장음표시 사용
171쪽
Videntur autem π in disiei uis, quae uri eb de nitionis defectum non facile describi. Vt cir quoniam, quae ad latus I eat planum linea similiter diuidit σ lineam er Deum. Definitione autem dicta basim manifestum est, quod dicitur. Na e . dem diuisionem bibent laca, a lineae. Et ratem definitio eius
Quod non solum in verbis & disputationibus sisnt et is in disciplinis quaedam ob iussinitionis desectum dissicilia
sint concessa. Nam descriptione dixit ea esse non sicilia, pro hoc non sicile demonstrantur , constituens quod in pluribus problematibus entium opus est dissi nitione.Exemplo autem huius ut demostrato & occulto usus est hoe quod circa latus linea secus planum, similiter diuidit linea& regionem locumq;. Sed qui dicit, est hoc, quod si planum parallelogramum fuerit, do duceretur in ipse unum laterum parallelum, similiter parallelus diuidit lineam, de omnem locum, idest in eadem proportione. Nam hoc similiter dictum non est notum, tamen dicta dissinitione proportionale si notum, quia tale ab ipsa dicta linea parallela secatur linea & area regio, locusq;. Est autem dic finitio proportionum qua veteres utebantur haec. Magnitudinis habent proportionem adinvicem qu similiter habent adinvic . quorum eadem est ablatio incisoq; mutua. Dixerunt autem, mutua ablatio, prci destructione.
Sed cum ea quae habent proportion adinvicem, Se similiter se ad inuicem habere dicuntur, ideo dixit. Est a tem dissinitio sic.Citerum dicit, Est autem dissinitio eius orationis haec, pro hoc. Est autem diri nitio huius propor tionis, de qua cum dicta se erit disinitio, planum fit, quod parallesum duehim latus in parallelogrammo loco simit
tersecat, & lineam atque locum habere proportionem.
Item inquit videtur in mathematicis non sicile quaedam deson bi, quia non sine desectii dissinitio assignatur, vilinea secus planum, ves aream regionis & loci propclam quia secat etiam latus, similiter diuidit lineam, ves latuς, Et aream, lineam autem rectam dicit secantem latus plani
de ipsum fatus secatum, igitur haec dissinitio est cum desectu, quia lineam dixit etiam ducitiam ad latus rectum S secutum latus. Sed erit persecta disinitio si sic dicebatur,ducta linea recta prope quoddam latus quadrati, ves parallelogrammi similita secat aream loci de latus. Simpliciter autem prima elementa, positis quidem definianorubus ut quid linea. Cr quid circulus facissimum est osten.
dere . Uerum non multis ad unumquodque eorum est argumentari. quoniam non sunt multa media . si autem non ponanatur princ piorum definitiones, discite. Fortasse aurem omniano impostibile. Similiter autem bis, er in illis, quae sunt circa orationer Je babet. Non igitur latere oportet, qzando diffacile est argumentabilis positio, quoniam passa est aliquid eo.
rum, quae dissa sunt. Cum dixerit de mathematicis de disciplinis, utens p dicto exemplo, de uniuersale inquit prima clementa, quae erunt ea quae sunt proxima principiis, & quae per illa ista ostenduntur, si fuerim distinitiones principiorum notae, ut quid punctus, quid linea, qtfid circulus, quid triangulas , per quas ostenduntur prima theoremata facilla d monstratione esse, sed non perplura.Nam eo quod plura sunt media, quibus demonstratio fit, si abundantia in ipsis ob propinquitatem ad principia, ut iam p dictum . haec fiant, & sollam per haec ostendere si non fiterint dcte minata principia, ves dissicile,ves etiam impossibile est de apsis astare ostensionem. Vnde cum dixerit de demostrationibus secundum disciplinas de mathematicas, de utilita
tem constituem ad demonstrationes iussinitionum, ob ulinquit. Similiter autem his de in illis quae sunt circa in tiones se habebit ubi orationes dicit argumentatione quae fiunt disputando. Oportet autem inquit non latere quod di Ucilia argumentatione problemata palla iunxia
quid dicto m. Quando autem erit ad dignitatem er propositionem maior labor et putare, quam adposition m. dubitare utique posisset qui'uam, utrum ponenda sint talia, an non. riam si non ponat .sed poscat cr ad illa distratare, marus praeci et, quam quia in principio positum est . Si uero ponat, credet ex minus
credibilibus. Si igitur oportet non edicitias problema fac re,ponendum: Sι autem per notiora syllogizare, non panoadum. An discenti quidem non ponendum, nisi notius D. Exerocitanti vero, ponendum,si verum solum appareat s Q nare mais
nisestum, quoniam non Diluer Cr interroganti, er docenti existinandum estes ponetam. Quo pacto igitur interrogare. σ ordinare oportet, benes iciunt,quae dicta sunt. Positionem problema dicit, & dignitatem dc propositionem dicit, veluti ea quae sunt idem significantia atque aequaliter. Dicit autem de acceptis propositionibus ad ostensionem problematis. Est autem quod qux it, si se fit dis ieillimum, idest arduum maxime Ostendere acc
piam propositionem ad propositum problema, quod siel abent problema ipsum, quid opus si facto. Vtrum a gumentandum etiam ad propolitionem, Ze faciendum est quod ipsi evadat problema, ves ipsa ponenda est, ut positio sine demon Catione se se habens, sed propos tum solum ex principio ostendendum est cum habeat dubitationem. Nam di si propositionem ostenderit videbitur maius opus inuolucre proposito atque afferre, si vero non ostendcrit quod sic se habente uti dignitate putau rit, etiam videbitur ad syllogis num problematis oste dere de ratiocinari, de dignum putabit quod r pondens credat aliquid eorum quae ostenduntur per minus credenda. Vnde ponendo dubitationem, ipse etiam iudicat de inquit. Quod si fuerit decens non facere disicilius problema, ponenda in propositio de utendum est ea nobis sine demonstratione sic se habente ad propositum. Si vero oportet syllogismos de pr positiones problcma rei semper per notiora lacere, non scnt nobis utendae tales propositiones sine demonstratione, ideo inseri oportere indocti inis nil ponere quod non si notum, de primum stquam id quod ostenditur per ipsum. Nam cognitiones
Rientis eae per laxe fiunt, sed in dialogis duorumq; disj
tationibus atque argumentis quae fiunt exercit ij gratia, utendum est talibus propositionibus, si sollam verae vid antur. Non enim solum per similes propositiones oportet docere S: ratiocinari. Neque enim minus erit propo stum, quam ipsum de ea quae conceduntur sine gemor
stratione. Nam qui ostendit Et docet, per prima de nota secit rationes: sed qui arguit, per probabilia. Nam cum sit propositum videre quod omnis voluptas bonum, dialecticus uteretur hoc, omncm voluptatem esse secundum
naturam vclut probabili propositione, vel assumens hoc omne quod est secundum naturam est bonum, quod est probabilis propositio,& se ostendet propositum. Sed
ostendens de demonstrans, quaeret quomodo omnis v
luptas sit secundum naturam, de ostendet quod essicacia actum; est impediens vimitis depositione secundum naturam, sed quae sit potentia usque secundum naturam, de quomodo energia, Meacia & achis impediat, opus est non exigua ratione quam sit propostum ex principi
Adnotatam quod dignitates dicit etiam Propositon
172쪽
quae egent demonstrati essed non solas in demoni trahi las, ut cius mos est dicere in posterioribus resolutoriis. Vindetur autem contextus non nihil habere non inuicemr
Tndens & congruum consequensque cum dicit, quam autem erit a a dignitatem , & propositionem magis
labor disputare,quia addit hoc Vel ideo & in quibusdam exemplaribus abiectum est illud. Est autem mens & se tentia dictorum quodquUosuerit ad dignitatem maius opus laborq; disputare, quam ad positionem.
