장음표시 사용
241쪽
unius Provinclis, ubilibertas cogitandi inmuria sit: in Anglia ubi olim singulis sere annis magnus sagarum numerus damnatus s data accepta cogitandi libertate diaboli potestatem pariter
imminutant, contra a tempore Sacheuerelli cum invectivis contralibere cogitantes auctam rursus esse. Sectione II septem argumenta profert ad probandum officium & necessitatem libere cogitandi de Quaestionibus Religionis. i Dicit, rectam veram opinionem in quaestionibus illis ad salutem absolute necessariam haberi. Necesse ergo esse,ut illam homines cogitando inquirant. Alias enim illos opiniones a Parentibus vel Clero accipere, atque u adeo per accidens rectas tenere posse. a Certissimum atque optimum ad veritatem perveniendinaedium inveniri in libertate cogitandi atque adeo totum hominis ossicium, si opiniones respicia- Η mus, in eadem consistere. 3 Contra superstitionem non aliud; si remedium esse nisi libertatem cogitandi. Hac sola aliquem causas rerum, Deum&attributa ejus cognoscere, Oc quod ille nihil aliud ab homine requirere possit, nisi quod is ratione sua in regione illa
vel statu, quo vivati assequi satis possit, imo quod irihil etiana possit requirere sui, cum nihil ipsi dest sed omnia potius hominis
causa , adeoque omnes actiones vel opiniones quae homini- bus nullo usui sint, ex gr. cantationes, saltationes, certum
quendam vestitum , dierum observationes, cibum vel potum, animalium mactationes,vel fidem circa transubstantiationem, vel
consubstantiationem, aut nihil planevaleant apud Deum, aut ipsi displiceant Hac praeterea aliquem tranquillo esse posse animo, 38'. nequesituram quandam miseriam timere. Homines vero sunt,tiosos non posse credere in perfecte justumo bonum Deum. illos adserere, Deum secreto compellareomnes hominesvi ab illis nonnulla requirere sub poena futuri miseriae, quorum nutumhabere possint evidentem rationem, quod ab ii praecepta sint. Eo
dem narrare, Deum aliis nationibus praeter meritum gratiosum, aliis praeter culpam iratum esse,&himquam pacato esse animo, negligentes illud quod Deusaperte loquatur ad universum mundurn ὁc in illo acquiescentes, quod cum paucis illum communicasse cre- ηο dant. sinfinitum numerimi illorum, qui omnibus temporibus revelationem miraculis smaram,' novas de Deitate doctrinas,
242쪽
noum cepta, novas coemonias, novasquemilius rationes coii.
tinentem produxerint,& de quaestionibus res ioni cogitandi sis bertatem absolute necessariam Sem. shsocietatem propa p. M id Evangelium apud exteremi Anglia institutam sureonere. omnes hominestat usa religiquem pertinentibus libere cogi taredisere. 6 Evangelium Uiu ,salvatorema: Apostes ejus M' continendare libertatem gitandi scopum Evangelii fuisse, ut omne iuves scultando sibi eligerent notiones a uas ex illis, quae dimod religione uinue legestabilitaefisorint, ignotivnmram, ignotamque religionem ea evidentia, qua Apostoliate.
vincendos illos usi sint,amplectisentur Apostolos vero non post*lasse, Maliquid ipserum autoritate, sine antecedenti illius probatione, acciperenti Paulum in Epistolis suis multa argumenta an ferre ad confirmandos Christianos in vera fide , de quorum 4 semper illos aliosque lectores judices faciat. Eundem synagogas Iudaeorum saepe ingressum esse, ut eum ilIis ratiocinaretur, ΛαXVII a 3. me Salvatore nostro adducit locum Ioli. 39 Scruta Asmini Scriptiιras, h. e. ipso exponente, allaborate, ut verum sensum inveniatis. Eundem veritum, ne a judicio: autoritate Parentum, vel Ecclesiae inspectorum ministrorumpenderemus, jussisse, ut bene attenaamus, quido quomodo audiamus,Marc.IR a , c.IIX,18 ωa doctrina illorum nobis caveamus,Matth.XVI, 2. Imo huc etiam Autor trahit loca Matth. XIX, 29&XXIII. 8aue.
