장음표시 사용
551쪽
commoda, II flumina, o 8 siluas maiores, adeoque I I9 et iura piscandi, venandique, nec non Iro ius fodiendi mineralia et metalla, Ia IJ hona vacantia occupandi, Iaa) gemmas et lapillos mari eiectos colligendi, i23 adluuiones, Ia nouas insulas, Ias alueos derelictos, quin alicubi I 26) et thesauros, I 27 et errones ac spurios vindicandi. Tametsi haec omnia secundum usus gentium aliter aliterque sese habere, recte observet Hu-her. de iure civ. II, , , δ. p
Nota sunt, quae inter viros doctissimos Hug.Grotium, Io. Seldenum. Rob. Ionstonum, Petr. Baptistam Bu sum, Guil. welinodum, Io. Isaacum Pontanum, Theod. Grasininctelium , et nouissime inter Pu-fendoctum,Huberum, Iae. Gothosredum, Io.Henriso terum, Com. van Bynherihoeli et Christ. Thomasium , aliosque de dominio maris discept ta sunt, quae iam repetere nihil attinet. Nos, vii mare nuljius esse nemo negat, ita quin illud occupari possit, occupantique cedat, nulli dubita.
mus, Lib. I q. CCXXXXI. 17. maxime quum id et olim esse factum, et hodie fieri, ipsa nos
conuincat experientia. At quum occupari non soleant res inexhausti usus, nee earum usu alios
excludere fas sit: Libr. I. g. CCXXXV, 9. in
mari vero quaedam sint exhausti usus, veluti ea. plura piscium maiorum, et unionum, vectigalia. similiaque emolumenta: quaedam inexhaulti usus, veluti nauigatio: illis alios excludi posse, his non posse, merito statuimus. Μulto magis ergo iis, qui certas terras transmarinas, tamquam suas, possident, licebit alios nauigatione, quam vel Ocm. Pationis , vel commerciorum caussa eo suscipiunt, excludere, nisi pactis et foederibus aliud cautumst, quum unicuiusque gentis in arbitrio sit pol situm, utrum commercia cum extraneis permittere velit ciuibus, nec ne. At nauigatione, quam
552쪽
EAP. HII. DE IURIBvs MAIEST. IMMAN. Cet. ad prouincias transmatinas, non nostraes, Commerisciorum caussa instituitur, non magis quis alios sine iniuria prohibere poteth, quam usu viae publicae, nisi nauigantibus obstent pacta effoedera. Talis est nostra de quaestione illa sententia, qui tamen suo quemque sensu abundare facile patimur, mainxime quum de maris dominio armis potIus et se Iida vi, quam verbis et argumentis, disceptari soleat. Adeo verum est, quod cecinit Horati
Neequidquam Deus abseeidis Prudens Oceano dissociabiles Terras, A tamen impiae
Non tangenda rates transiliunt vada. Audax omnia perpeti Gens humana ruit per vetitum nefas.
Quum porro omnino intersit reipublicae, Allataei fiscum esse quam locupletissimum: I. iura. CLXXIIII. non mirum est, I 28 et alia iura, quae ad quaestum, conseruationemque rerum pertinent, fisco concedi, in primis ia9 ius Cudendae monetae, mo) ius mulctas, Igi commissa, et I 32 quaevis scelere quaesita occupandi, et quae sunt huius generis alia, quae vulgo, licet parum commode, regalibus minoribus accensentur. I. CXXXV. ') At hic quoque mores Variant, prout quaevis ciuitas plus minusue concedit imperantibus suis, vel
bi plus minusue longo usu sibi adrogarunt. g. CLXXVIIU.
Quod ad AERARivla attinet, illud sere tribu- rium lotis et vectigalibus locupletatur, nisi tantum si cupie- agri publici, ut eius fructibus respublica pos-
553쪽
2O IVR. NAT. ET GENT. LIB. II.
sit sustineri. Quum enim sper β.CLXXIIII. im
perantes nihil sine pecunia pace belloque recte gerant, Tacit. Hist. IIII, 74. et, non sufficiente agro publico, illa non aliunde, quam a Ciuibus peti possit: consequens est, I 333 ut rectores ciuitatum possint ciuibus imperare tributa et vectigalia, i34 siue soli, siue reliquorUm ordinum consensu, prout id reipublicae forma exigit. I 3s Vt ea possint imponere Personis, fundis, mercibus importandis et exportandis, rebus fungibilibus, Opificiis et Commerciis, prout id commodissimum videtur, I 36 dummodo et facultatum habeatur ratio, ') et 13 ciues non ita opprimantur, ut se tamquam seruos, omnia imperantibus, non sibi,' adquirere, iure conquerantur.
