장음표시 사용
491쪽
ultat propter pellemicvsortasse ob aeris ondensationem ch sortasse easus est salsus ut nos sums
perii Argumentu praeterea arillincius nullum est quia omne locatum naturaliter uiolcmermovetur extra locum elus:& ita aer uiolenter descendit remoto corpore subicipo sit . . Preter casiaqua naturalirer mouerct ad mediu ergo uiolenter recedit a medio ut A littoteles arguit primo huius insuper tunc uni eorpori simplici plures motus ineiIent demum Auer . t tenet aquam uiolenter descendoeiula ablata terra ut patuit primo huliis comentis. viii. D. X uri.&.u.hul comenti .X l.&. lota similiter lut poliant rationesAuerois quo sit uel temeta nec prlino nec secundo modo graultent tertio lauaen modo concedi potest ut omnes aucto
Quonia aut est aliquid simplicher graue: atq simplicite leue:ex his perspicuu est
His declaratis nunc quali pylogat ea quae dixit c inquit quoniam autem est aliquid simplis citer graue at simpliciter meae his perspicuum est. vel sorte per haec uerba excusat se a questione an et graue c leue inplicitermam cum terminauit qui stlonem quid sit unumquodca horum:quasi se excissans a questione si sunt:inquit quoniam autem est aliquid simpliciter graue . at simpli iter leue: his perspicuum est: lupple quae diximus nunc: cx qua diximus trumo huius:& quae dicemus statim.
Dico autem simpliciter te quod semirer sursum:&graue:quta semper deorsum aptum est serri non prohibitum sunt enim aliqua talia:d non omnia grauita tem habent: ut quidam putant
Addit nunc defini non es grauisex leuis simpli iter:quae ex motu colligunturni per hasce appareret graue simpliciter c, leue simpliciter lumbinquit dico autem simplicite leue: quod emasirsum aptum eliserri nisi prohibeatur. o, graue simpliciter etiam dico:quod semper decisium aptum est seris non prohibitum dit serunt autem eiusmodi d initiones ab illis:quae allignatqsunt per quiete illi enim indicant ellentiam magis. et enim quies , se a lementis naturali Or. hae uero ostendunt differentiam eorum magis:ac illa esse:cum morus sit sen sibilior quiete tunc quasi re ellens opinionem antiquoriam inquit sunt enim aliqua talia:& non orni. la gra/ultatem habent: ut quidam putant hau Aristoteles.
Nam de aliis quibusdam graue esse uidetur: dc semper ad medium ferri est aute&leues mili in o.
Haec quae modo dixit. nunc confrmat auctoritate antiqDomi cu ratiore sumrta a sensibus inquit namqvaliis quibudam scilicet antiquom m praue elle in rem mi arula quicquam uide dctur:& hoc quoad questionem an grauesticu lupple etiam uidetur semiet ad medium scrinculi quoad questionem quid est, idem de ipso leui addit e unqtistestasit acti sin ili modo At uero ipsem ilicet ckens in rerum natura: id quod uidetur sempere medio ipse serri haec ex antiquis
Quod ulac Videmus enim ut dictum est prius terrea ipsa omnibus subesse:atq; ad medium medim ferri at uero ipsum medium des nitum est.
Cum probauit illa auctoritate ueterum:nunc eadem probat sensu uel sensiluit ratione ut est de more physici quia uldclicet sensu uidemus terrea qua da corpora ibus subesse ev hoc quo ad questionem an sit grauectatu ad medium ferrheu hoc quoquid si grave. addit de medio at ue/roisim mediu desinitu est:ad id iidemus grauia ferri uansim ctur:Milifanitu ne in abyssus ut rudes putat in hoc'duldemus potarguit uide errea quedam in eis ad med lunai clasub Meteretis omnibus.ergo est aliquod graue quod omnibus Iubest:Δ ad mediu3situr hee de grauibus.dixit autem ITER RE A rex nom terram:quia terra pura coeli, iubiaca elementum enim purum coloratum non est:quod si terrea videmus ad medium scrii xum no serantur niti ratione terr ergo terra magis deorsum sertur.
Si igItur est aliquid quod omnibus emi net:utvi ignis uidetur In ipse aere sursum
latus aer aurem quiescens patet hoc ad extremum ipsum ferri quare nihil gra uitatis ipsum habere poteli Subesset enim steti: Quod si hoe esset aliquid alid esset profecto:quod ad ipsum extremum moucretur: quod supcromnia:qua se runtur collocaretur Nunc autem nihil esse uidetur ignis ergo niihil grauitatis
492쪽
ha tmeq; etiam terra leuitatem ullam: si quidem subsidet uniuersis uti quod subsidet ad ipsum mcdium seitur
Nunc leue sinplicitercissie ex ipssim seni ad extremum rauone quasi a simili persuadelacvlicet pcedat more prioristico a primo ad ad ultimii hypothetice syllogizans: t tamen eius ratio icad cathegoricam reduci quod omnibus superemina est leuissimum simpliciter ignis omnib' super fertur. ergo est simpliciter leuis minor probatur per impossibile:quoniam ii non omnlabus supersertur ignis:detur oppositum tunc alicui alteri no supersertur: sed taleid uides ergo ignis omnibus viperfertur Aristoteles uero procedit hypothetice Δ inquit si igitur est aliquid