XlI,3647, XIV,ro. Addit praeterea, quod ille, qui cogitet,omnes M. Sacerdotes tempore Christi ipsi Evangelio ejus adversos fuisse, & Christum privilegia infallibilitatis non nisi . , postolis suis dantem',non potuisse certum esse,imposterum Sacerdotes aliquos aliter se habituros esse, etiam impossibile iudicaturus sit, quod Christus respectu quorundam Ecclesiae Ministrorum n detrimentum gene ratissim de cogitandi libertate praeceptorum, mandatum aliquod
species dederiti Doctrina &i, iis Clari fieri, ut libertas co
gitandi donatura de attributis Dei, de autoritate dc sensu script Mevitari non possiti sic Hillos circa nativa dcattributa Dei, scriptiuas item, rarumque autoritatem dc sensum diversas aselli
vicem tabere sententio. siusvis hic Autor noster sese probat sqq. Ecisiscripturas spectes, araminos haheredicit scripturae librum siti
243쪽
m hi China libros scriptos a discipulis I be, quem Deum: sabvatorem mundi appellent Telano inos in Siam libriinia S. Mod , quem a virgine natui ferant, scriptum: ureatrum sacerdotes Aurinum Rabbinos Samaritanorum, qui hodie in Sichem tribuent, quinye libros AI s,ab aliis, quibus nos utimin, diversos, una eum C sinu vel fili a de ipsis inde a tempore Mosis dedum, pariter a libris Historicis V.r plane discrepante
Rabbinos in communi Iudaeorum grege viginti qi-ιor Ilisos Vo. T. Christianos eosdem una cum N T.4 Pontiflatos illis addere Libros Apocryphos, quoso Ecclesia Anglicana tanquam Semi Can nicos recipiat Magnum porro inter Christianos dissenium esse circa Codices Scripturae, cum alii secundum hune, alii secundum alium legant olim varia Evangeliain libros Scripturae pro Canonicis esse habitos, qui nune vel amissi sint, vel pro apocryphis habeantur,' in hunc usque diem sectas quasdam Christianorum in Asia Afri ea habere libros Scripturae quorum nihil nisi nomen as nobis innotuerit. Ipsos etiam Scripturae libros diversum autoriam tali, gradum apud diversas lassectas habere. Denique Theollatos diverse quoque sentire circa sensum librorum Scripturae. Hoe manifestiun esse ex magno citarum numero in unaquaque.
religione. Ad quod argumentum ulterius declarandum non. silum naturam Seripturae Sacti Christianorum verbis Tas ri, dissicultates in intelligendo verosensi ejus indicantibus, exponit, sed etiam Cleri Anglicani de doctrinis fidesci morum nuperas ita dissensiones adducit. Undehoestatemnotabimus, quod, ii tolliminAtticulade praedestinatione Anglicanae Eeel Ministri a partibus Calviniturumsteterint, hodie tamen interdecem ad minimum inveniant novem, qui contrariam sententiam proponant
in clerum asserere, doctrinas Ecclesiae Anglicanae iusibimet invi . 78 sqq. cem. rationi esse contradictorias γ Eundem multos abusu defectus falsas doctrinas in Ecclesia agnoscere. Allegat inter any alios Cl. Grabium, qui in Praeiatione Tentam de Doctrin Apostol:. p. ri interabusus refert, quod Christiani sanguinem edanto suffocatum eaque occasione miratur, qui homines profitentes,si
Scripturae fi in habem, Ocalli in uno, tu puto scintelligero
244쪽
illam iuxta sensum primitivae Ecclesiae, contra manifestiun praece 'pium&legem de sanguine dc suffocato edere possint. iam in V. T. illud morali illa atque aeterita ratione, quod sanguis vita prohibitum, & in N. T. abstinentiam ab iisdem rebus ut necessariam mandatames, ' Profiteri citium, se nolle veritatem p rumponere, aliis- veritatem exponentariis illud ei brare. Quo inter alia spectareputiis ectata uni, is Trinitarerataedio Deitate inicitasti renunciantempe tinentiaintainim Iuramenta su iptiones selemnes ori petitas
Declarationes, tanquamsrmissimas catenas&vincula,noni vita aut debere disrumpi undeconcludit, Malumetanum, vEis 3 Declarationes servare debem, decierum Anglicanum pariter
iuramenta sua servare debere, non, quod in redis sit sententia, sed
quod piraveritatque si Meripserit H Si aliquis bonus Christia sinus melius ratione utatur, quam vulgo fiat, statim illum Atheisiui, Dei simi vel Socinianis .aclero accusari. Ita Atheismi accusatum esse Cud.orthum ob Systema Intellectuale universia Turnero, as qTillat num item atque Bumetum a Leslejo,in Tillatsenum e iam ab Hichesio appellari maximum Atheum,qui unquam vixerit.
