장음표시 사용
11쪽
6 Trach. I. Disp. III. Art. I. Sech. Ι. Quaest. I.
,, tiae tantilm, HI per rationem influentiae, ,, & Ur consormitatem naturae: Primo mo- , , clo Trinitas dicitur caput Ecclesiae; scili- ,, Cet secundiim rationem influentiae sensus,, fidei, & motus charitatis: secundo modo,, dicitur christus Ecclesiae caput secundit m,, humanitatem , quia ei conjungitur peris naturam, & gratiam. Primo modo, qua- ,, tenus Deus, dicitur caput miniis proprie. M Secundo modo , nempe penes humani- ,, talem, dicitur caput magis proprie: soli ,, ergo hristo competit proprie esse caputes Ecclesiae; hoc est , secundiim rationem is influentiae, & consormitatem naturae, &,, hoc secundum humanitatem : d rinitatiis vero, & christo secundum Divinitatem ,, convenit e 1Ie Ecclesiae caput minus pro- pric: hoc est secundum rationem influen- ,, tiae tantiim: Patri vero, & Spiritui san-M cto communiter, & etiam minus pro-M prie. Haec Alensis. Unde influentia Spiritus sancti potius assimilatur influentiae cον- is, quam capitis : quia influentia cordis est invisibilis, & occultas influentia vero capitis visibilis , & apparens ratione sensuum exteriorum in capite existentium, &an eo praecipua sua munia obeuntium, ideoque christus influens in membra sensibiliter , 8c apparenter per mortem , &sacramenta, dici debet Ecclesiae caput; Spiritus sanctus autem , quia influit invisioiliter, Ac occulte, scilicet per internas inspirationes, rectitiscordi, quam caphi coni
gnitatem, aut potestatem, quam Deus illi constitit in omnes Angelos. smmines. Haec conclusio duabus partibus constat , quarum primo probatur , nempe quod non sit Ec-clisae caput formaliter per gratiam pers nalem, aut sanctificantem. Per id constituitur sormaliter Ecclesae caput; per quod Praefecturam, & dominium ontinet in universa Ecclesiae membra : at per neutram gratiam id oblimit igitur, &c. Major consat, quia esse formaliter caput, est habere Potestatem in alios , tam quoad influxum gratiae, & donorum supernaturalium, quam
quoad dircetionem, imperium , di gubernationem . Minor vero probatur: PrimAde gratia habituali, quia gratia habitualis Christi est ejusdem speciei cum nostra: igitur sicut nostra sanctificans non alium in nobis habet essectum, quam ut emciat nos justo , & Deo gratos, ac ab eo acceptos ad haereditatem aeternam; nullum vero n bis in alios dominium , & Praefecturam confert: ita nec hac ratione Christus p tuit habere praesecturam in caetera Ecclesiae memsra. Idem etiam patet de gratia unionis, quia haec secundum se duo tantum conseri humanitati assumptae, nempe terminationem illius communicabilitatis , & sanetitatem substantialem : at nec illa sanctitas, nec terminatio conserunt ver se ullum dominium in Ecclesiae memora: igitur, &C. Quod etiam conjunctim illae duae gratiae id non conseram constat: quia etiamsi
separaretur ab humanitate Christi Verbum divinum , & solveretur unio hypostatim , nihilominus Christus remanere posset Ecclesiae caput , si cum perseverante in
se gratia habituali , haberet sibi a Deo
concestam auctoritatem in caetera Ecclesiae
Probatur etiam altera pars, nempe quod Christus sit Ecclesiae caput per potestatem sibi divinitiis concessiam tam in homines , quam in Angelos; Probatur, inquam, en
illo ad Ephe L i. ubi Apostolius pinnuam de Christo dixit, quod Deus omnia subi cit'b mibus eius, statim addit: Et ipsum dedit caput 'per omnem Ecblesiam, . ne
non ex illo ad Hebr. s. Nee qi quam sibi
riFovit . ut Pontistae feret , sed qui locutus
es ad eum, Rhu, meus es tu, H. Ex quibus locis ccilligere licet Apostolum significare, quid Curistus dignitatem , & ρο- testatem capitis, ac Pontificis sibi peculiarem habuit ab aeterno Patre concessam ἔtamquam quid distinctum a gratia pers nati, & sanctificante. Nihilominus hae utraque gratia requirutur ad munus capitis implendum, non se-eus , ac persecta iuris, & consuetudinum notitia, morum probitas, di summa eruditio desideratur in judice ; nam sicut illae ori nes conditiones, & persectiones hominem reddunt idoneum , ut a Rege instituatur Judex, de ut debile judicis munus impleat et
sic gratia sanctis cans, & personalis Christum Digils Zos ny COOR
12쪽
stum efficiebant dignum, quia Deo hominum, & Angelorum caput institueretur. Et quemadmodum illae judicis praecellentiae nullam per se aut horitatem iudici conserunt; ita nec gratia persbnalis, & sanctificans conferebant Christo dignitatem capitis . Sed sicut necessum est, ut judici praeter eximiam notitiam , de morum probitatem conferatur a Rege authoritas iudicandi :ita necessum est , ut etiam Christo praeter gratiam personalem, & sanctificantem accedat sibi ab aeterno Patre concessa capitis aut horitas, per quam tam homines,
quam Angeli ipsi subueiciantur, & a Deo
bonorum omnium Oceano omnis vitae spj-
ritualis sensus , de motus in ipsos homines , de Angelos per Christum deriveritur . Dc nique , quemadmodum judicis dignitas nihil physicum importat, sed dumtaxat aliquid morale , nempe meram Regis deputationem ait istud munus obeundum; ita nec dignitas capitis aliquid p sicum imprimit Christo, sed significat s Iam deputationem Christi a Deo ue quam potast actu. de formaliter exercere in Αngelos , de homines, in quos de facto innuit , aut influere potest vitam , dc minium gratiae.
