장음표시 사용
191쪽
Subterranei Mundi arcana exploramur.
OSMIEL. Geocosmi struct uram mi Theodidam, non casu aut se tuito ex limi confluxu coaluisse, sed inestabili quodam Diuinae sapientiae opificio constitutam, ex ijs quae paulo post tibi ostendam , patebit: at
ut non minorem in hac adornanda, quam in Micr cosmi fabrica construenda industriam posuisse videatur . Agedum mi Theodidacte , ne formidandis, quς intueberis, spectaculis terrearis ; ego enim tecum sum , ego te ab omni aquarum violentia , ab omni aeris coinquinatione, ao omni ignium voracita defendam . TMOL O Cosmiel ; ego , sicuti huiustam ardui & inauditi itineris author fuisti, ita illud ad desideratum finem te conducturum confido; tuis enim in manibus constitutus sum , ad vitam & mortem aeque promptus, dummodo tuo me subsidio non destituas. cosimiel. Pergamus itaque in nomine Domini ter gloriosi & benedicti. Ecce per immensem hanc voraginem , in interiora terrae viscera penetrandum nobis est . Theod O Cosmiel Cosniel Z t. ia. . circumdederunt me gemitus mortis, dolores inferni
circumdederunt me. O quo me rapis 3 Circumual nus. larunt me fundamenta montium, aquae Operuerunt animam meam, intra abytas cordis terrae conclusisti
192쪽
me. O ne me deseras formidine enim tantum nori morior. G iel. Fateor mi Theodidacte , nullum tam cordati animi virum esse, qui huiusmodi loci ' rum horrorem sustinere queat; verum cum semper me tibi praesentem futurum pollicitus sim quid times quid angeris λ' quid trepidat cor tuum t an n scis caeli & terrae claues mihi concreditas esse , meo omnia subesse imperio an ignoras 3 Sed ne in postorum hisce immensae caliginis terroribus concutiaris,& luculentius omnia naturae arcana considerare possis , de ne frustra in tanta tenebrarum densitate constitutus, omni rerum spectandarum fluctu priueris , ecce ego de medicus tuus ero, & illuminatrix lucerna. sumou. li. Vix dixerat, dum ecce nescio quo nectareo
quot Themii' liquore me imbuit, & tanta luce vasta subterranea- rinidinem rum C porum spatia illustrauit, ut in aperio talis
lumine constituti videremur. Qgibus mox ita consertabar , ut in posterum nulla animum meum formidinis trepidatio perculerit. O Cosmiel gratias tibi ago, pro tantis in me collatis beneficijs ; iam enimuero te fidelissimum & ducem , & custodem exporior nec non veluti uniuersae naturae praesidem eo quo possum humili mentis obsequio reuereor. Gfivba bulum , in Respice M lustra primum hoc naturae vestibi aquis horrid. --. Theod O quantos aquarum strepitus percipio, nihil Caspiae, nihil Niliacae Catadupae in con paratione sunt , ad horrenda haec & inaudita aqua. rum undique ruentium praecipitia . non iontes, non flumina, non lacus, sed ceu rupto fundo ac magnae
193쪽
a sit apertis claustris totum Oceanum effudisse videntur . Cosmiel. Recte dicis, hic enim est canalis ille abyssi magnae , per quem perennis fit a polo Arctico ad Antainicum totius Oceani circulatio. Theod. O quam immensὰ altitudinis Arnices, o quanta Pam inexplicabilis huius aqui-ductus laxitas, certe nihil in superficie terrae huic simile reperiri posso existimo. Sedo Cotaiel, omnes paene parietes in salam, nitrum, alumen, vitriolum, similiaque esο- ζααὶ restere video; unde hoc CUmisi. Horum parietum
proprietas haec est, ut omnem aquarum marinarui
salsu nem ad se attractam in varia genera silium pro cuiusuis loci natura conuertant. Theod. Sed quid rogo sibi vult calor ille quem sentio ct iel. Illo erouenit ex vicino Pyrophylacio,quod postQuam percoctione aquam digessit, id, quod in sile volatilis est spiritus, intra intimas fixorum glebarumquo
fissuras exhalat ad uniueris telluris sementum , δε-cunditatem & condimentum . Theod. O quam insens Mephytis nares meas excruciat Video hic nescio vid corustum , quod in immensum tractum se porrigit auro haud absimile, quid defluxus ille humor bitumini nigro & naphtae haud dispar CUmiel.