CAPUT DE RESPONSIONE. DP responsium autem primum quilem determino
rum . quidnam sit opus bene nre Jondentis, quemadmodum bene interrogantis. Est autem interroganti, quia demse ducere orationem, ut faciat respondentem dicere inoa pinabiliora quam ea,piae propter politionem sunt neeessaria. spondentis uero,non propiose apparere aceidere imposi bile: aut quod praeter opinionem est, sed propter positionem. Nam alterum fortasse peccatum ponere primum, quod non oportet, I alterum pinuum non seruare aliquo modo. Idest interrogationes sic faciendae sunt, ut per ipsas respondens cogatur inopinabilia maxime dicere ob positionem necessiriorum, cies eorum quae sunt cosequentia necessario in politione 5 problemate quod defendit respondens, ves quae possunt ostendi per syllogismum vesuti si
quentia ipsum. Vnde Rud necessana)est iudicatiuu ostentionis per syllogismum Sunt autem maxime inopinabilia, quae sunt praeter omnium opinionem S: impossibilia. Sed bene respondentis opus est primo, non poemittere, ut ducatur ad ea, quibus cogatur impossibilia,vcl inopinabilia quaedam poresponsiones conccdere Secundo, ut si ipsi
talia acciderent,adeo agat,ut non videatur tila ob ipsum
accidere, sed ob problema tale, igitur praecedens & primu opus respondentis nunc non ditat,sed secundum quo etiamanifestiam est primum. Nam eum dixit quae assequuntur
inopinabilia & impossibilia ostendi quia ob id quo P a sunt problematis accidunt ipsi hae,sed non ipBm, . ius proinde gratia principio obseruandum est tale aliquid
quod concedit.Caeterum inquit non idem precatum esse
tunc a principio si illis accidit qui favent problemati, dicere admittam; Inopinabilia de impossibilia quaedam,&poli cum cogitur ob responsiones ut deducatur ad inopinabilia, ves impossibilia S aliena a posito. uidem ambo sunt peccata respondentis,sedilua est, quia talibus innititur,&non secundum responsionem peccantis. Quia dutem sunt indeterminata ijsi qui exercuitionis, Crexpertentiae gratia orationes faciunt nam non eaedem eonfiderationes cr disientibus Cr docentibus, ex concertantibus. Cri siqui semper seinuicem exercentis tonat pratia . nam discenti quidem ponenda sunt semper ea, quae uidentaer. mippe
cum nullat conetur falsum docere. Concertantium uero, inter
regantem quidem uideri aliquid facere oportet omnino: Rea spondentem autem nihil uideri pati.Cr in dialecticis conpresio rubus,quae non concertationis,dexperientiae, o inflectionis gnaria orationes faciunt, nondum enucleatum est, quo pacto oporteat comediare remandentem,er qualia dare. Cr qualia non, ad bene, aut non, struandam positionem. Quoniam, ruresbiI habemus traditam ob aliis, ipsi aliquid dicere te inia non determinatum est a quibusdam ante nosquius gratia oportet respondentem comectura &meditatio
ne insistere circa tentativa de dialectica colloquia. Non enim respondentibus sunt eadem considerationes. Nam alia est discentibus consideratio ,& alia est contendent bus . Sunt equidem colloquia certandi sophistica, & alia est meditatio his qui communiter loquuntur gratia qua stionis Ac exercitationis.Hi autem lunt qui dialectica colloquia i aciunt.Vnde tune respondenti licet discendi gratia ponere & respondere quae videtur eidem , & vera esse. Aut enim haec ipsa stabilientur ob doctrinam, si vera suerint: ves transi nentur, si aliter fuerint. Nam nullus mutat docere falsa. At his qui communiter loquuntur certandi gratia qui tales sunt f phistrividetur intentio cum in terrogant , videri reprehendere aliquid ob interrogati nes. Nam sophilticus clenchus est apparens, de hoc vult qui sophistice interrogat, ves mentiri respondentem, vesdicere inopinabilia, ves nugari, ves soloecisinum committere. Sed intentio respondentis est nihil horum ferre videri. Sed in dialecticis colloquiis, nec certaminis gratiast, nec doctrinae, sed experientiae, & exercitii gratia. Quia igitur nondum recte enucleatum est ab alio quoda, quo pacto Norteat respondentem coniecturare, Ze qualia sint opus sit concedete, & qualia minime,si debeat di lectice respondere ad seruandam positionem, nos dicem aliquid de ipsis atque determinare tentabimus. Necesse est itaque restondent sustinere orationem ponem
do, aut probabilem, aut improbabilem postionem , aut ne intram, cr dulsimpliciter probabilem, aut improbabilem. aut indeterminatae.bvie alicui, ut dat sibi. dat alit. Nihil autem refert quouis modo probabilis. aut improbabilis fuerit. Nam idemolus erit belle regonaendi, utIdandi, vel non dandi. quod
interrogatum est . curat igitur improbabilia fueriι positio. necesse est σ eonclusionein probabiliri feri. cum vero probabilis, improbabilem. Qhippe eum semper oppositum
positionssanterrogans concludat. At si neque probabile, ne. que improbabile fuerit, quod positum di, Cr conclusio er tialis. Q moniam uiatem bene strogietatis, ex probabilioribus. Cr notioribus prepositum demonstrat, matu um quoniam cum impliciter improbatile fuerit, quod ponitatiniihil danudum est a re Dirdinte . quod non uidetvr smplicitur,nee quod
indetur qvidem . minus tamen conc Iulione intitur. Nam cum
improbabilis est postio, probabilis est conclusio. Quare oportet . quae tumuntur, probabilia esse omnia, Cr quidem magis
probabilia. quam quod proponitur, si tibet per notiora. qei minus notum est, eoncladi. Q nirest neque tale est quippiam
eorum, quae interrogantur, non pruendum ill a reJonden
te . si autem positio fierit simpliciter probabilis, dilucidum est, quoniam conclusio erit simpliciter improbabilis. Pone
dum igitur Cr quae uidentur omnia,Cr eorum,qua non uirinatur. quaecunque sunt minus improbabilia conclusione. Nasi sese emersie Adaebitur disceptatum esse. Supra incipiens ab his, quae opus in coniectare in dialecticis colloquiis dicit. Quia igitur omnis respondens δύsbstinens orationem alicui ponens quandam positionem,
di problema aliquid, de hoc sustinet orationem, quae quidem necesse est, vel probabilis este, vel inopinabilis, vasimpliciter, vel dcfinite. Sunt autem simpliciter probabilis, quae omnium opinione ves plurium conceduntur, ut sanitatem eligibilem eo, sed definite probabilia sunt, quae sequuntur aliquem probabilium S: existimationis virum, ut Platonem , ves Aristotclem, aut Galenum , de ipsum respondentem. Improbabilia ves inopinabilia simpliciter ea sint, quae sunt Qpposta probabilibus , talia autem erunt quae lunt praeter omnium ves plurium opini
173쪽
hes dicta. Des nita autem inopinabilia sunt, quae repugnant opinioni alicuius viri existimati, verbi gratia dicere animam non esse immortalem, quia repugnat Plat nis opinioni. Item neque probabile, neque improbabula problema , idest de quo aut neutro modo opinentur, ut non pares ves impares stellae sint: aut de quo aequaliter ambo rationes habemus, ut unum infinitum sit uel non. Item num scientiae sint virtutes, vel econtrario quod non.
Verum inqnii nil differt an simpliciter problema probabile improbabileq; , pro quo orationem si stinet respondens, an dissinite se habeat. Naeidem modus est in utrisque bene respodendi .Quid autem sit, ipse deinceps dicit. Nam quia interrogans dialectice vult deducere respodentem in contradi fonem problematis, i fauet. Equidem improbabilis problematis oppositu est probabile, di probabilis improbabile.Vnde si fuerit limpliciter inopinabi . lepositum problema, cui fauet respondens, patet quod oportet simpliciter probabile esse huic oppositum,pmi de talem elenchi improbabilis problemati conclusionem oportet fieri .Equidem cum aliquis bene aliquid ostendit Ec ratiocinatur dialectice ex notionibus, idipsim de probabilioribus ostendit,patet etia quod qui simpliciter probabile ostendit, per probabiliora idem bene ostenderet. Vnde inquit oportet pro tali positione respondentem n que ea quae simpliciter non vidcntur concedere, idest nihil dare,quod non simpliciter est probabile. Et si simplieiter aliquid fuerit probabile, non tamen probabilius, eo quod debet fieri conclusici,neque hoc concedet. Non.n.
dialectici est concedcre interroganti aliquid ipbabilesyl-
Iogismo concludere per minus probabilia. Haec autem cudicat, videatur contrario additioni respondentes dicere.
Nam eius propositum est non deduci in cotradictionem, sed qui haec digne petit sibi concedi, ex quibus oppositum improbabili positioni concludetur, vel ex omnibus qua
interrogans non concedet non c5cludetur ab interrogante, si quidem interrogat per ea, per quae si acciperet concludens oppositum dialeta cerespondentis & non concedentis, & non per probabiliora proposito, quae sola comcedenda sunt, quibus si quidem abundat interrogans coneluderet propositum: si autem non, prohibebitur a r Ondente dialectice existimante ipsiam concludere &Ostendere idem per probabiliora, eo quod prubabide est ut oporteat ostendendaper notiora ostendi. quare in quibus orationibus conclusio facienda est simpliciter proba bilis,in his oportet rcspondentem haec sista ponere, quae
probabilia sunt simpliciter, & probabiliora conclusione per ipse . Rursus si fu it probabilis positio simpliciter, patet quod oppostum ipsi inopinabile erit. Oportet autem sinquit respondentem rursus improbabilia dare, tamen improbabilium quaecunq; sunt minus improbabilia, qua
sutura conclusio. Nam sic rursus talia erunt concedenda, quibus non potest bene syllogismo concludere propotatum interrogans per notiora &probabiliora. Nam improbabile inopinabiles: sunt notiora probabilia, de quae minus sunt improbabilia.Vnde planum est quoὸ cum Perit propositum simplicita inopinabile, quod non est res bondenti dandum, prohoe, scilicet non deberet responstens concedere improbabiliora conclusone, quam vult comcludi a respondente. caeterum inquit ae non vide tur quaecunque sunt minus improbabilia conclusone. Nases scienter e videbitur disceptatum esse. Nam illud,sulscienter videbitur enim disceptatum esse, in indicam rum huius, non videbitur enim transgredi dialecteti colla tum, qui sic respondet, am oportet colloquia Er ca exercitu iacta ambo essitate ut ad syllogismum facta
sint.Sed in talibus problematibus dialecticus concedens lesi probabilia, impediet propolitum. Non enim iacile est inuenire dialecticaes probabiles propositiones. Similiter autem erucπcti neque improbabilis, neque probabilis et politio. Nam sic G qua rudentur, omnia tandum, Creorum, quo non vident r. qu aecunque mitius sunt improbabilia conclusione. Su enim probabibores accidit orationes Iun. si igitur simpliciter qua de probabili, uel improbabile. quod ponitur ad ea . quae videntur simpluiter comparatio facienda si arum non simpliciter probabile. uel improbabilesti. quod ponitur ,sed restondenti . ad se, quod videtur . er non indemtur. lud cando, ponendum uel non ponendam. si uero alteririus opinionem tuetur reJoniams, manis tam . quoniam ad illius mentem alicιendo ponere singula debet. ex negare. Quare er qvi tuentur extraneas opiniones, ut bonum malumes idem quemadmodum Heraclitus inquit non dari no inessὸ simul contraria eidem,non quia videtur eis De .sid quia seineundum Heraclitum sic d cendum. Faciunt autem De Cr qui
fuscipiunt abii cem positiones. Coniectant enim desiis dicati vi ponit. Namsistum igitur que e Mandum rest dratisue simpliciter probabilesve adtiri positum.
