Petri Tatareti ... In Aristotelis philosophiam, naturalem, diuinam, & moralem, exactissima commentaria quibus passim inseruntur quaestiones quamplurimae, ... Additae sunt in calce duae quaestiones R.P.M. Iacobini Bargij, Scotistae clarissimi. Omnia n

발행: 1581년

분량: 854페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

521쪽

A producatur nullum verum esse her, gnitum,ut paret de rota, de qua nuc Cneque quid ditatiuum neque essen- potest haberi lcientia. I Sequitur vitiae, neque existentiae, Sc hoc vult ha terius, unonopoliet terminos, exsco. si . . bere Scotus. Hoc sui olito respon quibus componuntur propolitio-4 st 3 detur u aliquas propol tiones. 'Pri nes ingredientes demon strationem ma , ad hoc res cognoscatur non supponere pro praesentibus, sed lus oportet,ci, habeat aliquod verum re fit iij supponant pro praesentibus, realenili sorte cognosceretur cogni praeteritis, S suturis vel possibilib. tione intuit tua, quae requirit obie- η Et hoc est quod dicitur commun ctum esse praesens,& existes non q- ter, quod copula in talibus propolia M. dem praesentialitate locali, sed prae- tionabus ab soluatura tepore, id est sentialitate proportionabili cosniti extrema indisserenter capiuntur in ad coenoscens. Secuda propositio, ordine ad quamcunque di flerentia

Deus ab aeterno non minus cogno- temporis,adeo quando dico homo,

uit preterita, sutura possibilia, qua est animal rationale, homo accipis presentia,& tam e notum est,' mul tur pro 'ta possibilia nihil lunt, nec aliquid turis, S possibibilibus, saltem disiuer t,nec aliquid fuerunt.' Tertia ctive vel disiunctim. ' Vlterius se

propositio:Deus ab aeterno non mi- quitur 91 omnes res sunt productae' nus cognouit esse existentiae alicu- ab εterno in esse cognito.' Vndere

η tu quam esse Mentis Ex quo se- producti in esse cognito no est aliud D' uuitur, in sicut Deus ab qterno ali- quam ipsam esse actualiter cognita. uid cognouit saltem suturum,eria sEt aduerte, et esse cognitum dicidus existentiam cognouit.s Sed du tur esse actuale,quia res ipso actua-bium an Deus cos nouerit ab aeter- liter, coῖnoscitur, non quidem esseno existentiam po ibilium,quae nu actuale simpliciter, scd solum secun quam erunt. Et ex istis seuuitur dum quid. ' Et si qua ras quid est 2 . Oς' ' nume, re non ponuntur in praedi illud esse cognitum. Re pondetur, k quis

eame o secundum esse cognitum, quod non est aliud, a res cognita. differe ab saltem ut ly secundum capitur redu Ex quo sequitur ν istud esse cogni- eueroruplicati uet,cum esse cognitum quoda tum non est aliquid verum esse rei, ubil modo videtur accidere rei,sed res re necessentiae 'ec existentiae. Ibequi nitur in praedicamento secudum tur etiam ir istud esse crinitum noeius esse essentiae cognitum, cum ta- est formaluer esse possibile, immole esse ab aeterno fuit cognitum,ideo ipsum este possibile concomitaturres ab elemo fuerunt in praedicame ipsum esse cognitu m, i ta esse coto, saltem secundum cognitionem gnitum praecedit naturabile possibi ipsius Dei. Seouit ulterius ex hoc, leNude quia res h-bet esse cognitu, o, ad hoc, i aliquis sit subiectu icien ideo habet esse possibile,& non ec5Maerealis non oportet si habeat else tra.' Et ad utrie tamen , in istud esse

reale, sed sufficit, et habeat esse co- cogn itu & repostibille .distinguunt

522쪽

Liber I Q

syrmaliter ab inuicem. Et siquis Quaerat', an illWd et se cognitum sit

Pubist. peus. Rei pondetur, t non formaliter recrealiter est Deus, quia non est nisi ens dimini nutu :n icet tame, bene 'irticipative, Z extrinsece sit Detis. Dr ulteri: ip non eii intellectio, sed eil res cognita quae termim in intellectione ui. Vnde tale ee cognitum continue dependet ab ipsa intellectione, ita et, illa destructa,

