장음표시 사용
151쪽
lacerare atque divellere 1Olet : unde etjam in extremis arteriarum ac lym- fae ductuum osculis spasticae constrictiones humorum circuitum penitus intercipientes efficiuntur. Experientia enim quotidiana constat Mammam i m
va onem, mercurium sublimatum, a senicum , atqVe alia venena corrodentia propter aridum luxurians, cujus spICU-Ιa e thecis suis jam evoluta sunt & extant, hac penetrandi vi pollere; hu)us dogmatis testes sunt labores pyrotechnici: imo Vppocratis jam tempore haec assertio innotuit , ac procul dubio aprifis AEnptiis Aemicis ad Graecos delata fuit: de quibus Videatur ipsemet Hippocrates libro de veteri medicina 8 24. edition. Antonii ian der Linden ; at Vein hunc commentarii Michaelis Eumwleri , qVem mors iniqua praemature e conspetu nostro raptavit ; ut & milia
helmi Ten Rone, Medici Bataviae Iaca trensium in Java majori, luculentas ad
hunc VNoeratis textum annorationes.
Ne Vero volatio hujus veneni , quod in explicatione parum difficultatis ad feris
152쪽
humores ad stagnandum sollicitat,constrictiones spasticas eXcitat, simulque spiritibus in latebris 1 uis Vehementes
turbas ciet, atqVe in arteriarum ramusculis extremam Varicosam distensio nem seu inflammationem efficit, sicque perbreVi tempori S mom Cnco totatum hominem inqVinamento 1UO per-
VagatUr , paucis Verbis demonstrasso sufficiat. Tandem hujus luis caussam proximam alteram seu materiam fugiti ametjam in esserasse ureon Ne, seu ars nicum
participante veneno, qVOd Paracesse asse cire reaDarinum Vocant, consistere ex-
istimamus. Superius jam reaigar apud chemicossumum cIpiarum signi ficare sub quo etjam matura hydrarrari, simios ac sandarachae exhalaIiones com prehenduntur) indigitavimus; &quia febris castremis causas cipua seu mare rive fera volantisproxima etjam sui I tivam
153쪽
sublimati aut asenici instar, qVamvis non in tam excellenti gradu ,habeat inconsiderantiae nos alicujus reos fieri vix credo, quod affectum nostrum abessero ,ssi reoq*e seu reaigarino veneno quam prOXime produci statuerimus. Quorum delicatulae aures Voculae peregrinae duritiem ferre Vix possunt, nobis, quod in explicatione caussae barbara hac voce ausi stimus uti, ignoscant;
commodiore namque heic nos Vocabuislo destitui ingenue fatemur: qVum
multae hodie occurrant reS, qVae Propriis nominibus exprimi haut Veunt; maxime Vero si easdem purioribus Latinis vocibus, a classicis scribtoribus o limussitatis, omnibus nervis exprimer contenderemus. Physici enim, aliiq; e doctiorum classe plures tanta genui narum Vocum inopia hactenus laborarunt , ut etjam iisdem indagandis curam amplius haut magnam impende rint, qVo reS Odorantes & sapore refer
tas decentibus nominibus insignirent, ac in certos gradus seu classes distribue
154쪽
cap.7. mali ena ij rent, Cum tamen artis Opticae gnari, ac musici omnibus coloribus solusq; con Venientia nomina quam elegantis si me imposuerint. Si itaque personatus ille piusque Bainius malentinus quem alii Brishemium fuisse autumant 2 ac magnus Paraeelsus, quod ejusmodi vocibus mentem resqVesuaS eXplicuerint, cen-sbram evitarunt, nos qVoque ipsorum vestigiis heic insistentes excusatos fore confidimus; tantoqVe magis, cUm doctissimi viri hodienum idem faciant, quos inter solus Cur olus de la Fons Med. Doct. & Profess primarius in academia Avepionensi sussiciat, qui in dis imitonibin medicis de eneno pestilenii p
stem nullatenus ab Occultis qualitatibus, sed a venenosis ac corrodentibus fossi lium seu amniei exhalationibus aera inquinantibus oriri asserit: qVOniam vero elegans hic tractatus nuper in pauciorum manibuS Versaretur, nunc Vero
tertium lucem publicam novis prelis Jenae aspexit, ideo ipsi im auctorem letactor benivolus adeat, aut Anglicam linguam callentes, harum dissertatio-
155쪽
num compendium ex Henrici Oidenhur
si actis philosephicis No. 73. anno I 67L17. Julii mi. et a Io. saltim percurrant,ubi sententiam auctoris primo mox obtutu percipient ; qVod Latine translatum heic inferre voluimus, cujuιVerba sic se habent.
