장음표시 사용
81쪽
qub Verbum contulerit vitam et bini ibtis , ideo in piae dixit, quod in ioso vita ei atri nulli is o potest enim donare potest , nisi id , quod in se haber. dare, dri te Blixi anus. De stat te, ait, hominim tractuturus, e*J-iet, dequeo te, quam attulit mundo , osteradit rimc,
illum recto id potuisse praestare, ito ius er t.
Fetus Tertiol, ut ait perus, ut ostendat, quam necessa rius fuit adventus Filii Deiri nam in Verbo vita est. Constat ergo, quod mors aboleri non potuit, nisi pet Verbum , quod est vita uallo Nota fit mentio de aliis attributis , ut d n sericordia, ac sustitia, sed tant Lim de vita quae est in Uerbo, Ne no certiores saceret , quod ex adventu filii Dei devicta molteri aeterna vita nobis donanda Chrysost erat. D. Chrysostomus homil. . sic ait Resurrectionis rationem jam a Terre incipit , ct admiranda
haec Evangelia exordituro adueeniente autem ad nos vitae, vis mortis periit, y luce nos illum an te , tenebrae ediameterrant , sed manet semper in nobis
vita res ei dominari non potest Q ainto Exeo hoc ait Evangelista , quia Veibum dedit nobis vitam spiritualem, scilicet gratiam, quae est fons, T leoph, i origo omnium bono rei cn ' Theophylactus ita inquita Vitio Ediangelis nominat, eo quod contineat ditam omnium in se, O quod spiritualis ita conciliator fuerit omnibus ratione praeditis. Sex o. Chrysost. i. Chrysost. homi L in Joarin No Uic autem, ait, vitae hic non solum conditionis est , se proueidentiae ad perpetuitatem . . Ac proinde sanctus Pater per vitam providentiam , qua Deus homines pascit, intelligit, lanc, qua multis beneficiis nos asticit, de Deo praedicat , dc dicit esse lucem hominum, quia nihil magis illuminat mentem, a Cossutalos, ut Pi incipem sequantur, quam beneficencia, ac suorum solicitudo.s Sed quare Evangelista prius nominat vitam,mpostea lucem Et vita erat lues hominum ' Res August. pondeo , quod per vitam, vel secundum Augus tinum intelligitur esse naturaleri vel secundum Ambion Ambrosium , esse spirituale gratie per lucem vero ipsam cognitio , vel illustratis, ut dixi in expositione , .sicut juxta Aristotelem prius est
esse, quam cognosci, ita noster Joannes prius trac
genes tom. s. in Joannem : Primum , altri nobis occurrit, sos dicere ita beata, deinde ea illustra iis sipponitur enim. Vioere oportet, ut vibens illuminatus flat, nec enim consequens fuisset, illuminari eum , qui nondum intellectus fuisset Pi Dere.
Ane quaestionem excitat Origenes toni si in Joannem , Quare de Verbo non dicitur, Erat lux hominum, cum sit imit de lumine per essentiam; sed de vita, quae facta est in Verbo, dicitur , Erat lux hominum fruespondeo primo, quod in si de Verbo ait Evangelista rarat tam
Tera Secundo, quod Verbum dicit ellentiam, proprietatem , per quam secunda persona divina cxcellent illis me constiti ritur vita, et i, ut d xii expositione, hic impolia esta natu tale , vel supernaturale gratia hominibus communicatur,
non verbum sese vita dicitur lux , quia perso
na divina , non per id , quod intra se so mali oeter labor , sed per id , quod cxtra communiicat, 'ef ,Vera homines illuminat, laici rur lux , ut tu in Ora his, i Iedlite discas , quod non per id , quod homo in phril, quoas e claudit, sed per illud, quod aliis donat, se aliis donata communicata eorum lux , de benefactor dignos
miare bo dicatur lux creaturarum, vi et Angelorum 'QUare Evangelista es dixit lux creaturarum , Judaeorum , Angelorum d tantum homilium : Erat lux hominum j. Augus August.tinus , raeda D. Non dicitur uix omnium Beda. creaturarum quia non naues creatura sunt capaces rationis , sicut homo. Non dicitur Judaeorum lux Chlysostomus a Theophylactus Cht ysost. Q ita non ludaeorum tantum, sed omnium homi Theoohyl.
num causa venerat in est lux omnium , qui cici, dunt, cui ulcumque Onaitionis liti t. Non dici tur ux Ange Porum . Otagene tom Uioannem Olige
ait, quoci Uerbum est lux Angelorum in eo autem quod appellatur lumen hominum , non. excluditur, qui sit Angelorum Sicut ex eo quod Deus dicitur, Deus Abraham, Isaac,& Iacob, non negatur Deus creetorum. Secundo ait, i Viri Scriptura saepe per Angelos intelliguntur homines Caietanus ait, quod ex eo dicitur bax homi Cajet, num pii ex intelligentibus sunt inferiores Creaturae , ut m de in se ias, quod sit Verbum lux superiorum, ut sunt Angeli. Sed in his responsionibus semper instat dubium Cur non dica-tti lux Angelorum 3 omni uni responsio est, quod Angeli non uertari redempti, sicut homines. Ita Toletus , a donatus Beauixam Bar-radas in alii. Q iamvis Angeli non fuerint redhiliptita est tamen satis gravis sententia , quod Chiistus Dominus ei meruit gratiam , ingloriam essentialem. Qitam tenent multi discipuli Scoti, Je
Deinde Evangelista hic videtur loqui de Verbo divino , prout cst Deus , qui dedit gratiam , gloriam Angelis Ideo dic, quod dicitur lux Solutio. hominum , qui a Joannes ad Lomines aeribebat, quos intendebat in obse ini Dei beneficiis continere , ac ad illud eos obligare. Secundo. ila
inter homines, Angelos haec est dis cientia, elotui a tui
ouod sancti Ao li semper persevera sunt in gra Icccss
tix homines vel gratiam amiserunt V. hai, plus glotiatur, quod sit eorum lux , qui a salu thi i. it. F. te deperdita revocati sunt ad vitam, quam eorum, qui semper an sanctitate per litterunt. Postquam populus transivit fluenta JOs danis ci ait textus , Iosue . n. i 1. In illo die magni cadicio sui Dominus Joisse coram omni Israel. Sed iam Hiliat, ubi uno. Non extollitur gloii Iosue , dum iracula inusitata , Ac mirabilia operatur, dum prophetando cum Moyse idciatur , sed dum fluenta Joidanis periransivit Mosue dirum amet iebat Chiilli Dominita usus glosi a non tam g in act-cit , duri mirabilius fulgct, ac cum Moyse , iii medio iustorum adest , quam dum unda baptii mali Iordanis peccatores sanctificat, Origenca
82쪽
homil. . in Josue tanta, inquis, antegesta sunt, mare rubrum pedibus transvadatum est, manna de coelo datum est , fontes in eremo disrupti sunt, nunquam dicitur exaltatus Jesus Ubi ero Jordanis transitur cibi dicitur ae mam In hac die loci pio exaltare te in conspecitu populi. Nec enim antem sterium Baptismi exaltatur mus , sed exaltatio ejus in conspecitu populi, inde sumit exordium, Daimis I. n. s. Et lux in tenebris lucet, tenebrae eam non OInprehenderunt.
Euthymo Psal. US. August. Ambros. Elos .inter lineali S.