Rursias oportet respondentem simpliciter, probabilia ponere & probabiliora non probabilibus neque improbabilibus. Na per haec ostenaeret dialecticae. Nam talem fieri conclusonem ohortet oppositam tali positioni, qualis etiam positio. Equidem ad haec nee facile est a Lundare probabilibus ad propositum.Equidem cum problenixtum pro quibus sustinet respondens orationem, alia quidem simpliciter probabilia ves improbabilia sunt, quaedam vero determinata. Et eorum quae determinata, vesalicui alii digno existimatione videntur sic, vesipli respondenti dicenti mihi hoe videtur probabile. Nam si fuerit problema propositum simpliciter improbabile, simpliciter probabile, oportet respondentem ad ea quae vi dentur limpliciter probabilia comparationem interrogatorum&concessorum facere. Nam cum sit politio simpliciter improbabilis , quia c5clusionem oportet fieri simpliciter probabilem, ex si Iciter probabilibus opus est concedere pmbabiliora, quia conclusionem oportet sacere simpliciter pmbabilcm Rursus oporici concedere simpliciter robabilia & ea q minus sunt improbabilia, si ea quae sunt simplr improbabilia.Si aut no fuerit simpla probabile ves improbabile,sed des nite, quia des nite probababile via improbabile duplex est, aliud ipsoriam alii, dialiud responcenti, si liberit respondenti iustum est sacerere ontiones ad ea quae videntur ipsi. Nam oportet minqui ostendit oppositum quam ipsi videatur j Iogismum sacere ex his quae videntur facere ipsi positor, stionem Quod si fiterit problema iacui abi visiim cui fauet respondens, oportet inquit ipsim coniecturantem opinionem a Iorum etiam dare quae dant, ec negare illi qui liabet intentionem talia concedendi, quae etiam probabiliora sunt ostendendo. Nam sauentes opinioni Heracliti dicenti bonum Si malum idem este, non eoncedunt dicenti non possunt contrario simul esse non ut ipsis videatur, sed volui Heraclito, sic non videbatur addentes, videsicet hoc. Idipsum faciunt etiam qui suscipitant abinuicem positi nes. niectitrant equidem opinionein illorum, de vellat respondent, sic etiam ipsi nituntur responsisnes sacere, ut iacit Protarchus in philebo Platonis,recipὶens rebi Gma a Philebo.Planum igitur inquit, faetiam est quae oporteat respondentem coied iurare siue simpliciter suerit probabile politu siue alicui.
174쪽
Qxonior autem est necesse omne , quod interrogaIM. aut probabile, aut improbabile esse aut Mutrum, Cr aut ad orationem , aut non ad orationem esse,quod interrogatur. Silli quisdem quod videtur, ex noti ad oratιonem . dandum est scena . quoniam uidetur. Non enim interimitar posito eo, quod in principio. Si uero non uidetur. π non ad orationem dana dum qu dem , sed annotandum quoniam non uidetur ad deus. tutionem absurditatis . Si uero sit ad orationem. Cr uideatur,
dicendum quoniam uidetur quidem . sidualde propinquum ei, quod in principio est, Cr interimitur creposiuo quod propositum est. Si autem as orationem quidem ,sed Mide improbabile sit postulatum. fatendum, quoniam accidit c poplo, .uualde absurdum esse quos proponiturrisivero neque probabile . neque improbabile, si nitis quidem ad orationem, damdum nihil determinandum. Si autem ad orationem, annotinudum, quoniam interimitur eo posto quod in principio est. Nam ccxquire*ρndet . nihil uidebitar propter hoc pati, siquiadem praevidens singula posiverit. Et qui interrogat, asequeatur βllogi sinam, postis ab eo omitibus probabilioribus conaclusione. Cum dixerit disserentias problematum, de ostenderit quomodo ad unumquodq; ipsoriim oporteat respons nes facere, & quid coniecturandum sit respondeti, nune de ei idem interrogatis dicit, & horum diuisionem facit, de ostendit ad quae oportet respicientem unamquanq; interrogatarum propositionum, vel dare, vel non dare. Nasic per hoc facere id licebit ut possimus propositam intention assequi. Item interrogatorum alia sunt probabilia interrogata, ut hoc, erga Dcum pios esse, parentes cole redegibus parere, vim tem esse bonum, qu dam vero improbabilia, quaedam autem neutra. Et haec quidem est interrogationum diuisio cosimilis diuisioni problematum. Denim illa secundum haec processerunt. Addit autem diu
tutioni interrogationum ci hoc aut ad Orationem ee, aut non ad orationem esse Sunt autem hec ad orationem,quicunque conterunt ad fullogismum problematis, ea vcro sunt ad non orationem, quaecunque nil conserunt ad propositum, sed frustra sunt interrogata. Cum igitur hac sit
disserentia interrogatorum in his necesse est omnem intei rogationem esse probabilem & ad Orationem,uel probabilem quidem non ad orationem: aut improbabilem, ad orationcm autem improbabilem non ad orationem, vel neque improbabilem, neque probabilem esse ad orationcm, vel non ad orationem. Quo modo igitur ruinis oportet secundum unam anque disserentiarum secum dum tales interrogationes fiscere responsionem dicit. Si ergo probabilis sectit intcrrogatio, ex non ad orationem
nequeat dato uti ad propositum ,& haec dicta sunt si sus improbabilibus ,rit probabile.si vero improbabile fuerit interrogatum, de non ad Orationem, dandum quidem in etiam hoc danti ipsam,cum non possit a sequi interrogas aliquid quo utatur, tamen ne videatur ignobilibus viris parumq; eruditu stolidus conccdens, idipsum notandum est, δe insinuam
dum, quod est improbabile, sed ipsit in admittit gratia orationis & distendi quomodo ex ipsis propositum ostendiatur. Etenim sic ruinis, quia fit concessiim in ipsa improbationc facit interrogationem. quod si fuerit etiam probabile interrostatum de ad orationem,oporta inquit spondentem satcri interrogatum probabilem esse & vatiae propinquum esse proposito, & aliquo modo perime rogatum in principio accipi.Nam sic neque videbituri
stare probabilibus, neque aliquid pati ab interrogato eo quod similitudinem ostendit ipsus ad ostensium. Si vero improbabile silerit interrogatu, sed ad orationem, po tet inquit respondentem dicere quod posito ipse ostendi
tur propositum,tame stulta est interrogatio de a nullo p
situm qui est mentis capax. Si vero neque probabile fuerit neque improbabile interrogatum, s nihil se erit ad orationem, idipsum oportet inquit insinuare respondentem quod concesso hoc accidit destrui positum. Dicit aut quod dans tales responsiones& p uidens quid euenturum sit, nihil vidcbitur per ipsis pati . Nam dixit opus esse bene respondcntis, quando interrogans poterit ratiocinari dialecticae cocinis ipsi probabilioribus,quam sit conclusio. Est autem dialecticum colloquium, quando ne ter disputantium in oratione aliquid praeter legem & pr ue asteti, sed saceret conueniens ipsi.
Quicunque vero non ex probabilioribus coci one eonant Mollogizare, per picuum, quoniam non bene ollogizanti
marebat interrogationes nis ponendum.
