장음표시 사용
341쪽
febres qua is qui plurimum coniectantibus agitur. eoru-1ue tum origo, tum repraestio , ab sis
sempto principio , quae asilondus
vitalibus , contingunt , -- plicatuU .
vltimo loco superest , ut quod etiam per initia docerei polliciti sumus, illud nunc, Deo fautore, aggrediamur, neminm pe cum non raro febrim plures consequantur morbi, immo, ut plurimum, multa comitenrur simplomata , quibus saepe solis saeuientibus, aeger labefactatur, Ac in apertum incidit vine periculum proptereaque poti unam febrim, tum quoque morborum, tum fimpio iv,atque ianε plerunque horum inprimis habenda ratio videatur ; Merito polleaqua febris iam aegru afficientis curatio hactenus demolistrata,& iuxta artis praecepta explicata est, de morbis itide hisce, se simplomatibus febrim comitantibus restat pertractemus.&quid exarte agendum, dum haec aegrum oppresserint, amixerint se, ateriami . Quod potio hoc ultimo laboris nostri loco peragenda proposuimus, ut ininil rAiquum foret, quod ad exacta febrientis curatione instituendam desiderari posset; Itaque febris quae feruor est preternaturam accensus in corde, totoque inde corpori communicatus, quamuis per se, Ac gen ritim totum perpea assiciat, εc constirutione illius similarem inprimis, . Hi febrile simplice intemperiem, Ledat; Quod nihilominus, viphari. mum, intemperiei ipsi, humori etiam peccatum accedat, ut notum est. ac ex humoribus his peris semper dissimilaris constitutio deprauetur, i de merito tum morbi, tum simplomata fiunt quamplurima, coaceruatis nemph eisde humoribus, certis partibus, quarti ideo etiam compositio Iabefactatur, &subinde actio ι Fiunt autem haec more morboru quorum Dis particulatium, congestione videlicet, & fluxione, sed prosecto fluxione frequentius ι Non enim in omne corpus humor qui peccat aequabiliter per febrim est distributus, sed aliqua parte maior, quam alia con tinetiit, eatem frequentius in aliquam λrte potius, quI aliam, ex toto, aut eius parte altera, confluit, atque ita per se ibi, aut alibi per conserva, quo pars una alteri compatitur, & morbos ,& demum simplomata, pro sertis, Echumoris conditione , producit; Morbis his ergo, simplomatibusque , intercurandas febres, necessario artis higeniis occurrendum est, posteaquam saepe saeuiter, crudeliterque adeo vigeant, quod non minus aesturis laborante exerceant, viresque nimiopere frangant; Sed ut a morbis febrim sequentibus ordiamur. cum hi vel ita febrim, vel eius causam insequanirer, ut non nisi sublata febri, eiusque causa. desinant, vel ex febri, de causa eius originem quide duxerint, attamen sublata feribri, illi adhuc restent, perseuerante nempe causa, ex qua principium ha buere, quae ultro nihil cum febre commune habet i Vtique id cum verusit veritum etiam morbos febrim sequentes, vel propriam habere cura.
uonem , vel illam seriis Gnin t seqvi ι primum, tui . morbi tra.
342쪽
ctandi, ut primigenii, 5 a febri minimh pendentes; quamquam interea etiam praesentis sebris non parua habenda ratio est ; Si secundu , equide
eorum euratio non nisi ex febris curatione expectanda est, eorumque interea molest ia , veluti simplomanni a morbo pendentium, blande ibi una lenienda : Quamobrem ubi contingat morbi a primi generis esse, euque febri ita conitingi, ut eius nihilominus curatio 1 eo im facienda videatur, non dubitandum quin ea de prorsus via, & methodo, illa prosequendλsit, qua in luperioribus illam morborsi, unde lipe febris oritur, dc conseruatur, faciendam ex arte indicauimus i nempe habita inprimis ratione morbi, eiusque causae, attamen non neglecta interim febri, quae ipsi corticatur; Atqui Hai contingat morbs te cundi generis esse, euque lebrim necessario consequi, sane tunc primulia de eo quaedam medicus praeme-clitabitur, antequam ad agenda ille se transferat; prςmeditabitur inquatum modum, quo morbus ipse febrim consequatur, tum ne modus ille futurus sit egro salubris, Sc curationi proficuus; an contra, noxius, S curationi aduersus; Etenim cum ipso febris urgentis progressu, per translationem humoris, vel lita praua qualitate, vel sua nimia quantitate, turgescentis, ic naturς molesti, fiat in parte collectio, quasi abscessus ,& ibidem conscquenter morbus , ut prcmastum est, sane vel collectio hςc inutilis, S noxia ςgro sutura est, quoniam pars recipies princeps cst, vel principi contentiens valde, quς ideo non nisi certo ςgri periculo collectionem serat , aut quia saltem sensibilis nimis ex: item , principiquet ideo quadantenus secundum afflictionem aequiparetur ,maut quia etiam collectio ipsa nimia sit, quae longe vires superet, dc aegrum summopere fatiget , unde quamquam magna ex parte humor febris au r , vel fomes , per translationem illuc reportatus , quasi leuare febrim videri debeat, nihilominus Zc febris inde palam, δί aeger in deterius abeat, utique runc collectio illa, siue abscessus, dc morbus ex eo, noxius, & inutilis. ac curationi contrarius aestimandus erit; Contra vero, spars ipsa ignobilis sit,& quae a nobili si longinqua, nec illi consentiat . insuper&minus sensilis lit, serreque magnitudine collectionis . vel abscellus susticienter valeat . Siquidem vel ideo tunc satis leuari a graeuidens sit, proptereaque collectio, , ex ipsa morbus, utilis, ac curatio. ni febris certo propitia iudicabitur . Atque inquam re sic plene iam cognita, quid sibi ex arte agendii, ut curatio recte instituatiar, facile medicus intelliget ; Nam si utilis, dc innoxia fuerit collectio, non permittenda illa soli im, sed Sc solicitanda erit i Atqui si inutilis , dc noxia, illa tunc prudenter auertenda semper,& intercipienda ; Sed qua ratione, & arte. id a medico praei fandia, qualιaque ad hoc instrumenta deligeda sint, qua-d decollectionis, seu abscessus curatione, in febribus sermo fuit, fatis scriptum est ι Vntim duntaxat hic rememorandii, quod scilicet pernitio so vigente abscessu , a quo morbus quoque oboriatur, si labor ita ex eo aegrotanti futurus suspicetur, ut indE illi maximu vitae periculum impendat ; Interea aute ipsa humoris translatio, vel abscessus manifestu aegro
leuamen, respectu febris, asserre valeat, non ita intercipiendam translaatione, reprimendum ve abscessium esse, ut hac via tantu modo, de melio iis euentus, ει tutioris salutis spes unica sit, quoniam sortasse' contra, humoris impetus alio vergens, quid in aegris deterius producere aliquando posset, sed ut repentinus saltem nimius tollatur impetus, prudenter quidem repraessio translationis,&:abscessus, procuranda, mox tamen dei naceps derivationi, quatenus liceat, incumbendum est; ut porro hun
343쪽
iam deflums, sensimque defluens, adhue in parte fluidus existens, per
partem leta parti proximiore euidenter foras erumpat, nec in parte Vbe rius congeratur; verum id qua ratione facienda, in methodo accurato demonstratu . Ρost haec vero quod ad factum abscessium, S ex ipso mor bum, pertinet, duo utique peragenda restant i unu quorum est, amictio ne ex eo illata aegro, blandientibus ingeniis, quatenus permissum sit, prudenti usu lenire i alterum est humore cum intemperie parti iam tandem ingestum, quo salte modo per febris curatione concessum fuerit, funditus extirpare Afflictio equide ex eo multiplex esse Potest, verum tamen ea, exempli causa, si ex dolore sit, tune an inis, per febrim, illi proportionatis, dolor coercendus erit, & itidem amictio alia, suo sibi congruo I Sed humor apth extirpatur, euacuantibus ἰ Λt intemperies Tecte corrigitur 3 alterantibus in oppos mi virumque autem simul, quibu operibus, & instrumentis, quantisque.& qua opportunitate exhibitis, assequi sit concessim . iam stipta ostensum fuit . Et de morbis, qui sebrim praesertim putridam consequuntur, haec indicasse sat sit; Iam desim promatibus , quae ut plurimum febres easdem, sicut Vmbra corpus mi tantia sunt, sermo eriti Est porro simploma, ut in methodo aperte dictum, quod actionibus nostris vitalibus, naturalibus, ta animalibus, Praeternaturam contingit, per quod in quam illae . ve diminutae, vel abi xae, Vel auctae nimis, vel demi eorruptae censentur ι Unde quonia febris, quκ. caloris excessu, deprauata totius, & paratu nostri corris temperies cst, ita generatim actionibus omnibus est insensa, ut ipsa praesente, Vel Vn temperiei deprauatione. hag uniuersim, penh semper laedi neceta sit,
Nprofecto magis, dum humorti quoque prauitas ipsi intemperiei alicubi annςctatur, quod in putridis potissimum febribus obseruamus ὁ Hinc Ctenim similarium , dissimilariumque partiu omnium symmetria facile