Bi nos habemus tenebrae , in textu Graeco est iii nomero singularita ad ac si dicat caligo. Recte roster iraei pies agit perplurale tenebras , quia apud Latinos non laabet singuli ire. Iantum ad expositionem textus, magis est varietas Doctorum. Primo Cajetanus per lucem , intelligit supremam lucem, per tenebras res invisibiles, quae utpote inici lectus expelles a luce Verbi illustrari nequeunt. Haec exposui non placeta non enim in Seriptura rositissensibiles significantur per tenebras, nec aliquid inii bile dicebat Evangelista , quod insensu
biles lucem spiritualem non percipe sent. D. Gregorius Naeti an E. orat. . Origenectom. . in Joan. Elias it tonsis suo commentar per lucem iii telligunt Christum , per tenebras Diabolum , ac eius ministros. Restorem tenebrarum, Ephes. c. n. i et Tertio D. Cyrillus lib. a. in ora. c. ., ex parte etiam Origenes homil. r. in diversos , perlucem Christum , per tenebras nostrum naturam, quae quamvis habeat lumen rationis , non potest tamen comprehendere Deum , cidio ad ejus adaequatam intelligibilitatem semper est in tent-bris Quarro Cht ysost homi . . in Joan Theoph. per lucem Christum , per tenebras errorem , cinor tem , quae utpote devicta a Christo resurre tione sua ipsum non potuit comprehendere. Qitinio D. M axim homil. 1. de Pascha, O homil. s. de Pentecost. S. Macharius senior homil. i T. Pert Debras acci prunt peccaturi quae Chi istum non potuerunt comprelaendere. Q ia peccatum noufecit, nec inventus est dolus in ore ejus D P et r. a. D. 22. Sexto, S. Leo Papa serra. i, de passione, S. Diadochus cap. 8o de perfestione spirituali, S. Thom h per tenebras , litelliguis homicac speccati obscuratos, invidia excaecatos , superbia tenebrosos. Septimo tandem alii , ut Euthymius per lucem accipiunt praedicationem Evari geli carra, PsabΓ in i n. 1 o s. Lucerna pedibus meis Verbum trium i quam liomines ob cuiati infidelitate non Ieceperunt. Haec otiane expositioncs probabii cs,
insui se tuentur Auctoribu S. Illa mihi videtur probabilior quae est D. Aug. tract. . in Joan. Zib A.de Trinit. c. a. s. EO. ad Honorcti cap. s. D. Ambrosii lib. de id contra Arrium cap. s. Glossi inter linealis, Zachariae
Episcopi , Tite linanni majetan etiam eam se et
cundo loco dat Salmero tract.16. Per 'ces,' ita lonintelligit lumen fidei , dc cognitionis supernaturalis , quae ab exordio mundi semper lucet in hominibus, licet ipsi obtenebrati peccatis, ac Idolotum cultu, eam non compri henderint, nec cognoverint a constitutione enim mundi sempest erunt fideles,qui veri Dei cognitionem dabant, licet homines peccatis obcaecati eos non audierint: dc in hoc sensu ait Paulus ad Ephes nunL8. Epties. s. Eretii ali nando tenebrari nunc autem lux in Domino. Ex eo haec sententia semper mihi placuitri quia Evangelista ordinate proc dico arrando, ut supra dixi Primo Gancrationem aeternam, creationum mundita nunc statum illius in ordine gratiae tandem agiti adventu Christi Dominia versu sequenti a testimonio Praecursoris, quidum mundii tantis tenebris detineretur, ab ipso
Ubitat Oii genes tom. .in Joannia per lucem cum multis Patribus intolligit Chiil Oragrum', tum Dommum. Quare noster Evangelista in suas. Joan. d F. i. cap. i. d. loquendo de Deo Patres, ait,
Lux est, ct ten bra in eo non sunt ullas ut etiam de Salvatora, cum sit impoccabilis, non dicitur, quod sit lux de tenebrae in o non sunt ullae, sed tantum appellatur lux=Respondet optime cit tus
Origenes : Deus impeccabilis est , Christus etiam
impeccabilis , ut tamen Christus homin i beneficios. . . e ceret, tenebras nostras in te ipso recepi , ut ira. potentia sua mortem nostram deleret, expellar tque
animarum nostrasum tenebras. Et in hoc sensu ait Apostolus 1. Corinth. s. num et r. Is , qui non . r. s noderat peccatum , pro nobis peccatum feeit, laeest , in te assumpsit poenam peccati, ut explicat D. Thomas.
tembris Q Uomodo ait Evangelistari Luae in tenebris c.
lucet ' Si enim lux in tenebris est, sine dubio non lucit, insi lucet, non est in tenebris. Respondetur ex D. August traSI. i. in Ioan quod August. ipsa lux , quant ina est ex se , lucet M apta est ad expellendas tela ebras , nisi adsit obstaculum , ut patet in oeco. Secundo, moraliter ex collige, Plus pateri quod plus potest malitia, quam natura, siquidem alta ten. bia naturalis non valent simul dati, cum teni brae sint privationes lucis. At malitia pol cst efficere, at in conspectu antelucis, fulgoris Christi Domini ipsae tenebrae, de caligines errorum in corde humano durent, uerse
83쪽
L. O tenebrae eum non comprehenderunt. Comprehendere enim est totum apprehendere, ut nihil illicis lateat vident cm, sed cognoscitur res, quantum cogno: cibilis estu atqui eas est omnino Hier. 31 incomprehensibilis, Hieremiae a. mann .is Magnus Dominus, et incomprehensibilis cogitatu Quare et go Evangelista non ait , Qtenebrae non cognoverunt , sed non compr henderunt suod si per lucem , juxta multosti 'atres in expositione citatos, Christunt intelligamus , est omnino impoliabile, ut creatura Deum comprehendat Res pondeo primo , quod optuma est cisti Origenis, si tenebra non apprehenderunt. Secundbie
hati hus pond(t Dionysius Carthusianus , quod hi comprehendere non significat igo rosam comprehensionem , sed quandam cognitionem per fid c m.
R. spondeo tertio , quod maxinete notandum est, ingenium viti Apostoliciti si diceret, tenebrae nonisi hum cognoverui ita hominum peccatum, incredu-peζmi ire litatim palam manifestabat dii naveto ait, non
xui: ita comprehenderunt , quod rigoros per respectum ad Chii tum , est impossidite, cum sit verus Deusta ipsa elegantia vel borum eorum nequitiam quodammodo operit. Hoc est ingenium sanctissimo tum virorum , qui dum aliorum peccata dicunt, ipsi me verbis quodammodo occuutant, S abscondunt.
