장음표시 사용
31쪽
Et in opinione d bet temere quia:
eit mobile. ISed ista opinio non est libet catholicus, licet autem. 6. Menatiuum consorinis fidei catholicae, ta. dicat Doctor subtilis substantia tua nuntium veritatem & fidem corpoream esse subiectum philosi aliquid est per se mobile motu loca- phie naturalis,loquitur inde phil li, quod non est corpus, ut Angelus sophia tradita ab A rist.& no de nitire Antima rationalis separata aco losophia complete tradite. Et haec depore. Et licet Anteius non sit in primo articulo. Quantum ad Metiliquo loco circum criptiuὸ & di- Duu ITA primo. Utrum Ama. mensionaliter siue extensiue, est in subiectum primum, & adsqua tu ali In loco diuinitive, praesentialiter & cuius scientis primo virtualiter coli Ah rubiqceterminate, &enam mouertar sue nealoes veritates necessarias illius 'μm P i
ratione philosopha naturalis com- logo logice. q. r. d ubi. 3. quintupsex' pletae, tanquam illa, quibus perti- est cotinetia. sQueda est cotinetia
tas. I Ideo omissis illis omnibus opi aliud in primo mo dicendi o se. venionibus dicitur, quod ens finitum diffinitu cotinet sua diiunitionem. F acceptum in suo conceptu commu-'Alia est cotinetia ide tifica, qua . s. ni sub ratione naturalitatis est subie aliqd cotinet aliud sibi realiter id etictum ad equatum philosophis natu ficatu, ab eo in sermaliter distincturalis, complete tradiis, quia mobili & hocmo oesubiectu continet oesta Inzπritur cum na- mus passiones. Alia e cotinetia poteturali.Ipsius tamen philosophis tra tralis,qua. Loesuperius cotinet suadito ab Aristo. corpus naturale poni inferiora, seu sprias passio nes ins tur subiectum primum, quia ipso mota,quae insunt eis D pprias rones opinabat hos duos terminos, mobi- eorum, ut animal continet homine, Ie& corpus esse conuertibiles, sicu, equum hinni bile, Se risibile. M Alia est mobile,&ri 'o- ω continentia virtualis, scilicet quabile est colpus, cuius funda metu est aliquid potest producere aliud vel repugnas ti dei ora. n. istae .ppones, in esse reali, vel in esse cognito, ut vi Angelus est mobilis, Angelus e mo- sum est in logica. Unde illud diciturtiti angelus est receptiu alicui'ubi, continere aliud virtualiter in esse coquo caret: Aia separata a corpore est gnito, ex cuius cognitione suffcienmobilis, accidetia separata a subie- ter potest elici cognitio alterius, &isto sun' mobilia, sunt pse scibiles in de tali continentia intelligitur ratio philosophia naturali, licet oia ista primi subiecti ammata a Scoto do Ierre moueant motu alterius ratio- ctore subtili in Ptolosto Quaesti nas ab illo,quo mouent cor ra,que ne tertia. Articulo primo, inclair motu non cognoueruiu philosophi. te subiectum prima Theologiae: S
32쪽
A eundum cuius mentem & opinione respondetur ad dubium iam propositum per huiusmodi dictum. I De
ratione primi subiecti alicuius scie-tiae est v irtualiter primo continere notitiam omnium veritatem illius scientiae,cuius est sub ectum. Et pol
sic declarari, quia primum subieri continet primum pridieacum, nam tale praedicatii vel est diffinitio subiecti, & tunc subiectum continet ipsum essentialiter, vel est passio, &tunc continet ipsum vertuat iter: Sed ex primo subiecto& ex primo prsdicato componitur primum principiualicuius scientiae in quo virtualiter concinentur conclusones& min res, ergo subiectum alicuius scientiae primo virtualiter continet om-B nes veritates necessarias illius scientiae,dum modo subiectum sit species Taga. C. specialissima,ut visum est in logica. t Verum est tamen i non omnes veritates necessariae alicuius scietiae squaliter virtualiter continentur in notitia primi subiecti. Passiones. n.