Perturbata, necessario vel diminutae, vel ablatae, vel perperam auctae, Vel demum corruptae actiones magno febrientis detrimento, evadunt 3 atque haec actionum qua risuis euidens in febrientiam ictio, sinistoma est, de cuius repraessione dein rem tractandum i Et quamuis hoc simploma, quoties leue, ae mite est, non nisi eum signis reliquis, hoc est praeterna turalibus notis aliis febrim indieantibus connumeretur, tamen quando sevum illud, ae laborante non minus, ac febris, exercet, animaduer
ii ne adhuc ,& repraessione, quatenus per febrim liceat, dignu est, da m praesertim , ex febri, eiuQE causa, primis, non ex morbo alio, qui in bri se implicitus, Ec cuius propria sit seorsum causa, idem ortum habere etenim tunc habita semper ratione febris. ita illius aggredienda repraesito est , ut quidem leuius fiat, febri attamen , aut causa nequaquam e a minia r Caeterum simploma hoe, vel actio vitalis laesa est, vel naturalis, Vel demum animalis, ut dictum est, & quamquam laesio multiplex, τ que ex multiplici principio facta reperitur, hic nihilominus non nisi eam, quae febrim . eiusque causam saepe laepius comitatur, tractare cΡnsilium est i Atque ita a simplomatibus actionis vitalis sumpto exordio, duo , ex ea diminuta, per febres . vigere inprimis animaduertendu h2- rumque primu esse, dissicultate respirandi ι alterum vero animi deliquiit, cum praecipiti vitium lapsu, quae sane duo ideo magnifacienda sunt, propterea quod vitae plurimum insidientur . Febricitans porro aliquando antrinsecus angustiami tanta circa praecordia sentit, ut dissicile respiret, Peneque prae i suspicetur, &ideo tunc stare loco nequit, sed modo
buc, illuc vel ad alterutrum latus modo, vel ad pedes amitatus, ut in in 'R r ximis
344쪽
ximis afflictionibus caeteris, impellitur; Magnum utique simploma Machionis vitalis praecipua labefactatio, quae proculdubio iii febribus, vel
exael tu febrili contingens eis, non in continuis solum, sed Min tu termitte-tibus , per accessionen praesertirn earum valida, qua ultro quam par iit, genero Iarci piratio, ac ita spiratio expetita non conceditur; vel ex causaxiliis ei uidear, humore nepe putrido, prauoque congesto, testum fouente, eadem praefocatio obseruatur, quando per suam praesentiam ille , Sccor, Z praecordia feriat, praeteriimque di aphragma, quod & distendat, praemat, at ligatque, & In eo liberam dilatationem , . constrictione ad inlpirandum , ret pirandumque requisita, impediat. suod per intermittentium accelliones frequentius adest, clitunc potissimu in mesentemo humor excandelcens, dc cbuliens, e suo foco in piaecordia motus , id co-mode praeiteti; Sed undecunque contingat, quonia febrim, aut causam 1 equiti ir , ut dictum est, nec nisi sublatis his, illud vere tolli postit, utique saltem ide leniendum; Leniendum aute adhibitis, quatenus liceat, contrariis , quibus quodammodo occasio, qua illud sit, in meliore redigatur; Ut si ex aestu praefocatio sit, quoniam ille non solum inspiratione, ocrespiratione ad cordis, dc arteiaartim ventilationem, sed dc ad recreatione etiam ex refrigerio expetat I Ideo sis alte aer refrigeratus ex amplo conclaui praelio fuerit, non dubitandu quin ille praefocationi ex astu amigenti generose subueniat ; Si vero ulterius ex li more opprimente sust catio facta centratur, utique tunc, ubi fieri recte postit, vel retrahendus ille reuellentibus, a centro scilicet, ad circonferentiam, citra vacuatio nem, ingeniis, vel insuper vacuantibus, si vires tamen ferant, dc tempus fuerit opportunu. ille minuendus est; dum attamen diminutio, s eu diminuens euacuatio sponte inchoata videatur, quia ad libitum aggressa, perniciosa tunc temper sit ; Etenim cum per acce1liones tale presertim sina-ploma oblenietur, quo inquam humor excandescens in motu ell, land tunc si vacuatio, εc quide per pharmacum tentaretur, humoris sine dubio aggitatio. seu motus cresceret, subindeque labor febrienti contingeret peior ; Uerum enim vero si vacuatio tunc sponte fiat, ea lanc ut nota solum permittenda, si talis appareat, qualis esse debet, sed si opus fuerit, etiam per id