장음표시 사용
121쪽
yci Lib. I. Tit. p. s. sn. De his, qui si vel alieni juris.
Ideo in dubiis iuris ad Imperatorem recurreniadum , L. f. q. . per ror. C. deLL. scuti passim in Codice videmus praesides, & alios id fecisse, p. vide L./. O r. r. c. da ratis. Antoninus t rescripsit, atq; ei mandavit, ut cognosceret de que relis eorum, hoc est, utramq; partem audiret, Ratio: quia non est statim delationibus cie dendum, praesertim servorum, qui, ut Theophilus ait, natura dominorum hostes sunt iacitari L audiri debet is, cui praejudicari potest, L nam, ita, sp f. de Mo. Nemini ius suum detrahendum , L.f. f. in pas. propria auctoritate, sed ordine iudiciario servato, Sc subse- s. cuta sententia, Alyntai. & s i compererit
eos, vel dua ilia habitos, quam aequum est, vel infami iniuria assectos esse cognoverit, auxilium suum just) deprecantibus non denegaret. Ratio: quia honesta petentibus, & deprecantibus non es denegandus assensus, L. a.
g. i Us, qui μκι sui, mesenb. ao In quo ' autem, vel quomodo praestabit auxilium 3 Resp. in hoe, ut si deprehenderit, intolerabilem esse civilium domini, utpote, quod ex immodica ira , vel ad turpissima obeunda eos adegi sset, aut fame, vel alia infami Iniuria assecisset, jubeat eos bonis conditionibus vendere, ita ut in potestatem domini II nunquam revertantur. Ratio : quia i licet Dominorum potestatem in servos suos illibatam esse oporteat, & nemini ius suum detra. hendum st: ne a principe quidem, L.f. C. un-ra L mi. meseil. h.) Licet ' inuitus nemo m-gatur vendere rem suam, L. invitum. C. de conis eras. empl. tamen speciale est in hoc caso propter abusum, saevitiam ti crudelitatem. Wes. n. a C. vi sis, ad Ececisco . Ratio est in textu : quia expedit Rei p. ne re sua quiq mal εutatur. Nam publicae disciplinae & salutis, quom rei privatorum major habenda est ratio,
3 venditio est valde l nociva domino, quia pecuniam &pretium loco servi recipit ; pecunia
autem vi e rerum sumitur, me s. n. rass. de reb. dub δε pretium succellit loco rei, Gad .de pignor. 24 ob ιι. n. r. Imo ipsorum ' dominorum interest, servos vendi, ut ait Imp. in textu: Ratio: quia facith futurum esset, ut servi desperata liberatione manus ac vim domino in serrent,
aut suga arrepta pretium sui auferrent, Theoph. h. Nam furor fit laesa sepius patientiat L servi nimiis iniuriis oppressi saepius vindictam a dominis ipsis, eorumq; liberis exegerunt, ut tragica harum rerum exempla in hi
1s storiis extant, mesenb. h. Itaq; t magnum benescium Imp. praestitit servis, qui hoc modo ab impotenti 5e acerbo dominio liberantur,& dominis, qui pretium accipientes nullum ex venditione servorum damnum accipiunt, 36 sed periculum subterfugiunt. Et quamvis et invito non detur benescium , notat tamen Theoph. h. quod Princeps subditos suos invitos benescio assicialia. praecepit f autem Imp. Antoninus, ut se vI I
domini cogantur servos suos bonis esia transsuavendere. Ratior ne dominus servo insensor eum adhuc severiori venderet, vel gravea conditiones venditioni apponeret, paciscens v. g. ut aut semper haberetur in vinculis, aut ut nunquam manumitteretur, aut ut habitaret in locis pestiferis,&c. 8c ita potessas feret vendenti domino etiam a venditione crudelitatem suam eo pacto in servum effundendi, scut pNehὰ , ut 3e pleraq; alia, exemplificat Theophil. He. Nam malitiis hominum omnimodo occurrendum. . sed ct si, δ. Inst. vi sibi ua ex dehs. se quod una via prohibetur, alia
induci non debet, e tum quad. D. de R. Laris.
Praecepit f secundo: ut servi ita vendanis II
tur, ne in Disatem do- ni re terrantur. Ratio :quia fraus legi seri non debet, L. mn drisium. i C. a. . Pollet enim palam quidem L prima fronte dominus servos venundare , sed clam & per occultum pacisci, ut sibi retro venderentur. Hinc Imp. in fine rescripti minatur gravem t indignationem & poenam iis, qui amfrandem constitutioni saciunt, dicens : quods quis meae constitutioni fraudem secerit. sciet me hoe admissum severius executurum, id est, ulturum, vel puniturum. Ratio: quia leges non debent esse ludibrio, Mync frustra
feruntur leges, nisi severὴ puniantur contem -ptores, m. s. t. f. us in possessi. legati Ratio rationis : quia contemptus legum non leve rei p. affert destimentum .
sed quae t illa pirena 3 Resp. 1mp. nullam a.
certam exprimit, est ergo arbitraria. Ratio: qui a s poena nulla a iure statuta est, ea arbitrio iudicis constitutarer,&ut ait me seni,. h. arbitraria poena semper subesse intelligitur . ubi nulla disertὸ a lege exprimitur. vid.