de imitur illud ella cognitum. Ah,lai ' ν η i T A T v R tertio.Utrumh8.i ali. in a habet aliquas operationes p- quas ope pri .is quibus non comi unicet corporationet, 'IPro cuiu, solutione supponitur

tu hbii Tym dubium non habet dissicul

eoieet Je anima vegetativa, vel sen- corpori. sititia quia certula est, ii illae pulla habeot operationem,quam possint. F exercete sine corpore,seu sine organo corporeo, ideo illae no sunt separabiles a corpore, & dato.ui Deus pyuam potentiam absolutam illas se

.parae et a corporibus siris, certe ex-

itra cui pus nullas possehi habere ope. : 2 : rationes. Et siquis quaerat, nonne . ad buc anima sensitiva posset recipe. revisione. RespIndetur linon uia

tiuae licet producantur ab anima, tamen non recipiuntur in anima, sed in potentiis, quae non sunt anima, seJ quaedam tota partialia, composita ex quibustiam realitat: bus animin quibusdam partibus corporis. Supponitur secundo si licet anima rationalis sit torma, seu actus ipsius corporis tamen non extendi ur.ad extensionem ipsius corporis pro-ater eius persectionem, sed ex tota

in toto ,& tota in qualibet eius par se te de quo alias magi videbitur.Omnes autem aliae Armae ab anima rationali sunt extense secundum , u 'tenditur illud in quo recipiuntur, . t bibio ala Sestiua ex tedii P totv c O .

sic u ilia pars animae sensitiuae quae informat caput, non est illa quae in-iormat petes,& sic de aliis. I ercio cum s sit supponituri triplex est species,seu ic P similitudo vel ratio per quam res co 'μ' gnoscituri species sensibilis speciei phanta ilica, quae vocatur phanta iama,ti species intestigbilis. I DiiDrunt tamen i iis species,& quantum ad s ubiectum,& esse repri sentatiuii: nam tam species sensibilis, qua phatallica recipitur, in aliquo corporeo puta in organo, ideo sunt extensibi-biles, sicut illud orsanum corpUrc ii,

sed species intelligibiliet in nullo cor porco recipitur sed in intellectu pos

sibili praecise recipitur. I, ed φ dis

serant quantum ad este reprilentatiuum patet, quia species sensibilis solum repri sentat rem in prisentia

obiceti,& non dura neque permanet in organo nisi quamdiu sesulo manet, vel obiectum estprssens,vel si maneat parum post manet, sed specie, phatallica repraesentat rem tam in pretientia, luim in absentia, ideophantasia phantasiatur, tu arduis obiectu non sit prsiens. I Conueniuntianaen iste diis species,quia quaesi-bct reprssentat rem sub conditionibus singularibus. Et aduerte, Pprosia tu isto ab illa specie phantastica, & intellectu agente causatur

species intelligibilis in intellectu, possibili, quae repriscnt i rem tamin

523쪽

n in absentia, quam in prssentia, sed quod organum corporeum, sed in enon repri sentat eam sub conditio- ncit ibi, quod obiectu ni sit sibi debinibus singularibus,& hoc est quod te praesens vel in eli vel in sua spe volebat dicere Anamentator, i in- eie. Et aduerte. quod operatione tet Iecttis agens est, qui facit uniuer quas non potest exercere sine orgi salitatem in rebus, id est causat spe- no corporeo, nunquam recipiuntur elem intelligibilem, per quam vni- in anima, sed in aliquo copolito paeneriale reprssentatur ut unum obie tim corporeo,& partim spirituali,ctum numero praedicabile de pluri- puta in potentia, qui componitus busprqdicatione dicete hoc euhoc. ex quada in realitate anime, Aparsi In is supposi is respondetur ad du corporis. Et hi c de secundo articu . . bium , lanima habet aliquas pro- Quantum ad tertii in sit. pria, operationes quas exercet, sine Cos C sio responsali, organo corporeo licui est intellige- Scia de Anima habent pro subiectos re & velle , , & istas potest habere attributionis cornus aiatu sub rone tam coniuncta eorpori, quam non aiati iter Ptes philosophis natui ali coniuncta. ivnde ad hoc, quddin- est ce tibi S honorabi ior.' Et ad r5 tellectus tutelligat, non requirit si nes patet,quid dice du in primo art.