lux luceat f. Uare de praesenti Evangelista dicitu lux Iu iacet in tenebris , statim de praeteritori
teneorae eum non comprehenderunt i videtur enim, quo ad primam verborum connexionem eodem tempore loquendum erat 3 Respondeo primo , quod dum Evangelista ait de praefenta lucet, de non luxu , significat perpetuam , dc perseverantem illuminationem Dei quae ab exordio mundi usque modo durat , inscmper ui abit; dum vero alta tenebra non comprehenderunt , diei respectuna ad legem natus se , in qua pauci erant , qui de cognitionem habetentu, sic quasi totus mundus erat in tenebris Secundo
Dei mis moraliter mum ait, lux lucetri significabat ibi rationes in auxilia, de gratiam Dei,ut dixi in expositione per i cse 'spe tenebras vel intelligit peccatores suis peccatis pastu uum Obc caros. Dum ergo est sermo de gratia , cauxiliis , loquitur in praesenti lucet i quia Deus dona sua semper habet in pice sentia , dc in concpecturi uerea coma iunicet, ac hominibus largiatur. Atium de peccato agit , in tempore praeterito, ac lapso proferunt ut inve luti post tergum Deiri ut sic quodammodo videatur dissimulare Deus, ac ideo oblivisci , ne puniat, ut det locum
Componue inter se duos Regiri David cm Egechiam. David se in conspcctu Dei esse multis
in locis fatetur. Psalm. o. o. s. Me autem, Audi sal. O
propter innocentiaim suscepisti: st confrmasti me in conspecti tuo in aeternum , faim. bo n. 8. O sim. s. n ' e passim Ati techias de se ait: Projecisti post tergum tuum omnia peccatu mea,
Isai. 38. n. 8. Davi innocentiam suam, lachrymasus iae 38. suas ante conspectum Dei; si echias vero peccata sua post tergum rei otii dicunt. Inn Ccentia, lachrymae ante oculos Dei stabant, auidem mi sericordiam, ac beneficia Dei expostulabant, quae ante conspectum ejus versabantura at peccata Ecclesiae post tergum, ac si ea oblivisceretur Dius, ut sic date locum non ad puniendum , sed admiserandum. Ita expendit Brono in Cantic Ege Brutio.c hic Projecisti, inquit, post tergum tuam o muta peccat mea, ne videre illa ad damnandum me. Vide hoc lib. cap. s. quo. I1. Divei simode valde loquitur Regius vates de Ob populo Des, Gaim. s. Diim diem . loel innio de multas beneficiis acceptis 1 Deori sed dextera tua, ct brachium tuum , si illuminatio Dultus tui, seu, ut legit Hieros ymus, lux vultus tui quo tum Hieto n. complacuisti eis. ex ipse exoneus , s Deus meus, qui mandas falises acob. Et aliter ciri. mfatur Piophetari Deriisti nos retrorsum post inimico nostros, seu rat legit Chrysostomm Aoer CLUV ost listi nos retr). Quid si inficant haec tam diversa
modo dicantu esse in illuminatione vultus Dei, modo dicuntur retro essen Expende mysteri uirit, cognosce causi m. Dum apti sunt ad beneficia accipienda Tu es , qui mandas salutes Jacob Uicuntur est e in lumine onlius Dein Dum velopeccatis opprimuntur : Tota die verecundia mea colitra me est , ct confusis faciei mea cost perbit
me, n. 6. tunc collocatur retrorsum, ac in infestori loco post inimicos suos, ut sic possint reverti,d pinnitentiam agere. S. Hieronymus in praesa Ui' se 'tione fallan Sico Petrum , inquit, Dominus
retrorsum convertit, is in multis repararet.
Iconii I. n. io Fuit thomo missius a Deo,
VERSIONES Pagnimis , O Erat homo missus a Deo,
ita plus cci 1 nomen o anne S. Origera som. 3. Fuit laomo Is Ius a Deo, in Dan. nomen illi Joannet . Textus Graecus. Extitit homo datus a Deo,
E Evangelista tenebras g. t. norantiae , quibus mundus occupabatur, mantequam ad veram Licem Verbum incarnatum accedat o de Praeetur fore Baptista inserit sermonem , ut est communis Sanctorum Patrum sententia. Divi Augustini tr.etectaturi in Joalinem , Cyilli. Abro . cap. I. Divi Chlysost Augiist, homil. D Sancti Thomae, Bonaventulae, ac dae,
Euthymii, Theophylach. Rupe it Carthuliani,
aliorum. Et idcin habent communiter omnes Bonam. Recentiores. Nescio quo fundamento quidam Avocor voluit hunc locum intellig: rc d Ioanne Ev. agelista,
84쪽
Evangelista sum hoc sit contra communem sententiam Patrum de repugnet textuita agiten ina hic Evangelista de testimonio , quod dedit Joannes de adventu Filii Dei , de quoiactat in toto hoc primo capite. Ait ergo Fuit Homo, in illo verbo fusi, potat Cyri ius lib. a. c. . quod Evangelista, dum loqueretur de Verbo , usus est verbo erat, ad innuendum , quod Verbum esse non cepit , nec disiit At de Joat ne agens , qui non semper fuerar, imo iam defunctus erat ponit verbum fuit, quod significat , rem praeteriis se. Dicitur Honori per quo excluditur error Otigenis to m. s. in Joann.
qui dicebat Joannem Baptistam esse Angelum; quia Malachiati dicitur An Atic sed hoc est
ratione ossicii, non naturae. Sicut etiam acerdos dicitur Angelus , Malachiae et . num . . . Corinth. II. num. Io. Non tamen, quod Joanne
sui honio non alterius regni , sed ejusdem loci, tales enim debent eisse gubernatores , t omnia familiarius penetrent. s. M sus si Deo. Nam licet omnes Propheta: fuerint milli, Joannes tamen singulariter fuit Rupexi, missus. Primo , ut ait Rupertus, quia ex senibus, .sterilibus parentibus natus est. S. cundo , invita potius angelicata quam humana venit Terti, an nuncia vit Christum praesentem, quod alii Proplaeta non praestiterunt. Quarto , quia non saecul rebus parentibus , ac posscsitionibus occupatus , sed nudus , pueritia ante faciem Do mini cucurrit. Unde illud missus, non solum ad praedicationem , sed etiam ad pueritiam, ac sanctificationem in utero refero. An veris missus erit inspiratione , vel externa locutio neu ad cap. 3. Lucae dicam. Tandem in hoc verbo, Chrysost ut notat Chrysostomus homi l. s. significat ut Ioannis Apostolatus , idem enim valet , ac essem illium.
uiss Ti, XXX L raro dicatur de omne, quod fui homo missus a Deo
Icitur de Joanne , inod sit homo missus a Deo , ut ostendatur icilitudo , ac aequalitas Joaianis in suo munerea qui emi sibi acquirit officium , injustus, ac ambitiosus est qui vel a Deo accipit , rectissime operatur , cui enim Deus dii mutuis , etiam tribuit necessaria quae ad ipsum exiguntur. Sic Dionysus Carthus in is loquitur : Nemo enim sapienter agens assuini sibi honorem , sed qui vacatur a Deo tanquam Aaron et quod contra Dominus ait de praesumptuosis is falsis Prophetis et ipsi currebant,
ego non nisi eos Hieremiae 1 . Deinde dicitur,fuid homo, ad Ornatam, congruam locutionem. Illud substat stivum homo,
notandum erat aliquo signo particulari , vel singulari unus, vel quidamu ac si diceret, quidam homo ; sed absolute dicitur homo , merito sane.
Uenerat Ioannes , ut communis , ac univeis aliis magister nullum in eo, nec etiam nomine tenus debuit et se vel monstrari signum singularitatis , vel particularitatis , sed totus in communem spiritum resolvi.