demonstrabiles de primo subiecto p
propriam ronem eius, primo & per se virtualiter continentur in ipso: ipse aut passiones ut sunt demonstrabiles de in serioribus ad ipsum per
rationes eius,continentur per se virtualiter in ipso,non quidem primo, sed bene secundario. 'Et si quaeras Zaliter passiones inferiorum ad i
im continentur in ipso Respondetur, p potetialiter ina ,& nullo in do virtualiter. Falsa est ergo opinio aliquorum Scotirantium, dicentius superius continet passiones su rum Inseriorum virtualiter, potentialiter, est enim repugnatia in adie Cctowum sint continentiae disparais. Hoc or
IEx his potest elici, quod quando- s I
cunque subiectum alicuius scientiae Ant. An est unum superius, habens sub seia drea in rimulta spetie distincta,& scientia il- meta. q .lius subiecti non solum se extendit in ad proprietates demonstrabiles de ipso,sed etiam ad passiones demonstrabiles de suis inferioribus per proprias rationes eorum, tunc subi ctum illius scientiae non cotinet primo virtualiter omnes veritates illius scientiae,sed aliquas virtualiter, N aliquas potentialiter. I Insertur ulterius,quod intentio Doctoris subit lis erat loqui dutaxat, de sub tecto primo, non habente aliqua inseri
ra sub se specie distincta. I Ex isti, potest elici, quod subiectum phil
sophiae naturalis non continet primo virtualiter notitiam omnium
veritatem physicalium: immo generaliter nullum subiectum, cuiuscimque scientiae fuerit. si sit unum superius commune ad plura specie dii incta, continet primo virtualiter omnes veritates necessarias illius scientiae, distinitio ergo Scoti solum intellisitur de subiecto in scientia reali, quod est species specialissi
DYBITAT va secundo. Vtrii vomnium coclusionum physicalium demonstratarum in physica sit unus se, i. celiabitus scientificus ab aliis d ill in- vn' habictus Et videtur quod non sit unus tus scieri habitus, quia continet multos habitus specie disterentes , ergo non est unus. Antecedens patet, quia
33쪽
Limonstrantur multae conclusiones, tualiter inclusa in tali subiecto,&vim specie dissercntes: inside qualibet co terius inclinando potentialiter solu clusione, specie disterente ab alia,est ad considerandum alia plura cople- habitus scietiscus specie distinctus xa,quae solum potentialiter includu. m ab habitu alicrius conclusionis. Re- tur in tali subiecto primo, sicut n6ti
spondetur ad istud dubium sim me- tia quidditativa, & incomplexa pri
ci . tein Sco. super 6. metaph.& consor- mi subiecti inclinat potentialiter tam iter ad ea, oua dicta sunt in logi- tum ad cognoscendum proprias pasca, ponendo aliquas conclusiones. sones inseriorum illius subiecti. Prima est: duplex est unitas, L. in- 'Tertia conclusio: omniu conclusio trinseca& extrinseca: Unitas intrin nu demonstratarum lia aliqua, scienseca est illa, quae inritur a propria tiar termino, vel terminis disseren-dria illius rei, vel a propria eius emi tiu, sunt habitus formales spetie ditate,& de ista non est dubium. Sed stincti, & tot sunt, quot sunt concluvnitas extrinseca est, quae conuenit sones,termino, vel terminis differualicui ratione alicuius extrinseci,& res.Ex quo sequitur,u, plurium conde ista est dubium. I Secunda con- clusionum physicallu, termino, vel Husior triplex est habitus scientis- terminis disterentiti, quomodociiq; cus, scilicet formalis, potentialis, & considerentur non est unus habitusF virtualis. Formalis, est habitus pro- scientificus formalis, ideo physica it Hprius conclusionis demonstratae, G lo modo non est unus habitus respeue propter quid & a priori, siue quia ctu omnium conclusion iidem ostra- et a posteriori, inclinans ad considera- tarum in physica,sed est iochabitustionem illius cones usionis: siue ad in physicales spe distincti,quot sunt in Ies actus, ex quibus acquirebatur,& physica conclusiones demonstratae, talis est unus de quinq; habitibus in termino, vel terminis disserentes. tellectua. Sed habitus virtualis est in Quarta cones uso,quaelibet scien-
tellectio simplex,& quid ditativa pri tia habens spem specialissimam pro q. in s mi, idest principalis subiecti, conti- subiecto adaequato, potest dici unus p a.