temporis , dc detergentibus, S leuiter irritantibus , solicitan da , perficiendaque, tum per secessum, tum per vomitu meit; Tametsi insuper, in febri potissimum intermittcnti, dum humoris copia urgeat sedato tandem accessionis ferit ore, viribusque tantundem recreatis, i liandae saltem amictioni futurae, per venas ita sede Iositas, humoris peccatis multitudinem , ex meienterio, soco nempe febris , & semel ,& cxpius exhaurire, valde proficiliam aestimetur . Ad haec per febrim , bc quid cinputridam , animi etiam deliquium saepillime aduenit, simploma lanea et ionis vitalis pessimum , ipsique vitae maxime inimicum, quod equidem vires summo pete destruat, S vitam in apertum discrimen adducat : Adinia enit autem quando spiritus, vitalis facultatis praecipuuin instrumentu γOb praeternaturalis cuiuspiams siue ad colpus, siue ad animum spectet
summe amigentis, repentin im, S violentum occursum , quodamodo per vim contracti,ad facultatis vitalis munia Omnia ubique corporis exerincenda, minime satis sese diffundunt; qtiamobrem & animus delinquit ἡ& corpus concidit, viribus quasi omnibus pene s ublatis ς Contrahuntur autem, si iam vel pabuli destinctu, vel alterius dissoluentis occasione de pauperati sint, ut si per tempus liceat, sic aggregati, valentius conseruem
tur, & etiam alias, ut tunc pridem in sublidium partis cuiusquam ollati praesto
345쪽
Iraesto sint , ex quo sanὶ facto semper aut vita periclitatur, aut saltem non eue detrimentum patitur i Id in putridis febribus saepius videre est, ut
vel cum pernitiosus putrescens humor, qui prauam febrim inflixit, esede sua, in cordis arcem, repente, & astatim subit, aut impellitur, aut saltem eo de se tetrum vapore effiandit; vel cum etiam ventriculi os, praecordiorumque membranu acriter ferit, ac vellicatι Etenim tunc cum maximε iam ex morbi saltem longitudine, di Glutio spirituum euidens praeraesta sit vel una partium harum offensa, spiritibusque repentina insubridium aduocatis, Ac ab extra ad intra retractis, an ira deliquium fita Itaque cum per febrim, vel ob causam febris, modis hisce deliquium hoe ortum habuerit, proculdubio quanto citius, aes, in masna quieto posito, ambiens primum refrigeratus, odoratusque procurandus est; ad cor enim ille talis assuenter permeans, lim cum spiritibus summωpere recreat a Licet adh tum internis, tum externis alijs,& cor,& spiritus ipsi, per id temporis, pro posse semper etiam reci eandi sint ; Internis inquam sapidis, ac oratis, S ori ventriculi aprimEgratis, illis attamen.
uam maxim. possit, ad frigidum potius, propter febrim, quam ad calium inclinantibus; calidiuscula& si tunc ob id neque abhorrenda videItur, si praesertim gratiora ; Externis vero, tum quae Odorent suauiternaribus, tum quibus cardiaca virtus insit, regioni pectoris, cui subest cor. tum testibus cordi plurimum consentientibus, tum demum etiam patentibus arterijs administratis, dum illis tamen insimul, quae tam intro per ducant, admisceantur ; Caeterum dum haec per quietem agro i eran-nar, diligenter quoque humorum peccantium impetus, Ec incursio, ex qua deliquium obortum esse censetur, ut dictum ere, auertenda, reuulsione inquam, qua humores ipsi, ab intro ad extra longius quocentur, & citra vacuationem quidem, quod hanc deliquii tempore vires non seranti Sedam autem deliquio, per spirituum ad sua restitutionem, se nec humo.nim iam sussiciens celebrata diminutio aestimetur, atqui item tunc illi tempus idoneum adsit, nec virium imbecillitas nimia impedimento sit. rationabile est blando evacuanti, praesertim pharmaco, aut partita vacuatione alia, pro humoris vitio, M sede. viii Demum siquidem in corroborantibus cardiacis, tum alimentis, tum medicamentis, ad partes,
spiritus refocillandos , perseuerandum; non neglectis insimul humores alterantibus. & quo ad qualitates manifestas exuberantes, dc quo ad alias . toto temperamento prauas illis impraesias; Ita namque satis huic sim-ptomati, per febrim, prouisum erit. Si adhuc tamen qui prudens d ctusque fuerit medicus, in simplomatis eiusdem recursu , praeseruationi incumbat, quod fit, oris ventricu li confirmatione, per stomachicum, dc subastringens praeuium remedium aliquod administratum.