Iam dixi, calor quem sentis raretictam aquam in vapores spermatica virtute resertos exaltat, qui mox te
restribus glebis per rimas insinuati , ubi materiam terrestrem sulphuri producendo aptam repererint , ibi sulphur generant. Vbi in pingue & crassiim lu- vitisesulsim, tum inciderint , ibi aut bitumen aut naphtam, aut
194쪽
Canalis B re Aus talis integrae reseri similis via detur.
alium oleaceum liquorem grnerant , Mephyti ceptae causam. Sed, omnia inscrtui fusius decli rabuntur. Iam enim primo hydrophyl spia, seu aqus promos condos, deinde pyrophylacia, siue Vul ania inicinas, demum aerophylacia, seu subterrostri acri reconditoria inspecturi sumus. Sic fiet, ut lusu* p turae in omnibus tibi clariu innotescat. Progredi mur itaque in hoc totius telluris principali aqui di ctu . Iraecis. Ingentem regionem ingredi vidςmur. O quot monte , quot maria, quot lacus, qRox h
tus aquarum flumina vomentes video ὶ Iam veluti ςx alto quodam monte in imam vallem deuoluimur , modo ex valle in celsbs montes exaltamur . Iam i
ter horrida praecipitia armati ; modo ex angyponibu elapsi in late patentes planicies ferimur. Nullibi re cta nobis & plana via , sed tortuosae ubique & avi πsemitae; per horrenda scopulorum gurguitia deuehi
mur: omnia tamen immensis aquarum molibus , semidabili cum murmore, strepitu incredibili, vo iunctis oppleta. Quis unquam credidissςt tantas aquarum coaceruationes in subterraneum hunc aqui-d in cadere posse ρ rogo te mi Cosmiel, ut & alterius mihi essectus causam exponas. Quatuor enim qppi stationes, in hoc magno naturae aqui-ductu experior , iam enim hyberno frigore quasi obrigesto,
modo verno quodam tepore recreor modo aestus aestasque intolerabilis me cruciat ea sudoris vel, mentia, ut eius serenda: non sim par . cosmiel. Ordine
tibi singula pandam. Mirabaris ingentem aquarum
195쪽
Cap.ΙII. Iter Subterraneum. 17 I
copiam , & per innumeros hiatus ingentes aquarum eructationes: de merito . Vidisti enim illud aristica voraginis praecipitium intra terrae viscera innumeris alijs aquarum defluxibus auctum insinuatumque ; si Niliacae ruentium cum impetu aquarum Catadupae accolas surditate feriant, quid futurum putas , si hic alicubi homines ponerentur : illos haud dubie no dicam obsurdituros ; sed ne ad momentum quidem
victuros arbitrarer , ubi Oceanus tanto aquarum pondere , in ima terrae penetralia praecipitatur. Quod vero alios hiatus innumeros, qui continuis profluuin aquarum ingentem molem fundant, mireris; scias hunc pariter esse Oceani humorem , qui per alias &alias voragines intra appropriatos canales insinuatus, per haec tandem ostia exitum inuenit; hinc fit ut aquarum pondus ijs in hoc aqui. ductu augmentatum, coaceruationes aquarum canali inclusarum ,
pondere ibo in antecedentia promoueat, atque hoc pacto praecedentium aquarum mole subsequentium aquarum congeries pressa, cum alium quam per An tam licum polum exitum non inueniat, eam illic per ingens voraginis ostium, quod vidisti, eserat; atque hoc pactia oontingit perennis illa, de qua supra aetiam est, per closis . Neque putes velim aquam consistere alicubi posse sine continuato circulationis motu . TMOL Orte difficile captu est, quomodo cum aqua subinde intra hunc aqui-ductum contra natutum constituta ad altissimas editissimasque partes ele
uati debeat , qua virtute id ficiat G H. Nosti
geas strep ta Aquae quali. ter pressas euoluri per polum Arcti.