v O XXXII. Dare ante officium ponatur nomeu Ioannes EVangelista prius nominat hi Joanne, Cui
nomen erat Joannes , qu m dicat finem , ad quem missus cst ossicium propter quod venerata finis enim , juxta Philosophos , est prior intentione cdiare ergo non dixi Fuit homo missus a Deo , ut testimonium pei hiberet de lumine , cui nomen erat Ioannes 3 Respondeo, quod noster Evanges ista recte narravit rem, prius posuit nomen Joannis , quam ejus ossicium, Joannes significat taliam , miti ipso nomine Joannis, ut ait hic D. Thomas , significatur idonestas , de ossic entia ad officium in antiquam Evangelista scriberet ejus munus , voluit nobis aperire eius sufficientiam , quia semper prius est
Diaei Elias Thesbites de habitatoribus Gesaad ad Achab et Vidit Dominus , si erit anni his ros, O pluoia, nisi juxta oris mei Derbet. 3. Reg. IT. D. I. Hic est primus locus , in quo Scris ima incipiti iactare de patente Elia. Et cur talitus P. Ophcta statim introducitur culilm claudenso Convenientius erat, ut solent Histolici, prius ni cmorare parentes , nativitatem, me sit anteacta, per
quae ad tantam potestatem devenit, sed his omnibus praetermissis, coelum claudens describitur e Ne mireris ab instituto more non devia Scriptura dicitur Elias Thesbites ilia , id est , Dominus Deus , seu Deus sortis rideo non fuit neces arium alia opera exprimi, nam in ipso nomine ejus magnus spiritus , ac idone ita , insissi
cientia declarabatur Rabbanus Eliat, ali Interpretatur Dominus Deus , ct Thesbites convertens et Eliae tacetur origo, cum ejus nomen subito introducitur, O hoc in Salbatoris praefiguratione. Si tacetur origo, malia, nomen non tacetur, ut manifes tetur, quantus sit ad tam miram rem praeparandam , cujus sufficientia in nomine declara tui
Joannis . u. . Hic venit intestimonium ut testimonium lethiberet de lumine , ut
Is venit in testimonium, Uttes aretur de tace. Pastvinus, ct Hic venit ad testi Standum Arias ut testaretur de luce, &c. Visitabius Ut testificaretur de luce.D. Hierou in Ut testimonium praeberet luc. 63. IIai ci. - I O. EX, CCC et hic Evangelista ossicium , ad
quod missus est loannes , scilicet in testimonium , id est , ut etsi tu est s. Secui lomotivum , ob quod tale munus ei est datum, scilicc i
85쪽
licet utres' inditii. mpe hiberi t. Tertio linem muneris, ut mos dere it per ipsum. Et ne aliquis ex
tanta celsitudine mineris suspicare tui ipsum esse Deum . Ut aliqui existimarunt subis avangelista , Non erat ille lux ra c. 'antum ad ossicium fuit excellentissimum, ut scilicet esset testis, Qv daret testimonium. Et quamquam omnes crea. iuro testificentur sapientiam , potentiam Dei, ad Rom. i. Invisibius ipsit iis a creatura mundi per ea, quae ficta sunt intellecta conspicitra tur. Joannestamen ad hoc specialiter est missus a Deo, ut testiti caretur de Christo Domino. Et notari quod divina providentia ad Iudaeos non inis aliquem testem extraneo in , sed hominem ex eorum genere nobilissi sit , ac vita sanctissi nauni, ut om es crederent per illi. m. Haec fuit intentio Dei mittentis , ut omnes , non aliqui, crederenta, nam Deus vult omnes homines salvos faceres, quod vero non crediderint, fuit ex malitia audientium. Nota particulam per illum, quae licet, lux ta textum Graecum , possit referri ad Joannem, vel ad lumena sed iuxta coiis: Dunem sententiam referriit a Joannem , non enim ait Evan gelista, ni crederent in ititit, sed per illum tanquam per vocent , .instrumentum Verbi.
lare Christus Domibus oluerit habere testimemum a servosis Ioanne V Alde mirum quod hi istus D primave Ii
tas , in testin cando uoluerit habete cstimonium a Joanne 3 Respbnde primo Propsec agnam paupertatem , tun ilitatem , in qua vetari Christus, ne cellatium fuit testimonium ob hominum infirmitatem. Ita D. August.ttach. c. in Joann. T lis, inqM, Uenit Christit, ut oporteret cilucernam testimonii perhibere. Ium qin opus ersit, ut Ioannes tan quam lucerna perhiberet testimonium
diei dies ipse Urmitate nostra possit, ideriu
iam vis lumen visibile , ut videatur , nullius egeat testimoni , imo sit ratio videndi alia tamen intellectus hiareianus ita est infit mus , ac itaveritatem respuit , quamvis alias sit eius oblectum , ut ad ipsam percipiendam alietius G igat testimonium. O rude ait Catalius . Necessarias ut Iudaeis p aeparatio Flauream fum rudes iverint immediate , capaces non erant si permituralium , c coelestium documentorum Ch sic, sed pedetentim inducendi erant ad sublimiora Paulatim , .non subito Deus res magnas disponit. Sed quateri servo voluta Dominus habet te timo pium , cum ipse de se dicat: Ego in hoc natus sum , ad hoc tieni in rei uti duinti us testimontium perhibeam seritati Ioari. thias . Et de ipso ait Patet : Ecce tes em populi ne dedi eur . tia . Is . num . . Ex quo colligit D.Thomas hic, hoc ossicium Joannis esse valde imagnum Respondeo primo , ii od Chiis usust testis illuminans , ut
lumen per essentiam Joannes vero ui lumen participans. Sic Thomas his Aliter , ait, Chri stus , aliter Ioannes, Christus enim , ut ipsum lumen comprehendens , imo ipsum it me exissens , Ioabnei vero ut ipsum lumen participans tantum ideo
Chrastus perfecte testimonium perhibet , persediemani e turicritatem , Ioannesi ero , talis Sancti,
ira qu exitum inuin eritatem ibinam participant
Secundo , quicquamvis ipse sit testis o litiisen
per essentiarn , voliti ut Ioannes testificaretur, utpote in re propria ualde conveniens alienum testimonium.Tettio Tam privilegiatus favo libus inerat Joannes, iri Chrastus Domin s ubi pio pii , Ut, Whiis, cum ipso communicaverit Chi sost .honii l. s. in alisnum. Joan. Dicet fortasse , ait, eruit iam , motis Chlysios . Demino testimonii impe hiberi se .rum,cum non solum in CChriis
ortet e Admirare patilicines ubilem Dei in gnitatem. uod si quis adhuc inpertu batio' pes teret , dic ad illum id , quod ad Ioannem dixi Sine mod , sic enim decci nos impleri omnium justitiam. D. Thomas ad nobilitandas tales causam suam s. Thorani dignitatem eis com niti nicare dignatur. Qii te Christus Dominus viali testimori I im I. Joannis , cum ipse dicat , Ego ab homne tesimonium Von arcipio, Joam s. uim Respondet 'Pa' S.Chlysostomis est ita mi s. quod Joannes, e Chi 'stast Dic a te stirnonium , non quia hi istos ejos indigeret testimoni , sed hon, rines, ut crederent D m, ut optime ait D. Aogiast tracti, in Joan. pgras . Lux in se ideri non potest , et e tamen ira aliqtio monte excelso , et excelso loco. Ioannesi, On msanctitate est , in quo monte lux ipsa divini Verbi, veluti perri sexionem resplendcbat, ut in illo illam aeternam lucem Judaei viderent , quam in ipso divino Verbo videre nos poterani Hoc Dorasse
potest retorqueri in laudem Joannis nam quam '
vis ipse illus sit in testirnonium , Christi sub at,ioa. homine non accipit testimonium , cuin Joannes per gratiam supra terminos natuerat humanae elevatus situ unde Malacla s. dicitur Arigelos. Et cum Christus Domnius tot miracula scsgna fecerit , uoluit, tamen testimonium Joanni Mi Respondet Origenito m. a. in Joan, ut . bun Oi g*n dans esset oia ad credendum ; nam ad alii sAn noni solum dat media necessaria , sed etiam cura/ubi Ia xbibet Secundo , quia Deus o numquemque violi ' μ' luaviter trahere sua inclinatione : mdam enim diri se veniunt ad fidem per signa, inmit acuta , qui, dum Datiso an vero per tapientiat in intesti luontari seo quem aberniam Iudaei signa petunt , iaci sapientiam qua runt, s. Corinth. i. nurri. 12 Et sic Deus omnibus pandit viam salutis, ut qui non cledunt per signa, credant per testimonia. Vine capa. num. O-araiahit sua
IV pessiiuncula prima Supra appellavit Fillium
hoANinum procurandam . conerti interahitat hos nomen
'bum , cum loquitur de Flio si illud tumen. Ac si dicat ouando Evano elisias et u de hq
generatione aeterna, Hi qua Pater c Una munic/t libalii iam est Filio . in ipso omnia intelligi , dicit, sis at. Vcrbum' prout vero homines illumina , dicitur lomen re munere enim quo res songitur, sortitor a Figestistio irim.
