장음표시 사용
911쪽
87 2 DIATRIBE DE ORATIONI BV s
i auerint, constanter instultitia perseuerant, vanis vana defendunt; nisi quod eos interdum
puto aut ioci caussa philosophari; aut prudentes re scios mendacia defendenda iusicipere, quoi
ut ingenia sua in malis rebus exerceant vel osentent. XIII. Quae sententia nostra, quod haud quaevis veterum sophistarum laudatio tueri possit nomen orationum panegyricarum, in duplicem quaestionem inquirendi, nobis o
fert occasionem. altera eri: quis auctor sermonum vere panegyricorum, quorum indolem veteres rhetores explanarunt, haberi debeat p cuius rei primas laudes attribuimus ISOCRATI. hic enim culturae eloquentiae multam dedit operam, cuius domus cuncta
graeciae quasi ludus quidam patuit atque ossicina dicendi: magnus orator re perfectus magister, , quamquam forensi luce caruit, intraque parietes aluit eam gloriam, quam nemo quidem meo iudicio es postea consequutus, Vt CICERO dicit: opposuit sese magno studio fraudibus ac fallaciis sophistarum, aduersis quos dixit etiam orationem, qua istos inter alia hoc nomine reprehendit, quod promitterent, se tradituros rationem tractandarum litium forensium, quum longe plura sint, in quibus orator maiori dignitate possit versari. quod autem ieciatim attinet ad orationes panegyri
I Bruto ea'. 8. a cons. M U R E T V M vap. tia. θώ. III. cap. 11. 3 p. 633.
912쪽
PANEGYRICIS UETERUM. 873ΥΟΣ Ισοκρατης νεωτερον ἐγρα φεν εγκώμιον, es
prisci quidem oratores plane eo, panegyrico quippe, non sunt usi ad eum modum, quo nunc utuntur: PRIMVs Isocrates recentiusscripsit
g. XIIII. Altera quaestio est: quaenam -phistarum declamationes ex diuersis laudationum generibus, quae a nobis commemorata sunt, ad panegyricos sermones debeant referri Θ heiciterum obseruare decet, quod haud disseramus de iis orationibus panegyricis,quarum usus fuit in ludis & aliis celebritatibus graeciae, quaeue a conuentibus solemnibus ita 1unt adpellatae; sed eas intelligamus, quae contineant laudes principum aut aliarum illustrium personarum. quales sermones recitandi multiplex est occasio, siue illi, quorum honori consecrati sunt, in Viventium coetu adhuc versentur, siue e vita eXcesserint, adeo ut orationum funebrium nonnullae possint esse Panegyricae. etenim quamuis Orator principi cuidam gratuletur modo ratione solemni oride suscepto imperio, de rebus seliciter gestis, quarum praecipuae sunt victoriae & triumphi; modo ratione minus solemni propter natalium nuptiarumque celebritatem ; pleniori tamen ore laudes ipsius praedicare adeoque sermonem panegyricum dicere potest , id quod etiam ex DIONYSIO Halicarnasseo patet. ex quibus colligimus, quod laudationes deorum dearumque, quas susceperunt sophistae, nullum locum in hisce orationibus panegyricis habere possint, praecipue quum Prima aetate sermones panegyrici in ludis &cele-
913쪽
hritatibus graeciae in honorem deorum dea- Ium3ue recitarentur. nec orationes funerihres In memoriam pro patriae salute defunctorum promiscue hanc adpellationem tueantur, nisi constet, quod sermo partim ad artis Oratoriae leges fuerit componius; partim laudes principis cuiusdam personae eXplanauerit. &quod ad laudationes amplissimarum ciuitatum adtinet, istas e sede panegyricarum Orationum penitus eiicere, durius forsan videri posset, praecipue quum nihil impediat, quominus sermo panegyricus praeter personas e iam in rebus magnificis ver1etur.
