장음표시 사용
241쪽
M, ME MATERIES ET MATERIA. Lib.
V. C. I 2. Iial. Usar Iegname ete. Call.
vlia. c. 3. Ital. Acpis medici tali. Call. Eato medicinales. MEDULLA. Lib. ii. e. 9. Ita l. Mi- dolia. Call. Coerar.
re. Tricliniis Urbemiis non est utilis haec comPositio, uec megato vhia ,
tilis ornatus. Baldus: Optime veibi vim paucis verbis aperit Philander: Mega. lograPhiam , ait, inter retor Picturam
magyia su tus, et magnariam Personarum aut rerum deformatricem, atque figuravicem, titi morum, PMγα-rum, tabularum ete. Eodem modo dixit Plin. lib. xxxv. c. to. Mima SVaphium sordidartim inque humilium rerum Picturam. Haec ille. Sed cur ego Philandri explieationem laudo p ipse. met Vitruv. cap. 5. ejus dem libri clare rem aperit: Nomitillis ilem meis, ait, timorum megalox Phiam, hab=tem DPorum simulabura, seu fabularum dimositas e licationes, non minus Troianas ρugnas, seu Ulyrsis erratio nes et topia. Puto sibi vocabulum snxit Vitruvius s nequo enim apud alium auctorem memini legere , ut Ia- lini sermonis, in re explieanda, anfra clus evitaret. Bari,ariis italice Pluine di grundo mesa. Vida Cael. l. v I . c. d. Iahid. Salmasius Notis in Spar-
tianiim. Solum a gumentum sapit megalographiam, non auintus, ut salso sibi persuaserunt homines docti. Sie ρυπογραρια in rebus humilibus et argumentis variis et exiguis versatur, megalographia in grandibus et magnificis. MELlNUM. Lib. vir. cap. 7. Ilai. M lino. Gall. Meline. Eadem ratione melinum, qtiod ejus ola metalli Insulae secludi Melo dicitur esse. Plillander: Melinum i melium vocat Theophrastus in et ipsum candidum est, optimum in Melo Insula , auctore Plin. lib. xxx. cap. 6. et 7. Melinum colorem Latinos gilvum appellare , t stimonio est Servius Georg. lib. ii . et Gellius Noet. Alite. l. xl xx. c. ult. In floribus pro luteo diei Dioscoridi et ceteris animadverti. Sed et idem Dioscorid. lib. v. ochram Pirubat μηλινην, διολ. , undique luteam designans. Meminit Paulus Ic. Pandect. lib. xxxi . do legatis ii I. melini coloris. Galen. lib. n. de eoinposit medicamentorum secundum genera , docet, quae discantur melina emplastra, ea scilicet, in quorum coelione aerii go admiscetur. Si enim viridi colore unguentum permanere quis velit, non oportet aeruginem Curn ceteris super ignem cocturis committere, sed tum demuin, cum in mortario coierunt, admiscere. IExistimantur appellata, quod cotonei mali reserant colorem.
Haec ille. Vide et Cl. Salinasium iu
dam, inter quos annumeramus Barbarum, Glis imperite, putantes a moenibus Delum esse verhum, scribunt Moeniana. Non ita Nonius Marcellus: scribit enim: Meniana, ab in entore m-rum Menio dicta surru, mese et in lumna Meniana. Cic. Academ. lib. IV.
242쪽
Int rim illo cum aestuaret, oeterum lamori morum sic Academicorum Wiam secutus est. Hactenus Nonius. Subtilius rem aperit Philander, cuius liaec sunt verba : Meniana erant 1,odia Pergiae , cujusmodi sunt ea quae hodie Projicere assum tu, in multitiss eorvos dicimus, Ituti nuntigliones lsrmissimis piaescant et innitiinti . Romani sociabudo enam hiniis uluNων. Graeci orthas ametiant, tit scribunt Themios. ει Hmor. Imm. Cod. lib. πιι . de a disiciis Prioiatis. Haec ille, vocabulum exponetis ad lib. II. cap. 3. ubi Vitruvius ait: Ergo mentanis et contignationibus Dariis. Ad locum autem supra citatum ita enarravit: Meniana sinit Proti viae ρι ectae e ρα- gratiae, H ιe a Menis, qui cum domum quam ho erat ad forum vectantem, sec Ptu una columnia Mendis disseι, tigna P 'ojecit, atque tabulatum construxit, rando ipse et Posteri, gladiatores vectarent. Auctorra Asconius mediantis, Sextus, Pom ejus, et Pomphrrius. Fuit domus illa. ut attestantur anti ivitatis periti, Prope Pacis ten plum. Plura de Menianis dicere super
MENSA. Lib. x. cap. 36. Rmula quae est in m nsa mugirudo Ioraminiam Octo. Et paulo inserius: Climacidos suerior Pars qture est ρνυ ma, quiae Conjunctu eu mensast, tota longintiline cli, id ι' in partes quinquo. Turnobus: Mensa interior est, et inedia inter duas liinc inde scutulas, constatque regulis, diapegmatis et labula inter regulas et diapegmata collocata, estitue in Eummo et in imo capitulo, ut et Peril reia. Baldus: Λppeblatur autem Pegina, constans eX reςu
lis et diapegmati laus, et tabula, mensa. Erat haec pars Praecipua in catapultis et ballistis, quod erecta continebat brachia machinarum, et lotum Pegma. Ideo autem idest mensa dicebatur, quod inensae instar esset plana,
tetragona, et forma oblonga. Vide Πeron. in Belopoeicis, a nobis latine redditum.
