Francisci Zavae Cremonen. Orationes 4. Epistolarum lib. 8. Carminum lib. 3

491쪽

deseritis e QSi'rsuin haec vestra studia ρ ut in cori totantum curationem incumbatis ut deorsum despicientes sient arum profunditatem intueamilii Quae animos tollunt, i erigqnt negligati Cur tantasi curam & industriam in perspicientia,& acri specierunt Adore, quas m as mellην appellaimis defigitis: &docatis c Num inde λrtallu illi unguentorum exhau-tiuntur Odores , quibus vos solos sapere gloriemini e per me haec scruteminii excutite, te mestigate,odora ini, indagate, ol tacite . . Placetii Astecum iocati mi Sigismonde ,iquando in praeseruia id .pmstare non .possumus. Murtem Salerni aequo animo krre debetis, quando contigit cius laudationes audite, quibus Robortellus maximus ille rhetor, S philosophus immod- talitati Salernum consecrauit. At perijt ais , cunia obitu omnia publica Gymnasia omni iere Iplendore Urbata .conticescunt, Perierit, quid tandem c nos hominem desideramus. Iani se praetura dicauit. ran eius locum alii subrogabuntur, nisi aliquis ab illius statim discessi iam siuffectus sit. Annus stilla insignis

βalerni morte. Bene vixit. Nestori aeternitate vitae se aequauit. De huius virtute omnis posteritas loquetur. nec fabulis inuoluet m. l Hic a legum sacerdotibus a sitarum reru aestimatoribus qui qui mox erunt in annis nunquam intermorituris celebrabitur, quora praeconio apud omnes gentes vigebit. Nos vero iis omissis valemus, tibique, di, teris Cremonensibus istic cumorantibus plurimam salinem dicimus, cuius di Roboaellus, quem unum omnium literatoru instar habeo, particeps erit. Hunc adi, hunc conueni, huic

492쪽

rore, nepotibus, & neptibus salvebis. Vale Cremo. III. calend. Septem.

t. rud Carolo Sigonio, S. D.

M L o: N e A M ad te scribendi intermissioneni si tepr hendis aequo animo mi Sigoni fero, & id merito a te fieri non recuso. Quis enim non te laudat, me sic a .guentem j Ego meas ad te Francisce maximo meo uncommodo pridie calen. Decembris dedi, quatuor menses iam praeteriere; quibus nullas a te accepi, cur .iam piger in scribendo expersi cere si dormis , tot besocordiam si te inuasit, excute ignauiam si te comprehendit . Si in ocio hebescis,& no prouidus languesciri, ea te labori. Quidquid dixeris, vel haec. vel huius alia generis,iij&vel grauiora mecum deliberaui: id patim tissimis auribus audiendum. Meam pigritiam quoui, tu vitio argue iramquam tibi irascar. Modo oninibu Probem te a me unice amari, id milii satis, quod & thetacente non diffido tibi notum esse . Sed heus tir, cur quae pro sisti nobis tandem iaculi leguntur Num re ad illa cuirentem Boio,ienses' reuocarunt, & rei de quibus aghre coperas 4 onga l a feri grili natione; repuleherrima xua lustratione 1 fracta Pimet coeperunci ci Id heri e 4 itreis tui; mi hi si issicum Vide ab I Amredere ad hanc illustrissimam pri incivis. ciuitatem. quam multos anno4 e si periora Ioeo, maxJ- mainta nobilissimorum iuuen fietquc filia; homi nig tui famaistite. consuetarium V uetos sti literis , scae latitariarannalibus minimHaeconii πιι illum ibus matutato: lucis tib xcurrenditi a Osta

493쪽

& plurimis ornamentis cum ages, nec illud silentio, praetcribi ς. illam coloniam latinam fuisse. Quam a Valerio, Attilio, Tappone Triumuiris deducta, id loco

maxiiiii antiquitatis benefici j repositum no negarim. In quem diuiniim sermonem cum incideris, denuo excute quaeso antiquos Romanoru coloniarum scri tores, tuo iterum testimonio locus Liui j illustretur, qui male intellectus a quodam vetere scriptore omnibus ri sum mouit. Cremona agrestium multitudinem

coloniam deductam fuisse, quia Triumuiri Romani, qui ad agrum colonis assignandum venerant, distissmoenibus Placentiae, Mutinam se receperunt. Latera

nunc scribenti risu mihi di sirumpuntur. Quod genus Dii boni hoc argumentandi quam insulsa haec interpretatio Θ quam alienata Liuili consuetudine ξ quam tota nugatoria haec complexio ξ quia in agrestem e tu& turbam Vulas, &ea fas habitantem , per agros*se pallantem. ans assignatotes pά prunas , armis stat in

arte piis impetu facto timchtes Placentiae muris Muti nain fugiunt, ergo qui in urbe agrestium colluuio . ,

