장음표시 사용
21쪽
r Trach. I. Disp. III. Art. I. Se t. II. Quaest. I.
Respondent, quod sit ita, praecipue Galatinus lib. I. de arcanis Cathol. veritatis capit. I. ela Apostolus ad Coloss. i. illud
idem confirmat vocans Christum Primogenitam omnis creaturae; non quod in omnes creaturas influat gratiam, & gloriam; quippe quorum donorum non omnis creatura est capax, sed vel ratione imperii, &dominationis, juxta illud Psalmistae: Omnia
subiecisti jub pedibus eius, cyc. Quo sensu
1. Hieronymus in cap. I. ad Ephes. docet Christum etiam esse caput Daemonum, quia est illorum victor, & Dominus, vel quia omnis creatura per Incarnationem Christi recepit quamdam dignitatem; vel quia creaturis omnibus Christus utitur ad bonorum salutem; vel quia post judicium omnis creatura renovabitur , juxta illud Roman. 8. Expectatio ereaturae ν et elatinem filiorum Dei expectat. Quare Theodoretus in illud ad Hebr. a. Ut pro nobis gustaret mortem, dicit Christi mortem omnibus creaturis emolumem rum attulisse.
De regia Cisisti dignitate,' testate. CI ristum Dominum regia dignitate, ac potestate pollere nemo ibi inficias,
qui divinas Scripturas tantillum calluerit; in eis namque tam celebre est, tamque se quens illud assertum, ut quoties venturuSille repromissus M csuas piaenuntiatur, t ties appelletur Rex: Sic Danici a. &7. &Jererniae an de Cluisto ventulo dicitur: Regnabri Rex, i, sapiens erit, & Zachariae s. Ecce Rex rvus veniet tibi illus: Sic Angelus incarnationis praenuntius Mariam alloquens I .ucae I. Regnabir in domoIacob in aeternum, regni eius non erit Ams: Sic plerumque in novo Testantento Christus Rex appellatur , ac Ioann. I S. se Regem esse sciscitanti l)ilato contalus est ipse. Und Clemens Alex. I. 1tromatum: Rex, inquit, cyapa dimiis 1 eritis, abIudaeis Donuntiatus -cνeautis,'ignaris, i ab ipsis Propisiis praeiratus ostenitur.
Sed cu)usnodi regnum illud sit; spirita-
cris est inter Theologos altercatio: quibus- dain enim placuit Christum Uominum regiam habuisse dignitatem haereditaria suc-
Elia Urie ilantini nam, quod de stiiri Davidis Oriundus esset. Ita prae catcris sensisse videtur Epiphanius in haeresi Nazareorum . ubi ait: Regiam ignitatem a DominostesvCbri 3ο Δοbus 1 is es profectam, quia 6, ipse e.
Davidis Regis extitit Iemine seundum carnem, is, revera major quidam, augustiorque Rex Mab aeterno , Iecundum Di nitatem: Plerique Doctores Catholici docent eum revera habuisse regium dominium temporale, non quidem jure haereditario, ut vult S. Epiph nius, sed maximὰ ratione unionis iesius humanitatis ad Verbum: caeteri vero Theologi reclamant contendentes Christi regnum dumtaxat esse spirituale: quoniam autem haec disceptatio facile potest componi; idcirco unica dumtaxat Quaestione praesentem Sectionem absolvemus.
QUAESTIO UNICA. Utrum Cissus fuerit Rex spiritualis, an
Norandum primo, dignitatem regiam eam
dici. qua unus supremus Princeps,& Monaina jus summum habet in rempublicam, & potestatem imperandi, & legesserendi in iis , quae ad ejus gubernationem , administrationem, pacem, de tranquillitatem spectant. Haec autem duplex distingui potest : temporalis , & spiritualis: quarum prior spectat ad ipsius Reipublicae regimen, in iis maxime, quae temporalia sunt: Posterior vero ea praecipit, & statuit, quae vel Dei cultum, vel religionis decus, vel animarum salutem concernunt. De hac autem
duplici regia potestate, & dignitate sermo est in praesenti utrum Chiis ius Dominus revera fuerit Rex spiritualis, vel temporalis. Porro regia dignitas spiritualis quatenus in Christo Domino spretatur, est potestas quaedam, & lurisdictio, quam habeι in
universam Ecclesiam, sive militantem interris, sive triumphantem in caelis; maxime vero in militantem, secundum quam potestatem, & dignitatem Ch istus Dominus novam quamdam rempub. potuit constituere, nempe Ecclesiam; in ea superiores ordinare, necnon & praescribere media, quibus animae salus, & aetcrna vita facili negotio posset comparari. Hanc autem potestatcm,& dignitatem in Christo fuisse nullus Catholicorum dubitat, ut abunde probavimus in Tractatu de legibus, osteiadendo Christum vatias L 3es Evangelicas statuisse, necnon
de divellos in Ecclasia ordinum instituisse
22쪽
De Regia Dignitate Christi Domini.
Iradus, ac plurima media ad hominum is
utem operandum emcacissima : nihilominus quoniam hanc adversus manifestam veritatem plurimi hujus temporis haeretici re- Clamant, maxime vero Fociniani, idcirco non erit inutile hanc veritatem in praesenti quaestione demonstrare.' Norandum feeunia. duobus modis intelli-
ei posse Christum fuisse Regem tempora-sem , scilicet vel ratione Divinitatis, ves ratione humanitatis . Quod de facto fuerit
priori titulo, nemo dubitat; Deus enim est Rex, & Dominus omnium, controvertitur itaque, an fuerit Rex spiritualis ratione Dumanitatis. IUvper eum fuisse Regem hoc posteriori titulo intelligi potest adhuc dupliciter, videlicet veI de res is sura. Quod non fuerit de facto constat, quia temporibus vitae ejus alii R es fuerunt in Jerusalem, Ii t sorte non jure . Ada qθ cum vellent lutim constituere Regem tur , fugit in solitudincm. Restat itaque dissicultas, an jure suerit Rex temporalis ratione humanitatis. Demque, fuisse Reg temporalem iure, intelligi posset tripliciter, nimirum vel jure successionis, vel jure electionis, vel jure unionis cum Verbo Domino. Et primὸ quidem, quod non fuerit Rex temporalis aure electionis patet, quia sic numquam electus est, imo repudiatus a
Judaeis dicentibus Pilato, babemus Regem nisi Criarem : Restat igitur dubitatio, an fuerit Rex temporalis vel jure successionis, vel ratione unionis cum Verbo. andum tertiὀ, quod attinet ad regnum
temporale, & regimen omnino politicum Christi, maximam esse, ut diximus, apud aliquos Catholico, Doctores controversiam; aliqui enim, ut Mati s PatavinuS, &Joannes de Iaηduno dixerunt, Christum non solum non habuisse jus Regis super alios Repes, & Principes fiujus mundi, sed etiam 1llis jure subditum fuisso, & tributa jure desita persolvisse, non sponte, sed necessitate, & obligatione legis constrictum:
Hanc tamen sintentiam merito, ut haereticam damnavit Joannes 22. in quadam extravagante, ut refert Cardinalis surrecremata in lib. quarto Summae a. Par. cap. q7.