nens in se virtualiter omnes verita- habitus scientificus, respectu diue tes scibiles de illo subiecto, inclinas sorum, & multorum complexorum serinaliter ad speculationem illius in tali scientia cognoscibilium,unus subiecti incomplexi, inclinando vir quidem habitus virtualis seu unitatualiter ad speculationem omnium te virtualis continentiae. Nam sicut complexorit,virtualiter inclusorum dictum est m praecedenti dubio, conin tali subiecto primo. Sed habitus clusiones virtualiter includuntur inpotentialis est simplex notitia alii suis principiis,&principia virtuali- d. i. q. .. ius subiecti inclinans sermaliter ad ter includuntur in subiecto : subieci q. is . considerandum tale subiectum inco ctum. n. includit praedicatum: in su-- quotlib. plexum, inclinando virtualiter ad biecto etiam in complexo quid dita-
cognoscendum plura complexa, vir liue cognito, virtualiter continetur
34쪽
A principia & conclusiones de tali su- angulo aequales duobus rectis, sed Cb ecto. Et sic tota notitia quae de ip- solum geometer habet de illa cons-so subiecto nata est haberi,&etiam'derare, igitur.' In oppositum argui quae nata est haberi de aliis perrone tur, quia naturalis phylosophianaeius, siue sint inferiora contenta sub bet considerare omnia, quibus con- ipso,siue attributa ad ipsum tanu ad ueniunt passiones naturales: cuius primum dicitur una virtualiter. modi sunt mobile, Simmobile,ges Quinta,conclusio& vltima Quae nerabile,& ingenerabile,corruptibi libet scientia habes pro subiecto pri te,& mcomaptibile, sed illae sere co-mo,&adaequato aliquid communes ueniunt omnibus rebus saltem disii ad plura partialia subiecta, specie di ctim, este quia omnis res videtur ersincta, quae in tali scientia conside- se generabilis, vel ingenerabilis, rrantur, secundum proprias,& specia ruptibilis, vel incorruptibilis, mobiles rationes eorum, est una solii uni lis,vel immobiIis. I Pro solutione rate potenciali seu genere remoto, supponitur, τ scientia dicitur habequia talis scientia est respectu mul- ri de aliquo tripliciter. Vnomo tantorum complexorum, ad quq no in quam de conclusionibus demonstra clinat virtualiter, sed tantum poten- tis,& sic dicitur, , scientia est neces' i ii aliter, & in uniuersali. Ex istis pa- sariorum, & impossibilium aliter B tet quid sit diceu dum ad dubium . se habere, idest conclusionum neces D
d Duar TA TvR tertio, vim ad seriarum,quae non dicuntur necessa
b, hi uphylosephum naturalem pertineat riseo, necessario sint, quia aliqua tale petii considerare de omnibus rebus IEt do sunt, & aliquando non sunt, sed
neat con videtur, i non, quia nulla scientia dicsitur necessariae, quia stante signi siderὸ ς considerat de omnibus rebus: igitur scatione terminorum ipsie sunt ne-bu,' non considerat de om- cessario verae, si sermentur, vel quia huc nibus rebus. Consequentia est nota, impossibile est aliter esse, o ipse si-& antecedens probatur, quia videre inificant significatione totali,&stanxco. so. tur, quddsmnes aliae scientiae super te significatione terminorum . Alio sco. in ps uerent. Item dicit Aris primo modo dicitur esse scientia de aliquo 'Posteriorum , quod scientia est ne- tanu de terminis, ex quibus compo ' Ω ''' cessariorum, & impossibilium aliter nitur talis concluso.Tertio modo ra se habere, sed no omnes res si ins quam de rebus significatis per illam
