장음표시 사용
411쪽
De Generatione, oe corruptione. Iso
s A ni qui est forma, quam producit, cippi,& Democriti est tonabilior Cquia habito fine,cessat motus, ergo pione aliorum, quia Leucippus ,&agens agit per suam forma, siue sub Democritus landa uerunt sitas opi- stantiale i, siue accidentalem.qEt niones in apparentiis ipsius sentiis, ex isto textu elicitur hse auctoritas. non negando multitudinem entiu Habitibus praesentibus in materia, sicut Parmenides & Melissus. ISecucessat motus. Et subdit finaliter, q, da conclusio. Postio Empedoclis est passiim patitur,quia habet materia minus suffciens positione Demodi non quia habet formam.Ignis eth criti & Leucippi, quia secundu Em calidus, ideo patitur a frigido, quia pedoclem no est manifestum a quo est potentia ad frigiditatem, & noc res fiant,cum ipse poneret omnia inest per suam materiam, & non per tia in uno confuso chaos, sed secun-suain se am,& si caliditas esset se dum Democritum res sunt ex alu- . parata a materia ipsa esset impassibi mis,seu corporibus indivisibilibus lis a frigiditate,quia philosophus re tanquam ex primis principiis & ir- putauit impossibile,st aliqua quali resolubilibus. Consequenter reproras sit separata. batillas opiniones, ponendo duas rara 3 remo conclusones. Prima, Leucippus ir
in fine. rvrgat hoc accidere rur1M esse actitia & passiua ad inuices mus, his quidem videtin pat w quod probat tribus ronibus. Prima, ranun quodque quia accepto aliquo indivisibili, vel
. c. I s T v D est tertium capitulum, ipsum est susceptibile unius lius. iure . in quo Philosophus determinat de qualitatis,uel qualitatum contraria tentis de modo agendi,& patiendi, ponendo rum .Si primum non erit alterabile, o aio tres opiniones. I Prima fuit Empe- cum alteratio fiat per quali tates conm , P doctis dicentis,actionem,& passii trarias. Si secundum, tunc non erit, μψ' ' vacuos per quos diuisibile.Se cunda ro, quia indiui dicebat agens prox in ii intrare pas- sbile S diuisibile secundum Demosum. s Secunda fuit Democriti , & critum SLeucippum non differunt Leucippi,qui dixerunt aclionem,& nisi sicut magnum,& paruum, ideo passionem fieri per atomos, siue per non est to quare paruum est in diutcontactum corporum indivisibiliv. sbile magis quam magnum. Tertias Tertia fuit Parmenidis, & Melissi ratio,si corpora indivisibilia snt
negantium multitudinem entium, ctiva,& passiua ad inuicem,aut ergo' di per cosequens actionem & passio alterum patitur ab altero,aut unum nem,ponebant enim tantum unum a se. Si primum,tunc oportet,in ipsa ens immobile, quod dicebant esse conueniant in materia, ct disserant infinitum . Deinde compat at illas in formis,& sc non erunt in diu: opiniones ad inuice, ponendo duas bilia.Si secundum, hoc esset secunc usones.s Prima, opinio Leu- dum idem, & sic contraria essent in
412쪽
. E eodem,vel sin aliud,& aliud, & sie in diuisibile erit diuisibile. ISecuda
conclusio no sunt ponendi pori, per quos fiat actio&pasIio, sicut dicit,' Empedocles, quia non est ponenda luralitas rerusiae necessitate, sed sine poris i t heri actio& passio, uia vel illi pori sunt pleni, vel vacui, si pleni tunc agens non poterit eos sub Intrare, si vacui, hoc erit ut per ipses. pgens lagant pastu in licet tactus corporum polli t fieri sine poris, igitur.
