Petri Tatareti ... In Aristotelis philosophiam, naturalem, diuinam, & moralem, exactissima commentaria quibus passim inseruntur quaestiones quamplurimae, ... Additae sunt in calce duae quaestiones R.P.M. Iacobini Bargij, Scotistae clarissimi. Omnia n

발행: 1581년

분량: 854페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

401쪽

De Generatione m corruptione. 18s

A de desceret correpti ones. In Op- politii est philosophus i textu. In qone erui tres ar. Quantu ad primum. Art. I. PRi Mo sciendu, 2 1 pl arter ea φη quae dicta sunt alias de generatione& corruptione , duplex est uolacra- quotu . iso.s impliciter V Veneplex. ratio limpliciter est, qua aliqd accis

pit esse limplicuer, c nuscit quaequiritur aliqua substantia, seu qnterminus ad que est substatia. Exuosequitur ' non dr iis generationi pi ici ter, eo q, fia i ex no ente lim--t pliciter, sed quia aliquid simpliciter per ipsam accipit esse. I Vel ut dicit Sco. in . d. l. m generatio simpliciter. di io simpliciter, quia est ad semina, nuta subitantiale, quae dat esse

simpliciter. Sed generatio An qd B est,qua aliquid accipit esse sed na sid, idest accia tale,ut esse albit, cernis ru, di cognoscit in acquiritur aliqa accides , seu aliqua forma accntalis. iEt ail uerte ui terminus generati nis dr esse duplex. s. totalis, S est to ui copositu ex mater ia,& forma, sed

termin' partialis eit ipsa forma sub- statialis, q insormat materia. Uni eode in stati tris aliqd corrupit, &aliquid generatur, R. sorma in sormat ipsam materia, ut quado cx aere sit aqua, in eode inlianti in quo generatur aqua corrupitur aer,& est eade materia numero quae erat subsorma aeri Dite sed in parte & quae est sub forma aquae, ideo materia drecte subiectu generationis:qa recipit serma S manet semper ea de vel Miotu vel M prete,qd nota ter dr: qa aliquado diuiditur materia corrupti in duas par tes,quae informant duabus sormis substantialibus . Et ex Cisto sequi t u oe id generatur simpli 'citeres ex aliquo supposito. s. mate- ria,& ilii subrecto addit sorma sub G l. H

uatiale de nou cuiuS forma substa . . . . .

tialis nihil praefuerat in materia, sed ex hoe no sequitu: Briva generet ex nihilo,qa ii dx aliud gnari ex nihilo ex eo q, nihil eius psuerisinoesia nognat ex aliqua parte sui, nec ua penerat ex nihilota nil oppolito,sed qa pnat line lubiecto p supposito decu: poteria ipa sorina educit,& qa in forma generat se in P psupponit

materia, de cuius potetla educit i

se forma. io non dr gitari ex nihilo. t Et adueite et, ipsa materia di ens a pura potetia supple subiectiua, licet sit vere ensi actu existedi, sed n5 in actu .rmali, no side qa no heat for I

ma,qanun est materia sine forma, sed va ex se no h et v, fit insormata, sed ab alio puta a create vel gener te: iis dicit M. in a.di. I. q. 3'materia prius natura e priuMa Q isorma ta , qa ex seli et 'sit priuata, ex alio ς, sita Brivata. Vn ipsa sola sine aliaci positiva sufficit ad hoc φ ipsa sit

priuata,esi et . n. sem p priuata, nisi esset aliqua ca positiva i pedies ei' priuatione, puta da dosibi forma. Et si-ῆs arguat cotra I dicta, qaqn a iudalterat, aliqd accipit esse sim pili: qa aliqua qualitas,qua subiecta di alterari,ergo alteratio erit generatio.Re . ,

spondetur 9, verum est quado aliquid alteratur,aliqd accipit esse limi licitc sed non illud qa alterat, sed in generatione aliquid accipit esse simpliciter. s. illud quod generatur. SICvNDO sciendum,s circa Tertia Pan. A a te

402쪽

tabem I.