de quo pluries dictum, quod si neque illud sat fuerit, non
ab re censetur, ad stomachicum quidem, sed quada tenus na reoticum, quo nepe oris stomachi sensus obtundatur, per idem teporis previj, Pr
denter cofugere, quonia ex colensu oris
eiusde in corde fit, ut sesu reprsta, o minus afficiarur cor, atque ita minus semper euadat simploma, ut docet experimen
346쪽
quae actionibus naturaliιus eueniunt,
Esev NT v R amonum naturalium si triplomata, quae per se vi e brim, eamque inprimis putridam, varia, diuersaque contin- gunt, quod actiones hae tunc valenter saepe ita labefactentur, ut non minus ac febris inla ruinam vitae moliri etiam videantur , praesertim quae isso ventriculo celebrantur, in eoque primam pabuli nutritionis ergo administrati dispositionem desideratam architectantur a Si quidem cum ab his ibi commissus error, multis, magnisque erroribus alijs futuris, nec usquam fatis emendandis, euidens occasio sit, quod inde tum palam morbi augmento fauor adueniat, suppeditatis nempe inde succis ad putredine promptis, ex quibus somes sebris maior euadit tum virium instaurationi, desectu pabuli, intercipiatur via, de earundem distblutioni faueatur et Iure ideo, Ec merito rite contuitum, si labefactationis harii, quatenus per febrim permissum fuerit, lenitio ex arte, etiam docuerimus i Et quamquam ξraeterea labefactatio in actio nibus naturalibus aliis, quae in aegro alibi successive, nutritionis cauta, exercentur, non obscura observetur, ut perinde ac nibus ei idem Omnibus perperam se habentibus, tum ob vitae tutelam, tum ob ianitatis in staurationem. ferre itidem opem necesse videatur; attamen quod dum vni febri, causaeque eius abolendae operam damus hisce simili litet modorandis, perficiendis ve, ex prosesso incumbimus; hinc fit, ut earum dun taxat seorsim habeatur ratio, quae in vantriculo primum exercentur, cum praesertim hae, dum integre celebrentur, facilem, & commodam, retia quis afflictis medicinam reddant, non aute si alias illae extiterint . quippa quod tunc nec sistum ipsae aegrum valenter assiciant, amigantque, ut diactum est, sed ξraeterea impedimento sint evidenti, ne ars atque natura, aliis pro necessitate subueniat; Vna autem sitis ad ventriculi auctam at. tractione. pertinens, febricitantem grauissime torquet, molei aque illi adeo est, quod plerunque dissicile toleretur, Sc cibationi quoque magno impedimento sit; cos autem maxime diuexat, quibus circa ventriculum aestus est maximus, ideoque prae nimio ardore, qui per accessionem , vel exacevbationem urget magis . ille ex succus humectari, se frigerarique
desiderat, sititque ideo quod est frigidum humidumque si mul appetere ι oditide euenit illi, dum per labrim putridam, nitroso, acri, salis,
amaroque humore quopiam imbuatur a Quamquam sitis etiam urgeat. ex magno pulmonum incendio, quale, ut plurimum, ventriculi ore licet madido, illis attamen ad fauces flammam quodammodo euomentibus. febrientibus aduenit, ut perinde quoque fuliginosis insimul vaporibus illuc tunc ex pulmonibus eisdem sublatis, ut interdum etiam ex ventriaculo communicatur humor linguae substantia, quae pera e mollis, NI laxa est, imbibita, eorumque qualitatibus affecta, arida valde spectetur, ut in super pertinacius, adhaerescentibus, nigricare, nec raro, asserrima Mquando feruor siccam vehementior, non leuiter cum faucibus, palato, atque .Diuitigod by Coos le
347쪽
atque itidem ore ipso , incisa, discepta, ex riataque ,l magno febrientia
tormento, videatur . Tantopere autem laboriosum hoc per febris cura. tionem simploma, quonim ex caliditate, siccitateque nimia inprimis h hetoriginem, si iam non sussicienter partem ea, qua viget, humectemus, refrigeremusque , commode utique ipsiam mitius fiet; Ex dictis vero conspicuum eit, ore, faucibus,& palato, per febrim, calefacto, exsiccatoque, aegrum sui torqueri, & si non uno semper modo, id taetrum observetur, cum interdum super calefacto, exsiccatoque nimis ore vetri .li, M interdum pulmonibus flamma ad fauces evomentibus, eueniata inamobrem ore, palato, ac faucibus humectatis, refrigeratisque, omnε necessario leniri posse sitim, in modum immo redigi etiam principium vnde sitis , certum est, vel illud pulmo, vel ventriculus censeatur; quippe ut ventriculo, aut pulmone aestuantibus, os, per communitate, siue consentiam similem patitur affectione, sic ore humectato, refrigeratoque, subiectae consentientes partes utcunque recreantur . Maxime ergo