ut generare entibus Ur facere,
Is Tu D est quartum capitulia, aliquid in quo philosophus determinat de agat Pa- modo agendi, & patiendi secudum
tiatur vl. eius propriam opinionem, ponens,
F quinque conditiones actionis S pas. honis,proprie dictae. Prima,passa debet ei Ie in potentia tale,quale et tagens in actu .-Secunda conditio eis 'passiim patitur secundum qualibet eius partem quantitatiuam, supposito, quod secundum quamlibet talem partem sit infra spheram sui astentis. id ertia conditio es , ictillud magis patitur, quod est magis dispolitum Juppolita aequali activitate agentis. Quarta condo, totaliter simile no patita totaliter simili. Quinta conditio, Vnu corpus non agit in alterum,nisi lagat ipsum vel corpus medium, per quod agit. l Et ex isti, infert tria corollaria. Primus corpus debeat pati requiritur, 93fuerit undiquaque diuitibile, sic ',
eius nulla pars sit in diuisibili x,quila aliter esset impassibile, cum indiuisibile sit impassibile. Secundu tor Gmlarium, quod actio&passio non fiunt per diuisionem passivorum,&introitum aliorum corporum, quia videmus idem corpus manens Πtinuum,& non di uisum, esse modo humidis,postea siccum. pollea cali-du postea frigidii sine introductione
augmentatio no fit peritu introitu corporu limiliu &iuxta ponem sine transi nutatione substantiali ut aliet credi derut quia tuc non qlibet pars aucti secun dum formam esset aucta cuius oppositu ur habere Ari. in qo. praecedenti . Consequentia patet, quia secundum illos illa corpora atomatia non essent aucta, sed solum essent iuxta posita aliis corporibus, S tamen secundum illos illa eorra atomatia debent dici partescundum sormam.
videndum de mixtione secum dum eundem, modum methodi , oc.
Is τε est quartus tractatu, hu: ius libri, in quo ipse determinat de mixtione,&cotinet unicii capituluu, diuidit in duas partes. In prima mouet quasda qones, quaru . Prima est qd sit mixtu. Scdaud sit mixtibile. I Tertia qb. ib. coueniat misello. Quarta, tuo fit mixtio. Quinta, vitulit possibilis vel no& rii det primo ad ultima sin antiquos. Dixeruin .antiqui si, no erat possibilis, quia vel fieret ambo b. mixtibi lib. manentib. vel corruptis, vel uno manete,&alio coeti upto. No primitiua illa quε
413쪽
A oino eodem modo selient,& nullomo sunt transmutata, no dent dici mutata. Nec M. quia illa si no sunt postant misceri. Nec tertiit mixtio. n. eli eorum, i siti se habent. Pro solutione ionis Oilendit vitia mixtio disserata generatione, & alteratione,&augmensatione. t Pro quo
ponit tale coclusione. Vixtio nec est generatio,nec alicratio, nec augmetatio. Prima pars patul,quia in seneratione sotu concurrunt materia, &sorma, sed non dicimus forma misceri materiar, igitur. Secunda pars patet,quia in augmetatione cocurrui alimentit,puta cibus, ct corpus, auctu, sed cibus non miscet corpori aucto,cu corrumpat, igitur Tertia,
pars patet, quia in alteratione soluti cocurrunt subiectu & qualitas, sed in illa non miscent ad inuicem, igitur. Ex hoc inseri,u, aliqui antiqui,puta
Anaxagoras, mali dixerunt omnia esse mixta in uno confuso chaos,'sia non omne ens potest misceri omnienti, ii a enim non pollunt misceri, ad inuicena,quae non possunt ex illere, ut accidentia. H i, praemissis, sol imprεdictam qonem, dicen S, quod mixtio eil possibilis. Ad argumentum respondet,l mixtibilia aliquomodo manent,& aliquo modo non manent in mixtis, manent. n. potentia & virtute,actu vero non manet,
sed ex his actu generatur aliquod, aliud,s mixtum, in quo sunt in vis- tute. In Secunda parte soluit quartam quaestionem in qua quaerebat, quomodo fit mixtio, narrando aliquas opiniones.s Prima fuit illoruqui dixerunt mixtionem fieri iux
ta positionem minimorum secundu C sensu na. iqecunda fuit, et mixtio fit per iuxta politionem minimorum, secundum serna m. rtia suit Ῥm xto sit per iuxta positionem indiuisibilium. Has opiniones reprobat, , primo secundam, dicens, 'ad eam isequuntur duo in conuenientia. Pri mum,quod in mixtione mixtibilia
nullo modo transmutarentur. Secudum,P quaelibet pars mixti no esset imixta,quia mixtabilia solum ellent . iuxtaposita sibi inuicem .s Secundo reprobat primam opinionem dices
et ad eam eadem sequuntur inconuenientia,scut ad secundam.' Tertio reprobat tertiam , dicens, quod a non sunt dabilia talia indivisibilia, im u omne corpus cst diu isibile, in . .