quod omnibus eminet:ut cv ignis uidetur in ipse aere re supra aerem sursum latus:are aut quie cns: patet tale corpus ad extremum ipsim ferri, xc est prima consequentiatdeinde facit secudam cuinquit quare tale corpus supra aerem latum ipso aerequiescente nihil grauitatis psim habere potesticulus ratione asteri subesset enim alteri cu ultra inquit' si hoc esset aliud aliud et Iet prosectorquod ad ipsum extremum moueretur:quod super omnia: quae feruntur coli Mretur. Destruit hcc consequens cu inquit nunc autem tale nihil esse uidetur ad sensui nnostrum di cum nihil tale sit infert principalcm conclusionem dicens ignis ergo nihil grauitatis habet repetit cv idem de terra ct inquit neq etiam terra leuitatem ullam:si qui/dem sibsidet uniueisislida; quod subsidet ad ipsum medium scilicet definitum sertur, Quare simpliciter graue esse:5 plum seni ad medium patet: linilli ter patet teste inplicii tir leucidi ipsum serri ai extremum ab ipse medioque duo proposivit Aristoteles. Quod si has rationes hypotheticas ad cathegoricas uitariaucere facile potes Circa hunc textu3arii maduertendum prime Auer. eo mori. Auctora vicit quaedam: ex quibus patet Olutio cuiusdam dubii Supponatur igitur iunio xxxll. a centrum elle punctum terminans lineam a B a concavo lunae uso medium totius protracta. Arguatur ergo sic linea a B potest protrahius ad punctuine: ergo B non fuit ultimum: umiliter iis adisictus f cvsicci non fuit ultimum:c ita centrum B non fuit dcfinitum Respondere vidciur ergo Aueroes: nam punctu B potest cosidavi uno modo mathematicae ut descriptum in linea ut linea est:& sic non est ultimu:qilln possit intelligi adhuc aliud ulterius:& sic in infinitum. Alio modo potest considerari ratione physica ut punctum terminans lineam quae est semidiameter mundi c sic est Eipsum ultimum distrillum: ita ut non possit sibi addi aliud ultralia ce uerbis Auctois. secundo animaduertendus Auaoes pro roboratione rationis AristoteIis duo stipponit primus, null'loc sit supra loco ignis:qa tuc uel inueniret alia corp'scubile ultra igne:qd mo/ueret sursia ultra regionc ignisqanois uel daret uacuuanta concauum lunae:&conumum ignis ad quod concauum moucretur corpus illud Secundum est G Iocus aeris non potest ii extendere naturalitreuic ad luna concauum:quia tunc ignis non habcret locum:in quem mo/ueri possit. qa uel moueretur ad concautica li:&hoc non:non enim idem est locus duorum
corporum cum igitur concauum lunae positum sit locus aetis: ergo non potest poni ocus naturalis ignis nec moueri potcst ignis ad medium regionis aeris:quoniam iisdem apium super omnia ferri patet igitur locum naturales aeris non esse protensum us p ad caeli lunae concauu Ex his duobus sequitur ignem naturaliter locari in extremote ita esse leue simplicito:&l fuit ratio Aristotelis.Tertio animaduretcridis , Au es addit alias rationes ad idem Argultenim primo partes ignis uidentur sursum ferri ergo est aliquis locus sursu ubi est congresstio omnium partium ignis: ius exemptu est ut siquis esset in montibus .cwntina mare uidisset posset concludere mare ellcicum uideret omnes aquas fluere:& nihil conetur ad terminus non suturiam:ergo oportet dare locum cogregationis aquarii cu tale est mare. haae ergo de Olitatio eli qua probatur aliqua species et quod raro accidit:quoniam temper species sunt adsensum perspicii ,seundo arguit uero es:coniugario lidicvsicci est possibilis in natura: ut coniugatio humidi ex calidi Sed coniugatio calidi & humidi est actu aer, o coniugatio calidicvs testactu ignis, Quarto animaduertendum in Aue es mouet questionem uidelicet quam ob causam ignis in propria sphaera nonducet: sed extra phaeram bene ait q. questi quiqrit alium locum:qula librum delensu .Respondet tamen q, quemadmodum congelatio accidit aquae:no ut aqua:sed quatenus sibi terre uapores admixti sunt: culta ut aqua est mixtus quod
493쪽
damula ignis lucet ut mistu est terreo densetquare ut cogelatio quς accidit ob dispositione illi extranea sic ipsi igni accidit lucere obdi sitione ubi extranea At alcincta sunt in loco naturali zno postunt habere dispositione extranea ergo ny t ignisininio loco lucae sit cui nec aqua congelari hoc aute authostate Alexadri cotirmat: qui uoluit ignc in suo loco P hunc nostia gnc dici sere a quivoce. ille si quide uitam coseruet:hic ea destruit Culus signu est ex definitioelgnis nostinowaqua nostrς cogetallo enim salia corrupti:ignis cita nais elatio est densatio frigidi corporis:& sicci gnis aut ebul illo calidi re sicci: qua ola uita destiuunt quare ignis cu aqua destruunt uita quare ignis ille est aequivoce sere ignis dixit stre aequivoce quia homuli uno insere rinidiris Nam illes ignis in ti,nseruatiuus ut sibi mi cntur radii sitis v stellarum:qui per ignem transeuntes:ueniunt ad nos c, nos calefaciut quare nos quodammodo uiuificar at ignis noster ut mixtiois haetho faciticu ita faccides dicitur ignis aequivoce sed occurres an ignis in sphaera propria sit nostro igne calidior uidet enim primon sic:quoniam est purus caloricv intens sume talis, Ex alio uides studo , no:qm actio sequii forma in materia densa existente. Aueroes in comento libri canticorum xv velle uidetur illuignem non habere amicalorem:cum calor sit acclacns huic igni sensili ut stan tarco corrcte uerum de his in libro de sensu.
