Acta ex iis decerpta quae apud Sanctam Sedem geruntur in compedium opportune ...

621쪽

Altera demum consentanea Besolutio adducebatur, quae emissa est in causa Limburgen Permutationis Paraeciae die 27 Iunii stras Decembris 85 contra quemdam Parochum, qui primum ad permutandam par clam decreto episcopali cogeb

tur deinde in contumacia eo permanente, amotus ab eadem, censuris multatus fuerat. Decreιum autom illud causis gravis odii, et avflrsionis innitebatur, quas adversus eum excitata in populo suerat ob ore eiusdem ingonim ac imprudentem agendi rationsm, a qua licet monitus, nunquam destiterat. Plura utrinque disputata in ea causa suerunt, tum ima formam pro- SSus, tum circa expositorum veritatem attamen ad dubia: I. a An sustineatur Decrotum amotionis latum a Curia epi- , scopali imburgens in casu. II. an sint infirmandae poe- nae canonicae inflictae in casu. responsum fuit ad Pasprm

sine. Ad II. Scri=atur piscopo ut ISMer ιem . N. a censuris absolva ac rehes iliιet, eumque provideat de adia paroreia seu b nostet redditus aequinasentis. Hisce itaque eae officio expositis perpendendum in praesenti

nostr casu erat, num revera courrerent eiusmodi rerum adivnota, ut necesse omnino uerit hisce extraordinariis uti remediis, quae ob bonum publicum ad maiora mala, et scandala Praevertenda, iura permittunt. Quaro propositum est. α An Sontentiae Curiae opiscopalis. . . sustineantur in eam vngspo'sio. Sacra Congregatio Cones ii di 22 Dooombris 3860 responden osnauui attentia peculiaribus eiroin tantiis esse Meum permininistri sum auaero benefici redditus fore aequinulantis infra

l. Distingui disero admoetas privationem quae habeat rationem poenae, a sinapite oeconomica ramotione, quae fit sivo ad onapus, sive in perpetuum. II. Paroeciae privationem fieri non posse, nisi constet de culpis tumuin gravibus, quibus ex tuu M vissima haec privati rus poena invigitur, iudiotali orelin servato, qui in his causis

622쪽

deo Maoc IAL s. III. Oeconomicam autem remotionem o duplici ausa fieri, ex imperitia nempe et ividoneitate Par hi ad paro iam uti Par est regendam , vel ex gravi odio et aversione plebis, qu bus extantibus, Par hus par eis suae consulere amplius non possit. IV. In praesenti autem casu loeum habuisse Monomicam hanc remotionem variis coneurrentibus causis, inter quas ultima non em initio agendi Paeoohi, qui gravi sua negligenti plebis aversioni cauaum dederaι, eamque sua arrogantin uxori M

εεινεisa Masa Maesta Territorium in duas paroecias divisum, distribuebatur ita, ut Paroehiani numero circiter centum distarent duo passuum millia a Piopria. parochiali ecclesia A. ει contra admodum propinquiores extabant alteri ecclesiae arochiali B., ita ut ratione loci, Parochian illi viderentur potius ad alteram parochiam B , quam ad suam pertinere. Ex hac nimiae distantiae causa, cui etiam aliae duae causae concurrebant, nimirum itineris difficultas ad ecclesiam A; et commoditas urbis in qua vicinior Paroecia B. reperiebatur, contingebat, ut Par hus A., dictos suos Parochianos vix videret in casibus baptismi et matrimonii, ita ut illi sine Pastore esse viderentur. Haec insuper Parochianorum Daetio intercipiebat parochiale territorium Paroehi B., ita ut hic Paroebus transire cogeretur per alienum territorium, in quorumdam cadaverum amoetatione.

Perpendens itaque Episcopus, hac irregulari territorii divisione,

evenire ut Parochus suas oves agnoscere non posset, multoque minus eas instruero in iis quae ad fidem, aetemamque. salutem

623쪽

spectant experientia enim noverat pueros in ea territorii parto extantes ignotire fidei rudimontain, arrepta occasione qua Vacavit Parosei A. in consilium devenit seiungondi dictam paro ciae partem a Par hi A., eamque adiungendi Parocho B., quam divisionem indoles ipsa loci exigor videbatur. Quoniam autem has paroseino a Capitulo cathedrali pende bant, eidem consilium suum manifestare piscopus non omisit, cui eo illo adhaesit Capitulum ita tamen ut ipse Episcopus curaret, ne pauperior hac dismembratione redderetur paroeoia A. et

e contra non sine congrua compensatione augerentur onera P

mecias B. Hisce omnibus Episcopus prospiciens, decretum anno 860 emisit quo dicta dismombrati persecta est. Post annum vero, ut potitioni Parochianorum eorumdam saceret satis, novo decreto divisioni reddituum consuluit. ribus elapsis circiter annis a priori deereto, querelas motae sunt adversus praelatam 48membrationem a nonnullis, qui abricae occlesiae A. praeerant, quibus adhaesit Capiιulum, quamvis hisee querelis refragarein ute que letarum paroseiarum Parochus. Quae in hisce quaeretis S Congregationi C. expositis continebantur, quae sunt maioris momenti, cum caeteris eae officio de moro disputatis, in sequenti disceptatione exponemus.

