장음표시 사용
91쪽
Cap. I. De Generatione aeterno.
loco ii oster Evangelista solum commemoratis aerarium designatum recipientibus, non vero ul-I. ex prosionem it aescrip am contemnen tablis si torne .iis et autem loco Matth. agit Dominus vices iudicis
plim dicti ius munus est, probi sua re praemium , iniquis IV - - aut .m , cenam. At vero in nostro praesenti textu pertiactat Ioannes de incitabili Incarnationis mysterio , quo summa misericordia , ad homi- Misericordia num redemptionem Verbi caro factum est. Et i. t , animi tot divinae bonitatis largitiones, non decuite an alicujus i inna in commisceri liquidem miseri plieta cordia i n tempore , silentio supprimenda sunt stipplacia. Vide cap. s. qu.F.si.
Quas Tio XLIV. mare mavelis faciat prius mentionem ae obstinatis , postea
I de obstinatis Christum mon suscipientit bus , num c ro sequenti de fideJibus in
eum credentibus . votquot autem receperim eum
&c tractat Evangr lilia ; cur ergo in otimo loco infideles, statim infecundo ponit credentes, cum rectus ordo contrariam disposui onem Hagitare videtur 3 Respondeo , quod qui in hoc contextu sunt in primo loco, maxime distant a Christo;qui vero in secundo, cum illo proxime, immediate collocatici Ir Guot uot autem receperunt eum 'Asi ere in Verbem caro a ctum est. In suorum igitur pecca I DF ' to: cim poenam si fit infideles in primo loco' iusti A exe si nitis autem, r dentes in secundo pro ma ore dignitate, ac excellentia Nutium enim supplicium gravatas esse potest , quam ab omnium misericordiarum fonte, Verbo scilicet incarnato se elongare, ac i ii)ote persistere nulla major digilitas, majorque excellentia, quam sub Christi Domini umbra quiescere , illique propinquius assistere.rro Cum in montem , ut cum Deo loqueretur
Exod. et . Moyses ascenderet, ait textus Exod .a . num. I S.
Surrexerunt, sis, S Josue minister ejus, ascev densque, se m montem Dei , senioribus ait: Expeditate hic. Ecce dum Moyses in montem asccendit, ad magnam gloriam sublimatur; populus vero ad radices in gravi scelera dilabitur. QIaenam tanti causa discriministi a sane quod Josue figurantem Dominum nostrum Jesum Christurn secum Moyses in socium deserebatu populus ve- ro ab eo distabat . . Quid ergo mirum, quod ille ad tantam felicitatem evehatur, hic autem tanta miseria deprima tu i Non longe abest ab hac consideratione Severus apud Lyppomanum in Caten. Accepturus M se legem desum Natiescum assumpsit, qui figuram Jesu Domini CP Ser- Patoris nostri gerebat; neque enim sine Jesu promu-da legis , O EPangeli masteria intelligi poterunt. Cum lsrael descenderet cum filiis suis in AEgyp tum, elegit terram esse ad habitandum Genesi. s. n. O. -8. n. II mi . Sed quare potius hic locus quam qui lilbet alius placet 3 Optime Incer- linealis . ita essen, ait, interpretatur propiuqtutas. Unde patet, quia licet in Dpto habitet Israel, non tamen longe est a Deo. Haec lolsa Ut omni-Splo Ara m dari Tom. I. bus abundarent bonis, de ab omni malo procule illant, plagam Iegit inina apud Deum propin
Ioan v. n. Ir Otquot autem receperunt eum, dedit eis po
testatem filios Dei fieri, his , qui credunt in no
ERSIONES. Euthymius, O Q Iotquot autem recepe- tabliis. runt apsum , dedit eis potestatem , ut filii Dei fierent : credentibus scilicet in nomen ip
I semus ore Quotquot statem recepe- alii ex Graeco runt eum, dedit ei hanc dignitatem ., cxcellendam,ut filii Dei fie
Tertullias lib. Dedi eis potestatem , ut de orat. e. i. illi Dei vocentur. Alii eae GPaco. Dedit eis hanc auctorita
VANGELI r eorum, qui per fidem, ac obedientiam Christum receperunt, pretiosissimam dignitatem in ipit ex licare.. quot autem Quicumque , b, Doc Guysost. que genere Chrysost humi l. i. sve fero , loeliberi sitio gra, , sue barbari s e spientes,
siti insipientes Demulicres, Omlies tricavit, eodem dignatisint honore. Neminem ejicit, neminem contemnit, omnes vocavit ad suum coeleste convivium, sive ex populo Iudaicto, ex quo aliqui salvi ficti sunt, ad Rom. M. n. s.sive ex populo Gentilico, quos sui haeredes secit. Dedit eis potestatem, id est, Dedi eis hanc dignitatem, se eis concessit ut volendo,, consentiendo, per gratiam formatana filii Dei adoptivi fiant. Et hoc est magnum praemium. Beati pacifici, quoniam sui De oocabiuntur Matth. s. n.' i qm creuunt in nomine ejus. Non ait, crediderui, ut obscrvat Cajetan .sed cre Casta.dunt de praesent , ut persevieranti uaede notat in fide , Credunt in nomine ejus , ipsum scilicet est e Messiam promissum in lege Vel , ut ait Ruper Rupinitus Credunt in nomisi ejus , non qui ips in recipiunt in tecto, ta qui in impraegnata minite, fide , de charitate Verbum Dei portant. Similiter D. Thom hic.
conuect et i cum Incarnatiora '
92쪽
statim diuini Uetbi Incarnatione incipit intonaresernionem is Verbum caro facitum est. Magno de alio consilio adoptivat hominum filiationem cum die in verbi filiatione narii rati connectere voluit, titui nobis divini erga nos ani oris aperi-
, ' re magnitudinem:i Deus enitetn, si homines acloi dosiliti, lano, nitos, non ut inter hoIIa Ines contingit ex
adoptatii filior uiri fuit defectu, sed praesentissim uim, dilectis iustias simum , obedientiissimumque naturalem filium habens in tantum dilexit homines , ut ipsos in August. filios adoptaverit S Augustriatis St. 1 in loan. ιod ait, es proluit Mago benet olentia ,reiagna
benediolentia. Unico natus est, noluit manere Dras.
Acut omnes , chm si ios non habuerities, peracta aetate , adYtati sibi: si autem aliquis h Mat humum cum gaudet derit o , qui et solus omnia posse jurus est. Non sic Deus . unicum eun Xem ipsum quem genuerat, in is in mundum, ut non esset si sie fratres haberet adoptatos.1 3 Tertio. Ubi primum Filius Dei coepit esse filius hominis , statim filios Dei esse ipsos homines
p. siliu fecit. D Basilius S leu orat. de Annunt. hv infor- Verus Rex Naa, ait, Dei erat, servi formam fuscuit, qui peccatiere' a sui fersos hac rati,ne in pristinam dignitatem, stituat,' 'si , , , cssile sit ive Patri hujusmodi filios exhibeat, qui ad suis; ipsius formam dentio funt instaurasti. iniquo rece- dimit ilip b pe runt eum, dedi eis patestatem pilios . sieri.p- Deum, Mario , filius Dei , ut nos redimeret, nostram se Murantur fissumpsit natura in ,ac esse filium hominis, quod a nobis acceperat , excellentissime coni mutavit, nosque constituit filios Dei, Willud, quod a natura minis latum est humana, maxime auctum reddidit: holriinis filium se facere voluit, ideo eum Pater sublimavit , ut homines habet et in sillos. Z no Zeno ser m. in Psalm .i 16 Filios eis. i. Huejus merces es , ait, qui ex Virgine nascendo fructuae ventris esse voluit, tu ei gentes, quas in silios ter fidem, obuii gesserarii et hfriditas sint. Similiter D. August.tcni. . ib. t. X consens. Uangelist cap. 3. Humilitavit Christus Patri obediens, ideo Pater exaltavit eum ut homines habet et in filios.
