장음표시 사용
21쪽
bus, brevi post a Gallis spoliatus regno captusque, Vitam serro, ut meruerat, amiSit.
IV. Namque Galli, abundanti multitudine, quum
eOS non caperent terrae, quae genuerant, trecenta millia hominum ad sedes novas quaerendas, Velut peregrinatum,
miserunt. Ex his portio in Italia consedit, quae ct Urbem romanam captam incendit; et portio Illyricos sinus, ducibus avibus snam augurandi studio Galli praeter Ceteros callent), per strages harbarorum penetravit, et in Pannonia consedit : gens aspera, audax, bellicoSa, quae prima post Herculem, cui ea res virtutis admirationem et immortalitatis fidem dedit, Alpium invicta juga, et frigore intractabilia loca transcendit : ihi domitis Pannoniis, per multos annos cum finitimis varia bella gesserunt. Hortanto deinde successu, divisis agminibus, alii Graeciam, alii Macedoniam, omnia serro Proterentes, petivere. Tantusque terror gallici nominis erat, Ut etiam reges non lacessiti, ultro pacem ingenti pecunia mercarentur. Solus rex Macedoniae Ptolemaeus adventum Gallorum intropidus audivit; hisque cum paucis et incompositis, quasi hella non difficilius quam scolera patra reutur, parricidiorum suriis agitatus, occurrit. Dardanorum quoquc legationem, viginti millia armatorum in auxilium offerentem, sprevit, addita insuper contumelia, si actum de Macedonia dicens, si, quum totum Orientem soli domuerint, nunc in vindictam finium Dardanis ogeant : milites se habere filios eorum, qui
22쪽
HISTORIARUΜ LIB. XXIV. sub Alexandro rege stipendia, toto orbe terrarum victores, secerint. n Quae ubi dardano regi nuntiata sunt,
u inclytum illud Macedoniae regnum brevi, immaturi juvenis temeritate, casurum B dixit.
V. Igitur Galli, duce Belgio, ad tentandos Maccdo
num animos, legatos ad Ptolemaeum mittunt, offerentes pacem, si emere Velit : sed Ptolemaeus inter suos, belli metu pacem Gallos petere, gloriatus est. Nec minus ferociter se legatis, quam inter amicos jactavit, aliter se pacem daturum negando, nisi principes suos obsides dederint, et arma tradiderint : non enim fidem se, nisi inerinthus, habiturum. Renuntiata legatione, risere Galli, undique acclamantes, brevi sensurum, sibi auilli consulentos, pacem obtulerint. Interiectis diebus,
proelium conseritur, victique Macedones caeduntur. Pt lemaeus multis vulneribus capitur; caput ejus amputatum, et lancea fixum, tota acie ad terrorem hostium circumfertur. Paucos ex Macedonibus fuga servavit : celeri aut capti, aut occisi. Haec quum nuntiata per omnem Macedoniam essent, portae urbium clauduntur; luctu omnia replentur: nunc orbitatem amissorum filiorum dolebant: nunc excidia urbium metuebant: nunCAlexandri Philippique regum Suorum nomina, sicuti numina, in auxilium vocabam. σSub illis se non solum tutos,
verum etiam victores Orbis terrarum exstitisse. Ut tuerentur patriam suam, quam gloria rerum geStarum coelo proximam reddidissent, ut opem afflictis serrent, quos sui oret temeritas Ptolemaei regis perdidisset, is orabant. Desperantibus omnibus, non volis agendum, SOStheneS, unus de Macedonum principibus, ratus, contracta ju-
23쪽
ventute, et Gallos victoria exsultantes compescuit, et
Macedoniam ab hostili populatione defendit. ob quae
virtutis honosicia, multis nobilibus regnum Macedoniae assectantibus, ignohilis ipse praeponitur : et quum rexi ab exercitu appellatus esset, ipse non in regis, sed ducis nomen jurare militos compulit. VI. Interea Brennus, quo duce portio Gallorum in Graeciam se os derat, audita victoria suorum, qui, Belgio duce, Macedones Vicerant, indignatus, parta victoria, opimam praedam, et orientis spoliis onustam, tam facile relictam esse, ipse adunatis CL millibus peditum et xv millibus equitum, in Macedoniam irrumpit. Quum agros villasque popularetur, occurrit ei cum instructo exercitu Macedonum