cessariae, immo potius contingentes: conclusionem,& sic de rebus natura
igitur. 'Praeterea si phylosonhiaco libus habemus scientiam tanti de ilsideraret de omnibus rebus, se iucre iis , quae significantur per terminos tur, testet communior, vel saltem c5clusionis. Et per hoc soluutui mulita communis sicut metaphysica, qd tae auctoritates, & de hoc magis vi- est salsum.-Item phylosophia n, sum est in primo Posteriorv.-Proturalis non habet conliderare de ista solutione autem dubii ponuntur aliconclusione , triangulus habet tres quae conclusiones. Prima: Nulla
35쪽
- E scientia est demostratina omnium conclusionum quarumlibet scietiarum, quia si sic, omnes aliae scientiae superfluerent,& etiam si esset aliqua talis, maxime esset Metaphysica,sed hoc non, quia metaphysica non habet demonstrare conclusones gemmetricas: igitur. 'Secunda conci sto: Ad metaphy licum solii spectat considerare de rebus omnibus , &. formare conclusiones de terminis significantibus illas res scibiles pi sana metaphy sicam. Nam nulla scietia habet considerare, utrum aliquales sit eadem cum alia, vel diuersa, nisi metaphysica, & virum trian9ulus sit idem cum hoc, quod est habere tres, vel diuersum: immo videt,u, nulla scietia habet scire de aliqua F re, siue in speciali, siue in senerali, quid ipsa est,nisi metaphysica.Vnde physica bene scit quomodo generantur asini,& caprae,& quales uini operationes eorum, sed ipsa nescit prsesse quid est lapis,vel asinus. I Tertia
concluso: Ad scientiam naturalem spectar considerare de omnibus robus , saltem specialibus, puta tertio modo tanqde his,quae significantur per terminos suarum cos usionum. Nam habet cosiderare de omnibus, quibus conueniunt passiones naturales, quae videntur conuenire omnibus rebus.Et dicitur notater specia- Glibus,quiano videtur, quod phil sophia habeat considerare ista: putaens, res, quidditas, sed solum meta- physica, immo si ponerentur in alia qua conci usione in scientia natura- li, non terminarentur per phylos phiam naturalem, sed per metaphysicam. Et per hoc soluitur dubium . Quantum ad tertium articulum sit. CONCLusio responsalis: De Art. x. rebus naturalibus est scietia, ad sensum dictum in tertio dubio. Et eo us sub ratione naturalitatis est su-iectum primum philosophiae naturalis traditae ab Arist.non tame phylosophiae complete traditae, sed ens infinitum,ut visum est in primo articulo.Ad rationes. I Ad primam,pa Irtet quid sit dicendum. I Ad secundam dicitur, uide rebuS singulari se. 7. mebus non videtur haberi proprie seie ta. ἐ. v s. tia,cum non habeantproprias passiones, sed solum passiones suorum superiorum, non tamen est simpliciter negandum, quod non sint stibiles. Ad tertiam dicitur, quod non sequitur, si aliquod intelligibile sit sensibile, quod propter hoc sensus sit intellectus: immo omne sensibile est intelligibile . s Ad quartam ,& ad quintam patent talutiones ex dictis.