QN non oportet respondentem dialectice concedere propositiones dialectices ostendis, inquit ex his perspicuum est, quod neque qui talia interrogant, & qui per improbabiliora nituntur probabilia ratiocinari dialectice interrogant, sed haec no concedere quibus dialectice vuli uti non est opus dialectici. Similiter autem G in bis, quae obseure. Cr multiplicium dicuntur, occurrendum est. nam quia permissam est reston
denti non dscentu, dicere non isto , G multipliciter lectum. non ex nece)utate confiteri, uel negare: manifestum quoniam
primum quidim nisi planum fit quod dicitur, non pigrescenodum est dicere, non intelligo. nam sepe propterea, quia i terrogantibus non clare dant occurrit aliquid difficile. Sι evatem notum quidem sit, multiplic ter autem dictum, si in omis rubus νιdem uerum ut Issum sit, quod dicitur, dandum mnester, quod dicitur, uel negandum. si autem in aliquo quiadem sit uerum . in aliquo autem falsum, annotandum est, quoniam multipliciter ducitur. π quoniam hoc quidem falbum, tria autem verum est. nam cum posterius est linguitur, iminani sestum, si V in principio ambiguum animaduerterit . si autem non praevierit dubium, sed in alterum sitiens pebuerit, dicendum ad eum qui ur alterum ducis, quoniam non ad ιd alliciens dedi, sed ad alterum eorum . nam pluribus exfentibus.
quae με eodem nomine, vel eadem oratione sunt, facilis raambiguitas. At si er dilucidum, Cr simplex sit, quod interrogatur, aut sic, aut non restondendum.
omodo in his quae obscure S multipliciter diesitur interrogatis, & quomodo in his quς immani seste & sin
pliciter respondendum cst, nunc docet. Nam quia sunt quaedam interrogationes immanifestae, & per quaedam multipliciter dicta, quomodo oporteat respodentem ad tales interrogationes instare, nunc dicit. Vcrum dicit illud sit militer non quia ut predictum est , praebet. Nam de aliis praedictum fuit, sed similiter dixit pro hoc, secundum privinctium modum, nam quia respondens non prohibetur idipsum satin, s non intelligeret dicitam, vel simpliciter negare. Item nec habet necessitatem quodda multipliciter dictam, vel simpliciter fateri, vel simplicitern gare, immo habet scentiam de facultatem diuidendi de dissoluendi interrogata. Sic igitur cum sit occultum, non cunctandum est sateri se non intelligere. Nam peccatum est sic interrogantium & non asserentium se non intelligere, nam saepe accidit, quia conceditur aliquod ens occulrum redarguive interrogante aliquo si finitum ad aliquid
175쪽
terminetur non intelligens respondens id concederet.Naaccidet ipsi concedere hoc extra omne finitu aliquid tae, ideo non concessit intelligens quid significat hoc ad aliquid terminari. veruntamen si notum fuerit dictu,& multipliciter diceretur, si in cunctis significatis sie se habere
videraur, diuisum concedendum in simpliciter. Na imperate degere est bile in secudum omnia ligniscata eli bilis.Etenim est bonum, d lectabile,& conserens si autem nec in uno sic se habet, rursum negandum est sim ps-
citcr.Nam unum ens esse secundum nullum significatum ab ipso uno velificatur, neque enim unum in g ere,nec num o, nec specie.si vero in quibusdam verum fuerit dictum, in quibusdam salsum,i1pstim respondendum est quod multipliciter dicitur, eo quod alicui significatorum
se se habet. & aliud non. Nam hoc, canem esse latrabile, de animali pedestri veliscatur, sed non de ipse marino. Vnde petat a principio diuisionem facere, & no post conchasionem.Nam cum immanifestum sit, si etiam principio cognoscens, quod multipliciter dicitur se concessit,& secundum significatum verum ab ipse detur.Cstorum,
inquit quod si non prouideret quod est ambiguum, idest
multipliciter dictum. Nam sipecies quaedam multipliciterdictorum ambigua est, ut dictum in in sophisticis elenchis.Si ergo non praeuid et duplicitatem dicit, sed si undum verum laquam solum cocedens in alici an speciem conuerteretur, fatendum est & dicendum ii, non ad hoc respiciem concedit, sed ad illud quatenus erat vertim di Elium. Nam quando suerint plura significata et disserentianam illud in contritu pluribus existentibus, non numero dicit, sed secundum naturam aspiciens, tunc facilis sit ambiguitas dicentibus, quod non secundum hoc concessit, ceu in ca cum videre, ves tacentem loqui, tamen si manifestum fuerit 3e simplex interrogatum, censa simplicia citer, vel sic,vel non bene respondentes dicere ostendens ruinas per haec,quod non ad haec interrogata opori ut dialectice respondent ambigore. Quoniam autem omnit propositiostllogisties, aut earum aliqua est ex quibur sisIIufinus, aut propter aliquam illavrum: manifestum, quoniam interdum alterius gratia summatur , cum plura similia interrogant. nam aut per inductionem. aut per si litudinem pIerunque uniuersale sumunt. Singula αria igitur omnia ponendum. Si vera sint, Cr probabilia. Ad nniuersale autem tentandum instantiam forme. Namsine instantia, vel questi, uel quae videatur, prohibere oratiorum, proteratre est. mare si muta apparentibus, non dederit uniuerasse, qui non habet instantiam,manifestum est, quoniam prou eruit. insupersi neque contra argumentarι babear, quoniam
non uerum, longe magis uidebit κν proteruire. QMnvis nec
hoc si sciat, nam eomplures rationes opinionibus contrarias habemur, quas difficile estsoluere. Velat Zenonis, quoniam non contingit moueri, neque Mesum pertransire.sed non propter id, qu sunt oppositabis non ponendum . si igitur quispiam neque contra augmentari babel, neque instare, Cr noponit, da lucidum quoniam prMeruit. Est enim in disputatio.
bus proaerula . responsio preter dictos modos Drusini
distra Eua. Syllogisticam propositionem dicit eam, quae consertad propositum syllogismum, quam dixit paulo ante ad rationem, dicit autem sullo ilicaniin,idest non si ustra interrogatarum propol tionum alias tales ta e ex quibus sillogismus, idest in quibus syllogistice ostensum conchacu- ur,quas etiam proprie aliquis diceret propositiones syllosisticas :& alias esse gratia propositionum interrogatorii.
Tales autem sunt acceptae ad constitutionem si ilogistiorum propositionum, quae sunt in inductionibus. Cum vero dixerit quomodo oportet ad non syllogisticas, sed ii terrogatus gratia syllogisticarum dicere, inquit planum csse, quando alterius gratia acciperentur, & respondentur,re non conclusionis co quod plura similia contingit interrogari, quod perinductionem vel similitudine, ut pli rimum nituntur si logisticas & uniuersales propolitiones assumere, quando non fuerint notae per se. Unde expono quae sint per se plura similia, subiunxit aut per inductione, aut per similitudinem, ut plerunq; uniuersaliter si imitur. Nam in inductionibus plura similia interrogatur. Vcrum cum dicit aut per inductionem adiecit hoc, aut per similitudinem. Nam eo quod plura similia accipiuntur, oste dit inductio univcrsale per singularia, ves cum dicat inductionem ut communius similitudinem intulli. Nam per similitudinem etiam propositiones exemplarie ostendunt, ac non soliam inducitiae,sed etiam per similitudine& pr portionem. Item adiecit illud,ut plen inque, quia tape ctia per prosyllo sinum conitruutur talci propositioncs, sed
etiam ut quaedam mari festae propositiones assumuntur,
sed ad constrentes propositiones ad propositum syllogis. mum,S propter hoc vis)s csse syllogisticas non per syllogismum ostendPntes oportet inquit sic respodere.Equidem inquit omnia singularia ponenda este, si vera suerint& probabilia per quae sit inductio. Sed ad uniuersale te tandum est illatum ex singularibus instare. Vt enim in sylialogismo ex necinitate sequitur ex ipsis positis concluso,
sic etiam accepta inductive sequitur univcrsale. No enim si homo,& canis, bos, mouet madibula in inferioram,iam& omne animal mouet, proinde inquit ad hoc nitendum est afferre instantiam.Non enim sine aliqua instatia oporta respuere conclusonem.Nam sine instantia ves existente ves apparente prohibere orationem concludi, est protervire inquit. Dicit autem instantiam existentem quae vivere prohibet conclusionem, ut omne quod ex aliquibus in aliquid transmutatum mouetur. No enim si secundum quantitatem & locum,& qualitatem iam & omnis. Nam generatio & corruptio mutationes quide sunt ex aliquo,
non tamen motus. uod enim mouetur oportet idem seruari ed in his mutationibus idem no seruatur mutatum. Dicit quoq; instantiam apparentem. Nam qui ad ostendentem aequasa esse per inductionem quae neque excedunt nec desciunt instando, S dicendo qui instat quod secundum aliquam proportionem non sunt aequila i quidem iustus & iustum sint aequalia, non tamen sic se babent ut non sese excedam neque unum ab altero desciat.Nam in tali distributione aliis plus, aliisque minus distribuitur, instat apparenter.Non enim idem simpsciter aequale, de quo ratio crat,&aequale cum additione hac secundiu pr portionem aerum cum dixerit eos protervire qui sine instantia renuunt conclusionem, quia est protervire posterius dicit inquiens.Nam est in orationibus proterua re sponso circa dictos modos syllogismi corruptiua . Nam protervire dicitur qui non Per couenientes responsiones corrumpens & prohibens heri syllogismum es .Quae autusnt conuini crates responsiones dicta sunt. Item cum diu cat eos protervire,qui sine instantia renuunt conclusione inquit. Insupcr magis hoc facere, si neque cotra argumentari ad ostensum aliquis habens & ostendere ide per quae dam quod non verum est non concederet. Est autem contra argumentari, ad dicta non afferre instantiam, & argumentari per quaedam alia de idem rursiis syllogismus co cludere, quod non estverum ostensum Nam qui instat ad rationem ostρndentem quod animus non immortalis, M
176쪽
est species Emmmerialis, A nulla species ibi aque m
terialis est separabilis a materia & tentans ostendere idem
rursus p eralia quaedam quod est incorruptibilis, via quia
accipit quod dasciplinae sunt remini centiae, ves quia seipsa est mobilis contra arguit, & no instat. terum dicit cos
magas protervire adhuc non contra argumentantes. Non enim si quadam ratio contraria communibus conceptionibus existens disiicilis solutionem affatur, aliquis contra argumentans ad ostensa iam per eandem causam non oportet ponere manifesta ostendentia. Non enim si ostense aliquo per inductionem'omne animal mobile est&mouetur, aliquis contra argumentans ais erat rationem Zenonis deruuetem motum, quia oportet motum quoddam spatium transiens primum dimidium transire. Hoc
autem fieri nequit eo quod re illius rursus dimidii rursus dimidium debet pertransire , & illius dimidii similiter, &ta infinita sic , sicut dimidia impossibile est ut omnia haec
Percurrat.Nam magnitudo in infinitum diuisitis. At in possibile est infinito infinita pertransire, non oportet ob id non concedere motum non esse, neq; inductionis con lusonem quae sit per manifesta. Item dicendo non contra argumentari suficiens esse ad prohibendum illud perinduitionem, intulit neque initare in aliquibus no sie,
neque habens contra arguere, & non concedens conchasionem is talis protervire videtur. Equidem prot a reseonsio est praeter responsiones dialecticas syllogisini destriactiva. Nam proterviens non sinit interrogantcm svl- Iogismo concludi vult. Et in modus hie proteriis r sponsionis alius praeter dictus.Nam neque qui contra ponit resipondendo ιν aequivocum est interrogatum, aut lmetaphoricum, vel multum,sed ibium aeris endo prohibet sullogismum & dis utationcm. Sustinere axte η Cy postlionem, er e finitionem i sium 'bi ipsi oportet preargumentando. Nam iis . ex quibus interimunt inter 'gantes quod ponitur mant 'lum . quoniam adaversandum.