Petra ι An Christus aeque proprie dici possit cor Ecclesiae, ac dicitur caput. Respondet Alensis loco supra laudato ex authore libri de anima , & spiritu apud , , S. Augustinum, quod triplex est vis ani-
,, mae ad corpus, scilicet vis naturalis, quae ,, Ore ratur in hepate : & vis vitalis, quae ,, Operatur in corde: &vis animalis, quae M operatur in cerebro in naιuralis dicituris illa, quae est nutritiva: sicut digestiva, ri retentiva , expulsiva , & augmentativa. ris vitalis, quae operatur in corde, estis illa, unde est motus cordis continue . ,, Hs animalis est illa, quae operatur in ce-
,, rebro, unde est motus , & sensus in is membris : & secundiim hoc dividunturri motus , de spirit m , qui sunt vehiculari virtutum, scilicet in spiritum vitalem ,
, , naturalem, & animalem: sed operati is nes virtutis naturalis omnino sunt invori luntariae, nec subjectae sunt rationi: operi rationes animales omnino subjectae sunt ,, rationi, & ideo recipiunt imperium ab ,, ipsa: Operationes vitales partim sunt sub- ,, jectae rationi, partim non: & ideo par- ,, tim sunt voluntariae , partim naturales .
D decundi im hoc ergo dicendum, quod illo
motus, qui est a Christo capite in cor- ,, pus Ecclesiae, est omnino secundum mΟ- istum voluntarium , qui smeliciter non ,, est naturalis , vel vitalis : ideo potius iadebet diei Cnristus caput Ecclesiae I W- is taphorice secundum illum motum, quam ,,
an , is quomori rarissus sit eaput omnium
Notandum D 'O homines universim spectari posse in quadruplici statu, scilicet beatitudinis, damnationis, peregrinationis, dc purgationis. Primus flatus comprehendit omnes Beatos, qui intuitiva Dei visione , & amore praestantissimo potiuntur , ejusque aeterna voluptate, ac scelicitate fruuntur. Secundus flatus involvit eos omnes, qui cruciatibus aeternis addi et i sunt, nec ullam spem habent beatitudinis assequendae. Tertius complectitur omnes homines viatores sive justos , sive peccatores ,
sive fideles actu, aut potestate, seu quidefacto fidem habent , aut qui illam aliquando accepturi sunt; sive infideles actu,
qui aliquando fide sunt illustrandi , sive
infideles potestate, seu eos omnes, qui in infidelitate degentes nusquam veritatis luce sunt illuminandi . suartus denique status significat omnes animas degentes in Purgatorio , habentes quidem fidem , spem , &charitatem, quae nondum tamen omne debitum divinae justitiae pro admissis culpis
exol erunt. Quaelitur autem, an respeciuomnium universim hominum hoc in qu
druplici statu spectatorum Christus dicatur proprie caput.
to , quod etsi Christus Dominus diei pqssit
hominum caput; vel quia habet principatum, qua ratione Rex dicitur caput Regni ; HI quia omnibus creaturis dignitate, ac nobilitate praestat, qua ratione censeri posset hominum, de Angelorum caput , sicut leo dicitur caput animalium, quia est nobilissimum. Vel quia singulis hominibus Providet; quemadmodum Pater familias suae ramiliae caput appellatur , quia singulis , uae necessaria sunt, providet, de admini-rat. Hel quia ipse recipit a Spiritu sancto omnem gratiae plenitumnem , sicut caput ab anima recipit vitae Plenitudinem :Tamcu
13쪽
ε Trata. I. Disp. III. Art. I. Sect. I. Quaest. II.
Tamen , inquit, propria ratione dicituris Caput rei per rationem influentiae, ut scutis ab ipso capite est influentia sensus , &ri motus secundum diversas partes ejus; quiari ab anteriori parte capitis fluunt nervi , ,, per quos fluit sensus ad membra; a po- is steriori vero parte fluunt nervi, per quosis fluunt motus ab anima ad singula mem- ,, bra. Similiter christus in Ecclassitam in-ri fluit sensumi &motum spiritualiter: sen- ,, sum quidem influit per fidem: motum verori per amorem influit enim sensum fidei, & motum amoris & illa ratione proprie ,, dicitur caput Ecclesiae. Unde secundi im,, quod videmus, quod caput quodam mori do gerit vicem animae in movendo cor-M pus, &consulendo ei per sensum; ita estri de Christo respectu Ecclesiae; quia se ha-- bet ad ipsam in ratione moventis, &conis sulentis pcr sensum gratiae , quem ei inis fluit. Unde ipse est caput cor potis Ec- , , clesiae . Glost. Capiti Omnia subiecta sunt, , ad Ferandum : id autem , scilicet caput, ri supra locatum es ad consulendum s quia
,, ipsius animae quodam modo vicem gerit ca-
, , put. In hoc quod dicit ad operandtim , is ostendit quomodo motus sat, a capite is in membris. In hoc quod dicit ad remis sulendum , ostendit, quod sensus est ab is ipso in membris.
