장음표시 사용
541쪽
in tribus non app re aliqua diu et pliciteri Uno m6do,ut idem est C
sitas olpanoui, licti unt-veght i - iblitarier de lic accidens potest dicilia,copchae,& spongia marina: ergo pesse, id est ens solitarie capto, maledicitur quod est.actus corpo- inlac sentento altaris accidens dρYinor nici. Quarto ite. Corpus est ibi per is, idest solitarie & no in sui. Irincipitiquo, ruimus cum lit pro- biecto: anima etiam rationalis ist prium susceptiuum vitae: ergo ista modo dicit esse ens per se , idest distinitio conuenit aliis a dimmio. irare Oest separata a corpore. Antecedens patet quia sine corpore' Et aduerte paliter, Saliter acci non vivimus. 'Quinto ster Unius dens ,&forma materialis dicuntur rei est tantum unum esse: ergo unius este per se, qua mari ima rationalis, rei videtur esse tantum una diffini- quia are idens & serma materialistio. In oppositiim est philosophus sola dur per se, id est solitarie per vi
In textu. In quaestione erunt tres at- tute causae extrinsecae, sed antima ratici Quantum ad primum. tionalis no solii dῆ sic ens per se, sed Parvo sciendum, ci circa tex virtute suae naturit sibi derelicte, qatum incidunt aliquae difficultates. no necessario dependet a materiam in T I n' sprima tutium omnis antina dica- proprio suo esse. 'Secudo modo ditur esse substantia. Et videtur Φ no, ens per se prout distinguitur contra . . ratio. quia commune est omni substantis ens in alio, Stic perseens est ideR D . . . ., B in subiecto nδ esse, sed anima est in no inhaerens, nec actualiter, nec apti subiecto, luia in corpore, erso. ISe tu dii aliter,& hoc modo,quaecunq; cundo sic: anima potest adeste& ab- substantia non solii composita, sed esse subiecto, id est corpori praeter et materia & forma est res per se,qa subieeti, id est corporis corruption et licet forma substatialis inlit materie- agitur. In oppositu arguitur, quia informando ipsam , non tamen in- Omnis pars substantiae est subitan . haeret, quia inhaerere dicit non pertiam, sed anima est pars substantiae: se insormare, quia inhaerens, neque ergo anima est substantia. I Pro so- est actus si meliciter, sed scam qd, lutione supponitur m omnis ani- nec cuillo cui iliatret facit pse una,ma siue sit rationalis, siue sit sensiti- sicut illud qa in imat. Et liquis η- Instatia. ela, siue V crativa, dicitur esse sit, rat,quare ex forma substantialictantia, non quidem substantia ut materia magis fit unu per se quam . est genus generalissimum, sed ca- ex subiecto S accidente. Respondet piendo substantiam large pro omni ibi Scot. cum Aristot. g. Metaphysi. re. . illo,cl uod non est accidens, seu pro ν non est aliqua ratio, ni ii quia tioc ororii illo, quod non inhaeret, neque est per se actus,&illud per se ponati rara est inhaerere. Et si dicat ur,' tentia, & huius non est aliqua vite anima mori d ieitur per se ens: ςrgo rior ratio nisi propria ratio huius & . mora dicitur esse substantia. Respon illius. I Alio modo capitur ens periscor oe aliquid dicitur per se ens tri se,illiid quod liabet ultimam actua T. Tertia Pan. I i li:
542쪽
litatem, ita et, non est per seordinabitet ad aliquem astu in simplici; er, retunc idem est ii per se i ubi Huri, leu
modo anima no dicitur esse ens per se. Et liquis quaerat,quomodo anima dicitur actus primui. Respondetur u .ideo dicitur actus,pri mus corporis,quia est principium operatio num ipsus corporis, sicut scientia dicis csse principium considerationis s eu cognitionis,uel quia per stetiori modo informat corpus, vquodcunque aliud SE cvNDo sciendum, T pro declaratione distinitionum animae supponitur,u, prima disinitio animae est cois omni animaeram ronali sensit tuae, quam vegetatiuae. 'Ex quo sequitur in anima vi esse vitruo cum ad animam rationalem sentiti
