장음표시 사용
331쪽
victus regimins institutione, & medicamentorum usu proportianato, qui in certa qualitate, quantitate, 6 opportunitate consistit ι Ita ut in singulis his, & qualitas, oc quantitas, S opportunitas desiderata necessario praeuestiganda ; Sed de victus regimine priori loco dicendum, cum hoc apio inprimis, cooperante natura, habeamus quod cupimus 3 Triplici autem rerum ordine illud totum comprςhensum alibi nos latius demonstrauimus, tum videlicet ijs, quae assumuntur, tum ijs quae ambiunt nos, ta demum ijs, quae ab interno motu fiunt ; Assumuntur cibus, atque potus, quibus pabulum nutritioni ministratur,ti corpus uniuersum valide immutatur ; Ambit praec teris aer, qui circompositus, inspiratusque, per impiaestas illi qualitates totum multifariam alterat; Ab internis praetereani ultimodis mouetur homo, mente scilicet, & corpore, atque ex impetu motus non leuiter aeger allicitur : Haec itaque omnia talia esse debere, qualia & refrigerare quide, & humectare, ut in cur1dis febribus reliquis, eil opeiae pretium; attamen in febri huius generis humectare magis illa Oportet, cum siccitas praecipue sit, quae urget, non ut simplex soluin qualitas , sed ut substantiae molem dissipatam habet annexam, quapropter in torrefrigerandum, &humectare, de insimul deperditam lolidarum partium subitantiam reparare maximε necessarium est ; Quis vero inprimis pallus ex cibo, atque potu sit, qui his praeditus viribus operi indicato fuerit apposite satissa urus, utiqtie notu satis apertumque eit, quippe nusquam aegrotanti alius ab eo conueniat, quem ei de asias sano existenti ex usu conuenire obseruatum est ν Et quamquam multiplex ille, ac varius sanum bene semper nutriens este potest, quod tamen sebuenti refrigeratia, dc humectantia debeantur, aequidem febri huiusmodi laboranti magis, ex quo ille non calefactum solum, sed exsiccatum, dissolutumqua valde habet corpus, utique tum refrigerans pastus, tum niaxime humectans illi conuenies est i Sed qui boni succi sit, puriorisque substantiae. ut tamen facile, ita ubique a natura concoquatur, dc immutetur, vibretui spatio temporis in nutriti subitam tiam conuertatur ι Quamobrem etiaparandus ille per artem est, quo facilitatem hanc meliorem adipiscatur. perindmue ab aegro apetatur auidius, retineaturque,tut ex eo demuge. nerose deperditum restituatur a Sed S si actu, dc eotestate humidium edere necesse est, potestate tamen duntaxat esse frigidum susticit, actualis siquide humiditas, non coctioni solum . sed & digestioni, seu distributioni apprime conueniat. cum per hanc pallus assumptus promptius conficiatur, dein ad partes singlas facilius perueniat, hasceque non madefaciat tantum, sed dc assimilatione restauret, prohibeatque ne ultro nimium absumanturi frigiditas autem contra, S huic, occoctioni plurimum aduersa sit. Atqui id de cibo dictum sit, quoniam potus, ad apetitum exincitandum, moderatE frigidus actu, iuxta ventriculi robur, desideratur rdi porro talis est qualitas pastus, quae intercurandam habitualem febrem ex arte indicatur . Sequitur quantitas, quae medico semper, oc in hac praesertim febri negotium facessit; etenim illa cum nutritionis sufficientis causa ubique decernenda sit, ut nec interea cruditatibus suggerat pabulum, utique ea pro virium tolerantia aestimanda est ; Virium dico, Mtotius, &partim, praesertimque ventriculi, hepatis, reliquarunque par. tium naturalium nutritioni iniseruien ium, in quibus si facultatis nutritiuae opus deficiens fuerit, nulli dubium quod pastus requisiti mensura mi-uot exhibenda est, contra ubi consistens. εο valens videatur a Sed de hoc
quoniam alibi satis dictinn, nunc illud intum uniuersim annotabimus ι
332쪽
Tantum videlicet pastum huic sebrienti parandum, quantus partibus ipsis
saltem naturalibus conuentati quonam non ex quo multum imbstantiae uniuersim absumptum fuerit, proptereaque multa pastus quantitas, ad ad illius reparationem, requiratur, ideo tota ea iure adminii tranda est. eo quia corpora multum extenuata, non nisi lenth reficiantur, neque autem rescit, quod simitur, sed quod concoquitur, & assimilatur, concoqui autem primum debet a partibus naturarili facultati inseruientibus existenuatis , quae ob imbecillitatem operi valido minime luisciunt 3 Ergo tunc ut nullus ex pastu labor, vel detrimentum aegro contingat, contingit enim interdum multiplex, illudque saeuum, a quo uno etiam mors Praesto es e potest in paulatim ille, seu per vices, neque totus simul, sed quotidie iterum, & tertio, exhibendus est, ut inquam ille iam coctus, distributusque sit, cum alter sumendus erit. Ultimo attendenda est etiam cibandi opportunitas, ut inquam nam ra per eam commodius nutritioni
