장음표시 사용
61쪽
Exi . ad Timotheum. Cap.r .r , t denuntiaret quibusdam
docerent . neque, ne aliter intenderent fabulis. .i L, 3. Similiter hiaulieres in habitu ornato cum verecundiam, sobrietate ornantes se. i.
it. Docere autem murieri non permItto , ne
que dominati in virum , sed esse in silentio. 3Ps.ssj.i T. Qui bene praesunt presbyteri , duplici honore digni habentur. 18.6
cap. r. A paruit gratia Dei salvatoris nostri n. ii. Lx omnibus hominibus. 6s. 83. s. Non ex opetabus justitiae, quae fecimus nos, sed secundum suam misericordiam , salvos nos fecit. T 8. 13 p. Stultas autem quaestiones' genealogias ,
Cap. r. 3oitans omnia verbo virtutis suae. t. n. 3. 3s. Et cum iterunt introducit primogenitum in orbem terrae , dicit ira adorent eum ommites Angeli ejus 13. 86 i. o. Decebat eum , propter quem omnia , o per quem omnia. 16. ,' a . Vnde debuit per omnia fratribus milari, ut misericors fieret. 3 io. IT . 11. Vivus est sermo Dei , rassica , penetrabilior omni gladio ancipiti , pertingens usque ad divisionem animae is s. r. 3IS. It . Non enim habemus pontificem , qui non possit compati infirmitatibus nostris. ia.
in diebus carnis suae preces supplicationesque ad eum , qui possit illum alvum
facere . morte. 3T2 61 . Testamentum eniti in mortuis confirmatum est , alioquin nondum valet iri. 3I1.3. Recogitate eum,qui talem sustinuit a peccatoribus adversum semetipsum contra..dictionem. 3 3o.s .mas'. 38i3.1 . Obedite praepositis vestris , subjacete eis ipsi enim invigilant ais sc
Cap. I. t 'Utcumque autem totam legem seris n. o. vaverit,uoffendat autem in unota factus est omnium reus. 8 . .i'. Daemones credunt, contremiscunt. 16.
S. 18. Fructus justitiae in pace seminatur facientibus pacem.
. . Deus superbis resisti , humilibus autetis Ex r. retri Cap. i. In demptis pretioso sanguine quasin. io. 1 agni inima culati Chri iti. 68. . a. s. Et ipsi tanquam lapides viviri superaedificamini domus spiritualis. Is il . Vobis igitur honor credentibus. 1 6. Z6.8. Adversarius veste , tanquam leo rugiens circuit quaerens quem devoret a. p. io 3
Ex 1. Tetri. Os audivimus de coelo illatam cum essemus eum ipso in monte. o d
EHi cantus. Uod sui ab initio , quod vidimus
oculis nostris io. i3.dco'. is i. Annuntiamus vobis vitam aeternam , quae erat apud Patrem ibid. . Quoniam Deus lux est, Cin eo non sunt tenebrae. o. 6 QV 6.1os d. Tres sunt , qui testimonium dant in coelo. Pater , verbu.nta, Spiritus salictus. s. im diu ua,nis. io. CIquis venit ad vos hahe dochtinam non affert, nolite recipere eum in domi
Cap.i a divi post me vocem magnam , t an n. 6 1 quam tubae dicentis quod rides scribe in libro . 1 8. 6ii. In medio septem candelabrorum aureorum similem filio hominis vestitum podere. IO. T. 1 si . Caput ejusta es capilli erant candidi , anis quam lana alba Il. 32. T. Vincenti dabo edere de Oligno vitae , quod est in paradiso Des mei. 3. 3 ix. Haec dicit c habet horia phaea: ex utra inque parte acutam. br T. In calculo nomen novum scriptum , ouod
nemo scit, nisi qui legit et , s3. ' Ego quos amori argo castigo. Eos is . . Vox prina , quam audivi an quam tubael 'quentes mecum , dicens et Ascende huc. Is . . in16s. 6. W3yy ssi Et requiem non habebant di , ac nocte , dicentiari Sanctus a s isto Mittebant coronas suas ante thronum , dicenteS. I 8. Hir Dignus es Domine Deus noster accipere gloriam , lonorem , de virtutem. 2 S. I s . Et ego ebam , multum , quoniam nemo dignus inventus est aperiret libium. 6ss vicit leo de Tribu Iuda , radix David , apetire librum. Ss. Vidi is ecce in medio throni , quatuor animalium , seniorii , Agnum stantem , accepit de dextela sedentis librum is p. s. sp O. s. S. Viginti
62쪽
g. Viginti quatuor seniores ceciderunt coram 8. . Exite de illa populus meus, ne aprticipe
Dignus es , Domines, accipere librum , de , . .Gaudeamus, cit exultemus,d demus gloriana aperire signacula ejus , quoniam occisus ei, quia venerunt nuptiae Agni. 'a. . ses a11. 81 i. Ecce equiis , albus et qui sedebat super eumri. Et vidi, inaudivi vocem Angelorum mul- vocabatur fidelis, inuerax ibid. 8γtorum in circuitu throni, manimalium 11. In capite eius diademata multa habens no-
de senturum et 18. io men scriptum , quod nemo novit , nisii, Dignus est agnus, qui occisos est , accipere ipse et n. s. dira 3.5
virtutem , indivinitatem , sapientiam di is et vestitus erat aspersus sangmine , vo- fortitudinem. is s. i catur nomen eius verbum Dei. a. a. i. Et vidi quod apparuisset Agnum unum de sys.si. s 8.