ARISTOTELIS

aret

LIBER SECUNDVS.

V E quidem a

prioribus tradita

de ara dicta sunt,

iterum aut laqua ex principio redeamus tentantes deIerminare,

quid in anima, ct qua utique erit communissima ratio ipsius, dicimus urique unum quoddam genus eorum oci et g est secundnς liber de anima, in quo ' Anima Philosophus deterini---- nar de substantia ani- , , quid. nis, secundum eius propriam op nionem .s Et di iriditur in quatuor tractatus primus diuiditi irin quin qlie capitula. In primo ponit distini tionem ipsius an inas,ponendo qtias dam diuisiones.' Prima , cnt: π' quoddam est substacia, aliud est accidens. Diu dZso b Go dile

524쪽

Liber II.

E eidens. Secunda substantiarii alia est materia, quae non est secundum se hoc aliquid, at ia est forma secundum quam res dicitur hoc aliquid, ct alia est composita ex his. sex materia, & forma. s Tertia diuisio, duplex est actus, quidam est actus,

primus, sicut scientia, alius est actus secundus , sicut considera -- . s Quarta si. bitantiarum alia est corporea, at la incorporea. IQuinta corporum quaedam sunt phylica, alia no sunt physica, sed maris artificialia . I Sexta corporum physicalium alia habent vitam. qu.e alimentum augumentum & decrepentum suscipiunt, alia octo no hant vitam. I Dcinde infert dufinitionem animae dicens, u anima est actus corporis phy sici in potentia vi F tam habentis. Probat quia anima est substantia, & non est compositum, nec materia, ergo est serma. Quodno sit corpus probat, quia omne cor

I us habet vi tam, sed anima non haei vitam, igitur. Secundo, quia ala est eorum,que sunt in subiecto, sedeorpus non ea in subiecto,igitur.

I Deinde declarat diffinitionem aiero ad singulac partes & in tedit tres,nclusiones. I Prima, anima est a-s primnuequia anima est actus,sie ut scientia, sed leientia et scientia est actus primus ergo an maa i ii in primus. I cun da conelusio, anima iactus primus corporis organici, quia anima est actus corporis viventis,& omne tale est organicum hens partes diuersatu in rationum ad di

uersas operatione, exercendas, ut

plantae habent solia ad cooperiendusructum ,& radices ad suscipiendu Galimentum,& similiter animalia habent caput aut pedes, S sic de aliis, ad diuersas operationes exercendas igitur. IEt subdit,u, non debet quεrere, utrum anima & corpus sintvnum, sicut neque de cera & figura, nec de actu & potentia, quia actus,& potentia habent ex suis natiaris ut constituant via uni totum. I Et illo textu elicitur hic auctoritas. No est quaerenda causa supple extrinseca, quare ex actu, &potentia fit unu ranisi quia hoc est actus aliud vero potentia. Tertia concluso, anima est

actus substantialis per quod substitia est talis, sed per Manimam aliqua subitantia est tali igitur. IEx prae dictis insert m anima est actus corporis vitam habentis in potentia, Pprobat per simile,quia scut se habet is semen,& fructu sale anima siue habens anima Hoperatio animati, sed semen,& Ductu; sic se habent si, habens semen habet in potentia fructum ergo a simili . habens animam habet in potentia vitan .sFmaliter subditu licui visus& pupilla sunt oculus, ita anima, & corpus sunt

animal.

si uoniam aurem ex incertis Tae. radi quivilem certius Fertius autem sit indiu quod certum, o secundum rationem notius.