g. XV. Hisce antea positis, haud alienum
erit a proposito dissertationis argumento, praecipuos oratores, quorum sermones Panegyrici adhuc conseruati sunt, commemorare. primus est Iso CRATEs Theodori filius, Atheniensis, natus olympiad. LXXXVI. I. archonte Lysimacho,qui audiuit PRODICvMoum, PROTAGORAM, GORGIAM Leontinum & alios, a C tantam eloquentiae laudem consecutus, ut sua aetate princeps hominum eloquentium haberetur. inter Orationes ipsius, quarum LX. serebantur aetate PLv- TARCHI; CAECILI vs vero XXVIII. &DIONYsius Hali Carnasseus XXV. pro genuinis habebant, exstant nonnulli λογοι ἐγκωμιαςικοι, quo pertinent Eυαγ ας, siue oratio funebris in laudem Euagorae regis Cypriorum, Cuius iam mentionem fecimus; item Erins ἐγ-μιον, de quo sermone ita iudicat vossius:
I distin orator. lib. I. cap. s. d. s .
914쪽
s7sita pocrates in Helenes eneomio plura habet ar , quam lam. nam quod argumentum natura Fus serile foret, magnam orationis partem consumit in reprehensione sophi arum, laudatione Thesiet, excusatione Paridis ac lauis pulcritudinis; item Βουσιρις, siue laus Busiridis crudelissimi Aegyptiorum tyranni, ab
Hercule interemti, quod argumentum omnino erat παρα ξον, prout etiam VIRGILIus dixit Busiridem illaudatum; porro ISOCRATEs oratione, quae inscribitur παναθηναὶ κος , extollit Athenienses eorumque beneficia in graecos prae Lacedaemoniis praedicata hunc 1equitur AELIVs ARISTI DEs, Eudaemonis
filius Adrianensis, quiue sub Hadriano & Antonino Pio floruit, & quoties diceret, insignicum plausu semper est auditus, cuius orationes iam supra enarrauimus, quas in honorem ciuitatum recitauit; heic autem inprimis mentionem habemus sermonis Q βα-α, quo laudatione Μ. Antonini imperatoris fungitur, eiusque pietatem, iustitiam, aequitatem, tem- Perantiam , fortitudinem, prucientiam ac felicitatem celebrat. tertius est I U L I A N v s, I
lii Constantii & Basilines filius, qui primum sormatus ad cultum christianum; posthac aurem annos viginti natus, quum Maximum Ephesium, philosophum & Libanium sophistam Nicomediae audiuisset, ab isto descivit. inter scripta ipsius& orationes exstat primum
Constantii imperatoris laudem, qui sermo ex
915쪽
orationum genere, quae βα σιλικοι λογοι agrae cis rhetoribus adpellantur, prout de iis ΜENANDER rhetor ait: ο βασιλικος λογος ἐγκώμιον ἐω βασιλέως, qui etiam meminit scripti a CALLINI co sophista sub Antonino Pio μεγαλου Θασιλικου. hic autem CALLINICVS Syrus, vel ut alii habent, ex Arabia petraea oriundus docuit Athenis Galieno imperante, inter cuius scripta Commemorat SUI DAS τῆς Ρωααίων ανανεώσεως καὶ αλλα τινα ἐγκώμωακαi λογους. Porro IVLIANVs dixit περὶ τ ἀυτοκρατορος πζαζεων η περι βασιλειας , de eius
dem Constantii imperatoris rebus gestis siue
de regno, quam Vtramque orationem Circa
annum seruatoris nostri CCCLVIII. compos tam respicit iv LIANus ipse 3&Zos IMVs; sic & scripsit Ευσε ς τ βασιλίδος εγκωμιοει encomtum imperatricis Eusebiae, Constantii coniugis, cui plurimum debuit IVLIANV s. quartus est LIBANI Vs natus Antiochiae, qui plurima scripsit, & cum in demonstrativo, tum deliberativo genere orationes Varias Composuit, etiam fictas declamationes &controuersas. huc pertinent ΘαGDκος, panegyricus in Constantium & Constantem, quo & laudat
Constantinum magnum; item προσφων τικὰ,
adlocutio panegyrica ad Iulianum, cui hanc iucundam fuisse, ipse indicat LIBANIus: s
i initio capitis επιδεικτικων p. 6ia. a '.
