장음표시 사용
21쪽
nodus adprobasse, siquidem cum eam retulisset Inarasius Concilii Praeses, universa Synodus dixit, Etiam Domine. Respondeo Concilium approbasse tantum Conclusonem ex praefata sententia excerptam , nempe Angelos posse depingi, quia M. minibus apparuerunt aliquando in speeis humana non vero illam, quia mi eornrei.
Quod utique patet, tum quia Concilium id tantum apyrobavit, quod ex libro Joannis Thessalonicensis excerptit, & proposuit Tharasius: at ille sapienter praetermisio errore de Angelorum corpore itate de qua tunc non erat quaestio, sed tantum decultu sanctarum imaginum proposuit tantum Angelos posse dc pingi: juxta sententiam Joannis I he Salonicensis, eo quod in specie humana apparuerunt: Ostendis, in quit , Pater , etiam Angelos oportere pingi , quoniam cis cumscripti sunt, es, bominum jecie multis apparuerunt: Guibus auditis uatim sub ecit Synodus, Etiam Domine. Itaque acclamatio illa Concilii cadit tantum in id quod proxime dixerat Iharasitus, qui in reserenda Ioannis sententia id unum arripuit, nempe Angelos poste pingi, quia sunt circumscripti , id est, definiti certo loco , & humana forma apparuerunt Consulto autem praetermisi alteram rationem a Joanne prolatam, nempe quia corporei sunt, & quia in proprio corpore apparucrunt. Tum etiam quia Concisum ustione quarta reseri, & approbat seritentiam S. Athanasii asserentis Angelos esse incorporeos: Imo ibidem haec fidei professsio legitur, Veneramur Imagiaey sanctorum , isi incorporearum angelorum , qui tanquam
mmisti figura bumana iusti apparuerunt IZdeoque ex hoc Concilio nihil contra
Dices 4. Ea probanda est sententia, quam ommuni calculo sancti Patres estocent, &propugnant : Sed omnes pene tam Graeci, quam Latini Angelos este corporeoSed cent: Ergo tales esse dicendi sunt. Probatur minor: Primo namque Methodius martyr Angelis corpus ex aere puro, &igne
assignare videtur: quia, inquit, puro exsere, igneque moles est rea flata, is eiusdem est eum Angelis substantiae , non potest tabe re qualitatem lsrra . Subscribit S. Basilius libro de Spiritu sancto c. Ict. ubi cum dixisset sanctos Angelos esse spiritus aere S, aut igneos, subdit: Ideo is tu ista sunt, is funi aspectabiles in specis propriorum corpo-
rum, iis qui duri sunt, apparentes. Consentit S. Ephrem 'ermone de natura Dei minime scrutanda. Approbat & Caesarius Dialogo primo interrogatione q8. I cor diret quidem, ait, A eli sunt Reundamnor, eorpus verὸ secundum siest; quemadmodum Ueηtus, aut Enis , aut fumur, aut aer, sunι enim reηvia, is immaterialia corpora, a nostra erassitudine 'creta. Adstipulantur etiam ex Latinis Patribus plarimi, nam S. Ambrosius lib. II. de Abrae ham cap. 8. Peripateticorum opinionem rein sellans, qur coelum quintam csse substantiam a quatuor elementis diversam, & in compositam asserebant , sic univerbe praescribit; Nos autem nihil materialis N ID-nis immune, atque alienum putamus Praeter in tam suam venerandae Trinitatis μbstantiam,
quae deis pura, is simplex, siscerae, rumpe
miraque naturae es. Censet ergo etiam Angelos Elementari substantia constare. Idem sentit S. Augustimas, pluribi do cens corporeos esse Angelos. 1iu secundo de Trinitate cap. 7. ait, Illos corpus suum,
cui non subduntur, sed subditum regunt in spories , quas Uetint, accommodatar, atque Flanactionibus suis mutare, atque vertere; secum
dum attributam sibi a Creatore potentiam: Et libro 3. de Genesi ad Ilicram docet, Da
moves aerea esse animalia, quantam corrrum aereorum natura vigent, is propterea morIrnon dissolvuntur, quia praevalet in eis Hemen tam , quod ad suciendum , quam ad patiemdam es aptiuρ . Idcm habet Epistola III. ubi respondens Nebridio interroganti quo modo' Angeli postim bonas, vel malas cogitationes nobis inserere , ait: Neqvmquam est absurdum eos, qui aereo , vel aei
rest corpore aliquid in corporibus agunt , qua naturali ordine penetrant, siπὶ maiore uti fae essitate ad movendum quidquid volunt. Merito ergo S. Fulgentius in libro de Trinitate Concludit: Angelos esse plaηὸ ex duplici substantia riserunt magni , is docti viri, ras , ex spiratu in παreo, quo a Dei contem Natione nunquam recedunt, is ex corpore , per quod ex tempore iam nisus apparent . . . Corpus vero aetbereum, idest igneum eos dicunt tabere, angelos vero malos, id es Daemones
Respondeo, Revera quidem plures e Sanctis Patribus, maxime Graecis, sensisse Angelos habere corpus , vel aereum, vel aethereum. Verum reclamant plurimi, ut supra diximus numero 8. Inae ncgondac st
22쪽
est minor: Siquidem nusquam suit hac
in re communis, & concors Eccllata doctrina, neque illi, qui Angelos corporeos sentiunt, id vel ex Scriptura , vel maj rum traditione confirmant, ut fatetur irsemet Origenes libro secundo de principiis c. 8. ubi clim scripsisset; Non videri absurdum de sanctis Angelis , caeterisaue eaelestiabus virtut bus , vel dicere , vel sentire iris a Imas babere; iurui iti tametsi id ex uultius auctoritate script rae constet. Addo plurimos ex his variare, & amcipites hac in re definienda videri: Prumo namque Origenes ipse libr.6. contra Celsum , Angelos corpore carere dicit :Nos, inquit, corpoream substamiam putamus igne non conflagrare , neque in ignem resolvi hominis animam , vel Angelum . dii militer S. Ealilius lib. . contra Eunomium , Angelo
rum Naturam rem re carentem , isn ratione
praeditam a1rmat . Quantum vero ad S. Rugustinum, constat eum hac in re nihil Certo determinasse , ut ex plurimis elus scriptis liquet, maxime vero in Enchiridio cap. 38. ubi ait , se ignorare an ad Principatus, & Potestates pertineant Sol,
& Luna, de cuncta sydera tanquam einrum corpora. Imo lib. I. Retractationum p. II. dc lib.2. cap. Iq. revocat quod altibi scripserat, nempe Angelos esse animas, alioue dicendos non animas , sed spiritus ,
quibus fatetur ipsos corpore non superve stiri, clim animae rationem non habeant.