MENTUM. Vide Scocia. MENTUM CORONAE. Lib. I v.
ventis. Uti mer Iarum, quae aquiae minita voces edunt. De his Plii tander: -- 'Hae, ait, et emthala, de genere funehrdi autorum, quorum illis quidem rem debun- ooces L unartim imitatrices, et cantus aorum effectrices. Baldus: Heron lib. Spirital. cap. 14. Procon Pho, quae merula est, tristian -πPhum Posuit, quam aviculam, nostri,Srae a voce expressa, a capitis Digredine dicunt CVonoro. MESAULA. Lib. vi. cap. O. Ilai. duo a merro di dias abiturioni. Gall. Passago mire detix Palais. Imtor amem haec peris Ita et hospitatis, itinera sunt, quae mesaulae dicturi tir, quod inter duas aulas media sunt inter mitia; nosDi eas andronas
VPelliant. Baldus: Quod Vitruv. dieit Mesaulam, a graeco ; dicitur
etiam a Graecis alio genere ut υλας, mel aulus, estque ianua inedia inter duas aulas, quam Alliei Melaulum vocant. Vocabulum est uomero et Eu pidi sa- miliare. sed alio sensu, nempe pro luguriolo et caula. Nostri domus partem quam Vitruvius graeco verbo in sau lain dicit, anditiam, nudatam vel caminiatam appellant. MESE. Lib. v. e. 4. Craecum V cabulum, latine media. F si autem unus ex I8. Plili Oiigia, e quibus constat Musicum saslema, a Vitruvio inter stante numeratur, qui sunt octo.
MESOLABlUM. Lib. I x. c. 3. Ital
243쪽
Mesolabio. Call. MesoLM. Icrique chytas hemicribuirorum descriρtioni-btus, Gratosthenes organica Mesolabi ratior re idem e liciarerum. Baldus: Dicitur graeee et ροταλάβιαν , quare mesolabium quoque scribere possumus, quemadmodum etiam astrolabum et astrolabium. Nomen est compositum ἀπὸ re λαβεῖν , idest, a capiendis mediis. Potest ergo vocabulum dici de quovis organo ad duas medias proportionales inveniendas apto; ab ossieto eoim nominatur optime. Ba barus ait, latine dici posse Medi Pium: qua rationa astrolabium quoque
stelli Uum vertero non esset absurdum.
METOCHE. Lib. ni. eap. 3. Quid
ait metocho ex verbis ipsis colligitur, nempe Doniis ipsius denticuli latitudo, quae cum aequalis sit dimidio altitudinis, colligitur totam denticuli frontem
duorum esse quadratorum. Celerum cur Vitruv. dieat intersectionem graece metocli in , idest, μυχειν dici, prorsus ignoro, certe fieri non potest quin eorruptum sit vocabulum, et prostituendum Hrλη melope, quam is enim frons a Graecis luridet συ dicatur, et frons detur denticulo, non possu
METOPA. Lib. I v. c. a. 3. Ilai. Me-lom. Gall. Metve. Quid sit Metopa,
quae graece dicitur meo , docet ipsemet Vitruvius, sed et quam latum sit Vocabulum , ait enim: Utraque enim, et inter denticulas, et in Ur D ejPhos, quae simi intervalla, metopa nominantur. isas enim Graeci tignoriam cinbilia oe asserum aneliant, uti nostrica cam, corumbaria, uri quod inter duas Uas est intersignium, M. metva est viad eos nominvitum, emet Craecis foramen, caverna, par i igitur spatium quod inter foramina.