Dic Es : Quilibet ' rei suae moderator est a. L arbiter r Ereo domino licet tractare scr-vum, prout lubet. Resp. ad ant. dummodo moderetur secundum praescriptum juris. Dic ps Sscia NDo : ' abusos rei suae cui- aalibet est permissus. L. sid es si lira, as. g. eo α- i , Ddf. de peti hared. Resp. si sit modicus ah
Dicys TERNO servis i nusta injuria se- 1νri intelligitur , g. soris autem, s. 5s. de injuri Ergo non rem coguntur domini ob injuriam servis illatam eos vendere. Respond. ant. de rigore D subtilitate iuria civisis &quoad effectus iuris civisis scilicet allionem iniuriarum contra dominum acquirendam, concedo , ex aequitate naturali, quoad essectum venditionis, nego. Nam quia rvi juris naturalis sunt capaces, L. 3a. f. do R. I. ge iure naturali iciter homines non est
differentia , oia. huius respectu iniuriam quoque pati possunt , maximὶ atrocem, in
122쪽
atrocioribns enim a regulis iuris communis
receditur .s Ad extremum ergo Norati nura r quam is servunto sit permissurii Meus te dominum nisi ex receptis cam is i tamen s velee M evpostulent, si saevitiam, si duri item, si famem, qua eos eomprimunt i si obscaenitatem, inquam eos compulerint, vel compellant, apud Raefectum Urbi exponant, ille eos querretes audite debet, L. a. s. uia avum, s. g. d. ag. ρνιθα ψιλ
T ITU LDe patria potestate. 'I
Quod de atrocitate dominorum in servos in hoe s. statutum est, id ipsum qu i rereptum est in homini aptoptiis, ut nimirum ob nimiam domini feritiam libere
tur . Gail. d. a'. c. a. n. ra. Balthaset ad 3- Ε svarietim D. - νUOI. s. n. . ubi rationem reddit ι quia sbusus rorum plerumqi punitur privatione earum. fie quia hominea
proptii, a parte rei libera, durioris conditienis esse non de beat , quam olim sit . l
s. diuinam sint in patria praesare
p. cir hieri . . Nu aid antum vel pias postas marre 3 - Atio' ordinis assignatur ab Harprechtotalis: in princ. superioris tituli dictum fuit, ex illis personis, quae alieno juri subjectae sunt, alias esse in dominica, alias in potestate patria. Quare cum de potestate dominica, hactenus explicam in sit. reliquum est, ut de patria potestate tractatio quoq; in-
QuAERAs : quinam i sint in patria potestate Respondet imperator : li auri nostri,
xerit, in potestate patris manet es vias. h. s. n. 3. R'tio hujus potestatis est qui at s desivitam . patre acceperunt, item puter tu ne uir filios alere. Unde merito dubent eius potestatiti correctioni subjacer eis. 4. DIC Es: t mater eodem munere fungitur in procreatione liberorum, vid. . . d. huccus ab ante'. eis. ι. ru. I. -- a. 8e longε plus accipiunt liberi , matre, nam insam ante partum matri est onerosus, in partu dolorosus, post partum laboriosus, e. a. exre. - convers. Vide . quae Ae ipsa in casu necessitatis tenetur liberos alere, cur E. non etiam mater liberos habet in potestate in Resp. Licet una omnibus parentibus servanda sit reverentia, L idem obsequium, L. s.f. injus me. nihilominus ta- s. men, quia i patria potestas non est circum scripta solius obedientiae globsequii terminis, Joan.Matthaeus. At r. . tias νή. sed multi effectus , iure civisi ei attributi sunt, videbatur illa illustrior, quam quae imbecilli sceminarum sexui committeretur, Harp. L n. RRatio alia : cuia i incivile est, eos, qui alieno auxilio in redus suis ad in inistrandis egere noscuntur, 3e ah aliis reguntur, potestatem 1e imperium in liberos habere, aut. 6 ι- ma Istr. /y. D l. de exesia . ruri atqui mulieres ipsae
non solum sub potestate maritorum, sed etiam s. Cin Ergo n/nsam in pora ara matris
p. cur ex justis ranium nutiis geniti nain potestare
propter sexus sui infirmitatem. At rerum se. renuum ignorantiam in perpetua tutela sue runt , vide Harp. hic. n. t. ubi has rationes ab aliorum oppugnatione defendit; accedit, quod mulieres perpetuo animi iudicio laborent. Ratio 1 adhuc alia deduci pot- δε est ex e. a. ext. A conmrf. an . quia filius sequitur familiam patris, & non matris; haec autem potestas loli familiae competit, id est. soli patri, aut avo paterno , qui ius familiae habent, mesen b. h. n. s. Pere Z. Ecl. 2. Politici t hanc Rationem tradunt: quod familia sit instar alicuius parvi regni & corporis, cujus eaput si paterfamilias: membra, liberi δε Ier- vir sicut ergo Reginae honor Ae revetentia quidem, non autem facilὰ potestas δρ imperium tribuitur: ita quoq; matri familias reverentia se honor, iuxta illud: honora patre nati matrem potestas autem & imperium patri familias tribuendum videbatur. Ratio non absimilis est haec: quia in familia unus tantum est princeps, nempe ipse pateriamilias, L. Pronuncratias. n. g. famstia, s is HS. Et quia imperium domesticum est monarchiauaedam , cui duos praeesse, unum item in uotum esse potestate, absurdum est, Harp. M l. famna, ια f. 4M s. n. a. Vide illustra certamen Masculo-scemineum Gregorii Rol-bagii de sonte salutis, ubi in acie virili ad longum ostendit, quare vir uxori piae seni soleat, Ac debeae . ' i Dicit i autem Imp. illos liberos esse in s. potestate, qui ex μ' , id est, licitis 8c legitimis nuptiis sunt geniti. Ratio: quia illegiis timi , 8c extra nuptias nati non sunt in potestate . Ne seM. R idq: propterea , quia spuri patrem habere non intelliguntur, Harp. n. In quippe qui extra iustas nuptias plerumq; incertus sit, Pere E. λ Uerum haec Ratio liberia ea meretrice quid .non vero ea concubina
123쪽
2 Lib. I. Titi '. g. r. De Patria potestate.
natis competit, quia haec indubitato affectu ista : quod ex patria potestate accedat patri loco uxoris habetur: neq; illis, qui ex matri- multiplex commodum : nemo autem ex suo monio quidem , sed contra legis pmhibitio- delicio commodum & praemium reportarenem inito nascuntur, quia ibi pater plerumq; de Lia. certus est. Itaq; alia Ratio potest assignari
Quandoquidem illi tantum liberi di eun
tur esse in patria potestate, qui ex iustia nuptiis fuerunt procreati, ideo in hoc parapa apno, & toto sequenti titulo Imp. de iustis nuptiis agit, & hoc loco.
