장음표시 사용
531쪽
ΕINIIARTI VITA CAROLI CAP. XIII XV
eeptus' et Geroldus Baioariae praelaetus, in Pannonia cum 799 contra Hunos proeliaturus aciem strueret , incertum a quo, cum duobus tantum, qui eum obequitantem ac singulos hortantem comitabantur, intersectus est. Ceterum incruentum penetram
eis hoc bellum fuit et prosperrimum exitum habuit, tametsi di lius sui magnitudine traheretur. XIV. Post quod et Saxonicum suae prolixitati convenien 804tem finem aecepitia Boemanicum quoque et Linonicum, quae postea exorta sunt 805-808 diu durare non potuerunt. Quorum utrumque ductu aroli iunioris celeri fine completum est'. Ultimum contra Norimannos qui Dan vocantur, primo Dratteam exercentes deinde maiori classe litora Gallia atque Germaniae vastantes, bellum susceptum est. Quorum rex Godolaidus adeo vana spe instatus erat, ut sibi totius Germaniae promitteret potestatem. Frisiam quoque atque Saxoniam haud aliter atque suas provincias aestimabat. Iam Abodritos', vicinos suos, in suam ditionem redegerat iam eos sibi siet gales secerat Iactabat etiam se brevi quasgrani, ubi regis comitatus erat, cum maximis copiis adventurum. Nec dictis eius quamvis vanissimis omnino fides abnuebatur quin potius ut retur tale aliquid inchoaturus, nisi festinata fuisset morte pra ventus. Nam a proprio satellite interiectus et suae vitae et 810 belli a se inchoati finem aceeleravit. XV. Haec sunt bella, quae rex potentissimus per annos 47 tot enim annis regnaverat in diversis terrarum partibus summa prudentia atque elicitate gessit. Quibus regnum Fra
eorum, quod post patrem Pippinum magnum quidem et sorte susceperat, ita nobiliter ampliavit, ut pene duplum illi adiecerit.
1. frater Hildigardae reginao. 2. aroli filii aroli M. qui obiit d. 4 Dec. 8il. 3. Bollum Bohomicum annis 805 et 806 gestum est, Linonicum anno 808. . anno 10. 5. Regnavit Carolus a d. 9 Oct. 768 ad . 28 Ian. 814 annos 45 menses 3 dies 20. Sed anni 768 et 814 integris annumeratis anni 4 efficiuntur.
532쪽
RINHARTI VITA CAROLI CAP. XV XVI
Nam cum prius non amplius quam ea pars Galliae, quae inter Rhenum et Ligerim oceanumque ac mare Balearicum iacet, et pars Germaniae, quae, inter Saxoniam et Danubium Rhenumque a Salam fluvium, qui Thuringos et Sorabo dividit, posita' - a Francis qui orientales dicuntur incolitur, et praeter haec Alamanni atque Baioarii ad regni Francorum potestatem pertinerent; ipse per bella memorata primo quitaniam et Taseoniam totumque Pyrenei montis iugum et usque ad Hiberum amnem, qui apud avarros ortus et sertilissimos Hispaniae agros secans, sub Dertosae civitatis moenibus Balearico mari miscetur deinde Italiam totam, quae ab Augusta ' Praetoria usque in Calabriam inseriorem, in qua Graecorum ac Beneventanorum constat esse confinia, desties centum et eo amplius passuum milibus longitudine porrigitur tum Saxoniam, quae quidem Germaniae pars non modica est et eius, quae a Francis incolitur, duplum in luto habere putatur, cum ei longitudine possit esse consimilis post quam utramque annoniam et adpositam in altera Danubii ripa Daciam, Histriam quoque et Liburniam atque Dalmaciam exceptis maritimis civitatibus, quas ob amicitiam et iunctum cum eo foedus Constantinopolitanum imperatorem habere permisit - deinde omnes barbaras ac feras nationes, quae inter Rhenum ac Visulam fluvios ore numque ac Danubium positae, lingua quidem pene similes moribus vero atque habitu valde dissimiles, Germaniam incolunt, ita perdomuit, ut ea tributarias emceret. Inter quas fere pra cipua sunt Telatabi, orabi, Abodriti Boemant ' eum his namqne bello conflixit. Ceteras, quarum multo maior est numerus, in deditionem suscepit.