Casset a. Call. Gisse. Lib. X. e. I a. Ilai. Darii lii. Gall. Barili ta. Lib. X. c. 8. Ita l. Morro. all. Moren. Sura basim eriguntur remue d xtra ac siniastra, scaliar Uornra Lo iactiae, quatis in- cruduntur aerei modioli tundis ambα- utilibus. Ei eap. II. ubi du Ctesiluca machina: Ea su ex aere, cujus in radicibus modioli siunt gemelii Nostri,
ait Barbarus, sutilos, sectiacit , Seu, m diolos vocant. Baldus : Melius dixisset Vernacule nioni li. A forma enim modiorum, quibus frumenta et Mida m liuntur, laetum est vocabulum. Fiebant autem aerei, ut impressionis vim tolerarent, quod et Heron d et lib. da Spiritalibus cap. 75. qui illos non χαι- νικας, idest, modiolos, sed PF-xides appellat, a forma item efficta voce. Sunt enim toxides quas nostri bus-
solas εeu scatolas nominant, rotunda scilieet vascula, torno buxo elaborata, unde et Nomen.
V. c. o. Generi Glle modularioni. Call. Gouros de chant. MODULUS. Lib. i. c. a. Lib. I . e. 3. Ital. m. D. Call. m. D. MOENIA. Lib. ii. Praef. Ita l. Mia ri. Call. Murri Murailles do pilles. Lib. . C. 7. viii. c. Ital. Ciuis. Gall. II
244쪽
Momonto. Iall. Immcnt. MONACHUS. I ib. I x. c. 3. Circinatio cinctili monstrui matur, qui dicitrar monachus. Baldus: Quid sit iste circulus, aperte ex ipsa apud Vitruvium analemmatis constructione Cognoscitur. Cur monachus dicatur non est
elarum. Meliores eodices liabent manachos, et, ut apud Plii landrum, mana-cos, sed prior lectio germanior. Ait edigo Philander : απο etsi id si, meri. se, formarum nomen circuli mens ruinanaeos. Est enim circulus quo umbrae Praeter aequinoctialem aestiuam et ' bernant, do quibus tradidit, δε- prehenduntur, cujus diametor est laco. tomus. Ita ille, scite et apposito, quamquam eo quod dicatur απο K tu. idest, ala liabendis mensibus, scribendum
Videri alicui posset manaeum dictum a similitudine cireuli , armillaeve, quam
Graeci μανιακῖν et alias et ne- ριγα ULον dicunt, sed longe nominis ratio petenda non est, cum sit per se
Hara et in promptu. Illud addo, quod communi lingua Graeci dixere, idest, mensis, Dorici pronuntiarunt ειῶν, unde Latini, qui sermone dicunt enim
mater, Pro meter, pro melo malum, Ut Cetera ejuscemodi, pro monacho dixere manaetium. Lubet hic attexere quid hae de re senserit Jos. Scaliger, vir inter novitios magni nominis. Ita igitur ad Manil. in continent. : Orbitu Iazriae est linea Aiλimim. ea Tarentina Mocca Meteribus Latinis ι ocabatur circulus mariscus et maniacus: tum loco pori sanatis addit, Arabes hinc secisse vocabulum Almanachi, addito nempe at a
seulo, illi genti lamiliari. Vide, obsecro, quam frustra tantus vir, ut veri- alem inveniret, sudaverit, et quo illum pravum mentis acumen a recta semita averterit. Miror, doetissimum Λ-εlrologum, manaeum circulum, orbitam
Lunae et lineam Eclipticam putasse,
eerte Luna per Eclipticam non incedit, et analemmati eum Luna nillil commune. Λ mensibus ergo circulus nomen, ut Praedictum est, accepit, non a Luna, quamquam Graecis, ut Hebraeis, Germanis quoique, Si avis, et quibusdam aliis nationibus, a nomine Lunae mensis appollationem sortia lur. Dividitur ergo cireulus in partes duodecim, a quibus ad lacotomum ducuntur parallelae, quae si aequinoetiali di metro aequidistantes dueantur, ita ut ad utrasque partes meridiani circuli pedit ingant, communes dant sectiones pla norum circulorum menstruorum, et pia
ni meridiani, ipsas nempe parallelorum in meridiano plano diametros, a quo
rum extremitate, si per centrum analemmatis plani horologii meridianam lineam rectae pertingant, in ipsa meridiana linea menstruas signorum divisiones distinguunt. Notissima sunt haec iis omnibus, qui in Gnomonicis speculationibus paullum sunt versati. Rem bene tenuit Bari,arus, quem vellem in Graecis suisse eaercitatiorem, Mem enim, ut hic, aut depravat aut perperam scribiti Haec ille. Ioeundi editio habet Mauachus. MOΝΟΡΤΕROS. Lib. I . CaP. 17.Ital. Tempto rotondo seneta cella., Chium sola da tin colorinato. Gall. Mono-