Nolandum tertio, actus, quos Christus exercuit, vel etiam nunc exercet in ratione capitis hominum , de Angelorum , posse considerari in duplici disserentia; vel enim ii sunt, quibus promeruit Angelis, di hominibus gratiam sanctificantem , &catera dona supernaturalia : vel ii sunt , quibus de facto, & realiter gratia sanctificans, & illa dona dantur Angelis, & hominibus ex merito Christi, & per ejus influxum; inter quos, ut docte advertit Isanr-bertus disp. 2. art. . haec est distercntia , quod priores actuν postulenta lualem existentiam suae causae, dum de facto eliciuntur, quodque Datia habitualis concurrat physicc, &essicienter ad illorum elicitionem 3 eo scilicet modo , quo supernaturales habitus concurrunt ad actus tibi proportionatos: posteriores vero minimc postulent actua- Iem existentiam suae causae; sed susticit sola suturitionis eorum praevisio , & moralis motio excitans ipsu in agens principale , qua ratione Christi merita pia visa inummoverunt, ut gratiam largiretur non s
lum Angclis , sed etiam primis parcntibus, ac patribus veteris Testamenti . His ita praenotatis , sit
CHristus Dominus revera est actu eaput
Beatorum : non vero damnatorum, tam
actu , quam potentia . Prima pars est evidens : siquidem Beati non sunt adepti suam beatitudinem , ac felicem sortem , nisi mediante gratia ipsis intuitu meritorum Christi concessa, ut alias probabimus : maxime in Tractatu de gratia , ubi demonstrabimus gratiam omnibus , & singulis hominibus suisse concessam intuita metitorum Christi. Secunda pars etiam clara est; nam damnati sunt incapaces gratiae, & gloriae : ergo respectu illorum Christus nec actu , nec potentia est caput. Consicquentia patet; siquidem Christus non habet rationem capitis,nili propter actualem, vel potentialem influxum gratiae, & gloriae, ac donorum i per naturalium . Antecedens etiam certum est; damnati namque sunt in termino omnino invariabili, & extra statum, & stem obtinendae gratiae, ac consequendae beatitudinis : igitur omnino incapaces sunt recipiendi influxum gratiae, aut gloriae: Dices primo: Probabile est aliquos damnatos habere aliquid solatii: nam probabilius esse judicavimus pueros sine baptismate ante usum rationis , & libertatis ex hac vita migrantes, non cruciari poena sensus. Similiter plurimi Iheologi prol, abi Ie existimant cum Doctore , quod damnati non sint in aeternum cruciandi pro levioribus,& venialibus culpis , quae dumtaxat tem poraneam fati,factionem , poenam exigunt: sed illud solatii non obtinent, nisi ex meritis Christi: ergo christus habet aliquem influxum in eos; Zc subinde est e rum caput, quia caput non influit , nisi in membra sibi conjuncta: Respondeo , permissa majore , negando minorem, illud enim solatii non eis conceditur intuitu meritorum Christi , sed dumtaxat ex Dei generali providentia, &justitia , quae reddit unicuique secundi imopera eius , nec aliquem punit ultra de
Dices seeuηῶ : In damnatis bapti Eatis , 8e sacris ordinibus initiatis remanent characteres baptismi , & ordinis 3 scd illi characteres per haec sacramenta impressi
14쪽
sunt dumtaxat ex mei his Christi , quia
sunt est e stus sacraiventorum, quae nullum
habent effectum, nisi per Christumo: ergo non tantum in potentia sed etiam in actu , Christus est caput ejusmodi damn
Respondeo, Characteres illos filisse quidem primum impressos per influxum a Christo capite: ergo ex natura sua, & Pr pria institutione ordinantur ad bonum supernaturale gratiae, de gloriae, oc ideo quam-diit ad hoc bonum ordinantur, vel possunt ordinari ερ dici debent eflectus illius influxus, qui est a Cni isto capite: in damnatis autem nec amplius ordinantur, nec postunt ordinari ad tale bonum supernaturale, sed potitis
in cis remanent ad tornwntum, & ignominiam ; unde propter ejusmodi characteres non censetur christus de facto caput damnatorum, qui illis sunt insigniti.
CHristus Dominus est actu eaput omnium
Φiatorum filium tam iustorum , quam peccatorum: potentia vero est dumtaxat caput Metium. Hac concluso quoad utramque partem est communis inter Jheologos ι quarum prima constat quantum ad justos Fideles; corum enim c. hristus censetur caput , in quos habet influxum vitae spiritualis: sed in peccatores fideles talem habet influxum ; siquidem illi quantumvis Dcoer peccatum insensi, Sc ab ipso odio ha-iti; nihilominus Christo uniuntur vinculo fidei, quae est principium, & seminarium vitae spiritualis : quippe in fide tamquam in radice , dc iundamento firmatur tota spiritualis structura: igitur eorum Christus
Censetur caput. Deinde Christus cst eorum omnium caput, qui sunt revera de corpore Ecclesiae : sed omnes fideles , etsi inmortali peccato existant, sunt vera Eccle-liae membra, saltem secundum quid, quia licci non habeant perfectam, A completam unionem cum Claristo per charitatem, ex gratiam sanctificantcm; tamen' ipsi uniuntur per fidem, a o spem, nec- non & per alia dona supernaturalia, quae non nisi intuitu meritorum Christi a Deo recipiunt; igitur eorum Christus est caput . Maior Constat, clim enim Christus sit caput Ecclesiae, est etiam caput omnium ad Ecclesiam pertinentium . Minor vero patet extractatu de Ecclesia, ubi declaratur, quod
peccatores, qui fidem non eiurarunt, nec extinxerunt, sunt Ecclesiae membra. secunda pars etiam admittitur ab omnibus; omnes enim infideles , quamdiu vivunt, possunt recipere influxum vitae spiritualis a Christo; siquidem illis praedicari potest Evangelium, & baptismi gratiam pos sunt assequiue subindeque fideles fieri, de Ecclesiae membra . Insuper Christus pro iis sanguinem suum fudit, dc aeterno Patri pro singulis hominibus merita sua obtulit . Unde sanguis ille pretiosissimus de se suia ficientissimus est ad obtinendam gratiam conversionis , qua singuli homines , pro quibus fusus est, ad fidem se se recipiant,& emciantur actu Ecclesiae membra. Denique, infideles habent liberum arbitrium, quod a Deo flecti poteste malo in bonum. Unde quamquam illi non sint actu de Ecclesia, sunt tamen de ea potentia, quae quidem potentia incorporationis eorum inter
membra Ecclesiae, hoc triplici fundamento nititur; scilicet Praedicatione Evangelii , quod ipsis annuntiari potest: Sanguine Chrisii pro iis emisio : Iertio denique arbitrii libertate . Addi potest etiam auxilium actuale gratiae singulis hominibus a Deo concessae, quo fideles actu fieri possent de Ecclesia ,
si recte eo subsidio uterentur. Dices: Christus non est actu caput eo rum, qui non sunt actu partes, & membra Ecclesiae : sed peccatores , etsi fideles sint, non pertinent ad Ecclesiam, nec sunt partes, aut membrum illius: crgo nec Christus est corum caput actu. Maior constat ex dictis. Minor vero probatur: Primo quidem ex Apostolo dicente ad Ephelios s. quod Christus dilexit Ecclesiam , o, seipsum tradidit pro ea, ut illam sanctificaret , mundans eam lavacro aquae in verbo vitae , ut
eκbiberet ipse sibi gloriosam Eecle tam non habentem maculam, aut rugam, aut aliquid fuse
modi, sed ut sis sancta, O, immaculata: Secundo ex SS. Patribus, opriam epistola ad Magnum , Hieroumo in expositione praefati textus Apostoli, Augustim pluribi, maximul ib. de Unitate Ecclesiae cap. II. Et eorum ratio est, quia peccatores sunt membra civitatis Babylonicae, cuJus caput est diabolus: igitur non possunt esse membra civitatisv rusalem , id est Ecclesiae. . Antecedens probat S. Augustinus lib. I q. de civit. Dei,cap.28. ubi docet, quini sicut amor Dei usque ad contemptum sui aedificat civitatem Jerusalem , ita amor sui usque ad contemptum