incumbat ; Est autem haec nisi quid forsam impedimento sit) eadem
Prorsus cum illa, quae per sanitatem esse consueuit,& s non raro, ob partitam indicatam cibationem, Zc aliam, atque aliam eam deligere necessis sit, quae nempe egrotanti propitia videatur,& sit. Post assumpta veniunt ambientia, inter quae primas tenet aer, cui pricceteris in hac febri attendendu est i Etenim ille teperatus quide quasi propitius semper expetitur. attamen qui ad frigidum magis, qua ad calidu, ad humidum item magis, quam ad siccum vergat; Unde heiah semper agitur cum aegro, dum illesponth talis sit, quoniam si secus, tum scilicet calidior, tum siccior fuerit, ex arte ille, ut alibi, cum febrium putridarum curatio tractabatur, dictum est, emendandus est, tum alterantium frigidorum, humidorumque usu recto, tum loci mutatione, si ea per virium tolerantiam si concessa t quando certe aer, A extrinsecus contactu suo, & intrinsecus inspiratu, sibi inditis qualitatibus, euidenter, & valdε, corpus immutet, exsiccat enim , calefacitque , si calidus , siccusque sit, contra refrigerat , humectatque si seisidus, humidusque extet. Nec uti mo negligenda
sunt ea , quae ab intrinseco in nobis mei fiunt, ut tum corporeus motus, aut quies est, tum mentis, per affectus illius varios, agitatio, tum denique somnus, aut vigilia, unde modo quouis nos e*ercemur, aut quiescimus:
Etenim vel solis recth moderatis, plerumque sanescit aeger, proptereaque modus illis, intercurandam febrim huiusmodi, si vel unquam, imponeudus est ι Itaque primum omnis nimius animi assectus euitandus est, cum eo solo facili me spiritus dissipentur, substantia totius exsiccetur,&omnibus malis semper fomes existat; Dein corporis exercitatio calorem au
pet , & exsccat, unde resoluit, ac dissipat etiam partes solidas, si modum excesserit; dies contra, eaque longior, si tamen tranquilla, humecha coni & refrigerio fauet. In huiuscemodi ergo febre, haec non ille laudabit ior est, quamquam vel motus spontaneus s permittatur in lenis, vel saltem frictio blanda digestioni pastus citra laborem fauens laudabilis est Adhibenda quoque moderatio est in somno, atque vigila, unde quoniam vigilia, si ultro quam par fuerit, longior, vim exsiccandi, calefaciendique habet, merito praestat diuturniori somno uti, ut aeger commodius sic humectetur, & consequenter etiam refrigeretur, Ut vel uberius reficiatur, vel minus saltem resoluatur. Exposita victus ratione, deueniendum ad medicamenta , quae quamuis ad abolendam febrim eo spectent omnia ut corpus uniuersum refrigerent ,& humectent, illud nihilominus ad hue
in ipsisdesiderandu semper, ut inquam nutritioni quomodolibet fauea ni
333쪽
vel pura deperditi.& dissipati restitutione, vel partium solidarum uniuersi habitus iam inchoatae, M vltro nimis progredientis resolutionis, in te ceptione , ac retardatione ἔ Qti propter cum medicamenta haec, alia sint externa, S interna alia, ut quae Ialtem interna fiant, id ipsim omni quaque praestent diligenter procurandum, externa quippe, sat videatur, si id ex parte duntaxat persoluant, veluti si humectando refrigerent, atque ita febrilis caloris, S siccitatis augmentum quadan tenus intercipiant ι Interna ergo talia, ut dimam, cum fuerint, parum sane ab alimentis ea distare oportere certum eit, unde alimentosa erunt medicamenta, quae puta liquida, fluidaque forma donata, Ac ideo facile vias corporis uniuer- 'si permeantia, subindeque partibus listidis quibusque apth haerentia, prς- . stantioris succi cum sint, nutrientis facultatis vi, in ipsiuum substantiam breui permutabuntur ι Insuper Actum refrigeranti, tum humectati qua litare, qua pollent sussicienter alterabunt,dc porro humoris suggestionen agis, quam refrigerio a Unde quod de actu oc virtute id squo d nempE' humectent j haec ipsa medicamenta , alimentorum more inprimisyraestent, procurandum diligenter, quod per ea valentius, ac Dromptiusnnis intentus assequatur; ad hoc autem quod deinceps quoque apth resti . 