Da& vegetari ua. Et siquis dicat, si anima ronalis directi sit in praedicam etOcu coli neatur sub ala, quae
v p esse genus. Rndet faciliter, i nos equit, sed oporteret lic argui, intinet sub genere qd est se dux renera lissim si, vel contentu tub gen cie generali stimo,ergo est directe in praedicamelo, mo anima non eli genus generalissimum, neq; cotinetur sub Lenere generali lii ino, immo sorte no eli genus, licet sit uni vocum adsilas ta es animas. Sed dubium est quo contrahatur ad illas animas: Virum per disserentias, vel per m dos intrinsecos. IEt si arguatur: anima veget.ltitia, non est aetus corporis organici,cii in Plauti, non appareat diuersitas organo iii , et non vis ibi sint poneta illa organa a non
ponatur nisi ad diuersas operationes . exercendas, sed iste arbores no videtur habere diuersas operationes: igitur. Respondetur 9, planis habet diuersa organa, licet in parua distit Etionem habeat, pol et dici P per iula diuersa organa exercentur aliae,&aliae operationes, vel Ialtein magis exercetur per v na parte, v per alii, di per radice, magis exercetur actus nutritionis, quam per alias parte Et siquis iterum Uicat, i non coucnit anime csti, quia in celo non l. Coel. . sunt diuersa organa, cum colum 6 di a. uni rine in omnibus suis partibus,
Respondetur ut alias visum est P .i secundu veritate ibi no sunt an inas. Pollet dici, quod non suit mens- AAristo.coelos elle animatos, ct quan
do vocat animam coeli, debet intelligi quantu ad conditionem, quia Hanima est motrix,& non quia sit sorma, sed est intelligentia propria motiva illius orbis. LEt siquis iterum
qu Erat de anima rationali,quae post separationem non est actus cc odiri S. remi tui si licet aditi non sit a-etus, tamen bene aptitudine, ila inclinatur adhuc ad inserinandum
salum corpus Et siquis iterum dicat. videtur quod in illa distinitione illa particula, physici, frustra ponat,
cum omne corpim sit nam rate. Respodetur u licet omne corpus sit naturale, dato tamen quod cum hoc sietari: sic tale, ibi ponitur illa particula ad denotandum, quod amma non conuenitri ut artificiale, sed vinaturale ' Aduerte ulteri u , 9, securda diffinitio animae propite conuen-nulbli aminae rationati: cum detur
543쪽
erquatuor radus vivendi, qui in Respondet Sco. ad hoc, etiam ad C lo homine inueniuntur,&noc si omnia, quae in illo notabili ponunt &, capiatur copulati uer videtur tur, quod operatio immanens potia, i ly viuere in illa distinitione, icit conuenire alicui dupliciter . . . on debet capi generaliter pro om- Vno modo tanq. 8ximo susceptiuo iri operatione vitali, quia tuc vide' &scint i Sere drc00ζΠixς Rim rtur,quod alit particulae frustra po Alio mo tangsusceptiuo remoto S ...erentur,nili diceretur, ponun- sic bene dr conuenire homini. IEt .ur pro maiori explicatione, debet si quis qua rat,none Operationes sera . . aget rgo capi pro aliqua operatione vi- stiuae dicuptur et immateriales, qaali, speciali distincta contra alias, si ur quod recipiatur in anima, quae ut operatio animae vegetati uae, de est immaterialis. Respodetur quod et etiam in illa dissinitione nume- qu libet operatio sensitiva est prius pluralis accipi pro numero sin- mo compositi ex materia,.sicut pro