. . Quae iit: quid i sint nuptiaeὶ ad quod
Respondet, quod nuptiae, sive matrimonium, si viri & mulieris coniunctio , individuam
vitae consuetudinem continens ria. Dicitur ' primo : quod si vini estis. Quae vox ponitur loco generis , ti denotat
non tam coniunctionem corporum, quam vo-Iuntatis ti animorum. Ratio, sui a nuptias non concubitus , sed consensus iacit, L. --Wias, ρ .vi R. I. Quemadmodum itaq; consensus aliorum contractuum causa emesens
est, ita quoq; contractus matrimonialis. Nam per consensum haec coniunctio contrahitur, mesenb. h. ita quidem, ut illi, qui consentiunt per verba de praesenti, iuris interpretatione iam pro conjugibus habeanturia.' . Quamvis t autem haec vox ponatur loco generis, non tamen ita generaliter est accipienda, ut quamcunq; conjunctionem, sed justam duntaxat, seu legitimam denotet, non vagam vel adulterinam, Harp. l. n. s. per Rationem : quia Imp. hic agit de iustis nuptsis. Ergo de iusta tantum &jegitima coniunctione: deinde , quia verba in nobiliori, sive potiori significatu sunt accipienda .
q. Dicitur 1 secundo in singulari r misi O-oris. Ratior quia in uno matrimonio non debent esse plures uχores, vel plures viri.
Nam polygamia omni iure prohibita est.
s. Dicitur ' tertio ,na sidua. Ratio e quia matrimonium ad tempus contrahi nequit,. Harp. h. n. r. & quia matrimonii semel contracti perpetuus indilliolubilis est nexus,
s. o. & iuxta Apostolum mortuo demum viro 6. mulier a lese viri est soluta. Neq: l obstat: quod apud Romanos divortia ac repudia suerint permissa. Nam quia ab initio conjuges habent hunc animum , quod perpetuo convivere velint , adhuc dicitur matrimonium inratinarias
Io. Cur morimonium dicasar consaeiad vitae Θ
mortium ρdividua conjunctio, saltem animi destinatione & voto, quia initium cujuslibet rei inspiciendum, non quod evenit postea. Per i hanc 7. autem vocem, quae loco disserentiae ponitur, excluditur primo coniunctio concubinalsis. uae non hoc proposito instituitur, neq; etiame jure civili eam vim obtinet, ut non liceat alteri, cum velit, ab altero invito discedere, per L. ra de conciam . Harp. h. n. .st. Excluditur i secundo civilis societas, is qua in lib. s. g. quia in societate, & communitate rerum non est ea perpetuitas, mesenb. h. n. . qudmprimum enim unus renuncia verit societati, solavitur societas, g. manes. .. Inst. d socier. Dicitur t quarto: continena eo viaruἀ. s. nem, id est, ut mesenb. explicat, societatem domesticam , consortium , communicatio nem , participationem omnis fortunae. Ratio i quia scuti societatis haec est natura, ut sociorum uni non possit accidere, quod non alterum quoq; contingat, Myns si si quia desiis tari, Inst. de luas. & scut in societate omne lucrum ti damnum communicandum, Schn. pr. tu. n. l. de societ. ita quoq; in matrimonia Omnis sortuna, tam prospera , quum adversa communicanda. Nam in matrimonio quotidie fortuiti casus emergunt, quorum alterutrum participem esse oportet, L. Acum driem.
Dicitur i quinto e consuetudinem visa. I. Ratio est: quia inter coniuges iure communi inspecto non est societas honorum, per nold-ta in D. Lb. 3. Tu. n. s. . n. σι. sed societas vitae, id est, omnium , quae ad Vitam pertinent, fortunarum , similiae , domicilii, rerum, casuum communicatio x participatio, me-s b. h. Aia . Nihil enim tam humanum est,qubm fortuitis casibus mulieris maritum , vel uxorem viri participem esse , per d. L. o. Harp. h. n. o. ubi dicit: quod pia uxor in s cundis rebus socia si, quae congratuletur: in adversa socia , ut auxilium, consiliumque
Dic Es r tamen ' de iure eanonico qui- IIbu, 'am casibus admittitui separatio thori. salvo
124쪽
Lib. I. Titi f. s. r. De Patria potestate.
salub manente matrimonio, e. a. ex . dis duret Ergo matrimonium non est individua vitae consuetudo. Resp. verum quidem esse, quod de iure canonico repudia & divortia prorsus sint damnata, Pere r. is se in n. ita ut matrimonium legitim E contractum amplitis dirimi non possit, sed quandoq; separatio quoad
thorum ti mensam fiat, quo in casu dissolvitur, & di υiditur quidem consuetudo vitae,non tamen dissolvitur matrimonium t quare haec definitio debet intelligi secundum ius civile, quo jure aut manet vitae consuetudo indivisa,
. dyma peculiare cives Romani ha uri ra teregrinis ps. non fode temperara H potestas , o I. ' in hoc paragrapho: cuius iuris sit patria potestas 3 Ad quod Respondet imp. jus potestam, quod in liberos habemus. proprium esse civium Ro- a. manorum, adeoq; esse iuris civilis. Ratio test in textu i quia nulli alii sunt homines, qui talem in liberos habeant potestatem, qualem nos habemus . s. Di Es : proprium t non est, quod cum aliis mihi commune est: atqui patria potestas est communis omnibus gentibus, Ergo non est propria Romanorum , sve iuris civilis, sed iuris gentium. Resp. dist. min. patria potestas est omnibus communis, s per illam intelligamus simplicem aliquam potestatem, uam habent parentes in liberos, ita ut ipsae ani praestare obsequium x reverentiam, concedo nam parentibus naturalis pietas tire verentia . liberis debetur, L. a. f. vi I. s J J si intelligamus potestatem qualiscatam, L talem, qualem Romani peculiariter exercue-4. runt, nego. Nam ' Ela antiquitus dominicae potestati serὸ par erat, mesenb. h. ita ut Romani haberent ius necandi liberos indicta causa, ius vitae & necis, I. in μα ιι. g. de Abnris er p. h. L. D. C. de patr. potest. Schne idem.
