M. Vitruvii Pollionis Architectura textu ex recensione codicum emendato cum exercitationibus notisque novissimis Joannis Poleni et commentariis variorum additis nunc primum studiis Simonis Stratico 4.2

발행: 1830년

분량: 317페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

211쪽

Iaesυ is Peristylia quadrata, coe o longa, ita sum facienda, uti duorum studio m habeant ambulationis circuitionem, quod Graeci vocant Baiauar Consentiuiit onities, Diaulon duplieis stadii esse cursum, a carceribus ad metam, ab hac ad careeres reciproce recursum. Quod et ipse Aristin plianis Graecus interpres liis verbis docui:

Idem sere iterato in Avibus: nec a I OLIuee dissentit, nec ab Eustallito. Hinc Aristoteli in lib. de gener. factum Peditium Διαυ-ρομεῖν, currere et recurrere. Erat autem prope, Budaeo teste , idem Graecis Diaulos, quod I alitiis cireus. Ceterum Mercurialis lib. I i. c. II. de ira Gymnast. distinguit Doliuirum a Diaulo. Vult enim Diaulum cursum suisso duplicis stadii, cursu et reCursu,

Dolielium vero duorum stadiorum cur sv unico, sine recursu. Nomini origo scito ri αὐu, idest, tibia, qua tamen voce figuram omnem notabant, angusti

rem quidem et productiorem, quale est aladium. Idaeo ille.

DIAZOMΑΤΛ. Lib. v. c. 7. Vide

PraecinctioneS.

DICHALCA. Lib. m. cap. I. Ital. Dicalco, o Quarto Obolo. Gall. Dic luci ou Quarte ae Obole. Xαλ-

Graeci aes nominant. Hinc aerea, et δίχω ν moneta aereorum duorum. Mensura est Dioscorid. l. tu. Polluet vero l. m. quarta pars oboli, qua in re eum Vitruvio sentit. Octo igitur clinica Obolum integrum constituebant. Pli.

DI DORON. Lib. 1L eap. 3. Fiant

aut m laterum genera D ia, uritim quod pares amellatur, idest, quo nostri ultirittir, longum pede, latum

Semmede. E Vitruvio deseripsit Plii. lander, apud eunulem legit dyodorum, quasi emendans, sed fallitur: nequo e- ni in Graeci, quamvis λω vel pro duobus dicant, inde drodorum faciunt,

sed δίδωρον Graecum verbum, denotans mensuram duorum Palmorum. Corru pius Codex Plinianus Hermolao prodidoron liabebat moron, vetustiordium, nullo sensu. Palmus diuitur, et sit ut dona apud Graecos . Dadicantur, eo quod munus, ut ait Vitruvius, semper geritω Per manus ραἰ-

DIES IS. Lib. v. e. 3. Ital. Dieri. Call. Dicte. Quid sit Diesis paucis a perit Suidas, nempe

fiuia ανεσιν, aeiunctionem videlicet aut

remissionem. Tum addit δίισιν diei

προ μουσικῆς to θῆς κιὼησιν. Pruerententem nursicum, canitim iam, motum. Domum, mimnmm esse harmonicarum diastemmulum menstiram, quae a NO

sura sensu dei'erdua, harmoniam qmoque dePerdens, inexercitia re circa se auditωn relinquit. Haec ille, sed et Aristot. Metaph. lib. I x. ait, δ ιν in Musica ras , quod minimum est in Moce elementum. Vetustissimum artis nomen, a Pythagoricis excogitatum, quamquam apud illos semitonium denotaret. Uude et Boetius ipse aecipit pro semitonio minori. Sed cur nos istis immoramur P . rchitecto manum et stilum commodamus. non Musico.

Di EZEUGMENON. Lib. v. c. 4.

Dem ιυριρ. Gall. Dimoerori. Seribendum fuerat dimoeron , pentam rora , Graece enim et ritaulem dimoeron pars senarii, ex duabus partibus i id enim exprimit verbum hoc est, binariis. Male Aretinus in Plui. Tib. pro di moero, dimidium

vertit, quamquam non negaverim. δι-t-

ριαν ui duas partes divisionem dixissa

bonos Auctores.

DIOPΤB. . I b. viii. cap. 6. Ital. Traguai do. Gall. Divir s. Libratur autem Dio 'tra. Baldus: Libratorii hujus instrumenti usum innuit Vitruvius,