'gerent, una virtualis refrigerandi potestas sufficiens est, posteaqua actita. Iis altera valdE suspecta urdeatur,& sit; Urget autem maxim8, post qualitatem, ipsa horum medicamentorum quantitas, quia san. vltro quam perest ea exundans, aegro noxam pessimam euidentissime inferre 3 Etenim primum verum est, quod in magna eaque conspicua substantiae totius iaccitate, magna etia remediorum quomodolibet numectantium c pia desideremr, dc indicetur, verum tamen dum ea non toleretur a viribus, utique non adhibenda ι Namque etiam si talia id praestatura propo-'nantur medicamenta, quae vasis recepta, ut inde ad partes quascunque permeent lacillimh, nec nisi parum loca, quae attingunt, assiciant, nihi- Iominus saepe in extenuato, languentique corpore, quale febri hac laborantis, ut plurimum, est, ventriculus praecaeteris naturalibus partibus, imbecillus valdisimia remediorum humiditate, ita laxatur, eneruaturque, ut nec bene retineat, nec sufficienter concoquat, sed crudoru fluoris pessimElabefactantis ansam praebeat non leuem, per quem inqua lon-υ minus nutritum corpus necessario exsiccatur, de contabescit. Ad haec itidem secundo verissimum est, quod ad caliditatem iamξridem partibus solidis nimis impraesiam abolendam, potenter refrigerantia, & extensiuri Nintensiue, desideranturi attamen cum haec tanta minimh tolerentur, iure etiam minimE administranda sunt, porro cum per febrim hanc cor-Pus exangue sit, dc extenuatum , immineatque ideo illi periculum e tinctionis caloris innati, vel in eo inquam toto, vel in parte totius, Ut notum est, quamobrem a vehementer refrigerantibus, aut illis item diutius nimis administratis, abstinendu , posteaquam non nisi prudenter illis uti concessum videatur; videaturque potius laude dignum intra medio critatem consistere, quam limites mediocritatis aliquando excessisse, pro ventriculi praesertim vir stius, quarum in febri huiusmodi magna semper habenda custodia est . De opportunitate usus horum internorum resti ferantium, humectantiumque remediorum, dicendum solum restat, eae emper ieiuno stomaco, longe pastu, quam secus, sore utiliora; Siqui-gem quamuis illa maxime cum pastu conueniant, quoniam tamen formae ad penetrandum paratiori, M ad potus instar, liquida nempe, fluida ves
iatur, iurene ausam pastus in ventriculo istuch intem, pertudem
334쪽
coctioni minus aptam reddant, longh ideo a pastu , 5 ieiuno ventrieul
adminii trabuntur, cu adhuc ea per se ibi a citi ili me permeantia sint ζ salubrioraque, M promptius finem assequutura vidcantur, poterunt eadem etiam die repeti, si torsam necessitas urgear, sed quando, prudentiae hoc medici est relinquendum . Remedia mox sequuntur, quae extrinsecus in febri hac, ad refrigerandu, humectaduque, ex arte Maeniunt, horuque eri 1 qualitas, quantitas, 5 opportunitas expendenda est i Sio uide ut instituto operi apposite I erutant, S actu, SE virtute humida esse necesse est, frigida vero sat si virtute, quando ea potius actu tepida esse opera pretia videatur, etenim illa adipitar balnei administranda sunt, ut tamen non instament. nec siccent, vel qualitate aliqua sibi impraessa subastringant, sed ut poros omnes suo tempore relaxando , aperiendoque potius, eosdeactuali fluida humiditate permeent, Λ repleant, atque ita in farctu suo primum hulnectent, successive dein virtuali, sactuale enim contrarium praestat sibi indito refrigerio, calorem praeternaturam solidis partibus impraessam cαὶ temperent, neque enim via, modo ve alio, extrinlecus medicamentis adhibitis, habitus corporis humectatur, refrigeratur ve . veluti εc generatim corpori eide toto, se speciatim singulis partibus, pro urgenti necessitate, prudenter procurandum; Quamquam praeterea semper oleagisto, attamen frigido humore aliquo, inungendum, lic unis uersim qua dantenus . seu leuiter extrinsecus obit ruendum, quod balneo, iam madefactum est, ne sane qui humor poris illius est imbibitus, ille ite- .rum refluat, forasque ad vaporum instar totus de nouo erumpat, nec pro voto intro persistens refrigeret. Caeterum modus certus, determinata. que mensura . hisce medicamentis imponenda, ne scilicet laedant, sed iuuent ι oniam balneum, quod vel duratione, vel repetitione, nimia sit, nimis etiam laxat , soluit, ac dissipat vires, ut subinde aeger iam praeter modum amictus, ultro deterius amigatur ; amobrem quod laudabile remedium externum praescriptum merit, putabat nem, utique repete dum quidem, attamen non diutius eo utendum, nisi per euidentem viri a tolerantiam i Praeterea vero idem ea prudentia administrandum , qast