36쪽
Vomam quidem intelligere, o scire
contingit circa omnes scientias, quaru sunt principia,
aut cau , aut elementa, ex horum cognitione. Tunc enim ambitramum cognoscere unumquodque, cum causas primas, o prisma principia cognoscimus,se Wque ad elementa, manifestum quidem quot, is qua sunt circa principia scientia, quae de natu
ra vi, prius determinare tento B dum. Innata autem via notioribus nobis via, is certioribus, incertiora natura , is notiora , non enim eadem sunt nobis nora, ctsimpliciter. S τ ε est liber Physc
rum Ari stotel is, in quo ipse determinat de rebus naturalibus. Et diui Ditiis o li ditur in duas partes, scilicet in par-
bri. tein prooemialem, S partem execu
tivam. IIn parte piseemiali ostedit
tres conclutiones. I Prima, In scientia naturali prius determinandu est de causis,principis'& elementis rhru naturalium,il de causatis, principiatis,& elementatis,quia prius determinandum est de illis, ex quorumgnitione aliqua tam cognita . sed
ex cognitione causarum, & princia piorum fiunt nobis nota caurata, &principiata, quia putamus scire re, cum causas elus cognoscimus.WSecunda conclusio: In scientia naturali debemus procedere a compositis,siue ab effectibus ad simplicia, siue principia,quia oportet procedere ex his, quae sunt nobis notiora, sed c posita,& causata sunt nobis notiora, quam suae causae, igitur Sc. Minor patet,quia composita sensibilia sunt notiora nobis, modo innata est nobis via procedendi ex notioribus nobis ad notiora naturae, quia eade nosunt nobis nota, & natura, idest sm D natura.'Tertia conclusio, in scietianaturali procedendu est a magis uniuersalibus ad minus vlia, patet, gain scietia naturali procedenda est a nobis notioribus ad nobis minusnota, sed magis uniuersalia sunt magis nota,v minus uria, eIo in scientia naturali procededu est a masis unia uersalibus ad minus uria. Minore Pbat tribus signis. Primu, totu integrse sensibile est notius sm sensum
suis partibus,prius. n. aliquis cognoscit Gomum et suas partes, sed uniuersale est quoddam totum, cu mesta comprehendat, suta eius partes.
igitur.'Secundu signo, dissin illi est
notius suis partibus dissinientibus. igitur magis uti notius est minus vitiuersali. Distinitu enim significat consus:
37쪽
cuius unius,&eiusde rei possunt esse Ginfinitae causae, sed no possumus co-
E cosus & indistincte illud, quod di
seo. in i .stincte distinitio significat. sEt i ' isto textu habetur, uel inter coceptu gnoscere infinita,ergo ad cognose
dissi niti,& distini tionis est aliqua di δum aliquam rem, non est nectata
seo. in 1. . 'q/0:sse si num, quia pue-- d. 3. q. L Uprimo appellant omnes viros p tres,& omnes saemi nas matres, sed
pollea discernunt, & distinguunt inter patrem,& alios viros,& inter matres,& alias taminas, & sic prius coprehendunt cosuse,quam distincte, igitur signum est, quod magis uniuersale est notius minus uniuersali.
si in mentia naturali procedendum sit ex cogniti
ne causaru σαπι A E R I T v R , Utrum in scietia naturali sit procedendum ex cognitione caularum, principiorum,& elementorum , ad cognitionem principiatoru,& causatorum,& es mentatorum. ATuitur primo, Pnon, quia inscientia naturali procedendum est a compositis ad simplicia,sed causae, & principia sunt sun-plicia,& causata, & principiata sunt composita, ergo procede lum est inscientia naturali a causatis, & principiatis ad causas,& principia. Ar- suitur secundo Si procedendum esset a principiss,causis, & elementis: sequeretur, si ad persectam cognitione alicuius rei non sumceret cognoscere una causam eius, sed oporteret cosnoscere omnes, sed hoc est salsum,isitur. Falsitas consequentis
patet,quia pol haberi persecta cognitio de aliquo per suam diiunitione, sed diis nitio eius non exprimit ora causas, igitur. Inguitur tertio,Ni-
cognoscere omnes eius causas,&Pconsequens in scientia naturali non eil procedendum a cognitione causarum ad cognitionem causatorii.