Oportet inquit eum qui de aliquo problemate ars menti ves dii nitione at quid in medium adducere, sustianere quandam rationcm, & respondere primum sibimet prius arguenti contra idem ac prius assumenti ea quibus potest ipsum dinruere & ordinatum sic quomodo ad ipium potin respondere. Nam facilius responsiones facit, si prius meditetur de his quomodo respond dum sit, nam ad haec respondere& instare oportet ex quibus nituntur interrogantes destruere positum, idem quoque dixit es faciendum e qui de aliquo suturo debet interrogaret. Inopinabilem uero suppositionem cavendumsustinere. Erit
autem inopinabilis multipliciter . nam π ea ex qua assona contingit dicere: ut si omnia dicat aliquis moueri, aut nitit, Cr quaecunque peioris moris .esse eligenda. Insuper er quae
funt eontraria eonsiliis ut quoniam uoluptas bonum. er inuis r am facere melius, quam iniurium pati. Nam non ut ora.
tionis gratia sustinentem ,sed ut direntem quae uidentur,
Concludit inopinabilem sippostionem non esse tuendam, ubi suppositionem problema N positionem dicit. Est autem inopinabilis suppositio dupliciter, cicnim aliqua perquam neccsse est aliqua absurda S inopinabilia
dicere. Nam quia omnia mouentur secundum Heracliatum sic dicentem, contingat destruere ipse moueri,siquidem motus horum sit alicuius mutati, vel secundum locii vel secundum quantitatem, vel qualitatem, sed secundudirentes omnia fluere nihil potin idem etiam parum per manere. Item si omnia mouentur continue, neq; idipsum
hoe omnia moueri manet,&est hoc, scilicet omnia in
ueri idem cum hoc, nihil motum esse. Dcinde non taemotum est piner euidentia quomodo igitur non est a surdum,immo etiam inopinabile laliqua igitur problemata ob id stat inopinabilia,& quaedam eo quod prioris moris consuetudinis in electio ipsorum, & quia cotrario modo consiliis hominum se habent,no enim ut exercitii gratia talia tractantibus audientes mentem adhibent, atque assentiuntur, sed vehat cligentibus ipsa odiunt eos.
Q nec unque uero oratιonum Iussum bilarietant, solumis 'dum interimendo id, propter quod fit falsi m. nam non is, qui quoluit interimit Ioluit Nequest a sum est, quod inter miritur. Habere enim potest plura fallis oratio. vist quis sumat fidentem scribere, Socratem verosedere. Accidit enim ex his, Socratemscribere. Interempto igitur Socratem sidere, nihil
magis Iolata est oratio. minuis falsum sit postulatum, sed non propter id oratio falsa . Nam fi quis sit sedens quidem,
non scribens cutem enon amplius in tali apte accommodabi tur eadem lutio. mire non id interimendum, sed sideratem scribere. Non enim omnis, quisitare. scribit. Solutiliat omnino. qui interimit id, propter quod sit fusum. N uit autem solutionem qui sit, quoniam pro ιν id falsa est
oratio, quemadmodum in his, quae falso describuntur. N
enim βαί t instare . neque I falsum fit, quod interim,
tur Ied ιd propter quod fullium, asignandum, se enim erum estum, utrum prospiciens aut non Iucit instanitiam. Quia necesse in s concluso est salsa, huius etiam rationis propositionum aliquas falsas esse, patet quod si su rit propositio fessa ob illam erit et iam concheso salsa,vi in hac ratione, quale corpus, sed qualitas quale, igitur qua-hras corpus. Nam salsitatis in conclusione causa est propositio accipiens quale corpus, nam altera vera in , quia igitur contingit ,& plura eue quadam salsa, si siumpta sus it , inquit ostendentem non quod inpositis salsum, soluere nationcm , sed illud p ta quod ficta est conclusiot lis. Non enim omnis propositio sumpta salsa est causa satis, conclusionis. Nam ostensum est,quod ex falsis propositionibus aliquod vere concluditur.Et manissistum quod dicit per exemplum fecit, nam qua concludit Socratem scribere per propositiones ambas falsas, Socrates sedet, omnis sedens scribit, non sequia. Socratem accipit sedentem falsium concludit.Etenim si vera erit, nihil minus erat falsa conclusio, igitur non est causa salsae conclusi nis. Item neque qui demonstrat eandem sillam soluit rationem , sed qui demonstrat dicentem, omnis sedens scribit. Nam haec semper falsa est, huius autem signum est, quod si ob hanc, crates sedet,enat interempta illa etiam intercepta fuit conchiso, sed utcunque nunc se habeat haec, conchasio in salsa. Soluit igitur destruens esse, ob quod si salsa. Solucre igitur rationem hanc inquit, do. struens est destrirendo propositioncm, ob quam talis conclusiost, non tamen prorsus inquit, omnino soluentem salsam rationem,eo quod destruit propositionem iam scire solutionem.Nam contingit sic aliquem dcstruere propositioncm causam conchisonis, ut solum falsam, non quod in ipsa habeat causam,ut sit talis conchiso. Proinde qui sic tollit, soluit quidem rationem, verum no sciet eius solutioncm. Nam in cunctis cauis cognitio scientia est. Porro medicus sciens non solum medicando, sed cfam causam qua medetur cognosces. Adiecit autem ad ostensionem huius, scientes causam,pcr quam falsa est conci sio, hoc scilicet hos scire etiam soli tionem,sed non solum ostendentes positionem salsam, oportet eos qui nituntur
instare contra ea quae salso descripta sunt. Eiciam in his
177쪽
suerit positum, patet quod oppositum eius proponitur Ostenciere arguenti, P necesse est ut sit falsum ,& propositioncssimiliter quae ostendunt hoc. Non enim potest veris aliquid salsum ostendi,oportet igitur salia propon re. Aliquando aut & si falsa inquitauerit positio per salsa tollenda est ipsa ,si magis videntur respodenti falsa, quam vera Tt ex his quin videntur illi,& ponuntur ab illo,& conceduntur procedente oratione magis erit suasus. oportet cutem eum, qui bene transfert, dialectice,Cr none tentiosi transferret Ut geometram, geometrice, Lefatisium, siue uerum sit, quod concludendum est. Quales autem
dialectici fullogismi, actum est prius
Aut ex veris in salsum,ves a salsis ad veru oportet trans serentem orationem aliquam, ut opposita ostendere per oppositum inquit. Item inquit oportere eum qui syllogis monitur ostendere dialectice per probabilia, & no contentiose, neque supersciet enus aliqua, & apparentia. Vt enim geometram oportet per geometrica principia d monstrationes sacere, sic etiam dialem cum dialectice. Haec autem sunt probabilia, liue ostensum sit verum,sue sessum fuerit. moniam cutem perversus socius est, qui impedit eommunne opus, patet . quoniam etiam in orationibus. Nam commune
Pippiam, quos proponitur, e in illis ed. Preterquam in concertantibus ii quibus quidem non est eundem utrisque si,nem assequi. N a plures uno impegibile est vincere. Differt duatem n liisue in respondendosue in interrogando fiat: Nam et qui contentiosi interrogat, praue distriat. Crqutan respondendo non dat, quod uidetur,n que suscipit quicqua quod uult
interrogant. Manifestum igitur ex ijs, quae dictasunt,quomam non militer inerepandum, πfecundumstriam orationem,et interrogantem. Nam nihil probibet orat one quidem prauam esse, interrogantem vero, ut possibile est, optime Gnira rea fondentem syeptare. Nam contra protervor non posibile
est fortasse statim sumere quales quis auu ,sta quales fieri possibit faciendi ollarificii.