212쪽

formam reticet, nee verbis, quod de Chorobate facit, serio depingit; puto vulgatissimam rem noluit legentium c Dculis aut auribus inculeare. Suidas:

ehanictim artiscium, quo Geometractia amtissim ex inter alio pinnariam ὐ nantiar mensuram. Εmanat dictio a Graeco verbo δισπτευειν, despicere, Per spicere, collimare. Dioptrae meminit et Polybius, cui necessario iunctum esse oportere ait αυλισχρου, nempe eanaliculum , per ilitem sit ipsa metiendarumali itudinum intervallorumque inspectio. Noviiii Geometrae in quadrantibus et dorso Astrolabit seatam vocant altimetram , qua per dioptram distantias rerum, altitudines, profunditatesque dimetiuntur. Dioptram vero imi scriptores, Μedielinium appellant, Regulam. Vol-vellam, Lineam sidueiae, et Arabiea voce Ubidadam, hoc est, distinguentem, terminantem, aetate ostendentem lineam. Foramina vero, quae sint auli-εei, seu canaliculi Ioeo, Pinnas pinnulasve nominant. Utilis vero Dioptra ad aquarum librationem, quia Perpendiculi ope lineam ostendit Horigonti parallelam, libratamque Planiciem, qua cognita, facile utrum sit incile sublimius inseriusque loco ad quem ducere aquam oportet, innotescit. Nostri Dioptram Tragitandum et uadrum vocant. Hae

ille. Cl. Salmasius ad Solinum, Pag. bra. Falluntur qui Dioptras alias aquis librandis, alias altitudinibus capiundis

accommodatas fuisse volunt. Nam Et sa- tigium aquae per Dioptram eamdem explorari εolebat, qua propugnaculum, et turrium altitudo sumebatur. Non nescio lamen haud unum genus extitisse organi dioptrici, ut sunt baculum Iacob, quadrians Geometricus, ct similia plura. Quin etiam gnomam ipsam J ioptri ei generis suisse eertum est cle. DIPLCH.LICE. Lib. r. c. a. Ilai.

Di cubiti. Call. De detix cou, es. Vocabulum hoc in variis codicibus distorium, δισαι; et Baysius nominavit ex Vitruvio, sed de nominia ratione nihil dixit. Ego sane cum Barbaro dipecliaicen dictam partem illam

puto, quod bicubitali esset spatio, id

enim sonat unde se et

Di PLΛSION. Lib. 1ri. cap. I. Ites. Diplosiorio, o Donio. UalL Dmlasion, ou Double. Simplex numerus Senarius est, ex duplici Senario Duodenarius: Graece duplum dieitur. DIPLINTHi I. Lib. ii. cap. 3. Ital. Imri di duo mauom. Gall. Mura dodeuae briquos. Si verbum latine reddas, bilater, triplinios trita

ter.

Di PTEROS. Lib. iii. cap. I. Ital omero, o Tempto alato di domis Alo. Gall. Dii'tere, ou Templa allodo MMIes Ailes. Vide Peripteros: ibi habebis Pleron graeee, alam ; Dipteron ergo dici quasi duas alas liabens, vel, si lieeat. bisalatum. DIRECTIO. Lib. vii. cap. 3. Ita l. Plano. Call. 'alite. DIRECTUS. Lib. vii. cap. 3. Ital. Amianato. Gall. uale.

DIREPTIONES VIARUM. Lib.

iv. cap. 3. Ital. Listella de' con artimenti. Gall. Listeti des con artimens. Bis in eodem capite eadem repetit verba. Emendatiores codices directiones praeserunt. jusmodi fuerint hae, ii liuit Philander, qualisis Derit scalmιι-ra, Non Conuenit. lygo, si meo milii judicio lieeret uti, viarum directiones in corona Dorica, spatia illa esse affirmarem, quibus tum fulmina, tum guttae, hae supra triglyphos, illa sopra mel opta distinguuntur. Habent autem viarum Paciem, eo quini sint rectae, oblongae , parallelae, et mediocriter latae. Cingun. lur autem ab ejuscemodi vimum directionibus, tum tetragona quaedam ἐτε- ρςμηκη, tum ad rhombi siguram spatia

213쪽

quibus mediis fulmina sealpuntur. Sed haec in imaginibus melius videnda. N his sat est digitum intendisse et meliora

ingenia excitasse.

DIRIGERE ARENA. Lib. vii. e. 3.Ital. Aimia re. Call. alar. DIS DIAPASON. Lib. v. c. o.

NIS. Lib. ii. c. 9. Ita l. GParazione dei feto. Call. Accouchement. Di SPOSITIO. Lib. i. cap. 2. Ital. Dimosirione. Call. Divosition. Hanc

autem Graeci vocant. Ceterum

quid sit ipsa dispositio, ita docet: Di-

tio, elegansque in comPositionibus offectus eris cum quali tui . Est igitur

accommodatio quaedam, non modulo. rum, ut partium, neque quantitatum,

sed qualitatum operis. Si enim capitulum, puta Doricum, quod eamdem lia-het eum basi altitudinem, sub columnae scapo insis loco posueris, Peccatum erit in ipsa dispositione. Vide Ba harum hac de re docte, et copiose dis

sereni m.

DIS PLUVIATUM. Lib. v r. c. 3.