Maior patet, quia sicut sortes producit hanc domum, ita Plato potest seducere, & similiter multi alii, igitur. Arguitur quarto sic: Notitia,quae habetur de rebus naturalibus sine causa, est persectior illa, quae habet
cum causa, ergo ad cognoscendum res naturales non oportet procederea causis. sequentia patet, quia notitia, per quam alia acquiritur,est ofectior illa, quae acquiritur per ipsa, sed cognitio causae acquiritur p cognitionem essectus: igitur&c. IAr- Hguitur quinto sic: Mathematica est certior u Physica, secundum Commentatorem , quia scientiae math maticae sunt in primo gradu certitudinis, & tamen mathematica non Pcedit ex cognitione causarum, ergo scientia naturalis no debet procedere per causas. IIn oppositum est philosophus in textu. In quaestione eruttres articuli. Quantum ad primum. P R i M o sciendii, 3 pro intelle- Art. r.
nes. I Prima, metatore,principiti,ca,& elemetu possunt capi dupliciter. Vnomo generaliter, & sic ν-phy. 1. sunt synonyma, & sic non viar accipi in textu,cum ipse dicat,u, nota synonyma non pontitur in scientiis demostrativis. Alio modo capiuntur proprie & sic secudu eum. Ir . Meta-
38쪽
physicae, principium solum dicitur euidemior alia, eo ouod alia habeat C
de causis extrinsecis, & elementum aliquem gradum dubitationis. Vnde causis intrinsecis,& causa dicitur de dicitur primo Posterrorum quod de utrisque. Q Secunda distinctio: necesse est magis credere princi- Physicam habere principia , causas, piis , quam conflusioni, & tamcnelementa potest intelligi dupliciter. non sequitus, quod conclusioni cre- Uno modo intrinsece, sc quod com damus dubitatione. ISed si quis ite obictio. Ponatur ex materia, & forma vel a- rum dicat per minus notum non collis causi , & sic nec philosophia na- gnoscitur magis notum , sed caulaeturalis, nec aliqua alia scientia ha- sunt minus notae, quam effectus igi t causam materialem , & forma- tur.Respondetur, quod caulae sunt lem , quia nullum accidens habet minus notae suo ad quia eli, undecimus ana materialem, aut formalem, tius cognoscimus hominesesie, velut dicit Aristotiles in octauo Meta- lapides esse,quam Deum esse: Etiamphi sic. p. s.ideo videtur esse frustra cognoscimus citius eclyphin lunae illla quaeitio, quam qucrunt aliqui este, quam interpolationem terr min principio librorum, puta quae cli ter solem,& lunam. Et adeo concedo causa materialis, & formalis alicu- quod in natu falibus non cognosci- ius scientie. Alio modo poteti intel- mus causata per caulas quantum adlisti cxtrinsece,puta, quia cis de ali- ho quod ita est,seu quo ad quia est oauo, vel aliquibus, quae habent cau- sed econita.Sed cum hoc dico,quosas, principia, clementa.Etia quan cauta sunt notiores eua nobi S quando dicitur, quod philosophia pro- tiim ad propter quid , quam caula- cedit per caulas dcbent intelligi de- ta: unde exesse caulatorum non co- monstrationes propter quid in philo gnoscimus propter quid caularum, sophia,que exprimunt Causas, ita es ut licet videas eclypsim lunae esse, tu se sicut per conclusones setniscatur non cogn'scis propter quid eli, n: li vel econtra. I Tertia distinctio, in prius tu cognoscas Interpositionem scientia naturali est duplex procesi term causantem ec psim tu D utibialas, scilicet, quia et , si ui est ab esse- SECUN D o sciendum, quod naturali
ctu ad causa. Alius est propter quid,'circa hunc lex tum incidunt aliqu* i 2Pςς:est ex cognitione principiorum ad distacuitatis P ima,.ς qu/lix Vii tibi;bi bnotitiam eflectus. Eis quis petat, saluabile fin scientia naturali et eae hobi, , anui Drocessus iacit mastis scire. R A cedendum a notioribus nobis ad no uctiora spondetur, quod procesius propter tiora naturae. Proculus declara- nata:rs. quid. Et si quis arguat, sequeretur, tione qu ritur alia dissicuitas, vid quod processus quia est, faceret scin licet,quae sunt illa, quae sunt noti re cum dubitatione, & per conse- :ra secundum naturam, & quae fiunt quens non sacere seire. Responde- illa,quae sunt notrora NO I .R .n tantui nepando consequentiam, quia detur per a 'iquas stopoli 'nes.