aestiuncula secunda Evangelista , cum Q s i
86쪽
pra dixit Iet In ip talia erat vita erat lux hominum iis nunc ait'. Joannes venit in testimonium, ut testimonium perhiberet de lumine Metato dubi tat Ligei'. torri sta in Joan de are ari, cur tari cm cum oannes missus a Deo enorit ad testificandum, ut testificaretur de lumine,non etiam vesserit, Dpus per be ut testificaretur desiites Respondet : Homo ergone M MVβ Ilus qui beniret, testiscari poterat de vita etiam non abscondita cum Christo in Deo. Ac si dicat :In Deo est vita, luxu potius tamen vult testificari, publicari per lucem, per quam illuminat, Wperj rneficia, quam per vitam, qua ipse vivit, quae est abscondita in ea. Q acestiuncula tertia. Qinare dixit Evange ista, ut omnes crederenti non veto scrient, vel cognos celent 3 Respondet a j et Testimonio des , non scientia , non enim scientia innititur testi, sed demon rationi , suis; entheo des autem est , qua testimonio innititur. Cur mitem a sanne testata, non docuit scienda credenda , utpote ea , qua, excedant capacitatem scientiae . Haec ille. Secand res Pondeo, quod peccatum intravit in mundum per ut resurpat ina nodelatum appetitum sciendi bonum, Wma- luna in primis parentibus: salus ergo debet intrarepe mortificationem ipsius appetitus, captivando intellectum in obsequum fidei, praebendo a sensum his quae non videt, ut contingit in fide.
Primi parent; peccatum ex immoderat appetitu sciendi bonum malum habuit originem. Scientes bonum, malum, Gen. 3. n. 2. At poma pinnata cluim ex tanto peccato experti sunt, ne rubescentia, ac verecundia, habuit radices, cum
cognodiisent se esse nudos, consuerunt folia sicus,
fecerunt sibi perieomata, Gen. s. n. . Cur Scriptura supplicium, ac compunctionem tanti peccati verecundia coepit proponere 3 erit sane nam sicut culpa peccati incepit ab unnid derato appetitu intellectus,ita poena incipiat a compunelione, de mortificatione intellectus , ex qua resultat verecundia, ut i homo uigat ad emendationcm. Chrysost homil. iis in Genes Propterea, inquit,
hae b quc eorum, si cetrao Perunt, quod essent nudati propter peccatum superna gratiae amicitu, ct sensibilis sua spoliationis sensim acceperunt , ut per erubesceUriam , quae indadebat ipsos certo scirent, in quaU- tam ruinam ipsos induxisset mandati dominici pra
V saepe fieri solet, ut notavit D. Chrysostomus homil. 8 in Ioau. S. Thomas, Theophylachus, de alii, ut ille , qui testatimonium de alio perhibet, major, ac fide dis-nior reputetur ideo Evangelista ait, Non erat opus fierit Evangelistam exprimere ipsum nota esst Messiam , ut multi ex populo cogitabant de Joanne in cordibus suis , ne forte esset Christus.
Lucca, c. s. n. IS . Excedentia
u As Tio XXXV. mare dicatur de Ioanne Bapti Ja , quod
non erat ille lux , cum hoc de
Uangelista ait de Joanne Baptistari Non erat 88. ille sule Respondo primo , ex D. Cyrillus Cyxiura
lib. I. cap. . in sin ut raclicitus evellat et rorem eo tum , qui credebant Joannem esse Messiam. Srcunii , quia tanta est sanctitas Joannis, ut non possit explicari , nisi per negationec sicut ut valeata ita investigare Dei excellentia in ac majestate iD, negationibus utimur. Dicunti ei lim, Deum esse immensum , infinitum , incomt,rchc D sibilem , invisibilem , ita etiam quae de Joanne sunt, negationibus exprimenda ob sui magnitu iur. dinem. Sed quare non eodem ut ui nomine Evangetlista , sed modo poti it lucem , Non , at V ' et
ille lubi modo lumen' ut testimonium per hiiaeret de luxnuue y Respondeo cum Maldonato , ut li- miluod mi evitetur fastidum , id o vocabula va
Sed quomodo dicit ut hic de Ioran u ' erat ille lux, cum de Apostolis dicatur, Matth. s. r. '' i nuto. Vos estis lux mundi. Et de ipso Joanne, Joan P n. 3 s. Erat lucerna ardens is lucens 'R spondeo primo ex Caietano cum textu Graeco, qui ita habet : Non erat ille lux illari scilicet Christus de quo supra dixeratri Et vita erat lux hominum Secundo. D. Cyrillus, Theophylactus Cy Ulls Non erat ille lues quia hic comparatur Ioann seph cum Christo , cuius comparatione , nec Joannes, nec alii Sanet possunt dici lux, cum ab ipso illo
minentur. Tertio Satirieron lib. a. rad p. i. ait psalmeron. Apostoli, non absolute sic, sed lux mundi , sal terrae dicuntur , nimirum inter ut da nos , dc terrenos ima vero hic agitur de loce magnari quae absolute dicitur luc, sive in coelo , sive in te ira, qua ratione solus Deus est lux sit arto. Hugo 'g' Cardis alis Joannes, ait, major Apostolis erat Inter natos mulierum non sin rexit major , tamen Apostoli dicuntur lux, non oannes, quia possetolorum aptismus, utpote Christi, cora ferebat gra Mihis; itietiam, quam Oannis Baptisemus non dabat Echi anc aedem an rationem ad c. s. Mutth. n. magis exolicabo Ioannis,qQ itoto de Apostolis ut eorum dignitas in lao plui creua minum testimatione sublimare tu , necesse fuit de eis diceres, Milo Velient lux mundi sed Joanne
vero , ne plus crederetur , quam erat , conveniens fuit , hoc illi denegare. Ioannis L. n. b. Erat lux vera, quae illumi nat omnem thominem, venientem n hunc mUndum
87쪽
Cap. I. De Generatione celema. Is
Valabras. Erat lux illa vera , quae illuminat omnem O. minem , vcniens in
Tictor Episcopus, Erat lumen verum, quod
Ahem ex He Erat lux vera ouae illu bra vertunt minat omnem homi I nem nascentem in hunc
ch o Vacabli , quae facit hunc sensim :Irat luxisera,eniens in mundum , quae illuminat omnem hominem Eam aliis ri titae D. Augustinus lib. i. de peccat merit. c. s. Et ire ridis licet Toleto annot.1 . Eam tem et imo tignet nos Cyrillos , pro se ter auctoritatem nostra vulgatae , quanquam in t ritu saeco parti cnia deuiens, possit refelli ad lucem , vel ad hominem , tamen multo melius coniungitur cum ho
mine propter nostram Listinam , ac commuta emPatrum etiam Giae colum, Erat lux vera De ver
bo diuino hic est sermo, ut om te sanct Parate S, Expositores explicant, quod de ipso cibo incarnato intelligo , quia Evangelista hic ait, illam esse Lacem clam, de uri lo in n. t stimonium perhibuit Ioannes autem de Veibo incarnato est testificat iis. Dicitur quia depellit errores, S illuminathoium cs sed cotes in tenebris, tam bra mortis. Dicitur Ueras quia ex se habet lucem, i alio non accipit. Dicitur illuminat, non illuminavit, quia Cm i statque ad fincm mundi ab co illumi
na Drui I iii minat onmes , ut explicat lago,
quadruplicite: lumine naturae L aliae , doctrinae, mina iraculorurn De luce gratiae, clave ina tur st communis in vera expositio . . Abgiis tibi hic trae p. r. h ysos o mi homil. . Qi: arto, illuminat omnem hominem , quantum est ex se sciat Sol , etiam abditissima loca Sic Chrysos . homil. 8 in Ioan .Lco serm .a8. de Passaone, uod aliis minus , nitri aliis amplius micat , non veritas facit luminis , sed infirmitas contemplationis. Trit. Omnem hominem, id st omnem animam hi mi Lutrictae explicat S. Paulinus, Epist. q. ad
Suomodo Deus istuminet omnem hominem
vimentem io unaum yr hoc explicando variae sunt sententiae 're-
, iter tamen dirimos quod Deus illuminat Omne homines P mo peccatores fideles per anxilia Quomodo ad c oenitentiam. Secundo infideles , per Praedlcatores serti infideles . iii sunt educati in hiis tu's, v nullam habenti dei notitiam, illuminat, dum excitat ad obsta vationem legis naturalis,ur, ablatis impedimentis, per divinam dispositioncincipitieira in Edians. Tom. I.