sedct,gad L. yia. δ adulteriis. ius coercendi, verberandi, vinctos ad opus rusticum mittendi, Perer. h. distrahendi stium ex L. Romuli , oppignorandi : item ut consequerentur omnia, quae filii quaesivissent, mesenb. n. s.f. d. has, Pisus HI ahes. iur. ct s. v. n. a. Η ius peregrini, qui cives non erant, & qui civitatem Romanam amittebant, non habebant,
aut si divortium fit, matrimonium omni bdissolvitur, ita Iulius Pacius. b.
tuam , non re ipsa, sed quoad mentem contrahentium cum matrimonium ad tempus e trahi non possit, eapio. Exis . in eand mmitis an sur squidem eonnat, hane vitae consuetudinem ea post - 1acto, praeter mentem eonistrahentium, mullis ex causis interrumpi, di dissolmi posti, v. g. propter adulterium. ec saevii iam alterius eoniveum. item propter ingressum religioniat Canis is sum. γδ. d. 1 sad. ν. indistriam. Conso nutas. svra in in s. ιa. δε
7. Suare ad ejuris civilis tr. Numquid omnes si essectus cateris gentibus sint communes' p. taui ου 'ria potesas competat
manos patria potestas ad morem aliarum sentium est temperata, ita ut liberi humanius sint habendi , t t. C. de pati potest. Uesenb. b. ins Ergo saltem hodie est juris gentium. Ad hoc Res p. verum est quidem , quod in antecedenti dictum suit, quod scut dominorum in servos, ita & parentum in liberus coarctata sit potestas, Perea. mesenb. g. f. n. a. Ac quod crescente una cum imperio populi humanitate, multa emendata, & ad humanitatis rationem revocata suerint: ita ut pater non possit ampIius crudeliter in liberos saevire,
L. Cornet. de Acar. neq; distrahere, L. 3. C. dopat. quis in L neq; oppignorare, us I . s. arma rupem neq; Omnia adimere, qua filius tuo labore L industria acquisivit, L. f. C. do bonis qua. bb. s. f. insper quin pers mel enb. mparas. ω. eis. ubi Rationem s reddit: quia pau- Statim natura docuit, & liberos ingenuos ingenuε liberaliterq; esse habendos, ac meritis potius & ossic id, quam minis ad obedientiam provocandos, L. si quando. s. g. istud. C. d. inofflestam. At quia patria potestas in pietate magis, quum atrocitate debet consistere, L. Divin. xlf ad L. Pomp. is parruid. Nihilominus f tamen p. remanserunt adhuc multi alii essemis patriae
potestati , jure civili tributi, praesertim circa acquisitionem dominii, circa testamenti factionem, stipulationem, a scines, iussum, tisimilia alia, de quibus in se, suo loco videbimus, Wesmb. s.f. n. a. quorum s unus vel 3. alter, uni vel alteri genti quidem communis, sed omnes conjuo sin sumpti Romanis proprii fueruntiis. Ratio: quia civita 8 Romana ex confluxu plurium coaluit, in quo genere constituendae civitatis