aeger ipse ita leniter tractetur, ut nullus illi labor adueniat, praesertim daelebo surgit,&ipsuna ingreditur, aut ab eo exiens lecto sese accomm dat, quo sane tempore a multis quidem, sed a sudore praecaeteris cauenda. est ne videlicet ille quomodoli Det excitetur, unde inunctionibus, & frigidiori ambienti potius arcendus ille, ut imbibitae humiditatis emuuium omne eporis evitetur, ut dictum est ; Fotus autem partibus speciatimni. missor th inflammatis, adhibitus, dum mediocris etiam sit, nullatenus laedere aptus est, proptereaque tutio usus illius aestimatur, M sani magis eum ille ad roborandum insimul partes administretur ι Sequitur opinportunitas, quae etiam in recto horum remediorum usu summe desideratur, quae equidem quamquam perpetuo indicatur, appositior nihilomi tnus ea, post pastum ita ventriculo coctum, etiam distributum, censend. est , hora nempe ante cenam conuenienti ; Eo quandoquidem tempore adhibitum balneu, praeterquam quod a viribus valentius toleretur, nutritioni etiam generosius adiutriento est, laxatis quippe tunc viis, commodius ad partes singulas pastus ipse perueniat. dc illius assimilatio valentius. aucto innato calore, per sequen- noctis quietem, perfidiatur 3 Et si semper ubi Drs aliqua,&praesertim ventriculus, roboranti egeat media, camento hoe enim' saepirumh contingit in eo tunc primum, ante balnea;
uti necessarum videatur ι Atque ita febris habitualis, seu fixa, ratio . bili
335쪽
hili hae arte semper tabitur. dum illa tamen iam licet&impi: sa, sola nihilominus aegrum amixerit; quandoquidem si pissime ea morbum alium habeat annexum, a quo nempe orta, ulterius quoque mire- tui, Λ viger: habet autem potissimum febrim, quae putrida est cuius inquam vel vehementia, partibus solidis febrilis seruor imprimitur, vel iren alitia, partium earundem substantia nimiuin exsiccatur, vel demum d
xatione, per quam A caliditas, de siccitas alth figitur; Quare speciatim .sebris huiusce putridae cum fixa, seu habituali annexae diligens hahenda
ratio est : Eaque per indae arte in ilithienda curatio tunc, ut dum Vni medicamentis occurrimus . alteri minime fata eamus, &simili, atque semel viriquc 'medicinam assos iam , ad meliores grotantis salutem asseqtiendam , citra noxam praebeamus . Itaque quamquam.verum, quod frigida, S humida, in febribus miranibus rite semper adhibeantur, ut pura illis edi recto contraria, piae se itimque febri huic fixae leu habituali ; Intrinse-eiis tamen multa ex his illi tunc minime colui ei aiunt, eidem licet valdE propitia riderentur, quia in putrida febri quavis curanda ea ipsa eu ita re necesse est S porro ex eo quod facile corrumpantur, atticianturque putredinc pessima , per quam lebris eadem, malo aegrotantiS maximo, fouerctur,&cresceret; laec illa igitur, ubi connexio febrium huiusmodi
adsit, iure ex arte enatabun ur, vel inquam medicamenta, vel alimenta
fueritu ; Extrinsectis itidem huic eidem fixae febri aliqua apposite administrantiar, ut balneum , quod prael ente febri. quae putrida eii, valde nimis suspectum ; ut puta quod vel congestos tunc alicubi valorum peccantes succos facile dissoluens, & fluidos . reddens, exinde hono saguini illos omniquaque permisceat, cui donti deterioris putredinis, ac febris perpnitiosioris eventu; vel quod fortasse etiam, cum tunc pars aliqua praecς-iteris langueat, eliquatos, d fluidos succos in eam impetu ferat, ibique malum aliquod graue, in certam aegrotantis pernitiem pariat, vel quod demum obstructiones augere, facto quodam veluti humorum ita farctu, subindeque febrim validiorem eis cere aptum natum est, quamobrem il- Iud tunc de necessitate abhorrendimν; quamquam interdum illud etiam permittitur, cum videlicet nec febris putrida ingens sit, nec prauorii hii morum copia multa ad sit, quia in leni putrida ,& peccantium humorum paucitare, balneum omni suspitiolae careat, profuturumque potius videatur, tum primum ipsi feruori fixo reprimendo, & siceitati lupramodum urgenti abolendari tum secundo obstri retioni hus aperiendis. S humori-hns demum infarctis demoliendis , depopulandisque; S si prudenter opus aggrediendum semper sit, tandiuque prolequendum, quandiu indicatio ipsa praestantior quesierit, Sc virium tolerantia praesens, atque sutura permittet. Verum hisce quamquam sese habentibus, intrinsecus nihilominus in febri fixa, quae putridae adhuc permisceanar, frigida , dc humida, tum alimenta, tum