:ulari, ita quod sit sensus, anima est pris receptiui, ipsa enim anima non irincipium quo vivinans. i. quo ali- est immediatum receptiuum ipsiusiuid viuiti visionis,sed ipsa potetia visua, qui TERTIO sciendum,* circa tex est quodda copositum ex anima, &um incidit una difficultasE Vtrum quadam derer minata parte corpo-ntelligere sit operatio materialis, vis. IEt siquis petat, nonne anima it immaterialis.Respondetur bre- est ratio proxima recipiendi illa vi- Uaiter,u, ipsa est immaterialis. s Et si sonem. Ria detur 9, anima sit princii rguatur,quia si hoc esset vetum, ma piu productivum illius operationis, cime esset ideo, quod intellectus ad no est in ratio proxima,neq ; inclutam eliciendam non indigeret orga dit aliquid quod sit ratio proximaro corporeo,sed hoc non, quia ea- recipiendi visionem, sed forma tolein ratione diceretur,quod opera- tius organi,eo modo quo humani-:iones ignis essent immateriales: qa tas dr forma totius hominis, est . ignis non requirit determinata par- xima ratio recipiedi visionem . s Estem ad exercendum suas operati ex isto sequitur: quare anima polines.' Vnde forma, quae est uni ser- separatione non pol sentire,quia nomis in toto, & in qualibet eius par- habet receptiuu sensatio , neque te non dr operari per organu. Respo ronem recipiendi. ' Et siquis quς- detur breu iter, quod non drio im- rat, quare aia melius requirit diuermaterialis, sed quia eius immedia- sasyartes,vel diuersa organa ad pro tu receptiuu dr esse immatetiale, pia ducedu suas operationes, O alii sorta ipse intellectus, vel ipsa animae. mae.Respodetur si ratio est . quia ipEt si quis dicat, anima no est recepti se est Quodamodo illimitata in age . 9 ui
vum iptius intellectionos, sed ho, cst do, cust principiu multarii opera- , . . homo dicat intelligere, i, no esset ni tionsi dissimilium & distorinarum, ahi iusi intellectus reciperetulia homine. quae non piat elici nisi mediantibus
544쪽
E partibus dissimilibus, sed hoe non
inuenitur in aliis formi ' An ani- QvA κ το sciendo, g, circa tex-ma tensi- tu incidui adhue aliquae paruas diffinemiui Miates s Prinia an anima sensitiva
extenda sit extensa ad exiesionem corporis, tur ad mi & similiter vegetati . Ad ouam re ensio ne Lodetur breuiter pone do tale PD νψ PQ sitione, anima sensitiva est extensa id extensione corporis, ita eli sola in toto, sed no tota i qualibet parte, sed pars in parte, quia ols aia sensitiva corrupitus ais corruistione subiecti ex test, vel ad corruptionem illius cuius eii pars, diti id miret aia sensitiva ad diuisione subiecti extens, ut patet de animalibus annulosis, quoru parte, decisae vivunt. t D fit in aliqui crest in evena, quod probant, a nulli bperatio in una parte: subiecti remittit alia operatione sa- cta in alia parte subiccti, sed operatio animi sensitiuae facta in una patie subiecti extensi remittit operatione sactam 'uen alia parte, ut si animal niuitu intense aspiciat aliquam re, non ita be ne perciperet potetia au- . ditiua sonu in alterius. 'sed ista ratio non concludit, quia tal:s Operatio non remittit aliam op ratione,
sed potentia non tan tum agit fropter nimiam actione in alterius, vel propter aliud aliud impediens. s cunda disti cultas: Vtru anime sentilius, sue vegetatius litide esse eum esse totius. Et vid seu u sic, tu ia ali-
Ara sensi terno corruperii runu ad comiptio-tiuae di ve ne alterius, immo videtur et Spterget. esse hoc relse animo ronalis dii lingua -'. ς' tur an esse totius, cu remaneat poll
libet anima habet seu propriu esse distinctum realiter ab esse otius,& Seor.q. s. hoc loquendo de teste,per quod rex quotlib.
