장음표시 사용
581쪽
s48 IVR. NAT. ET GENT. LIB. Il.
tendendum esse, quam ut ciui nostro, cui ius dictum non est, satisfiat, facile unusquisque intelligat.
Ita vocari coepit illud ius, ex quo inualuit. Vet res enim id ignorarunt,adeoque nec vocabulum is peditat Latina lingua, quod eius indolem expriis mat. V. A. Corn. van Bynke h. ibi I. I, et . Eius aequitatem ex iure pignorandi, quod singulis competere existimant, ostendere conantur Gror. de iure belti et pae. III, 2, 7, 3. et Bodin. de Rep. L/o. Sed hane sententiam iure merito reiecit Heria ad Pufend. VIII, 6, r 3. et ante eum Ziegi. deis amates. I, 34, 8. ubi hic g. XXXII. ius illud magis ex iure belli derivari posse, existimat. Et sane si respublica iniuriam sibi, ciuibusque illatam, bello recte vindicat: g. CCXXXXV. poterit etiam
procul dubio ob iniuriam uni alteriue ciuium ill tam manus alterius rebus iniicere, nisi existima. re velis, non id, quod minus est, licere reipublicae, quum plus omnino liceat.
CCVI. An et Ceterum, quum in statu naturali defensionis
quomo- ius tantisper duret, dum hostis animum ho-
ουο impe stilem nondum deposuit, Lib I. q. CLXXXIII,
rium in 1 - eum vero non deposuisse videatur, qui eo adquiea le adduci non patitur, Vt nobi Scum redeat mratuit gratiam, sed quasvis honestas pacis conditiones respuit: ibid. ') 73 iniuria sane non fit victo, si persequatur ius Quin, dGnec debellatum sit, ipsumque sibi imperium in viactos vindicet, illudque 7s) suo arbitrio Constituat, I. CXXXXVI.) et 76 tamdiu exemCeat, donec vel inita pace certi quid statuatur, vel 77ὶ gens, vi oppressa, re nondum composita, sese in pristinam libertatem vindicet, Vel
582쪽
CAP. VIIII. DE IURIBUS MAIEST. TRANSEUNT. μ9
vel a priore imperante liberali caussa manu adferatur.
Et tunc quoque utroque eam aequissimum est, nurbra, prouinciae, gentesque recuperatae gaudeant
iure postliminii: sq. CClHI, 69. adeoque priora
iura recipiant, si illis nulla culpa, cur in hostium potestatem peruenerint, possit imputari, aut certe non admodum liquidum sit, an hosti acrius resistere potuissent. Hinc quum reipublicae Vltraiectinae, discedentibus Gallorum praesidiis, de iure προεδριας controuersia mota esset a Frisiis, eo quod illa sese ultro dedidisse diceretur: Utraiectini tamen priorem locum et statum recuperarunt. Huber. Prae . ad Diges. Lib. XXXXVIIII. Di. XV. VIIII. Aliud tamen dicendum omnino videtur, si urbs vel prouincia . quae immemor fidei , imperantibus datae, ad hostes ultro desciuerat, armis recuperetur. Tunc enim indigna omnino esset hoc beneficio, ac proinde victoris in arbitrio est, cuius illam conditionis esse velit. Tale exemplum a Romanis factum nouimus in Brutios, Lucanos, Campanos, qui ad Hanniba- Iem defecerant, et maxime in Capuam, quae raneum abest, ut pristina iura receperit, Ut iure municipii , magistraribus , agro priuata, in praefectu rae formam redacta sit. Liu. XXVI, ιαseqv.