similiterat Clarchium , Samuelem Boldum , Joh. Lockium a Carrolo pro Atheis,&Chilling.orthum communiter pro Socinbano haberi. γ)Canonem Scripturae incertum reddi a Ciero. Huc M. refert verba Grabii, Millii leveregit, eo potissimum spectantia, quod collectio librorum N.T. post Apostolorum tempora facta sit. ζyClerum existimare,&probare anniti, textum Scripturae esse inprecarium. illium publicasse librum, omnes variantes Ledii nes, quarum notitiam obtinere potuerit, continentem illasque juxta nuperum Autorem Praefationis N T. et stenti supra triginta millia ascendere. Imo illium produxisse locum ex Victore, quo referatur,amuis Episcopo Africano, Messala Consule, Ana, stasio Imperatore jubenti sancta Evangelia, tanquam ab idiotis
angelistis uomposita,reprehensio emendata esse. 60 Talislibros edi a Claro de Natura Dei, veritvede autoritatescripturae, quib. bus argumenta ab Atheis, sceptis.&s niani, in contrariam
partemnatavi nixi'sibtilitat qua illi uti sinis in Dialogissis a maestri .
245쪽
M. maxime repraesententur. Municum illud & persectum Athessisi
Systema Epicuri, a Lucretio literis consit tum, Creetarum in metrimAnglicitii transtulisse. Theologos laborem hunc magis commendasse, quam vix unquam antea pium aut religiosum alis quod scriptum hcletiam in vertendiso edendis libris pia fetaqv, 93. de uti. Ita e αλτιιτ, οπους Acti XX, a reddisverseers, Bν emctores, quod ibi manifeste diversos in una congregatione personas denotet, atque adeo, ii Dishops Episcopos vertissent,inde appareremtuerit 'uod Episcopus&. Presbter in Scriptura synonymi es .sent termini. Ita etiam, paulo post pergit Noster, ad conciliandam autoritatem tribus Symbolis, Libro Precum lemnium civ mon-P e Book insertis, aliud appellari Apostolicum, aliud Nicaenum, aliud Athanasianum, cum nondum res evidia sit, quod vel ullum eorum eum , cui tribuitur, autorem habeat. Et in rebus minoris momenti libros a Ciero corrumpi. inter alia probat exemplo Felli quem multa loca, inprimis quae ad Hobiasium spectaverint, inmoodi Historia antiquitatibus Universitatis Oxoniensis eorrupisse narrat, ad Hobbesii Vitam p. ii provocans Iales fra
des valdeetiam communes esse in omnibus libris a virisEcclesiasti- eis imblicatis,&Patres hodie potius seduloliberandos esse acria mine adulterationis si minotionis autorum , quam articulos fidei fendendos. Ipsum enim Hieronymum, adv. Vigilantium in Tu ed. Erasim, fateri, se in Memalivetantis pituisse, vel eorreri , vel tacuisse, di minasse Hilarium Eusebium vercellensem, de Victorimini, inaltissimile quid secerint. 'Alias denique Clericonsuetudines, declamationes nimirum contra rationem, artes donethodos deterrendi alio ab examine veris latum religionis , de admonendi ad examen, eritatem a partiubus ipsuom esse putent, principia item sua juventuti instillanda, Autor breviter saltem nominat,' ex omnibus hactenus dicta nos concludit, non in Cleri praejudiciis acquiescendum esse, sed si in cogitandum. Sectione III respondet ad objectiones contra Cogitandi Libertatem factas Unde praeeipua adhuc & imprimitaliala, quae mentem: animum Autoris nostri libere cogitantis ulterius declarare possunt, adducemus. Ad secundam objectionem,quod
246쪽
promovendi noniposse mi relum moralium Misionii in axi
ter turboansocietate producturast, respondet, ita adprohibe das divolassententias proiiago non tota veri sententias producat; quot aliberias cogitandi vel sipro