recedit so aliter a monon esse is rnihil aliud est,u illud , per quod aliquid est extra tutellectu & potentia suae catis Et ponitur talix regula, omnis res realiter distincta si alia Regula. haber proprium elle di tinctu ab ense alterius,nam se & re, habet suti propriinii esse: Na esse rei no est aliares ab illo cuius eli esse, ideo sicut est res distincta ab alia ita habet fusi proprium esse. Ex quo sequitur manima separata a corpore habet illud, & idem esse, quod habebat qn
insermabat corpus. Et ex isto sequi- 'iur 3 non est in conueniens una re habere plura esse partialia componε . . t . tiavnum totum esse. IEt in dicitur de anima rationali esse eius ma-H net.Dico P verum est.' uia esse eius
est omnino incoreuptibile per se, &per acci dens, sed alis seria e no manent in suo esse corrupto toto, non
quia else earum non sit aliud ab esse totius compositi, sed quia corrupuntiir per acciden X; S hoc quia corru-pens per suum principium activa conitarium illis attingit illas, vel qaettingit totum copos tum a quo talos sermi sunt inseparabiles m essendo. Et lisc deprimo arti c. Quicum
D'u's i T 4 et primo Vtrum Ast , in qualibet parte corporis animati An rqua te tota anima. Arguitur primo 9, t ibet par no,quia sequeretur q, qualibet pars te cory animalis esse animal,& quXlibet silio I. rar;lomi s eo homo,sed illa sunt ninia.
545쪽
inconuenientia. Prima pars patet, quia qualibet pars animalis eis sub stantia animata sensibilis:ergo quε- libet pars animalis est animal C sequentia patet per locum a dii liniritione ad diffinitum. Secuda pars patet, quia quaelibet pars hominis eliquid compolitu in ex corpore &anima rationali. Secudo lic, si anima esset in qualibet parte corporis hoc maxime ellet intellectiva sed hoc no, ea ipsa eit in diuisibilis, ergo nohabet partes S per consequens non est tota in Loto, di in qualibet parte eius. Item si anima et Iet tota in toto sequeretur,a, absciso digito, separaret ana ma,sed hoc eli salsum rigit. I lte sequeretur 9, ide di staret a s ipso qa vr falsum. Patet co sequetia, ua anima intellectiva, in pede hominis distaret a seipsa i capite. Ite sequeretur 9, id e limul moueretur& quiesceret, nam pollet anima moueri in capite, & qui elccre in pede
ad quietem pedis. Ute sequereturr idem elIet m d iuersis locis, quia
in infinitis partibus is Sequereturet', ide moueretur simul motibus cotramis, qa stat pede moueri surrili, de manu deorsum et go. 'In o politu arguit & praecipue de .Ha ronali , quia anima ronalis informat quamlibet parte corporis, vel ergo
Ins armat sed in se tota, S lic lir inte v, vel sed in aliri,& alia parte, quodaon est dicendii, quia anima rona is est omnino indiuilibilis , igituraon habet partes. ' Pro solutioneupponitur 'sicutia visum est, du- , tu no est de amma sensitiua,neque egetativa, cu dictuni sit quod sit extendutur fin extensionem corpo- Gris, & sunt diuisibiles, & una pars insormat unam parte,& alia alia, sic P non tota ala sensitiva, vel vesciati tua insormat quamlibet, dubiu ergo
est de ala intellectiva. I Supponitur Totu:
secudo,q, totum capitur dupliciter. qu*xvi'
Vno modo sy i cathegorematicE, et sic esst signum dii tributivum parriualicuius totius, ut tantum valet dicere totus sortes, sicut quslibet pars sortis quemadmodim solet dici, totus sortes est minor sorte. Alio incicapitur cathegorematice, & hoc dupliciter.Vnomopo negariue, ut ideest sicu i periectum,cui nu illa pars deest pertinens ad suam naturam qua admodum non diceretur totus fio,
si haberet brachiu abscisum, Scillo modo dicimus, totus Deus, tota ala n& sic capitur cum d pri aia est tota in toto. Alio modo idem et tu, habens partes,& sic quaelibet pars continui esset unum totum A sic no dicimus. quod tota anima intellectiva sit in qualibet parte,& per hoc soluitur secundum argumentum. Suphonitur tertio,quod ista dissicultas includit alia disti cultatem, puta. Vtrum quaelibet pars animalis sit animal,.& Vtrum quaelibet pars hominis se homo. Ad quam breuiteri respondetur,quod non .s Et pro declaratione supponitur,quod in diis nitio. ne animalis debet intelligi totalis, ita quod lit sensus animal est subinstantia. s. totalia animata, sentitiua.