125쪽
94 Lib. I. Tit. s. g. 3. De patria potestate.
UVitatis solet seri secundum Platonem , ut stitutis, sed poseaquam omnes ἰ qui in orbequisit: aliquid sui iuris retineat JoachimHop- Romano sunt, ex consti tutione D. Antoninis, per h. Sic ergo potestas ' patria Romanorum, cives Romani effecti sunt, L. ι . si destiti ham. ita coadunata, & quasi ficata, ab initio solis deinde omnibus Romanorum subditis com civibus Romanis, intra moenia civitatis con- petere cepit
r. Ligerarum appestatione qui e Iineantur P
p. cir nepotes In potestare avi, cfr non parris 3 . An etiam ex femi- isseniamus I. Uoniam ' Imp. in n. risuli nostri dixit, siberos nostros esse in patria potestate;
laseram, autem appellatione, tam mas
culi, quam so minae. L. cognoscere. 13. de Hyectam filii, quam nepotes ti pronepotes, caeteriit; qui ex his descendunt,continentur, L. tiberorum auo feod. ideo niuaca. Rimn r utrum ' omnes ilii sint in potestate patris, nec ne 3 Ad quod Respondet Imp. omnino , non tantum filios L filias primi gradus, sed etiam nepotes ac pronepotes, atq; caeteros ex mascia a tinea descendentes. Ita ut nepos si in potestate avi, pronepos in potestate proavi,& sc deinceps caeteri. Ra-3. tio ' autem, cur nepotes sint in potestate avi, L non patris sui, est illa : quia pater ipse est in potestate avi, qui autem in potestate est, alium in potestate habere non potest. L. a/. F. e. ad L. Jul. de ariti. Ratio 1 cur locuti suerimus tantum de nepotibus ex missiu a tineadescendentibus, est in textu : quia qui ex filia tua nascuntur, in potestate tua non sunt, sed patris eorum. Ratio rationis : quia in coniunctione legitima. liberi, qui nascuntur, patris non matris familiam sequuntur. vide
o. Cur nuptia vocentur murimonium , onor patrimonium Dicti : mater i est potior pars procrea- s. tionis, unde etiam fit, ut legitima conjunctio Wiri ti uxoris matrimonium, L non patri
monium appclletur, c. a. ext. de convers. UL
cur Ergo matri, & caeteris maternis parenti bus, non competit jus patriae potesta iis Z Resp. ad antecedens, negando matrem esse primariam . sive potiorem generationis causam. Nam quod i nuptiae vocentur matrimonium, α& non patrimonium, variae Rationes a DO-ctoribus asseruntur, quarum prima est ista et quod mater sit certa , pater autem incertus, quae etiam causa est, cur matres ardentius ament liberos, quam patres. Secunda: quod mater in pariendis , fovendis, curandis Meducandis pmlibus praecipuos labores sustineat, Harp. ad g. ρ. n. 3. . oes. ubi vide adhuc alias ; quibus adjungi potest tertia: quia bonum est, singulas caulas, singulis normnibus distinguere, ideo ad vitandam aequivocationem, & ne vox patrimonii duo tam diversa significaret, coniunctio nuptialis matrimonium dicta fuit. Uide Oklend. cias. o. ain. δε. in pran
TITULUS XAd Rubricam. SUMMAR IAE
a. Rario redinis. x. Nunquid materia nuptiarum potius ara
. . Cur author adducas praeepta Canonica s. An omnes uxores ducere liceas o. Cur matrimonimm nobilisum irarer estu sanguineos 7. Cognarorum quo plex ordo
δ. ι in ascendentes or descendemes Fama prohibitio est. Auora inter eoagauisus D. aeuomodo numeremur gradis in lima recta n. In quoto gradu mihi sit proavus ra. Auomodo in linea eoluserati s. or aduer de j-e rivi , oriatur de μυcanonico
Ruis modus numerandi saeta imm G. vid si aequaliter iustem a comunisi te
r . . A dareum fraIrum neposes possint ma-δrimoniam eontrahere
126쪽
huc in iure personarum explic' Q versamur, agatur de nuptiis, est ista: quia nuptiae praecipua ad jus persinitatum pelli-
Lib. I. Titi 1o. Rubrici De Nuptiis.
materteram dueerem - intimus percurrere Ius ei te ira
qui nos genuerunt, V. DPater , mater, avus avia, proavus, abavus, atavus, tritavus , lase deinceps: aut descendentes, id est, liberi: qui ex nobis geniti sunt, ut filius, mia,nepos, neptis pronepos . ob eos, M. aut colla te.&societate constringunt, Vc es enh. h. Ratio rates sive ininsversales, hoc est, tales, qui ex onnexionis & continuationis alia : in supe- rarere, sive ex transversi γε continetunt, qui
riori titulo actum inde patria potestate, sed quia ius pista potestatis acquiritur tribus modis, videlicet iustis nuptiis, laetitimatione,& adoptione . ideo de his ordine. nunc est
malis ad Canon istas, quam leti a s spectet ttamen oportet scire Et sm irere , quaenam sint justae nuptiae, ut hi se eonstet, quinam fit:i sint in potestate, cum in stiperiori titulo di -ctum Eiecit, eos filios ut in potestate, qui exus 1 unt pro in.:sed quia i adiiuntur de iure canoni-
asa de liud ovis i ideo sciendum est, Udamatis canonicum, quam civile sequi
Gebeamus. Ratio: quia causa matrimonii est spiritualis ti Ecclesiastica It Iri autem canoni eo standum es Mi iis causis spirit libus , &peccatum con mentibus, mesenti m a. de risu m t. Ne igitur et rudis adhuc Ze infirmus animus studiosi inutili iuris civilis docti inaimbuatur, praemittemus ante omnia saniora quaedam δ: utiliora juris canonio et Rcepta, ut postea tanto facilius ex tortuo: is laetum ambagibus sese possit extricare, atq; evolve re. , Irraque s. Qua amiR: utrum i cum omnibus nuptias contrahere , sive . utram omnes nobis uxores ducere liceati ad quod Respondemus
cum imp. m e. r. h. T. quoci non. Nisi a quarundam nuptu abstinendum est. Ratio: ne . homines ad instar bestiarum: promilcue coniungantu 6. Inprimis i autem prohibentur nuptiae. sve matrimonium inter consanguineo oeco- c d areamem ad quam gradumst restim pro gnatos, hoc est, inter eos; qui ex eodem san- m', me descendum.-Nam cognati .dicuntur, quasi e uno nati, &e languinei , qui,si uno Slanguine coniuncti, L./.furuis eri ti. Ratio inmitia met keolad vitandam commixtionem sanguinis, hinc dinumerandi.& tinscriptum est, O . . v. s. ad proximam sanis iarim H GH - , -ρου aguini S non accedendum .. Ex quo sequi tur. quod non possun in uxo r. Sed quia i eognatorum tripleX est ordo, rem ducere aliquam mulierem, quae mihi in aut enim sunt ascendentes, id est, parentes, primo, secundo, tertio, aut quarto gradu conlat neq; nos genuerimi, neq; eπ nobis geniti sunt, sed communem nobiscum' sanguinem traxerunt, ut Iuno traiec, soror, liberi q: eo
Inter i akendentes & descendentes pro- Lhibitum est matrimonium in i nitum. L.m yua. v. f. δε --pti Ratio: quia unio saniaminis , quae est inter ascendenaes & desceniadente . est perpetua, Min infinitum extendiatur, Ant. Pereti h. Ex quo inserunt: si Adaiamus hodie viveret. & uxore alia indigeret. quod nullam habete, vel ducere posset. Nicia. de Ubald. n.ρα de bucceis ab Drepati Ratio, quia omnes ex illo descendunt a.