Vt praum socius est qui commune impedit opus, si e
etiam in dialecticis hi si int, qui exercendi gratia comm ne opus facietes per colloquium de disputationem orati num,siue interrogans siue respondens hoc saceret, tranc grediens intentionem dialectici est dignus increpatione. Caeterum cum dicat & in oratione, & in disputationibus comune aliquod opus proponi .Etenim in dilputido adiecit praeter certantes, ideo cur his n6 proponitur aliquod coe opus indicauit. Nam ambo contentiose disputantes appetunt victoriam apparentem, sed impossibile est in eadem oratione simul contradicentes sese vincat. Nam plures uno vincere est impossibile. Differi autem nihil, c interrogans , an respondens impediat commune opus. Nauterque ipsorum contentiose facit colloquium. Etenim interrogans contentiose interrogat ,& respondens non . dat apparens probabile, neque quatenus interrogans sa-cit interrogationem accipit, sed caluntaretur, & non daret quae videntur esse,& probabilia fiant, & non admire rei interrogare,& audire quid vult interrogans, sed ant quam expleret interrogatione praeripi s orationem&negans non concederet.Patet igitur ex dictis, quod non λmilis est increpatio orationis per se, & in interrogatione.
Na nil vetat orationem prauam esse inctuirente per se, sed si interrogant ut seri potest optime,disputaret contra respondentem, si fuerit proteriesens, di non faciens re om
siones secundum opinionem. Item nihil enim prohibet svllogi simu prauum esse ipsi im per se,quia cocluditur syllogismo ex inopinabilibus propositionibus:sed qui interr
gat bene,& sine desectu, potest disputare contra respondentem.Non. n.respondens concedit ei probabiles propositiones,sed inopinabiles,quare noli inculpandus est, si ex quibus interrogaret,saeeret etiam syllogismum. Nam impossibile erat aliter ratiocinari aduersiis protervientes non bene respondentes. Nam contra tales non est possibile interrogantem facere syllogismos quales vult, sed quales contingunt. Nam ille vello probabilem facere syllogismum. Vnde ipso non concedente improbabilia necesse est ratiocinari ipsum,ut contingit,& deinceps superabit. Nam qui sic facit non inculpandus erit. Quoniam autem est indeterminatum, quando contraria . σquando ea, quae fiunt in principio sumunt homines cnam plemnque per fiet fios dicentes eontraria dicunt,er abnuentes prius.dant posterius, quoniam interrogantes, Cr contraria.
cr quae in principio plerunque ubaudiunt necesse est proas
erid utationes. Caus autem est qui respondet . baec quidem non dans, illa autem talia dans. manifestum igitur quo. niam non similiter inculpandum, ex interrogantes, Cr ora
Dicit seri cum disputatiuo per se peccata in orationibus , & propter ignorantiam,& quia non determinatum est quando opposita, & quando ea quae in principio sunt, accipiunt.Nam quia ignoratur sty est in orationibus peccatum,&Kaec accidunt etiam in ieipsis cum dicunt, & r spondent.Nam qui dicit cumste esse sato,& esse nonnulla in nobis sibimet pugnantia dicere ignorat.Item qui dicit infinitum ab infinito contineri, ignorat sibimet aduersantia dicere. Nam ipsium infinitum dicit eta finitum. Item qui dicit in differenter concludens dicit asylloetistice petendo , quod est in principio.Nam petit quod concludit accipere.sed ob ignorantiam horum accidit, & in di*utando fi peccatum. Nam qui ponit bonum esse diuitias s se sorte fortuna interrogatus saerit , s id quo bene,&male in possumus non esse bonum, concedit vel non concedit, sed renuens non concessit bonum sacere bonum, quod est contrarium positioni. Prauae autem orationes, quia non determinantur talia sunt. Sed et alis peccati secundum orationes causa fit respondens, qui non conc
dit se interrogata, sed admittit accipientes opposita ipsi posito, ves id quod est in principio petentes e edit, ideo
interrogans in talibus non est causi, & interrogans talia.
Patet igitur ex dictis,quod non similis est increpatio cum
Orationis autem secundum se,quinque sunt ineu sisnec Prima quidem, quando ex interrogatis.neque quod proposta
est neque omnino quicquam concluditur, eum velIalsa sint,vel inopinabilis,aut omnia, aut plurima, in quibus conpilere deabet conclusio. cr neque ablatis quibusdam, neque adestis, nemque bis quidem ablatis. illis uero additisdit censu o. Cum ostenderit quod non fiant erilem per se increpationes cum oratione inquirete,& interrogante, nuc Quod
N in quibus increpationes per se in oratione sunt, dicit.
Inquit aut quinque esse,quariis prima quando ex imterrogatis nihil cocluderetur,nec propositum, nec quippiam aliud si asyllogisticum fuerit. Item si sell, iuerint propositiones oppostae, vel omnes improbabiles, vel aliquae ipsarum ex quibus insertur conclusio. Preterea neque sublatis quibusdam, neque additis concluditur conclusi Alex.Aphr.sup Top. N
178쪽
Nam prorilis ablardum est accipiendo salsas, de improbabiles propositiones nihil concludere. Talem in libro
de naturali a reditu demonstrauit esse rationem Messia satisam, S illam Parmenidis.Licnim falsa accipient,cu sunt iula etiam asyllogistica . Na aster dicendo talem rationem, quod est pniterens est non u, non ens nihil cst,igitur unum ens. Non enim hoc concluditur, quadoquidem sic
non videatur concludere propositum, sed abud quippiam concludit syllogis lice. Nam hoc quod est praeter ens nihil concludit. Alter vero dicit, P est factum habet principiti,u, non est sactum non habet, sed quod est factum principium habct. Vbi nec propositum neq; quippiam si syllogismo concludit pneter id quod accepit falsa assumpta, dc improbabilia. Ideo dixit in libro de naturali auditu, magis autem in Melissi onerosa ratio Quando igitur inquit, neq; acceptis quae sunt aequi ualentia politis, neq; additis quibusdam neq; ablatis, neq; qui lcm ablatis ossis vero additis potcst syllogistice concludi: oratio erit sub praedicta
increpatione. Hanc autem adiecit proprie accipiendo coplicationem as)llogisticam, de quando non poterimus aliquod auxilium inuenire, de assimul quo non videatur esse asullogistica, qualis est praedicta ratio Melissi. Secunda autem , si adpositionem non sithrogisimus, S ex talibus eo modo. quo dictum est. Tertia ueros additis quibusdam Iiath uisemus. me autem sint deteriora his, que interrogantur, G minus probabilia conclustone. Secundam vero ponit increpationem,si propositionessuerint positae syllogistice,& ratio emi quippiam concludens syllogismo, non tamen propositum, extainus, & sicut dieitam in prius.i. vel saltis, ves improbabilibus id prima increpatione,& erit post primam increpationem,quefiebat in oratione habente omnino peccatum, secunda quae in syllogismo habet peccatum,quia nec propositum, nec per vera,& probabilia procedit, talis erit Parmenidis ratio Ofidcns aliquid,& concludens,sed non propostum,
re adhuc per falsa.Tertia quoq; increpatio est, si additum aliquid cochidit propositum syllogistice, tamen additum deterius erit positis, de interrogatis, de minus probabile,
quam sit conclusio, vidcntur autem notiora in rationubus derclinqui. Quando igitur praetcrmissum ignotius suerit politis, di improbabilius conclusione ratio digna est
Rursum si ablatis quibusdam, nam quandoque fumant
plura. quam sint necessaria. Q lare non eo quia haec sint,
Quina increpatio si ablato 1 ratione ex relictis conchiderctur, sed non syllogistice habent rationes supersum Nam si oportet deductum cocti sunm; per syllogismum, eo quod haec sint, concludi in his oriationibus, in quibus sublatis quibusdam eadem concluduntur,patet P assumpta non ut conclusio fiat,assumpta suere. in upersi ex inopinabilioribus, o minus eres bilibus conaelusione,aut si ex ueris sd mviore opera indigentibus demo pruri, quam problema. intam increpationem inquit esse, quando ex improbabilioribus,& minus crcdibilibus, quam sit concluso, ratio erit,uel ex veris,sed dissicillimis ostensione q sit problema, verum sub uno modo increpationis ambo predicta Ordinauit,quoniam in ambobus .s in hoc, ut improbabilia maxime sint accepta,& hoc quia sunt ostensione dissi-- ira, in unum peccatum,quod est,quia lunt minus credibilia accepta, et conclusio. Improbabiliora igitur acce-
pta in ratione,s altaria sunt.dij sunt,maiore negotio eo, si quis ostendit animum immortal quia quod scipso mo .uctur, est ipse motus. Nam Ostedere animam esse motum est dissicile,& hoc motum cum sit moueri dum cilius. Hc minus in increpationem ab ablatione, e positionc unam esse dicit, illam vero quae ob improbabiliora, vel per vera esct maiore ratione, in duas increpationes diuidit, ν cum faciat, etiam essest secutam increpationem eandem este
cum quarta, vcibis acceptum illud. Insuper si ex inopi nabilioribus) ctenim secunda hoc habuit, si propositu non syllogismo concludit, scd aliud quippiam.