illusitandi ut tecte explicat . Thoms S. Tla otii.
q. A. de Perilsite, arisii Suarius lib. . de pna ,--UV3- destis cap. s. u i q. Qia ait etiam illum it; at infantes, qui d . cedunt In utero materno, dum praeparatus est ad dandam gratiam , d baptistatum, nisi causae secundae obstiterint, quibus impeditis, ipse non vult facete mi iaculari citat i Suarriis c P. . num .i6. D ustis velo nulla est disticultas, quod eos illumina gratia, di donis supernaturalibu S. Meta tollam. August tract. i. ait, Si illuminat s , omnem hominem venientem is p um Joannem. Visust
Ipse ergo illuminabat , a quo se demonstrari volebat Acii dicat e oannc illuminabiit, , testimo O sequit mnium de Christo perhibebat ipse tamen Jo,n, . - 'nem illustiabat, ut intelligas , obsequium loco ii ab ipso me nobis exhibitum ab ipso praus desccndereti ambit. ut misericors Pater non solum vult nos mereri, sed etiam dat id , et quod mereamur.
Suare dicatur , quod Deus illuminathomnem yenientem
Oii est hic immotandum in refutando errore I sas Origenis qui diccbat, animas ante cor Pola fui si ad corpora venires hic enim ei ros lames abolitus. Rei pol ideo igitui ad quaestionem primo , cum coni muti sententia , q se intelligit locum de homine v niente in mundum per nativitat tanta cultas animi in Deus illumina t. Et ideo aliunt lagunt nascentem Secundo D. Augustinus, August. S. Thomasti Dixit E in et elista in hunc niundum, . Thosa, ut assignet ratio missi quare homo indigeat illuminari quia nimnum est in hoc mundo, in quo perversitate , de fi ctibus omnDio tenebi Oia S,m gnorantia plentis in . . tio S. P ut in .epist . . Paulin. 'ad Sese cum Illuminatur autem , inqori , Uima tali caecitate laude despicit mundo ut conspiciat Deum , qui illumi, at omnem Dominem denientem in mi mati dum tu est , omnis hominis mcni cm ,
tum aeternoram, O dicit et Nolate quaerereri quae
mundo sunt Ac si dicat, quod Deus numinathom in m non qui quiescit se sede tu sed qui
venit , dc laborat in via salutis , t conssi actae Dcum. Qii arto. S. Amiseolriis io 'sal m. 36. Ipse Ambros. air, illuminat omnem hominem venientem n hunc I se ilium-
mundum , hoc est , illii , qui ad imaginem , O similitudinem Dei totis illum . qui se hominem
esse cognoscit , ut refugiat equorum libidiracm et ex a m initium hominem, qui sic agit quasi in hunc mundi m . m. supervenerit e qui non ex sanguine , sed ex Deo Natus sit. Venisti ergo noli remanere. H. m ille dici tui illuminatos a cori qui venien m indum sic vivit, ac si mundo supei veniret, seu csset extra mundum innia non sequitur , nec isti. ctat, quae in mundo sunt. Nota. Ait Evangelistari hominem cnientem si . Qui venit,ab aliquo loco recedit , ad alium tendit a quo ergo loco, quatiam rerum One venit homo in hunc mundum' Rc spondet noster CD id, si illunlib. c. in Joan. c. s. Venie uem, hlinc mundum homineam intelligi huc quia nihil ad esse pro u-citiir. Locus enim, ita si is id.Dn creaturarum cou-smmim ipsum nihil , a quo modo quod em peracsia,
88쪽
secum, si ii d cam essendi acquirunt. Ubi duo
nobis consideranda proponit S. Pater Primum. Qualis creatura sit ex se, nempe purum nihil;qualis e nanibus Dei , ut habeat esse, iri graria illuminata, ac particeps divinae natutae. Unde ait S. Pater eodem capit, Nihil substantialiter est creatura , quod ala eatoris dono, a fluat , quodque in creatoris gratia radiceras non habeat. Secundum , ut quando homo per mortem properat ad
qu si putum nihil non admiretur, cum ad pristinum locum se abire videat. Joanmctan. I In mundo erat,in mun
Cyprianis carrinus. Gaudent. Maidonat. Clirysost. August. Origenes. Prosper. S.Thom.
Syriacus. In mundo erat, inmundus per eum fuit. Textus Graecus. In mundo hoc erat, de hic mundus per eum fuit: at hic mundus eum non cognovit. EXPOSITIO. verbo divino suom prosequitur sermonem Evangelista , quod aperte indicat illud relati cum eum nam Graece generis est masculini, & non potest referri ad lucem,qnae Graece inae iure neutro constituitur. Dubitatio est , an sermo sit de ipso Verbo incarnatori Assiim in D Cyprianus lib. I. contra Jud. c. p. Dionysius Carthusianus, D. Gaudentius tros . re. in tiavgelium , Maldonatus. Et potest fundari.
Primo quia Evangelista supti rem agit de Verbo
post adventium suum. Secundo , quia mundus non potest reprehendi, ut hic ab Evangelista, quo Verbum non cognoverit ante ad ven im suum , tunc enim mysterium Trinitatis incognitum erat Attamen communis omnium fere sententia est , quod incit sermo de Verbo, antequam caro fieret. D. Cyrillus lib. i. de Ioan. c. Io. D. Aligustinus tract. r. D. Chrysostomus homi . . Origenes homil. a. in ditiersos. S. Prosper desiocat. Gent. lib. i cap. 1. S. Cyrillus Hierosol. Cat . .
D. Thomas , Theophylaetus, Rupertus, Eiat by iniusta, alii multi. Et hoc patet ex eo, quod Euangelista dicit, quod verbum erat in mundo, id est , ab aeterno conservando , ut jam explico in m idus per ipsum fatilus est. Si vero versu antecedenti agit de Verbo incarnat, est per anticipationem. Deinde Evangelista non reprehendit mundum , quod cog voverit Verbum , prout est secunda Trinitatis persona , sed prout Deus, ut uota D. Thomas. In mundo erat. Nempe conservando regendos ut explicat Theophylachus. Utitur Uerbo erat, per quod significat, quod ab initio eae in
te bat conses vacclo, ut notat S. Thomas Et mun
do per ipsum factus est, per quod ut interpretantur D. Augustinus D. Cyrillus Alexandr. D. Cht ysostomus, citati indicat Evangelista, quod pacto. verbum erat in mim do, non ut pars illius, ut est homo, vel Sol, sed ut auctoridi fabricator illius. Et mundus eum non cognoCit. Hueusque aecepit mundum pro universa machina , prout e celum& terram continetsi hic vero ponit mundum, ut ait D. Augustinus , pro dilecto tibus illius
ac si dicat , Et mundi amatores non cognove insunt, i Corinth. a. num L . Animalis homo no T. Cot. 1,
percipit ea . . , sunt piritus Dei. Non cognovit, loquitur de cognitione naturali, ut explicant Cajetanus, Toletus annotat 331. Malii Iavs-sbilia enim, ut ait Paulus ad Rom. i. ipsius, Romita qua facta sunt, intellicta conspiciuntur. Et mundum hic arguit Evangelista , quod Deum Auctorem suum non cognoverit.