Qi tanto Filius Dei, ut naturata ipsam restituet et fornaxm servi induit, uri nostram suscipiens miseriam, ab ea nos liberaret, suamque hominibus dignitatem communicaret, ut ita ad Filii Dei sublevarentur honorem. B. Basilus Seleu.hrat Id.Dhia sua Em siticus , inquit, imaginis Octorem, ut ieqngrunos humili-nem obliteratam bonitatis suae coloribus ref rmareta tale si . idcirco formam evit ei Oi, qui informa Dei erar, quo viditi itistis mancipia in libertat mi ac pristinam nobilit rem reduco et , incoile iis Patris silio declamaret iterum ad imaginem suam reformatos Sexto. Quia uno beneficiu iurei agnum alii majori sit Ali,evet. certum securu a. Algeves lib.-i de Sacram. c. 1. Prius ait, ipsum Vrbum voluit nasci ex ami-
Unum se ne , ut tu securui, cereris ex Deo Se Gera nitri,
ne ictum f. securiore essemus in ipso de si firmitate ,
m nostra sibi umbit Deus in acem persona , ut dum eam tam mirabiliter foriscatam bideremus , de
germanae earnis nostra glorificatione non despiremur. Homo de tam ingenti adoptivae liationis dono certificari non potuita nisi maiori , alio nempe Filii Dei Adventu De hac quaestione vide iterum infra qua strione St.
uas Tio XLVI mare in a bent Filii Dei sta filiatio adoptis explicetur
EX triplici causa Deus actus est homo , ac II s.
venit in mundum, ut notat D. Cyrillus ii si Cyri ius. in Joar. Hu maxime de causis ait unigenitus Dei Filius homo facitus est, ut peccatum in carne sua damnaret , ct mortem propria morte destrueret , ranas Dei illos faceret. Quare ergo do b d ixi Oxibra P. . , i, causis praetermissis, peccatum scilicet abolere. ab A ,- mortem destruere , tertiae tantum , nimirum filio rant, publi- adoptionis facete, hic meminit Evangelista Res enntur, qua pondeo , quod si duas illas priore sit ompsisset qnpran . Evangelista lumanae natura desectos . ac miserias ostendet et dum vero ettiae solum mentionem facit, ejus, jgnito em,majestatemque manifestat. Quae igitur dedecorabant, tacere, Oloit, quae honorabant ac exaltabant, publicare Deinde , quia ad fit rationem adoptivas , ut ad finem, mortis destructio , damnatioque peccati ordinabantur, inin ipsa filiatione extinctio mortis , ac peccati includitur.
i Issicultas insurgit quia homines Chris in c. tum Dominum recipientes facti sunt filii De ii quomodo ergo dicitur eis data potestas EAd hoc respondet primo Theophylactus, Euan Theoph.
gelistam loqui de ullatione adoptiva consueti ma-eta, quae est in resurrectione et chorum. Tamen solutio non placet 'nam Evangelista loquitur de hominibus prout lanx in via, ac recipientibus Chiis iam ideo secundo communis , vera expositio est , quod illis , qui receperunt Christum per fidem , data est potestas, ut per gratiam, de charitat cm se possint silio Dei sacere sola enim fides fili uin adoptivum non facit, ut alet quando fidelis in mortali est peccato , quia tunc fides est in formis si vero Iaccedit charitas, stati in homo fit filius adoptivus Dei inspirationibus
consentiendo ala D. August. tom. i. l. i. D. At v.
cap. a. Suo a. . a consens siti angeli t. lib. a. ca 3. Theophylacius Carthos an Beda, Beati ixam .. Theoph. alii sertio multi cx Graeco oro pol ate legunt thus. Uetosi arena, qui anuli potest cisse maior, qDanis' 'e'
quod homo si Filius Des in g,ratia , hamicitia Christi patrio in te quam Christus ad nos de
cenderet Diabolus humai remit nus vehementer
oppugnabat, ac oppriniebat postquam velo ipse
advenit, tota Sathanae conse cta est potentia , ut facile omnes ejus separenti: , ac vinca Ut Ur co-Dalusa tunc recipientibus dicit vir data porcstas;
ut filii Dei fiant, ob magnam securitatem . potentiam, quatin habent ad se in ilio felici statu conservandos Post debellato Absalon , ait David, t .Reg. is num. 21. An ignoro me hodiei e tum i Reg:m super Israel f ipse per multilina jam antea regnaverat tempus , dc tamen illa die se Regem
93쪽
Cap. I. de Generatione alterna r
Iare a dicatur, fecit fidos adopi in os esca, dedit potestatem , in c.
CUR hoc loco Euangelista non ait Fecit nos Filio Deiri sed tantum , Diau ei potestatem os Dei jeriunt ipli euet te spondet lieo- Phylact Ptiino. Ne intelligat ut de iliatione con- semmata , alotiosa , quae est in Patria Evangelista autem loquitur de prima filiatione eorum, qui in vi Christum recipiunt. Secundas de Catechumenis, q aida et habent fidem, possunt heri filii Dei per Baptis otium ramo potius per gratiam jam multi sunt filii Triti, quod tetram tradit Chrysost homs C aenos dixit, ait, fecit eos suos D fitrum D. . , ri. Ut otia erra tintiliam bis opus esse dili-D i , ut dispiciis, nabilis, Baptismum impressisa imagin m Dram servemus , asque in laritam. Non eni: qui otio . ae pigritii e , sed qui labori, ac diligentiae indulgent, hane filiorum Dei dig
dicunt per hoc denotati dist ennam inter Miationem hominum. Filii Dei enim vero homo ratione suae libertatis petat ut iam consentiendo potest Filium Dei se sacer i sit Filius Dei ex sor-Cunditate nai uiae necessario , naturalite Dei Filius est,ita ut non possit non esse filius ejus. Sexto, Dystice , dedit nobis potestatem, ut per nostram libertatem , de eo operationem nos in filios Dei recipiamus non solum enim voluit tam praeclara dignitate humanam nobilitate naturam, sed etiam modo illam obtinendi per meritum Scoperatio em. Et lia per potest hiem exponunt dig-
uare filiatio adopti l a tribuatur Incarna-tIom , cum autea multi fuerint
ii 8. x rivus Cytilius Alexandrinus hic movet Cyrillus quaestionem Itiare dicitur ranquatae quid peculiare Incarnationis Verbi , sacere filios adoptivos, cum omnes justi ab Adam filii earint adoptivita filium enim adoptivum gratia facit. Si ergo filii erant , quonaodo dic nur,inod dedit eis potestatem , ut adoptivi filii fierent hToletus. Respondet Toletos ani tot 3 s. qi od iusta sub lege erant , tanquam fili ita vuli statum filior uiri non habentes , siquid c m ad haereditatem regni coelorum , quod clausum erat , non admiiicbantur. Atta Cliti sto advenientes, statum fisso tu iri in lege gratiae Iusti habent m tanquam filii emancipati ad celedriatem regni coeli rum , quod est sinape minari recjpiuntur. Secundae, respondent D. Cyrillug. 3ri istas Alcxandrinus lib. i. cap. tr. Procopius ., Pp alii. Et haec mihi verae videt ut soliuio , quod hoc dini Joannes ad refrianuam Iudaeorum opi R stant 'nionem , qui solos se filios Dei esse gloria in toctam iatur c deo ait Evangelista. Quicunque reus iusti f - bet nationis, de conditionis sunt , Clit istum per fidem recipientes potestatem habent , ut filii Dei fiant. Tettio etiam D. Cytilius citatus, . Antist Cyrillus, tract.2. Bedan respondent , i. hi Christos in August. hunc mundum veniens , ut filius Dei se hae teg, 3 οβ ad Gal. . voluit c te dentibus communicere , quod sibi erat maxinae proprium , ut ipsi et iaci filii essent, de haeredes. Sic enim ait H ago. clogo.enim quod ipse , qui natisraliter e itur Deiri factus natura istius omnis , decebest, ut sua potesstate sitos hominum facem filios mi et venit Chris-- .ristiatus , ut verus Rex sua sibi noluit retinete , sed ps retinet, tam filii Dei dignitatem , inu, haeredita tem sed sci cons hominibus voluit communica te uati ubmμ' . si Evangelista adventu Chrasti Domini tribuitur esse filiorum Dei quia licet Lia lege veteri Iusti per gratiam filii eisent, haec tamen rath det batur, mediaque erant valde dissicilia , ut patet in Cu-cuncisione pro originati , In contaitione pro actualibus. At in lege nova gratia est abundan se ilictissima os media, id est Sammenta, vald Licilia. ε .' ab: U-
excellentiori modo beneficia videntur, , si impli '
Ioannis I. u. r. mi non ex sanguinibus,
nec ex voliantate carnis, nec e Toluntat s
v. Athavas lib. Qui non ex sanguinibus, a. de unita sed ex Deo natus est.