Est enim aperte contra illud Mati. 7. clima Christo exigeretur tributum, ipse rogavit Petrum, ae dixit: Reges terrae, . quibus accipiunt tributum, vesce um p a Filiis suis, an ab alienis p Respondit autem Petrus: Ab
Ut autem non standalizemus eor , vade ad mare , mitte hamum , eum piscem , qui primus astenderit, tolle ; aperto ore ejus, invenies faterem illum, i,c. Hoc autem Christus Dominus praestitit, ut ostenderet se liberum esse a tributorum exactione; propter scandalum autem voluisse
persolvere . Sunt etiam qui cum armacano lib.q. questionum Armenorum cap. I s. & Abule in Cap.2I. Matth. qu. Io. explicantes illud Ecce Rex tuus, i . concedunt Christo peculiare jus regni in Judaeam ratione successionis, se haereditatis; non tamen habuisse idem ius in alios Reges, & caetera regna.
Tertiὸ, sunt qui doceant cum f. Antonino R. p. titulo 3. cap.2. Alimino in i ractatu de potestate Ecclesia, & plurimis aliis non inseri ris nominis Theologis, Christum vere habuisse ius Regis, & Imperatoris temporalis
super alios omnes Reges: quamvis co noluerit uti temporaliter; sed solum spiritualiter. suarta denique sententia est, cta tristum non solum non regnasse in regno temporali; sed etiam non habuiste ullum ius regni temporalis; nec in Iudaeam, nec in regna Universi; aut in aliquod eorum: sed regnum ipsius, & jus regnandi solum fuisse spiritua-le: quo iure in toto universo poterat, &jura. & leges statuere , prout expedire judicabat ad finem spiti tualem in salutem animarum; quam sententiam, utpote proba biliorem cum caeteris amplectemur .
CMistus Domisus qua bomo , revera fuit Rex spiritualis, ut sic habuit potestatem excellentiae in Universam Ecclesiam, qua potuit condere leges . Haec conclusim tribus
partibus constat: quarum prima , & see-da probantur illis omnibus Scripturae textibus, quibus adorandus ille Salvator Rex
pronunciatur, & amrmatur; maxime vero Psa I. a. in quo Psalmista in Christi persona dicit: Ego autem constitiuus sum Rex ab eo super Sion montem sanctum ejus. Et ut constet tale regnum csse spirituale, subdit: μα- dican3 praeceptum eius. Et infra : Psula a me , dabo tibi Gentes editatem tuam , is possessonem tuam, terminos terrae, Reges eo in virga ferrea . Et statim explicat hoc regimen spirituale esse dicens: servite Domiano in timore, exultate ei cum tremore ,
apprelandite disciplinam , ne quando iraso
23쪽
is Trach. I. Disp. III. Art. I. Sech. II. Quaest. I.
ris Dominus. Et Isaiae 9. Factus est principatus super bumeram eius. ω, vocabitur nomen
e7vs Admirabilis , C siliarius , Deus sertis , Pater futuri saeculi, Prisce's pacis multiplicabitis Hus imperium , pacis non erit
ηis: supeν solium Dama , o, δεπer regnum ejus sedebit, ut confirmet illud, se corroboret in iudicis , is, in linitia . Quibus ultimis
verbis regnum hoc spirituale fore declaravit, ut sacri Expositore, adnotaverunt. Et Laech. 2 l. est optimum de e dcm regno
ichiivonium ab illis verbis: Auser cidarim,riale cor am, is e. usque ad illud , donee veniret cuius est iudicium, , tradam ei. Et Cap.ῆ4. suscitabo super eas Pastorem unum , qui poscet eas servum meum David, i e pa- cet eas, is ipse eris in pastorem : ego autem Dominus ero eis in Deum, in servus David princeps in medio eorum. Quibus verbis significat Clari istum idcirco Regem esse, quia Sacerdos, & animarum Pastor est : Quod utique Iuculenter docci S. Augustinus in Psalm. I 49. Filius Dei, qui fecit nos, ait: μ-ctus est inter mi, Rex noster regit nos , quia Creater nostrescit nos. Ipse es tamen per
quem facti 'mus, oui es per quem nos νe,--αν: is ideὸ CHisiani , quia ille Cissus . Christus a ebrismate dictus es, id est, ab un-
ne: Reges autem uηgebantur , , Sace dotes . Eu vero tinctus est, Rex, is Sace dos. Rex povavit pro nobis, sacerdos obtulit se pro nodis. Facundus item Hermianensis
lib. I 2. cap. 3. Christi solius esse dicit te-gnum cum sacerdotio limul habere: suoniam etsi quidam Reges in eius ventuνi Rguram sacer tis funia sunt, tamen cum manima lux veniret in mundo: umbras removens
futurorum, nulli alteri dedit, quia sibi metu- Iare servatit, sed in divisses dona sua diribuens , sic quae propria sacerdotii Reginus in-
Hoc tandem regnum spirituale agnovit Iairo, quando in cruce pendens dixit Lu-Cae 23. Alemento mei Domine, eum veneris μνQηum tuum; non enim temporale commodum , sed regnum spiritale exoptat: Acideo dixit Christus Joan. 18. Pilato: Regxum