De nodo , quo hi loquitur Pipangelista.
Sic inquit, In mundo erat . . Cyrillus lib. I. si .c p. s. yrio connectit haec verba cur supe Cyrilius,riori numero, de sic legit, Erat iux illa mimius
omnem hominem euientem in hunc Mundi ma ium do erat. Velmi reddens rationem . qua te illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum ; quia haec lux Verbum in ui do est, fieri non potest , quod lux sit in nuando non illuminet, quod Rex tanto sit in Orbe in beneficis non effulgeat, a cirradi et Secuneo respondet a j et anus y aesentiasse bi in mundo discribi Cuj tum dicendo: In mundo eratri ne erus absentia imputaretur , quod non esset,igmtum inde arguatur malitia humana , quod Deum praesentem non
agnoscat. Sed quare hic ait Evangelista , mundus per ipsum Delus est y Respondeo quo a
Joannes dixerat, in mundo erat id est, secundum vim conservatam , ut ex patribus dixi nunc addit, Et, ndus periclum tus est veluti assignans rationem , quare cibLim sit in mundo conservando, custodiendo quia per ipsum factus est. Unusquisque enim tenet ui sustentare, ac Unusquis fovere ea, qcae acit, de creat Cunctis animanti que tenetuγbus te me dedit Deus om em herbam ad vescen dum, Gen. I n. 3 o. a j et Post i m , inquit, descrpta producti reri omnium , ct 'OPU- co'servatiem Genes. i. specie ut animiaium corruptibilium fer Cirtutemgcneraritiam, supererat, ut probider tur consermationi animalium in individuis per alimentum. Ad rationem optimi Creatoris pcchabat alimenta animantibus providere.
mare hic omni veriora repetuntur Evangelista hic repetit totum quod dixerat '
numer. 3. g. s. Nam supra intonuit, Omnia per ipsum fasta fimis hic veto ait , mundu per ipsum factus, supri , orienebra eum non comprehender modo , is mundu eum non cognovitri supr, , Erat hi hominAmri modo, Erat lux Cera. Respondet prinio D. Tho-D.Them. mas , quod Evangelista voluit exaei us explicare, quae supra dixeratu nam mysteria fidei semper magis , ac magis explicanda sunt. Secundia, Si dicamus, eum prima sententia in expolitione, quod
89쪽
quod ii est se mo de Verbo incat orio R ponde , quod supra pronuncia vites nota per i i mfacta sunt oratione divinitatis, tanqtiam per cauiam e iaciei, ten, ni vel nitradiis per ipsum factus est , ratione carnis assumptae, tanqDam Peri ausa minati m. Ad eblaeos r. n. io Proptersiten omnia, ct per quem omnia. Et metato Oa D: si dum agit de creatione mundi, exprimit p
tentiam per c spcctum ad Verbum amorem Perri spectum ad naturam nisi impiam sum ad operandunt on solum requitatur potentia , sed etiam necessarius sit amor o propensio. Si veto cicam is, quod Joannes hic agit de Verbo antequam fieret homo , ut est comin unior sente otia. Respondeo te itio, quod Ev. gelista proponebat ingratitudinem mundi erga suum creatorem , mundus eum reo cognovit se ad praesentiam ingratitudinis statim beneficia exhibita , ct mundus
p. ipsum fastus est , in mentem subeunt in ideo
multoties dolore tangitur, ut ponderat D. G egorius Magnus lib. V. Reg. c. r. ad V. 2 T. Sed quare Euan lista quater nominat hic mundum Venientem in hunc mundum In mundo erat Maudus per ipsum fastus est Mundus eum nora cognodit e Respondet Oii genes , homil. r. iudideri Pod mundus quatuor modis potest accipi. P tam , pro rebus spiritualibus, scilicet Angelis. Secundo , pro te mere corporali v. gr. pro Sole, Leone Tertio , pro re composita ex corpore , spiritu , nimirum homine. Quarto pro tota hac machina , prout omnia haec complectitur. Ideo quater posuit mundum , ad ostendendum , quod his omnibus modis mundus per ipsum Listus est, ipse erat in mundo , vel quia mundus, ex qua tuo partibus, et quatuor caementis componitur.
cum non cognovit, mn multi cum cognoverint 'RAtio dubitandi in hac materia est; quia multi ex populo Judaico eum cognoveru Ut, Ut Abrahamus, Moyses David, inalii, ut late discurrit hic Chrysostomus homil. . Et ex Philosophis
multi cognoverunt De tam , ut testatur Paulus ad Rom. I. n. Eo. Ita ut sint inexcusabiles , quia cum cetrao Dissent Delim , non sicut Deum lor cadc-runt. Et hoc manifestum est in Platone, Aristotele, Mercurio tis egistes, si data maliis apud Salmeron lib. 1 tract. s. Respondeo primo ex D August quod hic mundus accipitur pro amatoribus mundi, qui cum sint maxime affecti mundosi ea , quae sunt Dei, non intelligunt. Secundo. Haec sententia refertur ad Verbum , prout est secunda Trinitatis personata si quidem Graece est generis masculinita mysterium autern Trinitatis cxpresse non erat communiter revelatum anti quis. Tertio dicitur, quod muta dos non cognoverit ratione majoris partis. Qitari rationem colligo ex Paulo citato loco ia cum cognovissent Deum , non sicut Deum gloriflicaverim , gratias
Lentes. ideo, dicitur,et mi des eum non curio Dit.
Nam idem valet Deum non glorificare, ac Deum noli cognoscere. Qii id prodest Dei cognitio, ubi Spitieira in Eb g. Tom. I. non est recta operatiori cum fides sine operibus mortua sit. iii into , Evang. ista ita dolore ossicitur, quod ab aliquibus ignoretur, ac si Omnes non
cognovissent quod aliqui in eum delinquant, ac si omnes peccasse nr Cht ysost homil. F. Si fero C hsso' inquit, quod non omnes iunc tempori , sed boni
tantum est,irtute praediti, sanestimonia cogno pse verunt , idcirco incognitum dixeris di hac etiam unius: ratione nim incognitim dixerimus , cum non ab omnibus cognoscatur.
Jo lim I. V. II. In propria venit , sui
Arias. Et proprii eum non rCCC periant.