Ital. Dimmolato. Call. Dccο-ert. DAUIuoiata autem sunt i cavaedia in quibus Deliquiae arcam sustinerales, stillicidia resecine. Di molatia tecta fiunt, ait Plitiander, D alium iunctiscvitibus nitituo innixis , Paribusque contra sct Ponderibus Pedibias imis di- Maricatis, quae, nisi fallar, Sex. Pomρ. Pectinatia amellat, sire testudinata, is ιPartes quatiιor ame . Haetenus ille: a quo non dissentit Doetissimus vir Adrianus Turnebus; nit enim: Disρω- viatum cavaedium habere tectum, in utramquo Partem d exum, et inde nomen admium, quod tamquam divortia quaedam dioerse pluviam huc atque illuc dimidunt. Haud aliter sere interpretatur Barbatus. Ego, inquit Baldus, ab istis non sto, et eorum opinioni non subsigno, omnium siquidem cavaediorum tecta dis Plu tata sunt, imo

et quae non sunt Cavaediorum , dum. modo utrimque Pluant: quae cum ita si ut, cur non omnia cavaedia displuviata Θ Meo iudieio ita res habet: cavorum aedium quaedam nullam aquam admittunt, veluti testudinata. lecta siquidem sunt; quaedam admittunt quidem Pluviam cadentent, sed minori spatio aperta et coelo exposita; quaedam demum, eo quod amplissima sint et tota sub divo posita, valde compluta, et propterea dicuntur compluviata. Meum

ego sensum aperui, utrum collimaverim alii iudieent. DISRUMPERE. Lib. via. cap. II. Ilai. M oro. Gall. Ron re, Miser. DisSONANTES LOCl. Lib. v. c. 8. Ital. Dioghi dissonanti. Call. Leui

ce autem Distributio ei veμῖα dicitur, quod voeabulum valet domestica dispensatio, distributiove ; quamquam non Pro domestica tantum, quae ad morum Philosophiam pertinet, et domus rectam gubemationem, sed pro quavis distributione, seu dispensatione apud probatos Auctores accipiatur. DODRANS. Lib. v D. C. F.

DOLABE arborem, materiam. Lib. n. c. 9. Ital. Asclare. Call. G tver. DOLIUM. Lib. v . e. 9. DaL Va-

DOMINICUS SUMTUS. Lib. vii.

cap. 5.

DOMINUS. Lib. v II. e. 5. DOMUS URBANA. Lib. I. e. u. Ital. Casa di Cittit. Call. Maison de Ville. DONI CUM. Lib. ix. . K.

214쪽

DUCTARIUS FUNI S. Lib. x. e. autem dicitur, quod per orbiculos du-

a. Ital. Mentile. Gall. Cables. In DU- eatur, et indo ad ergatam. Veneti, te-chleam induntur orbiciali duo, Per a- ε te Barbaro, menalem vocant, siquidem xillos oersationes habentes, Per cuius metiare nostris est quod Latinis ducere.

Orbiculum summum trajicitur ductin DUCΤlONES AQUABUM. Lib. ritis funis. Baldus: De quo lane hic vul. c. 7. Ites. Acquedotii. Gall. Aqu aermo fiat, non ambigitur. Duclariusi lucr.

eap. S. Cum 'atis itis Alabandaeus eleganti manu sinisset scenam in m nuscula Theatro, quod Ecelesiastorion apud eos Docilatiar. Graecum vocabulum ab eκαλητιάνειν conventum celebrare, ad contionem vocare.

Locus omnis hoc nomine significatur in quo Itomines ad colloquendum, aut aliorum colloquia audiendum conveniunt. Baldus. ECII EA. Lib. i. cap. I. Iial. νωι dei Teutro. Gall. V ures de T hoiati e. Sitidas duobus verbis ὀ ηυν α - πιrtλῶν, Echeis, sonitum edens. Aristoteli machinae genus, quae a strepitu idest tonitru. improbe quidam Vitruviani Codices habent

et Dupliei sensu eadem voce H-εus Est auelor, modo pro voci in diserimine, modopro vasis voces discriminantibus.

ECHINUS. Lib. iii. e. 3. Ital. O--M, O Quarto di Tondo. Call. Echine, ou Quart δε νυud. Echinus Graeca vox Latinis tuis stin vulgata,

et crebro usurpata, vario sensu. Archi- ieetis, et Vitruvio nostro ornamentum

illud ita appellatur, quod lum Ionicis

tum Doricis Capitulis adsculpitiar, Ca- latanearum ordinatim in palentes echivos ordit alarum imaginem praeseserens, tuas quidem castaneas, eo quod ovis in t similes, nostri olos vorant. sed et ova in cyniatiis modo decacuini ala, modo etiam integra scalpuntur, quibus hamata ideo inseruntur Epicula, quod

ad echinos ipsos seindendos usui esse posse videantur. Suhdubilat Barbarus, uirum ad castanearum solia, quae a canali in Capitulis Ionicis prominent, Davox referri queat, et meo judicio male

dubitat, corticum enim ea vox Propria est, non soliorum.