is In priori harum dissertationum Auctor a- ,,git de natura ac causiis pestis, ad quaΙitates occultas aut astrorum influxus haut confiigi- ,,endo; sed venenum pestilens ab aere, praeser ritim exhalationibus arsenici insecto ac corrup--o, deducendo, quod vel respirationis ope per
HOS, aut narCS attrahatur, unde pulmones ac
erebrum assiciantur, Vel cutem penetrandoriri reliquas corporis parres scse insinuet: ubi ,,non coagulando, uti D. Willisius statuit, cujus risententiam tamen Auctor satis modeste exa- ,,minat) sed corrodendo vim suam inferat,quae non a calore, aut ulla primarum quatuor in scholis celebrium qualitatum, sed a certa par siticularum salis corrodentium, ex pluribus CL sesectibus ipsius arsenici patentium, textura de- endeat , quos juxta seriem recenset ; prasser- tim Fero ea,quae in cadaveribus a peste demor uorum conspiciebat, in quibus non tum in , terior vcntriculi tunica, sed reliqua etjam in--estina corrosa, nigra, sphaceio aifecta ac co rupta
156쪽
Cap. 7. malyma. 133 rupta fuerint. Minime tamen inficias it,quin ,,huic ex arsenici prosapia veneno etjam aliae isexhalationes, praecipue Vero ab hydrargyro,issociari queant, quae, si jungantur, ac cum aliisissimul volatilibus particulis sublimentur, sum seme destruentia fiant, & potissimum in corpo ,,ra prae aliis disposita, quae nempe cacochymia, Glethora, obstriictione, subita humorum con- inurbatione ab imaginatione, metu aut com iternatione excitata laborant , sitscipiantur MQuantum ad ipsius pestis propagationem, exi
Hstimat ac evincere conatur, eandem, sicut vii rigo putatur, non ita contagiosam cSse, adeo, ut
isti decem forte pestis labem ex contagio haus Brint, mille repertos iri, qui ex aere ipsius pestis isseminaria in pestilenti constitutione traxerint. MIn posteriori vero dissertatione Auctor diver- ,sos sanandi pestem modos exhibet,quibus co odentes particulae vel expellantur, dispergan-Dtur, involvantur, retrudantur, figantur, aut in Mearundem transitu, dum corpus pervadunt,
Himpediantur ; ubi & diversa suggerit remedia, ,,quae ab eodem cuilibet dictae methodi mem-,ibro convenientia judicantur: tandem brevi-Μter finiendo, optuma consilia, se contra pestem Dpraeinuniendi, addit ; quorum haec tria prima-- ,ria inculcat: ab aere scilicet venenoso procul ,,secedere, eundem corrigere , aut semet ipsos contra aera pestilentcm munire i ubi simul,
157쪽
,,quoinodo duo potirema omnium optume ex- ,,pediri queant, mentem suam detegit.