I s et v n est secundum capitulu Altera ala in quo philosophus demon strat dis d finitio. finitionem animae per aliam di initionem nobis notiorem ,& dicit Pex notioribus nobis tamen secundum naturam minus notis) fit no

525쪽

bis noti iis, secundum naturam di i persectis,si dilatio ad constrictio. Csimplicitereti notius, ut per essectus Et Ribditq omne vivens a iquos

qui sunt nobis magis noti fiunt no- dictorum modorum vivendi vitri bis cause notiores, quae tamen sim- sSecunda conclusio, offendit quies Plisa ter S secundum naturam sunt conueniat primu , Nodus vivendi,

notiores EIis it v, duplex elidis & haec est,omia vegeta, ita habet finitio artim , unaquae datur quod a primum modum vivendi, stura ommodo pG cauam, sicut illa quae di- nia habent principium perquod sumeti priuri&alia per essectus, puta. stipiunt augmentum, di decremenin q; adicitur animi est principii, tum secundum contraria loca, α vivendi fit dicit u non sufficulcire contrarios situs, quia non augeren- illam quae est nobis notior sed opor tur sic cursum , quin euam augeantret per iliam demon lirare aliam. . deorsum,omnia enim v diabilia, Etlabdit poon est inconuenies, aluntur,& vivunt usque in finem,&vnam diffinitionem demon lirari y quousq; possint alimentum suscimaliam: nam contingit unam diffini- re.' Tertia conclusio. possibile estrionem esse principium demonstram primum modum vivendi separaritionis,aliam conclutionem, & alia ab aliis, sed non econtra, ut paret inltotam demonstrationem p one di L plantis,quae non intelligunt, nec set serentem. IEt dat aliud exemptu . tiunt,tamen mouentur sin diuersis P in mathematicis, ut tetragonus ell, loca.s Deinde ponit ditam inter se doriogonu aequilaterale equale qua- sitiuum,&fm locum moti uu, quia drangulo alia parte longiori, & ista multa sunt a talia,quael unditan laivi dicere effectum, sed ista Tetrago locum non movemur, quae in dicanus est medie rei inuentio,vrdi- tur vivere'IEx hoc insere plensus cere causam s Consequenterponit tactus inest omnib.alalibus,quia si- philosophus aliquas conclusiones. cui vegetatiuum poteti separari a Ses Prima est v, ia est principiti quo sitiuo,& ab aliis, ita sensus tactus ab

v ruimus, i. qua aliquid viuu,& pedi aliis sens rised non econtra, erpo hoc differunt alata ab inanimatis, in sicut vegetatiuum ess unipa siti aiatam non habent principium vi- i quam omnia vegetabilia participatrae alata vero habent principium vi ita sensus tactus eli unus sensus queitae. Ita quo insertu opera vite sud omnia sensibilia participat. Ex quo multiplicia.Lintellinus. i.intellige- infert 'ex praedictis possint clici,1 re sensus,i. sentire,&motus M l quatuor gnadus,vivendi, sivegetaticum,non quicunque sed qui a prin- uum sensitiuum , intellectivum ,& .ripio intrinleco est ad diueris loco secundum locum instituum. Consevel situs, ut augmentatio vel dimi- . quenter mouetduo dubia. l Ptima , ι, nutio per sumptionem alimenti, Fc: utrum sentitiuum, regeta Nuli D,& . omnes alii motus progressi ui uallu intel lectivum studiuersae rei itis, euam volatiui natauul,&inanis. eiusdem anum. Ibecuduinti Mili-