lubeat emodium&redeterius,quaminatum ipsuopinionumdiversitatem notiti sis confissionem in secietate non produm . riui orare ,Dicureos, Stoicos Platonicos , Aca- domicos, Oynicos,&smitonicos deii temporein es viribse,&in rebi invissimisase invicem discrepasse, tamen turbas non excitasse. Causamorori rei esse, quod unicuique liuerta py
timconcesserint, & neminem ad hujus vel alterius mundi poena damnaverint. Hodie etiamubique multas esse inter Plutosopho Theologos controversias, quae tamen, cometa libero manune, nihil mali producanti Ex in rearum Imperio tolerantiam vari Ny arumSectarum pacem persectam conservate. Ad quintam objectionem,quod necesiarium si ad conservandam publicam tranquit' litatem, hominibus certas quasdam opiniones injungi, reponit, ο0 impiam esse objectionem. pro tali etiam a Cieerone libro I d*Nat.Deor.sub persona Cottae habitam. Se concedere,objectionem recto fundatamlesse principio, nempe commoda iocietatis niati lege,qua aliquid vel permissum vel prohibitum sit se concedere etiam,erorres, si societati utiles sint, illi in jungi &consequenter cogitandi libertatem impediri debere; sed ita pariter se affirmare, legem tam falso quam impie applicari,in experientiam aeque ac rationem demonstrare, quod opinionum eoactio , sive verae sint sive falsae, summo hominibus sit exitio. Nam telum injungendi illas non selum eadem mala produxisse,quae alias libidines, avaritia, ambitio produxerint, sed alia etiam multo tristiora, ut numero mosas interneciones, desolationes, persecutiones Deinde ut alantur ii .
tot homines, quo requiramur ad indendo propagandas coactiones issas tantum secietationis esse,quantumvixatui res
peditari possit O Tranquillitatem dc ordinem in secietate de .
penderea muralium es in praxi, vel potius in illa consistere
Si ergo hominibus aliquid praeter morale injungitur zelum id debitumimminuo , sequenter paci secietatis detrimento esse. HacAutor intor alta consita re annuitur inrientia αν exemplis
247쪽
exemplis. Quodsi iiii qui , inquit,
suae contra alias sectas propugnet, ipsi vitio vel regi eo nota poterunt, versi in publicum emanaverint, colorem quendam pH Π aecipienti Porroait, Londini aliarumqueurbium plateas plenuisse meretricibus,quae publice tolerentur, imo viros etiam,qui rem mmissis habeant, impunitos abire, paucisque omnino vel nullo depublico illo scelere querelas institu conitas aliquis asserat, Leum baptizare,vel coram populo textum Scripturae explicii re posse, W- prela,&pulpitas de crimine personare. Denique illis,quibus usui
sit augere& unitam servare sectam suam, non ignotum esse, quod nihil magis ad incrementa lanionem ejus faciat, quam tolerantia vitiorum. Atque inde Pontificios omnia templa fecisse asyla, Pium V Papam audientem, Protestantes adulteriis fornicationi. bus adversos esse,de longa illorum duratione desperasse. Et hoc arcanum jam diu ante innotuisse, ex Zosimo conversionem Constantini narrante constare putat. Ad sextam seu ultimam objectionem, quod homines libere cogitantes maxime infames, scelerati, cirrationales sint, regerit in genere, hanc objectionem ab omnibus sectis 10 fieri contra alias,&facere ad varias greges inter semet invicemineontra alias uniendos. In specie ee illos, qui ratione sua utantur, iro necessatio sipientiores esse illis, qui ea non utantur: , si alteram