semper diuisibili i,& non in aliqua Tminima.'Deinde ponit modum, O
mixtionis supponens primo, Ten tium quaedam sunt activa, S passiua ad inuicem,ut quae habent eande , inareria. Alia vero no luiu activa,&prstiua,ut illa, i non lesib ni eadem materiam,& istorum rzest minito riviais medendi non miscetur sanitam, ti.Secundo supponat, i activorum,
S passivorum ad inuicem quaedam, de facili sunt diuisibilia,quedam vero non .sTunc dicit l 'hilosophus pactivorum, & passivorum ad: nul cena,quae faciliter diuiduntur, si plu
ra, umus pCnantur cum pauco alte- .
414쪽
E dicens, , ex dictis satis patet, mixtio solum conuenitentibus activis, di passi uis ad inuicem sola enim entia activa,&passim adinvicem contrarietatem habentia sunt ad inuice
mixtibilia.'Secundo soluit secundam dicens, quod humida bene sui mixtibilia, quia sunt de facili diuisibilia, modo activa, & passiua, sunt maxime mixtibilia, nisi fuerint lubrica, vel viscosa,quia talia non bone possunt misceri eum aliis, quia non faciliter diuiduntur, ut oleum non miscetur aquae, sed supernatat ei,& magis facit cum ea alteratione.
I Dicit ulterius, quod si mixti bilia tonantur in paruis particulis,
sicilius miscentur,quim si ponantur in magis,quia tunc melius ponsunt agere,& pati ad inuicem. 'Ter F tio soluit primam quaestionem, dicens quod mixtio eit mixtibilium,
alteratorum Vnio. Anermema maneant formiliter , vel virtualiter in mixto.Qv A E R I T v x virum elemeta maneant formaliter in inixto.
IEr arguitur primo,si sic,quia unuquodq; componitur ex his, in 'ius
resoluitur, sed unumquodque miκ- tum resoluitur in quatuor elementa, igitur unum quo dque elementorum est in mixto. lSecudo se si elementa non manerint formaliter inmixto, se turrem et mixtum esset.
ita simplex, sicut et cmentum, quod est salsum. Patet consequentia quia sicut elementum habet solam sormam in materia, ita & mixtum. rtio sic, si elementa non mancret, hoc esset, quia eorrumpuntur quando ex Gipsis generatur mixtum,sed hoc no, quia tunc non esset mixtio,vt habet
Philosophus in tex. I Quarto sic, a ouasdam experientias,prima,vid mus enim ex lignis positis in igne, exire aquam, & cum ignis non sit
naturaliter generativus, aquae, sed potius comaptiuus . oportet dicere,u, in ligno substantialiter erat aqua, videmus etiam exire sumum loc aeris, videmus etiam de rosis, & aliis floribus extrahi aquam, etiam qn lapis costicat serro, exit ignis noeet nisi igitis suisset i aliquo ill ru videmus et quosda lapides,ex g-bus fiunt vitra,& ex illis extrahitur
aqua. I Quinto sic auctoritatibus,
prima est.Commentatoris dicentis ipsa elementa formaliter manere,
in mixto. secunda est Phylosophi. s. HMetaphyse. cap. de elementis ubi dicit,quod elementum est, quo exist en te fit aliquid. IIn os positum est Philosophus in textu. In quaestione
erunt tresart. Quantum ad primit. P κ et M o sciendum,' ce pro Art. r. posita quaestione multae fuerunt opiniones. IPrim. i suit Avicenns,qua opi. Aut recitat Commentator. 3. Coeli, cona ς na. mento. 77. dicentis, v serinae substatiales elemetorum nullo modo porsunt intendi,& remitti, quia substatia non suscipit magis,& minus.s Sed qualitates eor una possimi intendi,& remitti, quia hibent contrarium. Ex quo insert Avicenna
quod elementa manent in mixto secundum siras, formas non mutatas, neque rem istas, bene tamen
qualitatibus eorum remissis existetibus.