At uero mcdium esse ad quod eorum quae grauitatemhaiant Me quo levium lasetio estae multis patet primo quidem ex eo a nihil serri in infinitum contingit ut enim nim testinat ossibile sic necti fit impossibile latio autem generatio est
unde quo Accepit tans omnibus costans mundi mediueste desinitu hoc est cile finite distas ab ipse caeli
concavo acritic illud probat pluribus rarionibus:primo quia si medium ad quod simplicitcrgraue mouetur:distaret per infinitum aceti concavo exu o:tuc nullu prorsiis praue surpit deorsim ad medium mouercturiquod est contra sensiles curatio patet quia nillil moueretur
ad locum ad quςm peruenire flet impossibile at impossibile est aliquod graue simpl<eri
uentre adlocti distante ab eo in infinitu inquat at uero mediuHIe ad quod eoru3 quae grauitatem habe latio est: cve quo leuiuitia latio est:e multis patet cuprimo syllogizansi impossbile dicite primoinde ex eo:quia nihil ferri in infinitu cotingit:cuius causam dic ut enim
nihil est in rena naturaqd est immis bile:sic neu sit aliosqd est impossibile Impossibile. n. sp im neq; estinem fieri pol. Nam quod esse nequit etia fieri ne it Addit latio sit est supple ldam generatiot siue qua data unde quoehoc est e termino equo ad terminia ad quennita clarecta, ire .pficiscitio potad terminu infinitd-qreops mediu mudi finite distare a circusericia
Deinde ignis quidem sursum latus terra autem de quicqtita grauitatem habet deorsum smiles ad angulos sertur quare ad medium ipsum serae' neccsse est utru aut ad taerre mediu an uniuersi feratur cuide sit:alia ratio est,
Secundo arguit ignis moues ad punctis definitii ergo ok terra:quoniam contraria corpora ad cottaria pucta ferri nec ei R est, inquit deinde ignis quide sinum latus: terra auteri quic id grauitatem habet deorsum ad similes angulos fert hinc dat coclusionc diccns hinc ad mediu ipsum serratur terra desinitum &terminarum necesse est. Excutit autem se ab alia questu eibita occurrente dices utru aute ad terrae mestu an ad uniuersi mediii feras sipsa terra: cu messum
idem sit.alia ratio est quod mediuisiidis definitia ac ab extremo finite distas Auerces Dat primo omne impol sibile ec est impossibste fieri motu insinitueste est impossibile ergo motiua infinituestit sibile fieri: auare mediu adqdferatur gravia:finite distabit, circuseretia Seclido arguit, Si unicotrariu est delinitii: o ad Io definitu mobile alterii etia erit eiusmodMgnis a est terre cotta ri':est definit ':evad locu definitumobilis ergo diterra tertio arguit eu describas figura a b c se cuius centrusit.:que representet mi idi cirs cierentiam. ergo plana se perficie strassens pcrpolos msidi es excemvni:erit ei f. ergo ut ignis ast 'dit e como ad esci ad a facio angulum eo ae adisicili aevi facios angulu, o b ev similiter ad alta pia iacta facies alitas angulos:sic terra de Editi similes lineas secim, similes angulos:quare ut linee per quas meat ignis fiunt terminata ta
494쪽
ter oeenmi me Elaeumserenuamula Iinee eedem erunt determinatae res ina motus tremae patet igitur medium elle definitum atq; definite distans ab extremis.
Cum aurem id quod omnibus substat: ad medium ipsum seratura necesse est id quod omnibus supereminet ad extremum eius regionis seratum in qua motum efficit Contrarium enim est ipsum quidem medium extremo, substare sena per: ipsi supereminere. Quo circa di iure graue: leue duo erunt. Etenim loca
duo sunt medium ipsum aren extremum. Iactenus probauit ipsum medium ad quod grauia ipsa seruntur In infinitu non prosiclissedisse terminatum latet definitum: nunc conuertit sermonem di probat extremum ad quod fertur ignis etiam non in infinitum distare: v quasi utitur conuersione per consequentlarii in ipso sic id quod omnibus sutiant sertur ad medium :quod iactinantalium deorsum procedit ergo id quod omnibus eminet sertur ad extremum elus regionis in qua motum efficit: quod eXtre δmum non in infinitum subtollitur:Hec conuellio declarata est iecundo topycorunt: nam sub lecta de praedicata sunt inuicem contraria. Inquit cum autem id quod omnibus substari ad modium ipsum seratur: quod supple non in infinitum d uum protenditur: necesse est id qd om nibus supereminet ad extremum elus regionis feraturiin qua motum enicit:quod non ad insinitum ut tollitur. Hare est conuerito cuius rationem ait:contrarium enim est ipsum quidem medium extremo:&substareat supereminere:& sic praedicatum praesicato:c subiectia subiecto opposita sunt sic igitur paret sicut medium in infinitia non procedit deo sum: ita nec miremum in infinitum non lubtollitur sursum:& sic tam medium ad quod terra serturi u extretinum ad quod fertur ignis:finitum esse at* terminatusta utanter illa sit intercapedo finita at terminata Ex his deducit graue o, leue esse duo corpora diuina di genere uel specie durere .lial quemadmodum ck loca eorum duo sunt uidelicet medium cy extremum ut diximus. In te quocirca culiare graue chletae duo erunt corpora genere diu eua Etenim loca duo sunt ut diximus media cla extremu ipsum Quo uero ad uerba attinet cum Aristoteles ait QVO CIRCA ET IURE GR AVE ET LEUE M. ER V Nar Aueroes per duo
intelligit duo contraria:& sint contraria:d arat Auer sex distinitione cotrariorum quae uer est else illa: quae maxime distant sub eodem generedui dicitur decimo metaphysice. At graue m Q A iiii cu leue maxime distare:constat:quia maxime distant esse cv loco quae uero maxime distat loco:uldentur distare serma:si quidem locus sit persectio reforma locati .quare cum grauec le/ue maxime distent loco: maxime distabunt sorma:& per consequens maxime distabunt eller
quare graue cv leue contraria erunt.
Id igitur quod&hoium intermedium est aliquid est:quod ad utrumq; ipserum
alterum dicitur. Id enim quod amborum intermedium est: est ut extremum tam dium quo circa etiam aliquid aliud erit graue de leue ceu aqua Maer.