Non oportet autem omnium problematumo ogismos ex
stimare militer probabiles esse, Crsuasibiles. Nam natura statimsunt, alia quidem faciliora. alia uero dissiciliora eora. que quaeruntur. Qsarest ex aliquibus, ut feri potest, maxime probabilibus coniecturum fecerit, istulatum bene est. Dialecticum si logismum per probabiles propositi
nes cum statumi fieri, nunc inquit, quod non omnium
problematum svllogismos habcre similes propositiones probabiles existimandum cst. Nam hoc fieri inquit,quandoquidem no omnia problemata sint similia,sed alia sunt natura faciliora e bene argumctabilia,natura, scilicet nunquid astra sint paria, vel imparia, de quaedam dissiciliora,
eQ quibus non Dene abundamus ad arsumentanta. Cum
ergo problemata hanc disi cretiam habeant, non possunt omnia similiter ostendi per probabiles propositiones, sed satis est,ut secundum singularia problemata,quod potest
sumi probabile hoc bene abundare.Nam non minus erut
dialectice ostensa, ipsa ostensa minus, quam hac quae osteduntur per valde probabiFa, quando non potin probi ma sumi per probabiliora. Manifestum igitur, quoniam orationis non eadem inculpatio, Cr ad problema, π adse. Nam rubii fecundumst quidem orationem prohibet esse vituperabilem.adproblema autem laudabilem. Et rursium e diuersosecundum si quidem laudabilem, ad problema autem uituperabilem: quando ex pluribus probabilibus, tr verιs facili egerecludere.
Manifestum igitur inquit,& per hoc fieri, quod non eadem sat increpatio orationi per se inquisitis, & si ad problema inquireretur ad quod ii cret. Nam aliqua cum videatur esse vituperabilis per se, ut ad problema inquisita talis non videbitur vituperabilis esse, & econtra cum non
sit vituperabilis si ad problema aliquis ipsam inquireret,vituperabilis erit, nam oratio aliqua cum per se vituperabilis sucrit per notiora, vel probabiliora conclusa syllogisno non videbitur inquisita ad problema vituperabilis elle, &digna increpatione, eo quod per phira,& probabi2ora ostenditur. Nam qui desiluit hoc, omnia fato cuc nire, &temere esse laudabiles, & vitupcrabiles per se inquisita talis oratio no videretur dira increpatione. Si vero aliquis ipsam inquireret ad problema truncati mdcfectibiliteiq; se habere vidctur ostendi ipsium propositum pcr plura, α probabiliora, na quia dcstruitur omne contingens,atq; id 'ν est in nobis, se etiam dcstruitur malitiam, de virtutinin nobis esse, quare frustra quoque crit consulere. Erit quandoque etiam oratio concludens,quam non coucludens deterior . quando illa quidem ex absurdis concludit, eum.
non sit tale problema. Haec autem indiget talibus quae sunt prababilia, Cr vera cum nondum in assumptis sit oratio. Et hoc est indicatiuum huius p non sit eadem increpatio per se orationi quaestae per se ad problema. Equidem per se
179쪽
quod mem niugi nugis dicitur esse esse duim π inum oriopolitum, quam ea quae ollendit aliquid per accepta syl- nari ucrum. An erit ceruor quibviam. Peti um eni st malogistice. Si autem ad problema inquirerctur,appara alia fam opinionem veram esse. Cr ipsum unumquodque maxime quando oratio non concludenS melior conclud me,s' - esse. mare ratim opinio, que maxime uera est certior inclo vero conatiums pcr aliquas peritioncs conciderm Sed quae nequuta maior, quam quae facit, cluald, cuius est absurda,& si problema non fuerit absurdum,quod potest oratio. latere eis ala. - non per absurda ostendi, sed oratio non conchidetis indi 'get aliqua propositione,quae sit euidcns friuatur ne Peccatum inquit in syllogisimo seri, quando ostenducessitate ipsa posita, sed vis orationis est in assumpta, sed tu p plura cum sit per pauciora, & ea quae insent pluri non in relicta. a copiis ad intensionem ostendendum. patet igitur Eos autem, qui perfusa urrumconcludunt, non iustum est qV V -dduntur Ostendentibus propositum supinainculpare. nam falsum quidem semper necesse est per falsahllo Q in Λ Π iacit per ex
gizare verum autem quandos per salia e 1βllogietare. manifesttim autem id ex analyticis. cum avium demon stratio' alicuius dicta oratio. si aliquid aliud est, s ad conclusionem nullo modo se baset, non erit ex illo Gogmus. Sedst appareat μα fina erit.non demoGrario, ereli philosophema quidem ollui mus demonstrativus, o epist rema'stogisimus dialecti. r. G sopbima βῆogisimus conccntiosus, er aporemadi gisimus dialecticus contradactionis. Scribitur iustum,& non iustum.' que addiantur vitan
plum. um sit syllogismo ostendendum,' Opinio si m sis alicra,ci altera. Hoc proxime potist concludi sue si sic mo accipiendo aliquid idem in omnibus,in quibus cst,sed illud no idem in his magis & minus, & in Opinione aliquid est idem,et non idem,S indicabat homincm dicendo sic. Vnde si ahquis posset ostendere per pauciora propositu, S ostendere perplura idcm accipiens in pluribus, & ipsa quibus poterat solis ostendi propositum, certe is peccaret,ut si primum pacres in quibus aliquid idcm N no cst,& hoc maxime curi & vltra acciperci opinioncm ese ali-
in resolutoriis,quod non solum est per vesci,sed hilam per x si' - - ri ipsum proprie magis, quandoquidem falsa syllogismu conscere,quando salsa quibus Veia osten p xM LIVOM non haDet idem,ci habet positum magis aliud duntur probabilia, magis illativa sitierint quam vera no imbῖς reo, si assumaci omne quod sit ad magis iustum cst increpare ostencinte, propositim diutitae. magiβ, quod aequale est hiae sese denum io eos vero si ierit iustum increpare,diectet quod dignum esset nil '' xv Guniur intcr si quorum aliud dictim magi, taincrcpare hos quibus cum facultas sit ost deme propos 'iptum ςli tale, ut scientia ad stibile, & scientiatum per voa, tollunt magis per salsa. Quando autem de g3 stibili erit magis scietia, se etiam insensu. monstratio fuerit alicuius i. ex veris, & proprii, demon qui x x Opinio inopinabilis, ct quae erit magis opi strati ostederct idem, si acciperetur mitim alia propos 'RΡ 3β,ςrit Miam magi opinio, erit igitur magis opiniotio non conserens ad conclusionem, non erit ab tho, stie Jphv νς 'gas certa pliquorum, ut etiam erat ab illa propositione sypogismus. sed ab alii,.siue osterii opinabilibus. Proinde
in ipsa concluso conserens ad demonstrationem alicuius alterius, est ad os cnsum per eonesusonem eius conseres tiam ratio qillae erat dimonstratio conserentis in secun-
,hisma igipropositi,habcet etiam petitum & postum.s esse quadam opinioncm esse veram.Na hoc petitum.n cst, & ipsam opinionem veram eseo signiscat esse quadam esse ipsam mct opinionem. Item hoc accepit maxime unuquodque quod dicitur ipsi m,in quihu propositum c5chaditur ese aliquam opinioncm ccrtior .i.magis, q aliis opinio.Nacertior opinio in magis, quam aliis opinio. nam in quo idem est in hoc maxime S certius, sed in opinione idem est, in opinione igitur in ipsum maxime, At certissimi m.
proprietatem habens ad coclusionem demonstrationis, non est ad illud conserens praedictus svllogismus. Simo ex viriliue, quae videantur aliquid ostendatur,non tem issierin ntur,nitaprohibet, sostenditμr, mun vide et erit ostcndere pcr in aute opino pro ultero videri. Sed si hoc quidem videatur, illud autem neutro -- - Ο . ' i' modo sit, dulsi hoc quidem uitia ur, illud autem similiter non videatursimiliter utique erit, Cr non itaque. si magis alterum
priam non proprie,omne autem propria,& non proprie in magis de minus. Si autem aliquis pet cret & acciperet plures propositionςs, deinde sic ratiocinaretur, si unumquodq; opinabile in , ipsti m unumquodq; opinabile cat,& ipsum vere opinabile, siue si summet opinabile, quare
Si non snt ambae propositiones apparentes.i. probabi .