526쪽

E quodque istorarim sit pars anim fi muς.s.seleti a Si anima similiter du- Gtrum unum separatur ab alio rario. plex eli principium quo sinamur.f. ne solum, vel et a loco, & subiectoo finim, S sanabile quo materiali- Ad secundini respondet philoso- ter sanamur, ita similiter illud quophus, dicen ιγ maliqui biis non est viuinam&sentimus dr dupliciteridi melle videte pridictan .separatio quia aliquo principio vivimusta ilnem in aliquibus aute est dubium Mrma,& at i quo tanquam subiecto videre: nam in viantis partes sepa- tunc dicit s anima est principium, ratae,& decita videntur vivere,& si quo ululantis, lentimus, movemur, militer in aliquibus animalibus, pu S intelligimus primo. Ex quibus opta annulo sis, ut sunt an uillae & bus infert aliqua corollaria. η Pri- serpentes,quorum partes de ilae vi- nium anima est actus corporis,quia Dunt,habenteni in sensum,dc pham non est materia nec totum composita fiam,& appetitum, quia ubicunq; tuiri,ergo est actus seu forma. IIS est laetitia & dolor ibi est appetitus.' cundia, corpus non eli actus aiae, set

Et τ partes deci' habent sensum, mal est actus corpori .s Tertium aniprodat,quia si pungantur, se retra- ma neque est corpus, neque sine coehunt. Et in istis sensitiuum, moti uu pore. - Quartu aia no est actus cuia secundum locum , & vegetatiuum i udibet. orporis sed corporis organi non videntur distingui loco, S su- ci,quia viai utariusq; actus elisira 'v biecto. I Sed de intellectino dubiu pria materia, in qua natus est sic fie- Hest. Vtrum differat ab aliis ratione rimam actus activorum sunt in paselum ves etiam loco, &subiecto, tiente praedisposito, ideo materiae quia intellectivum ur esse quod da alae est corpus physicil vitalistens

aenus distinctum & separatum ab μ .

aliis, sicut per tuum a corruptibi simi mei simili. I Deinde soluit primum dubiu, 'nudicens ae quatuor gradus vivendi, Qv AUR t et v κ . Utrum dissi

insunt quibusdam viventibus, ut nitiones an inas sunt sum cienteras. hominib.aliquibus aliqui, ut brutis signate.' Arguitur primo, contra insunt v cematiuum,& sensitiuum, primam diffinitionem,quia anima & secundum locum motivum, qui non est actus corporis, igitur primabusdani inest scisum vntis,ut vexeta distinitio non est boria. Ans probattiuum plantiu Ex quo insert ' in qu:a ala no est pars corporis, igit nodi uersi predicta soni diuersae an in Messe actus corporis.' do sic. A ia mp, vel potentas a, imitem essentiat est actus corporation is, ergo non est i iter distinctae, sed in eodem sunt actus corporis. Antecedes patet, ua

Corolla . par res ipsius inimar. Ita omnibus anima est actus sicut scientia, sedria. praedictis vult inlarre secundam dis scieraria est actus considerationis igifinitionem animae,& dicit primo, , citi. I rertio sic. Multa sunt corpora sicut duplex est pi incipium quo sci annuata, quae non sunt organica, i.

527쪽

A in quibus non a prim i aliqua diuersias organorit, ii tant. vem tib lia,conchae,& spontis mari ira: ergo male dicitur quod est actus corpo-

frium sulceptiuum vitae: erso illa lis initio conuenit aliis a diibi , to. Antecedens patet quia sne corpore non vivimus. s Quinto siet Unius

ei est tantum unum esse ergo unius rei videtur esse tantum una distinitio. In oppossum est philoΕphus

In textu. In quaestione erunt tres attic. Quantum ad primum. Art. I. PRIMO sciendum, circa textum incidunt aliquae difficultates. An i ni- Prima tutium omnis antina dicaea tu esse in esse substantia. Et videtur θ no, Libstati a. quia commune est omni subflanti ' B in subiecto no esse, sed anima est in subiecto, quia in corpore, erSo. ISecundo sic: anima potest adeste& abesse subiecto, id est corpori praeter iubiecti, idest corporis corruptione: - igitur. In opposita arguitur, quia omnis pars subilantiae est subitan . tiam, sed anima est pars substantiae: ergo anima est substantia. I Pro Plutione supponitur omnis anima liue sit rationalis, siue sit sensitilla,sive vegerativa, dicitur esse si stantia, non quidem substantia vi est genus generalissimum, sed cariendo substantram large pro omni illo,quod non est accidens, seu pro