columnarum crebrhalem, intercolumnia ita angusta sunt, ut duarum lanium
metoparum, et unius triglyphi, eas distinguentis, sint capacia, mediano intercolumnio excepto, in quo ob laxitatem spatii tres metopae cadunt, et duo tri-givplii. Ex eo igitur quod unicus triglyplius duas in ea metopas distinguat, dicta est aedes monotriglrpha, ac si u-
245쪽
nitriglupliam vel soli triglyptiam diceres,
corrupti codices contra auctoris mentem et verilatem ipsam, imo et contra nominis rationem Labebant et metopae
duae et triglyrahi bini, quem lapsum bono jure emendat Philander, et pro bini restituit singuli, cujus auctoritatem
MONUMENTUM. I. ib. N. cap. 7. Ita l. Montimento. Call. Monument. MORBUS VENEREUS. Lib. I . e. B. Ital. Morbo Venereo. Call. Maiadie
MORΤARIUM. Lib. v. c. II. I lat. Mortario. Gall. Moriter. Mortarium vulgo vas ligneum sola lapideum, aereumve, in quo pistillo ferreo lignisve res durae et frangibiles teruntur: nomen amoreto mortarium quasi moretarium.
riis perpetuae figantur. Ad hunc I cum ita Philander: Claoos muscaris inter etor, qui sint umbellati, id si, evitibus latioribtis et ex assis isa Omhem cacuminibus, quomodo umbellatos foeniculi, sambuci et anisi dicimus fores: nam quae Dioscorides , comas et umh lias. Plin. lib. x I. cap. 26. Docat muscarias. IIaec ille, cui astipulatur Lip ius i. de Amphitheatro cap. IB. Ilis addit Barbarust In grandi marmorea arca, Mariae Honorii In . ccinjugis sepulchro credita, cla- os re stretos fetasse, in quot iam cacumine 'Pressa erat musca, et Non
rivitos pulasse, de his Vitruvium M.tellexisse. Baldus: Sed optimo jure
haee reiicit Barbarust, qui usum Vbtruvianorum clavorum in caveis sigendis considerans, nec ex serro aut metallo aliquo, sed e ligno factos fuisse putat. Nostrates minutos istos claviculos, quibus passim ad diversa utuntur, ιι. tas , quod vocabulum Etrusci usurpant, et brachetlas, ut alii Itali, appellant. MUTULI. I. i. Lib. I v. c. I. u. Ital. Modioloni. Gadi. Heaux; mutulos. Ex eo, uti e tignortura divositionibus trio mi, ita e camentorum ρr retraris, multilorum sub coronis ratio est in--nta. Baldus: Quidam textus habent mutili, nec aliter ille quo usus est Plii-lander, qui do his lib. iii. c. 3. verba laetens, ait: Mutilos nostri fidest Galli comos, Itali moditiones amelliant. R
PVaesentiant amem sinuatum canurionum
Projectiaram. Mululi, quorum apud Vitruvium mentio, prominentes Partes Sunt, ceu canteriorum capita in coronis Doriei ordinis. Lignei igitur primum, P alea etiam lapidei, iit ait Vitruvius: Da fere in o eri s la deis et mar mor is muttili inclinati scapturis a formantur, quod imitatio est canteriorum. Cur autem inclinati γ eausam addit: Etenim necessario Proseter stillicidia proclinati collocantur. Ergo
et D elmnorum et mutulorum in D ricis operibus ratio ex ea iniuriisve ins strata est. Ceterum, ut notat Phulander, posteriores Architecti non modo in ululis uis sunt in opere Dorico sub corona, sed etiam in zophoro odidinis compositi seu Italici, qui, ut ipse ait: Post Vitruvii scriρω exei attis est. Id etiam animadvertit ad ea verba, mutiat inclinati scalpturis δε- formantur. Se nusquam Dississe, in or dine Dorieo. muttitos in fronte inclinatos, sed rectos et aequilibres. Et sane ita est, nec aliter memini me o servare, tum apud antiquos, cum etiam apud nostrates et neotericos Archite.
j ctos. Ceterum quod ad vocabrili natu- ram pertinet, notandum est, a verbo
246쪽
mutilore factum esse mutidia. Mutila au- re est ignoscenduin, quamquam si ad vo-tem diei deeurtata, et quoniam inutili cabuli proprietatem animum advertas, desecta repraesentant canteriorum capi- ipsi quoque triglyphi, capita trabivis
ia, eo nomine sunt appellati. De mutulis resecta repraesentant.