196쪽
similitudo ea quomodo intra corpus humanum finguis qui est in infima corporis parte/ pede inquam , quomodo
ς pM ςimi, ille idem perpetua siti circulatione mox intra caput '' contra naturam astendat, ac inde iterum in infimo partes relabatur . Vidistine unquam aqui duinus, quam heteroclita lege, nunc ex imo in altum, nunc ex alto in imas valles, modo in dextram , modo in
sinistr m per plumbeos canales deducantur , nequo unquam tamen aquam perpetuo fluxu in loca destia nata deponere cessant. Idem accidit in hoc princia 'M- - pali naturae aquae. ductu. I beta. Optime cepi ratiocinium tuum, illudque ex Hydroiiaticis principijssitis comprobatum video. Sed iam perge reliqua mihi dubia soluere . Cosmies. Nesciebas cur disse. rentes caloris gradus in hoc aqui, ductu , veluti ad quatuor anni stationes disposita a natura constituti lint. Quare singulorum rationes tibi assigno. Canalis hic Geocosmi principalis eo naturae intentione ordinatus est , ut totius telluris molem innumeris Sbris , rimis, fissuris, hiatibus resertam naturae illo stamine , quod in aqueo elemento latere diximus , per
subterrestrium calorem ignium, qui in pyx'phyla in
hunc aqui-ductum circumdantibus perenni alimemto ibuetur, imbueret, & ad generationes mineralium, pro materiarum obuiarum dispositione excitaret. Semen vero hoc cum sine calore exeri non posset, hinc tot naturae ordinata sunt pyrophylacia, quorum ope semen naturae aqueo elemento insitum mirunti
in modum per differentes hoste caloris gradus dige
197쪽
Cap. III. Iter Subterraneum. 173
ritur , & concoquitur, corpusque acquirit producendis rebus consentaneum . Atque hoc pacto aqua cocta iam, digestoque semine foeta in vapores resiluta, sublimata , alve intra terrae fissuras fibrasque impulsi, tum primum naturae molimen ad innumerabilem rerum varietatem producendam orditur . Sed do hoc fusius tecum uio loco agam. Theod. Sapienter ratiocinaris , nec quidquam de quo in posterum dubitem reperio, sed quando tandem finem huius aqua ductus speet ibimus Cosmiel. Accelerabo gradum, , ut ex intricatissimo hoc labyrintho quantocrus toeducam . Theod. Fiat. Cum enim natura idem in omnibus semper operetur ; partem huius canalis pra cipuam vidisse , totum vidisse sussiciat . Sed bini Cosmiel, quo inexplicabili aquarum impetu rapimur in tartara descendere videmur Non descendis, sed ascendis violentia aquarum in altum
raptus. Iam breui finem spectabis . Theod Quid illa lux dubia sibi vult, quam intueor Cosmiel. Iam
solaris lux hiatum ingressa affulget nobis. Theod Vix Niu; .:. dixerat, cum ecce nauicula hiatum alitareticum egressa , tantis aquarum turbinibus inuoluebatur , ut ser-midabilius quidquam non dicam humanus Oculus albina luat si spectare queat, sed ne humana quidem mens concipere valcat . Iam mi Cosmiel video luculenter cur Polus antareticus mortalibus inaccessus sit . Quis enim hoste aquarum tumultus, quibus sese in omnes mundi paries per hunc hiatum cum inexplicabili impetu fundunt , superare queat ODiel. Vidisti itaque
198쪽
itaque Theodidacte aqui ductum praecipuum, quem natura in Geocosino ob fines iam tibi expositos sapienter disposuit. Nunc restat , ut particularium. nonnullorum aqui duimium, hydropnylaciorumque π constitutionem ostendam. Theod. taequere totunuticulare, ora id, quod optimum fini meo futurum iudicaueris. a. α ait. His dictis, per auia & deuia ad ingentem ille abyssum, seu hydrophylacium constitutum reperi. Cuius magnitudinem verbis exprimere vix liceat. Vesebo mare videbatur, in quod flumina tantae vastitatis per ollia canalium evomebantur, ut Rhenus , Danubius , Rhodanus , Eridanus in comparatione eorum riui videremur . O Cosmiel totus Oceanus me. rito huc confluxisse videtur ; explica rogo prodigium,& mirum naturae spectaculum. Cosmi I. Haec est una ex principalibus a Dysiis terrae a natura in terrestris molis irrigationem deputata , habetque occultunia vcndam cum magno quem vidisti canali corresponsum; in eo enim aquas suas exonerat, ut aqua tandem per antanaicum hiatum exitum suum reportat denuo huc circulanda . THOd. Sed quisnam ible calor, qui tanta me molestia afficit Omihi. Est hic contiguum aliud huic magnitudine haud dispar pyrophylacium . Theod. O mi Cosmiel, regrediamur , aestu enim tantum non comburor , in aquae