15쪽
8 Trae . I. Disp. III. Art. I. Dist. I. Quaest. II.
Dei aedificat civitatem Babylonis : sed Fi-dcles in mortali existentes non diligunt Deum usque ad contemptum sui, imo seipsos diligunt usque ad. contemptum Dei . Tertiὸ , Concilium Tridentinum , sesI. 6. cap. 7. dicit Charitatem esse id, per quod homo vivum Christi membrum efficitur ιDenique ex Symbolo Apostolorum Ecclesia dicitur sancta : si autem mali esent de
Ecclesia, cum eorum numerus longe justos excedat , potius esset dicenda peccatrix , uam sancta ; igitur peccatores nec sunticendi de Ecesesia , nec consequenter Christus est eorum caput. Respondeo , concessa majore , negando minorem , ct ad textum Apostoli dico , eum non esse intelligendum de Ecclesia , qualis nunc est in terris militans , sed qualis erit in futuro, ut exponit S. Augustinus lib. a. Retractationum cap. Iq. Ubicamque , inquit , commemoravi Ecclesiam non babentem maculam , neque ruam , non sic accipis um, quasi am sit, sed quia proaratuν, Mi sit quando apparebit etiam Hrissa ἰ unde
appellatur tota pulchra sine macula , &ruga , non pro statu vitae praesentis , sed beatitudinis: Nam, inquit S. Thomas qu. 8. art. 3. ad a. esse Eccisum glarissam non bahentem maculam , neque rugam , est ultimus
Dis, ad quem perducimur per Passionem CBLfli; unde Me erit in flatu patrMe, non autem in flam viae, in qua si dixerimur , pereatum non babemus, nos ipsos seducimus , ut diei.
rur primo Ioan. 2. Si autem contendas Apostolum loqui de Ecclesia secundum statum praesentem, quae ctiam ut nunc est sancta dicitur: Respondeo eam dici me macula,'ruga , non penes omnia membra, quibus constat; sed ob puritatem fidei, seu immunitatem ab omni errore in doctrina, quam profitetur, nec- non ob aequitatem praeceptorum , quae mandat observanda; vel quia sanguine agni tincta,& respersa divino cultui mancipatur: vel denique ita dicitur, non quod omni prorsus macula careat: sed quia in praestantioribus suis membi is nullam habet maculam, a quibus simpliciter quis valeat appellari maculosus. Ita explicat S. Aisustinus lib. de persjugitiae cap.9. Ingredi sine macula , inques t , κω obfinia etiam illa dicitur, non qui iam
persectus es ; sed qui ad ipsam perjectionem
arrepresensi liter cumi , carens crininibus damnabilibus, atque ι a peccata venialia non negligens mundare eleemosenis.
S. Thomas autem ait, hune Apostoli I cum intelligi posse de exhibitione, quae erit in futuro per gloriam: si autem de exhibitione ver fidem, tunc diceretur, ut exhiberet tibi scilicet per fidem, Ecclesiam gloriosam , quia gloria magna est sequi Dominum, ut dicitur Ecclesiastici 23. Non habentem maculam i scilicet criminis mortalis ἔmolata es an iniquitate tua , Ieremiae a. Neque retam, id est duplicitatem intentio nis, quam non habent, qui recte conjunm sunt Christo, & Ecclesiae . Job. 23. RHAE me e testim rum dieant contra me , sed magis sanctam per intentionem , & immaculatam per omnimodam puritatem. Ad Concilium Tridentinum , etsi dicat, quod mali non sunt viva membra Ecclesiae, quia fides sine charitate mortua est ι hoc tamen non impedit quin sint Ecclesiae vera membra, quia actu uniuntur & Christo,& caeteris membris per fidem, quae supponitur esse in eis.