Varro de re rustica: Sed pro comm- MYRRIIAE CLEBULAE. Lib. viii. bariis in par iste mutulos aut ρutos in c. 3. Ital. IIDra. Gali he. ordinem, supra quos tegusiculae canna- MYSlΑ Καταπικαυμεν,1. ital. Misia hinae sunt impositae. Nostrales modi fabbruciata. Call. Mysia b Me. V a-gliones i Bari,arus enim barbare scribit bulum a verbo Mira lear,m Ani quasi mutiliones, item mensu meo uri, aduri, ineendi laetum est. glas, omne id appellant, quod ad aliquid rant enim loca naturalibus ineendiis sulciendum, aut sustendandum e Pariete adusta, uti in Insula aenaria, quam projicitur et eminet. Eustathius in Ari- liodie Isclitam dicunt, tractus quidam stot. Mors. lib. I. ait, metia triglyphos terrae comi asius est, quem ideo vulgo appellari, cui non architecto, bono ju- appellant r Abbruciatri.
NAOS EN PARASTASlΝ. Lilamma, postrema. Hoe nomino appellatur
Iu. c. I. AEditim autem ρrinciρia surit, in simplici tetrachordo ultima, quae bre quibus constat figurarum asPectus, palae, idest supremae ex opposito rein et mimum in aritis quod graece ναος, Pondet. Parancte vero synemmenons male Barbarus ναῶς -παρατάσιν. Bal- eadem ratione penultima dicitur condus: Antae graece aedes ve-ljunctarum, eo quod ante ultimam sitro seu templum dicitur: Ratiojejusmodi tetrachordi. ergo nominis a sigura seia aspectu ope- NITRUM. Lib. v II. eap. ix. Ilaris, uti ipse Vitruvius praesert. Ruseo-i tro. GaIL Nitre. modi enim templorum forma, in angu- NODUS. Lib. v II. c. 3. Ital. N ais frontium, columnarum loco duas an-ido. Gnil. Noe . as seu graece parastadas habel. Ad- NORMA. Lib. e. Ir. Ital. dam auctarii loco, quod nos Itali dici- tiar ira. Gavi. uerre. Anguli ad nor-mus 'US seu na 'atas templorum, a mam etc. Philander: Normam labri ap-Naos graeca voce emanasse. Pellant squadram. quam ita compo- NARES CANALl S. Lib. uti. e. L nunt; regulae eapiti aliam prominen L. X. c. I .llat. Silo tu. Call. lem coagmentant, ut reserant duae au-NATlVI COLORES. Lib. H. e. .igulum restium. Vitruvius lib. IX. C. II. Ital. Colari narurali. Gall. Guleura veram normam ita deformat, ut sit trian-δ turelles. gutiis disparibus lateribus, uno tamen NAVALI A. Lib. v. cap. ra. Loeus, recto angulo. Sumantur, inquit, regu ubi naves subducuntur. lae tres, e quibus una ait pedes tred, NERVlCUS. Lib. viii. cap. 3. Ital.ialtera pedes quatuor, tertia Pede quim statio. Gall. Perctus. que, haeque inter se composilae tau NΕΤΕ SYNEMMI NON. Lib. v. c. gant alia aliam suis cacuminibus extre 4. Ites. Nele Sinem nenon. Call. Note mis, schema habentes trigoni; desor remmenon. Nete denotat ultima. Di. mabunt normam emendatam.
ela autem νήτη quasi υρά , idest, insi. NORMΛΜ sad . Lib. v II. cap.