415쪽
T Genrea ne,,corruptione. Is a
h tibus. sed contra hoe arguit Com-J.de eoe. men. si qualitates eorum possunt remitti substrauia eorum non remis . sa, sequereturo, krmae substaritiales pullent totaliter denudari a suis
qualitatibus, idem inim est iudiciutotius,& partis, ergo si aliqua pars qua itatis eli separabilis,tota 'vallias eli leparabilis, quod est salsum.
Ex quo insere contra Aricennam trmexercitatio,& in experientia Aui-cennae in naturalibus,& bona confidentia in proprio ingenio indu . Gmen. itiesum ad opinio. opinio fuit Commentatoris dicen- .ecel. iis,quod Arme substantiales elemeo sac. , torum sim trealiter intensibiles, Sin eao qualitates ipsotu, de min. ideo quantum remittitur de qualitione. rate elementi, tantum remittitur de
B sua forma substantiali. I Dieit ulterius,quod elemento manent in mixto formaliter secundum esse remita sum,& secundum qualitates remissas , nec eli incoaeniens formas diminutas, cuiusmodi suulformae elemen torum, quae sunt med iae inte
formas substantiales perfectas . &accidentia, suscipere magis, S minus. s Sed contra hanc opinionem arguitur primo, quia securi su Philosophum in praedicamentis nulla subitantia suscipit magis, & minus
immo quaecunsue ratio concludit deformis substantialibus elementorum, etiam concludit de sorma, mixti. Item non est ponenda pluralitas sine necessitat ',sed nulla ne-eessitas cogit ponere pluralitate et
mentorum in mixto.Tum, quia nulla operatio mixti est eiusdem spe-
ciei cum operatione elemes, etiam erforma mixti,& mrma elementi ha bent sufficientes entitateς v t sint in mini diuersarum generationum. JItem forma elementi est nara c6stituere sippositum per se existens in genere substantiae ergo si sint plures sermae substantiales in mixto,sslibet constituit compositum, conse
quens est impossibile,igitur. η Ttε
omnem Brinam substantialem e sequitur sua propria quantitas, ese
so si in mixto snt rmae substitia
ses,& elementorum, ibi erunt diuersae quantitates, quod tamen apparet esse salsum, igitur. Sscvuno sciendum diruas opLseo. sis illis opinionibus, aliter resposset in a. dist. Scotus Pro cuius declaratione sup- s . et uni
ponit primo, τ elementa non ma-
nent in mixto se dum substantia, siue remissa scut dixit Commentato siue non remissam, sicut dixit Avicenna. I Et siquis dicat Ari. videtur dicere,u, clementa manent in mixto. Respondet ep in quolibet genere est inueniremedium eiusdε
rationis cum estremis, & tale medium dicitur compositio ex exire mis, ut rubor ex albo & nigro, talis tamen compositio non est extremi uniuscum alio,sed est conueniEtia naturalis medii cum extremis quae non est extremi ad extremum,
non quod media qualitas habeat opartibus suis extrema, sed eli ita finis lex sicut extre mia, & ita scut qua-itates extremae dicuntur manere in medio ita dicitur,ll, in mi to dicu-tur manere formae substantiales elemetorum propter naturalem conis uenientiam, Disiligoo bya oo e
416쪽
A uenientiam,qus est formae mixticu mixtionem. oeuius sol ut ne sup Celementis,ctualis non est unius ele- ponitur primo,u, mixtio tripliciter Hirti ctior fornia elementi, ideo dictitur, scut est mixtio unius lanae cum ali
elementa virtualiter manere in mix lana. Secundo modo capitur pro alto sicut imperiectum manet in per- teratione mixtibilium cum remo secto, nec est etiam i telligendum, tione formarum subitantialium,&s maneat in mixto secundum suas continuatione materiarum eorun-
ualitates, licet in mixto sint quali dem.Tertio modo. pro generatione rates similes qualitatibus elemento mixti praesupponente mixtiones,rum. I Existi, dr primo, telemen praedictas, S noc modo capiendota non manent secundum subitan- mixtionem omnis mixtio est gene- tiam & entitatem in mixto. IDr se ratio, cum omnis talis, sit producto cundo, p in mixto nianens quali ta formael abstantialis in materiata- . res similes qualitatibu Selementoru men non omnis generatio eli mi . dr tertio, p elemeta manent in mia tio,quia non omnis generatio prae-
to virtualiter, quod potest intelligi supponit rates mixtiones, nec hoe dupliciter.Vno modo,quia sus qua essetiam de ratione generationis: B litates remissi maneantido sic no eth nam ad seneratione lassicit, ut ma-Dintelligendu. Alio modo. quia mix teria recipiat formam substantiale, tum suis qualitatibus similibus ca- qua prius carebat, hoc autem non leuciat, in frigidat humectat, & ex- sufficit ad mixtionem, sed cum hoc siccat,& similes operationes opera- requiritur, ut materia, in qua introtionibus elementotum producit, ducitur forma inocti habeat diue mixtum, ideo elementa dicnntur, fas partes, quae prius stabant subdi manere virtualiter in mixto. s Dr uersis formis et cmetorum,quia ele
quarto, quatuor elementa manet mcnta prius fuerunt congregata ad in uno mixto virtualiter habent , inuicem,& ia terata,& tandem cor-sormam subitantialem continenti, rupta, de ex materiis eorum adinviin virtute formas elementorum,no cem continuatis fit una materia, in tamen secundum substantiam, ut qua introducitur forma mixti. Sup-
partes sui, sed propter praedictam co ponitur ulterius st mixtum triplici Mirati triuententiam continentiam vir- ter capitur. Vno modo pro mixtibili si- .malem,& hoc videtur habere Phi- bus dinuice conprepatis, S sic mixtos in text. cum dicit, ut elementa tum non eis aliquid unuin simplici manent in potentia,& virtute. ter, scd solum aggregatione.Secudo TERT sciendum, Π, circa modo capitur pro totali nisteria,cutum incidunt aliquae dissicultates. ius 1 na pars suit materia unius ele
Prima quid debemus intelligereῖ menti,& alia materia alterius ele
417쪽
De Generatione m corruptione. Is I
minti. rtio modo capitur pro eo, bilium unio, no quia mixfibilia maCquod generatur ex illa materia,& ii neant formaliter, & realiter, sed ualud dicitur proprie mixtum. s Et si dicuntur manere secundum virtu-
quis quaerat, quomodo generatur tem, licet non secundum substan- mixtum ex taliLus elementis Re- tiam, ita quod aliqua se a produ- spondet Sco. ibidem,s, non oportet citur ex illis, quae continer mitiust necessario quatuor clementa cocur- qualitates eorum in virtute, & non rere ad positionem mixti, aliquan substantias.'Et si quis arguat,'instatia. do enim mixtum fuit factu ex uno ibi elementa maneant secundit sub- elemento,ut habetur in Gen. 9, pi- stantia quia si elementa non manesces fuerunt producti ex aqua. IEt rent in mixto, sequeretur,quod nulsiquis iterum quaerat rVtru quando lus esset ordo formarum, quia quae . ex elemetis generatur mixtum, et e libet immediate perficeret materia. menta concurrant ad generatione Dicit ibidem Mot. 9, nihil prohi- mixti. Respondetur breuiter, quod bet formam mixti aeque immedia-non,quia in illo instanti, in quo ex t e perficere materiam primam, sicut ipsis generatur mix tum, illa eleme- formam elementi, & hoc loquen- . ta no sunt, sed sunt corrupta, nec est dode immediatione persectionis, dicendum , corrumpant se ad in- scilicet, quod perscit materiam