objectionis partem fines, libere cogitantes, qua tales, non posse non esse Mimnes virtute summa praeditos. Nam illas, cum a commini sententia recedant, scire, se omnem malitiam Clari, eorumque, qui fidem illi Mant, adversus se concitavi, nequealiud, nisi mi invirtutesua, irabere posse praesidium. Deinde illos,qui se adacti nem quandam applicent de multo magis qui ad libere cogitandum, illo habitu omnes vitios; assectus expellere, quibus reliqui turbentur Deniquet sola. cogitaone homines mente sis totum humanae vitae ambitum comprehendere , adeoque cognoscem, quod infelicitas vitia, virtutes felicitassequatur. βystos, qui
omnibus temporibus: sapientiavi virtute celebres fuerint, fuisse Libere Cogitantes Fre Ibinhaers. Huc refert Socratem, quod non solum patriam religionemrejeceii Med etiam justam notionem de natura&attributis Dei habuerit, Tactus sit Christianus, 1 nimirumPatrumprimitiva Meti des iniuriisse sententia
248쪽
standum sit. Nam Iustinum Martyrem p. 8 Opp. edit paris via
asserere, Christum Primogenitum Dei non esse aliud quam rationem, cujus omnes homines facti sint participes, ilIosque, qui juxta
illam vivant, Christianos esse, etiamst pro Atheis habeantur. Imo socratem ab Erasitoin ovioquiis praeferri Christianis. Neque iis . probari posse Geodem,quod partores lanissiadis elucerintiones Masdam, speculationes, vel mysteria , versecundini Xeno phontem p. io opp. edit Paris onuies homines stultos essed monstraveri qui resecesines impatierent , ramique inimiconis iis mune libere cogitantiumsitum habuisse, quot pro Atheo habitus stin poenas liberratis cogitandidare debueriti vive refert etiam
Platonem, quod exeogitaveritnotiones illis, quae in Graecia tu piae fiserint, contrarias, accumscriptura vvi N. T. convenientας τari regem , quod discipulis suis vivo Alexandro M. Raecogitandi libertatis specimina dederit,de post mortem ri ab Eurymedone impietatis accusatus sit, quod Philosophicas quasdam an sertiones introduxerit cum Atheniensium religione pugnantes: Dicurinn, quod omnibus temporibus prae ceteris pro vi libere iam
enitanti habitus sit Plutarchinn, quod, sacerdo licctyntilis ima
extiterit tamen intelle, tiam suum liberum servaverat,neque superis stitioni deditus silerit neque sententiam suam de malis ex supersti tione provenientibus celaverit , imo formam cultus, quamvisita comparati, ut ubivis pro recto Dei cultu habitus sit, per strinxerit Varronem , quod juxta Aligustinum de D. multa in
Theologia Romanorum contra dignitatem dc naturam Immortalium fieti pronunciaverit item, multa esse vera, quae vulgo scire non sit utile,4 quod de nonnullis tametsi falsa sint,aliter existimare populum ea pediat Caronem, Censorem, quod teste Cicerone, as a uando dixerit, se mirari, quod non rideret haruspex, cum haruspicem vidisset Ciceronem, quod non solum professus sit Philosophiam Acad. vel Scepticam, sed de ostendere allaboraveritimis becillitatem omnium argumentorum, quibus Stoici adprobandam existentiam Deorum utantur, desin libris de Divinatione d struis itomnem reorum&Romanorum religionem, dixeritu eos, qui dent philosephiae operam,ilonarbitrari mos esse, Περὶ praeterea omnes,ma situmidi animnimmortalitaton nega-
249쪽
ram verit in inrisonibus Tusculanis. Qua occasione Autornoster invehitur in illos, qui, si in Dialogis tacetvius inveniant locuti sutis perstitioni,ut vocat, faventem, quemCicero si ei vel Epicuraeiore protulerit, urbant illum tanquam ab ipso Cicerone prostebimin. apparii mi. Rectam itaque nethodumMCiceronissententia cognoscendi putat,utvideamiis,quid vel ipse,vel sib nomine, μι demici dixerit ulterius vero ad cohortemsbere cogitantium