melim non est de boc munda . Guem locum S. Rugus inus tractatu II s. in Joan. sic expendit: Audite ergη Iudaei, is Gentes: audicircumcisio , auda praeputium : audite Omma regηa terrena : Non impedio dominarionem vestram in Me mundo: Regnum meum nono de Me mundo. Notite metuere meis vanissimo, quo Herodes ille major cum csestus
natus nuntiaretur, expavit; tot infanter ut ad eum mors perveniret, occidus timenis agit, quam irascendo cruaestor. Regnum, inquit, meum non est de boc mundo , veniate raedendo, is nolite servue metuendo. Ecsubinde locum illum secundi Psalmi, in
quo post resurrectionem constitutum se Regem, ait Christus : Ego autem consistitus sum Rex ab eo spper Sion μηtem sanctum eius, enarrat sic: sed Don ille, is mons tiale non est de Me mundo, quod est enim ejus regeum nisi credentes in eum λ terum haec spiritalis regia dignitas in multis praecellit temporali. Prima quidem in fine, qui supernaturalis, & caelestis cst. Secundo, in amplitudine, quia est
in caelum , de terram. Tertia, in duratio ne , quia est aeterna: Tandem, quia nota
tantum ad corpora, sed di ad animas directe extenditur: dico directe, quia temporalis Regum potestas ad animas in directe extenditur; possunt enim condere leges obligantes sub poena peccati, in docuimus in tractatu de legibus. Probatuν tertia pars, nempe quod i Ila potestate potucrit Christus condere Icges , imo de facto condiderit. l robatur, inquam, ex iIlo Isaiae 33. Dominus Rex noster, Dominus Legifer x ter. Item ex illo Ieremiae
3 I. Dabo Iegein meam in eredibus eorum, quae
lex Matthaei ii dicitur jugum suave , ut ponit S.Cyrillus lib.2. ad Rcginas, &Joan. 13. constat Christum condidi e legem, cum dixit: Mandatum novum do vobis: Ratio a tem est, quia cum habuerit potestatem instituendi Remptib. aliquam novam , Iecte debuit habere potestatem condendi leges,
Dices ex Joann. I. Lex 'r Mosen datas ἔ gratia autem , is veritas per CBistum facta est: ergo quemadmodum Moyses, ita dedit legem, ut gratiam, de veritatem non contulerit, similiter ita christus dedit gratiam, & veritatem, ut legem non Condiis
Respondeo, hunc non em sensum ver- itura illorum, sed ibi unumquodque donominari ab eo, quod est praecipuum: praecipuum autem in Moyse fuit condere legem 3 praecipuum autem in Christo dare
gratiam, dc veritatem. Ex quo tamen non sequitur, quin etiam leges aliquas co
Adde quod, inquit S. Aug. lib. de spiritu , Sc littera, lex Moysis jubebat, de non juVM
24쪽
De Regia Dignitate Christi Domini. II
mlus juvat, quam jubeat, quia aquae prae-lde Joann. I 2. populus Hebrare rum obviam cepta nobis imposuit, non ad onerandum,iprocedentes Christo clamabant , vanna, ad iublevandum praetcripsit, ut constatimMdidus, qvi venit in nomine Domini Rex ex praecepto de recipiendis sacramentis: om-ihrael: igitur Christus revera ab Israelitis Bia enim sacramenta nobis conferunt gra- agnitus, & salutatus fuit ut Rex; sed sui etiam, di magis sunt in subsidium, quam Rex nec per elemonem, nec per usurpa- in gravamen aliquod, ut doctd, & cle- tionem: ergo salutatus fuit Rex ab Israe-ganter prosequitur S. Augustinus toto ii-xIitis jure successionis. bro de spiritu ,-littera. Respoηdeo, omnes illas auctoritates intelligi de regno spiritali, non vero de tempo- CONCLUSIO SECUNDA . rati, ut explicant SS. Patres, maxime vero Cyrilliis lio. I a. in Ioan. cap. Io. ubi ait tCR istus qua bomo non fuit Rex tempora-icis ius Pilato res ηdens Regem se esse non tu Iudaeorum iure successionis. negati mentiri enim ποa poterat: sed regno Probatur primὀ; Si aliquod jus haeredita-i Uaris non esse bustem sendis , quia princiarium Christus habuisset ad regnum , maxi-lpatus suas munda a non es, sed caeli, b,
me quia erat oriundus ex semine David: terrae, estemumque rerum omnium, Pibus
M lime ratio nulla est 3 tum quia non om- ultimis verbis ostendit Cyrillus majestatemnes ex Davide oriundi habebant jus ad re- regni spiritualis Christi, cui omnia subje-gnum, sed tantiim majores natu; idque inicta sunt. Ιἐnea ree a per Salomonem: non constat obiicies se via alios Scripturae textus,
autem Christum esse filium David per Ii-iquibus sisnificatur Christum esse Regemneam Salomonis, nec ex parte matris, quia totius universitatis. Sic Apoc. 1. Christus incertum est, an beata Virgo fuerit oriun-idicitur Pris ceps Reeum terrAE. Et cap. I9.