novicem, quia oporteret unum illoru mediante alia sorma, sed non perfi- formaliter remanere,quia alias non cit immediate immediatione tranvidetur quomodo corrupet aliud, mutationis,natura enim seruat ordised illud cosequens est salsum igit. nem in transmutando,quia una ser v A R T o silendum quod ad ma praecedit aliam in materia quanhuc incidit alia dissicultas: sQum tum ad fieri & transmutari, id est modo intelligitur dii initio mixtio- quando, ex aliquo generatur aliqdnis, ubi dici tuh, quod mixtio est mixtum persessum,no primo muta mixtibilium alteratorum unio, ubi tur illud ad formam illius mixti, videtur haberi, quod in mixtioneia sed ad aliquam aliam,vt patet in gemixtibil la alterantur, & quod non neratione hominis, prius enim pro- eorrumpuntur ad inuicen . Re- ducitur seme,& ex semine sanguis, spondetur breuiter. quod talis dissi- &ex sanguine caro, & sic de alijs. nitio debet capi in sensu improprio, 'Et sic dico,' seruatur ordo in tras mutando, sed non in perficiendo,& ita vult habere, q, qua do generatur
mixtum est ordo formarum in tras. mutando,quia materia prius trans.
idest materiarii mixtibilium prius
alteratarum unior nam mixtibilia corrumpuntur, S materia eorum continuatur,& insormatur una sorma mixti. Vel potest dici, q, mixtio mutatur in forma elementi, quam est mixti bili ualtera toru, & non tan mixti, ita tr non inducit forma mixtum alteratorii, sed prius corrupto- ti nisi praeeelIerit serina elementi. rum unio. I Uel ideo dicitur mixti- Et siquis iterum arguat, animata,
418쪽
r I. v l& viuentia habent corruptione in- litudo sit eonuenientia aliquorum Grrinsecam, Sc non nisi propter ele- in qualitat , nullum est inconii menta contraria, quae sunt in ipsis. niens aliqua esk similia in unaqua- Respondet Scot. quod viventia ha- litat , de dissimilia in alia, ut ignis bent. corruptionem intrinsecam, est similis aeri in caliditate, & disti. . quia nutriuntur propter restaura- milis aeri in siccitate, S se dubiumtionem deperditi, sed hoc non est potest intelligi virum sina ite secun ideo quod ibi sint elementa. IEt si- dum illam qualitatem secundum quis quaerat, quomodo ergo fit ta- Quam est sinite', possit agere in sibilis corruptio λ Dico, quod anima- limile . Et arguitur, quod sic, ta habent multas partes organicas, quia simile sortificat suum libi limidi diuersis,ct in tuis partibus nihil te, ergo agit in ipsum, consequen- prohibet esse qualitates contrarias tia tenet, quia sortificare est age- alterantes seinuicem, cor enim est ro. ISecundo sic: Unum contra- calidum, certbrum frigidum, & et rium sortificat aliud: ergo a sortio-epar, quando autem debitam pro- ri unu in similium sortilcabit reli- portionem excedit qualitas unius quum. Item magis calidum agit supra qualitatem, de virtutem alis in minus calidum, igitur simile agit mus, accidit infirmitas in animali, in minus simile, quia duo calida; si sit pars minus principalis, & erit sunt similia. Item unus oculus Hmors, si si pars principalis, nisi aD agit in alium oculum, ergo sic agit Ionatur medicina iuuans parte de- in sinite . IItem ignis,&aer sunt uiorem. IEt siquis dicat, videtur similia, dc tamen ignis agit in aere, ergo, quod sistum illae partes orga- S sic viderentur concludere ista a m , & diuerse deberent fluere , pumenta, quod simile secundum ilS renuere, cum statim illae dicantur lam qualitatem, secundum quam se alterare λ Respondeo negandoco est limite possit agere in sibi simile, sequentiam. Et ratio est, quia in cuius tamen oppositum videtur di- eadem parte non organica pollunt cere Plutosophus in textu, nullus elle diuersaequali rates, propter quas enim dubitat quin simile possit agenet alteratio, Sc tandem corruptio re in suum simile secundum illam allius partis. Et haec de primo artici qualitatem, secundum quam est si-Qu nium ad secundum. bi dissimile . 