omni illo, quod non inhaeret,neque natum est inlicerere. s Et si dicatur, anima non dieitur per se ens: ςrgo mon dicitur esse substantia. Respon

detur taliquid dicitur perseens tra liciteri Uno mcdo,ut idem est et Cnil starier & lic accidens potest dici p e, id est ens stilitarie capisi, inlacraria emo altaris accidens d pibi res si id est sistitasse & no in su- ' bie sto: anima etiam rationalis ist modo dici esse eris per se , idest .luuii viso ira est separata a corpore. Et aduerte et aliter, & a' iter accidens , & forma materialis dicuntur esse per se , quam alii ira rationalis, quia are idens & serma materi alicitu dur per se, id est solitarie per virtute causae extrinsecae, sed anima rationalis no tu dr se res per se, sed virtute suae natui ae sibi derelicte, qano necessario dependet a materia in proprio suo esse. 'Secudo modo d eus per se prout distinguitur contra . ens in alio,&lic per se ens est ideci,n5 inhaerem, nec actualiter, nec aptitudinaliter,& hoc modo,quaecunqὲ substantia non selu composita, sed et materia & forma est ens per se,qalicet forma substatialis inlit materii insermando ipsam , non tamen inhaeret, quia inhaerere dicit non per se in formare, quia inhaerens, neque

est actus simpliciter, sed scam qd,

nee cu illo cui thaeret facit pseu nu, scut illud qd in imat. Et ii qui, η' Instatia .rat,quare ex forma substantiali materia magis si unu per se quam . ex subiecto& accidente. Respon det ibi Scot. cum Aristot. 8. Metaphysi. re. .

9, non est aliqua ratio, niti quia hoc est per se actus,& illud per se potentia, & huius non est aliqua vite rior ratio nisi propria ratio huius R. illius. Alio modo capitur ens per se,illud quod trabet ultimam actua Tertia Pars. I i li:

528쪽

Anima quo diei

tur actus prunus.

Vtriusq;

eatio. C

. Liber II

litatem, ita et, non est per se ordinabila ad aliquem astu in simplici Ier, &tunc idem est ci, per se sui se , seu suppositum,vel hoc aliqui Aia tuo modo anima no dicitur cile ens per se. Et li quis quaerat,quomodo anima dicitur actus primui . Respondetur u .ideo dicitur actuS,primuS corporis,quia est principium operati num ipsius corporis, sicut scientia dicitur esse principium considerationis seu cognitiorus, ves quia per sectiori modo informat corpus, Q

quodcunque allud.

SE cvNDo sciendum, T pro declaratione distinitionum animae supponitur,l prima disinitio aninis est cois omni animae tam ronali sensit tuae, quam vegetata uae. 'Ex quo sequitur ut anima ur esse vulvo cum au animam rationalem sensiti Data vegetativa. Et liquis dicat, Fanima ronalis directe sit in praedicamelo cu eo tineatur sub ara, quae vresse genus .Rndet facit ter, i, tisi sequit, sed oporteret sic argui, otl-net sub gencre id est se diui h enera

liminas, vel contentu sub genere generalissimo,ergo est directe in praedicamelo, mo anima non est genus generalissimum, neq; cottiactur sub genere generali sti ino, immo sorte no est genus, licet sit uni vocum adsitasti es animas. 'l Sed dubium est quo contrahatur ad illas animas: Virum per differentias, vel per m dos intrinsecos.' Et si arguatur: anima veget.lima, non est aetias corporis ganici,cu in planti, non appa reat diuersitas Orgamnili , et non Vrsibi sint poneta illa organa,cu non

ponitur nisi ad diuersas operationes . exercendas, sed iste arbores no videtur habere diuersas operationes: igitur. Respondetur planis habet die uersa organa, licet in parua dilii ctionem habeat, pol ct dici P per iliata diuersa organa exercentur aliae,&aliae operationes, vel saltem magis exercetur per una Parte, v per alii,& per radice, magis exercetur actus nutritionis, quam per alias partes. Et siquis iterum dicat, i non cos uenit anime cili, quia in celo non 3. Costr.