ECPHOBA. Lib. m. cap. 3. I lat. Sponti. Gall. Mime. Si vocabulum la-line reddas prolationem dices,liine pronuntiationem, et enunciationem ea voce significant, sed et ad elationem stineris denotandam usus est Plui arctius in Solone. Est autem a Ve his ἐκρερειν , esserro , Proserro, eXPOr

tare

EFFECTUS OPERIS. Lib. I. e. I.

Iiat. Prauca. Call. Pratique. ELAEOTHESIUM. Lib. V. e. II. Ital. Eteolosio. Call. Lisu ou r hialoetoia ferreo. Ad sinistrum ephebei elaeoctesit . Baldus : Plii landro locus ubi ceromate, idest, cerato ODO Pem fundebantur. Subdit autem videri sibi elaeodeusitim potius dicendum a verbo quod rigare significat. Ego nouilem. Germana enim vox est elaeothesium , et proprie notat olei reposti rium, hoc est, cellam, ubi unguenta asservaratur. Ungebantur autem loturi, et luctacturi. Ungere autem Graeca ectastitν, unde aliptae et ἀλυπαραν. Polluet locus ubi ungeliantur, quem Co eil. Plin. tinctuarium appellavit de Palae,iricis hujuseemodi unctionibus suis et luculenter, ut sere omnia, agit Medi eurialis lib. t. de mi Gymn. c. 8.

215쪽

ΕLLYCHNIUM. Lib. viII. Cap. I. Ital. DHi olo. Gali ΕΜΒΛΤΕR. Iah. i. c. a. Ital. MO. do. Gall. Modiae. Aut etiam embatere in Ballistae foramine. Ita legendum statuit Turnebus, molus Heu ebit

auctoritate : Gibator apud Architectos lactis. Quamquam non idest, i eus ibi legendum sit, sed ὀπη, hoc efit, foramen, ut saltem Vitruvii dictio conveniat. Vulgati vero Codices passim habent embate, vox est a verbo εμβα- ιιν,

ingredi, intro edere, inambulare, undeer ales aut embater, ingressor. Certe Noster auctor perspicue lib. I v. cap. 3. modulum, embatem appellat. Ait enim,

saeta divisione frontis templi: Ex his

pars tina erit moduliιs, qui graece embates dicitur.

de Ctesibica machina aquam PeP ex pressionem altollente. Ita de superatis in modiolis emboli masculi, torno Politi ete. Baldus: Craecanica vox

qua omne id exprimitur quod iurem aliquam inditur immittiturve. Hi ne apud Elianum et Polubium idem vocabulum accipitur Pro cuneata acie, et ideo penetrabili. Rostris navium iri r intumue idem nomen a figura et vi, sed et claviculae illae cuneatae ita dicuntur, quibus axis currus ad continendum rotas, ne decidant, trajicitur.

Quoil autem ad Vitruvianuin embolum pertinet et machinam illam Ctesibicam, teres lignum illud est, torno diligenter expolitum, quod modiolorum pavitates implet, et ultro citroque inductum et

reductum, aerem tum attrahit, tum pellit. Nostrales voce vulgo masculum arpellant. De hoc item embolo Heron in pneumaticis, ubi de hac eadem machina hydrauliea. Utuntur illo et Mediei in fistulis ad el1steria, nec non ii qui lusorios inflant solles, idquo instrumenio quod ab ossicio Gonstetrum dieunt.

EMISSARIUM. Lib. viii. caP. 7. Cumque Oenerit i quae ducitur aqua

ad moenia, disiciatur castellum, et castello conjunctum ad recmiendam a. quam, triρlex emissarium. Baldus: Si

pontino, viro doctrinae non aSPernandae, imo, ut illo aevo, mirando, emiseraritim locus eat, Per quem aqua elacu aut stagno emittittir. PlitIandro Rec Ptiacutiem, rinde Postea erogatur aqua. Bes clara est, et nomen haud obscurum. Nolamus, Vitruvianos vulgatos, hoe est, cusos codices, legere pas. sim pro emissario immissarium. Sic habet Germanica editio, ita Iucundiana, nee aliter Caesaris Caesariani semibar-I ara versio. Quibus, quod mirer, consentiunt doctissimi citra controversiam

viri, Barbarus et Plutander. Ego, si

quis arbitrum me constituat, Sipontino magis aecedo. Si enim ad emissionein aquae, cur immissarium P Certe ita legero est apud Sueton. in Claud. cap. so. Item omissarium Fucini lacus ete. Item apud Cic. lib. xv l. Epist. ad Tiron. nullo Urico horto, nullo emissario ete. Albertus a Sipontino stat lib. X. cap. 7. Utrum vero emissarium istud Vitruvii idem sit cum erogatorio Iul. Frontini, ambigor ait enim, MeminerimuS, Omnem aquam, quoties ex cym-grioris oenu intra, breDe Fatium in stellum cadere. Unissaria plura, erogatorium unum. Item aqua Vitruvio

o Castello in emissaria; Frontino ex erogatorio in Castellum. EMPLECTON. Lib. u. c. 3. Ital. Fiabbrica rien ita. Call. Maconneri is remi' age. latine plenus. Est

autem a verbo εμπλαια, unde latinum

impleo, idem est ergo emplecton quod plenum sarctumve. Nomen a re. Fareitur enim in medio, ut Vitri ait, stru

EMPORIUM. Lib. ii. eap. d. l lol. Mercato. Call. Marche.