I Dico ulterius probabiliter, quod debet poni sensitiva,& non sensibi Iiscuna certe planta sit substantia ala ' insensibilis. Volunt in aliqui sati Ii 3 . uare
546쪽
cino capitur in dii finitione Halis. . GTuare dicendo,* sensibile diis nitio- alia forma substatialis,nec sequens .
ne animalis capitur active, sed non iac praecedens anima, sed adueni formavrae tales termini importent actio te an una intellectiva, omnis serina ς xyQxei nem, quia communiter exponun- ni Mantialis praecedens corrupitur, 'tur per passivum, ut vili bile, natum quod probat multipliciteris Primo videri. IEt voco subitantiam tota- sic forma substatiam est persectiortem,quae eum sit unum totum non forma accidentali, sed eadem sor- est pars alterius totius, ἐν sit per se ma accidentalis dat esse generalissi- unum,& voco substantiam partiale muni subalternum &speci ficum,clo et est pars alicuius torrus. q, est y albedo dat sequale, coloratum, α unum. I Similiter dξ et adnoe, et album:ergo etiam ea de forma su si homo non susticit* hieompos;- stantialis dat esse substantiato corpotum ex eorpore,& anima sed requi reum&humanu,&per coseques suritur psit compositum torale, expo perfluu est ponere plures formas,subnendo totale sicut prius, Rhoe cem statiales in eode. t cudo sit,in uno te idem, quod dicunt aliqui si, sit co coposito est tm una materia.ergo impositum ex corpore tanquam ex su- una sema, na unius materis no possceptibili adequato & totali, modo fiant else plures sornas, aliter simul nulla pars hominis est se composi- ent duo composita. Item formata,& per hoc soluuntur argumenta. hominis est persectior quam Erma o IEth quisquaerat unde est et ipsa ignis, sed in igne se a dat esse sp anima intellectiva insor mat totu, etficu,genericum, igitiar. Ite vivus eum ipsa sit in diuisibilis. Responde entis est tm vnum esse substantiale, tur,u, hoc ideo est,quia non deter- quod est ab unica forma: ergo unius ni inat sibi aliquem situm, ideo po- entis est tantum una sorma. IAli- test toti corpori adhaerere. Ad alios ter dicit Sco. 'in quolib t anima- ὸ rationes. Ad primam dicitur, ui toponenda est fornaa corporeitatis a i. per abscisionem digiti nihil remoue reali ter distincta a sorma specisca,t tarde ani ima, sed solum anima illa & pro ista opinione possunt adduci desinit esse in digitor, R desinit in- alique rationes. s Prima corpus hosermare inum digitum.Ad alias ro- minis post morte est vere corpus,&nes quire solutione in Physic. ubi noni si per forma corporei ratis: igi- tractabaturiVtrum idem corpus pos tur. Ite h5 est copositus ex anima
rationali,dc corpore , aut ergo corpus ex quo coponitur est materiata
rum, aut materia cu accrate,aut m
teria cum serma substantiali, no mam esse in diuisis locis.
Dv as I T A T v κ sec do.Vtruin homine sit ponenda forma corporeitatis reali ter distincta ab ala in- An in ho
tirllectiva.Rnspondet de hoc sunt retia tm,quia possemus se dicere de duo modi dicendi. s Unus dicit, quolibet esto, et eEt positu exco quod in homine praeter antinam in porcita forma substatiali, qd in nultellactivam non est ponenda aliqua ius dicit, nec pol esse materia cum
547쪽
cciden te tantum, quia est corpus umero hominis ante mortem, &ost mortem, licet post mortem noli materia tantum, nec cum accider,ergo nec ante mortem. I Tertio,c,quando aliquod animal moritur unc corpus non est sine forma cor-oreitatis, aut ergo illa praeerat innimal dum viveret, & lic habetura tentum .aut nouiter introducitur,suod rationabiliter non potest dici, uia nullus effectus unus secundupeciem producitur indifferenter altiolibet .Etiam non ur a quo illa acidentia producerentur. Ite si non siet talis forma corporeitatis, sequeetur, ' in canone esset salsitas ubilr.Hce est corpus mesima b corpusupponit, vel pro materia tna , quod si falsum,quia non est corpus neq;
ro composito ex materia & formale nouo producta, quia tunc non es et corpus suum, quod non est dicetum. Ideo respondet, o. 9, neces e est ponere formam corporeitatisn animato reat iter distinctam a sorna specifica. Sed quaereret aliquisiuid intelligis per istam forma cor
, oreitatis. Vr dicere Scot. quod de orma corporeitatis tres sunt modi licendi. I Primus ν totius corporis k omnium partium heterogenearudist tantum una forma substantialis orpore itatis.' secundus modus,
st ' forma corporeitatis est una toali; forma distincta realiter a sor-viq substantialibus partium princi,alium. I Alius est modus dicendi, omnium partium heterogenearuunt aliae,& aliae formae distincti,curideamus istas partes habere alias,& alias qnalitates,& praeter istas sor Cmas partiales non eli ponenda sorma totius corpore itatis distincta ad
aliis, ita φ si quis quaerat quid est
forma corporeitatis, ir et non est aliqua una, sed est aggregatum ex omnibus illis formis partialibus omnium partium principalium, ita Fforma corporeitatis non importat,
aliquid unum, sed aggregatum ex omnibus illis formis partialibus conotando diuersam extensonem ii illis partibus heterogeneis,& istae modus uresse vetior & masis istum
Vr tenere Sco. li. 3. d. .q.vmc.Restat ergo soluere rones alteriuς opinionis. I Ad primam dr u non ponitur
forma corporeitatis ut ab ipsa sumatur aliqua alia praedicata. IEt siquis
petat,cur,ergo ponitur. Respondet, Di causa luce sIuatis, quia necesse est ponere formam perquam corpus est
corpus,cum maneat corpus, anima
separata, immo in quolibet animato necesse est ponere forma qua corpus est corpus,aliam ab illa, qua est animatum,& hoc loquendo de cor-liore pro altera parte compositi: naoquendo de corpore ut est superius ad animal, ab eadem sorma,puta ab
anima habet homo, ' sit homo, mst animal, ' sit corpus & quod substantia. I Ad secundam dr, i unius materiae possunt bene ellepi ures sormae subordinatq. sDico etia quod
anima rationalis non informat materiam nudam, sed immediatum receptiuum eius cst unum compositu ex materia, & sorina corporeitati .
I Ad tertiadr sicut alias visum est
quod tu animatis non est ponenda
548쪽
s forma corporeitatis distincta a sorma specifica, sed lata est ibi ponenda
una forma substantialis, cum non videatur ibi aliqua necessitas poncndi plures formas substatiales. s Adaliam respondetur, quod unius rei est unum ee, sed sicut ens diuiditur in simplex,& compositum, ita esse , & sic unum esse& unum compositu includit multa ei se partialia, culi lamen concedit*r, quint. esse illud totale est compla tuo ab ri a forma,
quae dat toti illud , quod est, sed ex
illo non sequitur,' in toto includatur prircise una forma, vel quin in toto insudans ur plures formi non tanquam specificae constituentes illud torum, sed tanquam incitisς inpotentiali illius compositi,sic ς, totum compositum diuiditur in duas ' p partes,sin actum proprium,pnta vitii nam formam, que est illud ui est, di propriam potetia illius actus,que
includit materiam primam cu omnibus formis praecedentibus. Anala, ε DUBITA Tun tertio.Vtrum silua es in homine propter diuersas opera-hoie rea Hones vitales sit ponenda anima sendi ' sitiua realiter di itincta ab anima in
ab iniea. rellectiva, s 'rguitur primo et sic,
ctrua. quia impostibile,est in eodem instati contraria esse in eodem, sed si ala intellectitia,& senstiua non distin- sueren tur realiter, contraria essent in eodem,igitur.Minor patet, qaiasmul & semel in eodem homine est actus appetendi aliquid & actus ronuendi illud ititur. Secundo sic, eadem forma Lubstantialis non potsimul habere duos actus appetendi, respectu eiusde subiecti,sed freque-ter in homine sunt duo actus appete di simul,puta id quod homo appetit apportu senstiuo appetit etiam appetitu intellectivo ergo illis actus non sunt in eadem anima. ITertio sic,eadem serma numero non elicit smul S semel actum appetendi ali uid naturaliter,& actum appeteni illud libere, sed in homine voluntas libere,vult,& illud appetitus se sitiuus appetit naturaliter, ergo non est in eadem serma. I Quarto sic: se sationes sui subiectiuὸ in anima me' diate, , et immediate,sed non in anima intellectiva,igitur in anima sensitiva, & per consequens in eodem
anima sensitiva, & intellectiva di stinguuntur. I Pro solutione hujus dubii est aduertedum, de hoc dubio duo sunt modi dicendi. I Vnus est modus dicendi aliquorum, qui Rin homine ponunt duas animas realites distinctas puta, sensitivam, &i mellectivam, de isti iaci ut rationes . praedictas. I Alius est modum dicendi verus, i in nullo animato sui ponendae plures atrimae, sed tantii una anima licet bene ut visu est, in qu libet animato sint ponendae plures format substantia es,& istius opinio
nis est Scotus, Gregorius, ct Petrus 'seo. li.
de aliato,& sere omnes praeter Ochi di, 1 s. q. qui est primae opinionis. IVndelia'ν ις bet Scotus ista in regulanam luandocunque sunt duae formae sie se habentes, P una virtualiter cotinet aliam ill in eodem sunt simpliciter incompossibiles ideo dicit o. , elementa manent in mixto virtualiter scut sensitiva,& v Netativa manent intellectiva, ergo videtur habere,
549쪽
ntellectiva virnialiter continet sen ius libri in quo Philosophus deter- Clitiuam, & vegetativam , ergo sunt minat de potentiis animet et diuidi animon compossibiles in eodem,per regu tur in duo capitula. Primum diuidiam primam . IEt aduerte quod v- tur in duas partes. In prima ponitiam formam virtualiter continere duas c0nclutiones, quarum prima liam non est aliud, luam illam sor est . Potentiae animae sunt quinque inani principiare o innes cssectus,& in generali, s. vegetanuum sensitiuu perationes, quas potest alia serina appetitiuum secundum locum in ,rincipiare.Et qui tenet istam opi- tiuum,&intellec uuum.' Et subditsionem, quae est vera,arguunt con- nrisiarum potentiarum qda insuntra primam opinionem. Et primo aliquibus,quibus non insunt aliq&;c,si in homine esset anima sensiti- quaedam omnibus. Secunda con-ra,sequeretur,quod anima rationa clusio,0ibus aialibus inest appetiti- . eis informaret aliquod brutum, cu uum. quod probat duabus ronibus. lasermaret compositum ex materia Prima.omne habens sensum habet Vanima sensitiua .s secundo sic, se appetitum, sed omne an mal habet meretur,quod Christus assumpsis- sensum,ergo omne animal trabet apiet unum brutum,quod eli fallum. petitum. Minorem probat, quia Om . . I Sequeretur etiam, st homo esset nia animalia habent seu lum tactus. ompositus ex anima rationali,&. 'Secundaro omne aiat habet sensu oliquo animali, sed hoc est sal n, si menti, sed oe habens sensum aligitur. Relinquenda est ergo prima menti habet appetit una,quia oe ha pinio, cuius rationes contra nos ni bcns sensum alimeti,het esuriem,&iil faciunt, cum dicamus sensati famem ergo De tale habet appetitines,&actus appetitiuum senstiuo- Assumptuna probat, quia iames estum non recipi in ala, sed quibus da appetitus calidi,& sicci,sitis vero est