.i Inter i collaterales sive transversales est Aprohibitum matrimonium usq; ad quartum gradum inciusvE. Civilem Rationem reddit Poea. t lem : qtua amicitia ex sanguine or ta, satis arcta est absq; matrimonii contractu, ad charitatem inter homines in rem conservandam , Ergo illa rosas in Guamos per nuptias est propaganda .
ad qlrat tum gradum si remicta
127쪽
Lib. I. Tid io. Rubrici De Nuptiis.
consanguinitatis conjuncta est e E contrario vero, quod fili, qui quinto Madu ex transverso a se invicem distant, hodie in matrimoni
x. In lineat recta ascendentium Ddescendentium, tot sunt gradus, quot sunt personae, una dempta, Schneid. n. a. Ratio, Cur dema intur una, est ista, quia illi duo, de quibus quaeritur, conficiunt unum gradum, vel distant uno gradu, & qui tu messio sunt, snguli singulos gradus constituunt. Et quoad hoc nulla est differentia inter computationem iuris civi-Ii lis L canopici. Sequitur l autem inde, quod proavus meus initu, ego illi sua conjunctu in terti fradu : avus aurein meus pronepoti meo in quinto, iuxta Duram A & Η.
Quoto gradu uters; dictat a stipite, eadem
sum; gradu inier se distant. v. g. Frater distata stipite. id est, patre communi gradu 3. Nicol. de Ibald. n. ι . Eubiadem distat , mre, C. atq; ita consequenter: ut fratrum filii distant , communi stipiae secundo gradu: ira eodem inter se distant, iuxta Q. D.,in λαC Pater. Pater. DFrater. Soror. Frater. Frater.
Turine . Fidia har . si igitur t petas: utiam duorum se R si nepotes possint contrahere matrimonium Resp. quod non, quia sunt sibi invicem in te tio gradu : iuxta figuram E. Plura exempla vide in schemate F. G. a.
Prire meus. Ego Paetera Truer Imagri L Trarer alter.
ntiis e . a. Filiin eis. Nepos. p. Neptis. Possumne ducere filiam amitae meae,an, timam ὸibam,&an consobrinam Resp. quod
non, quia sunt mihi in secundo se
L Ego. Fit 'H-. Ego. Conso a. Neptis mea, potestne nubere nepoti putruelis mei: Resp. quod non, quia sunt sibi imuicem in quarto gradu. ' - - Stipes.
- s. Ego. a. meruelis. a. Dua mea. s. FH- ν. Neptis meα . Nepos e . Nepos meus autem ducere potest abrae em 'iu .nei ae magnae, quia sunt sibi inribimus. Sed jus canonicum propter mauim cem in quinto fradu.nia gradus computat, quia igit' matrimo- ninium non potest consistere sne duabus perso-iat In linea f collat ei alium alia it eomputatio, sive dinumeratio traduum de iure civili, Ia & alia de iure renonico.αRatio i diversitatis est ista : quia jus civile gradus'potissim4m numerat propter haereditate , it successi nes: quia igitur singulae personae, Sc una lola haereditatem cernere , sue acquirere potest. ideo singulas personas numerat, quemad Hdum insta siub Tmdagranium non poteti commere tine Guanus P R nia. ideo duae semper ners ae conjungmur, Se unum gradum constituunt, mesenb. mmo n. Quia ex ipsis duritu fit una cam, Ni colaus cle Ubaldis u. M. I Modus t autem computandi sacillimus est iste: incipimus h vim, de cuius nuptiis quae ritur, postea ascendimus suri um pei singulos gradus,proximum semper numerando 1c noἀtando, donec ad communem utri IN; paren- tem quem stipitem appellamus, deveniamus : postea vero descendimus deorsuio, eodem prorsus modo, donec perveniamus ad mulierem, de cuius comunitione quaeritur Hoc iacto statim apparebit, utrum aequaliter I communi stipite distent, an vero inae qualiter . Is De s collateralibus in linea aequali tra
De t collat ratibus in linea inaequali. a
Quoto gradu remotior distat , stipite . eodem quoq; gradu inter se distant. Nicol. dehibes iis M. em vide Opisuc . de emanet is bm. U. g. Frater 1 meus ex Patre com- illin uni distat ab eo primo gradu , eius illius te incundo, neptis tertio. Em4 haec a me quoq; tertio gradu distabit, nam , persona neptis r motiore usq; ad stipitem si computatio, --senb. vide figuram I. at plura alia exempla sub lit. X. L. M. Possumnet
128쪽
cum rius , atq; , propriis ab-
nepte fratris mei ὶ Resp. quod non, quia est mihi in tertio gradu.Puer I r. Ego. r. Tragen
sna Res p. quod non, quia iIta est mihi in se cundo, haec in tertio gradu. -
a. m. Anne filiam patruelis mei l vel promaterteram t Resp. quod non , illa enim est mihi in tertio, haec in quam gradu.
a. Parena. Ego. stineat. Canis.EAEn tas i autem' nihil aliud a Iest, quam mariti & uxoris cognatio. Nam qui mihi comati sunt, uxori meae sunt affines. oc vice versa. Inde autem sic dicta, quodper matrimonium altera cognatio ad alterius fi- nes accedat, L. non faciis. I. a M. e. Calara . Contrahitur t ergo amnitas inter ma Laaritum Ze consanguineos uxoris, & contra, non autem inter consanguineos mariti . de consanguineos uXOris, c. quodsive . Amiavi in οσα . Schneid. de ais. Umiam p. v. g. d mus est assinis omnium coenatori Luxinis . suae, Ze uxor assinis omnium cognatorum Titii, ad caeteros vero innitas non porri tur, Cam l. m. s. m. itaq; Conjuncti uxoris non impediuntur matrimonium contrahere cum conjunctis viri, Lancellat. l . Mimiae. r.
s. qua quam. EX quasse litur, quod pater L artillas, cum matre Ae filia, taem Oo fratres cum duabus sororibu in sic de caeteris eo sanguimus diversarum cognationum loquendo, te re matrimonium contrahatia, canis. Quamvis f autem olim prohibitio fuerit 14
intereticines primi, secundi, Ac tertii generis, quemadmodu m declarat Canis. im rati mb. de emerab- α ua M. Schneid. de arb. σα
Ex quo sequitur . si unus quinto, alter quarto, vel tertio, vel proxim iore a commuam stipite distent, quod matrimonium bene consitat. Ratio: quia is, qui remotiori gradu est, proximiorem ad se trahit favore
trimonii. Canis. 9 Esnό t autem matrimonium tantum prois aliquam murierem intra Ieclinatim gracium hibitum inter cognatoa et Resp. quod non, sed ei conjunctam , quam extra matrimonium δpetiam inter amnes. RatlO t est i cum enim cognovit N. is L. Telam. in misti die tammen naec prohibitio ad primum genus assinitatis coarciata est, ut fusius iidem explicant, qui videri possiant. Itaq; ut paucis nos ex .diamus, notetur ς
Inter i Mnes,qui sibi invicem parentum a s
liberorumq: loco sunt, siUe inter ascendentes& descendentes, prohibetur matrimonium in infinitum, veluti inter vitricum & privignam. novercam L privignum, secerum L nurum, tenerum & socrum, schneid. Δ in tisiis. λιμ
Inter i ames eoIIaaereses IuliImm est asprohibitio matrimonii usq; ad quartum gradum inclusivE. inter illegitimos usq; ad se
eundum,CDncit. rident. Do. e. . Canis. Diau. 3. Schneid. licra nati Quia ex praescripto sacrorum canonum non tantium ex licita matrimonii copula , verum etiam ex illi est concubitu exurgii, ge contrahitur amitas. Ex quo sequitur, quod post mortem uxoris suae nemo possit ducere mulierem, quae uXOIlsuerit intra quartum gradum conjuina, neqς aliquam mulierem intra secundum gradum
Per mutuam corporum communicationem, Si autem Quaeras t quomodo i compu- a vir &uxor una caro fiant, non potest quis esse tentur gradus assinitatis : Respondetur: co- unius propinquus, quin alterum quoq; conis dem modo computari,quo gradus consangui temat . Lauo isitur Pollaeat, ut uter ab alta rutatis. Ratior quia, ut dictum , vir 5c uxor
129쪽
sunt una eam. Ergo non est alia computatiola arbore assinitatis. quam cons vinitatis, Proinde traditur lioe loco t. stria. Agater. r. Matertera. ἰ
moto t gradu uxoris consanguinei sunt ' προiosi tu e eonsanguinitatis. eodem gradu sunt m. 3. - r. marito iure innitari contra,vi Est re Ratio se marito sute innitatis/ contra in n.' s. Sinneid. is aris. Q n. eundum Eundetm n. . quia perlana addita per sit perea scopulam, mutat genus attianentiae, non gradum, id est, alio genere con 9 jungitur, non alii gradu. Ex quo t sequitur, quod post obitum uxoris meae non possitn d xere Brorem ejus, neq; con rinam, neq; amitam.vel materteram. iuxta figuras N. o. P. sed bene consobrinae ejus proneptem, ju
Nis ira ex iure eanonico annotati nunc Percutiemus textum nostrum. Nam licet i 3qlis togata sino erimine salsi allegari non Possu, ias fauL. G H. inf*licet tamen ex ratione legis abrogatae qua MI argu mentari. Item quia utile per inutile nou vi tiarur is separabsistus, 1. ι ,. Disis ruamur. ν s. a a M. quotid aliqui saltem paraetraphi ad-ouc valorem suum retineat, de qui a ordine
principio, quaenam qui extra impurium Romanum si es, namniae , sue, quae sint ex constitutione Antonini omnes, dui u Or
ψ reqvista ad justas nuptias contrahena Romano degunt. civium numero habendastad quod Respondet Imp. quatuor potis- in Topκ. L ex fina. ι . 3. 3. f. det M LIsimum de iure civili requiri, ut quis iussas, & neq; servi connubii sat participes, adeo ut legitimas , id ei, iure Quiritum constantes iure ei vili eum seruo & lema non conflet ni aqvuptias contrahat ruba trimonium. sed tantum contrahere dicantur . Primum est, ut contrahentes ses liberi Se contubernium. maximὶ cum ex servo ven- cives Romani. Ratio est: quia hi soli sunt tua tre ingenui familiae haeredes nata non queant. xis Romani capaces, Ergo & juris nuptia. Vide inesmb. h. σμ ροσαν. n. . f. 4ψω. MUGrum, quod illius pars est. Sicut enim. teia Dixi autem de t iure civiti. Ratio: quia cum sus patria Romanorum alia est,'quio illa matrimonium sit iuris naturalis N divini, α ua coniunctio maris Ac saeminae naturalis . rum delestiun non habet . quas lavit unda . -
130쪽
LHI. Titiio. Princio. De Nuptiis. Is
s. secundo ' requiritur , ut secundum praecepta legum coeant : hoc est, ut de iure non prohibeantur matrimonium, sue nuptias contrahere, de quo in I. seqq. ιν in 1. de risu
c. Tertio requiritur ' iusta aetas, hoc est, ut contrahentes sim puberes, id est, masculi majores I 4. annis, foeminae maiores II. Ratio rquia in omni actu habilitas aetentis requiritur: atqui illa aetate mares ut plurimum sunt puberes iste minae viripotentes seu nubiles, sed infra hos annos ad consummandum ina-7. trimonium regulariter sunt inhabiles. Dico trutila νrier. Nam aliquando citius habilitantur, & eo casu de iure canonico nuptias con trahere non prohibentur, statim atq; colae
possunt) Ratio : quia tunc malitia supplet
aetatem, ut canones loquuntur, e. aesta. Cr cf.