E- textu incidui aliq dissicultates. I Primnera mae Vitu illa sit c ededa:generatio, Mo unius uniusvi corruptio alterius. Et ur ptio alte. ista est falla, generatio est coetius quo. ruptio, ergo illa est salsa, penoratio v nius e corruptio alterius. I Pro solutione eit aduerte dum , et istaeduqaepones sunt vers.s.corruptio unius

est gnatio alterius, & et ista, gnatio

unius eli corruptio alterius, prima

in eli magis ypria,ῆ scda, sia nullu: es naturale P semiedit corrupereqd,sed p accidens corrupit illud, 'd eli incopossibile gnato,qd per se

inredit. Accid itin. 9, generas corru- Palicorrupit.n. solii pa in copossibilitate termini corrupei dixit termino,

seu forma generanda. ' Vnde gen

ras aqua ex aere corrupit aere de per

materia. 'Et aduerte ulterius P qne dr corruptio unius eli generatio alterius,ibi eli micatio concomitati ua:

ra ii esset pdicatio sorinalis illa eralia, v t bene .pbat arm prius factu, et ec est sensus, generatione unius seqtur, seu cocomitatur corruptio alte Nus,& corruptione unius cocomitat' generatio alterius, supple, vel m ciate, vel immediate. Qa notater dryP corruptione a talium, seu vi uentiu , in quibus immediatia no sequitur generatio alterius, ut postea Instatin magis videbitur. s Et siquis quirat: Viruillet propones sint uniuersaliter verae. Rndeo breuiter θει mente Arist. sunt uni Lersat iter verae: va Arili qui poncbat aeternitate naudi, dixisset anteoem generatione suisse A corrunone,& anteoem corruptio P

ne suisse generatione, & post omne Gcorruptione suisse gitationem. l Sed

ει veritate dabilis est vItima corruptio,ve. salte vltimae corruptiones,&vltimae generationes, puta quado .

mixta in die iudicis resoluentur in elementa. Ex quo sequitur contra . Aristo. et erit aliqa corruptibile, vel . .' corruptibilia, q nunil corrupentur, neq; scδm se toto,neq; scam parte, qa post die iudicis remanebul elem8ta, q sunt corruptibilia, & in nunci corrupetur. I da dissicultas: Vtruin generatione segm qii seu in gene Dubita-

rationibus accidentium, corruptinxi

unius sit generatio alterius. I Respodeo primo,P in acclitibus spiritua

libus no oportet,non. Oportet si generetur notitia alicuiu . v eor ἀ-

patur notitia alterius. Dico secun is do v in accidentibus corporalibus non temper oporte nisi illa accid tia sint contraria immediata, in alijs

autem sorte non oportet.

TER Tio sciendum , si circa textu incidit alia dissicultas, utrum generatio sit alteratio.' Et arguitur alitiatio. st sic, qa omnis motu ,quo aliquod alter te habet nunc sprius se habuerit, est alteratio, ves salte aliquis motus sed emeratio est huiusmodi, ni in generatione materia aliter se lictu prius se habuerit. II te Onanis motu successivus qui non eli augmentati vel diminutio, vel loci mut tio, est alteratio, sed generatio est liniusmodi, cum multa successuὸ g nerentur. 'Etia multae sunt tinae subitati ales d tui sibiles, quae successiue acquirum & no nisi per gnati nem: igitur. In oppositum est phialos

403쪽

De Generatione, π corruptione. 18 s

A losophus in tex.Pro solatione est ad generationis,sed econtra est in alte- Cuertendum, o, generatio quandoq; ratione, quia illud qa acquiritur. Pcapitur pro dispositione praeuia di- alteratione semper estipersecti us,4 sponente materiam ad informatio- sit subiectu alterationis. 'Aduertene sor mae substatialis,& lic non dis- et et in generatione nunqest successeri ab alteratione.Alio modo capi- so secundu intensione de remissi vir pro introductione formae ossibila ne graduale, in alteratione vero ethlialis,& se dicitur generatio si mpli successio salte vi in plurimum lacia