Sosthenes : sed pauci a pluribus, trepidi a valentibus iacitu vincuntur. Itaque quum Victi se Maccdones intra min virbium condidissent, Victor Brennus, nemine prohibente, totius Macedoniae agros depraedatur. Inde, quasi terrena jam spolia sorderent, animum ad deorum immortalium templa convertit, scumriliter jocatus, ut ocupletes deos largiri hominibus oportere. v Statim igitur Delphos iter vertit, praedam religioni, aurum offensae deorum immortalium praeserens; α quos nullis opibus egere, ut qui eas largiri hominibus soleant,n assirmabat. Templum autem Apollinis Delphis positum est in monte Ρarnasso, in rupe undique impendente : ibi civitatem frequentia hominum secit, qui, ad assii mationem majestalis undique concurrentes, in eo saxo con Sedere. Atque ila templum et civitatem non muri, sed praecipitia; nec manu facta, sed naturalia praesidia defendunt : prorsus ut incertum sit,
24쪽
ΠISTORIARUM LIB. XXIV. Iutrum munimentum loci, an majestas dei plus hic admirationis habeat. Media saxi rupes in formam theatri recessit. Quamobrem et hominum clamor, et si quando accedit tubarum sonus, personantibus et respondentibus in se rupibus, multiplex audiri, ampliorque, quam editur , resonare Solet. Quae res majorem majestatis terrorem ignaris rei, et admiratione stupentibus plerumque assert. In hoc rupis anfractu, media serine montis altitudinc, planities exigua est, atque in ea profundum terrae soramen, quod in oracula patet : cx quo frigidus spiritus, vi quadam, Vel ut Vento, in sublime expulsus, mentes vatum in Vecordiam Vertit; impletasque deo, responsa consulentibus dare cogit. Multa igitur ibi et
opulenta regum populorumque Visuntur munera: quaeque magnificentia sui, reddentium vota gratam Voluntatem, et deorum reSponsa manifestant.
VII. Igitur Brennus quum in conspectu haberet templum, diu deliberavit, confestim rem aggrederetur, unvero sessis via militibus, noctis spatium ad resumendas vires daret. Emanus et Thessalorus duces, qui se ad praedae societatem junxerant, uamputari moras jubent,
dum imparati hostes, et recens adventus sui, terrori esset : interjecta nocte et animos hostibus, forsitan et auxilia accessura; et vias, quae nunc pateant, obstructum
iri .n Sed Gallorum vulgus ex longa inopia, ubi primum
Vino ceterisque commeatibus reserta rura invenit, non
minus abundantia, quam Victoria laetum, per agros Se sparserat : desertisque signis, ad occupanda omnia pro Victoribus vagabantur. Quae res dilationem Delphis dedit. Prima namque opinione adventus Gallorum , pro-
25쪽
IUSTINI si hibiti agrestes oraculis seruntur, messes vinaque villis cssorro. Cujus rei salutare praecopium non prius intellectum est, quam vini ceterarumque copiarum abundantia, Velut mora, Callis objecta , auxilia sinitimorum convenero. Prius itaque urbem suam Delphi, aucti viribus Sociorum, permunivere, quam Galli vino, velut praedae, incubantes, ad signa revocarentur. Habebat Brennus lecta ex omni exercitu peditum sexaginta quinque millia; Delphorum sociorum luc non nisi quatuor millia militum erant: quorum contemptu Brennus ad
acuendos suorum animos, praedae ubertatem omnibus
ostendebat, statuasque cum quadrigis, quarum ingens copia procul visebatur, solido auro susas esse; plusque in pondere, quam in specie, habere praedae assi in ahal. VIII. Hac assevoratione incitati Galli, simul et hosterno In ro saucii, sine respectu periculorum in bellum ruebant. Contra DPlphi, plus in deo quam in viari hus reponcntcs, cum contemptu hostium resistebant ;scandentosque Gallos e summo moni is Vertice, Partim Saxo, partim armis Obruebant. In hoc partium certamine, repente universorum templorum antistites, simul et ipsi vales, sparsis crinibus, cum insignibus atque insulis, pavidi vecordesque in primam pugnantium aciem procurrunt: u Advenisse deum clamant, cumque se vidisse desilientem in templum per culminis aperta fastigia. Dum omnes opem dei suppliciter implorant, juvenem supra humanum modum insignis pulchritudinis, comitesque ciduas armatas Virgines, cx propinquis duabus Dianae Minervaeque pedi hus occurrisse; nec oculis tantum haec scperspexisse, audisse etiam stridorem arcus, ac strepi-