X et Joannes modum ratio iis . nem , qua isti filii Dei fiunt , Qui non sanguinibus. Omnes Expositores cum D.
August. trae P. 1 in Oan notant. Saneti litibus non August. est Lmnum , sed quia 'aec postum Ut muraliter, malest ille , qui interpretabatur . s. c. po et om qu ui minus Latine loqui secundi in Grammaticos , tamen explicare eritatem ficus him auditum i/Frmorum. Lee io illam Athanas ii et tun ic fer D. . Illi an . tu ad Christum ream dixtii a superiori iamrio,
qui credunt in nomine ejus , scilicet chi illi, qui non ex virili semine . scd pix ut salicto obumbrante, natus est. Stando in nostra votagata lectione , quae ad filiationem adoptivam
94쪽
resertur , tria ab illa excludit Evangelista , esse
ex sanguinibus, ex voluntate castis, ex voluntate viri. Prima pallicula, Neque exsanguinibus, id est, non ex seminibus viritam foetixin, semen enim est supei fluum alimenti sanguinei Q est sanguis coagulatus. Ita D. August. D. Cytallus, Carthusianus S.Thom S.Leo, sermone . de natiueitate. In secunda, intertia pasticula est magna varietas Pium Toletus sub nomine carnis intelligit eos , qui sti Q ex iniquo concubitu sud nomine viri, qui ex iusto nati sunt . Salmeron, per carnem significari cori tendit filio Abrahae, per virum alienigenas. citio Caietanus per carnem, ait, designati des ditos ad opera carnis, involuptatis per irum deditos ad opera virilia ad militiam, vel studia scientiarum. Quarto Eo thymius hic
considerat partes componentes; narn horia constituitur ex carnes sanguine. Quinto ct in muri ter Patres, D. Augustineis D.Thomas, Carthusianus, Rupertus, ii eos hylachus, per carnem accipiunt sceminam, pei dirum hominem resim Evangelista
posuit principia generationis in communis sub ex sanguinibus , post a vero magis peculiariter
explicat per foeminam, invitum. Nec obstat, ait D. August quod foemina per carnem prius nominetur; quia in hoc oste iiditur,ordinem in mundo esse inversum.
Sexto , addi potest per carnem a liqvid vile, cabjectum intelligi, Di o num. 6. per virum fortes nobile D. Reg. L. n. i. Isai s s. n. 6. Zach. s. n. i. Ac si dicat Evangelista quμ homo non transit in sortem filiorum Dei, ex eo quod nobili, vel ignobili semine sit procreatus , sed quia spiritualite ex Deo per gratiam est regeneratus.
v AESTIO L. avare u i mentio de generatione
Daturali inquid Evangelista, dum agit de sistatione
. adoptiva per gratiam , de generatione naturali hic mentionem facitri quae est ex sanguinibus, voluntate carnis , e viri 3 Respondet Chirsost. m. Chrysost homi l. s. Hoc autem fecit , ut Dilia Maguitudo lateri, humilitate prioris partus exsanguinibusu timi e si earnsi Ooluntate , O ma ritudine, praestantiss-
que alterius qui per gratia 'At cognita, metra
quidem de Deo Genitoris nostri beneficium sentiamus. Similiter D. Cyrillus lib. 1. cap. I . Theophylactus. Ut sic homines divino beneficio magis alliciantur , dum considerant , quani vili ex se , i iam magno ex Dei dono constabant, ut filii Dei fiant , de dicantur.
Damis i. n. I . Et Verbum caro factum
Arabico Perissicus, Textus Graecus
Radix Hebras Te, tulti . lib. de Trinit si te,
in nobis, spectavimus gloriam ejus, sicuti unigeniti a Patre. Factum est corpus vidimus gloriam ejus, quasi unici, qui est a
Q ii Verbum caro factum est,in habitavit. Et vidimus claritatem ejus
claritatem tanquam unigeniti a Patre. EXPOS IOLDictionis, Et Vel bum. TA, C est praesentium verborum alti I 23.
titudo . ut dicat D. Augustinus epist. s. ad August. Volusianum lib. . cora g. cap. i'. Se antequam Clisistiana fide illustiaretur rie suta picari quid c in potuisse , si di sibi velint ca verba Joannis , Verbum caro factum est , seu corpus, ut habet Arabicias , id est , homo. Unde inquieipse Axagiastinus tract. r. in Joan quod cum no tri oculi essent sauciati, inexcaecati , Ipse ex sua nativitate ollyrium fecit , medicamentum, unde tergerentur, de mundarentur oculi nostri,ut possimus videre majestatem ejus, per ejus humilitatem' ipse qui lux est, illumine mentem nos tram in tanta mysteriorum proscinditate. In hoc loco positus est in texto Graeco articulus v. g. Oillud Verbum, ut notum sit, illud idem esse Verabum , de quo antea dixeratri In principio erat apud Deum , Deus erat Verbum. Hic ergo idem , qui ab aeterno est Deus, in tempore fac tus est homoti de hac dictione Verbum. Vide supra expositionem tertiam, inquaestiones p. 8.
Uaestio est , Quare Evangelista , antequam
ad hoc ysterium accede rota tot ac tanta praemisit 3 Respondeo, ut aliquas illius convenientias nobis insinuaret. Qtio paucis explicori Verbum erat apud Deum , Deus erat Verbum. Ergo incarnatio convenientis ama erat Ver Summumbes, quod cum sit Deus , quia est summum botabanum disenum , ad sui rationem perrtinet, ut sit sui dissu f Vt m,sivum, de haec est praecipua convenientia , quam ex D. Dionys cap. a. de divinis nominibus omnes, tradunt theologi cum D Thoma 3 p. i. S.I hom. art. i. Deinde quia divinae bonitati erat maxime proportionatum hominem perditum restaurare , imo solus Deus creaturam suam tot calamitatibus
95쪽
nitatibus dejectam sublevate poterat. Pro quo Aueust faciti Augustuatis lib. m. homi l. s. Vin tu cra q/ne ipsum facta sunt. Ergo conveniens ordo exiget bat, .ete ii iotius o ibi et a conditor , set iram re-denaptor , ne hominum amor ii videretur inter suum conditorem , talium redemptorem ut loquitur Rupertus, des Athanasi US orat. S. contra Arriaisos Coin ventis inquit, redemptioneras feri per eum , qui natura Dominus erat , ne alium nobis Dominum agnosceremus. Deinde, quia magnanimi principis est eos quos condidit , in miseriis non fine te eis demersos, sed sublevare, alere, Ufovere.