247쪽
quere . NUCLEUS. Lib. v II. c. I. a. Ilai. Anima. Call. No u. InmPer ex texta nucleus indicatur. Philaiuler: Nucleum vocat maxime resistentem cru-
siam, si e corium, idest medium sive interius pavimentum. Italum vulgus a
m. c. I. Ilai. Numero Perseuo. Uall.
oBOLUS. Lib. IIi. c. I. OCHRA. Lib. v I r. c. 7. Primum tem e ornamus quae Per se nascentia filiuntur, uti quod graece
dicitiis. Baldus: Est lassilis eoior, euia colore ipso nomen inditum. Pallescit enim, et graeco pallor dicitur Lutei coloris est, quare a nostris est 'agialia appellatur. Galli graeco nomine loehre dicunt, Germani vero, corru Pto liquantulum vocabulo, πω et Ormetaeci, alio item nomine. Bemmeet, hoc eSt, Ochra, guoa ochra, et montanum gilvum. Haec ille. Barbarus: Ochra etiam nostris Ochrea dicitur et terra gialis, idest, lutea. Haec usta sit rubra, et prolando ea pictores utuntur Ochra nonusta. Fundus enim et umbra obseuriori colore esse debet. Videtur autem quod Ochra graeeo est, Sit Latino diei. Nam cum Vitruvius hoc capite rationem reddit, cur Ochrae Allieae, id- est, optimae copia non haberetur suis temporibus, commutato vocatullo Ochrae in silem, ait: Duque antiqtii egregiacvla silis ad Politionem Ῥemum aiant usi. Nos vero ex tam manifesta Vi. truvii lectione non quaeremus ansam ex aliorum dictis contendendi; cum et quid sit Ochra, et unde veniat, Omnibus noluin habeatur. OC PANS . Lib. X. e. II OCTASTYLOS. Lib. i i. cap. u. Ital. ouustila, o di ouo Cola inst. Call. Octost ele, ou a hute Colonnes. aedes
Sacrae species est Octaamos, cui nomen a numero .olumnarum, quae in fronte constituuntur: devolat autem Octocolumnium, seu dicas Templum c lumnas octo habens in fronte. Graecum vocabulum est et comitositum.
OCTO CHORDO S. Lib. X. cap. 13. Ital. Ouacordo. Gall. a huis imae.
de la Dorute, D milii u de Ia -ltite Ioniqiae. Volutae Oe ulus est parvus ille circulus in volutae Ionicae meditullio, seu e latro coiistitutus, circa quem volutae pulvinus, veluti circa teretem baculum, seu axem, circumvolvitur. Metaphorice igitur Oculus. ODEUM. Lib. v. c. 9. Ilal. Οdeo. Gall. Odeum. De odeo ita Suidas: Odoum inhonis instar est viri, qtiod Pericles, uti Pntur, ad musicorum Ostentiitionem essecit, et Pruterea Ocleiam dictum sese ἀπο της id si, a CNntu. Ibidem stra dic Istorium, Mest, P ci loritim Iuineis. Ubi puram furinae meti baviti . De eodem Aristophanis Seli liastes: Dretis erat in thoatri Ueci m in quo de more Poemina Ost ni huntur, antoquam theratro Publicar rarum De Meo etiam Eusthat. iu Odyss. l. i. Item Cie. ad Atticum lib. iv. Sueton. in Nerone; Pausanias in Achaic. The phrastus. et alii quam plurimi. OECl. Lib. vi. e. 5. o. Ital. Sale. Call. Salans. Sin autem ex arae, augo i, quadraci fuerint Subinde: oeci
248쪽
Corinthii tetrastriique. Item l. eodem l OFFIClNA. Lib. 111. Praef. Iial.
e. I o. ConstituuntNr oeci magni. Bal- l Lao natorio. Gall. Laboratoire. Lib. vii. dus: Graecum vertium σι , unde oe- c. s. lial. Fabbrica. Gall. Fabrique.