S. Aug. iomae. In sua propria venit , dcco utra di sui, dec.
Ergit Eetangelista arguendo hominiam cpe Ioatcitat m, ingratitti lin ma nam Filium Dei in propita venit, Sc sui eum nori seceperunt. Duplex est sensit istius loci Primus , ut per propria , intelligatur hic mundus, per scos, homines omnes , nam per ipsum factus est muniadus Ita Rupertus , Euthymius , .Gat id ni insirrect ita. S. Thom Secundus sensus per propria, i populiam Israeliticum, per uos, Judae O si g. . Thoriinificari contendit nam peculiariter dicebatur ille populus Dei possessio , Exod. o num. s. Ita D. Cyrillus lib. I. r. i. D. August trestit . in Ioan Chlysios .n. q. D Gregor Magnus, lib. in . Mores Cht yiost. c. I s. S. Gaudentius trafl. s. S. Paulino epis unica ad Desiderium , Berenuosius Abbas in libello dei sterio ligni Donuni , Bedari de alii , utiam peres,o . Auctores citati in prima sententia. Tandem B da. D. Acaratis . F. iEo ad Honoratum, Sc Theos . hic , a firmant, posse etiam utrumque univer lina intelligi de omnibus tam Judaeis, qua in Gentibus. Secunda sententia mihi probabilior Prinali propter tam graves Patres. Se condo, quia Picec uisor Domini Baptista venit ad praedicandum in Iud: ea tantum Tei tib , quia ipse Dominus ait : No et sum missus nisi ad oes , qua perieritin domus Urael. Matth. Is n. 2 . In propria, id est in Judaeam , vel in mundum venit, secundum carnem, ut explicant D. August. S. Chrysostom citati. Et lii, id est, carne conjuncti , ut exponit S. Thomas Et hoc ordinati econtingit, quod tibi propinquiore, Oppondo ut, si , S. Zeno serin pro fidei erit et te, Domino nosti ait : Nobis est sermo , iuem erecraretur emicrui, si carpunt. Deinde iis, nec nige secundum majorenae partem, seu principaliores Eum no rccc perunt, id est, in eum noli credia iniri. Et in Ota,
Marita. is, Osis Aueti t. S. Thori
90쪽
Tum d alta quod Evangelista minus di est, inplus significat;
rum deficti quia non solusu non acceptaverunt, sed etiambui, ' leprobaverunt, ac Cruci assixerunt.
momodo ait Evamelisi , quod , in propria venit
Notandum,quod non dixit Evanges istari Inmundum , vel in Iudaeam , sed , In Prepsacis et crati Respondet Caiet. Dicit in sua , non solum ad signisca iam , quod 'Sta omnia ipsus sunt, scd ad
explicandaras rationem , quare enit , scilic cohsua; D..histi, opis vitaraeum uidim humana rationi est , is Domi-os,ihi sua erui qua udosime riniat ad sua , iste sua , restaure fua , qua reparatione indigent.
io, Sed quPaiodo superiori numero dixit Evangelista, In mundo erat Whic ait , Inpropria
venit prii in inundo erat, quomodo venit in mun- Auchst. Respond cprimo D. Augustinus ita c. in Joan. Durat, et huc venit. Hi erat pi ditiinit S.Thom , huc venit crimi nem. Similitet S. Thomas, Hic erat , si huc Uenit vitio modo secui R. x ira in
ei vitate per potentiam, postea aniιns personestrardici, venire, ubi priui erata sic Filius Dei in mu-do erat per essentiam , potentiam, S praesentiem, sed per carnis assumptis rem serat invisibilis, venit Gi Chtysost. Utra Eodem fere modo loquitur Chrysost hem p. August. Secundo S. Augustin. to m. suib. contra Adimant. cap.as. Quomedo hic erat , quomodo benit , squia illa si blim a instabilis, ut ominbus congruat, humanissonis ignificandia est. Id est , ut illa divinitas, de qua loqui non possumus , ab hominibus intelligatur, humanis verbis A. r. venir)explicanda est , ut de beneficio adventus Filii Dei
homines instruerentur. Tertio, D. Fulgentius lib. 5.ad Thrasymundum ruis*nx, Regem re is Filius D i, inquit, tum veniis dicitur , , notitu nare dignatur quomoa igitur in nundo fatis dieitur in mundio venisse Urmatis est a plane. .e dum divinitatιm namque suam , nec caelo unquam quis nec inferno, nicmundo. Omnia per ipsum facilla sunt, eo ni in ipso constant. decundis gratiam tunc in uiam Genit, quanilo pereunti modo mira pietate subtienit. Ubiram Deut ii praeclar documenta dat nobis S. Pater Pri-
.. , Tu mum quod verbum venit per gratium bene fias, .stad faciendo hi homines , ut non de sineret esse in hiiij. rtioribus locis, in quibus, ni ea erat sustentando,
consevandes; nam solus hic magnus Rex potest, noninbtrahendo aliis sua quibusdam bene ficia largiri. Secundum quod erat in mundo per potentit mi venit per gratiam; nam quod potentia tion domuit, amore, ac gratia vincendum erat. Tettium , quod venit, pereunti mundo opportuna te media adhibuit quod solius Dei clementia est.
Eare Domi cmae coegeri uos eum recipiendum 'ita O te rex, esset Dominus, de in propria
venisset, suos cogere ad eun r cipiendum, eos tamen ad hoc noluit coarctare. Et qua res Respondet primo Theophylactus. Noli vinio Theoptam mus neces male cogit, o attrahit, sed voluntatem teliinquit, d electionem. Secundo S.Chir Chlytast.sostomus homilis. Deus amem, ait tactim sibi
ipsi suffici, C, O nulliui indigeac nostrae, taxat g.
salutis , alia omnxa operatur An qu Ysos, Uiri .. o. 6 urit eis. liberi permitit. Idcirco cogit neminem, ad nostram tantummodo speectat utilitatem. Quid Deus non ad nolentes ad te viendum tpis heretu non secus eos e quium haberet , acri nullum p aestitissent fertilitium. Si
Deos coegillet nomines ad eum recipiendum, Abia ametit dubium eum ut Dominum adorarenti meri r Mest. tum tamen ex parte hominum non daretur re mquae sine libertate fiunt, nec laude sunt, nec vi tuis petio digna. Noluit ergo compellere , nam tibi solum intervenit esus ubsequium c in adoratio hominis meritum , ac utilitas deest , defiei statim Deus omnia praetermittit , ae parvi aestimat. Ad nostram tantummodo utilitatem spectat , ut ait citat. D. Chrysostomus. Tettio Deus mulium discrepata Regum consuetudine , hi enim omnes ad sui famulatum compelluntri Deus ei cum velit sibi obsequium exhiberi , non timore , e potentia vita sed amore , ac benevolenti su neminem cogit; sed unumquemque relinquit in consilio manuum
Uare sicut numero subsequenti ponit prae Ita. minm ipsum recipientium , si otquot aruam receperunt enim, dedi eis potesatem filios Deiscri, hic non designat poenam ipsum non acceptantium Chrysostomus, hom. s. A, F ian.eleganter res Chrysost. pondet et 'id ais, non dicit, annei, eorum et famsu licim , sum erum non receperunt sed quod sui erant , et in propria eniens a se it mmme receptus est ad autem ex hoc eis supplicium maneat, si lemio praeteriisti e Ita enim m. orem in modum eos priverrere duritiem illam ingratirudinis mollire poteras I sita nam igitur gratia id subticuisti. Et quoduam supplici sim esse p/t in , quam eorum ponatur arbitra , filios Dii sera , nolint , sed boni tua tantas nobilitat/, tanto honore itidignos omiani si nullum possit esse majus, indursus supplicium , quam ipsum non recipere , iustum non credete , filios Dei fieri qua majori vindicta poterant castigari,
quani quod sancti a filii Dei noluerint ei seu nullum gravius supplicium , AEu ni vitiom,
nulla maior tortura , quam iptam et miseria peccati. Secundo explicat Evangelista mer tenta maj.'cedem eorum , qui Christum ut verum Deum pec(σ- cognoverunt Uuoiapus autem receperunt eum, de H
dit ei pote et silio Dei .ri non tamen podi '
nam illorum, qui in eum non crediderunt, potius enim totus mundus trahendus erat ad Dominum
praeposita Nisericordiari ac benignate , quam divulgatari cenari a castigatione. Vide infra
ii ad quaestionem respondeo. Dum describitur ultima dies ludicii, assignatur praemi viri boni a