reserenim uiuere , quod Lucanus libro IX ers, i, qiqui Vers metro Anglicanompressi una cum textu ipso exhiben- tuo illi uisapientiae o virtutis, ita&cogitandi libertatis mon
1 7 sqq, mentum erexerit Senecam, quod eam notionem de Dei culin Epist. 9s,desuperstitione Ep.ia i& de animae immortalitate in con in sol.ad Marciam habeat, ob quam quis hodie facile acleroΛtheis nosq*incusari queat Salomonem, quod Eccles. I, HAZ9 elegantem Manilianae libr. I non dissimilem descriptionem protulerit demimdi aeternitate dc Eccles III, num immortalitatem, ac Eccles VII, 4 dolX,s,lo statum futuram negaverit. Hic ad vindicandam Sapientiam Salomonis, Autor notas subjungit, quibus primo asserit, animae immortalitatem in V. T. non fuisse evidentem, negatam quoque a Sadducatis&Stoicis, ab aliis Graecorum
Philosophis dubiis plenam habitam, neque ante Pherecydem Sy
rum a Graeco quoquam,teste Cicerone assertam,& Herodoto autΟ-
re,ab AEgyptiis prinium excogitatam, Deinde vera principia aqui-333sqq. bus illa dependeat, tantuni ait ex Na petenda esse. Porro libere cogitantibus adjungit Prophetas, quod Ies. I ii-I , EZech. VI 2 , VII, 22,XX,2S, Amos V, 2I,22,23 contra religione ni itabilitam scripserint, ac si promeris impost uris illam habuerint; cmajori adhuc libertate contra inspiratos Sacerdotes suos atque Prophetas, IesXXVII, Ie r. lI,3,V,3I,VI,IJ, IiX, Io, XIV, ,ΣXlII, II, HIq,ΙI,l6, P, 23,26,3O, XXV Π,l6,17,Lament.IV, 3,EIech .XI I 2, XXlI,2D28,Hos.
iv sqq VI,', Mich. J phum quod Antiqv. L. I, c. 3 in historia de Caino PraAdamitas statuere videatur L. II c. io Israelitariam transitum per materiirum similem bisse dicat illi Macedonum duce Alexandro M. per mare Pamphylium cui teste ipse Alexandro in literis apud plutarchum, nihil miracus adsuerit quod iam c. , enarrata venitione Dei in monte sinat, addat
250쪽
is rem posse alliid,quo veli missi accipere LXem aliter Histineti m Nebucadnerare referat,ac Datues,&jatulem Laradu App. - populo peti delitent, se legem lubere a Deo, comparavin
tu eum ess ab Apolline leges sua, vani. maiis a populo aede M in puta erist Origenem, quod nonutalii Si intulum obtutuerit, &-dnrubum desiluis ejus inam si disputatum sit Minutim Aucem, quod aut
gregari, plane ut moderniis Latitudinarius de Libere Gratansi sponderit: 'nem Africinis , quod non nisi certis condicionis bus cogitandi libertatem declarantibus Episcopatumassumere volueris: Baa-m de Veri mo, quod non sesum novam Philes phiam introduxerit. sed etiam inaugm. Scient L.lIEritorum,s perstitionis secretum prodiderit, in Nov. org. L. II aph pro sis spectis habπςxit facta, quae quomodocunque dependeant a religi ne u in peeuliae tractatu Atheismum superstitioni praetulerit:
Hobbosum, quod pariter virtutis ejus libertatis cogitaiidi ocu . menta dc testimonia extentris ultimo denique Tisioth γιιιγνι quod Hierisio judiee, non solum multos Atheistas fecerit, clerumaeque ac religionem ridieulam reddiderit, sed ipse etiam Atheistafiterit. Adhaee ulterius declaranda Autor noster varia ex Sermonibus Tilloisoni conquirit, quae paulo liberius de religione dicta videntur,' toto tandem discursui colophonem imponit. De quo quid sentiendum, proximo Mense ex sententia Meh. Bentini& Sam uelis Pycrost uberius referemus.
Amorum metis ursemedia. Vitembergae, apud tin. Zumne animi, II 4, 8. Alph. phia. Lotor non tantum de alumnis scholae Flaynense in Miunia L no a quorum studiis Rect iris nomine' test praeelamme sutur, sed etiam pulcherrimum sibi ducit, specimina nomina inviummuniuis macuis idiotimis evulgare iacimius enim