in primis observabatur, quamlibet beneficiorum dismembrati nem speciem quamdam alienationis esse, quae regulariter ass. anonibus prohibetur hanc autem locum habere in paroe-ciarum dismembratione, quae veterem vilis societatem disrumpit, eiusdemque cum antiquo suo Pastore consuetudinem destruit, ac res iamdiu recte constitutas subvertit. Lolter Bere benesu i qua ι. 28 n. 7. Hinc nonnisi concurrent iusta ausa et denotentibus aliis modiis, quibus consuli possit anim rum saluti, ad eiusmodi par clarum dismembrationem deveniendum est, ceu habetur in Berihonen Bi-emb. I prius

1 2 Terratanen 17 Martii 1781 An nuana 12 Februarii 1803.

In Praesenti autem casu deesse videbatur hae iusta causa; non

624쪽

enim magna censenda erat distantia duorum nempe passuunt millium, neque dissicilis ad colesiam accessus praesertim cum si eiusmodi incommoda extarent, perspecta esse debuissen Gringoni j XIV. e. o. qui eam paro iam praedilexit, o larotionibus et insignibus memoriis avxorat. Transitus insuper Parochi B per alienum territorium, nullam usque adhu excitavera querimoniain. Quare dismen ibrationis decretum nulli causae innixum videbatur quae dismombrationem legitimam reddeest; eausa siquidem iusta dici non potest maior vel minor commoditas Paroecianorum, alioquin quamplurintv e paroeciae dividenda assent.

Quod si praelata distantia aliquod etiam incommodum asta

ret, ut Episcopu . -3lebat, non illico extraordinarium rem

diu dimit brationis adhibendum erat, sed potius deputandus erat Capellanus, seu Vicarius iuxta praxi S. C. Concilii ut Ddere est in Seduno. Dismem l lunii 7 18 aliisque similibus causis. Et sane dismembratio reputatur remedium subsidiarium; locum proinde habere debet in desectu aliorum medumana, S. Rota iacis et n. 0eoram aleonerio, et S. C. C. In Casi men. Bismembr. 17 me. 740, et in Aquilana Bismemh. 8, b,

Praeterea ad praecavandas Daudes iuxta s. anon qua dam requiruntur solemnitates audiendus Milicet est Molesiae

Rector, vel eius Desensor, qui ab Episcopo deputari debet, si ecclesia viduata sit sta tore itemque audieudi sunt Parochiani,

Patroni, aliique omnes quorum interest, ut eruitur eae cap. 1 De νε- seMas non alien in et v line sed vacoen. arbosadstodia is poιοι Epiae par. 8χιιγ. 67 n. 7 et alleg. 8, 4 Fert Nila v. tasmembroιω. Atqui subiungebatur, dismembratio ab Epim'po persecta est, vacante Ecclesia A., qui tamen eiusdem tu dis iustibus laesit constitutus Mensor; Capitulum Vero, quo dictas Paroecias dependent, generice tantum piscopo interpellanti assonsum dedit , non autem specifice. Quareel o Boudiam anno a primo episcopali decreto, ad querimonia Paminianorum super incommodis a dismembratione d rivantibus, invio alio decreto piseopus rem disponere debuit, de ' ο - de et cum ipso piscispo conquestum erat --ullum imi oro qui abricae ecclesiae praeerant, quorum interimi odias iasionem agnoscor , nullatenus admoniti su

625쪽

lis su- observabatur eae s io, a tribus annis illud consec

tum iam esse onera.m , et eram bano reclamationem suspectam esse; namque originem dueere videbatur potius ex partium studio, quam x aliqua iustulae ratione : praesortim cum uterque lai'cuus nultimoda croto ad maretur; et ex parochianis tantum νηηη petiei ut priuris paropum rodi uisgrationem. Sed prasterea quaestione inspecta ad normam iuris animad-Vettebatur, causam legitimam ad paroeciam dividendam esse locorum distantiam sive difficultatem, qua non sine magno incom