uentis lebetem me deposuisse videris. C mel. NOtimeas. Nihil enim tibi inde noxae inferetur. R spice & singula lustra, & si nonnulla tibi dubia occudirerint, confidenter illa propone, & pari tibi prompti
199쪽
tudine ea dissoluam. Theo L. O qq ntos hic sumo rum Flo 4 experior, quam in tormam cribri pertusum semicem; dc quidnam pelagus hos subterraneum in Nnim exagitat & quis tandem naturae finise istix in tanta molientis naturae negotiatione of mist . Mias Theodid c ς , simςn naturae aquis mix-thm Oce no in hanς abyssum pςr appropriatos iquos vidisti ς n les educhum , hic per pyrophylaci4 , seu Vulcanias ossicinas, quae ex omis parte hoc hydrophylacium ςonstipant, concoqui digerique , dc digestum per sublimationem in intima terrae latibula , cribrosumque fornicem ad generationes rerunia pro terrenae glebx dispositione perficiendas evaporari. Atquρ hi fiant sumi illi quos mir ris, his Vul caniae osticinae subiectae, quarum situm dia positionem postea tibi ostendam, quae uti perpetuo ignoaelivant, ita aquas intra naturae haec nydrophylacia compulsas suo calore coquere ac digerere in naturae bonum non cessant. Suntque huiusmodi ignis &aquae penuaria intra terra: viscera complura deo telluri necessaria , ut sne ijs illa ne uniςum quidem es
sectum producere, imis ne quidem subsistere possit. Theod. Satis mi Cosiniel, infima huiusmodi aquarum receptacula explorata sunt ; quare nihil aliud modo rς stat, nisi ut mihi quoque aereas ossicinas, siue aerophylacia demonities, ut quid in ijs natura operetur mihi innotescat. Cosmist. Votis tuis omnibus modis obsecundabo. Notandum itaque duplicis generis in huiua Ge sini Oeconomia penuaria r pcriri.
200쪽
Aeris subteristanei misistitabitu.
In maximus aeris illo me eusquidnam streperietur.
periri. Nonnulla selo acre plena , quaedam mediata iparte aere, & media parte aquis conserta esse ; illa utraque te introducam , ut immensum naturae apparatum luculentius intuearis . Ab acris itaque onicinis ordior . Ecce ostium meatus quod nobis subeun. dum est. THM. O quam mirum naturae opus Z quid sibi exoticus ille & ingentis vastitatis meatus portea-dit Cosmiel. Viden quot & quibus latera undique & undique pertusa sint soraminibus Z Audis quomodo suis illis stillicidi js, & perenni riuulorum murmure perstrepant 3 Atu aestuantillimos perpetuo halitus
cum stemitu exspirent Z Tbeoae Video , audio , &admiror. Neque in hoc subterraneo regno huic similem me vidisse memini. Unde non capio qua tu eum meatum dicas, qui subterraneae regioni natu incongrue comparari possit. Hic enim implexi se,. pulorum ordines , hic intercusantes aquarum riui
pistibus reserti: hic planities uberrimo vestitae gramine , hic parietes seopulosa rupium stabritie, varias cffundunt mineralium merces . Sed quidnam sibi vult insilitum modo stigus, quo paene obrigestoὶ
nunc caloris aestus, quo tantum non suffocor Z rogo
te ut abstondita singulorum mysteria mihi exponere ne graueris . Osemiel. Hic est meatus ille Aeolius unus ex praecipuis Geocosini canalibus , in quo spiri tus, quos tum hydrophylacia tum pyrophylacia illi supposita & circumsita per caecas terrae latebras diissendunt , naturae semine foeti ulterius elaborantur, coquuntur , digerunturque , digesti vero per sy: