Ars medica seu Curandorum morborum, affectuumquè praeter naturam, qui corpus humanum affligunt accurata, absolutaquè methodus. Accessit Febrium curandarum exercitatio. ... Autore Demetrio Caneuario ..

발행: 1626년

분량: 360페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

311쪽

eolerennae omni ideo eiusdem labris tempore utiliter administrantur iverum enim vero dissimitatem facit quantitas horum, quae non omni se Bris tempore aegrotanti idonea est 3 Etenim nec indicatur semper tanta, nec tanta insuper toleratur, quoniam nec febrilis seruor semper similis. sed modo maior, modo minor aegrotantem affigit, cui proportionatum contrarium merito adhibendum est 3 Dein nec partes alterationem pasistrae, similium perpetuo virium, per eadem tempora febris iunt i Immo .ec humor peccans, ob etherogeneitatem, per tempora eadem, omnino semper similis est, quare nec eadem frigiditatis, & humiditatis quantitas, omni morbi tempore est opportuna; Tempora ergo febris putridae, principium nempe, augmentum, status, & decrementum, uniuersim ita pre- cognoscenda, ut tum per ra, quatenus feruor febrilis vigeat, cui ideo alis terantia in contrarium sufficienter administrentur; tum quatenus ferendet alterationis eiusdem robur adsit, cuius fauore satis superque corpus alterare liceat; tum demum quatenus humor qui peccat, &qui febris potissima causa est, alterationem commode permittat, cuius ideo alterationis heneficio contingat illum facilius superari,& in modum redigi, ut inquari te expensis omnibus, opportunitas certa infrigidantium. & humebantium pateat; Porro verivimum est, febres quasvis interdum magno impetu adoriri, ut plurimum tamen sensim excandescere, &per augmentu ad statum usque generosh vigere, tandemque per declinationem euidenter decrescere, usque ad sanitatis integritate; adeo quod merito vel uno temporum ordine, subindEque femoris magnitudine certa, satis facilE est, iustum tunc refrigerantium, & humectantium contrariorum usum, determinare 1 Sed humor putrescens, qui febris auctor est, quonia etheis rogenens, atque raro sibi similis, ut puta qui licet per febris initia biliosus ex praedominio aliquando fuerit, cui ideo refrigeratio , & humectatio maxime idonea videatur . progressu attamen dissipata , absumptaque maiori bilis copia, una potissimum pituira, quae alias permixta longe subd minabatur, praecaeteris v gescens, humiditate, 6c frigiditatem minus admittit , & plemnque etiam contra; Hinc utique & merito factum, ut quinam potisumum praedominemr per febris tempora succus, accuratius expendere opus sit, ut illi nempe maior, minor vis refrigeratio, humect tioque, quae propitia, decernatur ι Insuper autem quotidiis experimur. toto febrium putridarum tractu, robur virium serendae refrigerationi, Mhumectationi accommodatum diuersum esse, siue illud penes corpus uniuersum, siue penes parte quampiam eius, ventriculum praelertim, he- Parque, & partes naturales reliquas circonstantes, attendatur a Namque exempli causa, febricitans, cui fortas ventriculus inerat pridem firmus, atque robustus, iam vel febris, vel causae, vel simplomatum occasione, illum debilem, & languid si habet, qui ideo minime refrigerantia, Λ humectantia inno, quanta ad veram curationem iusta ceserentur, admittit; Idem de hepate intelligas vel lim, deque eartibus naturalibus reliquis, quae ab usu infrigidantium, ti humectantium nimio, per omne febris teis pus valde assiciuntur a Quamobrem non nisi omnibus examinatis, certa refrigerantium, & humenchantium mensura, vel tota simul, vel saltem partita administrabitur 3 Succedunt attenuentia , & detegentia , aperientiaque , quorum itidem opportunitas in putridis curandis febribus

maximό est necessaria ; Etenim licet vertamsi sit, a principio ad finem usque febris, quae praesertim ab humore crassis, pituitoso, Zc viscido fueriti usum attenuantium, S detessientium, aperientiumque, summe uti.

312쪽

Id fore, atque proficuu, veluti sanEper febres intermittentes inprinius ob fetuamus, quia inquam in his, obstructiones, si vel alibi febrium, mulistae adsint in mesenterio, ibique humoru crassities penE semper cum visci.

ditate urgeat ι Praecauendum attamen non om em horum quantita. tem , omni febris tempore , rationabiliter admitti posse , tum occa,

fione labris , aut simplomatis illam sequentis , tum item occasionaeaulae eiusdem a Si quem medicamenta , quae attenuant , atque deterspunt, B leuiora , & validiora sunt, eaque frigida, de calida censem tui ; Et quidem magis , aut minus talia'; non omni autem febris tempore eadem frigida , vel calida utilia sunt medicamenta , princi . pio enim frigidiora semper meliora , circa finem contra calidiora po. tiora sunt; Dein non omni febris tempore , humor qui pectat, Sciebrim facit , eadem exposcit attenuantia , & detergentia , quia cum ob etherogeneitatem , Ut dictum est , ille principio tenuior , de in si ne crassior sit, Principio etiam leuiora , at in fine validiora expetit ιItaque rationabilis curatio Ordinatum duntaxat, attenuantium , de detergentium usum uti salubrem , atque proficuum concedit, ino dinatum autem , ut noxium non admittit i Iam de alexiteriorum sportunitate sermo sit 3 Sunt enim , ut diximus , haec in duplici disterentia , quod alia similitudine sua , vires foueant, alia vero sua disesimilitudine , veneficam putridi succi qualitatem extinguant 3 Quamobrem non omni febris tempore indifferenter ex his omnia sunt prom a i Nam dc si quae nobis similia sunt, qualia praesertim descripsi mus in superioribus , ea ab initio , ad finem usque , febrienti auxilium asserant, utiliterque perinde adhiberi possint, quod nemph vidi tuti semper faueant, nec Vsquam praeternaturam allicere apta sint rtamen sua dissimilitudinei deleteriae solum qualitati aduersantur. nisi dum pernities ipta praua urget, utiliter adhibentur a urget tautem per gradus circa augmentum , ad statum usque s se 1

breuitas tunc. & longitudo temporum aduertenda in gram . . datim igitur , per eadem tempora , administrana a sunt , alias quippe cum nobis ea minis me sint similia, certo noxam non

. leuem erunt allatura ,

prudenter itaque t Praescribenda

semper.

313쪽

APPARATIS, APTE UE DISPOSITIS,

tum immoribus , tum mih ωγον is , ad euacuandum omnibus, si perfectae curationis ergo , nonia ana-

tura De eorum euacuatis , an ea talis . ac tanta , an denique opportune

secta , eensenda sit, e

CAPUT UNDECIMUM.

ROC RANDA equidem erant omnia tae, eaque diligenter

p ' prosequenda , ut quod putridae febris iam pridem factum aDnciebat, illud arte fauente, commodius, & tutius natura deinpelleret i QDd porro in putridis febribus, ultimus est, ille.

que praecipuus curantis medici scopus i Ceterum haec praeparantia sunt, S ad finem intentum assequendum viam facilem efficientia. quippe eo inprimis tendant omnia, ut humor qui actia febrim facit, qui inquam febris causa coniuncta est, ille vincatur, superetur, & redigatur in modum adeo, ut tandem nobis reddatur innoxius, seu ita saltem dispo. situs, ut vel uno recto naturae iuditio, vel accedente insuper artis auxilio, commodE demoliatur, de populeturque s Etenim putaracentem humorem , effervescentemque , refrigerantibus compescere , attenuantibus autem , & detergentibus , si opus fuerit, eundem debitae consistentiae restituere, demumque putridam illi iampridem impraessam qualitatem emendare, arque corrigere, humorem ipsum est ad eam maturitatem deducere, qua ille imperanti naturaeoptiine cedat; quod hucusque faciendum demonstrauimus a Iam vero ne humor domitus rursum recrudescat, denuoque putrescat, indeque morbum deteriorem inducat, aut inquam sebrim, aut alium quemvis nouum praeternaturalem affectum; utique

posthax omnia, ille quam fieri possit melius arte depellendus erit, nisi tamen depulsus ille sponte fuerit, aut interea, modo congruo, spontEdepelli ad sufficientiam videaturi Namque; ut in methodo diximus, tu sponth, tum arte, optata depulsio haec fieri consueuit, quod per se saepe natura opus ipsum peragat, tum sensibiliter, tum insensibiliter, saepius autem , velit, nolit, egeat artis auxilio 3 Per se quidem, proprijsque viribus natura, vel toto febrium putridarum pri essu, sensim destruit, quod peccabat, tum quadam veluti resolutione insensibili, tum sensibuli, pervias communes, euacuatione, aut abscessu ut aliis explicatu est, nec utique solum quatenus id causae antecedentis rationem habuerat, vestiam adhuc quatenus illud coniuncta febris causa fuerat a Patet aute sensibus naturae factum, dum illud modo sensibili architectetur; Sive inqua per expulsionem sue per abscetam, quamuis raro modis hisce, quamquam appositis, finem intentum illa per se sufficienter attingat, quonialicet quae tenuia sunt, sciscith demoliantur, attamen quae crassa, dissicile, ac raro excluduntur: rarior autem suffciens insensibilis resolutio, ob unam praesertim humoris peccantis multi mdinem, cui sorsam vires deflatigatae non respondent, obseruatura Sed vi.cunque, inunenti labris

314쪽

m EMEM CANE VAR.

persecta, 1 manca censendam, nec ultro se perestet, causae coniunctae destructio, uniuersim saltem ex eo coniectandum, unde opus narum mani sinum, aduersus causam, humorem nepe, quem febrim, sua prauitate, excitare aestimabamus, palam priecessivie, adhuc τε praesens vigere, vel ipsis sen fibus dijudicare liceat, sane enim si latenter, Δ insensibiliter id praestitum fuerit, non nisi ex constanti iam , de certo ri levamine, cueuidenti salubritate, coniicitur) atquc ne pridem, vel interea talia, tan laque , per debitam opportunitatem, opere eode demolita, vel adhuc demoliri , obseruare concessumsita Talia equidem erunt, cum primum speciemPeccantis humoris, puta, bilis, pituitae, aut melancholiae, ac interdum ranguinis, praeseferre ea videbunturi cum dein per vias idoneas, hoc est , foco, vel aedi humoris eiusdem bellh consentientes, illa excludi videanturi cui tandem exclusioni conspicua annectatur aegri tolerantia ἔilli vero manifestum leuamen succedat; Namque ut putrida, quae terti m febris est , a bile habet originem, de quanto aaior illa est, a tanto sinceriori bile fouetur i Ita in febris huiusmodi sponte facta sanatione, sibilis qualis peccabat, talis explodatur, apposita sane explosio aestimabitur 3 Dignoscitur autem humortalis ex suustantia, Maccidentibus, ut in methodo latius enarrauimus i Idem de quartana intelligas, quae cum ab exusta melancholia sit, dum sponte curetur, in ea semper exusti melancholici succi excretio, & quidem magis, minus ve sinceri, pro qualitate .& gradu febris, expedianda est 3 Humoris autem miscellam si quae fuerit in ex iampridem copiose explicatis facilε iudicabis; at haec in pituitosis febribus maxime patet, in quibus semper bilis pituitae permisca

tur, quae ideo una cum ea foras per curationem excluditur si prae terea in febri ex sanguine, iusto naturae iuditio sanguis depellatur, depelli autem raro per declinationem solet ille tunc secundum similitudinem aestimabitur . Sed ne per vias idoneas, talis, qualis peccabat humor s ras erumpat, satis medico prudenti conspicuum fiet, si pridem tamen ipsi focus illius elluceat; Etenim non semper unus in omnibus febribus in sae iscus est, sed penε semper alius in intermittentibus, & alius in contianuis ,& in eisdem adhuc varius, atque diuersus a Qvinia in videlicet in continuis, humor qui febris causa est, venis, ut plurimum, contineatur, aut partem saltem habitus corporis occupet, qua cordi ille perpetuo communicet ι in intermittentibus contra, vel in primis vasis mesenterii seMhabeat, vel alibi saltem corporis stet, unde non nisi per excandescentiam erumpens, latiusque se se effundens , cor ipsum attingat, assiciatque aENos peceantis humoris demolitio, in febri continua, ex venis proxime facta, compareat, veluti per hemoragiam , per urinam, atque sud

res,ti successu Esaltem per secessum squod ut per hemoragiam omnis humor, ita per urinam, se sudores, tenuior, de per secessum crassior, E v nis expurgatur iam apposith omnem depelli febris causiun. humore nem- peccantem, posse, verissimile est 3 In febri vero intermittenti. s per secessum, vomitumque inprimis Dod hi modi praecipue melanterio circunstantibusque vass purgandis iunicere videantur in dein quoque si pechemoroidas, per sudores, de urinam, per quas etiam vias, naturae seuOre, saepissis generosa. & salubris, tenuioris saltem partis causae febris expulsio celebretur a Quamsuam non raro, etiam iusto narum luesti , alias fieri planum est, quoniam interdum vias sibi illa meliores inueniat,

quas nos isti in direriores, dc minus aptas opinabamur ι Et sine potissi

315쪽

Mumdum humor ipse merans in parte eorporis penitiori collocatus exi stat, unct viae ipsae ad expellendum euidentes minus sint, vel inqua pars

ipsa inferioris, vel superioris, vel medii ventris, nostri cortoris fuerit. vndE manifesta, ex propriis viis, naturae expectatur euacuatio, velitem ad propria emunctoria abscessus I Utcunque autem res ipsa succedat, dii illi euidens tolerantia comes M, succedatque aegri leuamen, non dubitandum quin talia evacuata iam sint, adhuc is vacuari, qualia febrim facientia euacuanda erant 3 Sed quod ad quantitate euacuationis spetit. sine illius dissicillimum semper medici curantis iuditium creditum est. quando peccantis humoris mensura penE latens videatur, nec quae ex aequo illi respondeat euacuatio euidenter sit conspicua, ea quippε licet vel maior , vel minor, externis Quibusdam alias exprausis coniecturis. aestimari aliquando possit, impossibile attamen semper fuit adamussim taex his pqsse decernere ι Itaque ex subsequentibus duntaxat effectis, extolerantia nempe, cum aegri levamine persecto, desideratoque, illa qua- dantenus pro posse iudicabitur a Namque ut una tollerantia, ex oblectamento quodam in expellendo contrario haberi potest, ita leuame ipsum sufficienter illius expulsi certum arsumentum est a Quamobrem dum per tolerantiam expellatur quod peccare iam videbatur, & febrim facere censebatur, ut inde verum tebrientis leuamen succedat, meritissimh suffici ε ter vacuatum esse fatendum erit; Atqui verum leuamen dicimus, per quod aeger, non a febri solum, sird & a simplomate quouis, ex febre, aut eius causa exorto, immunis prorsus existiri per quod item vires & si iam Iabefactatae, mox tamen facile, recto victus regimine instituto, restituuntur ι Siquidem corpus quando perfecte purgatum suerit, ut nihil humoris peccantis febrim emcientis in se reliquum sit, sed totum quale pecca bat , tale ab eo foras eiectum, eapulsumque extet, tunc nec parumper solum se leuatum percipit aeger, ut per obscuram expulsionem nt, quae conis fert quidem, at leuiter, sed ad omni prorsus febri. atque simplomate, unde affligebatur, sese vindicatum, stilutumque sentit i Iamque somnus placitas, isque multo quam ante, artior obrepit, non quide ex imbecillitate virium, ut aliquando fit, in aegro obortus, sed perinde quasi labore satigatum corpus, ita mox humorum noxioru quasi sarcina deonerarum, cessante febri, cessantibus simplomatibus, sedata demum spiritua Praetematurali motione omni, leui somno conquiescat ι Sitis insuper expreste mitessit; Αppetetia cibi restituitur,dc dolor, fastidium o aliud,s quod vigebat, facile evanescit: Hincque demum laboranti vires resurgunt, validetque,&sane constantes evadunt, quia porro nihil intus latens reliquum sit, unde langor, vel simploma aliud habeat lamitem. Sequitur oppo nitas, quae ad utilem euacuatione aestimandam semper requiritur, quae sane ex duobus potissimum prouenit, tum nempe ex vi rium tolerantia, tum expellendi humoris apposita dispositione i quadoptimum necesse sit vires ipsas vel illas totius, vel partis vacuationi inseruientis intelligas in laborem operis, etiam sponte tentati, sussicienter ferre valere, ne tunc forsam iam nimis amictae, ultro ab opere utiliter tentato, vitae discrimine magno, labefactentur, & cadant Praeterea vero oporteat, ut pro necessitate, purgandus humor ita dispositus, atque paratus fit, ut nec inquam ille crassis, aut viscidus, vias sibi impediat, necis alia praeter naturali qualitate donatus sit, qua inter vacuan dum aificiat, εe laetat, sed MnE coetus, apteque elaboratus, & iudicatus e x istat, vi subinde iucunde, α tuto expellatur sane duo non Omni morbi tepore praesto

316쪽

DEMET. CAENEUAR.

re praesto sitnt, sed modo priori, & posteriori modo i Atqui in febri, que

putrida, ut plurimum, res ita se habet; In intermitteti, cuius causa Omnis, S humor, ex quo fit, penEsemper in mesenterio est, ibique ut excrementirius, & quasi ab omni bono, & sincero succo secretus existens, bre-u1, ac commodo ductu , ad primas corporis vias trant inittitur, qui imsuper sua natura, secundum partes, einermeneus est, & ideo tum tenuis

tum crassus, partimque in farctus, S partim fluidus, ab initio febris, iasinem usque est, ut non nisi sensim, & partith, ille a natiara superetur, Min modum redigatur; merio in febribus hisce, humorem febrim faciente, fouentemque, secundum partes aliquas, etiam per iniria, & per ipsum quoque augmentum, ad statum usque, satis esse dispositum, & euacua tioni paratum, censendum est 3 Adeo quod dum per accessiones ille candescens, vel alias etiam e loco deturbatus multifariam soras erumpit:& per vomitum, per secessum, & ali is viis euacuatur, opportund euacua vri credibile videatur i Quando praesertim ferentibus viribus, nec alicun-dhillis amictis, etiam ab initio febris, per augmentu, 3c statum ipsum,.

talis evacuetur, qualem ante, vel ut antecedens, vel ut coniuncta causa,

peccare coniectura erat, ut pituita in quotidiana , bilis in tertiana, & melancholia in quartana ,& ita in mixtis alijs, ut alibi saepe dictum ι Immo ut re vera summEtolerabilis semper fuit, quae sensim, & paulatim euacuatio fit, nisi illa tamen quia intercepta nimis, ideo manca sit j ita sino dubio eadem utilior, tutiorque est. Si quamquam temporibus, quibi' adhuc cruda, & imparata longh valde superant, quae cocta, parataque Sut, summopere nihilominus salubris, si pedetentim cii coctione incipiat, Muna tandem cum ea, per declinationem febris, persciatur, quoniam sic longe minus vires fatiget, ut contra , tota simul, per coctione exactam, tentata. eas semper languentes destruat, ad interitum ; In continua autem febri, cuius causa omnis, seu humor unde fit, in venis, M corporis habitu potissimum residet, ibique bono,& utili sanguini permixtus, atque item in angusto reconditus longius distata vijs, per quas generose , Min tegrE corpus purgari consueuit, ita ut licet illae et herogeneae etiam conditionis , ut in intermittenti, esse possit, difficilius nihilominus , tum obviarum angustiam, distantiamque, tum obsecretionem difficiliore, sensim , 5 paulatim foras erumpat, ob idque in febri huiusmodi, spontaneae e Liacutionis opportunitas ea credenda sit, quae tempore declinationis, circa fine status . celebratur, tunc quippe 5 humoris peccantis cocti', ac dispositio melior, & ad purgatione corpus paratum magis eredibile. Vi' deatur; At alijs temporibus, nisi redundantis praui cuiuspiam succi in

Prima regione corporis congesti, causaeque antecedentis rationem haben iis, & expultricem facultatem lancinantis, euacuatio per vim fiat, Vtiquet non nisi perperam, citraque tolerantia, ac magno virium lapsu, celebratur,& intempestiua potius quam opportuna aestimanda est; Et quamquam roboris virium benes clo, in corpore, sua natura, ad expurgariones omnes patiendas, apprime commodo, immo ad errata serenda quam plurima , etiam cum morbo, susscienti, aliquando salubriter, tuto, ac toleranter, ante hoc tempus indicatum, opportuna expulsio facta videatur, ut plurimum attamen res se habet, ut dictum est ; Verum animaduers ne dignum, saepius resolutione latenti, seu consumptione peccantis succi, febrim putridam praesertim quae longa, in corpore per initia satis euacuato, de abstinentia, ac aliis praecedentibus di luentibus, euidentet consecto siue continua ea, siue iuncinittens iuerit, ese desintae, &ra

317쪽

rius euamatione euidentit diare licet in harum fine, ex arte, a medico.

euacuatio aliqua tentetur, ea attamen tunc sola, ut plurimum, crassarum fortasse quarundam relictarum partium suspitione tentatur, ut cautius scilicet, cum aegro aSatur.

4cta euamatio procuramia fuerit, qualis nam ea .ruibusque instrumentis aggressa , appla eensenda sit , primum per pharmacum , non negle- cta ublue quantitate, onotunitatesve,

declaratur ,

CAPUT DUODECIMUM.

X in febrienti per medicum obseruatis, satis illi per4.ς spicuum erit, non quid declinante iam febri, in eo, cuius cu- ratio ex peccantium humorum demolitione primum expecta.

tur, sit aliquid operandum ex arte, an mauis opus totum nais,

turae soli dimittendum i Quando humoribus, ut dictum est. iam euacuatis, vel mox certe sufficienter, M opportune euacuaturis, ni .hil ex arte agendum sit δ contra illis licet domitis, M superatis, nondum tamen foras ad votum expurgatis, ne ipsi rursum recrudescentes, eunde. vel alium, & forte peiorem morbum inferant, ex artis instituto, quanto citius, medicamentis, expurgandi; Itaque posito humorem, undE R. hris, quamquam per declinationem iam victum, εc domitum, adhuc tamen persistere, M suis antiquis sedibus, vel alio transmissum, detineri. atque ita operaepretium esse Medicum, sua arte, medicamentis appositis illum inde, tandemque foras excludere i Prosecto ut in reliquis medicae artis operibus necesiario prosequendis usu venire consueuit, ita in hoc. tum sei licet euacuationis, oc instrumenti qualitas, tum quantitas, turn demum opportunitas praenoscenda 3 Inprimis autem qualitas ex certi humoris congesti sede, dc viis illi ad euacuationem idoneis attendenda, s cundum quam inquam tum opus, tum instrumentum designandum est iΛt humor contulicta morbi causa, in febri potissimum, quae continua est. in venis uniuersi residet, in febri licet, quae intermittit, sit pene semper in mesenterio, vel circa a Estque ipse humor, vel pituitosus, vel bilis sus, vel melancholicus, vel demum sanguis, sed fect semper etherom. neus, hoc est ex his euidens mixtura ι Humores hos ergo ut primum Eventa, quibus detinentur, deturbemus, sorasque conuenienter educa. mus , non decedendum a viis illis, quae vasis eisdem maxime consentientes sunt, dc quamquam corpus totum ea constructione fictum a natura est, qua in unum partes illius omnes, M vasa conspirent, ut in eo inquam omnia ad unum adeo conueniant, quod puta uno illius exinanito vase, cintera facilhexinaniantur, attamen quod non quaeuis euacuatio secundum artem facta semper laudabilis est, nec cuique item euacuationi celebrarudae omne instrumentum habile, idcirco Ec meliores viae, dc potiora instru

318쪽

proximὸ consentientes sunt; aut una venarum earundem reseratio , cui ch irurgicum conuenit instrumentum, aut adhuc expellentis facultatis i rixamentum , tum per urina, ad renes, & vessicam, tu per sudores, & in. sensibile resolutione, ex cutis potis, quod medicamentis idoneis, facit. consequimur a Quamqua per secessum, in que viae omnes, Ut in comunem totius ςloacam, habent terminii, pharmacis expurgantibus adhibirtis, eςde venae totius, una item cum mesenterio, circunstantibusque vasis aliis, quae immediate intestina attingunt, generosius euacuantur ἔSane it*que quod ad venarum reseratione chirurgia tentanda, per febrim salte continuam, pertinet, id utique peream ad votum successurum minimh credibile est, quando tunc humor, qui causa febris coniuncta fuerat, excoctior e superatus, S ab utili, ac bono ita secretus e istat, ut mox ille seorsim, 3c laeti E, delectu quoda, sit deturbaturus, id vero neutiqua assequutura chirurgica phlebotomia sit, quia ea nullo delectu omnes qui invenis sunt humores, promiscuh,& indiscriminatim, graui aegri damno, prolectat , posteaquam dato illa inutilis iucci partes multas excludere , atramen quia pariter utilis multas, tunc pride desideratae refectioni necessarias, perpera foras eliciat, sublato ideo aegri nutrimento, graue damnii allatura est i Immo sortasse, quod grauius est, inutile iam vi naturae secretum, utili rursum permiscebit, simulque omnes iterum confundet succos, naturae salubri opere omni euidenter intepellato ι Permissum quide per id temporis, si noua, illaque vrgentia simplomata, ob crudita. te novam, vel fluxione aliquam, contingant, phlciatomia exercere, ut sit, attamen ad solius causae coniunctae iam domitae erradicatione assequε-dam, tunc minime gentiu concessum est 3 Nulla vero ratione permissum in intermittenti , cuius coniuncta causa circa mesenterium residet, ibi Quoniam phlebotomia nihil nisi accidenter agat, quod immo, nisi occasione antecedentis causae res dentis in venis, vel nouae cuiuspia inflamationis impul im, ea ipsa phlebotomia, per febrim huiusmodi, ut aliis dictum. celebretur ; Et quamuis febres etiam diuturnae, tum continuae, tum intermittentes , per hemoragiam saepe saepius esse desinant ve quod continuae interdum, per sanguinis emisione e naribus, vel menstruis venis, prorsus euanescat; Intermittentes vero per hemoragiam ex hemoroidibus potissima,& aliquando ite menstruis; nihilominus quamquaopus hoc tunc naturae est per delecta operantis, expellentis vE, quae cum boni modico, vel plurimum, vel totum illius quod paulo ante peccabat,

foras expellit, non propterea tamen, naturam eande sic operante, velle

ver phlebotomia arte imitari, tutum, & proficuu est, ut pote quod phle- Dotomia indiscriminatim sanguine h venas effundens, inutile tantummo

do illi adiunctum humorε si tamen adiunctus sit minimE sit ellusura i

Cum itaque res sic se habeat, utique viis, & instrum enitis aliis, humor, qui febrim, siue continua sue intermittente proximE faciebat, aut ille invenis, aut in mesenterio, seu circa, consistat, ex arte iam demoliendus erit ι Dictum aute est, venas exinaniri per renes, & vessicam, urinae proinuocatione , medicamentis diureticis, facta, nec non quoque per uniuersi Poro, sudoribus, vel insensibili resblutione, quam multis experimur in. genijs; Attamen evacuatio, quae per secessum, & intestina celebratur, ex se febrienti magis utilis, magisque proficua censenda est, quando ea ex se omnibus pugadis humoribus ubique vasorum corporis remdetibus. aptissima videatur, S sit 3 In intestina quoniam ductus omnes corporis

319쪽

apthdeponant, adeo quod cum succos excrementitios febrim alias tacitates, iam tamen sussicienter domitos, superatos, atque dispositos, per dea sinente febrem, foras educere operae pretium fuerit, tum inquam crassos, in tenues omnes, maximh idonea via ea censenda sit, quae per secessum tendit 3 Hanc aute pharmaco tentamus, medicamento nepe vim expellanae ad secessum valenter initanti, cui postmodu, natura fauente, opus intentu belle succedit 1 Igitur de hac ipia vacuatione dicemus primu idcde alijs postmodu, quaerentes tum qualitate, ac utendi modii tu quantitate, tum opportunitate omnium s Mnε vero pharma deligendu adhoeidon est est, quod inquam tale veth existat, quale in unaquaque febri, vel

continua, vel intermittenti, exundante, & excrementitium humorem

alias peccante, sed modo victum,&superatu, foras per secessum educere aptu siti hoc enim proculdubio apposita expetite huius euacuationis initiumentu, aestimabitur ι Tale equide erit, ii renitentiae humoris habita ratione, siue ea tedis ipsius, siue conditionis propriae occasione contingat Job quam scilicet, pharmacsi unum magisquI alterum euacuationi assequendae validum sit ι Illud demu, delectu praeuio, administretur,& porro ea forma, & compositione paratu, qua aeger ipsam commodius recipiat, retineatque, usque quo illud opus suum plenh perficiat i Diximus alias, pharmaca quae expellente facultate irritantia euidenti vacuatione per secessum purgant, sunt enim praeterea, quae vias laxando vacuant, sunt&quae duntaxat coprimendo, sed haec ut reconditii ,& infaμctum minime educunt, ita rarus, aut nullus, hoc febris tepore, illorum utilis est usus) alia phlegmagoga esse. pituita nepe vacuantia, alia chola-gosa,&melanagoga alia, utpoth quae vel bile, vel melancholiam, alia

τε succum, ultro educere apta nata sunt, quonia inquam magis, minus Q consillente, infarctum , tirenitente humorem e loco suo, aut proximo, aut remoto, pellentis facultatis heneficio, mouere suis viribus valeant a Vt Hurimu tamen cu hi, qui peccant humores, & febrim faciunt, mixti, ac coplicati sint, merito post praecognitam peccantis ,& praedominantis ren itentia, vel solius tolerantiae habito respectu, in omni febrh. Pharmacu quodvis humori pro viribus proportionatu administrari apti, potest; Atque vel pituitam purgare velimus, ut in quotidiana, vel bile, ut in tertiana, vel demit melancholia, ut in quartana, aut ite hos omnes mixtos, in illis tam intermittentibus, qua continuis, non erit insulsum, hac una obseruatione, de arte uti, quinimo etia in febri ex putri sanguine

orta , ad inutile quodvis id enim , sanguine longius distans, reliquis succis propius accedit in iam pridε coenam, & superatu, euacuandu, si petvires liceat, eode uti instrumento utilissim erit i sed pharmaci huitum quantitate accuratius expendere opus est, quod ea etia ad tutiore eius de Iectu maxime faciat i Μerito aure illa ex peccantis humoris copia est iniectanda. quia usque semper euacuare ut opus, quousque totum illud,

quod febrim ticiebat, depopulatum aestimemr i versi quod ob una vitia tolerantia, id ut plurima totum simul dissicilis evacueturi Immo quod ob varii humoris conditionε, . ac situ, impossibit E sit, quantovis pharma co, seu vi quacunque eius, assequi quod intendimus i Hinc ideo, ut turn

operi, tu instrumento, hoc est, vacuationi, Zc pharmaco, rationabilis Praescribatur inensura. qua inquam vires ita Gmode ferant, ut ex dema sequuto opere illae minime labefactatae restenti Sanh post una humoris vacuandi agnita . tum conditione, vel qualitatε, tum exundantiam , vel . iam, ada positus usinc Poro, dc quae prater . sequuntur rςlb- .ι O o

320쪽

qui. de his nos satis in methodo diligenter' prete noscenda i Ex sebris

avi E nota, ut alibi dicta se ius, hutnoris patet species. & qualitas, quia

quotidiana pituita, te itian i bile, quartana mel incholia , si noctius lan suinem indicat; Et si ex vehementia, dc lentore, alijsque signis, an sin cerus. vel mixtus humor suerit, planu sit; Caeterum. ubi na corporis vacuandus humor collocetur , v x uno iebris genere satis recognoscitiar, quippe in venis temper per continua siet, extra has aute, puta in mesentiario, adiacentibus ve vasis, per Intermittente, resideat s Eiusde vero humoris peccantis copia, ex aliis ex praestis notis, per febrim, quacunque si illicienter habetur, an videlicet per quotidiana pituita urgeat, multa, vel pacto, aut per tertianam bilis, aut demu per quartana melancholia, sicut S in febre a sanguine, id quod post coctione excrementiti u fuerit iudicatu . siue etiam mixtis humoribus existentibus, an unus ex his magis, aut minus supra alteru vigeat Equide ex his satis pharmaci desiderata potentia indicatur, per qua scilicet humor hic, vel alius, ex sede hac, vel ilia . apposite dimoueatur et Namque in lini secundu agnitam humoris spe .e, uni pituitae validius pharma conueniens est, quam bili, atque 1 inelanchol a longe illud potentius, de maius expetitur, sicuti item propter miscellari , tiaod amitius, modo debilius. pro humoris nempe pretdoin. nantis cotiditione ide desiderari sol ci; Dein quonia ex venis . niviis patentibus vallis, tum l. ccte longinquo, magnis tamen naturae, a vel unqita per se brini, magis am ctae. lblicitataeque a v xiliis, humor quilibet faciuinae Ioras expellitur. inde idcirco humor leuiori pharmaci potentia nisi durus aegrotatuis icosus impediat vacuatur. quam si ille in me sera iccis, vel circa has locis reconditis, aliquando resideat, sinibi sandistum per per litteria entes febres ille residere consueuit in quonia inde viari cet breuiores, ab infarctu tamen raro in iures sint. craisisque perindos rccis abundant, a quibus dii licite, accedente prasti m pauca naturae m Litia . liberantur . Qiiamobre quotidianae intermittentes diuturniores. de equide magis , quae quartanae lunt, exquisitae enim tcrtianae a sincerio ri bile productae, breuiores, ob una duntaxat luimoris tenuitate, ac promptitud me, ob eruantur a Et hisce licetian conspicuis. quantu. dccultis roboris pharinacu csse debeat, satis appareat, attamen adhuc ido,dci si per euacitatio quanta esse pollit ac debeat, ex una virium tollerantia. hi si desideratae vacitationi coli parata, certius coniicitur ; Siquide veruntie: . quod iiii nore existente multo euacuatio Seper multa ex petitur , de pharmaco etiam via valido pro conditione tameta humoris, ritu eius . oc partium vacuationi inseruientium sentu oportet, S porro vel inter mittens, vel continua se i&fuerit 3 Interea nihilominus, an virtv xx

tantis robur id enim ut plurimu ex praecedentis febris saeuitiae, longitu ne orie. magis aut minus labefactatuna, de dissipatum est in nimis vltro infra , ut requisitae dein instaurationi minimhfalsit . sed nouae cruditati , aeputi edini faueat, ex operibus quibusque conspicuis . vitallibus, naturali bus, & animalibus. . Obseruandum ι robore qtionia debili existente . ad vacuatione multa ia requisita, non nisi partith, & sensim, pharmaco congruo, illa tentanda, atque iuxta praecepta in methodo traddita. per in te valla solum solicitanda est i robore eode contra robusto, dum parata sint omnia, assatim. de rota simul, praesertim copia humoris mediocri nec maxima se habenti, procuranda est ι In maiori aute semper tutius est infra subsistere . quam repenti m. dc uniuersi ira, valido pharmaco, eua

SEARCH

MENU NAVIGATION