sunt diuersa organa, cum cstum sit si uniforme in omnibus suis partibus Respondetur ut alias visum est P . t. secundu veritate ibi no sunt animi. I Posset dici, quod non fuit meru- . RAristo.coelos elle animatos, ct quan do vocat animam coeli,dsbet intelligi quantu ad conditionem, quia Hanima est motrix,& non quia sit sorma, sed est intelligentia propria motiva illius orbis. LEt siquis iterum

tu. Erat de amnia rationali,quae posts eparationem non est actus cC odiri, .rendetur P licet actu non sit a. eius, tamen bene aptuudine, ila inclinatur adhuc ad informandum

situm corpus 'Et siquis iterum dicat. videtur quod in illa d stinitione illa particula, physici, frustra ponat,

cum Onane corpu3 sit nam rate. Respodetur m licet omne corpii, si naturale, dato tamen quod cum hoc Martificiale,ibi ponitur illa particulaad.denotandum, quod anima non conuenit ei ut artificiale, sed ut naturale. Adverte ulter tu, , si feci da diffinitio animae propite conuen-nusoli ani .na rationali: cum detur

. per

529쪽

A perquatuor pradus vivendi, ut in

solo homine inueniuntur, S hoc si --- ly & , capiatur copulative: videtur oi etia, i, ly viuere in illa distinitione, non debet capi generaliter pro Omni operatione vitali, quia tuc videretur,quod alie particulae frustra ponerentur, nisi diceretur, v ponun- tur pro maiori explicatione, debet ergo capi pro aliqua operatione vitali, speciali distincta contra alias, sicut operatio animae vegetati uae, debet etiam in illa diffinitione numerus pluralis accipi pro numero singulari, ita quod sit sensus, anima est principium quo vivinans. i. quo aliquid vivit. An intel- TERTIO sciendum,l circa texligere si tum incidit una difficultasE Utrum initivi,' intelligere sit operatio materialis,lis vel im vel inaniaterialis.Respondetur bre-n aleii - uiter, pla est immaterialis. 'Etsi i arguatur,quia si hoc esset velum,mav xime esset ideo, quod intellectus ad

eam eliciendam non indigeret organo corporeo, sed hoc non, quia eadem ratione diceretur,quod operationes ignis essent immateriales: Oignis non requirit determinati pa tem ad exercendum suas operati

nes. I Vnde sorma, quae est uni sor mis in toto, & in qualibet eius parte non dr operari per organii. Respodetur breuiter, quod non dr io im- materialis, sed quia eius immediata receptiuit dr esse immatetiale, pulta. . Ia ipse intellectus, vel ipsa anima. Et si quis dicat, anima no est recepti -' vum ipsius intellectionis,sed ho, cu homo dicat intelligere, lino csset ni

si intellectus reciperetulia homine.

R espondet Sco. ad hoc etiam ad Comnia, quae in illo notabili ponun- Mo. Itur, quod operatio immanens po- quo uteit conuenire alicui dupliciter . . Vno modo tang Pximo lusceptiuo& sc intellige e dr couenire animi. IAlio mo tanu susceptiuo remoto& sic bene dr conuenire homini. IEt ,s quis quaerat,none operationeS sen . . P astitiae dicuntur et immateriales, si

ur quod recipiatur in anima, quae est immaterialis. Respodetur quodquslibet operatio sensitiva est primo compositi ex materia, sicut propris receptiui, ipsa enim anima non est immediatum receptiuum ipsius vilionis, sed ipsa potetia visiva, queeit quodda copositum ex anima, dc quadam derer minata parte corporis. I E t siquis petat, nonne anima est ratio proxima recipiendi illa vi- Dsonem. Ria detur 9, anima sit principiti productivum illivsoperationis,

no est in ratio proxima,neq; includit aliquid quod sit ratio proximrecipiendi visionem, sed sorma totius organi,eo modo quo humanitas dr forma totius hominis, est . xima ratio recipiedi visionem sEt ex isto sequitur: quare anima poli separatione non pol sentire,quiano habet receptiuu sensatioris, neque ronem recipiendi .s Et siquis quirat, quare aia melius requirit diuersaspartes,vel diuersa organa ad producedu suas operationes,cialis sormae.Res detur' ratio est, quia ip sa est Quodamodo illimitata in age do, cu sit principiu multarii operationu dissimilium & diisermarum, a 'it quae non piat elici nisi mediantibus' a i a par- Diuitia 1 oste