916쪽
ἐραν' καὶ κτως , persuasus autem habui orationem, nec molestus fui: ipse vero delectatus sermone prooemium meum confirmabat. in hoc enim dixeram, eum υmnia mea putare eximia ex mei amore; atque ita quidem euenit: nec non ις Ιουλιανον, Panegyricus dictus Iuliano imperatori consuli, in quem & dixit orationem funebrem panegyricam. tandem etiam
Commemoramus THEMISTIUM, qui non 1olum philosophiae, sed & eloquentiae meritis clarissimus fuit, ac dictus ἐυφραδης, atque obpanegyricum sermonem imperatori Constantio sacrum donatus est statua aerea. inter ipsius rationes, quas nitide atque optimo studio edidit IO. HARD VINUS, varii sunt panegyrici laudibus imperatorum consecrati, quos cum aliis studiosissime atque erudite recenset
I. XVI. Breuiter commemorauimus oratores, quorum sermones panegyrici adhue exstant, qui quum etiam adpellati sint ἐγκωμια, non ab re erit, de voce hac quaedam di iterere. de origine nominis huius variae sunt sententiae. alii ex priscis grammaticis & rhetoribus tradunt, ortum id esse, quum laudes ἐν κω καις, in vicis dicerentur, vel Vt existimat graecus &
mium, populare. κωMM enim sunt populi coe-
917쪽
tus. alii Vero putant ἐγα- ια dici απο του υτοις Κ s1 M OIΣ καὶ συμποσίοις αkinuta, quod ea lia commesationibus is epulis canerentur, vide T MEONEM A & EZECHIELEM SPANHEMIvM. qua sententiarum diuersitate omnino simile est vero, quod prima E r Κ Ω M I si Norigo a variis laudationum generibus in epularum celebritate recitatis ut deducenda, id quod non solum ex PINDARO & μLATONE patet; sed & Cic Eno 3 dicit: atque utinam exstarent ilia carmina, quae multis seculis anteibuam aetatem in epulis esse cantata a fingulis i conuiuis de clarorum virorum Iaudibus, in originibus scriptum reliquit Cato. praeter haec idisputatur, quomodo differant ἔπωνος & ἐγκωμον. ARISTOTELES ' adfirmat, επανον est e ivirtutum, ἐγκωρειον factorum; μακαρισμον καὶ lἐυδ μονισμιον significare quemdam Propter , virtutem praedicare felicem, de quo discrimi- ne etiam differunt THEO, A PHTHONI Us ac in primis MENANDER rhetor, & inter alia tradunt, quod ἐγκωμιον sit Viventium, non mortuorum, quod autem refutat Iso CRAT is
ἰγκωριιον dictum Euagorae Vita functo; aut unius singularis virtutis, ut iustitiae in Aristide, aut rerum gestarum solum, non autem virtutum illius, de quo agitur, laudatio, ut de aliis
momentis taceamuS. de cetero recte observat IVLIVS CAESAR SCALIGER: ' omnis ἐγκωμάζων ἐπ νει, uou autem e conuer . sic i
918쪽
I. XVII. Hactenus de oratoribus graecis,
qui conscripserunt ac dixerunt orationes P negyricas, quarum rationem & structuram,
item dicendi genus, quod sunt sequuti, si i
spicere velimus, contuitum est, hac de re consulere priscos rhetores, qui praecepta artis oratoriae litteris consignarunt, de quibus legan- '
. desiderio fiatis facere potesso ALDI MANUTILcollectio rhetorum, ' qua praeter A PHTHO
NII, HERMOGENIS, ARISTOTELIS,SO PATRI, C RI, ALEXANDRI&aliorum scripta rhetorica continentur D I O N Y S I I Halicarnasset των πανσγυρικων & M NANDRI rhetoris γενεάλιων & χωρεως των ἐπιδεικτικων, siue de diuisione caussarum in genere demonstrativo, quamuis obseruet HENRICvs VALEsIVS, quod altera pars