utile semper aestimandum est, quae humeclant, quequae insimul actu refrigerant, ore perpetuo continere, & illis iam suis viribus destitutis, iterum, atque iterum innovatis, perenni vicissitudine, quantum fieri possit. . intentioni propositae satisfacere ι Quamqua adhuc ad nimiun ulmona aestum reprimenta, aerem bene frigidum inspirare praestantissimum remedium aestimatur a Velutis ex nimis exsiccato ventriculi ore, calefactoque, idem euenerit, largiorem potum, illumque satis refrigeratum dare, ut quo nihil praestantius, ociusuh sitim restinguat, appositum reme dium est i Immo, & febri etiam saepe maxime congruum s Ille dc si non nisi prudenter administrandus, praesertim quod ad quantitatem. &opportunitatem spectat i Etenim non nisi praemissis tum virium uniuersi,
tum potissimum caloris insiti robore, veluti sane ex naturalibus operibus ubique partium corporis, Per consuetum,&tunc inprimis celebratis, ac insuper magis ex habitu ipso totius solido, atque carnoso, non autem tenui , ac raro, per aetatem robustam, consicitur 3 Dum adhuc tamen circa viscera, tam naturalibus, quam vitalibus operibus inseruientia, tunc nec inflamatio, nec obstructio, nec demu assiictio magna aliqua adsit, hanc en .m. ut plurimum, in intermittentibus, vel continuis, ab his ortum habentibus , iple reuertes ad satietate potio refrigerans, & humectans utiliis ter exhibetur ι Quando non permittendum tunc calore febrilem, cum putredine ipsa, ulterius a cui, euidenti febrientis detrimento a Confertim tamen,& copiose, pro aegri tolerantia, non autem paulatim, assiimendus est potus, otioniam modica quantitas eius ab insigni calore sup rara quodammodo bilescens. vel ignita, & calorem, oc sitim adaugere videatur ; Sed praeterea opportunEpotus hic conceditur, non per exaceotationes febrium, quibus ab omni generoso opere abiunendum est, sed
nniori sedato seruore duntaxat, quo natura praeternaturali modo generatim minus affecta, amictaque, commodius alteratione sibi proficuam vehementiore sustinet; quare per exacerbationem ipsam, sitis quamquamaxima, lenienda solii, retentis scilicet ore abutentibus humidis, Misse fidis, ut dictum est i Uerum tamen est, quod in praeterfluentibus sebrius, . simplici inflamatione spirituit, & languinis factis, in quibus nulla Putredo, nec putredinis somes ullus adest, vigente seruoris aestu nimio, perindeque siti , valde asiligente , opportune potio refrigerans aquae, ruanto citius propinanda est, nec cunctandum in opere, ne inde putreo suaut originem,& ex praetenuenti febre, sax consistens c putridae,
348쪽
ad aegrotantis interitum . Aecedit febrienti, & quidem frequenter, situ.
ploma aliud, quod ad attractione etiam ventriculi spectat, nemph ut non modo ille cibum non appetat, veluti cuiuis euenit, secundum naturam saturo, dc benE pasto, sed praeterea cibos auersetur, ae ab ijs saltem visis, vel olfactis, Ac vel etiam audita tantummodo eorum mentione , ita horreat, ut illi saepe ventriculus subuertatur, haud aliter quam multis, excomipto, & faetido, fieri solitum est i Simploma sane pellimum, ut cuius unius occasione, vel causa , aegrotantes per inediam necessario absumun. tur, delinquuntque . Facile autem illudfrebricitanti praesto est, tum ob calorem ipsum exuberantem, laxantemque os ventri tuli, tum potius, Befrequentius, quoniam per febrim, coctio in ventriculo, & alibi dimini ita, excrementitiis succis procreandis certa via est, illorumque idcirco persusione, & biliosi, ac pituitosi imprimis, os eiusdem infarchus.Wim. bibitus, quasi satur, consopitam, obrutamque vim appetendi habet, ae
insuper cibos utiles maxime auertatur, quod prauis qualitatibus humores huiusmodi infarcientes affecti, seque inde faucibus, palato, & linguae
communicantes, gustum, ad. animale lacultatem pertinentem, ita corrumpunt , ut non nisi contra, quam secundum naturam soleat, cibum ac cipiat, vel iudicet 3 Itaque tanto simplomati, tamque vitae febrientis ad. uerso, ut ex arte, quantum febris ipsa permisserit, obuiam eamus, non dubitandum quod si ex solo. eoque simplici praeternaturali calore, ventriculum , osque eius potissimum relaxanti, eneruanti vh , contingat.
sanh autem ex hoc primum contingit 3 non dubitandum inquam, quin illi. solis alterantibus contrariis, sufficienter opem ferre, concessum sit. frigidis nemph virtualiter , ac a maliter, & potissimum acidis , ae medicamentis, tum alimentis i a quibus sutarius ventriculi orificium, & im. mutetur, & corrugetur, sic enim aperentia excitari facit E cosuescati V rum euim vero si praeterea cruditatibus biliosis, vel pituitosis redundas. tius, ventriculoque in farctis, ut dictum est, fastidium huiusmodi ob riatur ; Equidem tunc at i is uti remedijs operae pretiu est; haec autem in. dicantur ab humoribus infarctis prima, dein ab eodem calore febrili tunc maxime urgenti, osque ventriculi labeti tanti; Etenim humores h i prio. ri loco detergendi, rei jciendique sunt vomitu, aut alui deiectione, quatenus tamen per febris rationabilem curatione permissum fuerit; Dein
quoque refrigerans, Sc subastringetis aliquid administrandum, quod post
temperiem, ventriculo robdr, per Commemorata corrugationem, resti.