530쪽

. ,. E partibus ilissimillisus, seghoe non

inuenitur in allic formic' et M an Qv λκτο sciendii, et, circa te

Iditi. tu incidiit adhuc aliqua pasiae dissites,itti, M tale siriliva an anima sensitiva

intenda sit extensa ad exte onem corporis, tur ad & similiter vegetatilia. Ad quiri re ension4 odetur breuiter ne dotale P0 sitione, anima sensitiva est extensa id extensu ne corporis, ita r in s la in toto, sed no tora i sualibet parte, sed pars in parte, quia cisaia sensitiva constitus ad corruptione subiecti exili, vel ad corruptionem illius cuius est pars, dit iditur et aia sensitiva ad diuisione subiecti extens, ut patet de animalibus annulosis, quoru partes decisae vivunt. tDnt in aliqui ei, est in evecta, quod pro-c bant, o a nulla operatio in una parter subiccti remittit alia operatione saeta in alia parte sit brecti, sed operatio animi sensitiuae facta in una patre subiecti extensi r ittit operat ione factam in alia parte, ut si animal

multu intense aspiciat aliquam re, non ita bene perciperet potetia au- . ditiua sonu in alterius. I sed ista ratio non concludit, quia tal:ς operatio non remitti aliam' op. ratione, sed potentia non tantum agit Irmpter nimiam actionein alterius, vel

propter aliql aliud impediens. s

cunda dissicultas: Vtru an me sentilius, siue vegetatiust tide esse cum

esse totius. st videtur u sic, ius alina sensi terno corrupetur unu ad corruptio-tiuae&- ne alterius, immo videtur et ppterget. esset hoc ii, esse animi romtis distingua- 4' , . tur ab esse totius, cu remaneat post. coi ruption E totius Respodeturbreuiter secundu m&em Desti. γ ς - olibet anima habet seu propriu esse distinctum realiter ab esse totius,& Scot.q. s. hoc loquendo de teste,per quod res recedit . aliter a suo non esse,qr

nihil aliud est,si illud, per quod alici uid est extra lutesiectu & potentia tuae caus ' Et ponitur talia renita, omnis res ,raliter distincta si alia R ila. haber proprium esse di sirim ab e . se alterius,nam sic A re, habet sini proprium esse: Na esse rei no est alia res ab illo cuius est esse, ideo si test rex distincta ab alia ita habet suli

proprium esse. s Ex quo sequitur et

anima separata a corpore habet illud,& idem esse, quod habebat qn

insermabat corpus. Et ex isto sequitur 3 non est in conueniens una re habere plura esse partialia compone vi e . tiavnum totum esse. Et in dicitur de anima rationali esse eius ma- H net.Dicos, verum est . quia esse eius ,

est omnino incomiptibile per se, &per accidens, sed at te sermae no manent in suo esse corrupto toto, non quia esse earum non fit aliud ab esse totius compositi,sed quia corrupui turper accidem; & hoc quia corru-pens per si una principium activa contrarium illis attingit illas, vel ua

itingit totum copositum a quo talos serms sunt inseparabile in est in do. Et lisc deprimo artie. Qualium

ad secundum. nDv xir Ar ii primo Vtrum Ast , in qualibet parte corporis animati An I qu. sic tota anima. Arguitur primo lj l ibo par no,quia sequeretur ', qualibet pars te Orro antinalis esset animal,&jqinelibet I: pars horri se eet homo,sed illa sunt

SEARCH

MENU NAVIGATION