medicamenta prescribi optime possunt plu, rima, quibus illa simul cum putrida ad votum propulsetur'. Praeterea vexo licet putrida febris semper, & ubique, praeparantia, & euacuantia mulsetis generis expetat, quibus nempe humor a quo fit, commodius euincatur, & expellatur, attamen Oh rixam annexam, a qua post calorem . M siccitatem excellentem nimis , una itidem virium imbecillitas prouenit, certε tune nec validis praeparantibus, nec minus etiam vacuantibus pintentibus uti est concestunt 3 Sed ubi copia succ rum peccantitam urgeat, per quam febris perseueret , aqua, dein fixa ipsa augeri valeat, utiquCPer id temporn aliqua tum Praeparantia, tum vacu ntia leuia, citraqUela
336쪽
rem. & validarMalafactionem. & exsic tionem, prudenti eonsilio. administrabuntur, raro tamin, M per interualla, quibus vires belleres eri opus patrandum bene iustineant. Et de februam prunogenianunc inuone hactenus . t
euratisne est sermo qua alios consequuntur praeter-- . naturales astrius , accidentales nunci
tantur , atque qu/ orte illis speci tim sit oecurrendum , de-
η v N quidem primogeniarum , earum nemph , quae ex. e propria causa fiunt. curatio hucusque, dc si generatim, adeo
in V tamen suificienter tradita est, quod apte inde, &recth, febris cuiusque sua speciatim institui, & prose qui ad sanitatem - leat a Quod vero insuper febres saepissime praesto sint aliae, G
rfluentium, tum consistentium putridarum, ac fixarum imaginem, naturam praeseserentes, quae ad instar simplomatum morbos non pau'cos consequuntur, quarum perinde curatio, una cum morbi curatio eoncessa in s Sanh de his etiam, saltem compendiose, M uniuersim tractandum est, ut pore6 item pateat, qua met o in his curatio sit praestris henda ι Ita enim febrium omnium curandarum tractatio absolutaeenseo hitur . Principio autem cognito iam morbo aegrum labefaetiuiti, a quo febris suspicatur, vel sensu quidem ipso, vel ex mectis saltem, si ex causis non pateat, an ne postmodum ille febris vera causa sid. praeuestigandum να insuper quatenus ipsius sit causa expendendum . Esse morbum sebria causam, ex morbi tum specie, tum ex assiciendi modo sibi proprio, coni j- ei recth potest . quando morbus ille duntaxat febrim inserre aptus sit, qua& calorem in nobis praeter naturam, per se, vel per accidens, auget, Minflammationem,demum cordi aliquando communicat, non omnis aula morbus, humano corpori, partibus vis eius adueniens, flammam quomo , dolibet habet annexam, neque eam similiter semper cordi impertit. Diaximus vero aliis calorem febrilem, seu febrim. in nobis multifariam exincitari, potissimum vero, vel ex calidorum directo, aut indirecto com , vel ex prohibito transpiratu . vel denique ex accensia putredine imilibet ergo morbus, qui aut ex secalidus, aut per obstractionem talia hetias videatur, aut putredinem tandem habet annexam, per se, suaquum itione, labrim in nrus excitare facile poterit. dum attamen ille ranatus fuerit . quantus suis viribus, viis promptis, cordi calorem meternato talem impertiat, posteaquam nulliui febris adsit, nisi corde iam inflan enato ; Md profecto longum esset nimis. hic speciatim docere morbos., aut internos, aut externos. qui altero trium modorum febrim aegro inlatare consueuere i Sat erit si horum notitia cupidus omnia quamprimum red
337쪽
Illius, rem partis affectae extemae, vel internae, cognitione, latius expli-eata fuere, quod ex his euidenter colligatur, an morbus de eorum geneth fuerit, qui suo assiciendi modo, sistim inferre aptus sit; An autem febris re vera ex huiusmodi morbo fiat, vel primogenia potius censeri debeat, semper experto suis notis elucet, nam ut effectuε causam suam praeis sentem sequutus, eius impetum plene seeundat, ita febris consequens morbum, & morbi, & causis eius, motum, seu mores necessario imitabituri morbus autem cordi inflamatione comunicans, ideoque auctor febris , pro ipsius mei saeuitie, pro humoris motu, pro partis affectae consensu,&denique pro ' iodo, quo consensus ipse fit, cor inflamat, S febrim excitat . Quare si iam morbus praesens observetur, qin febrim producere aptus videatur ; Si dein febris ipsa varia, Minconstans, quoniam Mmodus suae productionis ab origine varius observetur, undό nempe illia,& per quem, licet ab uno, eodemque morbo producta, modo tamen preterfluenti similis, modo consistenti, & modo demum habituali febri similis sit, proculdubio ea non primigenia, sed