citer, que non est alteratio. Aduer du intensione,&remissione gradus te vlterius,u, disserentia est interge te.Et ca huius est, quia subliatiano.nera tione secundum quid, & altera suscipit magis & minus, Mut quali 2 .. . tionem, quia generatio secundu ud eas. Aduerte eis no est polubile idicit simplice productione secundu aliqua rem totalem generari in alI- aliquod praedicamentii aliud a prae- quo toto Te,& in 'ualibet eius par dicamento substantiae,quodcunque te,sed bene alterari, unde dato ali-suerit illud, sed alteratio dicit sim- quo igne,in aliquo tre potalterari,plicem prodinionem secundu pdi- sed generatus in una medietate temcamentu qualitatis. His supposi- poris no pol generari in alia. t Adtis ponitur talis coclusio. Generatio uerte finaliter P Oem generatione n simpliciter dicta non est alteratio, q praecedit aliqua alteratio disponens . imi probari per multas disserentias subiectu ad generatione,cladum

inter generationem & alteratione. forme generatione sequitur alterius

Unde quod per senerationem gene sermae corruptio.' Ad rationes. Adratur accipit esse simpliciter, sed is prima dr procedit ex insufficietaalteratur accipit solum esse qualeta. assignatione.Ad secunda pol dici P lIte generatio no est mutatio ad qua motus pol capi dupliciter. Vno molitatem sed ab substantiam: igitur. do large pro omni mutatione su

' Vnde illud dicitur proprie penera cessiva, &sic bene ad subiectum pori, quod est & ante no fuit, sed illud.test esse motus,& generatio pol esse

dicitur alterari quod nunc est quale motus. Alio mo accipitur strine proi& ante erat, & sic non fuit quale . mutatione successiva facta in subies Item subiectum alterationis dici cto existente hoc aliquid in actu,&tur alterari, subiectum vero genera- sic ad substantiam non est motus, tionis quod est materia non dx pro neque gener. Itio est motus. .. prie generari, ut alias visum est. Et Qv ARTO sciendii, F incidit Mii codiistius pol esse aliqua ro, quia vulga- ratis dissicut ras. 'Vtru in corruptio ., tali res materia primam,quae est vere su ne rei natur alis fiat resolutio usque ρεμ biectum generationis percipiunt: io ad materia prima. I Pro cuius solu- lutio, vias bi senerari non attribuunt.' Item tione suppi in ituro resolutione fieri que ad

illud quod per generatione acquiri-.us', ad m: .teria pol dupluiter intellur semper est persectius,et subiectu ligi. Vnoi nos in corruptione sub- x Aa a stan-

404쪽

A stantiali sat lata resolutio ν mate- tia, non sit resolutio statῖm usq; adc ria manet absq; omni forma, & sie materiam prima,quia corrupta, vel no intellisendii.Alio mo potimet- separata serma specifica, materia adligi u, nihil illius corrupti remaneat huc manet sub aliqua serina,vel sub in genito nisi sola materia sic urin ut aliquibus Grinis substantialibus.

Ia forma,nee subitatialis, nec accide s Vnde quando interscitur bos ad- talis manear, εἰ sic ad istu in sensum huc manet materia eius sub forma mouetur difficultas. ita usi sensus: carnis, vel sub multis ali s'sermis, Vtru qua do res naturalis corrupi seu sub Q a corporei ratis; qa ad-riir, maneat alisua forma corrupti huc manet corpus,quod non est prae siue si ibstantialis liue accidentalis.' esse materia prima. IExistis patet, Supponitur secudb, et adhuc res in corruptionem rei naturalis fit lutione fieri usq; ad materia prima, resolutio usq; ad materia prima stadupliciter pol intellisi. Vno modo tim,ves no statim. Et haec de primo

statim, siest, in eode ins anti in quo attic. Quantum ad secundum. Drma corrupitur, nulla forma lab- Duar TA TvR primo. Utru Ana. satialis,neq; aceidetalis maneat in i genito, & corrupto maneat aliqua An inge- materia per aliquod lepus. Alio mo forma substatialis, vel accidentalis. IQ, uri non statini, sic 'posi corruptionem s lyro cuius statutione respondetur, vel separatione rinae specificae cor- vj duplex est corruptu, & genitum, aliqua B rupti materia maneat pali id lepus quoddam est vivens seu animatum, forma sub aliquibus formis, anteu genero aliud est inanimatum , sicut lapis, iubilitiatur ex ea nouus esse 'Tertio sup- ignis & aqua. sTunc respondetur, in qPonitur, duplicia sunt genua, & q, in corruptione aut mali manetea- ii,.