26쪽
ΠISTORIARUM LIB. XXIV. II tum armorum. Proinde ne cunctarentur, diis antesignanis, hostem caedere, et victoriae deoru In s ios se adjungere, n summis Obsecrationibus monebant. Quibus vocibus incensi, Omnes certatim in proelium prosiliunt. Praesentiam dei et ipsi statim sensere. Nam et terrae motu portio montis abrupta Gallorum Stravit oxercitum, et consertissimi cunci non sine vulneribus hostium di si pati ruebant. In secuta deinde tempestas est, qua grandine et frigore saucios ex vulneribus absumpsit. Dux ipse Brennus, quum dolorem Vulnerum serre non posset, pugione vitam si nivit. Alter ex ducibus, punitis belli auctoribus, cum decem millibus sauciorum, citato agmine, Graecia excedit. Sed nee fugienti hiis fortuna commodior fuit : si quidem pavidis nulla sub tectis acta nox; nullus sine labore et periculo dies; assidui imbros et gelu nix concreta, et fames, et lassitudo, super haec maximum pervigiliae malum miseras infelicis helli reliquias obterebant. Gentes quoque nationeSque, per quas iter habebant, palantes, velut praedam, Sectahantur. Quo pacto evenit, ut nemo ex tanto exercitu, qui paulo ante fiducia virium etiam adversus deos contendebat, vel ad memoriam tantae cladis, SupereSSet.
27쪽
I. 1NTEn duos reges, Antigonum et Antiochum, si tuta pace, quum in Macedoniam Antigonus reverteretur, novus eidem repente hostis exortus est. Quippe
Galli, qui a Brenno duce, quum in Graeciam proficisceretur, ad terminos gentis tuendos relicti suerant, ne soli desides viderentur, peditum quindecim millia, equitum tria millia armaverunt; fugatisque Getarum Tri. hallorumque copiis, Macedoniae imminentes, legatos ad regem miserunt, qui pacem ei Venalem offerrent, simul et regis castra specularentur. Quos Antigonus, pro regali munificentia, ingenti apparatu epularum ad coenam invitavit. Sed Galli expositum grande auri argentique pondus admirantes, atque praedae ubertate sollicitati, infestiores, quam Venerant, revertuntur. Quibus et elephantos ad terrorem, Velut inusitatas harbaris formas, rex Ostendi jusserat, et naves onustas copiis demonstrari, ignarus, quod, quibus ostentatione virium metum se injicere existimabat, eorum animos ut ad opimam praedam sollicitabat. Itaque legati ad suos reversi, omnia in majus extollentes, opes pariter et negligentiam
regis ostendunt : u Beserta auro et argento castra; sed neque vallo, sossave munita : et quasi satis munimenti
tu divitiis haberent, ita cos omnia officia militaria in-
28쪽
termisisse : prorsus quasi serri auxilio non indigerent,
quoniam abundarent auro. BII. Hac relatione avidae gentis animi satis ad praedam incitabantur. Accedebat tamen et exemplum Belgii, qui
non magno ante tempore Μacedonum exercitum cum rege trucidaverat. Itaque . consentientibus omnibus,
nocte castra regis aggrediuntur : qui praesentiens tantam tempestatem, signum pridie dederat, ut, omnibus robus ablatis, in proxima sylva taciti se occultarent. Neque aliter servata castra, quam quod deserta sunt :siquidem Galli, ubi omnia vacantia, nec sine defensoribus modo, Verum etiam sine custodibus vident, non sugam hostium, sed dolum arbitrantes, diu intrare pomtas timuerunt. Ad postremum integris et intactis munimentis, scrutantes potius, quam diripientes, castra Occupaverunt. Tunc ablatis, quae invenerant, ad litus convertuntur. Ihi dum naves incautius diripiunt, a remigibus et ab exercitus parte, quae eo cum conjugibus et liberis