Ad SS. Patres dico, eos censuisse non esse malos membra Ecclesae quoad esse finale, licet sint ejus membra quoad esse formale, hoe est quantum ad finem , & fruetus , propter quos instituta est Ecclesia, quia ad hoc est instituta Ecclesia, ut homines aliquando beatitudine aeterna donentur. Unde
Augustinus passim ait; Esse in mel a sadbareres iustis quemadmodum palea est in
area, b, ad erat tritico, donec, vel judicio Ecclesiae separentur per excommunicationem, vel ipsi sua sponte prosiliant foras ex
Ecclesiam persequentes , aut contemnentes eandem, vel denique a Deo exterminentur per mortem in aeternam damnationem, dc
ut palea igni deputentur. Ad id quod dicitur malos esse membra diaboli: Respondeo merito esse membra diaboli, & fide membra Christi. Ad id quod
subiungitur nos profiteri in Symbolo, Ecclesiam esse sanctam; Respondeo dici sanctam: Primo, quia totum a parte praecipua denominatur: sunt autem justi pars Ecclesiae praecipua . secun , quia continet in se omnia instrumenta, omniaque media sanctificationis hominum instituta a Christo , scilicet verbum Dei, sacramenta, ordinem iustitiae servandae , totumque thesaurum Christi Domini meritorum . Tenio , quia sanctificat ministerialiter per ea, quae accepit a Christo, quomodo dicitur medicina sana , quia lanat ; Ivario , sancta dicitur, quia extra illam non est vera lanctitas. gainm
16쪽
, quia sanguine Christi est consecrata . Eo modo templa dicuntur sancta post consecrationem. Meu denique, sane a nuncupatur, quia stabilis, firma, inviolabilis semper perseverat. Dices seeundo : Membra alicujus corpOris non possunt esse sibi invicem contraria : sed iusti, & peccatores inter se contrariantur; siquidem Ecclesiastici 3 . CGrra malam bonum est , is emtra visum ia- sum pereator ergo membrum Ecclesiae pec
D ιηgva manum et Membra corporis naturalis nequeunt esse sibi invicem contraria, concedo: membra corporis mystici, nego:
fusticit enim quod haec in aliquibus invicem conveniant, licet dissideant in aliis: Unde
ut fideles peccatores censeantur membra
Ecclesiae, sufficit, ut cum justis in fide ,
de spe conveniant, nec- non in donis supernaturalibus , & in characteribus Baptismi, Confirmationis, aut indinis. Petes, an Christus censeatur etiam caput hominum, non solum quantum ad animam, sed etiam quantum ad corpus. Amrmat Alensis noster loco laudato 6. q. M probatque primo ex illo Apostoli I. adri Cor. 6. Nescitis quoniam corpora
membra sunt Cbrflip igitur ipse est caput
,, corporum nostrorum, sicut & anima- rum . Probat fecundo , quia corpora n
L stra duplicem habent conjunctionem cumri corpore Christi ue quia sunt ejusdem spe-M ciei : conjunetio vero, quae est propteris persectionem unam potest esse dupliciis ter: quia est yersectio naturae, & sicis anima est perfectio : & est perfectiose sanctificationis nostrae, & hic est Spiti-
tus sanctus . Dicendum ergo, quod at- tendendo persectionem naturae, quae estis anima 3 sic corpora nostra , & corpusia Christi habenthrseetionem unam: quia se alia est anima Christi, quae perficit cor-
,, pus secundum numerum, & quae coris pora nostra; sed corpora nostra habentri mrsectionem unam, accipiendo perse- , , ctionem sanctificationis, quae est Spiri- tus sanctus : persectio enim corp'ris non ,, solum est anima, sed etiam Spiritus san-m ctus, cujus corpora nostra templum sunt.., sicut habetur: Nescisis, quoniam me is bra vestra templum sunt Spiritus sancti p., sed anima perscit quarum ad esse sanctificationi S.
. Idem aut Spiritus lanctus, qui sinctificat corpus Christi, sanctificat & corpora nostra 3 cum sumus in fide, de charitate rex hac speciali sanctificatione imprimitur di ositio, & pertinent ad gloriam resur rectionis. Uniue Apostolus probat per hoc
corporum resurrectionem gloriosam dicens: si spiritus eius, qui suscitavit Iesium a momitiis, babitat in nobis . vivi abit is, momtalia eo ora nostra; propter inbabitantem spiaritum sanctum in nobis.
dem a. f. I. Cnristum quatuor modis dici posse caput aliquorum membrorum, scilicet vel secundum dignitatem , Ac e ternam gubernationem , de denominationem , vel secundum influxum cujusdam gratiae illuminantis , & gloriae accident iis , vel secundum influxum gratiae iustificantis, & floriae essentialis ι vel denique secundum conformitatem corporis cum capite . Certum est autem , inquit,art. a. g. I. quod Christus in quantum homo , non est caput Angelorum simpliciter ratione conssirmitatis 3 sed tantum s
cuiatim quid ι quia non est conformis Angelis in natura simpliciter , sed secundum quod anima rationalis , quantum ad partem superiorem intellectivam , habet consarmitatem cum Angelis 3 licet enim natura Angelica , de anima Christi sicut Zenostra, non sint ejusdem speciei; sunt i men eiusdem rationis : saltem generi cc , quia conveniunt in natura substantiali spiritali . Certum est pariter, quod Christus sit inferior Angelis secundum humanitatem ι siquidem humanitas secundum se sumpta , longe inserioris est dignitatis , quam natura Angelica . Unde Apostolus ad Heb. 2. Christo adaptat illud bial. 8.Μinuisti eum paulo minui ab Angelis. Et suta dit . Eum autem, qui moduo , quam angeli minoratus est , videmus Iesum propter pals
nem mortis gloria , bonare coronatum Iunde supereii dissicultas, an Christus sit
Angelorum caput ratione domitiationis ,& influentiae.
Notandum feeunia, ex eodem Alentiari. 3.,, 6.q quod Christus influit gratiam coris ,, pori Ecclesiae, & membris ejus tribus m ,, dis . Uno modo per modum meriti: alio modo
17쪽
Io . Dact. I. Disp. III. Art. I. Mist. L Quaest. II L
s, modo per modum exemplaris : tertio ,, modo per modum capitis . Per modums, meriti , est in nobis gratia ab ipso Chri- ,, sto homine: quia ipse est , qui meruit
nobis gratiam , per quam remitterentur peccata nostra, & gratiam, qua Cogn
,, iceremus, & diligeremus ipsum, & om-ri nibus credentibus in ipsum, & dilitantiis bus hoc meruit ; secundiim quod habe- tur : Sicut per unius timinis inobedien- ,, tiam constituti sunt multi peccatores ue ita ,, per unius bominis Christi obedientiam 1osti,, constituuntur multi . Secundo modo in- ,, fluit nobis gratiam per modum exemplaris: M sicut enim videmus, quod se habet exemis plar ad exemplum, & quodammodo exem- ,, plum educitur ab exemplari: ita in ipso,, Christo homine est exemplar propositum ,, gratiae, cui debemus nos coaptare, &., Conformare. Unde ipse est Mer vitae ,
,, juxta quem dcbent scribi nostri , id est ,, scienthe, quae sunt libri, ut habetur in
,, Apocal.2o. Et ista eductio signatur: Priis mus homo de terra terrenus, secundus is homo de Coelo coelestis: sicut ergo por- ,, lavimuSinruginem terreni, portemus ima- ,, nem c testis . Tertius modus influen- ,, tiae ab ipso , est per modum capitis 3 est ,, autem quidam amor, & appetitus natu- ,, ratis capitis ad membra: ipsum enim c ,, Put quodam naturali amore diligit mem- ,, Dra: unde, ct spirivus animales, qui sunt ,, in capite, ex hoc amore decurrunt a ca- ,, pite in membris ue unde si aliquod mem- ,, Drum doleat, concurrunt spiritus a ca-
is pite ad partem illam dolentem, & ibi
,, colliguntur . Influentia ergo. capitis ad ,, menibra , ut sensificentur , dc moveanis tur, est per naturalem amorem, & huncis appetitum implet spiritus animalis fluens,, a capite in membra, vel in membris. 1e,, cundum hoc dicendum, quod spiritus in-s, creatu S , per quem est nobis communio,, totius I rinitatis, scilicet, Spiritus san- ,, elus, abundat in nostro capite, scilicet
ri Christo , & iplius Christi, & suae beatae
,, animae est desiderium, ut participemus se suum Spiritum. Ipse vero Spiritus explα is desiderium, quod habet Christus ad nos ;
Propter amorem, quem habet erga nΟS. Et hoc modo est influentia gratiae a Chri- sto capite in corpus Ecclesiae 3 Unde Hugo: Sicut Spiritus nominis mediante capite
ad membra descendit vivificanda; Sic Spiritus sanctus per Christum venit ad Christi nos: cujus plenitudo quidem est in capitet
participatio vero in mcmbris. Notandum tertio , christum Dominum revera meruisse gratiam , & gloriam Angeistis: Tum quia est causa finalis, & exemplaris eorum beatitudinis r Tum quia est causa emciens meritoria praedestinationis eorumdem per merita futura, Ec praevisa:
Tum quia Christus fuit illis propostus ab
instanti suae creationis tamquam oblectum, in quod tendere , & credere debebant εsuerunt enim & ipsi viatores , & habuerunt dona illa supernaturalia, quibus pervcnitur Communiter ad beatitudinem per
Christi merita praevisa , ut infra patebit agendo de merito Christi.