Probauit leuecu graue simpliciter esse duo cu contrariarquae finite distant: sed maxime: at nunc Maidabile ite grauecvleue 'mquid: quod dicitur grauec letiei respectu .c quia hoc ex dictis sequit)ldeo quasi illative concludit sic cum leue simpliciter cv graue simpliciter duo sunt contraria:quae maxime distant: licet finitererit assignandum aliquid horum intermedium equod ad utrum T seorsus comparatumidicitur alterum ita ut respectit leuis simpliciter sit πω ue respecti grauis simpliciter sit leve. Et huius causa non tantus ex dictis constat: sed eo patet: quia semper quod est aliquorum intermedium est medium c extremum ut iustum est medius quatenus est inter album cu nigrum est extremum coparatum a Iteri hac ratione inter illa simpliciter talla erunt graue 5 leue in respectu aer uidelicet c aqua. Inquit id igitur quod ev horuintermedium est aliquid est:quod ad utrumc ipserum seorsum comparatum alterum Litur. nam respecti leuis simpliciter dicitur graue,&resecti grauissimpliciter dicitur leue o, quia hoc non tantum sequitur ex dictis ideo quasi aliam causam assignans inquit id enim quod amborum scilicet grauis simplici tericu levis simplicitet intermediu est est ut extremum,c, est ut meditum est quidem ut meau comparatum ad utrum est ut extremus comparatu nunc uni eorum nunc alteri Ex his deducit graue cv leue ciusmodi in respectu esse aliud quoddam ab tremis:quod est ut aer cvaqua Inquit quocircaeuam aliquid aliud erit grauea leue in
495쪽
respectu aliquid allud dico simplicitet leuhev a simpliciter graulice aquaquam qaut graula
si leuiarin quid Sed circa haec quae victa sunt: bitatur primoequia Aristoteles uidetur petere principium:nam ut dicitur octauo topicorum capite decimo una species pcillionis est quories aliquis alterum petit eorumquae se se sequutulaui conuersiones ck loea conuerilbillum oceiusmodi Aristotelcs usus est. Adhuc uidetur uti circulo: minus ex definitione loci gns Phaut mediunt et Iedesinitum .postea ex definitione medit probauit locum ignis ecdennitu praeterea in cimila demostrativa procesnt topledicti argumctatus sit ex consequentia in ipsi qua est locus topicus. Insepci Aristote probauit duoec leue simplret, graue simpliciter: iurem in respectis talia duo esse probauit .ereo non est plene probatus numerus a lemcntorum Ad haec respondetur Aristotelem processi te topice:non autem demonstrat lue: quoniam de/monstrative hax omniaprobauit in primo libro evadeo ropice potuit uti petitione principii quae licet scientiam non faciat:facit tamen opinionem.& hac ratione usus est circuloe cv conte. quentia in ipse curius modiaeta reli haec topic generant opinionem:scientiam uero non quo niam alibi per ueras demonstrationes processit. Ad illud de numero a lementorum respondet Themistius' probarc duo esse media spectat ad libriam degenctatio: quia ex numero cori lugallonii possibilium. Aueroes autem uult etiam talem numerum probari Ici proptoea vim c/dlum habet naturam extremorum&quum leuetio sit medium mixtione: erit mediu numero ita erunt duo: c hac probatio est Aristoteliis ut dicit tu uero cosidera hac quia postea dlaciti'
Dicimus autem id quidem quod continet:formae sub Id autem quod continetur: materiae. Atilim differentia omnibus in generibus est Etentam in quali quanto aliud quidem ut serina magis taliud autem ut materia est de in his:quaela sunt edin locu simili modo sursum quide desiniti:dcor semicromateria es,
Nunc recapitulando partim 'parilmetia addendo quid noulicomparat intcrha clostcndens es terum eorum esse ut serma alterum ut materiam. Est enim ut serma alementum commcns: ut materia aelementum ipsum contentum, Inquit dicimus autem id quidem quod continet scrin esse. id autem quod continetur matcris, cprobat inducendo in caeteris omnibus praedicamentisqvanquit atq; hec differentia cibus in generibus est scilicet', unum contrariorum se habeat ut materia: cvalterum ut serma. enim in quali cu quanto allud quidem ut forma est magnaraliud autem ut materia est ut magnum inquanto: Erma est: paruum tala in quallucio calidum serma:frigidum matreta: civ supple cum lia sua caeteris omnibns genibus: cveorumque sunt se locum uidetur unum quoddam genus: P pro ergo in his: ciue sunt m locum simili modo lsursum reli definiti hoc est y ma idcorsum uero materiae: sic patet ratio me Ain'ς eius quod proposuit. Animaduertendum in Auero t* Aristotelcs fecit hanc differentia;
mcnxo ut ostenderet xlementa cile similia di contraria.contraria quidem contrarietatricius: in inti loca: atet in inter nobile cvlgnobile Similia uero Iimilitudinciqua est inter poscetionem &perfectibile nam nobile est persecllocvdorma ignobile persectilbile ac ut materia. Quo ucio ad uerba attinet: Aristoteles mea:qua sunt scum locum: intelisgulea qua sunt i predica incitto ipsius ubi ut Aueroes inquit:&qilla hac differentia latet inpra dicamento ubi Δ patet cariciis praedicamemtis: ideo inductione cY ex plo civiciorum praedii amentoriam illud pio
Quarevi in ipsa materia quae est ipsius grauis&leuis/quo quid tale potentia est ipsus grauis materia.quo autem tale est ipsius culi,
Recent lores exposuerut Aristotele uelle nunc ostendere consimile habitudines esse in materiis ipsis: qualem videmus informis:quoniam ut informis:altera dicitur ut forma altera ut materia: ita limaterit altera matreta est forma:alim ut marcita uerbi causia maloia psis grauli ctit materia materia plius leuis est ut forma: quoniam graue est ut materia: leue ut serma. maleria enim quae est formae nobilioris respectu materianque est in potentia adfirmam ignobiliorem se habet ut serma. Quae expositio non placre quoniam Aristoteles nullibi sellius et accipere materiam tana alterius tormam. Auctora antem uult Aristotelem concludere diis licem elle matretam:velut duplex est corpus:uidelicet materiam psi' grauis: ci materi in ipsius leuis.Culus causam Auctora addit:quia cum materia sit potentia illud:culus est materia: luxiste est lilius natura habeat:rulus est materia cx potata ulli su substantia potentia:ent stibit tia
496쪽
sin autem est potentia accidens:lpsa erit accidens, quare cum graue actu no sit nisi actu sit sto in loco infero:similiter nec leue acti silmisi actu sursum tueritmectile est disse materiam p. stus grauis:quod est potentia sursum, illud uerolleue:quod est potentia deorsum .Mihi aut uldetur Aristotelem uelle concludere unam esse materiam quae est ipsius grauis Iola ipsius levis.&lnquit quare cui ipsa materia:quae est ipsius grauis:&ipsius leuis:supple dicendum est esse idem:nam quo quidem tale potentia cipple leue:est ipsium grauis materia quo autem est potella tale puta graue .ck leuis ipsius materia erit. Quare eadem est materia grauis culmis.