confugerant, nihil tale metuentes trucidantur: lantaque caedes Gallorum fuit, ut Antigono pacem opinio hujus victoriae, non a Gallis tantum, Verum etiam a finitimorum soritate, praestiterit. Quanquam Gallorum ea tempestate laniae tacunditatis juventus fuit, ut Asiam omnem, velut examine aliquo, implerent. Denique neque reges Orientis sine mercenario Gallorum excrcitu ulla hella gesserunt; neque pulsi regno ad alios, quam ad Gallos, confugerunt. Tantus terror gallici nominis, et armorum invicta selicitas erat, ut aliter neque majestatem suam tutari, neque amissam reciperare Se posse
sine gallica virtute arbitrarentur. Itaque in auxilium a
29쪽
IUSTINI Bithyniae rege vocati, regnum cum eo parta victoria diviserunt; eamque regionem Gallo-Graeciam cognomi
ΙΙΙ. Dum haec in Asia geruntur, interim in Sicilia Pyrrhus a Poenis navali proelio victus, ab Antigono, Macedoniae rege, supplementum militum per legatos
petit : denuntians, uni mittat, redire se in regnum n cesse habere, incrementa rerum, quae de Romanis VO-luerit, de ipso quaesiturum .s Quod ubi negatum legati
retulcrunt, dissimulatis causis, repentinam fingit prosectionem. Socios interim parare bellum jubet : arcis Tarentinae custodiam Heleno filio, set amico Miloni tradit. Reversus in Epirum, statim fines Macedoniae invadit : cui Antigonus cum exercitu occurrit; victusque proelio in sugam vertitur. Atque ita Pyrrhus Maccdoniam in deditionem accipit; et, veluti damna amissae Siciliae Italiaeque, acquisito Macedoniae reguo, penSaSSet, relictum Τarenti filium et amicum arcessit. Antigonus autem cum paucis equitibus, fugae comitibus, repente fortunae ornamentis destitutus, amissi regni speculaturus eventum, Thessalonicam se recepit. ut inde cum conducta Gallorum mercenaria manu bellum repararet.
Rursus a Ptolemaeo, Pyrrhi filio, funditus victus, cum septem comitibus fugiens, non jain reciperandi regni spem, sed salutis latebras, ac fugae solitudines captat. IV. Igitur Pyrrhus, in tanto fastigio regni collocatus,
jam nec eo, ad quod votis perveniendum suerat, contentus, Graeciae Asiaeque regna meditatur. Nequo illi major ex imperio, quam ex bello, Voluptas erat : nec quiS- quam Pyrrhum, qua tulisset impetum, sustinere valuit.
30쪽
HISTORIARUM LIB. XXV. 19Sed ut ad devincenda regna invictus habebatur : ita devictis acquisitisque celeriter carebat. Τanto melius studebat acquirere imperia, quam retinere. Itaque quum copias Cherroneson transposuisset, legationibus Atheniensium, et Achaeorum, Messeniorumque excipitur. Sed et Graecia omnis admiratione nominis ejus, simul et rerum adversus Romanos Poenosque gestarum gloria attonita, adventum ejus exspectabat. Primum illi bellum adversus Spartanos fuit: ubi majore mulierum, quam Virorum, Virtute exceptus, Ptolemaeum filium, et exercitus partem robustissimam amisit. Quippe oppugnanti urbem, ad tutelam patriae tanta multitudo feminarum concurrit, Ut non sortius Victus, quam Verecundius, recederct. Porro Ptolemaeum, filium ejus, adeo strenuum et manu sortem fuisse tradunt, ut urbem Corcyram cum sexaginta ceperit; idem proelio navali quinqueremem ex Scapha cum Septem insiluerit, captamque tenuerit; in oppugnatione quoque Spartanorum usque in mediam urbem equo procurrerit, ibique concursu multitudinis intersectus sit. Cujus corpus ut relatum patri est, dixisse Pyrrhum serunt, si aliquanto tardius eum, quam timuerit ipse, vel temeritas ejus meruerit,
V. Repulsus a Spartanis, Pyrrhus Argos petit : ibi,
dum Antigonum in urbe clausum expugnare conatur, inter consertissimos violentissime dimicans, saxo de
muris ictus occiditur. Caput ejus Antigono resertur: qui victoria mitius usus, filium ejus Helenum, cum Epirotis sibi deditum, in regnum dimisit, eique insepulti patris ossa in patriam reserenda tradidit. Satis constans