Equidem si hoc captioso, vel potius in sellio, qui mihi

dand operaim argumentiandi gen res qui in nostrum Gymnusiuitas ne disis iuncti gratia veniunt cini e mrbnt ι censi rem flagrum admouendum 9 nec manust abstinenda s ab ut a corporiς prete ς quae' initasEvado tudinis periculo id lienera illa ytate verberari fisset duQuia turbine, & procella ex aliquὰ coeli pane Primi pente quili agri, diuersis operi s ocespa mi ant, diffisboribuς aliet a tecta diffiigiura ergo in vi mosyria russaeisugiunt tempestas Et Oribam obesteς iphula in vi, ni ta aquam id

494쪽

portum k di aram agrestes confinierunt, di qui prius

urbani hac repentina in v. bem I cpti Om , agriniuq, permistione agrestes sunt. Nihil ine liercla ineptius . nihil magis ablisnum ii Qu'dsii concedet cinus Uua

singularis & deridenda nostra imperitia esset.= nihil tamen ad Cremonenses id pertinere, qui prima litera

rum Iudimenta nouerunt, nedum qui multos annos in literis versati sunt, no ignorant. Hanc vim argumen'tandi, ne semper Socratis inductiones sequamur, &Aristotelis, Theophrastique longas argumentationcs implicemus Placentini acuti, & ingeniosi, Romano, rumque:& ipsi antiquissimi Coloni perceperimi , &inane in amici senis disputationem reprobarum . Et veindubitata vestigia sunt quae coloniam, & propugnaculum contra Gallos , cperosque Barbaros, antiquae Italis pestem, se se trans Padum agentes, Cremonant probant, ita eiusdem antiquitati x certissima indicia. aQ, tamens ut breuitatis cauta Lepnardis Aretinum errore lapsum pretieream, de Sabellici supputationem omnino falsam taceani. j Corneliui Tacitum virum cstero qui doctissim ii, & historiarum gravissimum striaptorem sesellit. Qui Tito Sempronio, & P, Cornelio consillibus, quo tempore muris cinctaem Cremonam

conditamisisse, cum annis multis ante, ves potius se eulis, incerto tamen urbis exordio,& adhuc sub iudice aniliore putauit . Sed quoi cum haeci quando haec tu

optime nosti,& promi scue decem alijs,& septem quidquid opus estes, vel pecunia, vel frumento imperato Pop. Rom.sepr sto uturas,& opem daturas respodentibus, duodecim ex triginta colonijs, se pecunias, &milites delaturas negantibus,disertissime hac de fidelissima colonia egisti cupio tamen nunc qssoque vesseparatim,

495쪽

siparatini , eel eum tuis . de semis Zohoniensibus te hoc agere. Id tibi persuadeas velim hoc ciuibus meis fore tam gratum, quam quod gratissimum. Huius mbanorum , non agrestium, ut illi antiquissimi fundamenti coloniam & semel , dc bis a Romanis deductam

scimus, per to illustrari maximum lumen accepturaim profitentur. Id ego tentassem, sed4 Iliad nosti. Clienis causam tuam agenti iudicum aures non patere. Hoc novo,& egregio studio tantum tibi ciues meos decimetes, omni genere laudis illustres,& claros, ut te Doeertatim coloniae nostrae ascriptum contendant. Quid praeterea a te ξ librum de iure Magistratuum, & impe ratorum Romanorum, quem in extrema tua paginae breui te missurum scripsisti expecto. Qui si te no iuum Funt, quod moleste fero, nobis tamen maxime prof-runt. Quidi non fuissent, nec antiqua osturitas tantum luminis a Sigonio accepisset. Tuas Iibenteri tinas legerem, sed id malo tuo commodo, quam meo desiderio. Vale Mainoldum nostrum verbis meis lata talo. Quem quia scio tibi Eommendatissimum esse ume Utriq; vestrum commendabo. Hoc tantum. Illum in virtute patria retine, ad auitam gloriam illum, disponte currentem inflamma . Cremo. priae idus Apris

IO. Mariae Thesoo. S. D. Eui a r

N i η riti poteram tuis proximis iucundiu accipere nihil eisdem tristius legere. Quarum prima pagesta laetitiae plena, quantum de progresIu tuo in literis spe Tare possim testatur,. ii Literas enim tuas mihi indie, doctioica, di potirici es reddendas confidebam ridis