corrupta,quaedam habent unam sor dein serma subitantialis, & eadem mam subtiantiale latum, sicut sunt accidentia, ut quando corrumpitur elementa mixta inanimata. Alia ha bos,adhuc manent sua accidetia , &bent plures formas substantiales or- manet suum corpus'. qnod non ea dinatas ad inuice, sicut sunt anima- praeci lemateria prima, sed aliquodia', & hoc magis videbitur in 1. de compositu ex materia, ct forma sub Anima. I His suppositis dr primo, tantiali, seu corporeitatis, & in eo et in habentibus iiii vitam sorniam manent accidentia eade, quae prius substantiale fit resolutio statim usq; erant,ut videmus ad sensum , ut in

ad materiam primam, quando cose homine corrupto,&mortuo manet

rumpitur, idest in talibus nihil re- eadem albedo,& eaedem cicatrices, manet ipsius corrupti nisi materia quae prius fuerant in ipso. Et non prima, ut quando ignis corriipitur, potest dici, r de nouo talia generenis sitas ii is nihil remanet nisi mat 'tur quia non videtur modus P queria prima. Dicitur Iecundo ' in talia ςenerarentur eu intersciens, habentibus plures formas substan- vel percutiens non est per senatustrales, licuis unc animata, Suiuen- generare colore, seu talem figuram,

neq;

405쪽

De Generatione oe corruptione. 187

Α neque talia accidentia, quae ibi γ

Matia. manent. Et si dicas, quomodo potergo saluari diiunitio generationis, in qua dicitur, tr est mutatio huius totius in hoc totum, nullo sensibili manete eode,& tamen dicis nuc, si manet eadem accidentia sensibilia, di eadem forma mixti, & tame mixtum est subiectum sensibile. Respondetur,'dissinitio debet se intelligi, est mutatio huius totius in hoc totum nullo sensibili supple specifico manente eodem, ita, 2 no maneat aliquod totum I sibile, ut subiectum,a, sit com pustum ex materia.& forma specihea, seu ui non stin potentia ad aliquam formam, licet ibi possit manere aliquod sensibile, utaccidentale,& etiam aliquod sensibile, ut subiectum compolitum ex materia & forma generica seu cor V poreitatis. JAlia sunt composita inanimata,& de illis dicitur 9, in comiptione alicuius talis non manet neque forma subitantialis neque accidentalis. Vnde quando ex aere generatur aqua, nihil ipsius aeris manet

, nisi ipsa materia. Similiter dicatur de mixtis inanimatis, ut si ex lapide generetur terra, nihil ipsius lapidis manet nisi materia. Vnde imaginor sicut alias visum est ipsa sorma substantialis in talibus inanima

tis informat materiam nudam, i .no

habentem aliquod accidens absolutum, neq; aliqua formam subitantialem. Π magmor etiam si nullum accidens absolutum immediate ii haereat ipsi materiae . sed qua do destruit forma subilatialis in talibus, destruit totu copositu, & oia accusetia absoluta, q ibi praefueran t. s Ex Cquo sequitur,et licet materia sit subiectu unicuiq; primia. i. principale, no tame immediatu. s Imaginor etsi in nullo inanimato ponedae sunt plures sermae substatiae et, sed praecise ponitur forma specifica, quae viret tua liter cotinet forma mixti vel corporeitatis, de qua alias videbimus. In animatis aut ponendae sunt plures formae subitantiales. s Et siquis obiectio quaerat, unde prouenit hocs, in ipsis animatis ponuntur plures Ermae& non in aliis . I Respondet ibi Sco. quod est propter contradictionem:

nam sorma ammae non manente s

manet corpus: Ideo in quolibet animato necelle eli ponere illam sormam,qua corpus eli corpus, aliam ab illa quae ellanima tu. IEt adue te I, per tale formam corporeitatis Dcorpus iasi ell indiuiduu,neque species in genere corporis, neque in genet e substan tiae, sed tantum per re-d uctionem . J Vnde corpus I, eli a tera pars nianes in suo este proprio sine anima, habet forma qua eii cor 'pus, illo modo non habet animam, ideo illa necessario est alia ab anima, sed hoc corpus ut est indiuiduucorporisAuod eit genus, dicitur etiast corpus ab eadem sorina, a qua ei homo, vel equus. Ex quo sequitur no Oportet ponere tot sermas substantiales in aliquo animato, quot