'Tertio supponitur, Quotv-DνB I TA TvR primo: Virum quod aliquid potest dici simile alte- plicuera- simile possit agere in tibi simile . ra dupliciter. Uno modo quia con- x uid dis Pro cuius solucione supponitur,m uenat cum eo in qualitate solum. b hic est ierino de actione proprie di- Alio modo magis proprie, quia est 'μ cta, quae est inter qualitates primas simile in qualitate, de gradu. Tertio contrarias, de non de inime spiri- modo, quia conuenit cum eo in qua tuali, vel aliarum qualitatum. 'M- litate,de gradu, de in agendo per il- eundo supponatur, quod cum simia iam qualitatem,quemadmodum dicimuF.
419쪽
De Generatione, π corruptione Is
A cimus, quod ille ignis smilitercale teria rara,& densa, cum per sua co- Cfacit sicut iste. Quarto supponi- pressionem possit fieri condensatio,
tu quod caliditas nunquam gene- & tamcn per talem compressionem rat frigiditatem,qualitates enim co nulla portio materiae acquirit plu-trariae nunquam sunt generativae res gradus sermae quam ante habue moqualitatum contrariarum licet bene fit, Stamen sortius agi risi prius. -- p . unum contrarium circunstans pos- sHis suppositis ponuntur aliqui cost esse causa sortificationis alterius clusiones. IPrima, simile alteri in contraris,quia est causa coadunatio qualitate bene agit in simile quianis,& unionis alter ius contrarii, ut magis calidum sua caliditate beneruando circa aliquod corpus frigi- calefacit minus calidum, & per hocum stat caliditas , ipsa caliditas no soluitur unum argumentum. IM- patitur transitum graduum frigidi- cunda concluso, actione reflexa ea-tatis in sutim subiectum, sed recte- dem caliditas bene intendit seip-ctit eos in subiectum frigidum, & sam,vr patet de caliditate in puteo, ibi malis uniuntur,& multiplican- qui per anti peristasim in hyeme in-tur,quia de nouo alii producuntur tendit seipsam, vel saltem sortificata corpore frigido, ideo sortificat du seipsam . sTcrtia concluso, acti pliciter.Uno modo, quia uniuntur, ne reflexa simile alteri in qua ita te,
virtus enim unita est sortior seipsa & sradu potest aetere in sibi similes, - dispersa, quia verisimile est,& cre- quia tali actione reflexa potest agere H do, quod similiter sit verum, quod in seipsum, ut dicebat praecedes pro in aere sit intensior caliditas, quam positio, ergo potest asere in sibi simila manu hominis, quia propter eius te. Quarta conclus o, actione dire- intensam caliditatem aer est leuis, cta sinu te alteri imi ualitate;&sra- tamen caliditas manus sensu magis du potest agere in sibi simile, na ca- percipitur. Fortificantur secundo, liditas exi it ens in materia densam Zia multiplicantur. ISimiliter pos test producere caliditatem intenso- et dici de trifiditate, quod ipsa no rem, si ipsam etsi sit in materia rarae patitur caliditatem transire in suu ergo potest agere in sibi dissimile in subiectum, ipsa etiam concusat suu gradu .s Quinta conclusio,simile alsubiectum, propter cuius condensa- teri in qualitate gradu, raritate', &tionem caliditas non potest tran- densitate,& in modo agendi acti fre,ideoner antiperisthasim,&per ne reali,&non reflexa non agit in si