eos, domum significat, et quamvis do- OFFlClNATOR. Lib. v t. cap. it. inum, at hie de parte domus intelligi; Ital. Artesce. Gall. Artisan. Cum stib-tur, eaqtie nobili, in qua virilia cele- tiliter osicinatiu is ρDDbahitur exactio. brabantur convivia, quod de quadratis Philander: inscinator ipse faber est, oecis ipsemet Vitruvius testatur eodem qtii extruit. lsaldus: Iloe voeabulo Ui-
lib. cap. 1 o. his verbis: Ad meridiem trux ius omnes artifices qui manu ope- Dero uretiantes oecos quadratos, tam rantur, expressit, ut fabros lignarios, a la magnis ine, mi faciliter in eis coementarios, sculptores, pictores et a tricliniis quatuor stratis, ministratio illos is lis similes. Nomen ab olli iana, num Itiuortimque lacus esse Possit Ua, quod non invenio ab alio latinae lin-tiosus. Erant quoque in Graecorum do- guae auctore suisse usurpatum. Budaeus mitius oeci magni, in quibus, ut idem- quoque labrum interpretatur; ceterum met attestatur, matres familiarum habe- exactio diligentiam denotat. Dicere er-liani laniseia, et iii tum situ tum OL go poluisset Vitruvius seceptioribus ,- scio a quadratis longe aberant. Coe- cabulis: fabri diuemmia lati labitum nationibus aulem oecos esse aptos lo- OLEA. Lib. vir. e. 3. Ites. Olisis cos, liabemus ex Plin. lib. xxxv r. cap. Gall. Oliter. 25. ubi ait: Sosum P rgami firmisse OLEAni A. Lib. vi. e. 9. Ilai. OlMasarion Oecum, in cujus pavimento nio. Gall. Deu οὐ rou se re les hiιiles. erant reliquiae et Ptirmamenta coe- OPA. Lib. 1 v. e. a. Vide Metopa. nae, tesseliis, torulisque manu artifi- DPERCULUM. Lib. v tr. cap. ia
cis ossabre fuctis. Putat Baptista Λl- l Ilai. Coperchio. Gall. Courercle. lia retus, Graecorum oecos nostris Salis j OPERA COMMUNla. Lib. iv. e. respondero, et sorte a vero non aber- l 8. Ilai. Misi V pubbliei. Call. Edisices rat. Certe triclinia suisse, ex verbis Vi- l publics.lruvii facile liquet, sed et ex Iul. Pol- OPERIMENTUM. Lib. x. cap. I7.
luce lib. I. cap. R. qui tradit oreon di- Ital. Gρον rura. Gall. Coisentiare. ei triclinon, pontaclinon es uococlinon, OPERIS lNCRESSUS. Lib. l. c. r.ex Iectorum numero. Apud Athenaeum Lib x. cap. . quoque in dipii . l. v. habemus PulUCIIII S. Lib. ix. e. 6. nam navis Philomi. Ptolomaei ebis, suris- OPTICE. Lib. i. e. r. Ital. Ot a. se , lioc est, tredecim Call. istique. Graecis ὀπτω verinim, lectoriim capacem. Ilorum variae mero quod denotat rideo, PersPicis: apud
pecies, Corinthii, qui et iei rastrii a illos quidem infrequens, ut nolat va-
numero columnarum, Cyetieeni et T-jrinus. Hi ne tamen multa nomina,Mptii. Ilorum omnium imagines pra--οπτικας, et Petera e-
illiue lineatas oeulis subjecit And. Pal-liusmodi. Optice, ait Philander, Permedius, nostri lemporis egregius Arelli-icti a transfretur. Ita quoque Cael. l.
tectus lib. suae Architect. ii. c. 7. etixv. cap. 3. Porro Geometriae Portis
d. 9. 10. qui quidem vernacule s Albe meadem, quam graece quidem Omicentum tecutus galas more nostro cogno- disimus , PerFocti am latine. Proberninai. quidem, sed improbo addit: id umere OECONOMi A. Vide Dimositio. admirarulum, titi in spe M iam rei OFFENSlo. Lib. v. c. 3. Ital. D. t unius Plures sese ostentem --λυωρ . GalI Obstacte. t Hoc enim ad cairetricen, idest specu-
249쪽
lariam, non autem ad optiren pertinet. De utraque facultate divisim seripsit Euclides, Et post eum plures alii, tum veteres, tum novitii. Interim mirari subit, cur Vitruvius per opticen velit recte a quavis regione duci lumina, et non potius architectis usui esse ad Menas, et ad alias res mirabiles esseiendas, quae artis vim in primis patefa
OPUS ALBABlUM. Lib. . c. a. Io. lib. vii. I. 3. Ital. Sciacco. Call. Muc. OPUS ARI NATUM. Lib. vii. C. 3. 4. 6. Ital. Intonaco colla calce. Call. Endarat, mortier de chaux et de sa-
OPUS FIGLlNUM. Lib. V. e. Io. Ital. Creta. GalL Poteris. OPUS INTESTINUM. Lib. I v.
Cap. a. v. u. vi. 3. Ital. Lamro di δε- Ietnam . Call. Menuiseris.
OPUS SIGNlNUM. Lib. u. cap. 4.