496쪽

eonsequem; Rillamque nostrum honorificentius illῖ

.strandum, & nouis muneribus a Scnatu Mediolane nucumulandum non sperabam tantum, sed aperte prolpiciebam . Tuum peracutum ingenium prius noueram, di quo animi ardore ad ista honorificentissima ocia te conferres, videbam. De Ripat vero ea audiebam quibus non tantum ad hanc nuper ei delatam

ascensium habet et, verum & ad maiores, longem disti-ciliores, & nobiliores. Quanquam hoc in munere interpretandi, quid huic grauius accidere , &nobis iucundius posset non video .i Quod ii laboriosium tibi esse putabit, sciat nullam gloriam vere comparari linema no labore, & longis lucubrationibus. Sed quid haec & ad ic. & ad.Ripam λ Noctuas Athenas . Hoc mihi, quod de Pavoncino scripsisti, nec me scribentegratum fuisse, certo scio,& tibi,& illi persuasum esse. Altera vero quanti doloris quanti suspirij quanti

gemitus e quantive moeroris ἰ quam longae, gravisq;.rumme ρ Franciscum Bellonum florentissimum iuuenem amisisse λ maximis laboribus in diuersarum legupr ceptionibus iam defunctum tanta cum parentum estitia'. & palliae nunc in sertilissima ingenij melle posita spe ereptu esse.' Nefarias, & sceleratas manus innocenti puero admotas fuisse e tam nobiles, & illustres pare hies tali filio orbatos p Videor audire , eronicam eius matrem sic Papiam alloquentem. Ego filium meum genui, ut mihi tanti doloris nuncia elles. illum educaui, illum Cremona ad Francisicum Zavam in literis, & moribus erudiendu misi ut a te tam triste nuncium acciperem Vt filio superstes doloris reco datione reliquum vitae tempus in curis protraherem

Vt sic misera parens angerer ρ Id si prospexissem tu

nunquam

497쪽

- ast

in Inquam mearum illiseriatum testis filisses. in breui tantam ui punialia , di minima nolira lat titia in hunc. V '; diem optime cO; locatam cocidisse Adiice quatibinrs licium parentum tandem mitereri. Ne patrare per comoda tua, quae plurima ab externorum, & aduentitios una copia iuuenuin capis, familias tanto lumine Cibari, ne scr sdivcribrum patrias ijs nuncijs affligi, ij, oin ame uti priuari. In sontes vcrte icta, illos legi-.busi, & vinculo cos hinguo. Sicarios extrudito P Iussentcs tuere, PsOIege, amplexare. Quei. . Succurrat tibi patrius amor, succuriat in filios patentu charitas, silccurratarinjuna, piopinquoriam, cognatorum,Ciuiu. denique omnium maxima huiusmodi adolescentium

Digis, & ingenij expectatio. Haec, & alia plurimai huiu, gςneris a Veronica ni stissima matre, & foemina ipse stantissima prolata non dubitarim . Quam libenter, ac oratione absens Elarer . Illum hominem natum s vilIe, ubique locorum nobis pericula imminere, nonnaagis Papiae . quam alibi, unum esse Deum Opt. Max. penes quem ulciscendς iniuriae totu iudicium resideat,

fili j pyti s maiies inermi quieti traditos ijs parcendo, qui hanc in minte filij vulnerauerunt, Deo hoc bene

ficio veniae commendare. M Antonium ijs tantum . . eminerit te uu unacile pr sicinninii in hoc pr sei tim. doloris genere magnitudinem illam. quam non igno rat prudentium, fortium a. viroru esse, & loco maximi

solatij illi contigilla, filium suum, antequam animantcimaret, Deo reconciliatum suis P, quod in primis optandum est. Reliqua enim breuia, caduca, incerticuentus, periculis)omnia obnoxia. Nihil incertius vita nostra. nihil Dei cicinentia exploratius,& certius.. Nihil hac vita miserius, nihil ari una nosius, nihil cap-MM M tiosius,

498쪽

tiosius, nil Ipoliatius, nil egentius. Illa vero, quant

Deus bonis reseruat, nihil iucundius, nihil beatius , 'ibit apertius, nihil antiquius, nil sie ornatius, copio-rius , α omni fertilitate resertius. Haec de Bellonis, quos velim quieto animo quicquid euenerit, serre, &Deo huius iniuriae ultionem donare. Tu vero haec pauca. Deum omni animi deliberatione dilige. Nullus ab antiquoru Decretis P optimos Theologos constitutis ullo lenocinh genere te se uocet. Omnibus adesse te assitefacito. Tua consuetudo sit cum bonis,

malorum beneuolentiam ne aspernare, illos tanquam Vulpeculas evitato. Illud memineris. Foelix quem faciunt aliena pericula cautum. Ripae nomine meo gratulare . Gambarinum salutato. Casalensibus meis plurimam salutem, nisi omnes Belloni casti perterriti domum redierint, dicito. Pademum, & Ssondratum verbis nostris saluere iubeto eorum literas mea uide cXpectare, nunciato. Columbanum quoq; salutato.