Et est quidem eadem:esse aurem non idem:quemadmodum corpus: egrotabile de sanabile est esse autem non idern quapropter neq; infirmabile esse aut sana bile esse.
Conclusit unam esse materiam graulum ovieulumat nunc ostodit quomodo materia si una claquomodo plures: o ait unam esse sublecto: ratio uero plures esse' uelut corpus egrotabile octinabile:unum est subiecto:plura tamen essed rati inquit ovest quidem eadem supple ipsa materia lubiecto:quae est grauium di lilium .esse autem siue ratio no est idem quemadmoducorpus idem sublecto est ex sanabile ovegrotabile.esse autem siue raticyron eadem quapropter neq; infirmabile esse:& nem sinabile esse est idem licet haec subiecto eadem sint. Ergo materia graulum obleuium eadem est subiecto. diuina aute; ratione Aueroes colligitii materia rite inie Auer. to unam subiccto omnium formarum:&plures habilitate:& taplures erunt potentia respecti mento. xxxv. ue pro numero sormarum ut patuli libro physcorum.
Id igitur quod talem materiam habet:& leue est:&semper sursum id uero: quod contrarium:graue est:&semper deorsum id autem quod diuersas quide ab his ira sic uero inter se se habentes ut hae:& sursum de deorsum scorsum latas: quapro pter uteri aer de aqua doleuitate de grauitate habet .cx aqua quidem praetcrct sitas terraefomnibus sublidet Aer autem praetcru uenis omnibus supereminet
V Auer sinducit Aristoteles declarault hac corpora simplicia esse inter se quasi materiam clasorma uult declarare dit Terentiam inter leue simpliciter o graue simpliciter ut habeat alterii alteri esse ut formam Secundo declarat etiam corpora quae inter haec stini: qualia sint: esse inuicem materiam cusormam fm comparationem .hoc est et quod continet: hormam:& es quod continetur: materam tui ex his habeat grauia ok leusa esse uuattuor corpora. inquit id igitur qatalem materiam habetitatem dico caliditate o&siccitate Electam: leue est:& sursum supple sertia uero quod habet materiam contrariam hoc est cotrario modo at Tectam scilicet trigidocv steco: est graue:&semper deo sum sertur cvsic patet primum scilicet disserenita corporum quae sunt simpliciter graue: o simpliciter leue deinde declarat qualia sunt corpora media:& Inquit id autem quod diuersis quidem ab his habet sic uero inter se se habaestutia extrem sese ha/benti hoc est etiam diuersimode assectas: ex sursem oti deorsum seorsum latas habet suppIe uerbum seorsum graece est haplosi latine simpliciter:uerum hic simpliciter intelligitur pro scorsus non pro absollite. hinc sequitur alterum horum alteri else scrinam: quoniam quatenus leue est serma:quatenus graue est materia, Ex hss deducit qualla sint aer c aquac inquit quapropter uteret et aeret aqua Δὸ Imitatem c grauitatem habediox aqua quidem praeter terra'. omnib' subsidet aer aute praetera gni omnibus supereminet, erunt gim simplicia corpora quattuor quia duo extrema,c duo media' ut statim deducet.
Cum autem unum sit solum: quod omnibus supereminet d unu solum quod omnibus subsidet iduo alia esse necesse est quae N alicui substat:& alicui sup eminet quare de materia esse tot necesse est:quo quide lim quattuor Adco uero quattuor:ut unaqde sitoim coli: fisertim si ex te se mutuosuit ceucro diuersum sit.
Ex ducis deducit numerum aelementorum uolens sit, Me quattuor duo quide extrema:c duo media:&numerum meterierus zex quibus sentiquae etiam tot sunt:quot haec quattuor esse deductum est. Sanquit cum autem unu sit lotu:quod omnibus supereminet: quod uocat ignis:&unu soluRRoibus substat: qd dicit terra:duo alia necessse est esse: icti alicui substatici alicul supeminet:&sic erutqttuor Sio extremacu duo media deinde quot sint horu lacris deducit:&
497쪽
sint quattuor: exponit:& nquit adeo uero quattuor: ut una quidcissit cmnium cPis in subiectum prasertim si a lementa ipsa ex sese mutuo fiunt non enim possent mutuo fieri nisi
esset eorum una communis materia else uero at ratio diuersum sit ergo sunt quattuor male riae sim rationem:&init m labiectum.
Prohibet enim nihil intermedium contrariorum ec et unum:& plura quemadmodum in coloribus. Multis enim modis dicitur intermedium ipsum:& ipsuiu
medium. Soluit hic dubium: nam duorum extremoriim unum est medium tantum ergo non nisi unuma lementum medium:cul respondet Aristoteles dicens prohibet enim nihil intcrmcillum contrariorum ellectunum.&plura ut in coloribus:ubi omnia media sunt unu uno modo: c plura alio mo. hul' ratione subscribit dice s multi . n. modis dicit intamcdui ipmd ipnameelu
me Auer c Aucr uidetur mouere questionc quonia Mn praecedentibus Aristotelcsposuit plura latererem cloexxxviii. dia de ineste: dissim ex numero locorum. hic ponit plura intermedia de possibili:& ita uiditur sibi diuertus:que ratio fauet Themistlo. Auctore pro Aristotele utitur hoc syllogismo totrarulis locum c formam riabens plura uno mediosed graue simplicita:& leue simplicet sum coitraria sis locu cla sim formam: ergo habet plura media uno. Malor patet'm cotraria sis forma subisse remista pollunt habere uni sub lecti sed contraria I m locu cvsorma no possunt habet re unum locum naturale:ut nec unu motist restat ergo plura uno es te. Quod aut duo sint dumtaxatmo satis demostrat Auer. sed ex dictis elus haberi midi quis aut uellet pollet Phemilliuc Auer cocordarema Themistius uult hic Oibari numeroa lementorum scilica demonstraisone. Auer aut uult hic numerata lemctoriarbari. s. topicis syllogismis: qopinione sacrut Quo uero ad uerba attinet itermediu& mediii deest . veru intermediu est inter extremann Iocu.Mediu asi sim qualitatem:uel alia, dicamenta .ali tamen multis modis utri et dici adicitur medium formae:& medium situ: di medium ab negatione: 2 aliis modis.