sut i dicata dictaqdditatiue de .illoqd tamen multi antiqui asseruerui. DUBITA TvR secundo. Vitu An qu

eius quod augetur,quaelibet pars au 'r' ageatur.' Pro cuius tolutione suppo augelu: .nit qa ibi quaerit de augmetatione augeati Aa 3 pro

406쪽

E pmprie dicta, quae per eouersione nutrimeti in substantia aliti, prius- qua suerit deperditu de eius substantia, facta ab an i na a,S calore natura ti,ut vivens suam debitam quantitate attin pat. Et aduertes illi augmentationi, annectitur generatio, corruptio, alteratio,& loci mutatio, generatro quide partialis, qua materia nutrimenti de nouo informatur forma nutri ti. & corruptio qua cor-rsipitur nutri metu, & alteratio, qua alteratur cibus seu nutrimentum,ut

sit in proxima dispositione ut couertatur in substatia aliti, loci mutatio, i per quam nutrimetum mittitur ad singula membra. s Dicit enim Sco. pin nutritione est aliqua generatio extendedo Seneratione ad inductione formae substantialis in materiar post priuatione, quia materia nutrimenti non manet ibi sub forma alimenti, nec sub aliqua vita forma, usub serma nutriti. Et si quis dicat, utrum ibi sit generatio simpliciter. Respondetur Usic, quia est ad se mam, quae dat esse simpliciter scilicet ad tarmam substantiat licetnsisti plici ter, sic p illud quod generatur non sit pars alterius, S i deo pot

ibi dici peneratio, quia illud 'd pe

neratur, fit ide supple in specie alicui sexisteti cui adiungitur:Vel potdici in generatio, vel generatio par eis in toto,& quia nunu pol fieri generatio, nisi terminus ad quem, seu sorma de nouo aceipiat esse, io ser-ma camis quae introducitur in materia nutrimeti noua est.Dicit ibidese udo si pars adueniens per nutritione eit aliquo mo similis parti preexistenti, quae fuit p generatione,& saliquo mo dissimi sis similis in se

ma specifica, n5 intel lectiva, sedeorporeitatis, dissimilis in hoc,quia est impurior, v prsexistens iuerat,

qa suanto asens naturaliter magis cotinuat actione in contrarium,tanto magis debilitatur eius virtus, qatale repatitur in agendo,, quanto ergo caro prius habita ex generatione agit innutrimentu ut in contrario, tanto magis debilitatur eius virtus,& ex hoe dicitur impurior.Et cu g nitu non possit ese persectius gen rate, illa caro genita erit impurior carne prioissenti,simile patet de vino. IVn de quanto virili magis agit in aquam mixta, tam est impurius, itas, propter elus impuritate quasi totum fit aqua, & talis impuritas in carne estppim persectione qualita- Htum naturalium conses uetium sormam, quae sent principium est randi nutrimentum, & non ideo quod serma carnis intendatur dcremittatur, ut volunt aliqui dicere . Vnde pars conseruat se in toto tantum quantum per suas qualitates resistit corrumpenti. sEtex istis sequitur quod maior periodus est in parte primo genita, quam posterius genita, caeteris, paribus hoc est si par carnis genita fuerit ex tali alimento,u' natu suerit conuerti in carne aeque pura,sicut illud ex quos

nerata est illa caro. Vnde alterata ne .pportionata alimento caro nata

est senerari purior u ex alio. Dicit

ulterius, si duplices sunt partes in illo,quod augmetatur, vel nutritur, stilicet pars secundum se am,

di para

407쪽

T e Generatione corruptione. I 8 8

' A & pars secundum materiam. IEt dicit quod pars secun tam serina potdici dupliciter. Uno modo quia habet formam, & sic quaelibet pars q-diueit in toto dr pars secundu sormam. Alio modo, quia competit sibi actio secundum sermana puta couertcre nutrimenaum in substantia