huius libri rhetori ALEXANDRO sit vindicanda ; in editione Aldina autem ex duobus
operibus MENANDRI&ALEXANDRI Vnus
liber perperam fuerit conflatus. dissertationis enim modus haud permittit, haec etiam eX- planare atque eXPOnere, praecipue quum . princeps nobis sit propositum, orationum panegyricarum originem declarare, & ea, qua fieri potuit breuitate, illarum exempla ad-
919쪽
tingere. de cetero eX iis, quae disputauimus, facile fata huiusmodi sermonum in griecta cognoscere possumus, etiam obseruare varias illorum aetateS, quum modo prosperiori, modo duriori fortuna uterentur pro ipsis variis eloquentiae fatis. equidem monet seriptor antiquus argumenti in ΑRIsTIDIs panathenaicum, tres oratorum graecorum Veterum ipορας, siue prouentus poti sumum enituisse, quorum primo PERICLES, THEΜISTOCLES, AL-
cini ADEs & alii soruerunt eloquentia; nihil autem litteris tradiderunt: secundo eminent decem illi celeberrimi, ANTIPHON,
ANDOCIDES, LYSIAS, ISOCRATES, Is AEVS, LYCURGUS, DEMOSTHENIS, AESCHINES, HYPERIDES & DINAR-C H v s : tertio in Asia, nec minus Athenis clarissimi sophistae extiterunt, quorum memoriam celebrauit pHi Los TRA Tvs. sed vero tam accurate Classes orationum panegyricarum ponere &ipsarum fata pro diueriis temporibus distincte explanare, res esset omnino ardua dc dissicilis, pnaecipue quoniam plurium monimenta Oratoria ad posteritatem haud propagata fuerunt. g. XVIII. Nunc ordinis ratio ac promissi fides iubet nos, animum quoque ad latinos
auctores conuertere. romanis studium eloquentiae fuit princeps, cui omni industria ac vigilantia ita sese consecrarunt, ut istam philo 1dophiae& disciplinae, quae cognoscendis legibus absoluitur, ante rrent. multiplex eius erat usus atque eXercitatio, quum modo suaderent
920쪽
derent aut dissuaderent, modo adcusarent aut defenderent: modo laudarent aut reprehen derent, eX quibus exercitationum generibus ista secundi ordinis fuit omnium fere nobilissima. qua propter adolescentes, Ut Praepararent animum ad eloquentiam forensem, adiacusarunt viros, id quod fecit Lucius Crassiis,gui adcusauerat eloquentissimum hominem. Carbonem: CICERO: saequum epis ra caussarum genera, qua eloquentiam de Grant, multique in re publica adolescentes sapud iudices s apud senatum dicendo laudem sunt adsecuti, maxima es admiratio in iudiaciis : quorum ratio duplex es. uam N ex ad cusationeindefensione constat: quarum es . Iatidabilior es defensio, tamen etiam adcuώ- tio probata per saepe es : confer P Α v L-
sarum etiam adhibuerunt, ita ut laudauerint splendidas personas ac res; in primis autem apud illos 4n more positum fuit, vita defunctos funebri laudatione prosequi. quis primus viros claros post fata laudare instituerit pde eo iam superioribus quaedam obseruauimus, quo nomine heic alia ritus huius momeninta, ea qua decet breuitate, ex antiquis misiai- mentis colligamus. scilicet primis tempori- bus Viros tantum.eosque illu1tres in concione funebri laudarunt, quo referunt fragmcntum . illud apud CicERON EM : ' honoratorum viis
a De inciti bb II. ωρ. 4. 2 de legiri s rσmanu cap. 1 . 3 obseruat. ad Uestes. Paterc. lib. II. cap. 4 .