In ipsa Dii erat, talia erat lux hominum,
lux in tenebris lucet. Si ergo erat, ita , ei aptissimum vivificare, hortem destruere si lux tenebras totum olbem occupantes ab ipso mundo expellere, edi cludere taliter nec iit vita, nec ut lux agnosceretur, ac reputaretur; vide ibi, in . erat; id est, per essentia in , potentiam,& praesentia nati ergo conveniens erat , tritum alia carne indutus homine tedimeret nec enim fieri potest, Rex non pe ut verus Princeps, topriis oculis tuorum calami res 'm Ates in Liciat, quin eis auxilietur oollulet is
repo Filiationem Aptisam agatur
de Incarnatione Q Uc e causa postquam dixerat Evangelista,
O di eis potest ut, si os mise in subdit, Ei merbutia caro faectum est. Huius rei pulchram. elegantem jam dedi rationem T. s. vides, cquinque solutiones invenies. Deinde hic communi sanctorum Patrum sententia , Respondeo. quod Evangelista adoptiuam hominum filiationem c in Incarnatione verbi cons ungere voluit, ut denotat ili coniunci io, , ueluti reddens rutionem an ii honoris sit enim fieri po(uit, ut Alduinius ad infima deo en erit , tu esset filius horninis , quid mirum si homines ad filiationem Chrysost Dei adoptivam ascendant. Cht ysos cimus hic, Cum dixit et Ioannes film D is,ctos, qui Christum recep ruratri tant horaris causam a fecit quod Vero
bum caro fasti, m est. Q. fiui Dras iux
hominis, ut sitio homimimu filio Dei faceret. Similiter D. Augustinus is de eo sensu Eva et cap. 3. O lib. 3 d. Trinit. cap. 3 ct v j .iro ad Hot ora t. c. s. The Oph. Nagian Z orat 1 o. ut a L. csircis p veitat: hostra eat a subiit , ut nos ipsius ditiinitate locupletaremur paci pto hac re , quod intextu H braico , ubi nos habemus, si Verbum, potest legi, quia Verbum. Sed quare hic mentionem facit Evangelista de aduentu filii Dei in mundum, cum multoties jam supra illum nobis . ni festaveritu dixerat enim : In mundo erat. In pro ri temt. Ad quid nunc vero , Verbum caro facitio est ' Respondeo psh o. Ad explicandum modum ipsus ad ventus, quod venerit scilicet filius Dei Ictus homo Secundo , ad excludendam admirationem de eo, quod di xcrates Dedit eis potestatem filios Dei sim, ut jam disseruimus. Tettio Tanta est isterii Incarn1tionis excellentia , ut uno sermone , una
August. Theoph. contemplatione , nec aliqualiter valeat at litigio
sed multiplex requiritur. ut aliquid duri amunc Abili arcatio possit investigari.
mare tu si carnatione dic stur. Verbum E
Um ad nos venit Deus tactus homo , non dicitur filius Dei . sed id rhum y Respondeo , quod Deus antiquis Patribus Verbo suo P h bilis fidem praestitit , se futurum est hominem , minium Hieno
hio negotio ipsius Vesboni oppigiletatum , AEthm Uo- obliga tum erat Voluit et go , ut ipsum me Verbum carnem assumendo fidem data re is ber fit et: g 'Cn crum quietura sileni in rei continerent milia , nox tu suo cursu medium iter haberet , smmpotens sermo tuus de coelo a regalibus redibus Uenit, Sap. i . Se p. id n. i . D. Dionysius Carthus Serano inus id est, D. Dyoniaete nim Dei Verbum. Sed quare non iustitia i ut vindicaretur de Agyptiis , vel non misericordia, ut Hebraeos liberaret , vel non Cinnipotentia, ut mirabilia operaietur, descendit, adve nri, sed ipsu nuDei Dei verbusti tantum ratione, quod hoc datum suetat Abraham , Scito proj-ιctra , quod peregrinus futurum sit sementitust in terra non sua , erumtamen gentem , cui Ieroituri sunt ego iudicabo ct post haec regredientur cum magna ubi a Mia, Genes. s. n. 1 f. pluminet te IV ei Thbum a coelestibus sedibus pio sit vittat ab obligatiois esse eximeret. Vide supra c. ii . S.
mare hic dicatur verbum Non amoplius in toto vangelio fCUm Evangelista in exordio istius Evangelii Ias,
filius ii Jc vernum appellaverit , corpostgi iam di xu , Verbum caro factum ur, Dum queam amplis, in toto tuo Evangelio , satis mag-n , Verbum nonis navit , sed in hoc versu silentiunt admirabile iii ponit voci cum tamen
ipsum saepe appellet , vel unigenituit, , ut in hoc versu uas V is a Pat, vi Iu 18 vel filium , cap. num. 1 o. 2 i. Utar &saepe Re ponde ore tam , quo Evangelista , dum egit de aeterna genetatione , filium, cibum appellat, est enim aptassimum nomen Verbum ad explicandam illam ineffabilem generationem non esse corporalem, sed spiritualem intellectualem, ut jam dixi quaesti'. ct io in Incarnatione idem
nomen imponit , ut siti anilia puri eandem personam , quo erat ab aeterno inita in tempore carne esse indutata, postea vero sena per filuina, vel unigenituri dicit, ut videamus , quam ximio amore inaestitia a tione sterga Patri in tamquam cha cassimus, Conicus filios Opimitii ha et Iepidum gister non semper idem , re diversum prolem q
te occasione nomen allum it genera, si stellectualem decli IA ad eximium amor eius aliis ligni-Poletionem arte inamdam Verbis in
ficandum filium , vel unigenitum dicit Secundo Mystice Ina oneratione aeteriis V rbum , postea ei
96쪽
Remig. Cassi odor. Russinus. Hilaro
uec , a thus homo semper filius , vel unigenitus dicitur Verbum nomen est propriissime conveniens divinae tantua personae , Unigenitus , vel Filius nometi commane Deo, hominibus , nam quilibet dicitur filius, vel unigenitus per respectum ad suum parentim, kChristus Dontinus ita gloriabatur de humanitate sibi assumpta , ut illis
nominibus , quae humanitati convaniebant, nominari, ac vocari asse staret.