morbum consequens, dc quasi si toma aestimanda erit; quod sanEdissicile euenit primigeniae, a propria scilicet causa oriundae, quae proprio se habendi modo constans perpetuo, & uniformis est, nec ullo pacto, quo ad sui formam, vaga apparet i Atque ipsa re tota sic plenε iam cognita, ex arte curatio aggredietur, praeuisas inquam semper indicationibus illis, quibus S regiminis vi- .ctus,& remediorum, tum qualitas, tum quantitas, tum demum opportunitas habeatur 3 Hae vero primum ex morbo, &his quae ad morbum pertinent, undE febris oritur, desumendae sunt; Caeterum quae labris praesens fuerit minime negli egenda. cum eius saltem quomodolibet tentata repraessio, ad curationem morbi, tandemque sui, conserre plurima videatur 3 Igitur morbus febris origo, quoniam penEsemper ab humora vitio lactus censeatur,& quidem vel congestione, vel affuxu eorum, neque enim modo alio hi partem corporis determinata occupant, vi aD sitiant ,& sebrim procreent ideo utrovis horum modorum morbus ab humoribus fiat, iuxta praecepta in methodo traddita, principio exquireturi Dein quippe qua arte illi ad perfectam sanitatem usque, remedijs,
per virium tolerantiam, occurrere operaepretium fuerit, planum erit δtid quod tam hoc, quam illo vigente modo, habenda primum sit ratio
hiniorum causae antecedentis habentium vim, ne coniuncta ex his vltro augeatur, & consequenter morbus, propterea ex quo antecedens causa,
et urget in toto, unde ad parte affectam illa perducitur, vel in parte saltem aliqua residet, ex qua decumbit in aliam, merito prae caeteris procurandum, ut debitus ipse, siue perductio, quomodolibet intercipiatur, ut sane postmodu demolientibus, ac omniquaque dissipantibus remediis, coniunctam causam parti haerentem, morbumque proxime faciente aggredi , εc funditus tollere, ad sanitate usque possimus ι I nterceptio autem haec multis modis celebratur ; Tum scilicet occasione sublata, perquam coniuncta causa ex antecedenti, in certa corporis parte crescere apta est a Tum revulsione non semel facta, per quam antecedens causa decumbens in coniunctam, ab ea retrahitur ι Tum demit sedatione impetus cuiusuis,
per quem actu decubitus celebratur; Quandoquide certum sit humores in corpore nusquam huc, illuc vh perduci, nisi alicundE habeant impetu νVnde cum vel a toto ad parte, veta parte ad partem, aliquando, ut dicitur , perpera traducatitur, ibique morta, & congestione, & fluxione enficiant, ut dictum suit ι utique id non nisi vitio, autrecipientis, aut mama dantis,
338쪽
dantis, aut una tandem humoris malitia factum verissimile est, quod tius in methodo expraestum a Propterea ergo a quouis traducti Q, 1 eu -- nuductio haec humorum ducat origine i illud quanto citius per initia pruindenter abolendum est, ne dum fortassh eo longius persistente, causa coniunchi, ite morbiis, Vnde febris, maior, & deterior fiat . Itaque statim ac praeuius morbus, affectaque pars agnita fuerit, huic pridem urgentiscopo, appositis Ingeniis , delectuque remediorum, obuiam eundum, obseruata nemi e in lus tum qualitate, tum quantitate, tum denique opportunitate ad assequendum intentum desiderata 3 Quoniam vero hic ille de varius, & multifariam consequatur, ob quem idcirco multiplex remediorum congeries ex arte adhibenda ; Idcirco dum generatim hic sci ibere proposuerimus, non eit quod plura nunc de his recenseamus, cum satin methodo praecepta huic negotio commoda explicauerimus ι Solum cois memorandum quod in praesentia praecaeteris obseruare maximopere deincet, videlicet post regimen victus apposite institutum, quo omnis excessisus humorum maior intercipiatur ι Totum praeterea corpus quam citissime per initia pro virium robore evacuandum, deonerandumque esse, ut conloquenter reuulsio necessaria fiat, sedeturque impetus, si quis fuerit. per quem manuductio humorum stat et Etenim toto prudenter euacuato. dissicile humorum transmigratio ab avara natura permittitur, quia suis quibusque ledibus potius ab ea hi, nutritionis desideratae occasione, detineantur, ac coaceruentur; quamquam ut habenda est semper ratio totius, & partium, ita interuacuandum attendenda temper reuulsio, est,