Alterum ius maiestatis, quod transeuntibus QuId accenseri potest, est ius PANGENDI FOEDERA, per foedus, quae intelligimus conuentiones gentium libe- idquerarum de rebus, ad utriusque, vel alterius reipublicae utilitatem pertinentibu S. EX qua de- vel inae finitione satis patet , 78 eorum alia esse AE- quale QvALi Α, in quibus par est omnium foederatorum conditio: alia 79 iNAEQUALIA, in quibus non par et acquum ius omnibus tribuitur, sed alius foederatus deterioris, alius melioris Con-
583쪽
s o IVR. NAT. ET GENT. LIB. II.
ditionis est: id quod 8o tum ratione PRAESTAN
tingere posse, exempla quam plurima do-
mittit subsidia pecuniaria, vel certum copiarum, vel nauium, et classiariorum numerum, et sibi vel nihil, vel parum restipulatur. Tunc inaequale est foedus ratione PRAEITANDORvΜ. At saepe foederubus cauetur, ut respublica una alteram comiterveneretur, ne cui bellum iniussu alterius faciat, ne classem habeat, ut tributum annuum pendat, ne fabros habeat, neque ferro, nisi in agricultura. utatur. I. Sam. XIII, G. sto. Quod et in primo foedere Porsenae cum populo Romano expressum esse, monet Plin. His. nat. XXXIIII, ι . Quae omnia sunt foedera inaequalia ratione MODI PRAE sΤANol , siquidem alter foederatorum alterius velis
uti clientem se hoc praestandi modo profitetur. Itemque vel simis plex
amici. tiae vel singula xis praeo
Quumque gentes liberae de rebus omnibus, quae ad unius, vel utriusque reipublicae, utilitatem pertinent, pacisci possint: q. CCVII. sequitur, 8I ut et ea, quae iam antea ex iuris naturae praescripto debentur, sibi stipulari queant gentes et respublicae: quae foedera SlΜPLICIA Vel AMICITIAE vocare licebit, ') et 8a alia, ad quae praestanda alias gens genti non esset obstricta: qualia foedera siNGvLARisPRAEsTATioNIS adpellamus: Et 83 priora quidem ideo non sunt frustranea, quod et non alia est certa ratio alterum ad praestanda ossicia humanitatis obligandi, quam per pacta, Lib. I. g. CCCLXXXVI, 2. et saepe contingit, ut per bellum cessent ossicia humanitatis,
584쪽
CAP. VIIII. DE IVRIBUS MAIEST. TRANSE T. Is I
ris, *. CCI, uer. adeoque vel maxime ne
cessarium est, ut per pactiones et foedera redintegretur amicitia.
I Ad haee foedera Grotius de iure belli et pae. III,
refert etiam ea, quae de iure hospitii, et de mutuis commerciis ineuntur , quatenus gentes utraque sibi inuicem iure naturali debeant. Enim. uero quum ius hospitii plura complecteretur ossicia , quae ex solo iure naturali non debebantur, de quibus accurate, suo more egit Io. Schilterus de iure bospitii difff. II. utrum vero extraneis, et quae commercia, concedenda sint, in cuiusuis reipublicae summorumque imperantium arbitrio positum sit: q.CLXXXVIIII,i 3 6) vix est,ut umquam haec foedera ad ea referri queant, quibus sibi gensa gente nihil aliud, quam quod iure naturali deinbetur, stipuletur. Sane de nullis foederibus difficiliorem esse consultationem, qaam de foederim hus commerciorum , exemplo ex Iae. Ba agi iras. Bel. Tom. I. p. et η;o. Ostendit vir cete herrimus, Io. Iae. Maseou. diff. de foeder commerc. q. VI. et foederum istorum memoriam in numis Consecrarunt Athenienses, Smyrnaei, Ephesini ex Alexandrini. ceu idem vir doctissimus probauit ex Erech. Spanti. de υμ et praes. numbin. Diff. III. p. I. . et Diff. XIII n. IIII. nec non eiusdem Orbe Rom. Cap. IIII. Vaillantio de numis Imp. Graec. p. ar . Quis vero foedus simplex amicitiae diuturis nam consultationem requ re, aut dignum videri, quod his montinenti eternitati consecretur,
Vtile alicui genti aliquid esse potest vel pa- Foedera