XVI. Auxit etiam gloriam regni sui quibusdam regibus ac gentibus per amicitiam sibi conciliatis. Adeo namque Hadesonsum Galleciae atque Asturicae r
a. qua P. b. renumque T. e. Thuringo P, Turingos . . postea T. o. irine T. s. ut T. g. moenia r. h. angusta T. i. historiam 'Iliatriam h. Renum a oeeanum m. Boemanni n. Gallitias T..
533쪽
gem sibi foetetato devinxit, ut is . eum ad eum vel litteras vel legatos mitteret, non aliter se apud illum quam proprium suum
appellari iuberet. Scottorum quoque reges sic habuit ad suam voluntatemper munificentiam inclinatos, ut eum numquam aliter nisi dominum seque subditos et servos eius pronuntiarent. Extant epistolae ab eis ad illum missae, quibus huiusmodi affectus eorum erga illum indicatur. Cum Aaron rege Persarum, qui excepta India totum pene tenebat orientem, talem habuit in amicitia concordiam, ut is gratiam eius omnium, qui in toto orbe terrarum erant, regum ac principum amicitiae praeponeret solumque illum honore ac munificentia sibi colendum iudicaret. Ac proinde, cum legati eius, quos cum donariis ad saeratissimum domini ae salvatoris nostri sepulchrum locumque resurrectionis miserat, ad eum Venissent et ei domini sui voluntatem indicassent, non solum quae petebantur fieri permisit, sed etiam sacrum illum et salutarem locum, ut illius potestati adscriberetur, congessit' et reverte tibus legatis suos adiungens, inter vestes et aromata et ceteras orientalium terrarum opes ingentia illi dona direxit eum ei ante paucos annos eum, quem tunc solum habebat, roganti mi, teret elefantum . Imperatores etiam Constantinopolitani icisorus Midhahel Met Leo , ultro amicitiam et societatem eius expetentes, conplures ad eum misere legatos. Cum quibus clamen propter 8 eeptum a se imperatoris nomen et ob hoc , quasi qui imperium eis eripere vellet, able suspectum laedus firmissimum si tuit, ut nulla inter partes cuiuslibet seandali remaneret occasio. Erat enim semper Romanis et Grecis Francorum suspecta potentia unde et illud Greeum extat proverbium: TON PANΚΟΝ
a. his corr. in is T. b. Seotorum T. α subditus T. d. his T. e. non essit P. f. Michael T. g. ac T. h. eum plures . i. sequutier usta in h. TITONA T.
534쪽
524 INMARTI VITA CAROLI CAP. XVII
XVII. Qui eum tantus in ampliando regno et subigendis
exteris nationibus existeret et in eiusmodi occupationibus assidue versaretur, per tamen plurima ad regni decorem et commoditatem pertinentia diversis in locis inchoavit, quaedam etiam consummavit. Inter quae praecipua non inmerito videri possunt basilida sanctae Dei genitricis Mariae Aquisgrani opero mirabili constructa et pons apud Mogontiacum in Rheno quingentorum passuum longitudinis ' ; nam tanta est ibi fluminis D813 titudo. Qui tamen uno antequam decederet anno incendio conflagravit' nec refici potuit propter sestinatum illius decessum; quamquam in ea meditatione esse is pro ligneo lapideum restituere Inchoavit et palatia operis egregii unum haud longe a M0gontiaco civitate iuxta villam cui vocabulum est In-- gilenheim' alterum oviomagi super Vahalem fluvium, qui Batavorum insulam a parte meridiana praeterfluit. Praecipue tamen aedes sacras , ubicumque in toto regno suo vetustate conlapsas comperit, pontificibus et patribus, ad quorum curam pertinebant, ut restaurarentur, imperavit adhibens curam per legatos, ut imperata perseerent. Molitus est et classem contra bellum Nordmannicum , aedificatis ad hoc navibus iuxta flumina, quae et de Gallia et de Germania septemtrionalem influunt oceanum. Et quia Nord- manni Gallicum litus atque Germanicum assidua infestatione
vastabunt, per omne portus et ostia fluminum, qua naves recipi posse videbantur, stationibus et excubiis dispositis, ne qua hostis exire potuisset, tali munitione prohibuit. Fecit idema parte meridiana in litore ' provinciae Narbonensis ac Septimaniae toto etiam Italia litore usque Romam contra Mauros, nuper pyraticam exercere adgressos'. Ac per hoc nullo gravidamno vel a Maurisciuilia, vel Gallia atque Germania a Norda sere add. . . m. P. e. Aquis . . longitudini P. e. oleret . . nam P. g. euius T. i. En; lenheim T. i. pontifici P. h. ord nnien ore in Norimannicum P. Nordomannicum T. l. orimanni T. m. insestinatione n hostia . o. qui ui littor I in adgressus T.
i. m. iii a. 813. a. V. Suet. Oct. c. 30, supra p. 502 n. 1.
535쪽
EINHARTI VITA CAROLI. CAP. XVII. um 525
mannis diebus suis adsecta est praeter quod Centumstellae' civitas Etruria per proditionem a Mauris capta atque vastata est, et in Frisia quaedam insulae Germanico litori contiguae a ormannis depraedatae sunLXVIII. Talem eum in tuendo et ampliando simulque ornando regno suisse constat'. cuius animi dotes et summam in qualicumque et prospero et adverso eventu' constantiam ceter que ad interiorem atque domesticam vitam pertinentia iam a hinc dicere exordiar . Post mortem patris cum fratre regnum partitus, tanta a 76 771cientia simultates et invidiam eius tulit, ut omnibus mirum videretur, quod ne ad iracundiam quidem ab eo provocari potuisset.
Deinde eum matris hortatu filiam Desiderii regis Lango 770bardorum duxisset uxorem, incertum qua de causa, post annum eam repudiavit. at Hildigardam , de gente Suavorum prae 771cipuae nobilitatis seminam , in matrimonium accepit de qua tres filios, arolum videlicet et Pippinum et Hludoleum ' totidemque filias Hrotrudem' et Berhiam et istam, genuit. Habuit et alias tres filias, Theoderadam ' et Hil trudem et IImod-haidem' duas de Fastria uxore, quae de orientalium Franc rum Germanorum videlicet, gente erat tertiam de concubina quadam, cuius nomen modo memorias non Oeeurrit Defuncta' 794Fasuada, iuuardam '' Alamannam duxit, de qua nihil liberorum tulit Post cuius mortem quattuor habuit concubinas 800
a. ordomannis . h. littor T. e. prostat d. olio Dam-ιo addistim ea mirari licet in T. e. sapientia T. f. lildegardem T. g. Sua-hor P. h. Ludomicum T. i. ruodrudem T. h. Berctam . . Ruod-haidem m. Liudgardam n. Post mortem eius tres T.
1. Civita ecchia. 2. s. Suet. Oct. e. 61 supra p. 5014 2 3. Car- Iomanno. 4. Desideratam. 5. qua obiit d. 30 Apr. 783. . qui obiit d. 4. Dec. 811. T. qui post d. 6 Iulii 777 natus v. supra p. 198 n. b), Italiaeque rex sactus a. 78i, obiit d. 8 Iul. 810. . postea imperatorem. 9. qua obiit d. 6 Iunii 810. 10 postea abbatissam Argento-gilensem V Epistol. Carolin. 46 supra p. 429. l. anno 794. 12 quae obiit d. 4 Iunii 800.