Vnum quoeloe igitur eoru que ex grauitatem hec leuitate haesi:grauitate halicu terra aut inhibus grauitate hanctonissi in his:qbus suriminet quapropter si subtrahantur quide: sertur deorsum in id: quod deinceps est Aer quidem a aquae regionem: ua uero in eam reluae est terrae.
Superius pbaulta lemcta media suis in locis esse graulicu leuia qdsint in illis leuia non prorauit, at sint graula:Pbault exemplo utris inflati: qui in sphaia aeris grauitat:& non est pia aσ-at nunc bat', illa media elementa potius grauitant: ad stant. hoc proponit di sinu quod igitur orii quaret grauitatem c leuitatem habet ut sunt media a lementa' cua supigrauialc leuia:grauitatem habeti hoc est potius grauitatria leuitat.addit quasi extra hoc de crra:id quod superius dixit:& inquit terra autem in omnibus locis omnium, lementorii grauitatem habet, uelut ignis in omnibns habet leuitat hoc interposito de terra reddit de rediis relementisicu construe sic unumquod* eoru medioru magis grauitat nisi in his a lcmitis in quibus supereminet na ut dicet aer no granitat in regi aquae: nec in regione terrae hcc Phata signo:quia illis super quibus cininet subtractis:unuquodet: eorum medioruser deorsum is id artementum:quod deinceps est. ergo untiquod* eorum grauitat magismisi in illis sup quubus eminet inquit nisi in his:quibus supereminctiquapropter hoc est nam ct si subtrahantur quidem illa arlcmentatquibus emici et unliquod et eorum:sertur deorsem in id a tem tu : a deinceps est:aci quidem in aqua regionem:aqua uero in eam regione qua est tare:crgo corum unumquod grauitat magis
Sursum aut i eastest ignis igne spo ablato no sere aer nisi ui .s idcis a qua trahitur cu ipmplanti fit unu ex celeti 'us sursum traxerit aquaris tralatio:qWὸ ipsa sertur deorsumnem aqua in camaeluae est,etis:nis ut nunc dic tum est
Sed contra quoniam a pari ablato igne superposito aer fertur in eius locum: c aqua insZq. myaerem Ggo hoc signum non uidetur probare illa elle graula:sed etiam leuia. Respondam istoteles ch aer fertur in locum ignis ablato igneus loveson naturaliter. deorsu micro citur ab δra aqua curara naturalitorcvsic magis grauitatu levitat:aqucio fertur surtu insequae . ς qui mouet ad locusgnis illo ablatot duob2llitibus uulel: tui sicles acj cx aeris sizunuq
498쪽
Ixxilli. non disiectati&q, qui trahit aerem lesuus illum trahat: a qua sit apta de Mere hoc enim mo done detur uacuum:aqua insequitur aerem inquit sursum aute in eam regionci quae eIt ignis igne ipso ablato non sertur aerilli ut deorsum aute sublatis Mementis quae supponuntur: ἀnaturaliter:sicut Δὸ ipsa aqua trahitur:sursum insequendo ac remicum ipsum planum aeris cie aqhoc est cum superiales aeris&aquae fuerit una:ita ut inter aerem c aquMultu 3 intersit corpuhax est prima conditio. Δ celerius' id , traxerit sursum aquata sit ea latio qua ipsa sertur deorsum.uttit quando quis reualuit vasculum aqua plenum uelotius j ipsa sic moueri apta .na tueaqua remanet sursum, haec est secunda conditio Dixit quando superficies fuerit una aeris ex aqquia ubi interest aliquod corpus: non oportet aquam sequi aer medetur uacuum. Addit ne. et aqua fertur in eam regionemquae est aeris:nisi ui ut nunc dictum est at deorsum hax ferus
Terra autem hoc non patituriquia planum non est unum quapropter aqua quia
dem in uas ignitum trahituri terra a uic non
sed contra quia a pari terra mouerent ransmnendo aquam:quod non uidetur respondet. d.terra autem hoc non patitur:quia planum fati superficies terra:&aquae non est unum: cum aqnalpsa sit liquida: v terra sit dura:& per consequens disserui superficie hoc probat quodam signocvmquit quapropter aqua quidem in uas ignitum trahitur: in supple calefit quia superficiosa lux est quali una cum superficie aeris:qui continaurinamphora terra autem non trahitur Queintra coquia superiates remedii teria superficie aeris Circa presens caput multa ex comito annotada cro X lx sunt:& primo annotandumst Aueroes soluit in Ictis Arstotelis contradictionem. Na Ariι stoteles prius uoluit a lementim edia esse graula: cu leuia hie uidetur probare a Iementa me Ἀdia elle grauia. Resondet Aueroes sermonem Aristotelis esse comparativus:quia primo uoluita ementa media esse leuiare grauia hic autem probat illa magis uergere adgrauitate secudo signu Aristo. notandum'. Aristotcles probat, ementa media habere magis de grauitate a signo:in quo signo Aueroes supponit media selemcta facilius descendere sublatis inseris actem sesiasten/dant ablatis superis:nec hoc probat aliter:sed ueluti omnibus perspicuum supponiti Ex hoc lgno potest sic syllogizari quecuncpsacilius descendunt quam ascendunt magis grauitant sae/ultant sedemedia Mementa facilius descendunt ergo magis grauitat:Secudo Aueroes alti signum non probare media aelementa este grauia tantum:quias duo corpora lent tantum uidelicet leuia tantum:&grauia tantu: Sed stili sint grauiae leuta. magis grauit. t. sertio an Errore rici notandum se Aueroes duos