septem sigilli, o. ir dis vidi unum Angelum stantem in sole ,
s. Vidi subtus altare animus interfectorum pro clamavit voce magna dicens omnibus pier verbum Dei. rix x xx avibus. s. r. ii. Et respondit unus de senioribus vidisit o. 1.Qui est diabolus, satanas, inligavi eum
mihi Hi qui amicti sunt stolis albis, qui per mille annos riss sis
sunt s s. Timidis autem, de ineredulis inexecratis.1 o. ii oportet te telum prophetare gentibus tomicidis,de sol nicatoribus pars illorum
populis, re lingui s. xx erit in stagno.
ti. 3. Dabo duobus testibus meis , retopheta is Civitas in quadr potita est , de longitudo bunt diebus mille ducentis so. 3 ejus tanta, quanta de latitudo. a. i. Et signum ita agnum apparuit in coelo g. Et erat structui muti ex lapide aspide a mulier amicta sole. is .evs.&xss.sa ipsa vero civitas aurum mundum T sis 3. Et ecce draco magnus rufus habens capita 11. 1. Ex utraque parte fluminis lignum vitae, septem, de eornua decem .ix afferens fructus duodecim. 3 i. Ia . 8. Bestia , quam vidisti, fuit, non est io. Vide ne feceris , conservus tuus sum, Iram
io trum tuorum Prophetarum , de eorum qua
ri. Et decem cornua, quae vidisti, decem reges servant verba prophetiae libri hujus si T
63쪽
CHRISTI DOMINI INGRESSUM IN MUNDUM,
UONIAM quid is multi ovari sunt ordinaretam rationem , quae in nob completae sunt , rerum et sicut tradiderunt nobi , qui ab initio
ipsi viderunt , ministri fuerunt sermontis , rarat is est mihi assecuro omnia a principio diligende , ex ordine tibi scribereri optime
Theophile, ut cognoscas eorum merborum , de vibis eruditu es , critalcm.
In textum quatuor Evangelistariam.
va, Gi LIU vox est Graeca , variis, multis Od1 accipitur 3 communiter tamen ac propriissime pro jucunda , faui aque
nuntiare Nahum i num. s. Ecce super montes pedes Evangelietantii, id est , bona annunciantis Ad Rom. o. num. is . G. msse Mespc - dei vangeli et 'ntium pacem, Evangeli antium botris. Marih. . num. Marc. I. num. Ig. Et hac ratione factum est , ut notat D. Augustinus tom.6. l. 6.
contr Faustum , cap. a. ut hoc nomen ad fidelium Historiam de adventus ac vita Christi, significandam restrictum sit , ita ut per antonomasiam Evangelium sim Olytira in Evang. Tom L A
64쪽
pliciter dicatur totum enim, quod in eo continetur plenum est gratia, misericord m, ac gaudio totius Orbis. Et ideo dicit Angelus ad Pastores , Luc. a. Num. Io Es angelieto vobis gaudium maguum , quia natus es mobi hodie Sal ator. Ex quo sit , quod tanta proprietate hoc nomen Eo gurum conveniat codici quatuor Evangelistarum, ut nulli alii libro, sive prophano, sive Canonico aequaliter possit adaptari, ut notat Abi ilens emno. praefat. in Matth Nullus enim alius liber continet tam pleariam ac latam annuntiationem de adventu vita ac rebus gestis Christi Domini, in quo est summa felicitas, ac paudium, ut Evangclium. Nam filiber non est Canonicus, non habet tantam auctoritatem, sit Canonicus, v. g. Epistolae Pauli, esto late possint dici Evangelium , tamen plenius praenoscitur doctrina de mysteriis vitae, mortis , ac resurrectionis Christi, Illius miraculis in codice quatuor Evangelistarum s ergo istupropriissime dicula Evangelium. Varias Evangelii desinitiones tradunt D. Remig. cap. i. ad Rom. O cap. I ad Galat. Euse lib. I.de prata .Eυari cap. i. D. Tho m. npoe olet,'s ad Rom. Clari 1 hac descriptione potest definiri revangelium est bona annunti an instinctu Spiritus sancti con scripta, tr actans peculiariter det adventu, ac mysteriis Christi Domitini, ac coetusti ejus
doctrina , perducente homines ad vitam aeternam Bona annuntiatio instincta Spiritus sancti conseripta, ponitur loco generis , hoc enim est de ratione Scripturae Canon, se,
inper hoc distinguim Evangelium a multi libris a uariis Authoribus, qui agunt de vita Cliti sit,in haec est peculiaris disterentia Evangelii, quod singulariter tractat de adventu Christi eius vita, ac rebus gestis, coelestique ejus doctrina, cujus proprium est
perducere hona ines ad vitam aeternam, Joan. . U. I s.
August. Clirysost. Ambros. Beda Remigius.
E angelium in se unum et illius Scriptores quatuor. J A N hic Evangeliorum libri quatuor sint, Evangelium tamen in se est unum,ut multi probat Lachanas Episcopus in piae M. Matth. Et idem docent Hieronsoperis arcum, in princ. his verbis matuor Evangelus uraum, unum quatuor Et in Ecclei ad illa verbat faciendi libros nullin es fiat, D Aug.
coratra Faustum Manichaib. .c. r. D. Chrysost in Episs .ad Galat. cI. D. Ambros. Ut rLucam,i5ptinc B da in prologo ait h. es Luc. D. Remig. m Matth.ubi ita ait Sicut ui aes fides , unum apri m et ita es unum Pangelium, quia una est doctrinsi Et quod ipse Dominus manissat cum dici, Iie,praedicat Evangelium omni creaturae et nos quoties cumque plurali mi mei dicimus Evangelia, nec ac Irinam dividimus,sed libro disinguimus.