536쪽
EINII ARTI VITA CAROLI. CAP. XVIII. XIX
Madet gardam scilicet, quae peperit ei filiam nomine Ruothil-dem'; Gersuindam Saxonie generis, de qua illi filia nomine' Adalthrud nata est; et Reginam, quae et rogonem et Hugum genuit et Adallindem, ex qua Theodericum procreavit. Mater quoque eius Benhrada in magno apud eum honore consenuit Colebat enim eam cum summa reverentia , ita ut nulla umquam invicem sit exorta discordia, praeter in divortio 78a filiae Desiderii regis, quam illa suadente accepera Decessi, que tandem post mortem Hildigardae , cum iam tres nepotes
suos totidemque neptes in filii domo vi lisset. Quam ille in eadem basiliea, qua pater situs est, apud Sanctum Dionisium
magno cum honore fecit humari. Erat ei unica soror nomine Gisia, a puellaribus annis re ligiosae conversationi mancipata quam similiter ut matrem magna coluit pietate. Quae etiam paucis ante obitum illius annis
in eo, quo conversata est, monasterio decessit.
XI X. Liberos suos ita censuit instituendos, ut tam filii quam filiae primo liberalibus studiis, quibus et ipse peram dabat, erudirentur. Tum filios, cum primum aetas patiebatur, more Francorum equitare, amnis ac venatibus exerceri secit; filias vero lanificio adsuescere', coloque ac laso, ne per otium torperent, peram inpendere atque ad omnem honestatem erudiri iussiti Ex his omnibus duos tantum filios et unam filiam, priusquam moreretur, amisit: arolum, qui natu maior erat' et
a Madelgardam inuoihildem m. r. b. ei T. e. nomen . . Adal- mi T. o. Theodricum T. s. reuentia T. g. Decessit r. h. iide-gar de T
I. postea abbatissam arae coenobii di e Meldensis . . Lotharii imp. diploma spati annorum 840 - 855 datum: dilecta amita nostra Boihildis, venerabilis abbatissa ex arae monasterio' Mabillo Annales ord Bened. II 745ὶ In necrologio Farons obitus ius ad . 24 Mart. sic est notatus . commemoratio domna Rostlidis abbatissae huius loci v. Mabillon l. l. p. 625ὶ postea episcopum Motiensem, 23 55 Dec. 8. 3. postea abbatem S. Quintini et Laubiensem o Sithiensem, qui obiit d. I Iunii M. V. DdmmIer Gosehiclito des ostisanh. Reich I 235 n. i. 4. d. 12 Iul. 783. 5. Cala di e Parisiensis. 6. CL Suot. Oct. o. 64, supra u. 3. I. V. supra p. 525 n. 6. Dissilia my
537쪽
Pippinum, quem regem Italia praefecerat'; immod rudem' , quae filiarem eius primogenita et a Constantino Grecorum imperatore desponsata erat . Quorum Pippinus num filium suum Bernhardum, filias autem quinque Ailathaidem, Atulam, Gundradam , Berthaidem ac Theoderadam superstites reliquit. In quibus rex pietatis suae praecipuum documentum ostendit; eum, filio desuneis, nepotem patri succedere et neptes inter 10 filias suas educar feeisse 'ia Mortos filiorum ac filiae pro magnanimitate, qua excellebat, minus patienter tulit, pietate videlicet, qua non minus insignis erat, conpulsus ad lacrimas. Nuntiato etiam sibi Hadriani Romani pontificis obitu, quem in amicis praecipuum 796habebat, si flevit, aesi fratrem aut arissimum filium amisisse Erat enim in amicitiis optime temperatus, ut eas et Iacile admitteret et constantissime retineret' colebatque sanctissime, qu0scumque hac adfinitate sibi coniunxerati Filiorum ac filiarum tantam in educando curam habuit, ut numquam domi positus sine ipsis caenaret, numquam iter sine illis saceret'. dequitabant ei filii. Filiae vero pone sequebantur' quarum agmen extremum ex satellitum numero ad hoc ordinati tuebantur. Quae cum pulcherrimae essent et ab eo plurimum diligerentur, mirum dictu quod nullam earum cuiquam aut suorum aut exterorum nuptum dare volui Sed omnes secum usque ad obitum suum in domo sua retinuit dicens, se earum contubernio carere non posse. Ac propter hoc licet alias felix, adversae fortunae malignitatem expertus est ''. Quod tamen ita
. ruodrudo . . Gontradam T. e. nectes . . quae P. e. nimis . l. minor T. g. m. r. h. Adriani T. l. ut filium aut si ratrem amisiAset arissimum . h. tantam T. l ageret T. m. retenuit P. a. e propter, dispersa fuisset om P.