Dices S. cum Caietano , de nonnullis Recentioribus, Angelos corporeos esse as- firmantibus , quod omnes gradus viventium concedendi sunt, utpote necessarii ad pcrsectionem Universi Ergo sicut dantur vegetantia fine sensu, &sentientiatae mintu progressivo: sic dari debent intelligentia sne sensu, cum solo motu progressivo, qua-Ies erunt Angeli praediti corporibus aeth Teis, vel aereis: Ergo tales sunt concedendi. ων co sequentiam: Licet enim ad Univei si persiationem requiri videatur ut in eosnt omnes gradus eskndi possibiles, sciliucet esse, vivere, & intelligere ἰ non tamen necessum est, ut omnes modi, quibus habeti possunt tales gratius , de facto existant. are licet non implicaret existere sormam
intellictualem, quae informaret corpuS non kntiens quaeve minime uteretur 1ensi Sad excipiendas species intell*ibiles , sed
tantum ad motum, de alios quosdam effect ῶ non tamen stquitur illum nin imhabendi intelligentiam sine sensu , neces sario desiderari : Tum quia non omnes viventium gradus specifici , aut generici , qui existere pomini, dchent esse reipsa , quippe cum persectio Univers non tanta sit quanta esse potuit, sed quantam Dcus voluit: Tum quia ratio intelligendi sine sensu, 8c cum solo motu progressivo non constituit specialem gradum entis 3 sed tantum est specialis modus habendi gradum entis intellectualis . Dices G. Angeli, praesertim mali, habent aliquam cum quibusdam rebus corporeis*mpathiam, de antipathiam. Sic ad punsum citharae Davidis Daemon a Saule recesi sit. Sic Tobiae s. vir 8. Dη ea 8. versa. dicitur fumo jecoris piscis cujusdam fugatum fuisse Daemonem, ejusque maleficium depulsum. Imo variis subinde pharmacis, &amuletis corporeis Daemones arceri , e
rumaue insectationes impediri videmus Fangem Daemones exagitandi, 8c expellendi vim, ut ait Deirius lib.2. q.3a sita. r. tribuunt nonnulli rutae, balneis, stercori caprino, Ze flagellationi: Ergo quasdam ita se habere videntur qualitates coreoreas ,
earum rerum Qualitatibus contrarias.
Respondeo: Flos essectus non oriri ex vinaturali, & oppositione inter res ipsas ,& Daemones; sed ex eo quod Deus i
terdum rebus naturalibus, dc corporeis ad Daemones abigendos veluti instrumentis ad hoc assumptis utitur ι ut patet exemplis allatis . Adde quod Raphaelis virtus , Ze Davidis sanctitas ad hosce spiritus com
Iescendos conduxerit. Fateor tamen quasam res naturales vi sua ad Daemonem
compescendum, & infestationes ejus in Iediendas, ac Mitigandas conducere ἔum scilicet hominis a Daemone vexati
humores noxios removent, quibus maxime Damon insidet , iisque utitur ad homi cm infestandum .
R Neli non eo onuntur ex materia , o forma mysica. Haec sequitur ex praecedenti : Probaturque his omnibus 1 arustorum PMrum textibus, quibus docent Angelos esse incorporeos , & omnino simplices ,
quantum ad naturam; nam constat eos esse compositos tum ex subsistentia , tum ex a
cidentibus spirkualibus, puta intellectione, volitione, & similibus, quale compositi nis
23쪽
nis genus nemo in Angelis negaverit . Patet insuper , eo quod praestantior , &nobilior sit natura Angelica, quam anima rationalis : sed anima rationalis , ut diximus supra , est simplex , & immaterialis: Ergo multo magis Angeli . Dices I. Sanctus Augustinus lib. . de G ncsi ad litteram c. 6. affirmat Deum ab initio creasse materiam aliquam spiritualem ex qua humanam animam eduxit, & a quanabet anima, quod sit mutabilis a virtute ad vitium, & e contra , sicut corpus est mutabile ad infirmitatem. Vel, ut subdit, Sicut caro in naιura ves proficit ut palabra ;mes adseu ut deformis babuit etiam materiam , id es , terram, de qua feret ut omnino caro esset; si Gasse potuit c.' anima, ant quam ea tria natura seret, quae anima dicitur cuius vel pulcbrit: o visius , vel defr-mitas vitium est babere aliqtiam materiam pro suo genere spiritualem , quae nonium esset anima: Alit terra de qua earo facta est . iam erat ahquid, quamvir non esset eam. Ipsia
scribit Boetius libro de Unitate, & Uno,
ubi docet eandem esse materiam rerum
porcarum, ac spiritualium: suis igitur sinquit materia in supremis sermata , est inte luentiae δε a , c, serma rationalis animae deinde postea 'ma aηιmae siensibilis; deinde 'ma animae vegetabilis; deinde 'ma naturae :ad ultimum autem est 'ma tam ris ἔ boc ποπα idit ex dis estate virtutis agentis.sita ex aptitudine materiae subripientis . Ac demum cum de Unius variis generibus agit, inter alia quoddam esse ait, simplicium cogniti
ne unum , ut Angelus , O anima', quorum unumquodque es unum refuncta ne materiae,
o, firmae. Ipsi, consentit Rupertus lib. 2. de victoria Verbi Dei cap. ra. ubi Ange-Ios de materia creatos existima L
Re μηdeo I.. cincium Augustinum non amrmando, sed potius tentando, ac dubitando illa protulisse. Deinis nomine male me non intclligit materiam primam, quae est omnium formarum phys carum susceptiva; sed informitatem, scu potentialitatem quandam proportionaliter communem materiae Corporeae& substantiae spirituali tquemadmodum enim materia prima ex sciniormis est , ita ΑnvIus prius est creatus