Tettio , metiam moraliter Verbum iid est, locutio , ac sermo et ante Incarnationem de hoc supremo beneficio Deus locutus est ad Patres
nostio daturum se nobis ; usque ergo ad promissi exhibitionem Verbiis ab Evangelista appellatur, tanquam pro tunc de eo loquendum: at post consummatum opus, d supremum domum com
munica tiam,non iam nominatur Verbum, tanquam
amplius de eo nec Verbum quidem dicenduria esset. Nam nobilis, Wregius animus ante exhibitionem potest beneficium armone, eis ares, postl:irgitionem veto, minime licet ore apprehendere, ne videatur improbare, ut dicitur Ecclusiastic, i. n. 18. Cui dederis , ne improperes. Semel locutus est Deus , sal. 6 r. n. ra. sed ut legit D. Hieronym. Unum locata est Deus. Unum tantum dixit Deus, nonne locutus est frequenter in Scriptura Patribus, ostris 3 D August . in hoc iam , erat contra udaeos aganos si Arri. nos, Bernardus fermas ex parvuli1. D. Remigius, Cassiodorus , Russinus recurrunt ad aeternam generationem , in qua Pater dicendo producit filium. Idem D. Augustinus cit orat contra Dd. Pagan cap S. D. Hilaritas; D. Ambrosius, D. Bruno,
in hoe almo exponunt Psalmum de Incarnatione quando pater protulerit sermonem mittendi filium suum in mundum , ut fieret homo sed postquam Deus Parer in illa aeterna generatione suum es e substantiale , illudque supremum divinitatis donum filio suo communica vitri amplius non est locutus Pater nostio dicendi modo totus sermo, totum eloquium filio traditum, ac commissum videtur Iam enim non Pater, qui dedit, sed Filius , qui esse habet communicatum dicat,
Expende is laeso septem illas Epistolas , quas Deus per servum suun Joannem septem Asiae misit
Episcopis , vocat.1 Ii quibus admonentur, ut
aliquibus elictis defectibus committa sibi uia
neri integre, aciei secte incumbant Tota tamen ratio in proponendis praemiis, ac donis assequendis sita est , Episcopo Eph si , post correctionem
adhibitam , dicitur , . . Vincenti dabo videre de ligno ita Similiter Episcopo Smyrnae, num. O. Dabo tibi coronam vita. Eodem modo Episcopo Pergan in n. i . Vincenti manna absconditum , ct dabo illi calci tum candidum , Me aliis eo modo prosequitur textus. Ecce tota vis persuadendi in largiendis praemiis de futuro est posita , ut notant Aretas Episcopos Capadociae, An vertus , ilii Sed quare Salvator noster
Christus Dominus in his Epistolis suadere vult
largiendis de fututo donis; non commemoratis beneficiis datis, ut creationis , conservationis, redemptionis, standem quod eos ad tam
subri me dignitatis culmen evexerit , sed his omnibus suppressis, de praemiis tantum postea consequendis fit menti Noluit Dominus cujus natura est magnitudo, lonitas, data repetere, sed de noviter largiendis tractare. D. Ambrosius
lib. de ossic. c. o. ait perfecta autem est liberare. tas, ubi silentio quis tegit opus suum, ct necessitati
bus singulorum occulte subvenit quem laudat os pauperis,' non labia sua. Si vero Deus aliquando sua commemorat bona, ut Isai. i. non est titionesti bonitatis, sed ad arguendum malitiam, ingrati tu dinem hominum , ut notant communiter
bochotes, in Epistola Caconica D. acobi c. I U. s. ad illa verba Dat omnibus a uenter, si non improperat.
EXPOSITIOILlud ineffabile verbum ab aeterno a Patre 33.
Deus de Deo In tempore caro factum , non commixtione , vel transmutatione unius naturae in alterum , sed unione in hypostasi Unde dixit S. Paulin epist. s. ad stricti omnia dum Paulin.m tamen, ait, , alii quidam serpentium ibilare dicimtur ita caro factus, ut a sua natura migraret in nostram, sed ut remanens quod erast propter nos inciperet esse, quod non erat. Acutissimo illius mysterii acumine haesitici se maxinae cruentarunt. Sed, ut D. Ambrosius lib. de Incarnat Ambros. U. cap. 6. Sicut in sernus diabolica machinatione tale errore evomuit , acresecit, ita Dei potestat , ac fidei fortitudine in gladio , in inferno an sepulti sunt. Haereses referre, inrestitare satis longum Vida Expositores in hoc loco, Beauxalmis Toletum Salmeion rei alios Caro hic, ut notat D. Gregor Nagian genus Epist. i. ad aTianx. Celidonium S. Leo serm denatiueitate, per Synecdochem significat hominem. Et est valde re quens loquendi mo elus Scripturae Isai. o. n. s. Isai. O. Videbit omnis caro salutare Deiri Genes is n. s. Genes. Omnis quippe caro corruperat iam suam. f. d. ni m. s. Non timebo , quid faciat mihi caro. Psalum. 6 . n. s. Ad te omnis caro veniet. Dicitur ergo caro actum , id est , homo chus. Et, ut ait D. Marcus remit de praeceptic utaribus Exqm
Factus est Deus id , quod simus , ut esciamur id, quod est.
utare non homo factis , sed caro diemur
ut potius dixit Evangelistari Verbum caro 3 factum est, quam homo facta est 3 Res pondeo Magna sapientia id dictum esse, primo,
ut opprimatur os Manichaeorum , negantium a Verbo corpus ex Virgine fuisse assumptum verum , sed phantasti cum tantum. Ita D.Thomas S. Tho hoc loco. Et non dixit : Verbum anima facctum est , propter Platonicos , qui tunc maxime eo tem pore, quo Joannes scripsit , vigebant , unionem Verbi cum corpore actam, excludebant, insolum in anima agnoscebant. Ut noster Euangelista utrumque refutaret errorem di nouo. - ,
dixit et Verbum homo factus est , quia facile
poterant confugere ad animam , piaecipue Pla-m..tonici, apud quos homo est anima rationalis;
97쪽
corpus autem non est pax hoministi sed habita Th*oph eulum , Theophylacae ita habet: ora cicuti Hic, quia caro a didina iura alienor est , dio ens Eban-ge i ta signiscare in ensim Dei miser cordiarn, carnis meminit , ut in finiet eaus e viguitatem obstupescamus , in i propterum nostram saluteis alienum a natura sua, omnibus modis peregricum, carnem , dicata assumpserit. Anima enim cognationem habet cum Deo: caro autem ni llo bd communicat. Et idcirco opinor , Etiati gelistam solo carnis nomine usum ns cino anima expers sit usum lionis , . ad maiorem ostensimem mirandi , siti.
Domini bu pendi Sacram ii. Ita ut ex distantia exirem Uiuri mih - humilitas Domini commendaretur , qui nosti clusa ad detenorem partem etiam sese defecerit, ut loquitur D Gregor Nagian et . p. . s. a Celiconiviii. D. August. v qi. reo ad Honorat. c. s. alii. Tertio,D. Thoen hic in sua expositione ita re pondet insinuandans congrustatem humanaeqv'm' parationic homo enim per carnem i/ifirmab itur,
ideo Atiat tisa olens insinuare , ad Uentim Ccrbita gruum esse nostra reparationi, inemo nemia carne spiritualiter cit , ut ostenderet , quod cistro 'firma Per carnem V γbi reparata fuit. Similiter Card. H igo. Ac si dicatur. Sicut enim ex institnuate carnis peccatum intravit in mundum , ita ex carne deificata salus, vita dissi deletur in omnes Ex eadem via , qua togressus est nimbus, panderetur nedicinari ac caret , quae ignominia erat effecta , eximio nobilitaret ut honore. Vide D. Cyrillum Alexandrinum hic ib.l. cap. 3. Quarto glanco a ita scit bit Algetus lib. i. de Sacramento corpo-UM 'mima risu languinis Domini capra re bum Dei caro, ut qui det suo eriat incomprehensibilis , de
Ai diui 'stro nobis ei et cognoscibilis, si de lino quasi e Bonum . vici fleret appetibilis , dum germane carnis nostrahi simile, gloria cin ipso glariam quas unigeniti a Patre vide- visum, Deus, qui de se trat invisibilis , voluit
carnem assumere, ut sici hominibus videretur, appetitus noster maxime in eum provocaretur,ac excitaretur, tum ratione suae gloriae , tum ratione nostrae consanguinitatis. Quin o. Per carnem assumptam . per passionis Dbi p. sio, doloris pro nostris peccatis satisfecit incatur piet et q. ergo et bum curo factum , ut caro , qua Appro bria sustinuerat pastionis, incarnationis splendo-xe illus tetur, illius gloria sublimetur. Sexto. Homo Pnvolvit creatam a Deo animam , reor Fus, seu carnem a paerentibus formatam i diceretur Veibum homo a stus , tam id quod a Pa- xx , quam id , quod , Matre Christus habebat, significaretur. Dicatur ergo Verbum caro factum , ut importetur id , quod habet , sanctis ima Des genitrices de illo enim xxime gloriatur Christus Dominus , per id maxin e vult
dare non dieatur et Verbum carnem
Evange ista, quare non dixit , verbum carnem assumpsit, sed Verbum caro factum est 3 Respondet primo D. Thomas hie , quod Evangelist hoc fecerit, ut excluderet errorem Nestori , qui dixit, in Clitasto fidis L duas peis. nas, duos filios , de unum esse fili, scita alterum filium virginis lito ut excluderet, dixit: Verbum cato Picturi est , ad hoc enim fit et i quid, ni siti ergo si Verbum non esset O i: o dici non posset, quod verbum sit factum homo S. concoS Cyri v. lib. i. in io ara. s. Idem , S. Thomas Cyrillus. Non dixit Evangelista , aspi mpsit , ut ostendat, quod unio Veibi ad carnem , non est talis, qualis assumptio Prophetaroth , qui in suppositi unitatem non a se inebatura sed tam iam ad acto ripropheticum , vel legationem ad populum. Resia pondeo tertio. Qtiando Scriptor anonicus
hon,inis narrat creationem , hoc utitur participio , a Ius est amori animam bivent m , Gen. 2. Genes. t. num . . Eundem etiam modum retinet Joano es dum Incarnationem Verbi commemorat : Verbum caro factum est ut per eandem via et , per qu, suum homo abari esse , viam Achab trcstaurationem. Deinde DOra luet, ut te in f xxuat, quod eandem Deus obiervat method in n. ebras tu
dum alios facit homines eorum animas ci et ido ac dum ipse fit ho non demptis impersecti . nabus suae infinitae bonitati epi gnantibus ; easdem enim vias inetas sibi in aliis debet Rex proponere in his , quae non dedecent re se digni a-ti. Unde dixit Pa dus de Christo Dominori re omnia similis fratribus Q rari , non dixit f. m. p sit , sed , caro factuma quia hoc loci uend incido magis exprimit ut humilitas, ac sexinanitio Don inise sublimitas ac ex aliatio liti manitatis duo Exa hario Verbum unum cum ipsa in unitate suppositi fac hum ouatum est i S.