eaput Angelorum fecundem dignitatem, in xum. Probatur ex ipso Christi D mini Oraculo; ipse enim a mortuis excitatus ait, Matthaei 28. Data est mibi omnis pol fas in caelo, O, in terra. Et ApostoIus P
trus 3. Prosectus, ait, in Metum sub tectis sibi Angelis, On 'testatibus , o, Virtutibus . Et Paulus in Epistola ad Ephes. Principatum illum Christi Domini insigni, ac IucuIento
praeconio honestat: divinae operationem p tentiae, ac virtutis praedicans, quam oper tus est in Christo; suscitans illum a mortuis, is, constituens ad dexteram suam in caelestiabus supra omnem principatum: O, potestatem, Ο, virtutem , is, dominationem , is, omne nomen , quos nominatur , non solum in Mesaeculo, sed etiam in futura: i , Omnia sulf
eit sub pedibus qui . Omnium igitur non solum hominum, sed etiam Angelorum tam bonorum , quam malorum, Dominus cst Christus, de subjectos habet omnes, habebitque maxime post judicium, quando sub pedibus ejus jacebunt omnes inimici erus. Colligitur etiam haec veritas ex 2. ad C lost' ubi Apostolus Christum appellat caput omnis principatuS: D CHisto, inquit,lat omnis plenitxdo Divinitatis corporaliter , is, estis in illo repleti, qui es eaput omnis principatus, i potesatis. Manifestum autem cst, quod plenitudo divinitatis non habitat in Christo secundum divinam naturam, sed secundiim humanam. Unde subdit Apostolus : In quo on resurrexistis per fidem operationis Dei, qui suscitavis illum a mortuis ; r surrectio enim solum convenit Christo, qua homo
18쪽
homo est. Similiter enim Apostolus ad Heb. c. a. Christo, ut diximus, adaptat il- Iud Psal.8. Μinuisti eum pausi minus ab Angelis : Gloria , , Mηore eorοηιsi eum, is existituisti eum super opera manuum tuarum , omnia subiecisi sub pedibus eius . Et statim subdit: D eo enim, quod omnia ei subjecu, nihil ι iss ei non subiectum. Probatur ste-ri ex M. Patribus . Nam Hieronymus exponens supra dicta verba Epistolae ad Ephes ait: Non solum ruminum , sed etiam Angelarum , cunctarumque virtutum is rarisiarisium creaturarum Ecclesis intestim potest. Similiter S. Ambrosius Epist.37. allirmat Christum Angelorum perinde, ut hominum , esse caput, & vim illam influentem in corpus a Capite ad eos quoque permanaret In quo christo mn s iam soctorum bominum , inquit, sedomnium
credentium, omnium etiam rationabssium, vi
tutum, ac potesatum connexionem fidei, spiritusque accipiendum arbitror I ut per arm niam quandam virtutum , ac nun eriorum corpus unum ex amnibus rationabilis naturas ritibus adbineat evisi suo Cisisti, ita aea. Marionis compin connexa , ut M tactu quia iam iunctura singulorum a rentium H Pare videatur. bubscribit S. Cyrillus lib.s in Isaiam explicans haec verba capitis sq.
Metare seritis ubi ait: Per imum C, umomnis Ductificatio spiritualis tum in sanctis gelis , tum in nobis i i in sta est : Unde
lib. 9. de adoratione in spiritu , hanc in Anselorum, hominumque consociationem, in idem corpus Ecclesiae per Christum factam, mystice putat adumbratam fuisse in Tabernaculi descriptione , in qua aulaea fuisse dicuntur, quibus intextae erant Ch rubinorum emgies: sua res, inquit, figηificabat supremis ima esse coniuncta , cuia fibus metem, quae in terris degit , esse connexam. Idem docet S. Augustinus in Psal.36.
Concione tibi ait: Chrsus caput o ,
c us membra sunt omnes, qui ab initio su runt lini , eoniuncti etiam regionibus annorum, exercitibus.