iuxta positionem sui contrarii re- bi simile. Et illam conclusione volefectitur ad suum subiectum,& ibi bat habere Philosophus in textu, qa
magis unitur,& multiplicatur, pro- omnis actionis naturalis est propter pter, quod sortius agit. 'Supponi- aliquem fine,& maxime agens agit, tur.Quinto, q, eadem caliditas nu- ut assimiles sbi passiam, sergo pacmero line eius intensione, vel remis sum sit omnino simile, non videtur sone potest quandoque esse in ma- ratio neque causa quare debeat age
420쪽
E re in ipsum, per istas propositiones, di suppositiones saciliter soluuntur
Ana pro D vκ r T A secundo: Vtru P0xxmΠς a proportione aequalitatis, vel mi-iir .Ei mi D ri aequalitatis fiat actio,id est manotis si . sito, si a & b sint virtutum aequali ii, at actio. vim in unum possit agere in aliud,
vel si unum sit minoris virtutis, ii aliud, virum possit agere in aliud, quod est maioris virtutis. 'Arguitur primo pro prima parte, quia si aqua proiiciatur in igne,utrumq; videtur agere in reliquum, & corrumpere reliquum,ergo videtur, in sint aequalium virtutum. Pro secunda parte probatur quia quando gutta aquae ponitur in dolio vini, gutta agit in vinum di bilitando ipsum F vinum,& tamen est minoris virtu- Totentia iis,quam ipsum vinum. Pro solu-uiPἰς tione supponitur,'triplex est poteria, ut ad propositum sufficit .scilicet activa,passiua,&resistitia. Tunc di-
com non Oportet potentiam activa
esse maiore potentia passiua, seu receptiua, ita Tvirtus activa potetiae activae sit maior, quam virtus passiua potentiae passiuae, immo quanto virtus potentiae pastiuae est maior, tanto magis potest recipet e, oportet ergo intelli Sere de potentia resistiua, idest 'si potentia activa agentis si aequalis potentiae res stivae passi, vel minor, utrum tunc fiet actio hoc semper intelligendo de agente naturali,dc no libero, quod agit quatum vult, & non quantum potest. Supponitur ulterius,a liceta,&bsnt aequalium virtutum activarum in Vedo,adhuc poliunt agere ad inuicem, immo licet b sit minoris vir Glutis in agendo, quam a adhuc tamen post et asere ina,& hoc patet per experientiam de ignes,&aqua, quae agut ad inuicem, & tame aqua
est mi noris virtutis in agedo. Isupponitur ulterius, si debeat esse actio, oportet si potentia activa sit maior in agendo,qua potentia resistiua in resistendo , quia alias non posset dari unde veniret maior, vel minor velocitas in agendo. Et si Instat in . quis quaerat, quomodo ergo unum aget in aliud,& econtra. I Respondetur, quanto aliqua qualitas est maioris virtutis in agendo,tanto est minoris virtutis in res stedo,&ec tra,puta quanto est maioris virtutis in resistendo, tanto est minoris vi tutis in agendo. Vnde caliditas est maioris virtutis in agendo, ideo est minoris virtutis in resistendo,& siecitas est maioris virtutis in resstendo, ideo est minoris virtutis in agendo.Ex quo sequitur,ci licet ignis sit maioris virtutis in agendo, et aqua, tamen est minoris relastentiae, ideo unum bene potest agere in aliud, &econtra. 'Et isto sequitur, et aliqua, quae sunt aequalis virtutis acti-uae, vel res stivae possunt agere ad inuice .sed iro si virtus activa sit aequalis virtuti ,vel minoris,quam sit virtus reli stiva,&per hoc soluuntur rationes,quia talia possunt esse aequalia in agendo, vel in resistendo i icet non aequalia in agendo, & resistendo. Et siquis dicat depulta aquae, quae agit in doli si vini, quia virtus
resiitiua dolii vini est maior, si visetus activaguttae aquae, ergo non vE