Themistis errores ponit, uoluit enim primo Themistius media inistii Mementario facilius descendere stascendere: sed pari facilitate illa facere secundo uoluit a Iesmenta media in suis locis necisse grauia nee leuiat quia line ellent uiolenter in locis pro Cotra Taemi. prus:Iil ergo sunt errores 1 hemistii Quarto annotadustA me respondet argumentot hemistillevannuit talem distinctiones et grauitas uno modo potest accipi pro qualitate:qua elementa illa dictitur grauia culeuia alio modo ἔ dispone:qua tendunt potius deorsiim s sursum c non simpliciteri sed sublati, inquis a lemctis:& hac ratione grauitas non est nisi facilitas descendendi sublatis inseris a temetis hoc autem probat aueroes primo signo sumpto a spiritibus nam in animali ipso piritus sunt acrehou tamen facilius destendunt: ascendunt secundo argumento ab halationibus:quae facillus descendunt qascendunt. hac enim non mouctur Dubitationisi pulsa quare nisi emita media facilius deorsum pellerent: haetho dcscederent. tertio qualitas motiua aeris ella calore& ab humore: sed aeristylus humidus a calidiis: ergo plus grasuis: ffleuis Quinto annotandum lin Auer luit quoddam dubius circa dicta Aristo dixit. n. Aristo superficiem apiar unam este cum superficie acris terra uero superficiem cu illa aque non esse unam:contra quispiam obiciet: nam aquacvaco sunt duo corpora:ergo duabus diuer Solutio Auer sis superficiebus distincta. R espondet Aueroes Aristotelem per unam superficiem intelligere non unam omnino ac ex toto: sed non facile partibiles seorsum. at superficies aquae v supersi, Problemacies teirae facile diuiduntur Sexto annotandum', Auero obiter luit quoddam problema
uidelicet cur calefacto fundo alicui' amphorae trahit aquis aifuerit prope seramc ampliorepterea qre cale acto sudo aphorae si pri' aer reota opilatioe a foramie itraueritino apiiqitrata Solutio Neriellas που ramo fuerit posita, Alexader dat duas casqs Themisti' enitit destiuere lue id qd di est: nihil sit. Prima ergo Alexadri causa est ut euitet uacuu. nacti acua subintrat aer cala factus
499쪽
Propria soluto qui erat rarus:csi densatro staminuis:&Pcosequ5 ne det vacuit: aqua insequit: cv quato plus insequit aere:tato plus aer codensari cu ita uleti adfundii aqua ipsa psiciscit. sed huic obicit Auer squonia amphora illa trahit aere calidii:&aqua calida ergo acrille tuc non codensabit a frigiditate aqua priviae arguit ex lictosis:quar trahut carne calidarii bi paterno oportere ae vem minui ex frigiditate carnis. Alia causa Almadri est quia aer ealesacruotinuat mctu uersus eam pari Q ad qua caepit moueri . terra multa aqua succedet:quai accides aer ille codetulutur:ut aqua ueniat, padfundii obicit huic Aueroes ex uentcsis: nasi attrahitiam carnis:Gattrahitur, iduu:cu caro non sit illius natura ut motu cotinuet ucrsiis ea parto:ad qua capum eri metaea arguit Themisti': la attractu no inpellit attrahcs: j a me attractivo aer alld' attrahcs:ergono expellet us adfundulpterea Auer rnder assignascam: qa aeriore ramis aptiore uertitur in ignea natura:qre stiriau,mouebit :quo moto:co 'iuxta aphoe Brame positum siue sit aer: siue aqua ascendit ne dcetur uacuu3: usta una pars alia insequodo cucnlet ad fundum Addit tamen Auer sist ubi corpus politii iuxta serampellet ducit tunc ignis ille noalcendereti sed uicilciarer tareticu enli plausu corpusci insequi no posset:nili staret daretur uacuum ex hoc pollἰtprlina Alexandri haberet um: ubi scilicet aqua talequens es Iet frigida: tiinccnim condensatione aeris astendet ne detur uacuuct sic luti Alexandri cst panicula ris in casu potest ellic eius secunda caula habere colorem:qui lucra elle potest cum aer ille ad naturam ignis conuersus sursum petit: tunc enim si aqua iuxta ponitur ipsa aerem inlaqucturne detur uacuum:&dic luxc est Glutio Aucrois.
Vt autem terra non sertur sursum: sc nec ignis deorsum subtracto acre nocialia grauitatem habet in sua regione: uelut nccaqua leuitalcm.
Hactenus declarauit media a Iemceta grauitare in eorum locis nunc probat ignem nullo modo in eius loco grauem es Ie:quia sicut terra subtracta aqua non Imitat sic nec ignis subtracto acre grauitat inquit ut autem terra non sertur sursum supple aqua ablata: lic nec ieni, dcori iam sub tracto aere non enim ut ait ignis grauitatem habci in sita, gli,ne: uelut nec aqua ha ficultate ii Animaduersio e dignum aqua subtracta tena non asendi re ad replendii iaculam:quia aer descen clit ad illu replendum similiter aere lublato non oportet iunc descendere illa aqua alcendet ad illud replendu rarcsic enim aerct replebit uacuum ablata aqua. Arar ictaqlia ct replebit uacus ablato aere: quarendoportet terra asccdcre ut repleat uacuu ablata aqua:Παlgnc deicendere ad repli dum uacuuaere ablato.
Ferutur aut duo dcorsum subtractis quia aliud si simpliciter graue quod quide omnibus subsidet: aliud aut ad aliquid:qd est grauc:insutipuus regione:aut m
eis:quibus super inci ob materiae similitudincm.