216쪽

stoni. Call. Festons.

micyclium exca 'alum ex quadrato, ad enclimaque succisum, Nervius Cha

diaetis dicitur moenisse. Baldus: Est ε λιμ inclinatio, auctus, mindi plaga, idem sere valens quod Clima, etsi illud compositum, istud simplex. Puto ideo dictum, ad enelima suceisum, quod instrumenti quius succisio isti illive

Splierae inclinationi esset accommoda

ἀπ άτιν, in qtiali is inclinatione plagape eandem intercvedinem ser

Sunt aulem membra notitiae illae omnes, quas in Architecto necessarias es- e praemonuit. graece cinciatu, circularis. Celerum quamquam omnium sere diεciplinarum sit circulus, ad eam lamen hoc nomen refertur, quaesit liberalium artium catena.

Call. Potites si res duris dos Das s dererro. De Ciesibii in entis: A c tu. men hape solii ratio Ctesibii fertur

exquisita, sed etiam Alures, et Pariis genetribus, aliae quae ab eo liquore pressionibus coacto Miritu, ferre anatura mutuatos 1 citis Ostendiantur, mi merularum, qtiae tiquae motu Ο-Cos edunt, aluo Pngilata , qtiao bibentia tundom moιwnt sigilla. Baldus: Philander rem universam compendio enucleat, de verbi vi aut origine nihil prorsus. Verbum Iinline appropinquare. Hinc Barbarus quasi legisseti istam, vernacule vertit, o D cme cheoi cliviciniano, ἀπο ri Aries Ubivm O legamus asylipara, quod nonnullis arridet, videbitur Vitruvium intellexisse de leunculis, quae per ae Iuatain Planitiem, humano more perambulant, et

molus exprimunt. Etenim ἰ eων lere num unde Theoph. lib. v I. e. s. pla tam humi serpentem cat. Consentanea haec quidem, at ego

si fas esset legere ἀνγetram, ut dictio

composita esset ex Areιον et Putarem verbum ad ea sigilla pertinere, quae apud Heron. in pneumaticis cap. 7 l. in Mase Persρicuo choreas ducunt. Etenim vas Graeco sermone ἀυγεῖον dicitur. Barbarua: Hurit enim machinae, quae hydraulae quoque nominaniram quae avium P es re iant, quiae k-culus et sigilla m em, lebetibus et scaphis moersis apin subleoatis. Ex νω-gialis enim tramquam ansis cum Vm-

Panis conjunctis sigilla egrediuntur, tit in nono s erioris libri c.vite indisse m mimias, cum de horologiis a

reliquerunt, uti Gonarchen, Engon ton, Anti raeum. Baldus: Engonalon hic formam aliquam Horologii notare, locus ipse non relinquit auabiguum.

Quae autem ea esset, quaeve nomini

causa et ratio, nulli clarum. Silet Philander: Ipse vero Turnebus loquitur inllaec verba: Eodem Putilo, cum for me horologiorum ab antiquis moeniae Commemoriaretur, quam n riseruntur his oerbis, tit intelligi nullo modo POD sint, tit cram scribitur, uti GOnarchen, innatori, Anti raetim. Quis has , inces ulla in Gra nati num aut Asir logorum schola umquam audioit Z quis doniquo GDareus agnoscit et si noscio quid Graecanicum balbutiunt et stre-piant. Istliaee ille cujus dieta ideo re-lulimus, ut rei dissicultatem tanti viri auctoritate firmaremus. Si tamen locus opinioni, a sorma nomen huic generi datum Putarem, vel quia easet angulatum, qualia sunt ea quae in cuborum, octaedrorum et eiusmodi Corporum superficiebus deseribuntur, vel quia geniculatum, lioe est, in senu plicatum.

217쪽

qualia sunt ea, quae Passim e Germania esseruntur , et seu Com. Passus Germanica lingua, voce a Latina deflexa, nominantur. Etenim γονατυ, a nomine γόνας , idest, genu, unde ἐγγονατιζειν , et eγγοναDiFet in genua cado, ingeniculor denotat, unde fieri potest factum nomen Eng naton ; quemadmodum από τῶ ,ει; ρησαι lithostroton. Sed et γι ια angulus,undo emanasse potuit ἐγγώνατον. Si eui meliora sunt, ea proserat; nos quae in nostro penu, sine invidia erogavimus.