da ex Davide per lineam Salomonis, auiihabere dicitur in f Ore suo seriptumi Rex per Natham : nec ex parte patris putativi,Regum, Dominus dominantium: Similiter nempe S. IV bi, quippe eius genealogiam ad H b. a. S. Paulus Christo Domino attri- diversimode texuerunt, S. Lucas proceden-lbuit illud Psal. 8. Omnia substeisti sub pediado ad Davidem per Natham 3 S. vero Mat-ibus eius: Et Matth. ultimo ipsemet surri-ihaeus descendendo a Davide per Saloinonem.istus teritur 3 Data est misi mi as is ea. adde quὀd incertum fuerit an S. Ioseph tunc A. on to torra : igitur habet etiam potta fuerit primogenitus, & caput totius sat -xstatem temporalem in omnia regna. BEDavidis. Insuper : Cluistus dumtaxat erat Nego consequentiam, & ad antecedens di filius putativus, aut saltem adoptivus S.Io- co Christum non vocari Principem, &Re-kphi, ad quem propterea non poterat de- gem Reεum Iattane potestatis temporalis, volvi jus regium in praejudicium eorum, sed spiritualis; nec omnia ipsi esse sub qui erant primogeniti. Eta secundum illud dominium temporalet secundo: Iam pridem ex familia Davidi siqui a Christus neque regnavit unquam in translata fuerat Regia dignitas, & pote- aliquo regno terrestri, neque regnaturussas. Enim vero post captivitatem Baby- est hoc modo. Adde quod, plurimae nationes Ionicam, Judaico populo praefuerunt S, nihil unquam de Cnristo audiarunt; ermcerdotes, ex Machabaeorum genere ad Chri- ista omnia recte non possunt intelligi nisi sum usque : ergo quantumvis Christus exide regno spiritali quod maxime constat ex parte matris esset revera de familia Davi- eo, quod Apostolus utatur pulchra antidis, non propterea censeretur habere jus thesi inter Christum, & purum hominem ι ad regiam dignitatem . quae jam ad atiam nam homini in sui creatione Deus subjecit
familiam fuerat deportata. hunc orbem terrestrem, re omnia anima-οι Dies varios Scripturae textus , quibusrlia, quae in eo crant: nnnc autem post pec
fgnificari videtur Christum Dominum fui L catum hanc pleriam in omnia potestatem se revera Regem jure successionis, seu quo- amisit, nec illi omnia manserunt subjectaniam erat filius Davidis. Sic Isaiae 9. Su-xpropter peccatum: Christus autem ita prae- per solium David, O, super regnum Hus f ifectus fuit toti Ecclesiae, quae est iaculumiabis: Et Ier. 1χ. Suscitabo David germenJu-lfuturum, &spirituale, ut pro omnibus nul- sum: rurabis Rex. Et Lucae I. Dabit A.' Io excepto, mortuus fuerit, di ita merito
25쪽
is Tract. I. Disp. III. Art. I. se LII. Quaesta.
mortis suae sibi subjecerit omnes , quotquot sunt in futuro saeculo. Obiicies tertio quosdam SS. Patres, quorum aliqui docent Christum suisse Regem jure haereditario successionis: Sic S. Athanasius sermone de Dei para , explicans illud Psalm. Ic9. Dixit Dominus Domino meo, ait : Accepit autem bis vobis Tbronum David corporaliter ex ratione proscipis, qua David illi Pater fuit . Cui etiam cstnsentit S. Epiphanius , ut diximus in sectionis prae-Iudio: alii vero absolute pronuntiant Christum esse Regem hujus mundi: sic sanctus Rugu nus in tractatu II S. in Ioan. Gregorius in homilia 8. in Evangelia, & Hilarius in Psal.2. exponens illa verba, Evautem constitutus sum Rex , ubi plurimis
Scripturae textibus confirmat revera Christum regem fuisse. Respoadeo ad primi generis auctoritates SS. Patres nihil aliud velle , quam quod erseveravit regnum David usque ad Chrium, non quidem per Reges, sed per Sacerdotes , de judices populi I nato autem Christo translatam fuisse omnem illam regiam, & judiciariam auctoritatem in ipsum, non quod jus temporalis regni in eo fuerit devolutum, sed quia extinctum fuit regnum temporale Davidis, & in spirituale , quod Christus habuit, translatum. Cum vero S. Athanasius , ait , ratione prosapiae Christum re num accepisse; non intelligit illud accepisse jure sanguinis, & propinquitatis, sed
cum esset Christus vere ex stirpe David , dicit accepisse sedem David Patris sui, quia solus fuit, qui ex posteris Davidis regna-vcrit a tempore suae nativitatis: non quidem dominatione temporali, sed spirituali. Ad aliud autem auctoritatis caput, dico omnes illos SS. Patres ita suam sententiam explicare , ut aperic colligere liceat eos dumtaxat loqui de Christi regno spirituali , ut constat ex prima conclusione . Hinc S. Hilarius cum plurimis Scripturaetextibus probasset Christum cste Regem , tandem concludit Hic ergo Rex super Sion montem sanctum Dei constitutus es , praeceptum Domini annuntians , non super illum
utique 'terrenae cimitatis meantem , comploratae
scilici. homicidae , parricidae Ierusalem 3 se Ierusalem eius , quae in caelis es :quae plane de regia potestate spiritali sunt
intelligenda . Unde S. Augustinus tractatu SI. in Joann. expcnden, illud : Osanna
Benedictus, qui venit, ait, suid fuit Domi. ηο Regem esse Israel Θ quid magnam fuit RGgi saeculorum Repem feri bominum p Non enim Rex Urael Cissus ad exigendum tributum , vel exercitum ferro armandum , bses visibiliter debellandum: sed Rex Israel, quod mentes regat , quia in aeternum consulat , quod in regnum caelorum credentes , sperantes , amantesque perducat.
Obiicies quarto: Melchisedech id prae aliis
Sacerdotibus peculiare habuit, quod climsimul esset Rex, & Sacerdos, figuram gessit Salvatoris nostri , ut docet Apostolus ad Hebr.3. & 7. sed dignitas Sacerdotalis, quae pure spiritalis erat in Melchisedech, erat distincta a dignitate regia , quae erat temporalis : ergo pariter haec utraque dignitas, de auctoritas in Chaisto debuit esse distincta di & subinde Christus non sollim habet regiam dignitatem spiritualem,
Respondeo ad majorem , Melchisedech
per saum Sacerdotium , & r num in eo adumbrasse auctoritatem Christi sacerdotalem, & regiam, quod Melchisedcch prae
ter 1acerdotium erat adhuc Rex Salem ,
hoc est Rex pacis , seu iustitiae; unde eatenus per suum regnum figurabat regnum
Christi, quod Christus etiam quatenus Rex spiritalis , erat futurus Rex pacis , & justitiae . Unde licet solum claristus fuerit Rex spiritalis regni, nIhilominus illius regiam auctoritatem, & dignitatem persectu Melchisedech adumbrat.