quae fit rantvmodo per partem morbo oppositam i quare rectitudo haec exaduerso parti assectς prudenter deligenda, ut inde commode in contraria trahatur, quod tunc temporis alio perpera tendere euidciis est et Qt tenus aute delectus habeatur, in metnodo istis indicatum est . Verumta-nien hic animaduertendum, quod alias forsiam difficultate huic proseque- do operi facturum videretur, an Porro pharmacia, an phlebotomia magis, xlijs vh ingeni js ad uniuersum tunc genetose vacuandum, expediat utit Etenim ex eo quod pharmacum agitat, M phlebotomia, ut plurimu , ominnem impetum sedat, iure statuendum est hic, in morbo ex fluxione producto, phlebotomiam utiliore, tutioreque futuram ; at in morbo ex coningestione essecto, tum phlebotomia, tum pharmacia, pro viribus tamen, uti licere; quamquam non propterea in fluxionibus pharmacum omne semper abhorrendum, quando id quod leue est, benigneque purgat. influxionibus etiam aliquando, minimE noxium censeatur; dum illud ta men omni studio, ac ope nitamur in aduersum assectae parti gerere sese,
alia aute euacuantia totius corporis ingenia, tunc, ob ea quae in methodo diximus, praetermittenda ; Et hac etenim totius euacuatione iam facta. ita sane traductio antecedentis causae in coniunctam intercipitur, ut difficile aliud restet, a quo illa perseueret; Quod si nihilominus decubitu,
ipse urgeat, non defutura remedia int, iterum atque iterum revelentia,& in contrarium generose trahantia, non evacuatione stilum . sed ob viarium imbecillitate, citra hanc ι Et deinceps quoque non defutura alia, quae occasione quamuis siue ea ex parte mandanti, siue recipienti . sive ex humorum vitio sit) omnino tollere, intercipereque optimε poterunt, .le his aute latius in methodo dictum . Caeterum his omnibus, permo
bi initia , dum iam fluor, vel congestio laedit, ex arte praescriptis, administratisque, ut inquam subsequenter indicationibus: occasione antee dentis causae, urgentibus omnibus riis uuisfactum videatur, est.
339쪽
est, ut causae morbi coniunctae abolendae totis viribus ineumbamus ;Et quamqu1 interdum solis constantibus viribus, id spontε celebratumi iceat obseruare, quia puta vel sensibiliter, per expulsione, vel insensibiliter per resblutionem, aut demum per suppuratione, ex degeneratione videlicet facta in abscessum, ut in methodo dictum est , quod humoris c. naulatum est, ac morbu facit, id citra artem, solis seruatis, per regimen victus, viribus. sponte depopulatura ut plurimum nihilominus quod idehumoris non nisi beneficio artis evanescat, operae pretium ideo est, utartis eiusdem praeceptis, innixi depopulationis illius operam demus: Vnde quod ars naturam quam maxime immitetur; idcirco dato humor proximh enicientem morbu, corporis parte ita detentum, ut ab ea, pere uidente,&conspicuam vacuationem, vi S nempe patentibuS, rite de- .pellit oleati obmpilaattamen quasi naturae vim, suo loco stare, nec inde inroueri, intereaque morbum fouere,& febrim, proculdubio detergentibus, attenuantibus, aut alias apparantibus praemissis ingeniis, successi-ue vim expellentem irritantibus aliis, deturbare, indeque foras ducere eum necdish est; sic etenim morbus ipse desinet, nec febris vltro molestas et . Qii alia vero sint ea, satis in methodo demonii ratum Sed haec omnia qualiacunque sint, quantitate semper certa praescribenda ex arte sunt, quae utique quantitas tum ex necessitate operis, tum ex tolerantia partis elici rur, verum quae nam particulatim necessitati rei pondeat, seruatis praeceptis uniuersalibus solus expertus intelliget. & ijs finem intentum attinget. Si praelertim adhuc opportune omnia ministrauerit, ordine porro debito semper disposita. Et quamuis omni morbi tempore parata ita adesse possint omnia, ut euacuationi cuipiam recth iussiciant, praepa ratio nihilominus melior, & euidentior, per decti nationem, semper est. atque tunc potissimum temporis euacuatio huiusmodi irritantibus medicamentis celebrata tutior censeturi QMd autem modus hic cause coniunctς abolendς raropemittitur, quia trequentius illa habitu partis comtineatur , raroque ideo sedem occupet vi is patentibus praeditam, quibus generosὰ ipsi, nempe humor, expurgetur . extirpeturque, sed substantiae poris potius inclusa angustissimis, non nisi sensim dissipanda sit, ideoque
tunc insensibilem solam eius extirpati Cne, nec aliam tentare oporteat,