Ratione etiam haec veritas firmatur: Christus est caput eorum omnium, qui ad ejusdem mystici corporis Ecclesiae integriintem concurrianti sed Ecclesia tam ex Angelis, quam ex hominibus integratur velut unum Corpus mysticum, unave spiritalis civitas: igitur eorum omnium Christus est caput. Major constat ex dictis. Minor vero Pr
batur ex parabola de Patare, de ovibus,
Lucaei in qua asseritur unum esse ovile . . ad quod pertinent 00. oves resiste in deserto, quibus significatur Angelorum multitudo, Se illa ovis perdita , ac palabunda, quam zelantissimus Pastor quaerit, videlicet humanum genus. Confirmatur ex illo Heb.Iet. Non aeresuis adtractabilemmaatem, is Meessibilem ignem, sed Mes is ad Ion montem , Ο aa civitatem Dei viventis Ierusalem eaelestem , O multorum millium Angelorum frequentiam , is, Eoriolam primitivorum , qui emseripti sunt in caelis : Quibus verbis S. Apostolus effert Ecclesiam super Synagogam, ex eo, quod Synagoga accesserit ad moritem tra-mbilem: Ecclesia vero ad montem coeIe sum Sion , seu ad unionem, & frequentiam cum Angelis. Confirmatur insuper , ex eo , quod Conditiones capitis conveniant Christo , ut homini respectu Angelorum. Nam pri- , meminet illis ordine dignitatis , ut proinat Apostolus Heb. I. Tantum, inquit, molire angelis effectus , quanto dierentius pr tuis nomen haereditavit. Feranas , est illis praestantior , & persectior in bonis spiritualibus , & Deo propinquior . Ad gwens enim Angelarum dixit aliquando. Sede a de tris meis p ait Apostolus . Tertiὀ, influit in eos gratiam , dc gloriam , ut patebieco lusione sequenti. Dius pri- : Debet esse quaedam con sormitas naturae inter Caput, dc membra: sed nulla est inter Christum , de Ange los : ergo, &c. Distinguo minorem r Debet esse consorismitas omnimoda, de Implex , nego e s Cundum. quid , concedo : siquidem Christus, ut homo cum Αn3elis saltem gene- .rice convenit ratione animae, quae inuti siesubstantia spiritualis cum Angelis purc spiritualibus saltem generiue convenit. Ad quὀd Christus , ut homo , Ac Angeli vi dentur esse ejusdem speciei, saltem moralis , in quantum sci Iicet .habent eamdem specie charitatem, gratiam sanctificantem.& beatitudinem.
Dires secundo , Eorum Christus est caput , quorum est sponsus et sed Christus . ut homo, non est sponsus Angelarum s
Raespondeo primὸ , negari posse majorem, quia strictior desideratur convenientia inter sponsum , de sponsam , quam intescaput mysticum, di membra. I aes Mea se
19쪽
ηri , quod licet Christus , ut homo ,
non ita proprie dicatur caput Angelorum,ac hominum ; nihilominus aliquatenus est etiam Angelorum sponsus , ut docet S. Bernardus serm. 27. in Cantica his verbis: Clim haberet sponsam in remens sibi a principis , multitudinem Angelorum , placuit et , de hominibus continuare Eccle m , atque
uniri illi quae de eaeis est , ui β ίμημ
CB stui Dominus influit in antelis non
solum illuminationes . beariminem iaccidentalem, sed-gratiam sancti antem,idi, gloriam semialem . Haec colligitur, &probatur iisdem authoritatibus SS. Patrum, quibus firmata fuit prima conclusio: Priamam parto luculenter explicat S. Di ylius lib. de coelesti hierarchia cap. 7. uni docet Anselos a Iesu tamquam supremo Rntistite institui, & arcana mysteria per doceri: Inferiores, inquit, substantinum cae- Isium ordines ab sublimioribus,'eonsent area ratio postulat , deifiearum operationum memias perdoceri, quae autem supra omnes omisent, ab ipsa principe divinitate , quan-rum fas est , Q rationibus initiari . Denim nonnullas illarum referunt a prioribus distem res, Dominum illum esse caelisum virtutum, Di Regem gloriae , qui, ut bominem dec sat in caelum assumptus est; alias vero Iesum sum per ni-tes, O, divisae pro nobιι operati is scientiam disiere cupientes, quas ipsemet Iesus per se, nullo isterposito, Iacris no-rionibus imbuit, Ο primaria commumcatione benignae suae in bomines scientiae notitiam impertit: Christus itaque primos Angelos Per se docet, iisque ianctiorum mysteri Tum arcana patefacit, non solum , qua Deus est, sed etiam, ut est homo : igitur revera in Angelos habet influxum. Eamdem velitatem probat Alensis noster s. q. supra laudato, dicens Angelos reciperea Christo cognitionem veritatis, & hon Tem , S dulcedinem , & jucunὸitatem .
Cognitionem veritatis, quia erudiuntur ab ,, ipsos imo pei Ecclesiam etiam, quae esta, COIpus eius, innotuit eis mysterium Indis Uarnationis, nec erubescunt erudiri per ,, ipsam : Unde Apostolus : Ut mra eat ,, princi s , is pol statibus in caelestibus,, ρσt Ecclesiam muιιφον ma graim μι se
eis is Christo Iesu Domino nostra . Item i,
sicut dicit ibi gloss. Innotescat per Eccle- rissam, quae dona Dei recipit; id est, per is Apostolos in Ecclesia praedicantes princi- is
pibus , & potestatibus, id est , diversis is
ordinibus Angelorum, qui sunt in coele- , , stibus, id est, in coelo: ubi & nos eri- , , mus. Dicit namque beatus Hieronymus, ,, Angelicas dignitates supramemoratum , , mysterium ad plenum non intellexisse, do- ,,
nec completa est passio Christi, & Ap is
stolorum praedicatio per gentes dilatata. is Item accipiunt Mnorem, qui attenditur is quantum ad reparationem, seu restaura- ,, tionem ruinae Angelicat: non enim parum Derat eis detractum, per Incarnationem, ride Passionem fit reparatio, seu restaura- istioruinae Angelicae per homines, implen- istes numerum ipsorum Angelorum , secun- ,,
dum quod habetur: Iudicabit in nationia isbus , implebit ruinas , i c. Benedictus ,,
Deus, de Pater Domini nostri Jesu Chri- δε sti, &c. sui pro suiu in eo ispensationem is
enitudinis temporum, instaurare omnia in ,,
CH ο, quae in caelo, in qua in terra sunt is in ipso, i . Glossa dicit, proposuit in- is
staurare, id est, ad primum statum redu- iscere omnia per peccatum destructa; Αn- , , gelos , & nomines : quia per hominis is
restitutionem ruina Anytorum repara- ritur , instaurantur, quae in cCelis sunt , is
scilicet quod cecidit in Angelis, restau- istatur in hominibus . .
