out exigit natura SpirituS, pro coercitione spiritali, dc alligatione ad certum locum : quae detentio per re, corporeas, saltcm moraliter exerceri potest. Dices 3. In Concilio Nicaeno secundo actione quinta , approbatur sententia Joann.Fpiscopi 1 hessalonicensis asserentis Angelos esse pingendos, non vero Deum ipsum. svine, inquit, revera Deus incorpo eus, i incircumscriptus es: intellig/biles vero Cr atu Ne non penitus ancorporeae junt, ει ioisibiles , ut Deus. Ideo in Deo seunt, O circumstribum
tur. Sicubi autem incorporeos appellara Angelos invenias, aut Daemones , aut animas, idcirco M appellantur , quod ex materialium quatuor elementorum perm/xtione non cosent: nee Husemodi sint eor ra erassa, O, soli , qaalia n bis circumfusa sunt. Etenim, ut verὶ dicam,
etsi respectu ad nos habito, invisibiles sint, tamen a plerisque visi sunt, ρη uque perceptim specie propriorum corporum: Us , inquam,