ρitum et Orchestrae . regionem. Bal- dus: Bene exponit Philander ad ea verba Vitruvii c. 7. eiusdem libri. O chestram inter gradus imos. Orchestram ab idest, salio, gest, culor, dictam: Locum esse in medio theatro, tibi sunt designata senatorum loca. Ll quidem apud Romanos. Nam Iul. Ilux lib. 1κ. cap. s. mori dicit esse Promiam, ut scenam acto
rum. Iuvenalis Orchestram pro Senatu accepit, Sat. 3. similenique ridebis Orchesti am et ργuium Suetonius quoque, deinde in Orch stram Senatumque descendit et c. Haec ille.
ORDlΝΑΤlo. Lib. i. c. a. Ilai. O mssinatione. Gall. Orsinnance. Quid ordinatio sit ipsemet Vitruvius patefacit
his verbis : Ordinutio est modica membrorum Wecios, commoditas, S Pa tim tinisorsaeque Promrtionis ad xymmetriam Co anatio. Multa de ordine hoc loco asseri Barbarus, et acute pliilosophatur: nos sere omnia in compendium redigemus. Est igitur Vitruviana seu architectonica laxis vel ordinatio, ipsa moduli, quo tolum dimetitur opus, tum partis ipsius commoda sumptio, ex cujus usu sequitur optima et concinna membrorum Proportio et symmetria quaedam, tum oculo tum rationi consona. Appellavit ergo modulum Commoditatem, quod ejus auxilio partes commode dimetiuntur et ordinantur. Modicam dixit, ut innueret, moduli quantitatem, ut ait aptior usui, non quidem magnitudine et i,arvi late
enormem, sed temperatam et modicam
esse debere. Exempli gratiar in columna Dorica diameter lini scapi modica est commoditas, idest, moderata quaedam et commoda quantitas, qua tum columna tota, tum partes sitiuntur et concinne terminantur. Dit igitur eo-lumna rito ordinala, si altitudinem habebit septem modulorum, imum Scapum moduli imius, basim aliam dimidium modulum, et εic de ceteris partibus. Posset igitur brevi desniri sierordinatio, est totius et partium, per me
250쪽
dioeris moduli sumptionem, commoda dispositio.
v II. cap. 3. Ital. Fabbrica ordinaria Gall. Maeonia rete ordinatre. ORDO. Lib. i. e. a. 7. Ilai. Ordine. Call. OD Q.
Lib. I v. c. u. ItaL Corniciame. Call.
ORNATUS. Lib. v. c. 7. Ital. μ- rarismi. Call. D corations.
Alruto. CalL OrtograPhie, remeden' ltation de r olei alion d' tin bdtimens. in graρhia atium est erecta frontisim m. Baldus: Eleganter hac de re Ρlii tander et Barbarus; cujus verba lubet allexere: Ortho 'his , ait, non mirrus f ontis quam laterum erectis esι, si quis rim Merbi consideret, Omnis enim a vestigio erevia magnitudo, juxta o eris festiri rationem de scriρω, Ortho vhia vocari Pot n.
Deserniamur ergo et rerum fomes extimae, intimae, lateralesque, Secundiam Feciem veris ρ 'omsiti, siue Dorico, si e Ioni , rios alio genere uti limus. Sed Vi minus ad HIntem revexit, tamquam nobiliorem Partem. Haetenus Bari,arus. Nostrates appellant
Graecum vocabulum nempe, recte stans, heu erectum flans; to ri
mine dicuntur arrectaria, pilaeque, Seu sulcimenta. Nostrates appellant Deroni, Pilastri, e Contrassorti. ORYGES. Lib. x. e. ar. lini. Te tuggini per Hi sca menti. Gall. H-niere. Quae aut m testudines ad fodiendum con arantur, Uraece dicuntiar. Baldus: A verbo ὀρυrtatu vel ὀρυαυιν, sodere, excavare. Quod autem Latine dicitur, fossam ducere, Graeco more, ὀρυατειν--Ηaee ille. Claud. Salmasiva in Soliti. pag. 223. ερυς prinprio Graecis dieitur instrumentum so
sorium et acutum, quo terra ornitur
et lapides sodiuntur. Oppopa e ponitur in Glossis, cuius usus in lapi-eidinis apud Plautum. Subulas quoque Latini appellarunt. OSTIARIUS. Lib. v I. c. Io. Ital Portis o. Call. Portier. OSTlUM. Lib. vi. e. 4. Ital. Por M. Call. Portaia. OSTRUII. Lib. vi . e. S. I 3. Ilai Ostro. Gai L murρre.OVA. Lib. I x. eap. 6. ItaL Pistra ali. Call. Pieri es en forme d' Oeus. ORUA. Lib. v t. c. s. Ital. Stalis Per se m 6. Gall. Beroeenies.