cis, vel belli tempore: ex eoque Consequitur, qu e
pertineant. Quumque plerumque intersit pote in rei p. et pacem quam maxime stabilem et diu- euntur. Iurnam esse, et Ciues fruetum inde capere
585쪽
quam uberrimum: ad priorem finem meritti reserimus 8ς foedera fideiussoria, quibus, pacis leges sancte seruatum iri, fide tua promi tunt, auxiliumque parti laesae pollicentur sponsores pacis: ' 86) foedera item de munimentis nouis non exstruendis, vel 8 praesidiis
Bostris in munimenta quaedam tuendorum finium caussa admittendis, quae vocantur bar
riere tractaten: 88 de subditis militibusque fugitivis non recipiendis: 89 de receptu hostibus non dando, et si milia: ad posteriora 9o
foedera, quae commerciorum mutuorum caussa ineuntUr. De his foede ibus Iegi meretur Uir. obrechti diffs
de sponsore pacis, quae inter academicas septima est, et Henr. Cocceii de gnarantia pacis. Francos iuxta Hah. MDCCII. Praecipua, quae hic moueri solet, quaestio haec est, an qui pro pace tuenda spoponderunt, generarim ad ineundam belli societatem obstricti sint, ex quacumque caussa pacis leges violentur 3 Id quod recte iampridem timgauit Pulandorfitus de iure nat. et gent. VIII, 8, I.
si ex noua caussa pax rumpatur. Vti enim omnes
fideiussiones sunt stricti iuris, et absurda futura esset creditoris postulatio, quia fideiussore exigeret debitum, quod post fideiussionem demum contraxerit debio principalis r ita non magis iusta
esset postulatio principis, vel reipublicae, urgen iis, ut pacis sponsor arma corripiat, si bellum ex noua plane caussa Exarserit. Neque enim iste spopondit, nisi in eum casum, si pax conuenta ruinpta fuerit. Pax autem, ceu recte obseruauit cintius de iure belli et pac. III, sto, a . seqv. tunc dein mum rupta censetur, si aliquid factum est vel eonistra id. quod omni paci inest, vel contra id, quod pacis legibus expressum est, vel contra id. quod ex cuiuSque pacis natura deset intelligi. Res proincul dubio verissima est, quod ad thesin artinete
586쪽
CM. VIIII. DE IURIBUS ΜAUST. TRANSEUNT. s 3 quamuis, ubi in hypothesi quaeritur, sitne hie
casin foederis, nec ne ' tota haec quaestio innuis meris implicata sit errorinus, ceu exempla recentis. sima satis superque ostendunt.
Sed et belli temporibus varia foedera utili- Quaetatis suae causia pangunt gentes liberae, siue βδ
enim cum illis paciscuntur, modo 9i de
iungenclis aduertus communem hostem viribus, qualia sunt illa, quae Vocantur olfvnd defensiυ - assianzen, modo 92 de libero transitu per territorium, et Commeatu Concedendo, modo 93 de se bello non interponendo, quae foedera dicuntur neutralitaυ- tractaten: ita cum his saepe conuenitur, modo
94 super tributis pendendis, 9s vel dedendis
urbibus, modo 96 de captiuis redimendis permutandisue, de quibus foederibus, quae VO- Cantur caraeis, ex instituto egit Hert. dist. de θ-tro: modo 97) de induciis aliquot horarum, dierum, vel mensium, Concedendis, ' et smi libus, quae in bello incidere 1blent, negotiis.
I Ubi quaeri solet, a quo momento tempus illud curis eat 3 Equidem Grol. de iure bem et pae. III, 2s, a quo die mensura aliqua temporiῖ incipere dicatur, eum diem intra mensuram non esse statuit: sed euiniam solide refellit Pufendoris de iure nat. et Pent VIII, 7, 8. Itaque rectius ac simplicius creditur, si induciae placuerint a Kalendis Iuliis ad halen das Septembres, utrasque illas halendas compreis hendi : iremque, si a kalendis Iuliis per triginta dies factae sint, halendas Iulias primum illarum diem .esse, et pridie demum kal. Augusti ius arma comripiendi reuiuiscere.