Item recipiunt dulcedinem ,s O, iucundisatem ab ipsa humanitate Chiisti: ha- bcni cnim magnam jucunditatem , & ,, dulcedinem in contemplatione diyinita- ,, tis, sed cum vident divinitatem in hu- is manitate , eis alius modus est dulcedi- ,, nis. Propter quod dicit Petrus: in quem is desiderant Angeli conspicere . Et hac taratione dicitur, colles fluent lacte, γ, melle. ,, Colles Angeli sunt , qui ante incarna ritionem fluebant mel in dulcedine contemplationis divinitatis in se: sed ex ejus is
incarnatione fluunt dulcedine cQntem- ,,
plationis divinitatis in humanitate, quae risignatur per lac. 33
Eadem veritas constat de beatitudine a ridentali; nam omnes Angeli ex Apostolo, ad Heb. I. sunt administratorii spiritus in ministerium misti propter cos, qui haereditatem capiunt salutis; nam omnis hominum salus est a Christo Domino, atque hinc
gaudia habent Angeli det i/luic hominum ,
20쪽
An Christus dici possit Caput Angelorum.
luxta illud Lucae I s. Gaudium eris angelii
Dei super νηο pereatore paenitentiam agen re 3 quae gaudia cum pertineant ad accidentalem gloriam eorum, sequitur, quod
Christus influit in illos gloriam acciden
Eamdem veritatem probat Seraphicus Doctor art. I. qu. ubi ut ostendat Christum revera habere influxum capitis tam in Angelos, quam in homines, Duc in eos, qui praecesserunt suam incarnationem, sive in eos, qui illam secuti sunt, idque secundum magis, − prius notat, quod sensus in spiritualibus attenditur quantum ad co- ,, gnitionem; motus vero quantum ad ef- is sectionem, &dilectionem, quae in P - ,, dus inclinans unumqucmque spiritum, , , & trahens ad locum sibi debitum : in- ,, fluere ergo motum, &sensum, est cauis sare in nobis fidem, de dilectionem, si- ve fidem operantem per dilectionem, s-
is Attendendum autem, quod cognitio, si & dilectio est in triplici differentia; quae- ,, dam, quae respicit statum meriti, &haecis dicitur gratuita : quaedam vero, in qua consistit substantia praemii, & haec dici-
tur gloriosa : quaeram, est utriqueri annexa, quae nec eli differentia meriti,
is nec praemii, sed bene esse. Secundi imis hanc triplicem dimerentiam cognitionis, ,, &dilectionis, est dicere, quod gratia ca- is pilis influat in membra, gratia increatari effective; sed gratia creata meritorie , &is dispositive: nam propter meritum Passi sionis Christi promissum Patribus praeri cedentibus dedit Deus realiam reconciis linionis: & propter exnibitum dat nori bis gratiam reconciliationis abundanis titis; in qua quidem gratia est sensus co- ,, gnitionis, & motus anectionis: & rursus is propter illam Passionem aperta est janua, is ut omnibus membris Christi detur dilari ctio, dc cognitio glotiosa, in quibus comri sisti e persectio motus, & sensus. EX e M dem Angelis mysteria multa revelantur, is ut gaudia multa referant de restauratiq- ne sua, quae invenitur facta per Chriis stum; & ideo etiam ipsi accipiant m is tum, & sensum. Probatur etiam urtia pars, nempe quod Christus influat in AngeIos gratiam sanctificantem, & gloriam essentialem4 quia
membrum ut membrum, debet constitui
Per formam intrinsecam , & inentia lam
corporis, cujus est membrum, &quae compori, & singulis ejus membris det esse, &non tantum per accidentalem, & cxtrinsecam: sed essentialis forma Ecclesiae triumphantis, non est sola illuminatio, vel gloria accidentalis, sed gratia sanctificans, &gloria ementialis, quia Deus posset alicui
extra Ecclesiam triumphantem, imo etiam militantem conferre ejusmodi illuminati nes : ergo Angeli non solum constituuntur membra Ecclesiae triumphantis per illuminationes accidentales, sed per influxum gratiae sanctificantis.
mines uniri Christo capiti , quam ab illo accipere influxum; sicut prilis est surculum inseri arbori, quam ab illa accipere influxum vegetationisue per quid tam Anpeli, quam homines uniantur Christo capiti, ut gratiam, & gloriam ab illo accipiant . 1 ι- mi
Respondeo, Angelos fuisse Christo tamquam capiti prius unitos per actus illos fidei, & amoris, q uibus sese ad iustificantem gratiam disposuerunt . de per ipsosmet habitus fidei, & gratiae; homines vero per
sacramenta in re, vel in voto sumpta. NeGobstat, quod bonum istud supernaturale, quo Angeli, & homines antecedenter uniuntur Christo ad recipiendum ejus influxum, si etiam ex Christi merito: Potest
cnim distingui in Christo duplex ossicium
circa Eccleuam: Primum, scilicet particulare, secundum quod facit membra spiritualia, eaque sibi conjungit; unde Isaiae I. vocatur Pater futuri saeculi: alterum officium
est capitis, quo in membra jam sibi inserta, & unita innuit motum spiritualem per gratiam, & alia ejusmodi dona. Ratione prioris influxus est generans, es Pater, ramtione posterioris est caput. Ex his sequitur Christum esse quoque caput eorum, qui extiterunt in statu innocentiae 3 ratione scilicet fidei, quam habuerunt; & si diutius in i Ilo persevera L sunt, sontinuo habuissent in Christum venturum ι cognovit enura per revelationem primus parens mysterium Incarnationis, ut norant Patres in illud Genes a. Erunt
duo in carne una 3 quod etiam de Christi matrimonio explicat Apostolus Ephes. S. sacramentum bor magnum is, dica in Coristo, O, in Ecclesia. suarum ad haec insuper Theologi , ariChidius sit caput omnis creaturae. B Re