siti. sDii ir ulterius, ' pars potest

intelligi habere actionem dupliter. Vno modo,quia concurrit ad actionem totius, sic s separata essent, non conueniret tibi actio. Alio modo, quia in toto habet propriam virtutem ad agendum S ad conuertet dum nutrimentum in substantiam, aliti,&dici u, ad hoc valiqua pars

habeat talem virtutem, requiritur,u, si subdeterminata intensione, &extensione, quia non quslibet pars v modica in toto posset ibi habere actionem propriam,sed tantum concurrere ad actionem totius. I Et per oppositum pars dῆ secundum materiam, quia in toto non habet suam propriam actionem ad conuerten dum nutrimentum in substantiam aliti, licet bene concurrat ad actione An ea nu totius. I Sed quaereret aliquis, vir i. eoueri e qu/ndo nutrimentum conuertitur in subiri in substat iam aliti, generetur de notia aliti, uo aliqua forma vel non. Dico lgenerat duplex est serina quaedam est, quaei: 'ψμ' modo inextensib li & non extensibisai . liter respicit materiam; sicut anima intellectiva, & talis nullam partem nouam habet per hoe v, ipsa in r-mat aliam partem materiae. Alia est extensibilis in materia sicut ser-ma carnis,& talis non in rimat alia partem materiae seu materiam nutrimenti sine noua parte formae. Ex Gquo sequitur φ illud per quod alia

quid immediate augetur tali, augmentatione est aliquid mixtum , de quan tum,sicut eam,vel os quod efficitur pars integralis totius sicut pars secundum sermam di esse pars integralis totius habens actionem propriam in toto,& etiam pars secundum materiam di pars intefralis, sed no habet virtutem propriam in toto. IEx quo sequitur Ψ pars sor malis seu secundum sermam no de ideo sormalis si, sit praecise pars foems nec pars materialis v, sit pars materiae,quia quilibet est quoddam, compositum ex materia , & sema,

sed ad videndum quae tars di augeri,& quae pars di fluere in illo, quod

augetur. & quomodo sunt ibi pori. Du B ITA Tun tertio. Utrum Daliquid augetur. Et ur,l no, quia tunc sequeretur 'semper in duplo augeretur,vel saltem secundum q-titatem notabilem, cuius tamen oppositum videntus,& consequentia, probatur,quia illius quod augetur, quaelibet pars augetur, ergo in du- εplo debet ee maius. I Pro lutione istius dubii, & etiam dubii praecedentis supponit vi pars secundum, materiam sunt ille partes quae dicutur flere idest sunt in proxima dispositione ad fluendum propter desectum quantitatis virtutis,quia non habet virtutem conuertendi nutriamentum in substantiam aliti,& tales no dicunt propris augeri,sed par

408쪽

Liber I.

t quantitate vῖrtutis sussiciente, vi ali rotis,& sermalibus, & solum illae nqua pars ad sui cons ruatione sibi prae augetur.Alia sit iuxta ponem, uasgeneret, sed de modo augmenta- cut in partibus non porosis, non qui 'tionis &nutritionis dru, in tali aug dem'r solam iuxta politionem numentatione elhqusda iuxta m. Pro trimenti, sed per conuersionem n cuius declaratione acet piat aliqua minenti in subitantiam aliti. I S pars secudum forma q sita, ista het qui tur etiam, 9, quando dr, qtibet, multas partes,& ponatur heat de pars porosa secundum sermam aurem,cbc tunc supponatur 9, quan- getur,debet intelligi in corpore a-do nutrimetistest sub sorma proxi- no, & dumodo illa pars sit, fana, sta maserm qnutriendae siue hoc fuerit si esset aegra, posset diminui. Ex is ante' mutetur localiter ad partes, etiam sequitur uel partes secundum nutriendas,sive postq millium sue- materiam non propriae austent, sed ,rit per quasda vias subiectiles,cuius fit ipsis quaedam iuxta politio nutrimodi sunt vens approximam parti menti conuersi in substantiam aliti. nutrie dae,& receptu in quibusda po s Sed re stat parua difficultas, quali Omne viris qui ibi sunt ex fluxu aliquarum ter est saluabile,omne vivensu diu Vς qui parti vhira materiam, plenis humo- vivit nutriri,cum sint multa alatia, his ud