Haec ille. Codex Arundel. legit pro

Engonaton, conatum Plinthium. ENTA Si S. Lib. iii. c. a. Ital. y cntre, o Gorisca a. Gau. Renstement. Vincabulum notae originis, a verbo ἐνυς νειν, intendere. Est ergo Enlasis intentio, distentio, productio, in statio. Di-εtenduntur enim quae instantur, et haemente Graecos Entasin, idest, insatio. nem columnarum dixisse putarem; ve bi vim reddunt Galli, quibus adjectiones illae rens ent de coloraries ap-lsellantur. Nostrates vero Λrchitecti. aiunde aecepta similitudine, Pancias, hoc est, ventres dicunt columnarum. E PACOX. Lib. x. cap. s. In ra dico autem machinae ν eligariar tertia trochlea. Eam autem Graeci ἐπάγοντα, Nostri arra monem appellant. Baldus: De re nulla quaestio , clare enim quid sit docet noster Auctor. De artemone, ut velum est, multa inter scriptores concertatio, sed quae nihil ad nostrum institulum. Errorem Hermolai, qui Vitruvianu in artemonem seu Εpagonia conlaudit cum ergata, quam Inachinam Arginum nostri appellant, exagitat quispiam, nec injuria: longe enim haec ab- unt. Porro επαγαντα dictum απα tu ἐ-ptaretis, nemo dubitat. A traetione igitur Verbum, eo quod trochlea illa adductarium ergata trahendum, magnam asserat commoditatem. Artemon vero, si Graecam originem, non autem Latinae linguae usum spectes, idem eat ae

aptari, alligari. Veneti Epagonia artem

nemve trochleam, PaStEccum Vocant, auctore Bari aro.

El HEBEUM. Lib. v. cap. II. Ilai. ebeo. Gall. Lisu ρour les jeuries gat cons. hebeum in medio. Hoc autem est exedra an lissima cum sedibus, quac tertia Parae longior sit quam lata. Baldus: voeabulum hoc a plerisque video male scribi, Ephoebeum Philandro, I phaebeum Bartiam, Ephebaeum

Mercuriali, cum tamen germana Scri

ptio, si a Graecis pelatur, sit ἐνὶ βιον, sive Ephebium vel Ephebeum. ut videre est apud veterem Aristophan. interpretem in avibus. Haec nos pro Grammaticis. Ceterum Eptiebeum istud Vitruvianum, Ioeus erat in palaestra. in qua puberes exercebantur. Eadem ratione dicebatur locus in the tro, e quo ephebi ipsi spectabant. EPIlECTON. Lib. iii. cap. I. Cum

ad sumulation m crescae sum V adfecto asse, hecton. Baldus: κυς suprasextus. Dicitur ergo a Feκταν septenarium, eo quod contineat senarium et unitatem impositam illi. Haec

ille. Cl. Salmasius de Modo Usurari p. 16. Hine ἔρ-ος λόγος qui superat

sextante persectit in numerum Sex.

ΕΡΙΗ ΑΤΛE. Lib. n. e. 3. Ilai. Soldufi deIr Armalia napalo. Call. Sol laude r Armee naualo. Quivis conscensor ex vi Graeci verbi diei potest Dibates. Est enim ab επtβαζευειν, ConSCenindere, unde Epihateria scansoriae ma chinae. Quod licet verimi sit, tamen usu venit, ut ea vox de conscensoribus

navium dicatur, sint illi elassiarii militest quo sensu accepero Dircius et Vitruvius noster j vel ii, qui vel peregrinationis, vel negotialionis causa, sua vel aliena navi utuntur. Denotat igitur, Thucydide teste, copias universas nauticas, prae ter remiges, sed et pro aggressoribu&seu invasoribus commiae usurpatur.

218쪽

Ordine terro soρω la Mena. Call. O re tressime sur Ia Mene. Breviter et perspicue Philander, quoeum Bentit et Bari,arus: Discentum, siue PPAscenos dicitur, quod stura scenam

extruitur, idest, columnati s si e comtignationiam ordines. Emσκηνιου Gra ea vox, o ἐπὶ ire καταγώγων, pars

quae ad superiorem scenam ducit, vel quae ipsi scenae superadditur. EPISCHIS. Lib. x. cap. 17. Tum sero modioli aerei in ea cui via includunttir, et in eos curioli ferrei, quos ἐπισχίδας Graeci tracam, collacm-tur. Baldus: Adulterinam putat hanc vocem Turnebus, et ideo restituendum ἐπqγγίδας ex Herone seu Ctesibio. Nos genuinam legitimamque esse CenSemus, nec ita malo assectam. gramee scindere, findere, proscindere, etiam aratro: ut apud Apollon. ἐμιχίξοντες. quod Virg. infindere stilam. II ine laetum est vocabulum ἐπιός, ἐπι- tuneus, cuneolus. Sana ergo Vitruviana lectio. EPISTYLIUM. Lib. iii. c. a. 3. Ital. Architrave. Gall. Architra . Eni λων Graece tralia, quae columnae imponilur. Stat enim ἐπι του τυλο, idest, super columnam. Epistylium esse trabem summis columnis impositam, vel ipse Plutarcus testatur in Pericle κωνας ἔλ)

mauit, et E si liis iugarit. Trabem

hane Nostrates, quos et lain Galli imitantur, ArcturaDem appellant, ea mente, ut velint, trabem hanc arcus vices austinere, qui a columna ad columnam sinuari solet. EPISTOMlUM. Lib. ix. 6. X. c. 13.