Quinto Si dii eretur , univit , vel assuetipsit 138.
denotaretur Veibum humanam honorare, vel nobilitate naturam sicut vestis vel id, quos accedit ad Regem , particulariter decorari existima Amaus cxiiur. Dum vero ait, caro De I in nouut, nos . /WV it tith itram naturam ei fouin esse comi municare. Et qui uete alios diligit nunquam sibi persuadet, honorem dare , vel conferre amatori es e quamvis multum a latur, semper cogitat accipere. Iredimn sii Sion , bidete eget Salomonem iud ademate , quo coronavit illum, iter sua in die devocationis illius,Canti c. . n. bi ccmmuni Cantico . ter Patres , D. Athaenasius in As mi. D. Ambrosis A iid', lib. de ivstitui metire cap., 6. D. Berna dferm 1. de Epiphan Philo Carpathius , Cassi odor Beda illi da. qui omnes nomine dia dena atl iri telis gerit uni a. nitatem , qua a B virgine Christus is est coronatus in die Incarnationis , quem appe lai diens desponsationis in laetitiae. Sed quomodo ait quod mater dederit illi humanitatena, qua ira tamen ipsum eam suscep sse Eccles: fatetur. suscepturus hominem non horriti Vii finis istertim ex Ecclesia ut gratulabanda suo sponto , agnoscitiuum ut omnium Domino nostram naturam suscepisse , ut eam muli is donis honoraret. At ille ut verus amator hominunc, non asseverat eam suscepisse , sed illam ei datari fuisse , ac eam recepi ceu non utcunque rate ut scabellimi pedum suorum, ut ait regius Vates de humanuate, Halm Ios. num a. Sed ut coronam , quae susci I sal io'. pientem honorat, ac exornat. D.Gregorius Papa B. Greg. expositione in Canti c. Sed dia ema , ali M' . Pros ris acinoatur , in humanitatis autem si sceptaone non gloria Verbi Dei , sed humilit .. esse ii ii ii itur , quoumdo humanitate nostra , quali di .. acina te
98쪽
natio ere gloria nostra fuerit e quia membra ejus fumus propter communionem corporis , diadema membrorum bene capitis Scriptura praedixit. Dum assumptio fuerit pro nostro honore , pro suo
v AESTIO VII. Sosiimtur aliqua quaestionei.
Ucestiuncula prima inare dichur ab Evan gelista caro abso itue, non udaei, vel GFntilis iustis , vel illius patriae 3 Respo adeo no od
Deus pro omnium salute carnem lui assiim creaut ergo denotaretur, quod in eo nullius erit particularitatis affectus me veloci in spiriti omniscato, ideo absolute, sine addito ponitur. Deinde caro, absolute est caro hominis animata eiu anima: nam caro mortua, non est caro, nisi aequivoce.
Quaestiuncula secunda . Quare non dixit Evangelistari Verbum factum est caro, sed immediate, nullo interposito nomine, conjunxit Verbum, de carnem, dicendori Verbum caro ' Respondet Caje-tanus hic misignificaret, quod Verbut non incepit esse carori non enim significatur quod Verbum factum est. Secundo respondeo, quod in carne et ac necessitas, infirmitas, aegritudo, in Verbo autem remedium , sortitudo, .medicinari merri et go ad sublevandam miseriam immediate conjunxie Verbum, .carnemo nullo enim celtiori modo ab oppriniente calamitate liberatur quis, quam si necessitas remedio appropinquetura ac si sub umbra illius locum sibi invcniat. Unde regius Vates postquam multas in Ecclcsam exortas narrat procellas, subdit Deus in medio ejus noucommoueebitur. Psalm num. s. Ac si dicat; urbs, quae ad praesentiam Domini sibi est , non solum
non ruet calamitatibus, verum etiam nec commmovebitur M. Augustinus ibi Sadiat mare, ait, conturbentur montes, Deus in medio ejus non com
Quaestiuncula tertia. Qigare divinum Verbum, dum caro factum est , divinitatem humana catae occultare velare voluit 3 Respondet eleganter D. I senaeus lib. . contra haer se capi Homianibus , inquit, ostendens Deum. Deum autem exhibens hominem , ct invisibilitatem quidem Patris custodiens , ne quando homo seret .ntemptor Dei. Ac si dicat , Deus , nostram assumendo carneua, divinitatem tamen occultando , homini remedium dedit, ne unde parabatur remidium, inde esset maioris occasio ruinae, dum homo in faciem Deum despiceret.
mare nou dicaturali , a quo es factam
Onexplicat hic Ioannes , a quo principio editum est hoc ineffabile opus , sed tantum ait Verbum caro factum est. A quo factum est 3 Et suppone, ut certissimum, quod in sola petis nafilii Dei natura humana enim divina sociata est nam solus filius Dei factus est homo , actio autem vivendi,cum sit ad extra, est a tota Trinitate, ut explicant . Augustinus lib. de Ide ad Petrum, Augus
fessione Dei omnes Theologi Sed quare
Evangelista hic non exprimit, a quo factum est Respondeo primo QOio Incarriatio supremum
Dei opus ast extra , in quo relucent Omnia ejus attributa, potentia, scientia, amor, ut late prosequuntur, D. Damascenus orat . i. de nativit. o Damasce munum , ait, sub sole novum est, infinitatemque Dei potentiam declarat , scitur , quid enim majus,
quam Deum hominem esci. Similiter . Thom Thom et opuscul.6o S. Maximus serm. . de natilitate , de eis imis
alii Cum ergo Incarnatio tam magnurn sit pie
tatis mysterium , necessatium non fuit Deo fac- .is. tum esse ex pt mrere tantim sunt res adeo sublimes, qvilae solum Deum pollunt habere auctralem. Si uno i ii symbolo Nicaeno hoc expiessum est, incarnatus de Spiritu Sancto Ea est ratio, quia
symbolum hoc ad haeretes confutandiis ara atribus compositum est, quae Incarnationi S, 'sinitatis oppugnare mysteria nitebantur , uti statur Suarius tom de de disput . 1 sect. s. num. 6. Et Suarius.