resubtili .conuertitur tu enutrimen qu tota hyeme nullum sumunt a- quo. tum in ipsum nutriendum, & sicut, limentu. Pro solutione supponit, PF anteco uersionem iuxta ponebatur nutritio pt capi dupliciter. Vnomo H contigue partib. nutriedis , ita poli do pro conuersone, nutrimenti in conuersionem iuxta ponit contigue lubitantiam aliti,& sic non oportet, aliquib. partib. manentib. I Ex quo omne vivens quandiu vivit nu- sequit, nutrimetum non iuxta po triatur. Alio mo capitur pro actione nitur toti numedo,quia sunt intra caloris naturalis in hunradu radii a

ipsum totia, licet una pans de nouo te vel cibale & sic bene oportet oe visen ita sit aliquid intra aliam parte uens quandiu vivit nutriri. Ets- 1lius partis nutriis. Et sic patet quo quis arguat in quia prope inius

in nutritione est iuxta D alicuius. morti humores habent tantumdoi partibus,q propriae non nutriunt, mini v supra calore naturale, non

sed non est iuxta po illi. quod pro- piat pati a calore, sed extinguut ipsuprie nutritur , cuius una pars nuit, calorem, ergo talis actio caloris na- alia pars noua restauratur. Ex quo turalis non ip erit,quandiu vivens

sequitur, qd non quaelibet pars au- vivit. Respondet, tr hoc argumencti augetur, quia tuc neceste esset,st, tum ur concludere, l5 aliter posset auctu in sp augeretur in duplo, vel dici,a, Arist. voluit dicerer vinens salte in notabit i quatitate. Ex illis quandiu vivit nutritur, sic P nopo i potest colligi, auctio viventis est test multo,& notabili tempore vive duplex, iusdam est per iuxta suc- r siue nutritione. Ethse de lecudo cesssione nutriinenti in partibus po- art. Quantum ad tertium sit. i

409쪽

De Generati ne,ct corruptione. I 89

E CONCLusto respon . 3. salis. Aliquid potest simplieiter ge nerari,quae conclusio relinqt satis, probata in primo art. Adetones ante oppositu,ad duas primas patet solutio. d tertia negatur co sequetia,

argultan. lbi a minus amplo ad magis amplii cum di stributione magis ampli,s Ad quartam patuit alias solutio in logica. I Ad quintam dx lex parte materiae nulla dicitur generatio neque corrupto violenta , licet bene respectu illius cruod corrupi tuti& hoc comparando ad prima

activum corrumpens.

di inde. oportet primum de materia, isce vocatis elementis dicere sua flat siue nonctc. is Is Thest tertius trae. in quo phisimul ia l0sopbus determinat de tactu actio

gentia it. ne di passione,& continet quatuor, quo tu capitula. In primo determinat defici xM. tactu,& diuiditur in duas partes in prima tangit intentum suum pone- do duas coclusiones.s Prima in licelib. terminandum eli de actione,passione, mixtione & tactu quia in illo lib.determinandum est degenerarione S corruptione,sed generatio,& corruptio non possunt neri sine a ctione & passione, nec actio & passio sine tact v,igit.' Seeunda conclusio inter praedicta pri us determ in anduest de tactu, quam de actione & passione,quia quaecunq; proprie agunt Spatiuntur, tangunt seinuicem, &non econtra,quia tactus est communior, tuam sit actio & passio, & per consequens prius dicundum est de tactu, quam de actione& passione. G In secunda parte ponit conditi