Ital. Chiooe d una fontana. Gall. RobLneo Singialis aiatem canalibus f hydrauli- et organil singula Dinomia sunt inelu-

sa manubriis ferreis collocasia; qua

manubria cum torquentur, ex ara sita seribendum non arca, Pateficium ninres in canales. Graece id omne dicitur, quo os quomodolibet obtu- uratur: unde verbum L lino igitur Epistomium reddi posset oris obturaculum: quod voeabulum lieet amplissimum, aeramentum nihilominus proprie denotat, quo sontium et lavacrorum Siphones obturantur. Dinomiaran, inquit

Budaeus, aerumentum est, quo Ora Sa limitam obturantur et laxantvir co Pus est, dum manu ducitur Dersicu-

tum ilhial Pertusum, quod admittit Mela et aquam motit Me aut illo modo

Gola svrema, o Sima sumema. Gall. mucine ara hutit, oti eule aia Mur. Simae, ait Barbarus, a Graecis Di U

thidue s Epitii hides debuit dictinetur,

in summis fastigiorum coronis imρο- nuntiar. Est ergo supremum membrum coronidis, quae fastigio summo sum lionitur. Bari arus tamen de Graeeo ipso nomine prorsus nihil. Est autem idem ac superimponere, imponere, unico verbo diceres sueri ositiones.

EPITOXIS. Lib. x. c. I 5. Ital. DAloni. ἰGall. E coxis. Diloxidos f catapultae longitria toete. Baldus: Turnebus: Est cmus qui sagiuam recipis. Sunt quidam non insimae notae viri qui esse Epitoxitida pulant, quam nostri Ballislaonticem api,ellant. Sed errant isti, ut a-junt, toto coelo. Erat enim eavus iste per mediam longitudinem regulae, quam graece dicebant. Haec ille. Badit,ariis: In regulis autem canales sunt, in quibus sagittae collocantur, in calca autem parastatarum est Epitoxis, idest cavus, in quo sagittae caput ineludi

tur.

EPITRITO S. Lib. iii. cap. I. Cum facta sunt octo, quod est tertia adjecta, tertiaritim, qui ἐπί iroc dicitiar. Baldus: Octonarius numerus respectu

219쪽

senarii vere est Epitritos. Si enim ipsi

aena io binarium imponas, quod est se. narii pars tertia, octonarium essietes.

Haec ille. Cl. Salmasius de Modo Usurari Pag. 17. Reperio tamen in antia quissimo codice pro tertiario legi adieriatiarium; hoc modo cum facta sunt octo, tertia adjecta, adterliarium. Ad verbum reddere voluit vocem Graecam Latina a se conficta, ut excipitac sit ad- tertiarius, qui totum habet et adhue

tertiam ejus partem. ΕΡIZYGIS. Lib. x. e. I 6.17. Fora men auum Obl- ω su trinis, quantum habet crassitudinem. Baldus: Turnebus lib. u. cap. 5. Sic in ca r axiculas, ori, ut muria ius vocat, cuneolus, qui nemos pertu et tendit. Idem sero Barbarus; uterque tamen errat: est enim, ut ex Herone cognoscimus serreus axiculus, qui orificio modioli sese choenicidos apposilus transvorsos nervos continet. dum in ipsa modioli versione torquentur, et intenduntur.

ERECTIO FIRMA. Lib. viii. Praef

erione. Gall. Erection. ERGATA. Lib. x. cap. 4. Dal. Amgans. Gall. Caberian. Vincias. Fianis refert se ad regatam. Baldus: Philander scitissime sic depingit: Ergata machina tractoria, uel LM a succula differt, quod axe est recto. Nam etiam

pectibus sicut succula versatur, rimid quidem brachiorum ductu, sed obtinentibus et ambientibus pectianiis. Si

graecam vocem Latine reddas, non male dixeris operariam machinam: etenim et operarios ipsos , et poetice ἐργατιως Graeci dicunt Apud nos voce semigraeca, imo si a in e mutes, tota Graeca, arganum. Est enim ιργανον Graecum vocabulum, quod dicitur et εργαλκῖόν, idest, instrumentum artificiumve. Hermolaum castigatorem suo l

loco castigavimus, volentem ergatam et artemonem verbo tantum, non reii, disserte. ERISMΛΕ. Lib. v I. c it. Lib. T. e. ES CHARA. Lib. x. c. I 6. Ital. Ba-

M. Call. Base. Grille. Nasis i Ballistae in quae amellatur longitudo foraminiam etc. Baldus: ἐχάρα proprie s cus, ignisve conceptaculum; eo fiensu Homero domesticum vocabulum. Quid autem sit Μechanicis Eschara, ipse Vibtruvius declarat: Baias. Idem quoquo cap. 22. ubi de testudine, Basis com-Pingatur, quae graece ἐχήρα distium quis irata habens quoquovemus latera. Notandum, eodem vocabulo non solum cum, et apud medicos ignitum uleus diei, sed apud coeos instrumentum illud, quo pisces carnes Iue assantur, et

a Latinis eraticula dieitur. Dubitabit

merito quispiam, quid commune sit -- si antedictae cum richara quae cratibeula ; dicimus a similitudine hujus e quinarii organi, mechanicum vocabulum emanasse; eadem de causa Bulius dore naul. Escharam appellat cratem P langis contextam, quam Athenaeus Missim et sulcimentum navis dicit, dum fabrieatur vel stat in navali. Haec ille.