Inde tamen non est inserendum, quod
regia , & sacerdotalis dignitas in Christo
eadem fuerit secundum omnimodam convenientiam. Utramque enim S. Augustinus lib. 83. quaestionum qu .6 I. distinguit; non quidem re, sed sola ratione ex diversis generibus , & ossiciis I nam ait: Rex nos res Iesus Cbristus , qui nobis , O pugnandi, O
vincendi praebuit exemplum , in carne nostra mortali , peccata nostra suscipiens, tentationi bus inimici, neque ille tenebrosis, neque terri bilibus redens, pq iremὸ exuens se carne principatus , potestates expolians fiducialiter ,
in trium ans eas in semetipso . Et paulo in serius , eodem ipso duce in Ierusalem eaeissem , tamquam in terram promissionis introduci nos posse praesumimus , O, in aeternum ibi regnante ipso , O, custodiente servari . Quibus Verbis ostendit regiam Christi dignitatem in eo a Melchiledech ad umbratam , quod luistus fuerit pariter Rex Salcm, Rex pacis, &justitiae: paulo vero
26쪽
De Re a Dignitate Christi Domini. II
post, saeerdotalem dignitatem ita explicat: vse est etiam, inquit , sacerris noster in aeternum secundum ordinem Melissedecb , qιiθ-i cm obtulis in Morai stam, eius sacri striis ilitudinem celebrandam in suae passioηis me
Re te igitur Christi dignitas repta distinguitur a sacerdotali in eo , quod ipsus , ut sacerdotis munus fuerit , ut Deo osse r-ret sacrificium pro nobis : dignitas vero Regis spiritualis, ut salvare nos possit, &emcere . ut cum ipso in coelis regnemus . Adde quia Christus quatenus Rex spiritualis . habuerit jus leges serendi , sacramenta instituendi quod pariter judicaturus orbem terrae in aequitate , & donis praemia, ac malis supplicia sit assignaturus. Eae bis rellige Christum Dominum , quatenus hominem , non habui me jus tegium
ratione unionis hypostaticae, ut contendit VasqueZ, exinde enim sequeretur , quod illud dumtaxat habuisset jus ratione Divinitatis, cui humanitas erat conjuncta, &sic revera non censeretur Rex , qua hinmo, sed dumtaxat qua Deus; quod certe negatur ab omnibus Jheologis, utpote ipsi Scripturae sacrae aperte repugnans, subinde consequens est, quod sortitus fuerit rUiam illam dignitatem jure donationis, & institutionis, qua Pater aeternus ipsum constituit Regem super universum orbem ἰ ut
jus haberet rempublicam stiritualem instituendi , regendi , de dirigendi in iis , quae spectant ad Dei cultum , dc animarum salutem, juxta illud I salmi a. Epautem constitutus sum Rex ab eo . Et infra: Psula a me, dabo tibi gentes haeredit rem tuam ,'possetfionem tuam terminos terrae, reger eos, ως.
De Jadiciaria raristi dignitate, testate . EGregia est judiciariae cum regia dignitate consensio: Nam regium quoddam, ac principale munus obit humanae sortis Arbiter, & judex , clim cuique jus stium tribuit, hoc est justitiam exercet. Quapropter Melchisedech in figuram Christi merito interpretatur Rex Iustitiae , quo praemgnabatur Rex venturus, non solum ut Rex ad imperandum , sed etiam, ut iudex ad Ius cuique decernendum. Hinc Psalmiai q. adorandus ille Dei Filius e summo coelorum vertice ad haec ima terrae per Incarnationem descendens, tamquam praepotens aliquis ad judicium accinctus , & armatus describitur his verbis . Aeringere gladio tua super femur tuum, potentissime. Specie tua , , pulebritudine tua intende moi mr , proce de , is regna . Propter veritatem, is mansueta tu inem , , Justitiam . Quapropter idem regius Psaltes Psal. I. iudiciariam potestatem Christo a Patre tribui. qtrassi exorans, ait: Deus iudicium tuum Regi da, iustiatiam tuam Filio Regis. c uae verba licet ad litteram dicta sint de Salomone, ut constat ex eo, qui id illi Psalmo praefigitur hic titulus, in salomonem: tamen dicta limi m. stice propter Christum, cuius Salomon figuram gerebat; unde Chaldaeus ad .racssiam retulit, nam ad vocabulum Regi addidit Messiae ἔ Recto igitur ordine procedimus , judiciariam Christi dignitatem cum regia sub. nectentes. Quoniam autem non est hujus loci investigare qualiter Christus iudicaturus sit, & cuique suum jus aeternum dicturus in extremo generali hominum judicio, in quo maxime judiciariam illam potestatem exercebit, solum hic resolvendum au-micamur , qualiter illa iudiciaria dignitas
Christo conveniat : qucra unica quaestione proponimus explicandum.
Utrum , is quomodo iudiearia dignitas rim tribuatur. T Otandum primo, ad probum, rectum-1 κ que judicem instituendum , varias , sed maxime quatuor conditiones desiderari: Primo quidem summa pietas, & religio,
ne sorte illud Apostoli ipsi in probrum
vertatur : Inexcusabitis es o bomo omnis, qui iudicar: in quo enim iudicas alterum , re*sum condemnas 3 eadem enim agis, quae tu iaeas : unde sacrum quoddam, ac veluti sacerdotale munus exercet incorruptus judex , ut praeclarc observat Theodoricus apud Cassiodorum, lib.I. variar. c. I a. Esto innocentiae templum: ait judicem alloquens:
temperantia saerarium , ara iustitiae. Absit a iudiciariis mentibus aliquid propbanum : Pio principi sub quodam sacerdotis serviatur: u de merito Probus praefectus cum Ambrosium ad regendam Liguriam , Rimiliamque Provincias delegaret, ei dixit: Vade ,
27쪽
Patet Hernus per eundem Isai. cap. 62. de Incarnato Filio pronuntians, ait : De-
i spiritum meum super eum, iudicium Gen-ribus prestret. Non clamabit neque aeeipiet per μηam, nee aurietur vox eius fris. Calamum quassatum non coηteret, is, Mηum fumigans non extinguet, in veritate educet iudicium. Quibus omnibus constantissimum
est judiciariam dignitatem Christo Domino convenire; an autem haec ei attribuatur , ut homo est , an ut est Deus, jam est determinandum .