adhibitis inquam humore extenuantibus, Sc vel in halitum resoluetibus, vel alias per vicinia digerentibus, distribuentibusque, quia scilicet nun- qua in modo alio tunc sumor morbo essiciens destrui valeat; Nisi ille quon iam fortasse mu itus, crassusque ideo vlauti rebellis existens, per Hippuratione abscessus, terminum habeat, quod utique quamquam mininah di siderabile, ne tamen vel suppuratio praua putredine assiciatur, 'summhquelmat, vel ex ea saltem uleus pessimum fiat, merito suppura- , tio ipsa, quam dolor, tensio, pulsatioque suturam arguunt, remediis eam adiuuantibus, per rectam naturς regulam, solicitanda est Winsuper quanto citius ex arte, aperto, ex purgatoque a bscessu , ulcus ccurate sanandu; Veru quod omnia haec parti cuique corporis, vel obsitum, vel ob una praestante coditione eius, ac tolerantia debile, minime sunt comoda siue puta ea resoluentia insensibiliter, siue digerentia, alterius ve generis sivit medicamenta, sanE prcssterea prudenter, post conspecta operis necessitate ipse ren dioru delerius, iusta partis constitutione, habendus est; Veluti dum pars ipsa amicta lateat, ea ςnim tunc, qualiscunque fuerit, ut illuc videlicet ars, suis ingeni js, minimEpervecat, uno duntaxat victus regimine extenuanti, at viribus congruo, solicitandam humoris in
340쪽
psa in arcti estructione ostendit; Dum autem in conspicuo pars collo
praestantia delicata, ac debilis censeatur, Hique non nisi digerentibus exercenda est ι At cum ea validior, & ex ignobiliori bus . atque1 notalibus satis longinqua , vel illis parum, aut nihil consen tiens sit, cum ipsi resoluentia , digerentia ve non satisfecerint, sed humo Iis vitio potius, aut induratio, quam ostendit sensus, aut item supputatio, quam, ut dictum est, arguit dolor, tensio, pulsatioque, tunc mea Iam futura coniiciatur, profecto ut emollientia, quae humida valde, M moderate calida sunt, duritiei recte conueniunt, ita suppurationi, quam Iactana lentus inundationis ostendit, a nodinis humidis susticienter adhibitis, solutio continui, iuxta praecepta alibi tradita, rith administranda est, quam quoque interdum, totius salutis ergo, alias coacti procuramus; cum nempe non sutauratio, sed corruptio, de partis mortificatio stlanccensus tactus, ac visus indicat inchoata videatur i Talibus equide Ope ribus , & instrumentis, in farchus parti humor ex arte depopulandus eii, quamqua adhuc iri eis quantitas proportionata desideratur; Nam si digerentia , Minsensibiliter dissipantia sint, quonia haec post partium tenuita tem . qua ad penetrandum necessario donantur, caliditate insuper ad resoluendia praedita es Ie oportet, sicca deinde etiam esse conueniens est, ubi humor fluidus, at humida ubi humor dens iis, ad hoc ut discussioni illius commodius vacent a ideo si nimia sortasse fuerint. aut sua siccitate humorem insar densiorem effectum rebellem reddent, aut sua humiditato ad suppurationem non desideratam, aliud vh deterius, aliquando perdu'eent ι Qxi'd sit tandem continui solutio facienda fuerit, utique eo illam mod' administranda, quo minus parti noceat, ipsi attamen evacuationi, pro viribus, susticienter satisfaciat i Neque autem post haec negligendus es h opportunus horum quorumvis medicus usus, quonia si intempestiue illa administrentur, quando regulariter non nisi post omne morbi augme tum indicationi sint satisfactura, utique alias adhibita, humore ultro in parte accumulent potius, quam indξ, vel digestione, vel dissolutione, alio ve laudabili modo, ammoueant; Et sanE hac arte, vel methodo, , morbus quilibet sebrim emciens, sublata eius causa, cessat, cessatque in de febris i Dum attamen cum huic dissipando morbo vacamus, lena per itidem ,& ubique, ut diximus, ratio febris habeatur, nedum morbum remedijs, etiam appositis, pellere summum consilium fuerit, vel eorum qualitate, Vel quantitate, vel denique opportunitate uni febri improportionata, certo aegri detrimento, velimus, nolimus, febri eidem fomitem Praebeamus, perindeque etiam tunc eam praeterfluente forsam existente, mox remediorum usu malo, aut in consistente, aut in habitualem quinque, seu fixam conuertamus, tandemque ex accidentaria, primigeniam
saetamus ; Q d utique facith venturum est, cum vel directe, vel indiu recta,m'do quovis, perperam, ita calor labrilis augeatur. ut post Unam iam praei ditem caloris intemperantiam, humores insuper assiciantur, atque fortasse tandem etiam habitus ipse partium solidarum labefactetur; Sed ut periculsi hoc euitetur, quae adamussim agenda sint, prudes semper
medicus intercurandum animaduertet: Dum interea tamen ille victus quoque regimen, cum medicamentis, instituat; quod tum humorum, tum corpori insitum temperamentum omniquaque tueatur, atque Osen'