Vide Claud. Salmasium in Solinum

pag. 179.

ESCULUS. Lib. I r. cap. 9. Ital. Lehio. Gall. Petit ch st. ETESIAE. Lib. l. e. 6.EV ANGELUS. Lib. x. c. 7. Ital.

c. I. Ilai. Trapi heu congiunte. Gall.

periore Annotatione facile apparet. Barbarus f pag. 363. lin. ra. Trabes, ait,l everganeae Mest co actiles, re assu-

220쪽

bre, et accurate factae coronarum Io- eo habebamur. Idem Italice interpre. tatur verba, merganeae Trabes , ita; Traui ben composte, inchisoate; Ioannes autem Martin verba illa Galliee interpretatur ita: mutires recla res a cra Ons de fer: quae tamen interpretationes mihi quidem non satis probantur. Itaque Selegi tamquam aptam anterpretationem Permultii, qui Callieescripsit: bien jointes ; et eadem ratio. ne in Italicam Linguam ea verba con-Ferteram, plane reputans, trabes everganeas nihil aliud esse, nisi trabes sie-aniter, secundum sua latera, conjunctas

iis modis, quibus duae trabes s ut ita

di eam , unicam trabem componerent. In Editione autem principe, et in Mis. Pit. I to. Beg. Oxs. Ven. desideratur verbum trabes: se I, cum in aliis veteribus Libris reperiatur, reddatque cla-r; orem sententiam, illud in textu relinqui posse, existimavi. Duo illa, de quibus agit Vitruvius, tigna bipeduliat in Tabula XXXVII. Fig. a. indigilantur

ab Graeeis litteris Posi liaee, modo quid senserit Baldus subiiciam. Sane pro compactilibus libentissimo acciperem. Cur enim dixerit ex duobus tignis bipedalibus p Quamvis Graeca origo alio me traliat, νηα dixit Homerus, idest, bene labrioalam seu compactam navim. Lego apud Tlieopli. lib. v. in primo tractatu diei ἄλην pro intractabili materia, et ad satirieam inutili, ευεργός igitur contrario Mnsu tractabilis, expedita. ΕURlO A. Lib. ix. c. I. Nam currens s Archimedes identidem graece

clamiabat: curica, curi . Perperatnet imperite latinis characteribus seriptum est graecum verbum, scribendum siquidem suerat vel graece ἐπη-itat, aut latine charaeteribus aequii Ullentibus h reca. Est autem a veri, Dρt ιν invenire. unde ἰ trux inventio. Clamabat igitur Archimedes: inveni, inveni.

nusta Vectes , commodusque in com-ρositionibus membrorum effectus. Aptatur haec vox cuivis rei ducenti, tormcinnae, splae, correri, numero, greaaui seu molui, Voci.

LUBONOTUS. Lib. I. c. s.

nes situ es Par inter Malles Talaomin-blas. Si verbum Eustrlas late vertas. dices eoncinne columnatum. Ut enim dicimus t ιρκης bene Septum,

bene capillatum, ita eustrios pulchre dispositas habens columnas, vel pulchre

columnatum.

EUTHEIA. Lib. x. c. d. LUTIIYGRAM MUS. Lib. L GP. I. Iiat. Riga. Gall. Rogle. Satis ad voeabuli explieationem Dei uni Philandri verba : Per cultiygrammum intelligo regulam, quasi rectilineam dicas, nam ad regulam expenduntur lineae rectae. Celera, quae ad hanc notitiam εpectant, vide apud eum. EXACTIO. Lib. iv. c. I. vl. 2. Ital. Precisione. Call. Preciatu. EXAMEN. Lib. x. c. 9. Ilai. Gu-guet a. Gall. GNguelle.

e. 3. Ital. Duilibrare. Gall. Dre en equilibre.

EXAMINATIO. Lib. x. e. d. Ital Duilibi M. Call. Duilibre. EXCERNERE. Lib. ii. o. 4. I lat.

Cernere. Gall. Sasser.

EXCIDERE. Ub. vii. cap. 3. Ita l. gliare. Gall. Cover. EXCOQUERE. Lib. u. c. 6. v. 6.Ital. Soecare. Gall. Secher. EXCRETI L. Lib. vii. eap. 6. Euc

SEARCH

MENU NAVIGATION