ideo in Ecclesia tripti est Symbolum , Apostolorum, Nicaenum, Athanasiari nam Uae aperta sunt , multoties hominum malitia obnubilare intcndi , ac adeo ut tempori occasioni detur locus, cxprimenda. E S
T I U LIX. dare humilitate tanta ad enit meus ad
Ane inaestionem nobis excitat D. Ber n. 16fermonibparvulis n. . ubi quaerit, quod cum duae sint mortes, animae, corporis, ut Deus animam a morte eximeret , advenit pauperta humilis, humana carne in diit uis Verbum caro factum est , ut vel o corpus, morte solvat, veniet in
gloria fiui venturus est in glorias duae sunt , ait
S. Bern mortes , ct totidem resurrectiones. Mors araima secunda corporis Mors anima, separatio a Deos mors corporis , separatio animae a corpore. Hanc operatur peccatum, iliam poena pcccati. Item
prima restirrectio anima secunda corporis Restim retitionem anima operatus est humilis , occultus Christi adtientusti resurreStionem corporis glorio- fui , manifestus perficiet adbentus. Sed anima ossibilis est ad imaginem Dei creata. Et prosequitur doscii bendo cognitionem , , m intellectivam animae. His verbis multa , .gravia nobis docet s. Pater Ptimum quanto gravior sit culpa, quam poena' nam ut Deus animam a culpa redimeret, convelliens fuit tam admirabile opus,nt in humilitate carnis ad nos descendere tu at vero ut corpus a poena liberare , adventus eius in majes tate sussicit Secundum. In redemptione animae, quae Sognitione ac vi intellectiva est prodita in humilitate apparet, solus enim intellectus celsitudinem humilitatis percipere poterat. Tettium. Anima valde nobilis ad imaginem Dei creata: corpus vero ignobile e terreno pulvere efformatum. Anima ergo ut certa de sua ingenuis a te, dum eius negotium vili, ac carne instrumento peragitur, minimei 3
99쪽
Cap. I. De Generatione aeterna. T
phili p. 2Theod. minime in dissidentia in abit, sed potius in gratia-rtim actionem prorupit a veio corpus, si cum cotaliter ageretur maxime dissiderct, nobilis enim in
humilitate est securus , ignobilis in quacumque abiectioine, timoie , ac dissidentia percutitur. Confit matur haec ultima responsio inconditione rerum prin)o formatur hominis corpus , Genes. 5. postea an ina creatur, ac funditur Formadit Deus hominem de limo terrae et inspirauei in faciem ejus spiratallum vitae. Sed quare , cum anima longe nobilior corpore, non primum, sed secundum, inferiorc obtinet locum 3 Ex quo aliqui , teste D. Greg. Nil leno, apud Lyppoman. corpus nobilitate animam praecedet tibi persuaserunt: ea tamen est latio, quia anima, ut illustrior, de suo splendore secura , sive primum , sive secundum locum non refugit, quod corpori, ut vili, S abjecto erat maxime formidabile Catena Gi seca. Si nobilior animus
corpore , prilis quod est ignobilius conditum filiis
NdbiZAsm Ah o charissime, nonne ides, hoc idem in creatio. per feeurus, ne usu venisses nam postquam coelum , ct terram, ignobili sta Solem stinectaque animalia Deus creabit, postre- si hesit hominem , cui imperium omUium rerum debebatur et eodem modo in hac hominis fornicatione primim corpus Ongitur deinde proautior
Ait Aspostolas ad Philippensa. n. s. de hi isto Domino; ut, clim in forma Dei esset,non rapinam
arbitratus est, esse se aequalem Deo, sed seimetipsum
minoibit, formam serυ accipiens , ibi egiregie Thiodoret Et quid est, quod hoc loco dicitur Sane qui per rapinam libertate potitur, nihil seroile pati fustinet , ne usurpatae libertati aliquod praejudicium generet. Ecce quid ergo ille ' quoniam natura Dominus erat , non rapinam arbitratus est esse se aqualem Deo. Dispensationis Merium ditiinitatem non sit. Qii est velo liber, Dominus, ut Salvator noster, non timet formam servilem, nullum enim inde habet praejudicium 'at vero quisiche libertatem rapit, quamlibet timet umbram. Quaestionem facit omnibus scripturariis, cur post
Omnium rerum cieationem Deus eorum natus a S
laudaverit Germnet terra lignum pomiferum, Et vidit Deus, quod esset bomm Genes. i. n. I. Producat terra animam vitientems, fecit Deus bestias terrae. Et Didit Deus, quod esset bonum, Gen. i. n. 1 . At post hominis creationem , circa illui nulla laudatoria vox peculiariter profertur me- Neget. Ea tantum ratione , quia ad imaginem Dei factus erat, ac proinde fecum approbationem ferebat. At res aliae, ut illo honore carentes, ne in aliquam incurrerent notam , adeo laudantur. D. Epiphan Epiphant. lib. 1. adversus haeres haercsis 6. Qiomam, inquit, ad imaginem Dei creatus est, tam excellenti dignitate contentae sacrae Scriptum fuerunt, nulla ut accessione opus esse videretur , nam si bonitatis ipsius erat imagine praeditus scilicet Dei, a quo bonitatis fons omnis , ab eoque bonum ipsum iuuniversa deribatur , quid attinebat hoc audire tesstimonium cs esse bonum , cum boni ipsius imaginem in Ie se contineat.
EXPOSITIO IVDictionis in habitavit in nobis.
P Rimo exponit a jetan. Habitavit in nobis id est , spiti tu aliter. Et ideo notat ipse Car-Sylti eira in Evalet Tom. I. dinalis non dixit Euan listari Habitabit nobiscum; sed in nobis , id est , in animis nostris , et gratiam. S- hanc expositionem oppugnans sequentia verba Vidimus gloriam ejus, dcc. ubi sermo est de habitatione visibili Secundo D. Cyril Cyrillus.lus Alexandr. lib. c. c. I A. D. Hilar. lib. 1. de Trini Hilat.
phyla et Hugo M alii, hoc explicant de nituta
humana, in qua Verbum habitavit, ut in te molo,' de tabernaculo se nam in Giaeco est , Habitawit nobiscum , ut in tabernaculo , ut sic Evangelista explicet id, quod dixerat, Vertain caro factum est, ne aliquis existimaret, Verbum fuisse conversum in naturam humanam , ut aliqui dixerunt haeretici. Ut ergo denotet, naturam divinam ab humana mansisse distinctam, ideo ait : Habitabit in ea, ut in tabernaculo : nam qui habitat in tabernaculo, cum eo non confunditur,sed integer, distinctus perseverat. Et haec expositio ob auctoritatem Patrum veneranda Tertio de sacra Eucharistia explicati scoba in cap. 6. Oan. lib. 1. sest. 5. anno F scobar.
N. 6s.citat Throdore tum icentem, Ut quod natum
est ex Deo , divino vidieret alimento Idae tamen valde moralis. Qii arto. Veratam communi expositio, i T. taoit in nobis, id est, inter nos habitavit, ac convellatus est. Ita D. August. trafl. 1. in Joan Beda, August.
bros lib. 1. de Incarn Domini sacra cap. 16. com
muniter Expositores, Beati ix Salmer Tolet. Bar Ambros. rad Walii, suxta illud Baruch. . n. 1 8. Post haec in Beaulaeam. terris visus est , di cum hominibus conbersatus est Salmeion. Zachas. 1. n. I O. Gaude, inquit,si tare Sion,quia Pirum' ego ecce deni , si habito in medio tui. Et ad hunc sensum faciunt sequentia verba.
Uare Evangelista postquam dixit Verbum i 8.earofactums statim subjunxit , habitavit in nobis Seu , ut alii legunt, set habitaret in nobis Respondeo primo. Ut denotaretur, quod ubi primum et bum divinum humana cainem sibi univit , non solummodo in natura alsumpta immensum pelagus coelestium donorum colit ibuit, reetinuit, sed inde inundans ad universos homines se se effussit Theodoretos homilia de Theod.