I. V. supra p. 525 n. 7. 2. V. supra p. 525 n. 9. 3. V 780-802. . anno 781. V. Annales Mosellani 781 Mon Germ. SS. XVI 497. 5. Bern-hardum rogem Italiae 813-8IT. 6. s. Suet. Oct. o. 6 supra p. 5024 2. 7. qui obiit d. 25 Dee. 795. 8. CL Suci. Oct. o. 66 supra p. 502 n. 2. s. s. Suet. Oct. o. si supra p. 502 n. 3. 10. Hrotrudis enim aroli filia
perit ludovicum, postea abbatem S. Dionysii Parisiensem, qui obiit Dissilias by Ooste
538쪽
dissimulavit, acti de eis nulla umquam alicuius probri suspitio exorta vel fama dispersa fuisset. XX. Erat ei filius nomine Pippinus ex concubina editus cuius inter ceteros mentionem sacere distuli riaci quidem pulcher sed gibbo deformis Is cum pater bellis contra Hunos 792 suscepto in Baloaria hiemaret, aegritudine simulata, cum quibusdam e primoribus Francorum, qui eum vana regni promissione inlexerant, adversus patrem coniuravit. Quem post haudem detectam et coniuratorum damnationem detonsum in coenobio Prumia religiosae vitae, iamque volentem, vacare permisiti 786 Facta est et alia prius contra eum in Germania valida coniuratio. Cuius auctores, partim luminibus orbati partim membris incolomes', omnes tamen exilio deportati sunt. Neque ullus ex eis est interlaetus, nisi tres tantum qui, cum se, ne compre henderentur, trietis gladiis defenderent aliquos etiam occidissent, quia aliter coerceri non p0terant, interempti suntillarum tamen coniurationum astratae reginae crudelitas causa et origo extitisse creditur. Et ideirco in ambabus contra regem conspiratum est, quia, uxoris crudelitati consentiens, a suae naturae benignitate ac solita mansuetudine inmaniter exo bitasse videbatur. Ceterum per omne vitae suae tempus ita cum summo omnium amore atque favore et domi et foris conversatus est, ut numquam ei vel minima iniusta severitatis' nota a quoquam fuisset obiecta. XXI. Amabat peregrinos et in eis suscipiendis magnam habebat curam, adeo ut eorum multitudo non solum palatio verum etiam regno non inmerito videretur onerosa. Ipse tamen prae magnitudine animi huiuscemodi pondere minime gravaba
a. bellum h. suseopita eoenubio P. d. incolumes e. crudelitatis l. plerumque M. T.
a. 867 v. IIincmari Remensis antistes 867, Mon Germ. S. I 4743 ex Ber-thaquo genuit Angilbertus Hartesdum et Nitliardum v. Nithard Hist. IVAE, Mon Germ. S. II 6713. I. Himiltruda V. Anniues Laurissenses minores Mon Germ. SS. I 119ὶ et Pauli diacon Gesta opp. Motti ibid. II 265).