Vale idibus Aprilis.

I . Tito Amaltheo. S. D. TaRN i ι, quinis , denis , ut breuissime dicameentcnis litteris mecum his duobuς proximis annis egisti. ut qui primus apud Romanos colonias duxerit. di virum similes omnes, an varia illarum forma esset.& ut ad te de comitiorum generibus scriberem.quibus diebus, qua de parte diei, per quos Senatus haberi posset, quandove non posset. Qui preterea nunciarionem,qui spectionem haberent . illud quoq: interea, quae plurima a me emagitas, quot lictorcs consul, quot

499쪽

quot praetor haberem quae ingulorum Magistratuum in comitijs petendorum aetas legitima esset, & multa alia huius generis. Quae quia in Dionisio, Polybio, Plutarcho, Liuio, Gellio. Festo Pompeio,& in pleri': alijs scriptoribus antiquis Gr is,& Latinis leguntur,

existimabamihi hoc labore carendu,& penitus supersedendum . Te enim mcis proximis ad hos venerandae antiquitatis summos,& clarissimos authores mitteba. At non contentus hoc meo consilio, denuo id a me es.

flagitas , quasi ignarus sis quantis, quot i; laboribus premar. Id non possum praestare, nec si possem, id tentarent. Nam quid addi ijs quae Nicolaus Gruchius edidit, potest 1 quid ad ea quae in eodem genere, &pleniori c ut dicitur manu ad comunem literatorum utilitatem scripsit Sigonius e ijs ego subscribo. Horuindustriam ita probo, ut nullus mortalium adgorum excogitationes quicquam melius, stabilius, firmius. doctius, illustrius afferre possit, nisi quispiam velit meretriculas imitati,quae ut fallant imperitos,& meretriciae disciplinae ignaros iuuenes, in eorum conspectum . nova figura, fallaci h liniamento procaces, petulante*prodeunt. Tu si istorum inuenta non probas, ptriculi ingenij tui ita faciso, ut tua illorum scriptis prςpona tur . Sed caue ne illos imiteris qui ut aliorum scriptave luti cachinantes, &noui Zoili liberius derideant,

nihil scribunt, ne ipsi derisi fiant stercoratae vulgi fabii

Iar. Tu fortasse, quia cum mecum proximo anno esses in quosdam commentarios, quos euitandi gratia tur

pissimi ocij in Caesaris & rerum Gallicarum, &ciuilia libros scripseram incidisti, in quibus est harum rerum fere singularum non ignaua consideratio id tantoperei me contendis. Quid si tibi nouu flagitium enarro e .

500쪽

Mihi surrepti fuerum illi eo ment, ii, quos tu Cesaris

pr claros triumphos appellabas . Furti authorem ne scio: suspicor tamen illum filii Te, quem nunquam a latere meo di edere videbas, de qui a dextra discumbebat, quo tempIre te hos item accepimus, & quem tantopere ab indole, ingentiq; acumi ae laudabas . Non possum propius ferre pedem. Adolescentem nosti. Ille ut puto me de si audauit, quod nunquam timuissem. Nec credo te cum esse, qui me ad nouos labores urgeas. Alia aggredior, quae ut spero maioris utilitatis erunt, e pia r ij secundent. Tu si me amas ne ad me dimplius hac de re scribas, rogo. Quicquid V terea petieris nihil vel maxime occupatus cibi de negabo. Vale Cremona. l

. . . Clsari Brumano Legato Pontificio ara a Neapo. S P. D. - v a s trith Cal. Mar. misisti his non respondi. quis quod a te petebam statim perfecisti, tu prudentissime, pulcherrime nobis respondisti. Res ut tibi gratias . agerem expostulabat. Has coniungere cum gratulatione desiderabam, ut unis literis utrunq; simu si poΩkm m starem. Gratias igitur quas tamen scio te non expectare non res o quod si tentarem quomodo asse querer ' Nam si quis gratias referre vult, si no maioreat parem saltem neces le est, aliter gratiam non refert. QRO me implicem argumento vides. Non is stim quisitis apte in utroq; versari possim . At dices humanus

sum, & quibus opera, I studio prosum, & adesse poς sum, me illis dum libenter beneficijs nostris se cumulari patiuntur magis me obligo, quam illos deuincis

. - mihi