Chri inativitate, habu apud Concit. Ei hcsim Ore miraculum , inquit , tota dioinitatis plenituis ii tino habitat corporaliter , nihi ominu tam me. mmuni. reliq, omnia adimplet, si ita implet, is uniDer eat.fam creaturam excedat. Totus existit in mori Era nulla interim creatura separatur. Haec est enim divina conditi, ut consistat in uno , sed inde tanquam a fonte ad omnes se se editendat. Secundo. Habitavit in nobis : quia Verbum nostrae natura consors factum est. S. Leo Papa ser. O. . t eo. de nati v Christi c. s. Habitabit in nobii, in Quit, factu, quos, sibi Verbi ditiinita coapta Cit , cujus caro de Mino ictu utero Virginis sumpta nos fundius siue nostra, q/A N b id est , vere humana non esset Verbam caro tae rarum ' ait 'tum non habitasset in nobis. In nobis autem habitaueit, qui naturam nostri corporis ficu serit.
100쪽
Ita S. Pater voluit habitare conversati nobis
cum , qui in natura frater noster erata homines nostram aliquando contemnunt societatem
habitaculii ni qma aliquid supra nos esse sibi per
Hugo suadent Terra o. Cardinali SH ago, habitabis notat, ait, permanentiam natura diueini in humana, nunquam enim faecta est separatio naturarum , neque D. dona et in aeternum. Enim verosci dona perpetua perpetua sunt, aeterna. Qiuinto Considera, quod ubi primum de Verbo , quod est Deus per essentiam, dicitur esse apud Deum, alii Di de illo sobjunxit Evangelista, es Deus erat Verbum s at ubi petiimum de eo dicitur, Caro factum , statim , habitaυit in
nobis , nam in tantum requiritur aequalitas , ac communicatio naturae ad sumniam unionem , pacem isti enim Verbum in natura non communicet cum Patre; cum eo in summa unitate non esset:
si in nobis non habitaret caro factum , Rex pacificus non diceretur. Deinde dum Verbum cum Deo est, ct Verbum erat apud Deum in celsitudine divinitatis apparet dum vero cum homini bus habitavit, statim in abjectione humanitatis
v AESTIO LXI. hare hie non fiat mentio de habilibas p ritualibus , quos nobis constulit Christas
HAE quaestio nobis proponit ira Cajetano,
Cajet. Quare dicit Evangelista se habitatiun cnon dicit, contulit nobis gratiam , fidem , spem, .charitatem se Relicta ejus solutione , quam valde subobscuram vide apud ipsum , sic respon- Idem est Do deo prin)o. Evangelista statim subdit
minum a.. gratiae, veritatis. Ergo non fuit necessarium here gosuit exprimeren tio nobis contulit gratiam ; nam idem est , quod Dominus meus esus siri insignitus donis ac quod suis communicet, largiatur. . Vide cap. r. tota quast 6. Secundo. Habitare in aliquo loco , est quodammodo obsequium obtinere a loco , qui nos
recipit, sustinet, tuetur,ut graves notant An OLO- re ad cap. se Matth u Pro Derb. I. U. 18. Ut magnificus Dominus tacuit beneficiari quae
contulit gratiam in coelestia dona largiendo, publicavit data obsequiam in receptione loci. rus , cum vellet optabim suum e captivitate Ehod AEgyntiaca liberare, ait Moysi , ut dicat Pharao Septuag. ni: Haec dicit Dominus: Dimitte populum memn, ut fac riscet mihi in deserto , Exod. s. n. s. Seu , Ut legunt Septuaginta , ut mihi festa celehrent in deferto. Et ansen principalis Dei intentio erat , ut populias exiens introduceretur in terram promissionis fluentim lacri inmen patribus eorum Tomissam, ut constat ex cap. 3 Exod n lim. Is Trio. NeZyppomo notat Lmo poma in cir c jubet, ait Dominus, o
Libera ictam. I sinulare profecipionere in terram Charaa et
iaeo qua subet eum praetexere immolistionem in deserto Pn donat puli in terram promissam introductiori singultire Dei beneficio in erata at quod illi Israel sacri fit 1 ret, exhibitum ipsi obsequium tam agnus Dominus , quae beneficentiam, liberalitatem decla rabant tacet, quae obsequia significabant, publicat, ac manifestat.
I O LXII. ei sigmsicet in textu Graeco , Habitavit in tabernaculo nobiscum
REspondet primo Maldonatus Credo , o ISI. I . biisse Joannem nomine a tabernaculo de-Maldonis ducto significare , Verbum Deiri non tanquam indigenam in patria stic, sed tanquam hospitem, peregrinum in aliena apud nos ad cnapus tantum habitasse , solent enim , qui in patria sunt , in domibus , qui autem peregrinantur , i
tabernaculis habitare. Cum Verbum adveniret ad nos , ut Rex in Dominus , tamquam peregrinus alienus ab omni propinquitare in consanguinitate ad vel ait, ut inde magna inius regiminis rectitudo colligator Secundo D. Chlysost his, id Chrysost. inducit, an, si habitaυit in nobis, tentoria fixit in nobis, segnificat inhabitationem, ' quasi in tabernaculo mansionem, quod pei eleganti methodo exeplicavit D. Z no lib. s. se mone 6. In praedestinata Zeno Virginis templum bimet castra metatur. Q ite Omnia bellicum apparatum significant , sed quid infantilia imbra cum castris, cum a imis' quid puer talus e matris stero exiens cum bello E Ubi primum Dei filius nostram carnem ast nos sic, ac inter nos habitare coepit, statim tentoria fixit, in castra descendit, uti, os tueaturi ac custodiat, pro illis pugnet Q iod leganter dixit D. Maxi Maxim.nnis homi l. i. in Dominica a. Qia adrag: s. Nobis SalPator, ait esurit, pro nobis loquitur, nos in illo vincimus, quia nos ei causa sumus pugnandis nam
uis ambioat unigenitum Patris , cui nulla obolare poterat creatura , procellis inire certamen, quorum se carne vestitiit. Cum indument noritae carnis p i, nolit
etiam nostra bella suscepit , ut pro nobis staret. b sta init. Dc Incarnatione Verbi divini loqoitur Regius V uim .is num. s. dum ait Excita potentiam Psal. I p. tnam veni , ut salueos facias nos. Lucrit D. Hic -
ronyn insccb c biatori Suscita fortituum em)Usim h. Ab si,u, quasi Deus, dum in carne venerit , to a vcnerit servat.
in fortitudine, ut pugneti salvos faciat nos seu, ut est in Hebraeo, In salutem nostram. Vide Loii-
Clamant fideles ad Dominum , ut explicat h. D. Hieronymus Isaiae r i num. i. Custos quid de Hieron. noecte ' Custos quid de noste ' Sed quate , dum is, ibi
Christum Dominum invocant , non Regem , vel dominum , sed custodem appellant m cccte occurrit Richardus de S. Victore lib. . d Emma Richard. nuel cap. II. Creatura, ait, Creatori suo loquitur. Cur igitur, creatorem invocando, non dicite Creator Creator tis, inquatn hoc audit, vel si quo J. Dominui a serDo. Cur ergo ei non ii trir Domin
ne , Domine 'Certe quod eum Creatorem , Deum Domium habeant, commune cum omnibus erat.
Si u quo latam perditionis vi cm crim caeteris non incedebant , eis prae caeteris ex custosii Emanuelis erat. Non Dominum sed custodem Apostoli no
specula , ut loquitur Isaias , sicuti in studio militari vigilabat , ut suos a Leone ad devorandum circum quaerente custodiret. odi chsam loquitur Regius Vates. Psalm .cio .nt m. Scapulis sal dio.