una scientia non dicitur certior, ves' ma: a la sunt notiora secin
39쪽
E dum flaturam,qns stini priora ineste cuiusmodi sunt causae quet sunt priores, set tem prioritate naturae, quia non oportet senapcr causam praecedere suum essectum. Secundo propositio: Illa sunt notiora nobis, quae . tint magis sensibilia, vel inagis deducibilia ex sen sibilibus. Et per hoc faciliter potest solui una quaestio,
qua queritur: Utrum eadem sint nobis primo nota,& naturae. Ad quam vide flu' respondetur per aliquas propositi
de ibi, i Π Prima, i ita propositio est salsa. Ia mate- non eadem sunt nobis nota, & naturin seque rae,quia illa,cui squi ualet, est falsa, qui ualet enim illi nulla sunt nobis . primo nota,& naturae. sed ista est falsa,cu sua contradictoria sit vera, puta ista,aliqua sunt nobis primo nota& naturae, quia ubi causae sunt sensis biliores suis effectibus ibi ea de sunt
nobis primo nota, & naturae. Uerbi gratia,colores sunt nobis prius noti,
quam spes sensibiles colorum, vel spes intellisibiles, cuin sint sensibiliores, & in etiam sunt prius noti secundum naturam , quia sunt priora quoad esse. I Secunda propositio, ista est vera, eade non sunt nobis primo nota, & naturi,cum sit una inde finita,εqui ualens illi, aliqua no sunt nobis primo nota, & naturae, & illa est vera, quia ubi essectus sunt sensibiliores suis causis, vel saliem magis deducibiles ec sensibilibus, ibi eadenori sunt nobis primo nora, ct naturae. ISed quaereret aliquis,quae est illa natura, cui eadem non sunt sibi, primo nota, & nobis. Respondetur probabiliter, ut dicut aliqui, quod illa natura est Deus: Deus enim ota cognoscit per suam essentiam, & se- Gcundum quod ab eo dependet, sed caust prius dependent ad m, quam
edictus, igitui prius cognoscit causas,quam essectus. Illud in non det Sco. q. g. intelligi, quod in Deo, vel in cogntia prolog.it
tione diuinaltrinsece sit aliqua prioritas, quia nihil est in Deo quin sit 'Deus, sed illa prioritas, &polterioritas in crinitione diuina dicitur
sim denominationem extrinsecam,
a rebus cognitis. Et per hoc soluit alia dubitatio quare notiora secundum naturam dicuntur notiora simpliciter. R ridetur-hoc est quia sciapropter quid de eadem re, est simpliciter certior, quam scientia quia, de eadem foenam demonstratio Spter quid certius facit scire, quam demostratio quia. Et per hoc saciliter solui Htur prima dubitatio. T ERT io sciendum,quod inci Anadedit alia dissicultas. IAn ad cogno- fecte co scendum perfecte essectum opiateat guoiςςΠ c gnoscere omnes eius causas s Pro
plex potest esse notitia alicuius rei, cognoscaquaedam incomplexa, qua cognosci xς tur res absolute secundum conceptu ς-- incomplexum. I Alia est complexa, sua cognoscitur res in ordine ad aliam rem. Et ista diuiditur secundu quod proiκγsitio potest diuidi: nam uaedam est notitia complexa propo sitionis necessaris media is, alia pro positionis necessaris immediate. Et ista est duplex, quia quaedam est propolitionis per se noth& talis sum cieter habetur per cognitionem suoru terminorum. Alia est propositio nis non per sic notae,&talis sum clanter Di iligoo by Coo r