secundum naturalia quam Converteretur ad
Verbum a quo illuminatur 3 adeoque dicitur productus in potentia intelligibili , proportionaIiter ad materiam , quae est inpotentia ad formas . HI denique dico ipsum
sorte Iocutum in sententia Platonicorum de ideis, & intelligibilibus formis, quales a corporibus abstraetas constatuebat Plato,& in quibus materiam esse volebant Platonici, cui sormae illae intelligibiles inessent; Nam, inquit Plotinus En n. a. Iib. 4. eum plures in sitit ictis sint Imrier, commune fit in iisdem a qdiis Oportet; sed proprium, quo aliud ab alis discrepet . Hoc igitών proprium , ac disterentia illa discerneni. 'ma
matum circα quod differentia est. Stabes ita. que materia , quae illam 'mam recipit . Quo pariter sensu locutus videtur Ru- pertus supra IaudatuS ad Boetium dico , ipsum in libro de duabus naturis, & una persona Christi, asserere nullam in rebus coi vore carentibus esse mate iam , Omne inquit corpus quos in generatisηe, is eorruptisue subsistit , eo
munem videtvν babere materiam , sed non om ne ab omni . vel in omZι, vel facere aliquid, vel pati potest: corporea veri an incorporea sutila ratione poterunt permutarι, quantam nulla communa materia subiecta participant, q ces sceptis qualcaribus in alterutram permutetuar romnis enim naturae incorporeae stib antra nulla materiais nititur fundamento . Itaque vel in' seipsum militat 1 oetius , vel loco' in Ο, nione laudato materiam usurpat in mente Platonicorum, nimirum pro idea , quae
materiae instar , ipiritibus formandis prae- existit in mente divina , a qua habent ἔ primo ut sint ; deinde ut tales sint , hoc est, viventes, & intelligentes . Ita docet sanctus Maximus in scholici quinti libri de Divinis Nominibus; Io . bisti inquit e, supremae mentes, primum
essentis , vel existentiae fuerunt participes, ac deinde vitae, au De sapie utrae, ut enim in nobis prima es protiticta materia re qua sumus I sic
an mentibus corpore carentibus asar materiae
intelligitur ea, quae est univse usque per vitam forma, is pre quam substantiatam est ad τι- ram ,-μριentiam, is μιιtvinum .
Dire1 2. Cum S. Bonaventura, nullum
mutabile est simpIex: sed Angelus ex sua natura est mutabilis: Ergo non est simplex, .sed compositus: At quod est compositum, S mutabile, constat materia, quae est principium mutabilitatis , & compositionis 3 Nam c inquit S. Augustinus 12. Confessi num i omne mutabile insinuat notitiae nostrae qua am in remitatem, qua fisma capitur , Nel mutatur , ves vertitur. Et Boetius libro 3.
24쪽
de Trinit. Nihil quia est veri firma , acet. dentibus potes subiici .
Concedo totum argumentum, sed vegοβ sumptum: Angeli enim sunt mutabiles se-Cundum perfectiones accidentales I Se sic habent compositionem, non sollim ex eL
sentia, & existentia , sed etiam ex subjecto, & acci lcnte; quia intellectio, & v 'litio perficiunt intellectum, dc voluntatem Angeli, & consequenter intellemas, & v Iunias sunt in potentia ad illas 4 Sicque explicari possunt Augustinus, 3c Boetius a sanisto Ilonaventura laudati, nempe quod in Angelis sit ratio potentiae, dc subjecti per respue tum ad formam accidentalcm , quae Angelis inest; Unde Angeli non sunt aetus simplices, quatenus simplicitas negat
omnem compositionem realem , qualis est simplicitas divina : sed tantum quatenus simplicitas opponitur compositioni ex ma-tcria, & forma physica . Dices 3. Nihil idem, & secundum idem agit, & patitur: sed idem Angelus agit ,
di patitur, nempe illuminat inferiores Angelos, aut homines, cte illuminatur a su-terioribus Angelis, Ee a Deo : Ergo ha- et aliud principium secundum quod agit
de aIiud secundum quod Patitur: Sed principium, sicundum quod agit, est serma ,& principium ,secundium quod patitur, est materia: Ergo in Angelo est compositio ex matcria, & sorma. Resipondeo, Angelum agere , & pati intentionaliter pencs eand cm entitatCm, &facultatem, diversimodc se habentem, vel ad effectum, quem producit, vel ad principium, a quo aliquid recipit: ut a simili constat de intellectu humano, qui licet sit una simplex, de individualis facultas , tamen denominatur, & cst agens, & patiens, ut constat ex l)hysicis. Hic itaque observandum quod licci difficile videatur definire quid voluerit S. B naventura; arbitror tamen ipsum nihil aliud intendere, quam quod Angelushabeat compositionem ex materia, dc forma metaphysica, idest, ex genere, & disserentia: nam quaestione prima, sic ait, Essentia omnis creaturae composita es ex dives, naturis, illae duae se babent per modum actuam, possibι- Iis, is, ita per modum materiae, γ Ρrms , is ideo illa poliis videtur verior esse , scilicet quod in Angeis sit comminis ex materia, forma . clarius autem id indicat quaestio-rae a. dum est 3 Data quὸd Angelus babeat
compositionem ex materia , is forma , tirps
sumpto nam e materiae ad omne potentiae, qaod eam alio venis adeonstitutionem lavaan fundamentum rei. Non igitur loquitur de
materia physica , &stricte dicta ι sed de
gradu generico , qui dicitur materia meia taphorice , Ze per quandam proporti nem, quam habet cum materia, ut dictum est in Logica.