testas eonvenit prine aliter , qua Deus
es : minili vero principaliter , qua bomo: Ita Doctor in q. d.q8. qu. I. n.7. Quod judicare debeat principaliter quatenu3 Deus, probat Doctor ex eo, quod judicium principale est persecta, 8c prima determinatio ejus, quod est reddendum alicui secundum merita :quae persecta determinatio includit completum dictamen intellectus, quod hoc sit
reddendum, de completam determinationem voluntatis per velle efficax, sufficiens ex se ad executionem illius determinati :sed Christus secundum naturam humanam,
non potest habere tale velle respectu primi objecti ipsi judicato , quia non potest habere imperium principale essicax conjungendi aliquam animam oblecto beatis co, quia secundi im S. Augustinum lib. de videndo Deo : In ejus potesate est videri :β τult videtur,
Confirmat. Si Christus, qua homo iudicare posset principaliter, maximo quia ut Redemptor habet dominium super homines, de etiam quia :illos, ut Redemptor, admittit ad regnum: scd haec duplex ratio non convincit. Non quidem prima, quia , inquit , per actum redemptionis non meruit principale dominium respectu hominis . Probatur 3 nam in quantum Redemptor habuit
rationem causae meritoriae pro nobis: causa autem, quae tantum est meritoria, non potest esse principalis: non enim causat, nisi ab aliqua caula principaliori acceptetur , quae propter istud acceptum principaliter causat: ergo esto, quoiI Trinitati propter
redemptionem teneremur, tanquam Domino supremo novo quodam jure ultra jus d
minii , quod habet ex creatione s quod verum esset, si tantum bonum esset nobis ROVI A s . ,
redemptio, ut accepta a Trinitate, quantum creatio adhuc non sequitur , quod Christo secundi im naturam humanam ratione Redcmptoris obligamur, ut supremo Domino. Non etiam secunda , quia, inquit Doctor, Christus beatus in regnum coel rum non inducet, ut principalis inducens, sed tantum, ut causa meritoria. Unde veterum I heologorum aliqui judicem fore dixerunt Christum, non qua homo est , sed qua Deus, ut Cyrillus in Epistola ad Valerianum : Deus, inquit , Herbum bomo factus ,-inter viros numeratus, ne e ita no
biseum appellatur; ηibilominus iudex eris quaintentis Drus, is, Dominus , O, unus Filius, in quo inest etiamtum Deus, is, Pater. Hinc lib. 2. in Iom. C.7. probat Christum esse Deum ex eo, quod nulli alteri cum Deo conveniat orbem Terrarum judicare : ac postea
Deum Patrem dicit judicandi lanctionein exercere per Filium; in enim , inquit, cum in se imo babeat Me, ut omηia 'ssi creare .
per filium creat, tanqua re inrtutem, Vimo e suam: sic babens, ut udieare post efficiet Me per filium, tanquam per Jostitiam propriam'. quemadmodum si dicatur ignis escientiae, quae
ex ipso secundum naturam est , concedere uti comburat. Quod utique verum est, si principalem, ac authoritativam judicandi potestatem spectes.seeunda pars etiam constat: nempe quoa
Christus qua homo, habeat potestatem sibi
divinitus commissam judicandi: Nam v luntas Christi, inquit Doctor n.'. deter- riminat subautentice sive commissarie tali rieommissione, quod licci illa voluntas non ,, imperet principaliter, sicut nec principa- is liter dominatur, tamen bene imperat sicut is habens imperium respectu imperati di sed is commissaric imperat, quia imperat, ut ha- ribens imperium subordinatum supremo is Dei dominio, dc adhuc sic imperat, quod is imperium eius emcaciam completam ha- ,, bet ab eadem persona 3 unde concludit , ,, quod si aliam authoritatem judicandi tri- buat aliquis animae Christi, videtur bla- is
sphemia , attribuendo naturae creatae , νω quod est proprium Creatori. Hinc omnes authoritates Scripturae sacrae,
quibus probare videtur Christum, ut hominem sabere aut horitatem supremam judia candi vivos, & mortuos; Ut Ioan . . N que enim Pater iudicat quemquam, sed omne iudicium dedit Filio. Et infra : Polsatem
dedit ei iudicium saren , quus Ilius bomia
28쪽
nιs Et ad Rom. Iq. In hoe Gristus mortuus es, on resurrexit, ut on mortuor&m, vorum dominetur . Et Actorum. Io. Ipse est, anquit Petrus Apostolus , qui consimius est a Deo iudex vivorum , , mortuorum . Et C. I 3. S. Paulus apud Arcopagitas verba faciens: Eo quod fatuit diem, inquit, in quo rudicaturus est orbem in aequitate in viro, in quo statuit , fidem praebent omnibus , suscitans eum a mortuis. Hos inquam & smilcs Scripturae textus dicit Doctor intelligen- authoritate , vel potestate iudiciaria , non quidem principali, sed sub-
Ordinata; tamen eminentissima , quae potest esse sub principali.
Eandem veritatem simili pene ratione probat Seraphicus Doctor in q. d.q8. art. I. qu.I. ubi Chim dixistet ad completam judiciariam potestatem duo requiri, nempe authoritatem in sententisaedo, is, potestatem in retribuendo praemium secvndum merata , dixissetque hoc ustrumque principaliter ines-st Deo, subdit; Haec duo communicavit Deus d rinitas homini Christo , aut horitatem dando, & dominium sicut dicitur :Dominum sccit hunc Iesum t potestatem ,, etiam dedit sibi caetera subjiciendo: Da- ,, 6. mihi Omnis potestas . Et ideo ipse
., est, qui coasitutus es a Deo 'udex viv rum, o i mortuorum , sicut dicitur. Qu
is niam ergo potestas judiciaria respicit il-ri la duo iam dicta , & illa sunt in Dco,, per naturam, & in Christo homine pers, judiciaria potestas est
,, Christi secundiim Divinitatem per natu- ram , secundum humanitatem collata ,, per gratiam. Unde secundum utramque ,, I turam habet authoiitalcm, sed secun- ,, dum Divinitatem principalem, & natu- M talem, secundum numanitatem commis.,, sem, unde constitutus cst .