tuat s Ita namque inapetentiae sufficienter prouisum videatur . nisi mox nouus humor accesserit, qui successive ventriculi os sursum afficiens, in tegrae constitutionis adeptionem illi impediat . Sed emendata utcunque ventriculi debilitate, laxitateque, dei neeps incumbendii ut ea remefficiis rum assumendorvin usurpatio evitetur, per quam fastidium aliquod venistriculo indici valeat; Vtii insuper cibi osserantur, 'uales non prorsus aegrotanti displicent, immo inter eos semper nonnulli etiam paulo det riores permittantur, quos ille maximε appetit, quod tunc sane utilitet paulo deterior, sed suavior pastus, meliori, sed minus suaui praeserendus videatur i Immo adhuc ubi quis fastidio urgeatur simili .& nutritionis necessitas adsit, tunc&odorati, & sapidi, illique varii, εe multis riam conditi, per summa exquisitamquc munditie, apponendi cibi sunt, ut parum ex singulis, adhortantibus etiam amicis, aeger, degustando, perunitiosam vitet inediam 3 Sit autem ex his pastus paretor, Ec per rariora
interualla exhibitus, quando frequantior, α copiosior, phialam etiam
349쪽
sanis inducat . Caete in m dato, ob summamina petentiam, nulla artEcibos administrari poste gratos, nec item illos aliquo ingenio, etiana violento, praenimia faucium siccitate, asperitateque, deglutiri, viribus interea palam cadentibus ad interitum, utique tunc per s ecessum, detersis attamen iam intestinis. iniicienda sunt ea. quae alias, opportuni S temporibus, ore assumi debuissent, dumodo ea fluida ,3c ad iniiciedum, ac permeandum, apta, parata iam sint; Quorum demum quantitas parcior fuerit, ne copiosior intestina lacessiens, mox tota sita at nulla utilitate foras rei iciatur a Nam 5 haec per i ecessum iniecta ctiam nutriunt, cum intestina eandem cum ventricii lo stibilantiam ,& coquendi vim sed imbecillorem multo sortita, cibos etiam utcunque alterent, qui deinde per mei craicas ad hepar trahantur, & in sanguinem licet minus persectum Permutentur . Ventriculi iam tequitur cruditas, cui comes saepe leuitas est . cum alui fluore; siquidem progressii fcbris vario, quod vel copia, et prauitate humorum , vaporumque, unus praeceteris partibus corporis VentriculuS. tum per se, tum per consensum , nil nium lacessitus, &m dicamentis praesertiiri ingratis, ac alimentis etiam eo usque iam multiS, frigidis , humidisque expolitus , ideoque amictus, nec parum laxatus, Cneruatuique, pastum receptum disti cile amplectatur, N perperam conficiat, ideoque facile quodcunque receptum foras sinat cmuere; necesse lique est, ut tunc cruditas adsit; quam demum aliquando sequatur leuitas , lademque alui fluor immodicus, febrienti adeo inimicus, ac noxius, quod subsequenter ille, aut nihil, aut parum magno virium detrimento, nutriatur i Adesse haec autem ex elidem sane praeuiis causis euidentibus, Pura alimentis relaxantibus. S medicamentis labefactantibus nimium, Nna cum ipso humorum vitio, tum maiori, tum minori, suspicari potetis atqui ex effectis intestris sensibus conlpicuis, certius multo coniici datumeti ; Dum potissimum, vel ex modico etiam pastu, ventriculus quasi podere prestus math habet se se; nec deest illi in apetentia , de qua dictum fatis, nec deest item saepe nausea . de qua dicemus postea ; Iam autem eiu idem tunicae ad retinendum ineptae prorsus euaserint , ideoque tandein post tempus breue, vel solo ventris rugitu , aut murmure , nullo mam fe
ito torminum , doloris vh sensu, nisi acrimoniam caloris feruor impraei- serit) aquola multa, coloreque subalbida, cinerea ve, & inaequalia, per secessiim erumpunt, quibus dein si humor, qui peccat, permi iceatur, i sus eruptionis potior causa credi facile poterit, non item si secus eueniat; Verum id quoniam ventricii lo, & per sanitatem debili, & per febrimvltro languenti, frequentius, quam caeteris commune est, tunc accurarius incumbendum; ne in deterius saltem illud , maiori febrientis damno, Proficiscatur ; Cum au tem ex duplici occasione id per febrim , ut dictum est, eueniat, vel nempe externa, qualis est alimentorum, & medicamentorum usus; vel interna, qualis est prauorum humorum vis, utique pri--m, si alimenta , aut medicamenta id aliquando praestitisse constiterit, Vel horum usus talis qualis ventriculo noxius esse potuit, intercipiendus Ost, vel saltem pro necessitate corrigendus, & emendadus, ut quidem ille intento sat sit, nec tamen noceat, quin puta alimenta nutritioni serviant,& medicameta suis indieationibus satisfaciant, atqui minime interim, nimia humiditate, frigiditateque laedant, hoc est ventriculo, aC intestinis minimh sina vi noxia sint t Hanc licet mediocritatem hic & nunc rite praγscribete dissicillimum sit medico , cui tamen ex omnibus hinc, indequς