Notandum I. Incorruptibile illud dici,
non solum quod de facto corrupti ni non subjacet, sed quod nec subiacere potest. Corruptio autem dupliciter potest accipit Primo quidem latitis, pro quacumque desitione rei quae ab esse transi ad non esse, quo sensu corruptio idem significat ac desitio seu desectio, de incoruptibile idem ac indefectibile. secunia, strictius pro destructione aut diolutione compositi substantialis materia, de forma constantis: sicut seneratio illi opposita est Droductio, de eflectio compositi lubstantialis. Notandum a. Aliquid triplici modo diei naturaliter indesectibile. Pri quidem a solute eo quod sit talis naturae ut per nutilam potentiam destrui possit, & in nihilum abire: Iecunia, quod iuxta Dei potentiam ordinariam agentis, nempe secundum exigentiam naturalium causarum destrui non debet; vel quia nulla est ccausis naturalibus quae rem illam destruere possit; vel sui a nulla illius destructionem exigit. Tertio denique illud dicitur naturaliter incorruptibile, quod ex principiis suis intrinsecti exigit nunquam deficere :sed ubi semel accepit esse , illud in perpetuum scrvare postulat. Nandum 3. circa praesentis quaestionis resolutionem triplicem este sententiam . Priamὰ namque Haeretici nomine Libertini, negarunt Angelos, di rationales animas esse
immortales , ita quod sicut initium sic Ac cxitum sint habituri, quippe solius Dei
propriam est e immortalitatem volunt, cuius creatae res participes csse nequeunt. δε-
ηdὸ , nonnulli sunt qui affirmant Angelos esse naturaliter, & intrinsece desectibiles, loque Dei bencficio sicut caetera entia perseveIare, quia cum ex nihilo educti fuerint,
25쪽
etiam in nihilum abire ex se postulant . Tertio denique contendunt Alii, illos naturaliter incorruptionem exigere 3 ita quod per solam extraordinariam Dei potentiam destinii possint, & anni hilari. I ria itaque hic sunt statuenda. Primum, Αn3closnu quam interituros: Secundum, quod per absolutam Dei potentiam deficere possint :Tertium quod ex suis principiis intrinsccis postulent in perpetuum subsistere .
ANIHi sunt iη perpetuum extituri, nulli.
que interitui subiacebunt unquam. Haec est de fide ι & colligitur ex iis omnibus Scripturae sacrae textibus , quibus constat bonos aeternum perseveraturos in glotia , malos vero in poena , ut Iegitur Matth. 2 . Lucae 2o. Judae Apostoli versu o. ubi dicitur Anselos , qui non servaverunt suum principatum , esse vinculis aeternis sub caligine reservatoS.
Gomatur pariter ex Epistola Sophro nil recitata in sexta Synodo generali auiae lne II. M approbata actione I 3. ubi haec I gimus, Deus suis operibus praefidens, princi piumque omnibus temporale constituens, bensi bilia quidem fini temporali supposuit , i teli Buisa vero, is io biba Lee metiori dignitate dignatus est nullatenus quidem moriuntur, neque corrumpuntur iuxta quod semsibilia defati xt atque . pertranseunt , sed gro.
tiam eis largitus es a eorruptime ea , , a
morte coercentem. Sic timinum animae Wrmanent incorrupta , se Angeli immortales
Idem colligitur ex Concilio Lateranensi sub Leone X. in quo sess 8. tamquam
unus cx erroribus ab Ecclcsia semper e plosis, damnatur eorum astertio, sui ausi sunt dicere animam rationalem esse mortalem. Et subdit; Saero approbante Concilio damna. mus , is reprobamus omnes a erentes ani. mam intellectivam mortalem esse s cum illa
ηοη siolum vere , is per se , is essentiatuerbumani corporis forma existat, verum immortalis. Hi si immortalitas competat animae rationali quae tam amne cum mortali corpore habet commercium 3 multo magis tribuenda est Anselo, qui cum materia nullam habet amnitatem.
Hoc ipsum probant SS. Patres qui cum S. Dionysio cap. q. de divin. Nomin. D-tentur , Aristos bab re υιtam sempiternam , is quae imminui non potest, ab omni interitu is morte solutam, is liberam: Vel cum b. Athanasio Tract. de definitionibus, Ang
lum, & animam appellari nosse aeternos 3stiis, inquit, liceι initium Movemur, immortales sunt, is aeternum vivunt: Vci cum S. Basilio in Psa M. dicente AngeIos non esse mutabiles in tuo esse, quia inquinatu erean tur , in eo perpetuo remanent, strvata pliei, , eadem immutabili propriae naturae bubstantia, H. V.uibus omnibus constat commvn m Ecclesiae fidem, ac doctrinam esse quod Angeli sint incorruptibiles , & immortales . Dices r inus solus in sacris Scripturis dicitur immortalis I. ad Timol. 6. sui fio lus babes immortalitatem : Ergo immortali tas nec Angelis nec rationalibus animabus convenit.
Respondeo: Vocabula mortale, & immam tale trifariam pone accipi . Primo quidem pro re mutabili ab uno statu ad alterum , quo sensu S. Augustinus Epist.28. animam hominis partim mortalem, partim immortalem esse demonstrat: Anima, inquit, M'minis immortalis es serandum quendam modum suum, non enim omnimodesicut Deus, de quo dictum est, quia solus habet immortalitatem; Nam de animae mortibus saera scri plura multa commemorat, quale es illud sinite mortuos sepelire mortuos , &c. Unde s cundo de frinitate cap. o. Usa, inquit smutabititas non inconvenienter mortalis dicitur, beeu dum quam & aηima dicitur mori non quia in corpus , vel in alteram aliquam su flavitam mutatis , is vertitur 3 sed in ipsa sua substantia qui uis alio modo nunc es, auι
fait, secun m id quia destitis esse , vel q*os
Secun , immortale dicitur , quod non a se, sed aliunde habet ut mori non pos sit; qua ratione Angeli partim mortales, partim immortales a juntur a nonnullisianctis Patribus, quia licet ex se sint in corruptibiles ἱ poslunt tamen vi divina in nihilum redigi . Tertio denique illud immortale dicitur , quod nec ex se, nec per alium deficere pomtest : quo sensu inlus Deus cst immortalis.