Clim igitur sit potestas primaria in Deo, ,, scd commissa in homine c.hristo, latio,, sententiae debet seri a Christo homine,, secundum humanitatem , quia si fieret ,, secundum potestatem primariam , clim,, secunda nihil det primae, non esset ve- ,, rc judex secundum humanitatem : sed ,, quando secunda operatur, cum recipiat, , a prima , ratio judicandi residet penes,, utramque, secunda enim ricipit a pri- ,, lna. Ideo latio sententiae sici a Christo,, secundum humanitatem: sed quia Chri- ,, stus est Deus, & homo, sententia ejusti non erit tanquam judicis delegati, sed
tanquam principalis, & ideo ab eo pro- ἰή
pter utramque potestatem nullus poterit ,, appellare. Haec Seraphicu S Doctor . is
Dices: Christus ipsemcta se ablegat judiciariam dignitatem , & potestatem et ergo non est ipli peculiariter attribuenda. Patet antecedens ex illo Joan. II. ubi Christus ait: si quis audierit verba mea, inno/τ stodierit, ego non iudico eum ue non enim veni ut iudicem mundum , sed ut salvi emmundum ; qui spernit me , non accipit verba mea, habet, qui studicet eum. Nego consequentiam, & ad antecedens dico Chi istum este intelligcndum , quod ita primo suci in mundum adventu , venerit quidem non judicaturus, sed judicandus Unde quamdiu inter mortales vixit, noluit judicis dignitatem sibi arrogare, ut ConstateX Lucae cap. II. ubi clim quidam de turba dixisset ei: Μagister, die fratri meo, ut divi-δει mecum Mereditatem, Christus respondit; Iismo quis me constituit iudicem, aut dimifore super vos Θ Non autem loquitur de secundo suo adventu ad homines judicandos in extremo omnium die: de hoc adventu loquitur Matth. 2S. eu 1ucae a 3. Vel intelligendus est, quod non judicabit, qua Filius Dei tanquam judex aspectabilis, Sc informa sensibili, quam dumtaxat habebit
quatenus homo. bic interpretatur sanctus Augustinus lib. i. de Trinit. Cap. 13..ubi egregie componit omnes Scripturae textus
defuturo hominum judicio, qui videntur invicem pugnare: Dicimus, inquit , qVM secundum quod Deus est, Dicat: bor est,
cx potesate divisa, non bumana : G, tamen
ipse bomo Judicaturus es , sicut Dominus glomoerucifixus es, suapropter Filius bominis
iudicaturus nec tamen ex humana potesate, sed ex ea , qua Filius Dei est. Et rursus: Filius Dei iudicaturus est , nec tamen in ea forma apparens, in qua Deus est aequalis Patri. Itaque utrumque aeri potest , Filius bomianis iudicabit, is, non Atius hominis 1udicabit: quia filius hominis iudicabit , ut verum sis , quod ait Blatt9.23. Clim venerit Filius homi
nis , tunc congregabuntur ante eum omnes
Gentes. Et non Filius bominis iudicabit, ut verum sis , quod ait Ioan. 12. Ego non iussic bo, is, Joan. s. Ego non quaero gloriam meam,
es qui quaerat, se iudices . Nam secundum id, quoa in tu is ηαο forma Dei, sed firma
Filii bominis apparebit nee ipse Pater Jud cabit: secundum hoc enim dictum est Ioan. F. .Pater non iudicat quemquam, sed omne iud
29쪽
De Christo Domino Mediatore. et I
erum dessit Fra suo. Sic pariter in Tractatu 2 I. in Joan. nunc locum exponit sic: ut Pater neminem judicaturus esse dicatur, tamquam judex aspectabilis; & cum judiciario apparatu jurisdictionem exercens: ut sunt sessio in tribunali, c 'nitio causae, reorum citatio, & alia ejusmodi: ac si diceretur, Patrem nemo videbit in judicio vivorum, & mortuorum: sed omnes Filium: quia & filius hominis cst, ut possit ab impiis videri; clim Zach. I 2. talia videbunt, in quem pupugerunt.
M Cb isti functiisibus, ministerus. AD illas deinceps Christi Domini dotes,
praecellentiasque nostra disputatio labitur, quae maxime ipsant illius opus, &ministerium, ad quod a Deo Patre destinatus cst, ni miriim ut esset hominum ad Deum Mcdiator, Salvator, & Ponti sex. Μediator, inquam, ut qui sanguine suo solveret peccata nostra, quibus separamur a Deo, &interpositus redderet nos ei, de reconcilia-Tet, a quo a vel si in peccatis nostris , &delictis tenebamur, inquit S. Augustinus in Psalm. m. Salvator autem, de Redemptor, qui suorum mcritorum, propriique fusi sanguinis pretio nostrum debitum exolveret,
in divinae justitiae pro nostris delictis faciens
satis, nobis divinam indulgentiam, gratiam,& gloriam mereretur. tandem, qui proprii corporis lacrificio in cruce cruente, in altari vero novae legis Sacerdotum inanibus incruente oblato . aeterno Patri
in hominum gratiam, di salutem litaret, necnon de suis precibus, & interpellati nibus ad dexteram Dei sedens Deum n bis propitium esti ret. Hanc igitur triplicem Christi Domini iunctionem in totidem sequentibus Sectionibus suscipimus
CHristum Dominum hominum Mediaiatorem esse, nemo absque errore ma-
nil este detrenare potest. Hoc enim apertissime testatur Apostolus I. ad Timot n. S. Unus enim Deus, inquit, unus-Μediator
Dei, O, bominam Gristus Iesus. Mediator,
inquam, est tum natura, tum ministerio Natura quidem, utpote qui divinam, &humanam. naturam in sese complexus verus homo sit Deus; ministerio vero ut pote, inquit Apostolus a. ad Cor. s. sui dedit πο- bis ministerium re ηeiliationis; quoniam quidem Deus erat in Cbristo mundum re ηcitians sibi, non reputans illis delicta inorum, b, suit in nisu Verbum reo cibat Onis: Vci it
loquitur ad Ephes a. In Cbrast esu mi, quι eratis sive, facti estis prope in sanguine CDriast ii ipse enim est pax nostra, qui fecit utraque
unum, is, medium parietem materiae solvens inimicitias in carne sua legem mandatorum de . cretis evacuans, ut duos condat in semetipse in uno novam bominem, faciens pacem, is recan-ediat ambos in uno corpore Deo per Crucem, iπ-terficiens inimicitias an semetipse, veniens
evangelizavit pacem visis, qui Due fusis, es, pacem iis, qui prope, quoniam per i umbabemus acestim ambo inum istiritu ad Patrem . huibus aperte constat Christum esse revera mediatorem inter Deum, & homines. Dissicultas autem est, qua ratione Christus Dominus Mediatoris partes sustineat: nimirum vel ratione Divinitatis dumtaxat, vel ratione solius humanitatis assumptae, vel utriusque naturae simul, ut revera dicatur Mediator, non soli imministerio, sed natura 1 Similiter in controversiam venit quidnam nobis praestiterit divinus ille Mediator, seu quam pacem, ἐκ reconciliati nem nobis conciliaverit; quae omnia patebunt in sequentibus quaestionibus.