I Aequissimum hoe visum est Ser. TuIlio, Romano. Tum regi, quem magnam eo ipse gratiam a populo iniisse nouimus, quod apud Dionys. Halic. Amsiqu. Rom. Lib. IIII. p. et s. permissurum se nega- . ret, pauperes tributorum glauatos onerae, aes alimnum contrahere cogi, ac proinde se potius censu. rum bona omnium, et pro suo quemque censu conferre iusiurum , prout in magnis et bene inis stitutis ciuitatibus fieri soleat, addita ratione: Διμπιον τε καs συμφερον τοὐ κοινου τὸ αυτο ηγες-
ut , τους μεν πολλοὶ κεκτημινει πολλοὶ εἰσφι - ζειν, τους ολιγα εχπῆας , ολ γα. Iustum
enim existimo, et reipublicae utile, ut, qui multum possident, multum conferant, parum vero, quisunt
g. CLXXX. Quid Quod si ergo in imperandis tributis et vias
nauta' galibuS facultatum habenda est ratio, nec cisis ueS his oneribus sunt plane opprimendi; f
554쪽
CAP. VIII. DE IURIBUS MAIEST. IΜΜAN. Cet. S2I
CLXXVIIII, i36. seqv. per se prosecto patet, I38 non exigi debere, quod a ciuibus praestari nequit, nec I 39) eos pacis temporibus ita eneruandoSesie, ut in re trepida nihil conferre possint: praeterea I o nemini temere Concedendam esse immunitatem, nisi tanti sit eius opera, ut haec pars publici oneris illa fa- Cile pensetur. Denique I r) collatitiam istam pecuniam et sine nimia acerbitate colligendam, et I a) bona fide administrandam, et i43 iis rebus, quibus destinata est, impendendam esse, vel .ipse finis, ad quem comparata est haec collatio, satis ostendit. .
Porro inter iura maiestatis immanentia et- Ius primiam cst ivs ADMi NisTRos et M AGiSTRATUS CON- sipi
ditam , nomine imperantium administrant: per stros et ΜAGlSTRATVS , qUi illam partem, nomine pro- m gi Pri O , at dependenter a summo imperante, 'δxu administrant. Quum ergo et administri vice imperantium; et magistratus dependenter ab iis rempublicam capessant: consequelas est,
14 ut ii a solo imperante constituendi sint, i s) nisi hic vel aliis eligendi praesentandiue, vel 1 6 integro collegio cooptandi ius dederit. i 7 Vt eidem obligentur speciatim, ac proinde 148) illi et rationes reddere teneantUri et I 49 si male fungantur munere, ab eo dignitate merito priuentur, quin et Iso poenas dent, pro eo, ac merentur, si doli culpaeue maioris rei sint. ' Κὶ s Non
555쪽
322 IvR. NAM ET GENT. LIB. II.' Non vero puniendum consilium non frauduIem tum , quod euentus destituit, quum hunc nemo praestet- Nec poenam meretur, qui principis sui aut reipublicae mandatum exsequutus est, si illud in se iustitiae, aut bonis moribus, non repugnat. Cons. V. A. Corn. van Bynherihoeli suaesi. iuripubl. II, a. p. δρα seqv. Barbarus ergo mos fuit Poenorum, praestantissimos duces mittentium in crucem, si quid praeter animi sententiam accidiΩset. Nee minus detestabilis est Turearum ali rumque gentium Orientalium consuetudo, qui et ipsi consilium ex eventu aestimantes, capitis da mnant omnes , quorum consilium earuit euentu. Quin non modo iusti reguIis refragatur haec truisculentia, verum etiam prudentiae. Si quis, imquit vir laudatissimus , rebus in arduis consilium
de eret: plures sunt, qui dare possunt, sed nemo unus euentum praesiterit; s et bune exigas, e quis erit, qui conssio suo tibi adesse uelit' vel duo,
Quemadmodum vero administris aeque, ae magistratibus, pars aliqua reipublicae creditur: g. CLXXXI. ita ist) et principis erit
virtus maxima, nosse suos, et dare operam, ut non nisi idoneos munerique pares eligat: I s a ciuium Contra, non ambire munera, quibus
sese impares esse intelligunt, multoque minus in ea largitionibus aliisque turpissimis artibus aucupari, nisi Is ipsis imperantibus e repu-hlica videatur, ut et officia sint in commercio. Praeterea res ipsa docet, I si quemlibet administrum et magistratum omnem fidem ac diligentiam praestare, et reipublicae 1alutem sibi supremam legem ducere debere: tantoque magis Is S in eam curam incumbere de re admu