Nam licet Scriptores sim quatuor, res tamen scripta in se est una continens unam Historiam, unam dochri nam , unum dogma fidei ergo Evangelium in se est unum miro ordine, miraque consonantia , ac concordia composit mari ut videbimus in toto hoc opere, de quo circa consensum Evangelistaruna tegros ibros edidit D. August. vide eum serm de Resurrect ii de verb. Do m. D.Chryso homil. i. m Matthaeum. Evangelistae sunt quatuor is quamquam multi conati sunt Historiam Evangelicam enarrare, ac scribere, Phic ait D. Lucas Euniam quidem multi conati sunt ordinare Marr liquem, quae in nom comps et smi, rerum . c. Narrationes, ac scriptiones horum celas. p. i. Authorum Gelasius Papa referri, ut apocryphas rejicit, cap. saucta in aua. Ecclesia, disi. post medium D Hieron in prooem. Matth. D. Ambros . tu Lucam, in inrito Orig. hami I tu Luc. D. Epiphani libri. PAEnarit, contra haeresim uossicor Euseb. lib. 6.hisor.
Certum dogma fidi i est quatuor tantum esse Evangelia , scilicet Matthaei, Marci,
Eoae, uia I Idae, Ioannis, ut sunt in B b in volgatae ditionis jussu Sixti N. Ita constat ex per qμβ μ' , petua continua tractitione Eccleuae a tempore Apostolorum ex multis antiquis Iliaeaen simis codicibus , ita definiti uri est sit omnibus fere Concilii, Ecclesiae , Nicaeno, I E halcedonensi Carthaginensi i I. r. r. Florentino , sub Eugenio I v. in unione Iloientia Armenio iam Tridentino sic Hoc tandemidocuerunt omnes Patres per omne Tij rum aetatus, D. Augustush 1. de doct/ Ch ipi eap. 8. D. Hieron in prolog. Matth. O Luc inii aeneas lib. s. D: Athanas i nopsi, illi communiter Cup quis et o quaeras Q in re in uni quatuor sint Evangelistae ruet spon emtas , quo JEM 'geli reatio a priori,divinatio antas Cone tuentia multiplex qui 1. ut dicitur Deut is rasso c
65쪽
tim , vel irium .it omne verbum s ad magnam autem demonstrationem veritans Chir fit quatuor testes esse voluit Christus Dominus , ut notat Chrysostom homil. i. in Mais h. Seeundo quia sicut quatuor sunt Orbis partes, ita quatuor voluit esse Evangelia, ex quibus totus Orbis spiritualis constaret. Ita D. Hieron tu prolet Matth. qui incipit, Hieron Matthaeus cum primo. D. August. lib. s. de coracord. hyam Tertio Citi ita, is quadro ma 'o' ' est, Apocal. xi Sunt ergo quatuor Evangelia quatuor columnae , quibus hae spe cita domus sustentatur. Ita D ren lib. s. c. i. Quarto, ut tradiem Hieronym citatus, sicut , id otii Area Testamenti per quatuor circulos, seu annulos aureos portabat ar Exod 13. 36
Ita Christus, qui per Arcam figurabatur, per quatuor Evangclia debuit per totum Oebem portari,ac publicari. Quinto Sicut ex Paradiso ab uno fonte quattuor flumma
egrediebantu tu ita conveniens fuit,ut quatuor Evangelia eminarent ex uno fonte vitae, scilicet Christo Domino, quae totum Orbem rigarent, egundarent. Ita D Hieron.
prologo qui incipit , iure fuisse. Haec quatuor Evangelia figurata sunt inquatuor animalibus, quae vidit E c. b. i. t Q. Ioan ocat. . est'. ubi Patres, ac 2qs ,ri Doctores multa de hac re dicunt, Apocali i
De Ovangelio S. Matthaei. SAN cruri Matthaeus Apostolus scripsit Evangelium in Judaea, rogantibus fra
tribus, qui ex Judaismo at fidem convertebantur , antequam abiret ad Gentes ad tibi Sis illud praedicandum tam Hieron in rotago Matthises lares fvisse , in alio, ico Matthaeus ex Judae; praefatione Matthaei Theophyl Euthyni S. Thom. alii niti Surius in vitari. Mattho Anno quo scripserit, major dissiculias micephor. Ab 1 hsor. T inoph. Ecclesc. is existimat, quo anno decim quinto post Christi Ascensionem. D Irenaeus, ct b,
lib. s. c. quo illo anno, quo Petrus, Paulus Romae praedicare coeperunt scit scet unde Suriuc
cimo post Ascensionem Christit comu inior o probabilior est sentensia quo scripserit Matthaeus suum Evangel anno Oct avo post Ascensionem , quadragesimo primo Christi si ... Domini, Caligulae Imperatoris anno tertio lia Euseb. lib. c. 8. Theophyl. Euthym P A in Matth. Ad hanc sententiam plures sunt conjecturae. Primo quia non videtur, quoa Ecclesia fuerit tanto tempore sine Evangelio scripto , ut aliae sententiae dicunt nam
Matthaeus primus omnium scripsit,ut tradit O. Hieron descript .Eccsis Secundo uitia non videtur quod Matthaeus tanto tempore detineretur Hierosolymis, . non abiret in Provinciam sibi destinatam Tertio propter auctoritatem Eusebii, antiquitatem. Scripsit Evangelium suum diomate H braico . Ita D Hieron ira prologis i grasses lorum . ad Dama um oblimem ei lib. de Script Eccles testatur , suo tempore in Bibliotheca Caeciliensi servari exemplar Evangelii Matthaei Hebraica lingua scriptum. Item tra Hideo, dunt D. Chrysost hom. i. in Matth. Euseb libri hist Eccl. c. c. Sui L cap. io Papias ' antiquissimus Author apud ei indem Eusebium, libo .cast uti. D. ueta sit lib. de corasensi pab; .EUangelistσrum , cap. D. Epiphan hiere f. i. Dorothae tu Synops Noster D. Cyrillus diguit. Hierosol Cateches . Ferculsus Episcop. in Chron. lib. et C . Origenes apud Nicephor. 'u' 'Ab.3 cap. 6. Theophyl Euthyna . Thom .in prologo Matth. alii Cutilius. Cardinali, Cajetanus in prologo Matth existimat Evangelium non fuisse scriptum o '' a Matthaeo Hebraico idiomate sed Graeco Fundatur, quia capra. 13.dicit, Vocabura in
nomen ejus Emmanue quod interpreta tu , Nobiscum Deus. Et c. 1 Clama tu es b.