Utrum, is, qua rati e Cissus censeatur Des, 5, timinum Μediator.
Notandum primo, variam extitisse, &ctiam nunc vigere Catholicos inter,& haereticos de Christo Mediatore controversiam, imprimis enim Ariani, qui veram Dei Filio, & eamdem cum Patre divinit tem ausi sunt detrahere; ideo illum Mediatorem nominari dixerunt, quia mediae cuiusdam inter Deum verum, hominesque substantiae esset, quae ut hos antecelleret, sic illo esset in serior, ut testatur S. Cyrillus Alexandrinus dialogo I. de Trinit. quo etiam spectat eorumdem Arianorum vecors illa, impuraque sententia, qui Deum Patrem asserebant creatas res omnes moliri cu
pientem, priris verbum suurn tamquam in
30쪽
De Christo Domino Mediatore. 23
., quidem a prima, securula vero a media . ,, illa enim, quibus media inter se conve- ,, niunt, contrario modo ichabent, atque ,, in media, sicut contra media . Quibus,, enim contrarie habet ad seipsam , conve-- nienter habet ad extrema ἔ re quibus ruris sus convenienter habet aa seipsam, coriri venienter habet ad extrema. His breviis ter dietis conabor explanare exemplo .ri Sint positae tres res, anima simpliciter , is corpus simpliciter, homo ex anima &M Corpore compositus, & horum inter se is habitudines, ut animae ad animam ; ani- mae ad corpus suum; hominis ad corpus is simpliciter,& ad animam simpliciter: ani- ,, ni a quidem aὸ animam sic se habet, ut ea- is dem ratione substantiae sit unita ι differcn- ,, te vero hypostasi iliscreta. Haec est pri- ma, & extrema habitudo conjugationum. ,, Anima vero ad suum corpus sic se ha- bet , ut diversitate naturae discreta sit sis unita vero ratione hypostasis, quam vita is mutuo accepta , e re id ita persccit ,ri linc secunda ; cademque habitudo me- ,, dia servat. Homo vero ad corpus sim- ,, pliciter, & ad animam simpliciter relas, tus, tamquam totus omnino ab istis di- scretus , propter habitudinum ad partes D suas, secundum communionem cum insisia facit. Quare Chiis ius ad nos, re ad lina-
,, trem relatus, tamquam totus ex partibus,
,, propter Palles suas medius est inter ex- ,, trcma , ex toto hypostasis , relatus adis Patrem , propter Divinitatem cum hu- ,, manitate : de ex toto hypostasis relatus M ad nos , propter humanitat cm cum diis vinitate permutatis habitudinibus , Ω- cundiim distinctionem , dc unionem , is qaas secum propter suas partes habet; ,, & quas cum Patre, & nobiscum habet,
is propter convenientiam partium cum ex-M tremis. Haec Leontius.
inus Dominus revera est Mediator inter Deum hominesque , non solum miniserio Ied etiam satu, quῆd naturam diminambumanam in unitate eiusdem perserae com-Hectatur. Probatur primo ex Apostolo ad Eeb. 2o. qui ut ostendat Dei Filium esse Mediatorem Dei & hominum, inecesse, ait,
ut naturae hominum fieret particeps in eaque pateretur : Decebat enim, inquit, eum propter quem omnia , per quem omnia ,
rem salutis eorum Possionem eossummare. Et paulo post. suis ergo pueri communica
participamit ebdem , ut per mortem destra ret eum . qui babebat mortis imperium , is est , diabolum , O, liberaret eos , qui timor
mortis per totam vivam obnoxii erant servituti . Et infra : Debuit per omnia fratribus tiari, ut misericors fieret, es, fidis Ponti ex ad Deum , ut repropitiaret detin populi: quo etiam spectant omnia ista divina
Scripturarum oracula , quae assurunt Dei
Filium , idcirco hominem factum , de inmundum advenisse , ut peccatorcs salvos faceret, & humanum genus e dira diaboli captivitate eriperet, & liberaret. Eandem veritatem quovis saeculo constantissime docuerunt omncs M. Patres utriusque Ecclesiae tam Graecae, quam Latinae , quos in longum rcfert Petavius libro II. at quia operosum esset , & sortasse superfluum hic recensere , eos solii ira commemorabo, qui piaeclarius, & apertius
hanc veritatem constantissimc docuerunt.
Prodit imprimis Greg. Nyssi in lib. I. contra Eunomi uin ubi mediatoris officia sic explicat , ut etiam denotet eum propter utriusq; naturae divinae, & humanae complexionem te vera medium inter Deum & homines
suis le : Defectionem scit aliquando genus h minum adversarii improbitate deceptum , inquit , i , in peccati servitutem reductum 'avera vita est alienatum. Instaurat postea Dum a se opus operis Dominus, homo si eum eo quod iam erat Deus ; adeo ut totum iam
illud esset,=totum illud factum fuerit, aluo
boc modo cum Deo missa , temperata esbumana natura , mediatore , ac sequestre b mine illo, qui es in Cisaeo eum quo tota viro rure per assumptas nobis primitias massa temperata coaluit. Ivoniam igitur Mediator unius non es, Deus autem unus es ι isque nullo modo
in illis quas fides nobis tradit personis dividitur; siquidem una in Patre,-Filis, is, spia ritu Iatas oti nitus inest; idcires Mediator semes Dei-hominum D mmiqus, hominem
per sese ei u Divinitate coniungens. Irenaeus lib. 3. cap.2O. Oportebat, inquit,
Hediatorem Dei is, baminum per suam cum
utroque propinquitatem, ambos in amicitiam, concoriam a ducere; ac Deo quidem ν
praesentare bominem , hominibus verὸ Dei communicare notitiam . Athanasius in Iliade natura humana suscepta: Herus inquit,