CONCLUSIO SECUNDA . Arieti ηοη 'ηt ab Uuse incorruptibiles 4
, resipectu putentiae extraordinaria Dei. Ica L octor Subtilis in I. distinct. 8. qu. num. 22. ubi affrmat nullam cns praeter Deum
26쪽
Deum esse necessarium; Dico, inquit, quod nihil aliud a Deo es immutabile, loquendo demutatione quae es vresis, quia nibit aliud essormaliter necessarium. Cum itaque Angelo. rum exissentia non sit absoluta necessaria , 1ed contingens ἔ quippe Deus potuit eos non producere; idcirco dici nequeunt a solute incorruptibiles : sicut enim ex nihilo formati fuerunt, ita per extraordinariam Dei potentiam iterum potuerunt in nihilum abire .
Hoc ipsum probat sanctus CyrilIus lib. 2O. Thesauri, ubi demonstrat Filium Dei Angelis esse praestantiorem , quod ille necesiario, & immutabiliter exluat; illi vero
volente Creatore postini in nihilum redigi . Nam etsi, inquit, angelus immortalis quς-dam res es, propter ira eoηstitutam de eo Conditoris Doluntatem, ingratiam: nibilominus quo niam exstendi principium babet, posset utιquesnem etiam frities, naturales enim praerogati-ine babentibus quidem validae sunt; non autemeream opifici Deo. suemadmodum ignis uren.
di vim habet, sed non Deo: i, An eius immortalis es quidem sed non Deo . Quibus verbis Cyrillus duo intendit. Primum , quod licut ignis naturaliter ita est combustivus , Ut ejus vis a nullo agente creato su pendi possit, sed tantum a Deo : Sic Αnscius ita est immortalis, ut a nullo alio quam a sinio Deo possit impediri ne perpetuo lit. Secuηdum , quod licet Angelus ex natura suasit incorruptibilis, tamen Deo volente deserui possit, ncmpe si ab eo conservando Dcus desisteret; Nam inquit S. Augusti nus Epistola sq. non ob ahud res babenI d fcere vel p se defeere; nisi quod ex nibiis factae sunt: ut quod in eis es quod sunt, , --nent .... ad ejus bonitatem Omnipotentiamque
pertineat, qui summe es, is Conitor . Idem docent plurimi e sanctis Patribus, qui Angelos non natura, sed sola Dei gratia, immortales esse docent, quia ut initium per divinam potentiam, sic & exitium habere possunt; quippe solius Dei propriam
esse immortalitatem volunt, cujus creatae
res fiunt participes quamdiu Dco placitum fuerit. Quod egregie docet sanctus Ambrosius lib. . de fide cap.2. Nec, inquit, an
gelus immortalis est naturaliter, cuius immortalitas in voluntate es oratisii . Subscribit Sanctus Damascenus lib.a. cap. 3. Immortalis
es , inquit, Angelus, non natura, sed gratia nam quidquid initium babuit, is demere su-μ te ivr t s . Favet etiam S. Hilarius
in Psum. I . ubi explicans illud, Praee pium posuit, is, non praeteribit, ait, Ut bae
quod Junt Angeli, & animae rationales ,
id est, maneant in aeternum, non naturae sxie
esse inussigant, sed praeeepti fui fit qui potens
fit rebus ex tribuo Distitutis naturam aeternia talis Merre 3 non enim , isqvit , praeteribit praeceptum , id est, mandati Hus non erit Mnis : in aeternum manent, quous aeternuatem virtus aeternitatis ιnducti.
Haec veritas etiam Philosophos Platonicos non latuit; Nam ipse Plato in Timeto introducit Deu in summum mos min rcS, nempe Angelos . sic compellantem . nec vos qui Deorum satu orti estis, attendite quorum operum ego parens sectorque sum, quae per me facta , ηοπ sunt dissoluta me invito . suamquam omne colligatum solvi potes. Sed haudquaquam boni es, ratisne vinctum velle dissolvere: sed quoniam eiai sis , immortales vos quidem esse, is indissolubiles non m estis. Neutiquam tamen dissolvemim , nec vos ulla mortis facta periment , nec mus valentior , qvam confibum meum; quoa maius es vine lum ad perpetuitatem Hsram, quam illa, quibus estis tum, eum gignebamini colligati.
tes ex suis principiis intrinseris . Haec onclusio sequitur ex praecedentibus. Pr batur insuper . Illud est incorruptibile ab intrinseco , quod intrinsece non constat materia quae est principium corruptionis:
sed ut dictum est in priori quaestione , Angeli sunt omnino immateriales Ergo& incorruptibiles. Secunia, Illud omne quod nihil habet in se, ratione cujus postulet destrui , nihilque potest accipere quod ejus existe tiam evertat, est incorruptibile ab intrinseco : Sed Angeli nihil habent in se idisis, ratione cujus postulant destrui , quia
non constant aliquibus contrariis , vel subjecto admittente qualitates contrarias suae substantiae corruptivas, cum sint pror sus incorporei ι riec pos Iunt etiam quidquam recipere, quod eorum destruat existentiam , quia non possunt ullam reci pere qualitatem disponentem ad formam substantialem cum Angelica sorma in e dem subiecto incompatibilem: Sic enim constare deberent materia , quae idcirco dicitur principium corruptionis, quatenus habens
27쪽
bens Propensionem ad omnes sormas, potest admittere contrarias qualitates , que Prς- sentem formam destruant, & ad alterius introductionem praeparent : igitur Angeli sunt ab intrinseco incorruptibiles . Tertiam rationem subministrat sanctus Maximus martyr in opusculo de animae immortalitate, ubi probat animam esse immortaIem, ex eo quod si simplex . Quod utique sic probat: Nulla res, inquit, omni ηο se iplam potes eorrumpere, alioqui ne omniam quidem constituta fuisset: quae enim corrum
punire , ex contrariis corrumpuntur; ideo omne
quod corrumpitur, disssolubile est , quod autem dissolubile es , plures babet partes; quod vero ex
partibus componitur, nimirum diversis iis eon-
at . Iam quod diversum est non est idem .