Redit nuc ad eas dixit de mediis ac lemctis repetens ea q illis di xit:& inquit seruntur auic duadeorsum cilicet aer I aqua: no simpliciter:sed subtractis scilicet a lementis inseris cuius in
repetit:c inquit quia aliud est simpliciter graue:quod quidei omnibus subsideri ut tara alia
autem ad aliquid:quod graue est aut in sui ipsius regione:aut in clcaelementi saltem quibus eminet: nam illis quibus eminet ablatis in X descendunt suiu aercv aqua.quare haec dicuntur grauia ad aliquid Ex his quae Aueroes ait in fine huius textusmonnulli uolucrunt a lenaepta
suis in locis non esse prauia:quia addit A WT IN EIS SUPER quib' eminenti: c sic tu
albiit omnino illa est e grauia in suis locis Tu uero stiperius haec acute intellexisti. Addit ob materiae similitudine quia a lementa media quo ad eorum materiam propinquam magi umilla sunt artem lislup sitis:a superpositis aer: n quoad eius materiam magis cum aqua co/uenit: e aqua quoad eius materia magis cum terra:&italiaet media potius grauia itanis Guia. Sed quaeres si a lementa media sint grauia culeuta qua3 ob caulam potius sitis in locis tauitant: a leuitant Aueroeslnuuit Solutiol ex eo quia sunt humida . nam humiditas grauit nsienum autem quia condensatio grauitatem efficit:quae sine humore fieri non potest. Sed G solutio friuola est terra enim omniti est grati illima quae tamcn nihil humoris habet. ppi lx δdicere saluo meliori iudicio in sicut nulla est quinta causa:quare ignis est leuis simpliciteri terra est grauis limpirnisi quia ignis est lenis cuterra est terra:sic nulla est queri a caula P reae cx aqua sunt graues cx leues in respectu nisi a aer est aerela aqua est aqua, Sil qu e
500쪽
nulla est quaeredita quare acide aqua cum sint graues cusseues aliasquid potivis siem Iocis
praul tuti l cultant . nisi quia aer est aere aqua est aqua. ideo huius rei nulla causam assignauit sed potius experimento utris ita cis coprobauit.
Quonia aute aequaleS disteretias ipsis facere sit necessariu:patet vii quidem n una
sit omniti materieς ut uel uacula uel plenti cx magnitudo uel triangula utoia
sursum: aut oia deorsum seretur.Si aut altera etia latio no erit: leue simpliciter
mei secto ni hil erit: scueta reput magis exeo qa ex maioribus sui corpibri ut
e ph byaut a plena hoc aute videmus Sitia demostratu si similiter corpora ferti deorsum&sursum S tempta ubiq; Si aut uacuu uel tale aliqd: sitqdiem Tith. per sursum moerit idqd sempdeorsum.&medioruergo quaeda erut ideorsu mire
caelerius terra Magno em minacre triangula plura erunt aut selida: aut plana Prosecto
erunt at nulla pars acris deorsum serti uidetur:similiter autem: in leui si illud quispiam materia excedere sectat.
LII, diligcter examinatisrredit ad antiquorii postloes missi iam 'emorsu una secer ut mare riulpenes uariationc cul' dicebatur grauia mate rias paenes quas euartatione et tu grauia ha ex illa leuia esse dixeriit Aristo ergo aduers hor it differctias materiales ec tot:quot clemcta evanui qriuauti equales nuero disterii ias mari facere pus aeternQtis necessariusit:Mpple ex his: i dixim'p3.evex his claddem' uerbi cadisseratia materiar ignis est calidii uctu simul cobinata:mediate qua matcria ignis est simple Ieucidi fercita materie terre est frigidii cu siccii simul colligata mediate qua terra pa est simple grauis Calidii humidu simul lucta materia sunt:qua aer est graulacu leuis ad aliud:& humiduirsgiducoposita materia sit qua aquai grauis ex leuis etia ad aliud. pMigit ex dictis materias siue di oes matellatrate tot nuero quot lemcta suticvl3 hoc ex dietis pateat:isti bat hoc iderefelles ata quon poe indue .n erat poes aliquor; 4 cina ahloimilemcton una secest materia alii duas siue ples:prio obicit cotra eos a tam elem o xima materia sccciri una. nisi una sit iam si cloie materia: siue ille sit uacuultae sit plenusue sint triagula:oia aut furtu aut Mosam mouebutiinqt si don una sit iam materia ut uel uacuit uel plenuet, magnitudo'd deest:uel triagulata lemcta piautoia sursu;rautoiadcornu isti cosmntia tenet: a cla materia sit una:ctforma erit unaetv de mater lapxia loquor culta uis mouedi una ct erit adclit quas de sub aliis uerbiscvina si aut altera redatio no erit:qd costat G eoua materiai una es illucta
mctalut plena in nullo mo uacua:leue sinapiriuersecto nihil erit. Debes scire antiquos hui'seet oia semctierfectilegrausa:ueriano una sine: si alii quia costat ex corrib'maloribria ce Ii costatquos nucleues. Alii quia costat ex pluri corporibris coeli sit quia 'cmctalla fecerut plena: v nullaten portat. linuasit auellccotra tensum cuinqt hoc aut uidem c etiademostratisi et Hil corpa deorsum sentie surtu si pili suis naturis reliquuturi ublet ponant. Vbi aut ut ait uacuta uel tale aliquit siliiqil semisursum scri no erit id qd sempdeorsum moueturicvecontra etia ubi erit quod semper deorsum:non erit quod sursum mouetur:& sic patet si altera latio est: v cuncta deorsum fluunt: nihil erit simpli iter leve. Addit aliud absurdum', uidelicet aliquod a lementoru medioru celerius deorsum mouebis ipsa terra:patet quia potenaliqua portio medioru esse malor aliqua portione terme:& ita ex maioribus plenis constare:&per consequens erit grauior. inquite messorum ergo quaedam erunt: quae deorsum caelerius terra movebuntur:cti' ausam subditescens magno enim in aere triangula plura erunt:aut solida plura:aut plana plura erunt. ergo ille aer magnus erit grauior. hoc autem destruit dicens,
at nulla pars aeris deorsum serra usdetur: similiter autem cul leui supple deduci potest aliqumediorum esse ictiliis igne: si illud medioriim quispiam secerit excedae ignem in illa materia Dubitario quae est leuiu. Quare exhibus his patet una materia clementorii nullatenus este, Queret sortalle spia an pollii assignari alticu dire in tem natura sit dabile leue limpit: cu graue in .p tr. Resipodet Aueroes . edit resolutorie Q sic: cvassii enat illa meo quia pars superior: cv pars solutio Auer. insitiori simplicitet finita alet terminata chi. n. pars senior sit finita .dabit sursum simpliciter: omento.H.