modo ad ecclesiam accedere, cum iure definitum non ut iudicis amitinio ἀ-itur. Finanus in v. Ad Gudisnιiam . 8, aliiquo Iudex autem qui locorum, atque incolarum adiuncta a mussim aestimare valeat, est absque dubio Episcopus Pomo in praeflenti casu praeter supradictam distantiam si dimoile iter, experientia docebat eosdem parochianos raro admodum a edere ad Suam ecclesiam, sed e contra propinquiorem urbem adire ibique in amenta suscipem hinc veniebant supra indicata ab Episcopo incommoda, quae cessare ine perunt eum iidem Par chlani adscripti fuerunt ad ecclesiam parochialem B. Iusta ergo videbatur adesse causa, u dismembratio decerneretur, prout

deorsuit S. C. C. in aquinaιen seu Sorana 29 Ianuarii 1848, et in Verulanara Maii 1862. In quarum postrema Sacra Congre-Mu dismembra iovem iuxta votum piseopi perstetendam esse respondit, licet providentia Pii I. s. m. apollani residentiates

in agro Verulano constituti essent, qui animarum curam subis spectivis Parochis exercebant.

Hise aliisque adnotatis disquisitio fiebat circa solemnitates praemittendas, dicebatur scilicet, admissa legitimitate causae, etsi illi quorum interos dissentirent, spornendus esse disse sus utpote irrationabilis. Quare etsi neglecta solemnia fuissent,

626쪽

cognita deinde legitima causa, convalidari ad summuni debere decretum. Fagnanus lac cit. m. 30 52 Ferraris . Bisme remis. Verum subiungebatur in casu consultum suisse capitulum, quod in genere suum dedit consensum, et in altero posteriori decreto super divisione reddituum, Capitulum ipsum adnotavit tantum ne illud in exemplum adduceretur contra sua iura. Docretum ita-Perdismembrationis novo Parocho A. sui incunctanter notificatum. Parochian autem grato animo decretum Ipsum suSωPerunt. Porro incivile est contra propriam consessionem assumere, et

quod semel placuit, reprobari non potest. Hisce perpensis Prinponebatur An et quomodo sustineatur episcopalo decretum dismembrationis isse 24 Octobris 86 in casu. RES GTio. Sacra Congregatio Concilii causa cognita die 23 Aprilis 1864 respondere ensuit afflirmativei cminibus.

I. Ut ad paroeciarum dismembrationem legitime deveniri possit, duo requiri, iustam nempe causam, et extrinseca Solemnitates.ll. Iustam autem causam censeri nimis difficilem accessum ad par hialem ecclesiam, sive ex magna distantia, sive ex gravis itineris difficultate. Ill. In praesenti autem casu, attentis poculiaribus loci adiunctis locum habuisse et dismembrations et unionem. Non enirn Opus erat ut nova constitueretur paroreia, neque ea erigi ρο- tuisset o desectu loci, aliisque de causis. IV. Neque defuisso extrinsecas solemnitates, quarum desectus si intervenerat, suppletus satis est per posteriorem consenSu.u, qui plusquam sufficiens erat reputandus, OxiMonte legitima di membrationi in a.

627쪽

palem Curiam adiit postulans, ut status liberi testimonium de- nesaretur Titio, atque his cogeretur ad fidem sponsalium implendam, prout ipsime Caiae spoponderat, quam insuper armata

manu sub eadem matrimonii fide stupraverat Titius ob hanc rem a Vicario capitulari in Curiam vocatus, omnium quae adversus ipsum proferebantur sere inscium semes exhibuit Processus itaque comseotus est, et causa hac sententia favor Titae finita fuit a Cuma, non probentur sponsalia, neque per instrumentum, neque Per fidem Pae hi, neque per testes, neque pinsignia eorta decedi nimus, declaramus, edicimus nullum et irritum impedimentum

a Caia productum Q. Titium ab impedimento solusum et lii, berum ad contrahendum eum alia mulier Immetallonium. v

Caia huic sententiae non aequiescens, ad S. ollavit, e suis reuibus addidi d umentum cuiusdam publici abellionis, quo novem testes extraludisiales solat ant a se pleno noscere, Caiam dedissa suam fidem Titio, ut nulla dimoultato Obstante, matrimonium contraheretur et praetem quadamo die in vulgus prodiisse solitiam, qua serebatin Caia fuisso violenini et manu. armata a Titio denorata. Requisitis, iisque a S. C. C. et Meeptis processualibus actis, causa iterum agitata es penes S. C. C. Porro ex testium iudicialibus depositionibus satis constare in acto videbatur de perpetrat stupro; attamen de sponsalium sicle, vage nimis ιestes loqui videbantur.