suam rem anima eum fit fimplex, neque ex a ferentibus conflans partibus , non est composita, neque iselabilis , ideoque eorruptionis erit expers , immorIalis . Quae omnia
multo magis de Angelis dici posIunt ,
cum excellentiore natura constent. Dices I. M. Patres laudati supra ηu . aD firmant Angelos esse immortales, non natura , sed gratia: Ergo censent eos non esse naturaliter, & intrinsece incorruptibiles . Respondeo: Particulam ex natura dupliciter posse accipi. Primo, ut fgnificet idem quod ex vi suae em ntiae , & a se ac inde pendenter a citiusvis asterius influxu, quo sensu Angeli dici nequeunt immortales ex natura sua, hoc enim esset dicere , eos esse omnino inde pendentes, quod est haereticum. Idcirco huic sensui opponunt 1S.Patres esse per gratiam, hoc est per beneficium Crcati ni S, & conservationis quς quia gratis a Deo Conceditur, etiam gratia vocatur a Patribus Concilii Africani apud X. Augustinum Epistola o S. Non improbanda ratione dieitur gratia Dei qua creati stimus ut non ηibit essemus .... via non praecedentium at quorum operum meritis, sed gratuita Dei bonitate donata est. Nec rescri quod concursus conservativus Angeli videatur ipsi naturaliter debitus, si sit natura immortalisue nam exinde non sequitur eum non poste gratiam appellari , quippe cum sit quid sequens ad creationem quae fuit gratuito, & sine ullis praecedentibus meritis concessa ; quae enim ad donum gratuitum sequuntur , gratia etiam interdum nominantur: Sic quamvis gloria aeterna debeatur ut merces bonis operibus, cam nihilominus gratiam appellat Apostolus ad Rom. car.o. seeundo, Vocabulo ex natura, ut 'nisicent naturalem inclinationem, & exigentiam ad semper subsistendum, & nusquam deficiendum I quo sensu non negant SS. Patres Angelos esse natura sua in desectibiles: Si quidem clim sint incorporei, nullumque corruptionis, & desectionis in se principium includant, naturaliter exigunt perpetuo subsistere, ita quod interitus, de dcs et io ipsis esset omnino contra naturam, sicut igni violenta soret a nativo calore spoliatio,& causis secundis priva io concursus divini ipsis naturaliter debiti ad operandum. Isabis: Ideo sancti Patres amrmant Angelos esse natura corruptibiles, quia creati suerunt ex nihilo, & ad nihilum natu-rh sua propendent : at quod ita ad nihilum vergit, dici nequit esse incorruot ibile secundit m inclinationem naturalem , nec interitus ipsi potcst esse contr4- naturalis, & violentus, imo consormis est ipsus nativae propensioni: Frgo , &C. Distingva malorem: Ouod ad nihilum propendet cx aliquo principio intrinseco corruntioni, 8e deste ui obnoxio, votestque vel a causs corruptivis destrui, vel dc sinere per negationcm uitcrioris concursus Dei agentis secundum i xigentiam causarum secundarum, dici nequit intrinsccc incorruptibile , concedo : quod soli im destrui potest ver extraordinariam potentiam Dei utentis suo supremo in creaturas Dominio et iam contra earum naturalem ordinem, &exigentiam, ita dici nequit incorruptibile, nego. Fateor itaque quia Angeli natura sua sint in potentia obedientia Ir ut a Deo pos sint destrui: At nego quAd hςc destructioi
rei Consormis corum plincipiis intrinsecis, & eis connaturalis I adeoque revera semper dicendi sunt natura sua incorruptibiles. Urgebis I. Quod est alicui naturale , in fert secum in eo repugnantiam ad oppositum: Sed Angelus non habet repugnantiam, ut per extraordinariam Dei potentiam possit deficerc, & interire : Ergo immortalitas , fle indesectibilitas non cst ci connaturalis. Malor constat, quia enim vis Calesactiva est igni' connaturalis , ideo ignis habet repugnantiam ad non calefaciendum : Ergoa pari si immortalitas emi Angelo connaturalis, inferret m eo repugnant tam , urmori, & deficere posset, etiam per extraordinariam Dei potentiam , quae enim re pu gnant, etiam divinitus fieri nequeunt. Drstinguo maiorem , insert. repugnantiam aiu
28쪽
Quomodo Angeli ab Anima rat. dist. 27
ad oppostum, quod accidat rei per causas agentes juxta natui ae ordinem, & exigentiam , concedo: Quod accidat via praeternaturali, nego; Itaque immortalitas, quς est Angelo con naturalis , inscrt in eo repugnantiam, ut deficere possit, vel a se, vel pex causas extrinsecas naturaliter illius
Corruptivas; non tamen propterea dicit repugnantiam , ut a Deo p ter naturam agente destrui possit , & annihilari. Sicut
enim ignis licet habeat vim calefactivam innatam , tamen potest non calcfacere, si ne pe Dcus cum eo ad calorem producendum non concurrat: Ita a simili, poterit Ange- Ius deficere, si Dcus cum ultro non conservare statuat, licet aliunde vim innatam ad incorruptionem habeat . Ivlvmes. Angeli non habent repugnantiam , ut a Deo anni hi lentur : Sed hςc non repugnantia est vera potcntia naturalis saltem passiva ad non esse : Ergo ex natura sua possunt deficere 3 adeoque non sunt naturaliter indefectibi Ies.
Nego minorem M. Haec enim non repugnantia sollim inseri potentiam obedientialem, qua quaelibet Creatura subditur Deo, agnoc ut in ca vel ex ea faciat quidquid contradictionem non implicat. Unde sequitur quod Deus Angelum annihilando non faceret illi violentiam , quia licci tunc ageret contra inclinationem particularem , quam habet Angelus ad semper dulandum;
Non tamen ageret contra inclinationem universalem, quam ut pars Universi habet ad obediendum Creatori: Sicut gravia nondi untur pati violentiam, dum 1ursum petunt , ut vacuum impediant: quia licet juxta suam particularem inclinationem non agant, subserviunt tamen bono Universi, ad quod magis, quam ad suum particu Iare commodum, inclinantur. Urgebis denique, Non repugnantia , seu potentia Logica in Angelo , ut producatur , sufficit ut possit naturaliter a Deo creari: I rgo eadem non repugnantia ad destructionem sussciet , ut possit naturaliter annihilari. Nego eo equentiam: Et ratio disparitatis est , quod Angelus ante productionem non exipebat ex natura sua, ut produceretur ,ririppe tunc nihil erat: at ubi semel pro-uctus cst pure spiritualis, cx sc Postulat,& exi sit perpetuo subsistere, & a Deo conservari, quippe cum nullum in se habeatyrincipium corruptionis, & defcctionis ;qua de causa illius productio fieri potest
naturaliter, non ita anni hilatio .