556쪽
administrum summum ac primarium, cuius humeris imperans uniuersam reipublicae molem imposuit. '
Vocari hi solent Μ1NrsisImiMi , et de iis quaeri s let, primum an e republica sit, uniuersae reipublicae curam uni demandari 8 deinde, an id saluo iure fieri possit ' Prior quaestio ad prudentiae cis uilis scriptores pertinet, inter quos hic legi m
rentur Hert. Elem. pruae civ. I, Io, II. nec non Guil. Schroeteri et Iaa. Thomasii singulares 'de eo argu mento dissertationes. De posteriore facile transi gent, qui iuris gentium principia paullo accura. tius expenderint. Quum enim nihil vetet, quominus aliis mandemus id, eui ipsi nos non lassicere animaduertimus: quidni et princeps vices suas aliis mandet, maxime quum aetas, imperii magnitudo, aliaeque iustae caussae, eum ad id faetendum impellere possint 8 Et si in se iniustum non est, tuto rium esse aliquod regnum, quando rex per aetatem illud capessere nondum potest: eut intultum sit illud adminiluo summo demandari Z Attamen iniuste ageret princeps, si ideo constitueret talem administrum , ut genio tantum indulgeat, nullamqu. Teip. curam animum subire patiatur , quum illo tamquam administro uti, non ipsum imperium inaeum transferre, debeat. Praeclare hoc mihi viis dentur vidisse Persae, dum primarios rerum adis
ministros elegantet τους βασιλεως οφθαλιεῖς, καὶ τα βασιλέως ωνα, et oculos et aures Regis adinpellarunt, teste Xenoph. CF med. VIII, 2, 7. p. 8ρ. de quibus plura Barn. Brisson. de regno PersLib. I. q. CLXXXX. p. a .
Inter praecipua quoque maiestatis iura, quae Ius cirra summus imperans intra rempublicam exercet, se
est etiam IvS cIRCA SACRA, seu circa EcCLESIAΜ su, eom.
particularem, per quam hic intelligimus χ- petens.cietatem seu collegium, religionis gratia initum. Quum
557쪽
Quum itaque omnia collegia et societates simpliciores magis compositis ita fiat subordinata, ut nihil , quod maiori illi societati manifesto restagetur, agere, salua iustitia, possint: β. XXIIII, 66.) consequet is est, Is7ὶ Vt et eC-clesiam subordinatam elle oporteat reipublieae: adeoque ys8 imperanti etiam Comyete
re debeat ius dirigendi res ecclesiae. 'ὶ Quod et inde solide probatur, quod reipublicae
unam esse voluntatem oporteat. f. CXV, so. talis vero non ellat futura, si ecclesia particu
laris non subesset imperio, sed singuli, alias imperio subiecti, eo ipso, dum in hanc societa
tem coalescunt collegium liberum, et a summo imperante independens, constituere possent. Accedit, quod quum ea omnia iura cum maiestate coniuncta sint, sine quibus securitas ciuium obtineri non posset, I. CXXXV. 29.
experientia vero doceat, securitatem hanc, tiam internam, tum eXternam, vel maxime turbas.
se homines obtentu religionis: quis principi deneget ius sacra ita moderandi, ne quid re publica detrimenti capiat p
Itaque hoc ius competit imperanti, qua imperanti, non qua episcopo, quod vulgo statuunt, quorum somnium erudito profligauit illustris collega, Iust. Venn. Boehmer. dig. de iure epiysopoli Prineipum euanget. Ac proinde otiosa fere est quaestio de epi opatu, quem onstantinus m. apud Eusebium iu vita IIII, et . in conuiuali sermone sibi tribuit,
των ἔξω τῆς eorum, quae extra ecclesiam contingunt, quemadmodum sacerdotes sine epit copi των ε τω. Nec magis rem acu tangunἴ, qui illud ius circa sacra imperanti, vel tamquam primario ecclesiae membro, vel ex sola conuenia. tione Dipiti od by Cooule
558쪽
CAP. vlII. DE IURIBUS MAIEST. I AN. cet. Sastione vindicant: quorum prius a Iaegero de ture i , suprem. potest. circa lacra CapHIL p. 4 . I u. Disctum nouimus. Quum enim ius sit maiestatis enon alio titulo indigebit imperans, quo fretus iulud exerceat, quam summi imperantis, unde et ipsi Romani, ius publicum etiam in sacriis et Iacerdotibus confisere, iam pridem monuerunt. I. I. q. a. D. de is j . et iur.