les , sed alia magis , Salia minus nihil prohibet per ipsas liquiarum IniuscuiIusq; ipseminet unumquodq; idipsum
t opinabile iue magis opinabile erit,etiam opinio ipsa maostensa conclusio ambabus propositionibus probabilior
esse. Non.n.prohibitum est cum non fuerint propositic
nes value probabiles,conclusionem valde probabile esse, tamen si fuerit alia propositionum probabilis, & alia non probabilis,neq; improbabilis, vel alia probabilis, alia vero improbabilis, sequetur concluso cam, quae magis b bet hoc probabile. Est datem quoddam Cr idem adorogismos peccata, quanagis erit certa,quam aliqua opinabilia. Quid autem sit precatum sic ostendoetium & quae sit prauitas talium rati num adiecit, Iram iaciunt quae extrinsecus, ct ex peri do addita latere causam, siue medium conclusionis, quo etiam syllogismus fit. Oratio evium est manifesta,vno quidem modo. π publici sesimo si sit concludens', ut nihil oporteal uitemgare.utio gu
do olienestur per langiora, quod cotingit per breuiora,π quae rem σ qui maxime dicitur,cum umptu quidem sunt ea, ex qui orationi iussunt. Vt quoniam est opinio magis altera, quam alie bus necessarium est essesnt tamen per coelusionem terminata.
ru,siquis petia inum unumquods maxime ese, Cr opinabile uti Versi fuerit aliqui quod est ualaeprobabile. esse ipsum quod uere est. Q are q*i Udam maris ipsium, Ad M essestum prauonem dicit esse quae euidens est. &Alex. Aphrisii Top. N is
180쪽
vera . Dicit autem talem fieri tripliciter,uno quidem in do manifestissimo omnibusq; comperto, si ex talibus propositionibus conclusonis sucrit propositum, ut nihil di-butans interroget de nullo assumpto, quia notum & euia dens est, talis autem erit ille qui ex notis probabilibusque immediatis, & non egentibus demonstratione concludit propositum, ut omnis homo animal pedestre, omne aiat pedestre animal. secundus autem modus est qui est consuetus, nam idem huic qui maxime dicitur, na pauci sunt accepti ex propositionibus indemonstrabilibus, nam plures sunt coiueti accipientes propositiones proxime ostendentes propositum,tamen sabentes propositiones allaruration tim conclusiones .i. iam syllogismo ostensas. ob id manifestas. Vt enim in demonstrationibus prima quidem& principalissima est, quae ex primis, & immediatis S si
cunda quae per talia,quς per media ostendunturi sic etiam in rationibus manifestis.Eqii idem maxime manifesta est, quae per nota,& no egentia ostensione: secunda vero quae per ostensa,& per haec nota: tertius vero modus est manu
sinu, si deficit, & no fuerint omnia accepta ea ex quibus conelusio esset ob deficiens valde probabilem notum: talis etiam videtur esse mones malos, ubi una tantum proositio sumitur, respiras, igitur vivis. Nam n tum est,ui ron quitur. s. omne respirans uiuit,talia etiam sunt enthymemata, ut hi poena sunt digni, nam si int sacrilegi, pretermicrum enim est hoc,u, omnes sacrilegi digni sint poena.
Falsa autem oratio incitur quadruplieiter. uno qui emmodo,quando apparet eo u iere. non concludens. qui voca.
tar θἱlagi ut litigiosius. Alio autem modo. quanto concludit quidem, non tamen ad propositum, s accidit maxime in bis, que u i impini bile Deunt. Aut ad propo*um quidem emetuadit. non tamen secundum proprium disciplinamMoe autem est. st ea quae non se medie natis aedestur esse medicinestis,aut peoamet mes, que nou est geometrisa aut dialectica, quae non est diar bes siue uerum suefalsum'. saccidit. AD autem modo,s perfusi conclusa. Huius autem erit. quandoque quidem conetusto falsa. quidoque autem veru . nam falsum quidem semper per fas a concluditurr Uerum autem pUibile est,non peruera. ut saura st prius. Esse uero falsam orationem, dicentis peccatum potius y orationis s. er neque dicentis emptr, sed eum latuem l ipsum. quoniam falsam orationem dixit aliquum.
nsm fecundun se assum pluribus ueris useipimus magis, si ex
his.qua maxime uidentur, interimit aliquid uerorum. Talις. n.
existene uerorum di modi resis est. Oportet enim positorum aliquid non esse omnino. Qui re erit huius demonstratio si autem uerum eoncludat perfusa, Cr uesti ab urda,earum,quae
per fassum δε rogitant. compluribus deterior erit, erit autem
Diti π quae perfusum concludit.
Quod secundum quatuor modos salsa sat rario, S s cundum unum modum, si apparet concludens proposituta non concluderet,sed esset asellogistica ratio, q dicit cotentiosam ess est Qq; ex apparentibus probabilibus, sed non in existentibus, alio quoq; modo si quis ratiocinatur non concludendo ex acceptis propos N,ν quidem a ridere maxime videtur his qui concludunt aliquid perimpossibile. Hoe autem dicit, vel quia omnes qui ducentes ad impossibile ratiocinantur, sed non propositum concludunt,sed est syllogismuς salsus nam sic ostendunt propositum per deductionem ad impossibile, no quod ipsa ostendantur persyllo sinum. vel igitur dicit hoc, ut Hermino
videtur,vel magis,ut omnibus dicit accidere maxime d
centibus ad imposiabile saepe nihil ad propositum syllogis.
mum essicere, quando aliena suppositione oppositu sui positionis accipitur, nam minime fit impini sile suppositionem. Etenim sine hac ex derelictis idem impos ibile concluditur, nihil tamen ad propositum. Hoc aut erat
oppositum suppositionis probare.Dixit quoq; in libro de priori resolutione, ia, non ob id in rationibus ducentibus ad impostibile sie fiebat. Tertius modus rationis silis, qnacceptum concludcretur propositum,sed nosuerim propria accepta demonstrato, ut si quippiam geometricum ostenditur non per geometrica,vel aliquid ad medicinam attrinens non per medicinalia,& hoc similiter siue suerit Verum, siue sanum coclusum.Nam causa rationis salsa est,
quia non fit ea propria proposito, nam oui ostendit vi ncra circularia magis sero curari, & ob id accipiens hoc,
op mu alium mensurarum figurarum maxima area,& ci cultus est ille circuli, certe medicinale Ostoesum non per
medicinalia incndit syllogismo. Quarto deniq; modo stratio falsa, quando per silicas propositiones, & immediatas aliquid concluditur, sed non propter quid, sed quia i lis fit syllogismus. Velum cum dicat de ultimo concludete per falsa verum, ves salsum deprimo dicit concludente salsum per salsa falsam rationem este dicentis,& interrogatis
ipsi im peccatum este inquit dicendo, verbi gratia, salsum concludum 8 Iogismo per falsa, suae sane raso per se non est digna increpatione.Nam si est syllogismus,crit pecca tum dicentis in neq; huius semper,sed quando ignorau
fit qPin falsa. Etenim oratio omnis ratio ac lauda est. Est. n. quaedam ratio per falsa aliquod salsum ostendens,q magis, qphires veras rationes accipiemus, tanu magis ostendent ,& constituentem propositu. Est autem liscratio sacta per impossibilem deductionem,nam in tali ratione quadam suppositionem accipientcs, & in hac quidam propositionem, quia maxime apparet. Nam de nacdixit hoc, s ex his quae maxime videntur interimit aliquidvcrorum, sed in contextu est occultatio, quia una extiteriositione de pluribus dixit, ex hac suppositione mi
mus aliquod salsum,per6destruimus aliquod ver
rum, in ante plures rationes Veras magis accipi us eam
salsam,quia verorum in demonstrario.Etenim si concluso salsitatem habet,inperipsem ostenditur verum. Nam
oppositiam Ut salis supponi, nam hoc indicabat pa hoci oportet. n. positorum aliquid non esse omnines led,vi-dclicet oppositum ipsi, talis ratio quis salsa d raso cst,
quare non omnis ratio Dissi vituperabilis. Equidem talis ratio, quis salsa salsum signiscans flemonstrativa est. Item aliter potest exponi hoc. Oportet n. positorum aliquid non esse Ompino j.i.oportet positorum concessorum non esse aliquid omnino, ut sit nutus demolir illo,sed an biguorum.Nam ambigua osteduntur deductione ad ii,
possibile, scd concessa indigent ostensione tanti sint demonstrativa. Deinceps autem inquit de concludente ali quod verum ex falsis. Na dicit ratio verum aliquid concludens per salsa & stolida vespcr absurda, de quo ultimo mentionem fecit in salsis rationibus, mulio peior erit rationibus concludentibus salsiim,s illa per probabilia hoc faciunt.Erat enim & ea sus concludit aliquo salsum ad impossibile, non tamen reproba. Contingit autem cinquit & salsium aliquod concludere per salsas,& absurdas Proposition , quae etiam ratio deterior erit predicta. Q nare manifestum, quoniam prima quidem eonfideratis oranonis serens seipsam os concludit ecunda utrum veram vel falsum, terna uero ex qualibus quibusdam. nam ct xx Lipse tompymbilibus tamen.rationabilis. Si autem ex istentibus