an , quomodo Arieli ab Anima rationali inguantur. Notandum I. Nos hic non inquirere , an Angeli hominibus antecellant scorto namque certius est Angelos secundit mnaturalia hominibus Ionge esse praestanti res, quippe S. Paulus ipsum etiam Christum Dominum, qua homo est , Pausiminiis is
Auelis minoratum amrmat, ad Hebraeos I. Unde S.Petrus I. cap. I. docet a Veios vi
tute , is sertitudine ege maiores , nempe hominibus; nam ut ait S. Hieronymus cum textum expendens, Tanta es dignitas Angelorum, ut omnis natura bumana litis compa. rata, pueritia nuncumtur. Hinc S. Augustinus lio.Q. de Civit. c. I 3. Homo medium quoddam est inter pecora, i, Angelos, inferior Anselii, superior pecoribus , babens eum pecoriiaus mortalitatem, ratisinem cum velis : Quibus oraculis ipsa etiam ratio 1 heologica suffragatur: Tum quia Angeli majorem cum essentia divina habent affinitatem , nullum enim eis est cum materia commercium , suntque omnino simplices, omnimodam que compositionem, & componibilita emiti eam Dei instar excludunt; non sic homo qui terrena limul, S coelesti parte constat, anima videlicet immortali, de corpore corruptibili. Iraver, ut superioli quae stione probatum est, Angelus incorruptionem, & territuam duration m exigi : Homo vero ait Job, suo flos fgreditur, is comteritur , is fugit veluι umbra, is nusquam in eodem flatu permanet. Dcnique Angeli rei umomnium naturalium notitiam a sua origine
sabuerunt, nihilque tam abstrusum, & n bis impervium si futura , ct cordium secreta excipias J quod renitissime non conspiciant; inde volunt emcaciter, immobiliter eligunt, & tanta celeritate moventur, ut in momento coelum , icrramque obtineant. At homo prorsus imbellis, stolidus,& rudis, sibi dum vivit semper dissimilis,
nec usquam idem vespere, qui mane fuerat. Summa igitur est Angelicae naturae supra humanam dignitas, & praestantia . Notandum a. Naturam humanam in pluribus donis gratuitis, & supernaturalibus Angelica esse superiorem. Illa namque ad
29쪽
18 Tract. I. Disp. I. Ait . II. Quaest. III.
unionem hypostaticam evecta suit, & aD sumpta a Verbo divino, quod, ut loquitur Apostolus ad Hebr. a. N qaam Angelos apprehendit, sed semen Abrabae. Unde merito Angelus Ioannis Evangelistae Rector , & Doctor, Apocal. I9. noluit ab eo adorari. Cave , inquit, ne feceriI , cou servus enim tuus sum: quod expendens S. Ambrosius ait, Pertιmescit Ararius adorari ab bomine , qui super se adorabar bominem Deum . Insuper non Angelis , sed hominibus Sacerdotalem dignitatem Deus contulit qua auctoritatem habent in triplex
Christi corpus videlicet Morale , Mystl-
cum, & Naturale. Habent, inquam , Sacerdotes auctoritatem in corpus Christi morale, nempe animas, quas censuris ligare possunt, & solvere a peccatis . Se-
ηδε , Iurisdictionem obtinent in corpus Christi mysticum, videlicet Ecclesiam , illam enim illustrant, perficiunt, & v I uti deificant: idcirco a S. Dionysio in libris de Eccles Hier. Sacerdotes dicuntur Neurgi, id est, Deos facientes . Tertio denique Sacerdos in Christi verum corpus,& naturale imperium tenet. Ipsum namque conficit sacramentaliter , & ad ejus verba praesens alteri sistitur ipsum Dei Verbum , per quod omnia facta sunt Obediem te Deo mei bominis, ut dicitur Iosue Io. Hinc S. Ephrem Sacerdotium appellat .
Omniam ornamentorum praestantissimum , bo norum omnium, quae in bominibus sunt vicem, divinum quoddam omnium , quae inter M.
mines expetuntis velut extremam metam .
His ita praemissis , solum hic superest
discutiendum , an & qua ratione Angeli ab anima rationali distinguantur, quod ut fiat planius, Notandum 3. Speciem dupliciter spectari
posse. Prino proprie, pro re, quae Per se, ac directe ponitur sub genere, & quae de pluribus numero differentibus praedicatur in quid. v.8. homo, Qui sub genere animalis constituitur, & de ungulis hominibus dicitur in quid. Secundo, sumitur mimis prinPrie, Pro re quae per se non reponitur sub genere, sed in praedicando se habet admodum speciei, sic materia, & forma, ut scor-
sim consideramur, sub nullo genere leponuntur, chim sint tantum partes compositi; sed solum admodum specierum in pis
sticando se habent, nam materia in univcrsum considerata, dicitur de hac, & illa materia; & forma vaterialis de hac & illa forma et licque dicuntur species praedrucabiles solum, & non subjicibiles .
ΑγQui specie disserunt ab anima ratio ali
Haec est Doctoris in a. dist. I. quaest. S. cum cceteris Theologiae Principibus, quia
inquit Dinor, Formae ejusdem rationis babent eamdem rationem perficiori, veInon perseirmi: sed anima naturaliter est perfectiva erem ris ut 1 ma : angelus autem naturaliter est non perfectis alicuius materiae: igitur Onc. licet autem invicem conveniant Theologi de veritate hujus conclusionis, differunt tamen in assignanda primaria ratione illius specificae distinctionis .