539쪽
EIN HARTI VITA CAROLG CAP. XXI - XXIII
tur, eum etiam ingentia incommoda laude liberalitatis ac bonae
XXII. Corpore fuit amplo atque robusto, statura eminenti,
quae tamen iustam non excederet' - nam septem suorum Meum proceritatem eius constat habuisse mensuram, apice capitis rotundo, oculis praegrandibus ac vegetis, naso paululum mediocritatem excedenti, canitie pulehra', facie laeta et hilari; unde formae auctoritas ae dignitas tam stanti quam sedenti plurima acquirebatur'. Quamquam cervix obesa et brevior venterque proiectior videretur, tamen haec ceterorum membrorum Θlabat aequalitas . Incessu irmo totaque corporis habitudine virili voce clara quidem, sed quae minus corporis formae conveniret. Valitudine prospera praeter quod antequam dec deret, per quattuor annos crebro febribus corripiebatur, ad exiremum etiam uno pede laudicaret . Et tunc quidem plura suo arbitratu quam medicorum consilio aciebat quos pene exosos habebat, quod ei in cibis assa, quibus assuetus erat, dimi tere et elixis adsuescere suadebant. Exercebatur assidue equitando ac venando. Quod illi gentilitium erat; quia vix ulla in terris nati invenitur, quae in hac arte Francis possit aequari. Delectabatur etiam vaporibus aquarum naturaliter calentium, frequenti natatu corpus exer-eens cuius adeo peritus fuit, ut nullus ei iuste valeat anteferri. 0 hoc etiam Aquisgrani regiam exstruxit, ibique extremis vitae annis usque ad obitum perpetim habitavit. Et non solum filios ad balneum verum optimates et amicos, aliquando etiam satellitum et custodum corporis turbam invitavit, ita ut nonnumquameentum vel eo amplius homines una lavarentur'. XXIII. Vestitu patrio, id est Francico utebatur'. Ad codi
. iustum non exeoderet modum P. b. inmediocritatem T. e. pes dira T. d. quatuor e. ei s. rancisco T.
1. Cf. Suet Tib. c. 68, supra p. 502 n. 2. 2. s. Suet. Claud. o. 30, supra P. 503 n. l. 3. s. Suet. Ner. c. 5 et oti c. 79 supra p. 503 n. I. 4. s. Suet. Claud. c. 31 et Oct. c. 80 supra p. 503 n. 1. 5. CLSuet. it. 3, supra p. 502 n. 3. 6. Hue allar solet Sue Titi e 8, sedes supra p. 502 n. 1. T. s. Suet. Calig. c. 52 supra p. 502 n. I.
540쪽
EINHARTI VITA CAROLI. CAP. XXIII. XXIV
pus camisam lineam. Et seminalibus lineis induobatur'. Deinde tunicam, quae limbo serie ambiebatur; et tibialia. Tunc lasciolis crura et pedes calciamentis constringebat. Et ex pellibus
lutrinis et murinis thorae consecto humeros ac pectus hieme muniebat Sago veneto amictus et gladio semper accinctus, cuius capulus ac balteus aut aureus aut argenteus erat Aliquoties et gemmato ense utebatur; quod tamen non nisi in praecipuis festivitatibus vel si quando exterarum gentium legati venissent. Peregrina vero indumenta quamvis pulcherrima respuebat. Nec umquam eis indui patiebatur, excepto quod Romae semex Iladriano' pontifice petente, et iterum, Leone suceessore eius supplicante, longa tunica et chlamido amictus, calceis ii que Romano more formatis induebatur. In festivitatibus veste auro texta, et calciamentis gemmatis, et ibula aurea Mgum adstringente, diademate quoque ex auro et gemmis ornatus in edebat. Aliis autem diebus habitus eius parum a communi ac plebeio abh0rrebat . XXIV. In cibo et potu temperans, sed in potu tempera
tior' quippe qui ebrietatem in qualicumque homine, nedum in
se ac suis, plurimum abominabatur'. ibo enim non adeo abstinere poterat ut aepe quereretur, noxia corpori suo esse ieiunia. Convivabatur rarissime', et o praecipuis tantum Ostivitatibus tunc tamen eum magno hominum numero eaena cotidiana quaternis tantum ferculis praebebatur , praeter assam, quam venatores veribus inserre solebant qua ille libentius quam ullo alio ibo vescebatur. Inter aenandum aut aliquod acroama aut lectorem audieba Logebantur ei historia et antiquoriim res gestae. Delectabatur et libris sancti Augustini;
praecipueque his, qui De etestate Dei praelitulati sunt Vini
a cum . . et murini Om. P. t. umeros . . Adriano T. e. Iamide P. s. opere . . et T. h. abhorohat . i. abhomina