Constat ex adductis,Auistorem hujus libri statuere, continentem pestiS cauS-sam alteram seu materiam proximam Esse virus de arsenico participans, qVOdq VandoqVe e cIptis terrae exhalando per aera dispersum , & inde respirationis ope, aut per meatuS Cuticulares, gla dulasq; miliarias in corpus humanum Iretrahatur : quicquid autem sit de hoc, qvod in praesentia rerum magis defendere, qVam infirmare devincti essemus, asserto , demonstrasse sufficiat, mat riam febrium castrensitum proximam Ῥο- Iatilem in corpore humano qualitatem virulentam , exhalationibus arsenici ac hydrar Dra ipso effectu respondentem acqVirere ; ia tam dictis exhalationes , qVam Virus in Corpore humano productum partes rodendo, spiritibusque disturbandis occupatum sit. Qua Propter eandem ob commodioris Vocis defectum reaigarinum , seu esserum sui
158쪽
stringendo spiritusqVe irritando partiebus viventibus cladem inferunt. Celeberrimos ergo hac in re viros secuti sumus, qVi caussis morborum Ῥenenifer
rum ejusmodi nomina imponere haut veriti sunt; ex quibus si Paracep cribra iliade prolixiora legi formidarentur, solus Johannes m ne de morbis obulibus consuli poterit. His quidem omnibus, quae hactenus de proximis & internis febris ea ensis epiademiae caussis in medium protulimus, illorum sententia, qui magni H momii placita amplectuntur, obstare videtur, asseverantium, causas malignarum s brium proximas in ristiseu molesis aeste Ῥersis ideis seu sirituum irritationibus,rerribilia vestigia generi nervoso impria mentibus, consistere, quae eosdem a functionibus suis naturalibus recedere, &ex adversb operationes peregrinaS Valetudini humanae contrarias CXercere adigant. Verum, si enunciationem hanc accuratius examinemus , aut sal
159쪽
tim mitius illa eXplicetur, utramqVe
hypothesin haut inter se pugnare, sed
facili negotio alteram cum nostra conia
ciliari posse sententia, comperiem US; modo nobilisssimi Helmonitii sequaces, tristibin hisce ac molestis ideis, tanqVam charactere Ana, iri sim non omnem
corporis seu materiae essentiam adim Tent; unde enim exanthematon, macula rum, purpurae, in mationum, gangraenae,shaceli, aliorumque in hoc morbo peste sese manifestantium effectuum causis explicarentur, nisi corporei quid,vi sua corrodente tales in corpore turbas excitanS , conjunctum esset. Ipsemet Helmontim omnium optume litem hanc dirimit, tractatu defiebribis eas. H. g 8. his verbis:
Neque ideo friuba conqueritur anatome, sedisssectionum dissicultates mox sub pyloro si Dperare quasvis alias totius corporis, propter vasorum multitudinem, glandulis intortam. Hinc namque exorbitationes alimenti, male ridigesi, maleque distributi, itemque scoriar, sive istercoris liqvidi, extra orbitam alienati, vel humoris alimentarii ac spermatici degene- ,,ratio simul concurrunt i iinde stomachi oec nomia
160쪽
ga P. z. maligna. I37 nomia evertitur. Cuncta liqvi lcm concur , uni in vasorum multiplicata textura, excre- mentorumque adhuc commistione. Quibus de caussis virus surgit, alienanturque alimenta scopo, variasque per moram subeunt alter ritiones. inas dum topicus ibidem Archeus sua persentit ditione, angustiatus, turbatus ac Aveluti demens diversimode illa adhuc alterat ismagis, ac pro venenorum illorum suasu, varias ,,confingit suarunt perturbationum ideas, ut MProtheum Poctarum exprimat , variamqVesesebrium scenam cstingat. Non proin tamenisvirulenti hujus contagii metamorphoses fines que sunt medentum objecta. Nec enim tum BVenenorum lympromatumque est spectanda MVarictas, Pancum loci dignitas perturbatioisArchei; & dein, qu o medio compescatur ViruS, Dreducaturque aversio , concitataquc confusio DArchei. Nam his sedatis cessat mox ipsa fe-ribris, quaeque materialiter ibidem peccant, s escite a natura domantur, atque recedunt dire
ricte subacta. Hac scilicet via statim febres escedunt, ad appulsum alicujus arcani ; residu-Μtim autem expulsionis, committitur humeris, naturae, ut sua scrvetur Hippocrati dignitas. AQuod ipsae naturae sint morborum medicatri-isces. Haec de continuis; juxta atque interpo-
uatis febribus & loco natalitio illarum. Huic qioque suppar est locus tractatu Demens