Perspectis, verissimili saltem coniectura sit redimur innotescit a Voruin
350쪽
enimvero post haec, ad ea, quae particulatim, tum extrinsecus, tum intrinsecus adhibita, ventriculi , intestinoruinque vitium emendare, M. proprium robur confirmare apta sunt, luccessive deueniendum, ut porta interea vata haec roborata, S confirmata, recipiendis lassicienter, ferendisque idoneis quibusque, tum scilicet medicamentis, tum alimentis, ad sanitatem recuperandam requisitis optimε valeant 3 Sunt autem roboratia haec calidiuscula, M subastringentia quaedam aegrotanti non incommoda , tum interna , tum externa, quae aduentii iam humiditatem, Minnnatum calorem repraessium, propriae reducunt integritati ; Praeterea autem quod ventriculi ,& intestinorum simploma hoc, ab interna etiam febris causa, humorum scilicet peccato, ortum aliquando habeat, aut per consensum, aut per essentiam id factum censeatur, tunc idcirco nisi ea ipsa causa ab insultu desinat, simploma urgebit perpetuo; Desinet autem euacuatione , alterationeque celebrata ; Vnde ut pcr febris curatio nem, via hac, peccato humorum sublato, simploma cessat, ita iam diminuto , mitius saltem fit illud ,& reprimitur ; Hoc sane ex spontaneiS,ae paulatim factis euacitationibus, utiliter obseruamus, dum scilicet aliquid humoris peccantis foras vel cum excretionibus consuetis expurgatur . Quare dum veli cantibus humoribus hisce talia simplomata praeῆto esse coniiciamus, maiori semper uti prudentia necesse est, etenim aut per tempus sponte facta expurgatio , n mediocris, Permittenda est , aut si mancha ea censeatur, quamprimum nisi quid impediati perficienda. parato medicamento, quod subastringenti vi polleat, quo inquam iam commotus humor, & sensim demuens expellatur, relina quadam post se astrictione i Deinceps etenim, post abstergentia, roborantibus in remis,N externis diutius uti concessum erit, neque prius hisce validioribus uti licet, ne praui humores visceribus magis impacti, eam nimio aegri labore irritent ι Immo quo magis id euitetur incommodum humores iidem,
alterantibus medicamentis,&alimentis , perpetuo contemperandi sunt. Omnium vero maxime indulgendum quieti, & somno opportuno, undEvires commodius reparantur, fiuntque ferendis laboribus, etiam utilibus fortiores . Sed aduenit etiam per labrim, & non raro, ut ab uno calore immodico, excrementorum per secessum excernendorum humiditas plurimum absumatur, adeo quod ea sicciora iam facta, Sc accedente decu bitu , ad secessum ineptiora reddita, propriae expulsioni maxime resistanti subindeque uniuersum corpus non modo grauent, sed pene etiam oppriamant, viasque desideratae cuique euacuationi celebrandae perperam obstruant, haecque ea sit obstructio, qua frequentius febres perseuerant, Muigent, ut puta quod liber peccantium humorum per solitas vias transitus tunc vere intercipiatur, calorque inde magis accendatur, & necessario diuturnior , deteriorque febris euadat; .mobrem velimus, noli. mus , tunc Upost refrigerantia, humectantiaque, ob unam febrim reprimendam assumpta, Iaranda quoque intestina sunt, intrinsecus potissimum iniectis, quae ea non modo refrigerent, & humectent, sed etiam lubrica, ac quodammodo fluida reddere apta sint, vel inquam quotidie, vel alternis saltem diebus, per quietem magis aecommodatis, ita namque absque noxa huic astrictioni satisfiet a Tandem vero una ventriculi sub-
uerno per febrim saepissime aduenit, per quam aeger, quodvis, at maxi- m. pastum, non modo despicit, sed adhuc foras quanto citius per vomutum pellere itur; pessimum sanh, Ec valdh noxium simploma, quo
intem nutritio, post riua multa, Oilectu pabuli, intercipitur, septin