587쪽
g. CCXI. Quam Praeterea utilitas illa, ob quam foedera 'ses It ira solent, vel ad personam imperantis pertinet, vel ad ipsam rempublicam. Ex quo sedam eo. quitur, 982 Vt foedera alia PERSONALlA, alia
alia sunt. REALIA sint, et 99) illa cum persona exspirent; haec, exstinctis etiam populi rectoribus, qui illa inierunt, perdurent. Ex ipsis vero definitionibus, hoc paragrapho datis, facile intelligitur, Ioo) foedera omnia, quae ad conseruandum tantum principis vel familiae statum sunt Comparata, personalia; quaecumque vero ad ipsius reipublicae utilitatem facta lunt, realia esse. ') Ad quam unicam regulam ea omnia, quae Pusendormus de iure not. et gent. VIII, 9, 1. se . disseruit, quam commodissime reserri possunt.
I Aliquoties haee quaestio incidit, imperio Regibus
a Romanis abrogato. Quum enim Sabinis foedus intercessisset cum regibus: statu reip. in poesarem commutato, negarunt Sabini, Romanos ex foed tibus illis, cum Tarquinio initis, fluctum capere posse, bellumque indixerunt Romanis, ως λελυ-
ctum regno Tarquinium, quorum foedus idytam fuerat. Dionys. Hal. Ant. Liy. V. p. 3or. Idem postea anno ab V.C. CCLXUII. caussati sunt Hernici , n gantes , foedus sibi umquam intercessisse cum mispulo Romano: quod autem cum rege Tarquinio ictum sit, se iam finitum existimare quum is imperio exsulus in exsilio sit mortuus. Dionys. Lib. VIII. . p. Do. Sed quum uterque populus, armis Romanorum vimis, foedus hoc iniisset, Vid. Dionys. ibid. Lib. IIII. p. m. seqv. nemo dubitare pote.
588쪽
CAP. VIIII. DE IURIBVS MAIEST. TRANSEUNT. sssrat, quin id non cum solo Tarquinio , sed eum ipsa republica Romana esset initum , adeoque ilis lud, et pulso Tarquinio, perdurare oporteret.
Quod reipublicae utile est, id et sociis foe- Anso deratisque illius reip. prodest: ac proinde Ior) deraee foederibus non modo nobis, verum etiam so RςHβCiis et foederatis, consulere solemus, 1 or suo P δ' aillorum generatim fiat mentio, siue speciatim et nominatim exprimantur. Vbi res ipsa do-Cet, Io33 posteriore Casu non ad alios proserendum eue foedus, quam qui nominati sunt
in foederis legibus: Io )priore autem illud omnibus sociis prodesse, qui tempore icti soederis socii suerunt, Ios non illis, qui postea demum adsciti sunt, ') quum pacta ad ea, do uibus non fuit cogitatum, non sint producen
a. Lib. I. g. CCCLXXXXIII, 21.
Ex facto haec incidit quaestio, quum Hannibal Saguntum obsidione premeret. Romani enim, Hanonibalem eos iniuste adortum , querebantur, qui ex icto cum Carthaginiensibus foedere et a sociis Romanorum abstinere teneantur Carthaginienses. Hi foedere comprehendi negabant Saguntinos, quia eo tempore, quo laedus esset initum, nonis
dum fuerint socii. Polyb. Hist. III, et '. Liu. XXI,
G. Sed quamuis Romanorum caussam tueatur uterque scriptor: non dubitarem tamen ego acincedere Grotio , qui de iur. belli et pac. II, 1 et Carthaginiensibus non obstitisse illud foedus exi. stimat, quo minus Saguntinis bellum inferrent, et Romanis ius fuisse , nouos socios adsciscere, eosque aduersus Carthaginiensium vim defendere, statuit. Nam nec Romani futuris sociis diserto
Cauerant, adeoque exigere a Carthaginiensibus non poterant, ut ea, quae eXpresia non fuerant, et,
de quibus cogitare vix poterant, subintelligerent i
589쪽
336 IVR. NAT. ET GENT. LIB. u. nee Carthaginienses sibi stipulati erant a Roma
nis, ne nouos socios adsciscerent, ac proinde nec obsistere poterant Romanis, nouorum etiam 1 ciorum caussam suscipientibus.