40쪽
1. t oim triplicemctisteret tiam cae
ter habetur p inductionem, aut per notitiam rei persectam oportet e demon strationem, quia est, aut per gnoscere omnes eius causas per a alium discursum. Et qu libet istaru cidens, quia illet sunt infiniis,m potest esse duplex, quaedam est pe se do infinitum in quantum infinitu, era,&alia inaperfecta. Notitia perse est ignotum.Dicitur secundo, quodcta ad line est duplex. Quaedam ad persectam notitiam secundum est persecta simpliciteri qua co quid, & in genere siue incompi
scitur tres omnibus modis, quibus xam, siue complexam non oportet nata est cognosci, & secundum om- omnes causas res cognoscere. De in-nia praedicata de ipsa scibilia . Et coplexa patet, quia notitia incopi sorsan nulla est talis, saltem creata. xa dr notitia divinitiva. Sed ad co- Alia est persecta in genere, qua gnoscendum dissinitiue aliquid, sus cognoscitur res secundum aliquam hcit cognoscere cautas intrinsecas, determinatam rationem, & quan- per quas datur dissinitio quidditati tum ad passiones, quq per huiusmo ua. De complexa qui habetur peria rationem sibi insunt. Et aduer- demonstrationem,patet quia quaelite, quod istud magis dcberet sic ex- bet causa sussicienter potest allum i primi,scilicet, aliquid potest perse- pro medio demonstrationis ad de-cte cognosci duplicitcr . scilicet sim monstrandum aliquam passione de pliciter, & in genere . Supponi- subiecto,ergo ad demonstrati uec
tur secundo,quod duplex est causa. gnoscendum rem in genere, no OporQusdam est causa per se, fatis secun tet cognoscere omnes causas, cu una duna eius propriam naturam, & no possit esse medium ad demonstran- secundum aliquid sibi coniunctum dum aliquid de subiecto.WDicitur causa , vel concurrit ad esse, vel fio tertio, quod ad persecte cognoscen-ri effectus,& sine qua non potest esse dum rem simpliciter, necelle est omeffectus. I Alia est per accidens, sine nes causas eius cognoscere per se, ut qua res potest elle, & fieri sicut mu- patet in textu, ubi dicit Arist. Τ vnsilicum est causa per accidens domus. quodque arbitramur cognoscere cus Itein causarum per se', quaedam causas eius cognoscitnus usque adsunt essentialiter bordina , ,&alit clementa. Nunquam enim omnes accidentaliter. In causis essentialiter 'usstiones & dubitationes de res sit subordinatis, causa secunda in cau- soluis,ied semper contingit 'uaer sando dependet a prima, sic, quod re aliquid, quousque cognoscantur sic nulla causalitas primae causeteta omnes causae rei. sot,nec secundi, Sc simul est causa- QvAκ ro sciendum, quod ad litas caumprim g cum causalitate huc est alia dissicultas.' An ad perseeaus' secundB&ccontra, nec cau- ω cognosceduin aliquid intuitiue, salitas unius et eiusdem rationis cu requirat cognitio Omnium carum.
causa lata te alterius. I His prsmissis'Pro cuius sblutione supponitur,a, dicitur primo , quod ad nullam duplex est notitia, scilicet intuitiis