Religio, ob quam homines in societatem il- Aniam, quam ecclesiam vocamus, coalescunt, se φημ' g. CLXXXIII.) duobus constat capitibus: priore, ut rectas de Deo habeamus sententias: los fidei . Lib. I. f. CXXVII, I 6.ὶ posteriore, Ut eumdem persectillimo amore prosequamur. ibid.I. CXXX. seqv. Inde facile patet, Is9. circa prius caput nihil potestatis competere summo imperanti, quum intellectus cogi nequeat: Lib I. g. CXXVIIII, ') adeoque Icio) eo usque nons porrigendum esse illud ius, ut imperans ciuibus nouos fidei articulos imperare, veteresque proscribere, id est, I 6I ipsis conscientiis iugum imponere possit: quamuis, 162 ut illa, quae rationi et reuelationi consentanea esse credit ecclesia, recte doceantur, et potius ad pietatem adplicentur, quam i63 in ferales lites et iurgia conuertantur, nec non 16 3 ut ne huiusmodi lites in reipublicae ecclesiaeque detrimentum evadant, omnino curare debeat. I Procul dubio ergo proscribendum est Μachiauelli
et Hobbesii dogma pestilentissimum, quo ipsa reis ligio et conscientia imperantium arbitrio subiicitur, CXXXI. Vt enim non urgeamus, quod paullo ante diximus, intellectum, utpote necessa tiam
559쪽
s 26 IVR. NAT. ET GENT. LIB. II.
Ham potentiam, eoamonem non admittere, PIqne non magis imperari posse, ut, quod non credit. credat, quam oculo, ut, quod non videt, videat et quis non videt, quantam lanienam excitatura sinthaee principia, si Nero aliquis, aut Domitianus, aut Diocletianus, rerum potiatur, qui sibi persuadeat, religionem Christianam minus prodesse reip. quam paganam, aut Malivmedanam, aut qui aliam plane nouam comminiscatur' Immo quis non vi. det , eam doctrinam, insuper habito vero religi nis fine, eam in instrumentum dominationis con. i uertere
An estea Quod vero ad cultum diuinum attinet, illum
cultum se pra vel 1NTERNun, vel EXTERNum esse, obseruaternumt u mu3, 1NTξRNVS quum ex ipsis Dei attributis, adeoque ex recta ratione, prono alveo fluat,
Lib. I. β. CXXX. seqv. ita comparatus est, Isis ut in eum nihil ulli mortalium liceat, Lib. LI. XVII, 32. seq. ac proinde, i 66) ne imperans quidem illum vel mutare legibus , vel abrogare possit: quamuis, I 67 quum omnes hinmines ad gloriam summi numinis pro vis
ti prouehendam obstricti sint, Lib. I. g. CXXVIII, 3I. nec principi denegandum sit
ius et officium Curandi, ut ciues praeclara illa doctrina de interno Dei cultu imbuantur, errantes reducantur in viam, impii, quoad eius fieri potest, ad concipiendam summi Numinis reuerentiam solidis demonstrationibus et cohortationibus excitentur, immo et 168 dan
di operam, ne vel atheisinus vel superstitio gliscat in republica.
560쪽
EXTERNus cultus in actionibus externis, partim ex amore, timore, ac fiducia erga Deum
prosectis , Lib. I. g. CXXXV. i partim in actionibus arbitrariis, ibid. f. CXXXVIII, s 8.
consistit. Priorum eadem est ratio, ac cultus
interni, I. CLXXXV, Ios sequ. adeoque 16 γ in eum sibi nihil potestatis arrogabit bo
nus princeps: praeterquam i7o quod eum pro virili prouehere studebit. I Posteriores, 17I quum a ratione nec improbentur, nec praescribantur, Lib. I. g. CXXXVIII, 61. omnino subiectae sunt imperantium arbitrio, adeoque i7I ea omnia his circa illas licita sunt, quae nec rationi, nec reuelationi refragantur.' Hinc princeps non potest prohibere, quo minus h
mines de Deo colloquantur, eumdem hymnis molebrent , preces ad eumdem fundant, cetera I at potest praescribere, quo ordine, quoque ratione id publice fieri debeat. Hinc absurda erat lex Darii, Medi, ne quis intra triginta dies aliquid petere audeat siue Deo, siue ab hominibus: Da x. IV, . at non absurda cura Dauidis, aliorumque piorum regum, ita instituentium cultum externum, ut nec hymnis carerent, nec eos cum grauitate decantam di rationem ignorarent.
Quum ergo circa actus cultus diuini externi arbitrarios omnia licita sint imperantibus, quae nec rectae rationi, nec reuelationi refragantur: 6. CLXXXVI, 17 I. consequens est, ira ut principi competat ius resormandi eatenus, ut ritus arbitrarios in melius fommarei An circa