Quia Ceterum per se patet, quia foedus est tib
sp00sio' rarum gentium vel rerumpublicarum Conuei
ea eas gere posse, praeter eos, quibus ut ita pacisce- iustum rentur, vel expresse, vel tacite, vel praesumtiue, mandatum sit. Quare io ) quod ministri summae potestatis, sine eius mandato, promiserunt, rati hibitione non sequuta, non foederis, sed spoNsioNis nomine venit. Hinc certum quidem est Io8 rempublicam non teneri, ut ratum habeat pactum, iniussu suo ictum: IO9 certum quoque, ministrum reipublicae, quacum pactus est, ad satisfactionem esse oti ligatum, quae ex faeciali Romanorum iure in eo consistebat, ut nudus, reuinctis in tergum manibus, dederetur: ') at IIo certum quoque est, plerumque cauillationem sapere exceptionem non dati a republica mandati, quum re publica , quae ciuem summa cum potestate praefecit exercitui vel prouinciae, eidem merito omnia censeatur mandasse, sine quibus exercitus, vel prouincia, immo ipsa respublica, seruari non posset.
Exempla duo illustria sunt apud Romanos, sponsio
puta Candina, et Numantina, apud Liu. VIIII, 8. seqv. LV, /s. Et Romani quidem tum irritum ense volebant foedus, quo Postumius Cos. et alii duinces, exercitum ex Furculis Caudinis expediuerant, quemadmodum nee ratum habebant turpem H
590쪽
stilii Μancini pactionem eum Numantinis, caussa ri , utramque conuentionem suo iniussu factam esiis. Sed quis dubitet, quin, exercitu in ancipiti periculo constituto, ducibus omnia concessa sint, . sine quibus periculo explicari non posset, et quae tum e republica, tum e re militum esse, animaduertant' omnino ergo aut ratae habendae sponsiones illae, aut res in illum statum, in quo ante sponsionem fuerat, restituenda fuisset, si fidei 1eris uantiores, quam in excogitandis cauillarionibus ingeniosiores esse voluissent Romani. Uid. omnino
Christ. Thomasi et Ge. Beyeia disertationes de Donylanibus Caudina et mmantina.
Quia porro foedera ineunt gentes liberae: An se I. CCVII.) facile intelligitur, i II) nihil dera intereste, nostraene religioni addicti sint, an PδΠgηre alii, quam nos pro impia vel detestabili habe- hum itamus: quia, quemadmodum priuato non turpe fideli est, cum alio, a religione sua alieno, pacisci et bus contrahere: ita nec rei publicae, vel eius rectoribus, vitio iure vertitur, si cum infidelibus ita paciscantur, prout id exigit reipublicae utilitas. Nec iure diuino ' quidquam circa hanc veritatem , rectae rationis principiis subnixam, mutatum esse, erudite ac solide demonstrauit Grol. de iure belli et pac. II, ID PI qu.
Sie sane constat, ante legem Mosaicam edera eum Abimelecho contraxisse Abraamum et Isaacum, eum Labane, quem idola coluisse certissime constat , Iacobum. Gen. XXI, aa. Fessu. XXVI, assi XI, ψ . Nec legem Mosaicam, iam latam, obis stitisse nouimus Dauidi et Salomoni, quo minus foedus cum Hieromo, Tyriorum rege, facerent. II. Sam. Ho. I. Reg. V. a. Et quis, quaeso, ignorat laedera συμμαχ α Abraami cum Escole et