o tentus sensititiis realiter dillin- appetitus stigidi,& humidi s In se Ir '
tis ab anima. Et haec des udo arti. cunda parte comparat animam δd .dscitia auantum ad tertium sit. figuram,& primo, tagit quatuor c CoN CLusio responsalis: uenientias inter ilia. Prima sicut fi issinitiones animae sunt a Philoso pura no est aliquid pter figuras pa ho sum cienter assignatae, quae con liculares,sicata non est aliquid prael ulio relinquitur satis erobata in teratas p reticulares.' Secuda,iicut rimo arti. Ad rationes satis etiam est una communis r' figure, 'uq coolutio patet. uenit omnibus figuris,& nulli eli PD pria, sic etiam est una communis
unt omnes, aliιs vero qu/Gum s Tertia siccit ridiculum est quaere Iarum M. re unam communem rationem figi Is T E est secundus tractatus lia rae, & non assignare propriam cum
550쪽
E iuslibet, sic ridiculum est ponere ta-
tum diiunitionem communem an Imae,& non ponere propriam cuiuia
libet. I Quarta licut in figuris posterior continet priorem sic in animabus, ut vegetatiuum in sensititio. Deinde insere duo corollaria. Primum quaerendum eli. quid sit anima uniuscuiusque viventis. ISecundum sensitiuum non est sine vegetatiuo,licet bene sensitiuum sine intellectivo.
Miui. . y I autem oportet dicere, post prie. quid unumquo ue ipsorum , di inde. ut quid intellectivum, aut sensi'tiuum, M.AIa vete I s T V D ea secundum capitulutati uasid in quo Philosophus determinat de
qui eiu aia vegetati ua&actibus eius, Seius
tibi. u ' intendit primo quatuor
conclusoncs.sPriiva, oportet pri-u modicere de actibus an inas, quam de ipsa anima. Patet, quia prius est dicendum de his, quae sunt priora secsidum cognitionem nostram , sed actus,&operationes sunt priores potentiis igitur. Secunda conclusio, prius dicendum est de obiectis potetiarum, quam de actibus raro, quia obiecta sunt priora actibus. Ex quo inseri, ' prius deteriri inandum est de alimento, quod est ob ectum potentis vegetati uae S degenerare sibi simile, quod est actus eius, quam de ipsa anima vegetativa. I Tertia conci uso, prius determinandum est de anima vegetatiua,quam de aliis,qatalis inest omnibus viventita quod probat,quia omnibus viventibus inest vivere, & non nisi per animam vegetatiuam, igitur. Quarta eon Gclusio, naturalissimum operum in viventibus est generare sibi similes,
quod probat dupliciter. I Primo inductione. ut animal generat animal& planta plantam, igitur. l Secundo I robat rone, quia omnia uiuentia ilud appetunt,per quod participat erse diui num, sed hoc sit generando sibi simile,& quia no potiunt sena nerin seipsis communicarem esse diuino, eo, in non contingit aliquod corruptibilium unum,& idem numero perpetuo mancre. ideo unum quodque eorum commun icat suum esse,
secundum quod potest, & non poeIn unum numero, ergo in unum secundum speciem. ' Deinde ponit
talem conclusionem anima est causa, siue principium viventis corporis secundum triplex genus caae. s.formalis esticiens,& finalis. I Quod sit ca sormalis probat, quia P ipiam
corpus actu dresse animatum,& per ipsam corpus vivit, ergo per ipsam habet esse. quia vivere in viventibus est esse.s Et ni, sit causa finalis probat quia illud est ca finalis corporis, Pratia cuius fiunt organa corporea in viventib us, sed gratia animae sunt organa corporea in ipsis animatis, igitur. I Quod sit causa efiiciens probat, quia est principium mouendi
motu locali, motu augmentationis, motu diminutionis,& est causa seu sationis S intellectionis. I Deinde . narrat opinionem Empedoclis, dicebat enim Empedocles, plantas de sum augeri propter motum terre,&sursum propter motum ignis. Illam reprobat tribus rationibus. Prima