nes requisitas ad tactum seu ad si mul tangentia,& sunt tres.s Prima quod illa, quae se tangunt, habeant tesonem .Ex quo patet quod ta- : . ructus proprie non est nisi habentium maguitudinem. s Secunda condi- tio, quod simul tangentia habeant vltinia sinaul. Tertia,cauod sint ad 3 '. inuicem activa&passiva. Ex qui- - abus ilicitur dissinitio simul tangentium dicens, simul tangentia sunt quorum diuersis existentibus magnitudinibus, ultima sunt simul activa & passiua , motiva & mobilia. tDeinde ponit conuenientiam& differentiam inter agere &imouere, conueniunt enim iri hoc et, sicut est aliquod movens immobileia, &aliquod movens motum,ita est ali- Hquod ages impassibile,puta cflum,& aliquod agens passibile putaretra & aqua. sed digerunt, quia mouens est in plus,quam agens,& hoe proprie capiendo aῆenu, quia agens dr rcspectu patientis,sed patiens nodr proprie nili secundum passiones& passibiles qualitates, ideo illud ipsolum mouetur localiter, non dicitur pati. I Finaliter dicitu simul

tangentia capiuntur tripliciter. Vno

modo proprie, quae habent diuersas magnitudines,& vltinia sunt simul N agunt S patiuntur ad inuice. Alio modo large, quae haberit ultima,simul sine agant, S patiunt ad inuicesilie non. Alio modo largissime quoruna unum est mouens ta aliud motum,sive illa habeant magnitudine sue y ltima sunt simul,liue non. '

410쪽

Liber L

ha..q cendum deinceps, si cepimus

autem a prioribus subcontrarios.ctc..2&pio hoc secundo capitulo deter-rtia opia minat philophus de actione SepaΩnio de sione,N qualitate agentis&patien- qu lix ii iis, & diuiditur in duas partes. Indi patien prim Nngit duas opiniones antitium . quorum. l Prima fuit quorundam,

dicentium et simile non pi agere in sibi simile,quia no videretur ro quare unum magis ageret in aliud quaccontra. t Secunda opinio fuit Democriti dicetis, si simile agit in omnino simile,& patitur a simili.Vnde dicit, 'ea,quae sunt sic diuersa, Pnon habet similitudinem in aliquo no possunt agere, vel pati ad inuice. FsIn secunda parte ponit philosophus propriam eius opinionem p

nendo qua tuor conclusiones. Prima

nihil patitur ab omni no sibi simili.

Probat duabus ronibus. Prima quia qua rone hoc pateretur ab alio eaderatione aliud pateretur ab ipso. S cunda ratio, lina tunc sequeretur Pidem ageret in se,& pateretur a se, cum non esset diuersam agendi, &patiendi. I Secunda conclusio. Nihil patitur ab omnino sibi dissimili. Probat dupliciter. Primo, quia linea non ratitur ab albedine, neque econuerio nisi sorte M accns puta si accidat lineam esse albam aut nigram. Secunda ro, quia quod patit, patitur a suo contrario, modo cotraria conueniunt in xiae, ergo nihil patitur ab aliquo nisi cum aliquo moconueniat. l Tertia conclusio. Ages& patiens sunt similia genere,&dis

similia specie,quia non agut, nec paciuntur ad inuicem nisi contraria, qsunt eadem genere didiuisa specie. IQuarta conclusio. Agere ei ει--

milare sibi passum, S pati est assimi

lari agenti. Quod probat palluin in principio est contrarium agenti,scilin fine transmutationis passum est, simile ageti. I Deinde ostendit quae agentia, & passa repatiuntur,adinvicem diccns,u, quaedam agentia in

agendo repatiuntur,& quaedam n

I bat per simile de motore: nam sicut motor se habet ad mobile ita actionum ad passum, sed est dare mororem motum,& motorem immobile, ergo est dare agens passum ,&ves impassibile. Et tubdit o in agetibus ordinatis primum est impassi .

bile,& vltimum passibile. I Dem - is

de ponit talem conclusionem. Ages communicans in materia cum pataso repatitur ab eo, sed agens non comunicans in materia cum passo, nooportet repatiatur ab eo. t Prima pars patet,quia quaecunq; communicant in materia sic se habet, i materia uni us est in potent ia a d forma alterius,& econtra, ergo praesentita Vente, & patiete susticienter approximatis unum ab alio transmutatur secunda pars patet,quia illa quae nocommunicant in materia,non sunt disposita ut unum recipiat formam alterius, igitur. IEt subditu, agens agit per formam, di non per suant materiam,quia materiae est pati,dc& non agere agens enim est in actu tale quale patiens. est in potentia. Agens enim agit propter fine acti

SEARCH

MENU NAVIGATION