l. δ dei ang. impub. Pubertati autem proximus, si malitia suppleat artatem, pro pubere habetur, L. .F. ad M. Syliam Ratio autem iuris civilis est haec: qu ia iura adaptantur ad ea , quae frequentius acci-8. dunt. L. niam ad ea . . de LL. Ratio, ' cur minor aetas in scemina requiratur, quam in masculo, adducitur a Mynsingero ex Pluta icho, dum in problematibus ait: natura causam sustinet, augetur scemina & crescit, & adulta efficitur, antequam masculi1 .
s. Quarto i requiritur de jure ciuili consensus parentum, ut illi, qui contrahere volunt nuptias , consensum habeant parentum, quorum in potestate sunt. Et hic consensus de jure civili adeo est necessat ius. ut sine illo iniustae reputentur nuntiae, iniusti ex his suscepti liberi, mesend. - paras. n. s hs de νιι.κπι. Nam ut ait Imp. in textu : hoc seri de bere , ut jussus parentis praecedat, & civilis,ti naturalis ratio suadet rixo Ci Vilis i quidem consistit in patria potestate, quae filio voluntatem adimit, vel salie m
in iis, quae juris civilis sunt, ut nuptiae ) pro
imperfecta habet, per ιμι. in L .. f. de E. I. mesen b. ct Hopp. h. Ratio civilis alia: quia pater & si ius cententur una & eadem persona, vel potius pater pro capite filii habetur. Ergo consentaneum est, ut ne quid faciat s lius, quantum ad familiam attinet, sine ejus consensu, Ad istae Est & illa ratio: quod patii invito suus haeres per nuptias filii agnas catur r haec autem agnatio non debet permitti
x I auu . Ratio ' naturalis consistit in revere tia &obsequio iure naturae parentibus a liberis debito, Ant Pere r. h. Anton. Matthaeus dio. I . thes Io. Nec αν. Semper eni in sanctati honesta persona patris filio videri debet,
L. p. f. de obstitu. ala. & paternum consitum optimum semper filio leges existimarunt. L. t
s. r. f. is ad in. Operic. rur. His accedit experientia omnium rerum magistra quae suadet
non esse bonum & aequum, ut liberis permittatur arbitrium consentiendi In mattimonium parentibus invitis. Nam primum adolesce tes dolo & fraude circumventi saepe contra- . therent indignas nuptias, aut etiam coeco im petu inhonestas. Deinde acerbum esset e rentibus & contumeliosum, altici iactura cla a riis morum liberorum, & contemni authori.
tatem suam , Oidendo . el g. . ae . 6. m duis rfens rea eonventi, pos /. ubi plura ad hoc propositum vide a
Requirit i autem Imp. in textu nostro. 2 eorum tantdm parentum consensum, in quo rum D Hiara sunt liberi. Ex quo a contrario insertur, quod matris & manatorum conitai sus de jure civili non requiratur. sed tantum patris S avi, imo nec horum amplius, si fi- .lius si emancipatus, Wes b. h. n. s. Ratio iest i quia licet una omnibus parentibus servanda sit reverentia, L .. p. de curas. fursos tam pavi, quam matri, iuxta illud decalogi: honora patiem ti in atrem; tam ante, quam postem ait pati nem, adeoq; naturalis ratio utro
biq; militeir tamen ratio civilis in matre cessat, atq; in solo patre, ti tam diu, donee filium in potestate habet, obtinet. Cum itaq; Imp. in textu nostro consensu in parentum requi- 'rat, copulativὴ propter naturalem n civilem rationem, sequitur inde, quod una sola non sum ciat, quia ad copulativae veritatem requiritur concursus utriusq; copulati, L. iq.u sta. Do. g. is V. O. duo vincula sortilis stringunt, c. I. de ιreig. er pae. Necesse est istiue
utramq; rationem, tam naturalem, suam civilem concurrere, atq; coniunctam elle, Ant.
Matthaeus, d θ. ιδ ts f. o. Ioamara Matthaeus, eius filius, do. ι. ιhes . . Accediti alia ratio 33 quoad patrem pi ae matre requirendum: quia pater magis consulere potest filio, quom ma ter; paternum enim consitum optimum semper leges stio existimarunt, mulieres autem perpetuo animi iudicio laborant,ti plerumq; contra propria commoda laborare solent, avi
quoad i emanciparos , & quod illi patentis i
consensu ig requirere non debeant, est haec: Lasacto datur voluntas intellisi, L. remesem da, s. c. d. Inst. ErIM . & hoc ipso pater innuptias, atq; in id consentit, ut libere omnia
peragat, dum filium emancipatis Di Es f P Rr Mo : matrimonia debent esse is libera , & non pendere ex alieno arbitrio, c.
Gemma. at ext. dis stolai c. eum locum. δή. extiaia. Ergo non debet requiri consensus parem , tum. Respondeo propterea de iure canonico consentus parentum non requiritur de necessitate, sed tantum de honestate, Myns. h. n. . mes b. in parvi. n. s. g. de ria. pr. An ton. Pere r. h. Cui adminicii latur etiam ra- ΙΔtio aliqua civilis, quod videlicet causa matrimonii aequipatetur misis causae, Dad liber, talem vitamq; vel inprimis spectet r atqui potestas civilis, L naturalis reverentia vitam