Primo namque S. Bonaventura existimat rationem esse petendam ex eo, quod anima sit unibilis materiae, vel corpori, ΑΠ- gelus vero non ita . Herum hanc rationem
impugnat Dinor ; eo ouod non sit a priori; illa namque unibilitas denotat apti tuainem, quae essentiam rei praesupponit , & id co nequit esIe primaria ratio distinctionis specificae, licet a posteriori eam denotet sicut proprietatcS rerum differentias speciscas plerumque indigitant. Quae utique Doctoris replica videtur optima, si fiat sermo de uni-bilitate formali, & prout est rospectus aptitudinalis resultans ex natura animae I i cus autem soret si fieret sermo de unibilitate radicali, quia illa unibilitas radicalis est ipsamet disserentia essentialis animae , ex qua sequitur aptitudo ad unionem; sicut econtra non uni bilitas radicalis Angeli , consistit in aliquo praedicato cssentiali i sus, ad quod sequitur negatio unibilitatis tam radicalis , quam sormalis . Videtur autem S. Bonaventura de radic
Ii uni bilitate locutus, dum eam in primamriam rationcm specificandi distinctionis animae ab Angelo assignavit, ait enim I HOC ,,
quod est animam uniri corpori humano, ,, sive vivificare corpus humanum, non di- iscit actum accidentalem, nec dicit actum , , ignobilem. Non accidentalem , quia ra- istione illius anima est forma substantia- rilis: non ignobilem, quia ratione illius ,, anima est nobilissima forma omnium, is& in ipsa stat appetitus totiuS naturae: is corru sentin humanum nobilissima com- is plexione, & organiZatione , quae sit in ,,
natura, est organiZatum, dc complectio- ,, natum , ideo non completur , nec na- , .
30쪽
Quomodo Angeli ab Anima rat. dist. 29
, tum est compleri, nisi nobilissima sor
ma, sive natura: illud ergo quo animais est unibilis corpori tali , dicit quid e is sentiale respiciens, quod est nobilissimum is in anima: & ita penes illud re bl sumitur ,, specifica differentia secundiim quam
si differt anima a natura Angelica. Quibus verbis Seraphicus Doctor videtur loqui de uni bilitate radicali, siquidem illam appellat nobili mimam, & essentialem talis autem non est uni bilitas sormalis, adeoque de
ipsa non est intelligendus, sicque valida , &eificax est ejus ratio, Coincia itque cum ratione Doctoris in sequenti conclusione proferenda.
Alteram rationem hujus distinctionis profert Henricus suini lib. I 2. q. 8. ex diverso modo intelligendi Angeli, & animae, quam etiam plurimi I homita amplectuntur. Nam, inquiunt, Formae intellectuales, quae sic se habent, quod una in intelligendo discurrit,& alia non discurrit, non lunt ejusdem speciei : sed anima in intelligendo discurrit ,
Angelus vero minime: er8o non sunt ejusdem speciei. Confirmatur a simili, quia anima sensitiva non videtur distingui in brutis, nisi penes diversos gradus sentiendi , &tamen ibi est differentia specifica r igitur debet colligi specifica differentia inter Angelum, & hominem penes diversos intelligendi modos, & gradus , quod videlicet anima in intelligendo discurrit, non vero Angelus. Hanc rationem impugnat Doctor: tum
quia non est a priori , nam diversi gradus, di modi intelligendi in anima, & Angelo sunt aliquid posterius ipsorum essentiis; specifica autem entium distinctio petenda est ex
naturis. Insuper prius res distinguuntur secundum facultates, &actus primos, quam
in ordine ad actus secundos; sed intellisere cum discursu & non intelligere cum dilaur-la,sunt actus secundi tantu,qui praesupponunt in Angelo, & anima facultatem, & vim intellectivam diversam: ergo ab cis primario non est desumenda eorum specifica distinctio. Tum quia illa ratio non etiam concludit a posteriori, quia inquit Doctor , si
discurrere, & non discurrere arpuunt diversas naturas intellectuales, cum anima discurrat circa conclusiones , quas insertex principiis per se notis, non autem discuriarat circa eadem principia, sequeretur animam esse a se ipse 1 pecie distinctam. Insupera ima beata circa objectum beatificum Hassen ratac Tom. IV. non discurrit e discurrit autem circa O, ctum naturaliter cognitum : igitur si a virtute discurrendi , vel non discurrendi colligenda esset specifica distinctio animae ab Angelo, sequeretur animam be
tam 1 seipsa specie distingui,quippe circa unum objectum discurrit, non ita circa aliud. Nec exemplum allatum in confirmati
ne quidquam juvat; bruta enim non distinguuntur per varios gradus magis aut minus
sentiendi ; sed per formales , & specificas
differentias, quae cum nobis ut plurimum ignotae seri, cogimur eas explicare per diversas earum proprietates, diversosque sentiendi modos. Hic autem proprietates Angel rum ab animabus pecu Iiares non inquirimus, sed esseruiales differentias quibus imuicem specie discrepant, quas contendimus a virtute discurrendi vel non discurrendi nullatenus inserenias. Tertiam denique rationem profert Alensis quaest.2D. memb. s. quod Angelus sit substantia libera vertibilis immutabiliter, anima vero sit vertibilis mutabiliter. Deus namquc sinquit) est essentia libera invertibilis
in bonum, & malum: Angelus vero , &anima rationalis est essentia libera vertibilis in utrumque: sed in hoc disserunt essentialiter, quia intelligentia Angelica ubi vertitur in bonum vel malum, ad id determinatur ex natura sua, & idcirco Angelus malus non est capax poenitentiae, quia non est avertibilis a malo: anima vero rationalis vertibilis in bonum, & malum, post suam ad alterutrum conversionem semper remanet libera,& ideo est convertibilis, & poenitentiae capax. Verum huic rationi qua nauam eximiae non fidit ipsemet Alensis, subdit enim, Me dicitar me praeiudicio potioris sintentiae; Rquis eηim in esse rarologico potuit eomenisnuο- rem iusserentiam invenire , quiescendum est ι eum res buiusmodi sint altissmae speculationis . Igitur haec ratio disterentiam specificam Angeli ab anima rationali non miniis indicat quam praecedentes; siquidem illa vertibilitas aut invertibilitas, seu mutabilis vel immutabilis, Ac invariata adhesio voluntatis alicui objeeto vel proposito , sequitur
tantum ad operationem intellectus, & vo-Iuntatis Angeli, & animae; adeoque supponit facultates eorum , & essentias diver-
fas: alia igitur inquirenda est ratio a prioris eiseae distinctionis Angeli ab anima ,