diceus , si Elissam 1 a sabacthani, hoc est Deus meus, Deus meus ut quid dereliquisti me Si ergo Matthaeus scribebat Hebraice, ad Hebraeos, ad quid explicaret illa vocabula Matali i-iquae Hebraica erant ESiandum est tamen in sententia sanctorum patrum. Et si ratio Calet an aliquid io. probaret, etiam ostenderet nullum librum veteris Testamenti esse scriptum Hebra: - , quod non est dicendum. Et tales explicationes non sunt in textu H braico , sed
a nostro Interprete ponuntur, ut notat Salmer tom. I. in Prolog si passim hoc reperie Salmeroti.
in Scriptura Gen. i.c. p.dicitur Galaad id F. Tunnuus iesis Gen d n I. Beraoni, i es, liui doloris mei . n. c. Benjamio, id es,slius dexterae. Exod .imi , I. Phas .i cst, Exod . . 'ssui sit Domini. Exod. 6. num. s. anhu , quod Ruseat, mi est hoc ' Et naerito haec' ' ih verba Hebraica ponuntur in nostra vulgata cum sua interpretatione , ad intciligetu- Deira in Evang. Tom. I. A
66쪽
dam vim mysterii, si enim non diceretur , Eli, En lamma' bactham , quomos poterimus intelligere, quod circunstantes dixerunt Heliam vocat iste ' Deinde est tales interpretationes essent in Hebraeo , nihil facit, quia saepe in eodem diomate nomen obscuriam explicatur per clar1us. ii Salmero citatus existimat, quod Evangelium scriptum sit a Matthaeo Syriaca lin- Trion rium Fundatur , quia talis lingua erat valde familiaris Hebraeis et ideo saepe in Evangelio reperiuntur nomina Syriaca 'ecundo Hebraei remansuri erant in sua increduluate, ad quid Evangelium eorum lingua erat scribendum 3 Tertiae, Qui Bartholominaeus Apostolus, illud asportavit in indiamsi si autem erat scriptum Hebraice , Indi
non poterant intelligere. Haec tamen sententia parum urget, nec ab Author antiquo seni mia. probatur. Ad primum dicimus, quod multo magis familiaris erat lingua Hebraica, tanquam materna cecideo Pilatus jussit scribere titulum Crucis Hebraice Graece, de Latine. Quod vero aliquod nomen Syriacum reperiatur in Evangelio , hoc nihil urget, quia saepe ex una lingua unum nomen mendicatur ad aliam, ut ex Latina ad Lusitanam, vel Hispanicam Ad secundum quos quamvis Itidae permansuri essent in sua infidelitate , multi tamen conversi sunt ad fidem , ut cons at ex istibus Apollol rum. Ad tertium Evangelium , quod Bartholomaeus asportavit ad Indos esse luteri 'si h Hebraicis conscriptum, ut testatur Eusebius lib. s. cap. io voluit tamen illud ferroetan quam pretiosum thesaurum. Ex quo patet quanta sit auctoritas Evangelii Matthaei, i ATheo hyl. ut Ioannes Apostolus, ut ait Theophil ex Hebraica lingua in Giaecam sit interpretatus, Iacob is Apostolos primus Hierosolymorum Episcopus ill id ad legendum suTHieros. Ecclesiae dederit, ut testatur D. Hieron, iris
De B. Marci Evangelio.ir et A, C tis Discipulus D. Petri Romae rogantibus fratribus scripsit Evangelium,
Thet . verbo praedicabat, ad perpetuam eorum commonitionem haben-- v aedam scriptotae traderet. Et haec fuit causa, quam habuit D. Marcus suum Mati tot scribendi Evangelium. Ita Martyrolog Romanum dieris. Aprilis, Papias, di Clemense , Alexandr. ut refert Euseb. lib. i. cos. D. Hieron descriptor.Eccles. D. Athan nono s. Euseb. Euthym. ira,ssrci procem D. vero Epiphan .hie te sis. ita ait Statim pos Matthaeum infe-h icut, u/Marcs jus m . . Petro omae edere Esangelium Fortasse utrumque fuit , nam Eu si, ini cura Marcu crogaretur a fratribus ut scriberet Evangelium Petrus hoc videns,d eorum D Epiph devotionem considerans, praecepit dilech filio suo Marco Evangelium litteris mandare. Tempus,quo scripsit Evangelium D.Irenaeus, lib. 1. c. i. ex irimat,fuisse post mortemh. Petri, Pauli, sed Marcus prius mortuus es si quam Princeps Apostolorum, ut tradunt D. Irenaeus communiter Authores Historiarum Euthym Theoph dicunt, scripsisse anno decimo
et cibi . passionemri sed cum hoc repugnet, quod Petrus cum Marco non enit Romam, nisi anno Christi quadragcsimo quinto. Et ideo tali anno quadragesimo quinto Mus es decimo post Passionem , Claudii Imperatoris III dicunt illi , quod suum Evangelium Baronius. scripturae commendaverit. Ita Baronius anno Christi quadragesimo quinto Eusebius in Chronic insinuat scripsisse anno quarto , vel quinto post adventum Petri in Urbem, antequam ipse mitteretur ab Apostolo in Alexandriam, qui secum suum asportavit Evangelium. Et haec mihi videtur probabilior , propter auctoritatem Eusebii., ingua qua scripsit, D. Hieron. I iit. 13 ad Damasim ., D August. lib. i. de orat cras
si 'gi 'ria Evangi istarum. tradunt scripsisse sermone Graeco. Et D .Hieron. die biri illusi ibui, testam
Augiust tur, ipsum originale fuisse visum uexandri res multis litteris Graecis compositum. Alia
tamen multa tam Graeci, Uam Latini tenent Latino idiomate fuisse conscriptum. Ita
o. Heth. quasi FabriC in print t. No u Testamenti Syriaciam testatur Evangelium Marci Latine Annica . scriptum Venetiis servari Genebrardus ub , Petrus de Natalibus ait, quod Riam scri- Uri fur m v geumn sermone Latino ae iterum postea Graeco elo tuo exaravit , quod Pet .de Nat. Uque hodie in agrestensi Ecclesia demon iratur. Et hoc maxis ne mihi placet , quia in concordiam reducit illas duas sententias gravissimorum Patrum,
i Et quod scripserit Latine, multae sunt conjecturaea composuit enim illud Romae
67쪽
i eratiam Romanor in Adit id , quaeso, Graeco sernnone F Secundo Titulus Crucis inscriptus est litteris Hebraicis Graecis,in Latinisu ita fuit conveniens, ut Evangelium seriberetur Hebraice a Matthaeo, Glaec a Luca, Ioanne Latine S. Marco Tertio, quia S. Marcus otitur multi verbis latinis , capri n. s. Legio est mihi nomen Nota hieohim; quod D. Marcus appellaturam Augustino lib. consensu Etiangelistaram . 1. Marci Brevino Matthaei non quod illius Evangelium in compendium redegerit nam multi ''s' ' narrat Marcus, quae non habentur in textu D. Matthaei, ut Historiam Ascensionis, sed quod multa, quae Matth Tu late narrat, brevi sermone composuerit D. Marcus.
De Beati Lucit Evangelio. Auerus Lucas, Christi Discipulus, ut aliqui probabiliter dicunt, vitis sit
suum Evangelium occasione , ac motivo desumpto ex precibus Theophili Sena. torii ordinis viri, ut ait Euthymius sui amantissit ni, ut omnes fatentur. Ita
e istimat Abi eris. quas. 1 ou Praefatione Matthai Communi tam in sententia est,quod buleus . occasio contexendi Evangelium manaverit ex eo, quodi videbat beatus Lucas multa falsa
ab aliquibus,o Cerintho, Merintheo ac ab aliis hujus fatinae dici inscribi circa Historiam vitae Christisi ut cum illa non probaret beatus Lucas, omnia per ordinem voluit narrare ut ipse testatur, in exordio sui Evangelii. Ita D. Ainbrosius, sed a Bostrensis Am ros.&alii communiter Evangelium hoc ita approbavit Paulus, ut dicat D. Hieronymus des in hi viris illustribus. Hidam suspicant r , Dei cumque Paulin in sui Epipoli dicit , juxta D.Hieron, Evangelium meum,de Lucae significare volumine , Scripsit in Achaiae reaeotiae partibus
Graeco sermone, ut est valde commune. Ita D. Hieron in praefat. Matthaei. Vincent.
Belonensis lib. b. hi stor. c.' o. pelonens.
Quo tempore suam Historiam litteris mandaverit D. Lucas,valde dubium; nam neque Eusebius Caesar. t. s. neque Irenaeus lib. s. cum de hoc Evangelio faciant mentionem illud assagnant D. Epiphan hares i. existimat Lucam scripsisse per novem menses Euseb. ante Matthaeum. Quod ita fortasse est intelligendum, quod coepit suum Evangelium LN DAP conceptione Christi, quae fuit novem menses ante nativitatem, adorationem Regum. Theophylachus asserit, factum fuisse anno decimoquinto post Christi ascensionem Sed Theoph ad hoc nullum apponit fundamentum Baronius anno Christi quinquagesimo octavo in Epitome Sponda mi n. . ait, scriptum fuisse praedicto anno quinquagesimo Octavo, eo fundamento, quia tali tempore Paulus, .Lucas versabantur in illis regionibus Achaiae, Baeotiae, ut ipse computat. Sed contra hoc graviter urget id , quod ipse Baronius dicit citato loco n. i . scilicet, is . quod Paulus eodem anno scripserit secundam Epistolam ad Corinthios. Et tamen in ea, ut volunt D. Hieron Origen. D. Ignat est l. ig. de beato Luca, ait Apostolus Ait mrigis .cuns illo, id est , sto atrem nostrum s sinuam es in Evangelio per omnes Ecclesim . Ut autem laus Evangelii Lucas esse pex omnes Ecclesias,ad minimum requirebantur tres vel quatuor anni post ejus scriptionem Vergo illa Epistola non potuit esse scripta eodem anno, sed tribus, vel quatuor postea Post scriptum suum Evangelium aliud volumen composuit, Acta scilicet Apostolorum , ideo ipse in illius exordio uit, 'rimum quidem sermonem Acto .i' feci de omnibus G Theophile , qua coepit Iesm facere ' docere.
aquila altius capellinus, episti. s. ad Amandum, scopum. Occasio, ac motivum scribendi suum Evangelium , triplex extitit. Prino causa quia et oicum saepe Ioannes ageret de divinitate , a Christi miraculis, rogatus ei ab Episcopi, O veira in Evang. Tom. s
68쪽
D. August. Eusebius, Ioannis E
Metaphr. Doroth. Nicephor. D. Hieron.
August:. Antioch. Chius os . Ioanni in
Asiae, illa ut scriberet, ut sic sient in omnium notitia, e memoria tia D.Hieronym. si prolog. Matth. Flures fuisse , m de Scristior Eccses cap. i'. Dorolla inris nos. D. Augusti noster Cyrillus, D. Thom in prooem Ioannis. Secunda ratio scribendi, ut confutare Cerintlaum Ebionem kalios Christi divinitatem negantes, ac dicentes, Claristum anto virginem Mariam non fuisses; inde compulsus est ejus divinam generatione in enarrare. Ita S. Patres proxime citati Tertia scribendi extitit ut refert Eusebius lib. s. hist.cta . Cum ad Joannem ait, trium Elias cliorum notitia it venisset,probasse quidem dicitur dem,
veritatem dictorum deesse tamen aliqua, ct ea maxime , quae primo praedicationi suae tempore Dominus gesserat haec Tidebantur omissa, roga tis dicitur ut ea, qui praeterierant priore , te traditionem somnis, O salvatoris gesta conscriberet. Uode rivis
nati itatem secundis earnem Matthaeo , m Lucis Ucripserent O retinuit hic Ioannes, a Theologia, atque ipsa divinitate humi exordium, qua pars fine dubj ipsi beluti eximio per Spiritum sancium reservata es. Haec Eusebius. Similiter D. Hieron. Scriptorib. Ecclesiast cap. io. Et haec causa fortasse per inet ad primam , quod rogatus scripserit Evangelium. Nota vero , quod cuna ille esset compulsus a fratri bus, ut scriberet Evangelium s indicto es uni ascendit in montis verticem , ubi audita sunt tonitrua in voce expressa resonantia re principio erat Verbum es Verbum era apud Deum , cc. Ita D. Hieron. in prolet Matth. Plures fuisse. Sanctus vero Evangelista pro illo loco, in quo divina scripturus secesserat, oravit, ut nullas ventorum, aut imbrium injurias pateretur. Et hanc reverentiam usque hodie illo loco elem enta servant lia testantur viricant B lovac. in speculo h bri Hi, lib. I o c. Russin in histor Eccles Abulens is praefat. Matth.
Scripsit Ioannes suum Evangel1um Graeco sermone, ac Ephesi in Asia, ut fere omnes conveniunt, licet quoad locum discrepent Metaphrastes, io vita . Io M. Dorothaeus in Synopsi Nicephorus, lib. t. cap. r. dicunt in Insula Pathmos Communis tamen sententia est quod edidit Ephasii. Ita Dadieron e viris illviribus ap. s. in prolog. Matth. D. Epiphan. haresi i D Irenaeus, lib. 3 c. i. D.Athanas iis Synepsi, ac communate alii. De tempore, quo Ioannes suum Evangelium litteris mandavit, recepta sententia est,
postquam ab Insula Pathmos rediit Ephesumsi, ideo ejus inscriptionem ponunt anno Christi nonagesimo nono , post ejus passionem sexagesimo oliavo. Ita Prochorus Christi Discipulus sequutus Joannem.&ipso dictante ille scripsit Evangelium. lia testatusi tib de his ad Ioannis e. 6. D Epiphan haeresia D. Athanas in Sinopsi, D. Isidor de viri, illustribus M. Hieronym in prolet Ioan S.I hom Beda in lib. de sex Natibus mundi, recommuniter alii multi, qui consequenter dicunt, quod primo ediderit Apocalypsim in Insula Pathmos, postea Evangelium Ephesi, quod confirmat legas, m prooemio po-c ab si , s. Ex illo, quod ibi dicitur Joanni cap. s. Oportet te iteram prophetare, gentibus, O populis,acc Dionysii' reopagitae missa Ioanni exulanti in Insula Pathmos uia praedicand ejus regressum ab exilio, ait : Hod a Deo didicerim , dicam te liberatum iri ex Pathmi erga solo , in Asiam rediturum, in qua facturus sis De imitationes , O poseris proditurus, quod praestitit, Evangelium scribendo Salmeron Prolog. r.3 s verum existimat, quod Joannes composuerit suum Evangelium Ephesi , antequam C siet relegatius. Primo , quia D. Dionysi citata vise ipsum appellae Solem Evangelii Sed hoc facile intelligitur ratione praedicationis sicut etiam, Apocat. I. dicitur , 'bi abii Deus sero suo Ioamn , qui tesimonium perhibuit oerbo Dei , scilicet
praedicando Secundo. Qui S. Clemens, lib. 1. de conbiit cop. 6i facit mentionem de Evangelio Ioannis , atrien . Clemens, ut ait citatus Salmero , mortuus est sub Domitiano, antequam Ioannes scilicet reverteretur ab Insula Pathmos. Hoc tamensundamentum facile refellitur; nam Clemens passus est anno Christi centesimo secundo, tertio anno post obitum Ioannis, Trajano Imperatore. Ita Breviarium Romanum. HaeC, quae diximus, tradunt Eusebius, lib. 3. bior cap. 18. D. Hieron de Script Eccles. p. a I. Baronitri, anno Christ centesimo secundo. Tanta auctoritas Evangelii Joannis, ut quidam Platonicus, testem Augustino, lib. c. de civit. Dei, o a' diceret, quod per oranes Ecclesias in locis eminentissimis aureis litteris esset scribendum principium Evangelii Joanni s. Et Coimilium Antio faenum,S D Joan nes Chrysost homil. 3. in Matthaeum, de D. Hieron. in cap. x, Matth testantur, quod
multi Christiani de collo suspensum manifeste asportarent.
69쪽
LIBERAbixordio Evangeliis Esu CHRIST Ius oue ad somnium Sponsi sanctissimae
Ioannis i. nri. In principio erat Verbum, Verbum erat apud Deuna, Deus erat Ver
NAE S. si 'cus et Pag-In principio erat Verbia triniuue. Qillud Verbum erat apud Deum , Deus erat illud Verbum. D. In o. r.ini principio erat sermo , Juda cap. s. sermo erat asia Deum, D. Amis lib. t. Deus erat sermo.
Terthletian ad si pristicipio erat ratio, c
ymus ratio erat apud Deum, xeam , c. et i ad Deus erat ratio.
Ceetanas In princi pio erat ratio,
ratio erat ad Deum, O c. D. Gregor. In principio erat definitio. de TheolAliqui ex He In principio erat realitas,
A qui apph In principio erat ratio, caum D. H; roram da , suppositatio. ccisus episti os . ad cunque rei, C. Tolet, annot. r. In principio erat oratio, ex Graeco seu virtus, seu pacitum. A X PS
bictionis, In principio.rvus JOANNE habitat nutivum I. scribendi suum Evangelium , ut res staret vatio haereticos aeternitate lindivinitatis Christi Domini ne g. tes, ut dixi ira prooemio cap. 6. Ait ergo In principio , vivarie exponitur a Patribus. Pinno, aliqui exponunt , ut per Principlim inuelliga-tiit, Filius, ita sit sensusti Filius erat princi pium creatura ruin Ita insinuant Origenes citan Origeni et dus D. Hlaron. in tam .ios. At haec expoli Iieron. tio suam habet violenti Enari facilitis enim ei se dictre , Principium , hoc est Filius erat Verbum. Secundo. Alii per Principium intelligunt exot- diurn,ac initium ierum . quae creatae lunt, tanquam sire sensus: In principio creationis mundi Verbum jam erat, ac existabat sed haec expositio maxime inservit intentioni Ioan in ad coiisutandas haeresca, quae dicebant Chiis iam ante Maii irinnon esse ita D. Hi latius lib., de Trinit. Basilius Hilar. homi in hac verbis Joannis. Chrysoponnia homil. 1. D. August in qua tionibus mi.xti c. Peteri, noo Testamento , quali. 111. D. Ambros. V. i. Ahibtos. de de , cap. s. 31men intentio Ioannis altius volat, nempe ad ipsam aeternitatem , ut patet exsequenti S Verbum erat apud Deum. citia exposui per Pr pim intelligi Prirem , qui Theologis dicitur , Principh in sine priricipio,
ita ut sit sensusti In Patre erat Valbum. Haec ei hos igenis torn. i. in Joannem D.Cyi illi, in hoc loco, rigea,
D. Augustin lib. de Triuit c P. 1. D. Anai asii Si
mitae.orat. i. D. Thomae Lyrae, alioriam liter. Sed 'obstat cum hac exposita ione , quo vat geli ita S.Tlio: et i
statim ait: st Vcrsem criti apis licurri, scilicet II.
70쪽
Prov. 8 Ambrosi Gregor, Hilaris Faustu S. Gereat.
Patrem Ad quid ergo diceret In principio , id
est , in Patres, erat Verbum. Quarta expositio per Principium accepit aeternitatem , non quod aeternitas habeat principium, vel finem, cum intrinsece utroque caleat; sed dicitur principium , quia est prior aevo, tempore, atque ideo prima carens omni principio , ut se senius. In omni aeternitate, seu instanti reali quod a parte rei cogitaveris, Verbum jam erat Whoc pacto onnes egregie explicat aeternitatem Verbita, amputat omnes haeresessu temporis. Et v xl de requens est in Scriptura explicari aeterni- tem per principium, vel iri ilium Isaiae r. n. s. Deus dicitur Primus, id est , aeternus Michaeae s. n. E. Egressus ejus a Principio Et statim explicat hoc principium , subdens, ta diebus ternitatis. Proverb. S. n. ra. Dominus possedit me in initio,iarum suarum. Et statim exprimit illud illitium, al
aeterno oriali aiunt. Eccles. 1 . n. q. Joan. c. I. n. I,
Hanc expositionem tradunt, D. Basilius lib. 2. cora-tra Eunomium. D. Ambros lib. deside , c. s. n. I. S. Greg.Na Zian E. traft de fide. D. Hilar lib. . de Trinit. Faustus Picsbyter contra Arrium. c. I. Gereat. Episco p. a Dersus Araximi. s. hic noster Cyrillus, S. Thomas Caiet. Hogo, Sasi Deron.t A. trae P. . Et haec videtur probabilior.
Um divinus Spiritius dicat Generationem ejus quis enarrabit Isaiae s s. n. 8 quod degeneratione aeterna intelligitur bam tamen cur
Joannes hic describito Respondeo, quod tempore Isaiae non postulabaturri ut aeterna generatio hominibus innotesceret cum tunc cognitio Trinitatis eis valde confusa, ideo nullus erat qui eam posisset enarrare. At Joannis aetates cum iam Triadis mysterium esset manifestatutos maxime requirebatur generationis aeternat explicatio adhaereticorum perfidiam refraenandam. ideo sus citavit Deus hujus divinae Aquilae Spiritum , ut eam nobis eructaret, nam in his quae ad fidem&Ecclesiam pertinent,scias , ut providus patet, semper adest , ut nec minimum dest. Ille impitis Nabuchodo nosor rexit statuam suam , Mei adorationem it tentat sibi arripere , ac tanquam Deum ab omnibus vult adorari. Tres pueri Hebraei Regis mandato , non obediunt , ac statim colere contemnunt, de quibus eliganter ait S. Paulinus lib. 3 Epis .isis. De ii eis Deus ingenii acumem, prudentiam in sapientia. Sed cur modo illi pueri tam assi uenter potiantur divinae sapientiae ubertate , Barbaros Rex totus erat ut sua potentia obscuraret in omni bias Dei scientiam , ac cognitione mu ne ergo res fidei versaretur in disse crimine aliquo , dat Deus pueris illis ingenii acu menta prudentiam , sapientiam , ut falsa dogmata valeant refutare is mysteria fidei explanare , ac alta voce proclamare Salvianus lib. a. de Providentia Dei gratia, ait, dissipat tenebras, quas iniquitas toto suo enix defundit. Vide infici de hoc iterum hoc cap. q. s. u.6 ubi latiui.
quare Joannes , cum hic scribat gen orationem Verbi aeterni, non praefixerit titulum in initio, scilicet , Liber Generationis, ut refert D. Matthaeus. Et habetur Gen. . . n. i. sed statim intonat: Inprincipio erat Verbum se spondeo , coge itum esse a D. Ioann. id , quod praenunciatum erat ab Isaia , de aeterna generationes Generationem eiu a r ἔβηt qqui enarrabito Hunc ergo sic tibendo sup festi
titulum, ne arroga uti notareturi, ac proinde ut optimus magister voluit suos docere, ac instruere, in his, quae necessaria erant, de ut pruden , ac modestissimus evitare ea , quae elationis notam poterant habere, ut ait D. Gregor. iura. Reg. c. io P. Creg, dum expendit, quod Saul patruo suo oli1nta verba Samuel. rnanifestaverit; praediistionem vero regni tantum occultaverit. Nam ait, qui magna dignitate , magnaque sane titate radiat, multa videndo
ostendit, qua loquendo non dicit. Ita ille.
CU D. Ioannes suum Evangelium inchoet,
dicendo, In principio Respondent commu Testamore niter Authores , praecipue Recentiores, ut Testa tum novum, mentum vetusta, novum maxime sibi coires VCui sibi
pondeant , .cohaereant; nam sicut Moyses in '
Testamento veteri incepit' in principio creadit Deus , ita Joannes in novo, tu principio erat Verbum. Et hoc lare per multas convenientias explicat crus in prasenti. Parradas lib. s. cap. I. F rus. Sed cum hac solutione obstat, quod hic liber narradata Ioannis non est primiis Testamenti novi , sed inter Evangelistas ultimus, ut patet ex prooemio
Ideo respondeo primo, qub D. Joannes noluit ante suum Evangelium praemittere aliquod Uer
burn vel praefatiunculam sicut Lucas cap i. U. I. Maercu c. I. n. i. qui amicorum rogatu Evangelium scripserunt , ut patet ex prooemio c. .cto. At Ioannes stat ira intonuit in principio erat Herbum , cona posuit enim Evangelium suum ad confutandos errores sui temporis , .ad explanandas res altissimas fidei. Noluit ergo conterere tempus in exordiis , sed statim haereses eradicare, ut nos instrueret, quod in negotiis fidei,& magni vhoebig. Agponderis, non est detinendum in verbis, ac exor eitissimo Oediit, sed citissime subveniendum ac opportunum remedium adhibendum.
Secundio, Joannes maximo amore diligebat Christum in hoc Evangelio agebat causam ipsius honoris , antiquitatis contra haereticos, qui dicebant , ipsum non esse ante Virginem Mariam a non potuit ergo moram facere in verbis, sed continuo proclamare in principio erat Uc prim uis, is, Verus amator, ac diligens non patitur moras, ut honore ami-pto dilecti honore stet ac ejus causam suscipiat es stat. Tertio, potest responderi ex D Chlysostomoto Chi Isos .