DEFENsio AiAg. - Εου η rei favore Caiae Observabatur, sponsalium Mistentiam demonstrari posse eo modo quo demonstrarit,ossunt huius generis acta, nimirum ex Malidis indiciis et mniecturis, quae si seorsim acceptae vim probandi non habeant, collective tamen consideratas, satis plenam exhibere possunt

628쪽

probationem. Porro in casu pro sponιalibus militabat non solum publica fama, sed eadem sponsalia inita esse suadebat arcta familiaritas, quae inter Caiam et Titium intercedebat Maxime eum ipsemo Titius a iudice interrogatus praesi acie omnia negaverit, otiam ea, quae plenissime in acto probare erant; cui proinde negationi nulla fides erat praestanda. Quibus aceedebat gravissimum praesumptionis argumoninm, ob stuprum quod etiam violenter dicitur perpatratum, adiecta matrimonii inmissione in facto aut- ambigi non poterat de honestis ot laudabilibus Caiae moribus, proindeque loeum habere videbatur saneti canonica in p. ras diat et Stupri iuxta quam Titius cogendus eat ad Caiam dotandam, et sibi uxorem habendam. Daransio Tiru.- Titius in Urbe sibi oonstituit Dinnm ni s , qui vi argumentorum Murate ostendebat nullatenus in iis desponsalium existentia constare. Praemiasis enim nimis indubimque principiis, ita disputabat nimirum oum contractus sponsalium nativam hominis libortalom ita coarctet, ut ex sese inducat ad pedipetuum matrimonii iugum subsundum ad forum ollistentiam ostendendam exigitur conubidoniissima probatio, ita si ut in quos eumque etiam minimo dubiotatis anfractu pro omnimoda ex- olusion spon um Iudo prisnunciam debeat. S. Romana Ro

Porro Muo sunt spon-lium ustitutiva lomenta , scilicet libora proniissio unius, et libera repromissio alterius futurarum nuptiarum, L. 1 f. do Spona e cap. 81 de pons e nare., quorum Hsmoninmm si ali uisum denotat, sponsalitius contractus corruat necesse est. Inmoto autem ostendere accurato studuit Dosens isque de una, neque do aliura promissione consta-- Ao iniιio indicabat ea quae Vicarius capitularis ad S. C. C. scripserat, nimirum, tantam in sponsalitiisio motibus in ea dioecesi inductam fuisse perversitatem, ut necesse fuerit anno 18ε χωcernere sponsalia in pooterum non recipi, aeis eae Pur hi de probarentur. Attenta insuper Testium qualitate, namque orant Fosis infimae eonditionisin forum dopstiationes suspectas censeriaisbat Gradum indo diciens Desensor ad fas spositiones ex Mndendas oriuratis verbis et sontentiis eruebat constare Drsan

629쪽

do Titii propnino et desidario eoneisialidi nullis eum Calai fit

compertum est, desiderium t propositum conelliandi nuptia8 non eo itinere sponsalium contractum. Quin imo totam vim testium in publica fama, et rumor minister anImadvo=tehat. Atqui iuxta uiae L 47 de ratibus, De audition testimnnium recipitur tamquam adminioulum alterius probationis, non tam-x, quam ipsum per se, ratum M logitimum testimonium. Et ad tiι 20 . . mersιia a fama eo Nations pro adminielilor est, non . Pro orta, et firma probatione . Em ote.

Expondons insuper De osor onarrationis ipsius talas in supplicibus precibus expositam, eam rea promissionem matrim nil elut abollam retiolebat vel ut ine caeeis ad onmituendum sponsalium e tractum. In precibus onmi inponin in sponsalitium negotium poris latum fuisse novis empore, quo itius libidine abreptus, misi ad caisdem partitia impudiea desideria obnimato animo inplore enitebatur, mi uiuihi di isso fertur volui iurisperitis, ego tibi repromitto, o te uiri solliden quo Titius manu axmata, minaoiter aiebat Puellad .in iaIunt,ti meae obsequere,autis ossis uam in terra dersvn- Τει ramum ite, . Adhaeφonim interoastora animadvertebat mihi bri spoi alia non constiuii misi por Eboram ac mutuam viri Mitrii seris: promi sionem in similitudinem formae matrimonialis eontrietu, eπ. 31 de S umsal. ει Muri et ad rem in pressanti eam addueehat auctoritatem osci, de spons seu Ῥα. 7 n. 7s e seq. in νὴ ait: si revom intomessisset talis promissio , et memina sim arbi, x quod vir ad tales promissiones devoneri dum prae moro

aestuabat, eamque sollioliabat. . tales promissiones tamquam promanantes ab impeti et ardore; libidinis, nullatanus aptae suuta, ad inducenda sponsalia, quia ob intionem, seu mentem obte- μα ratam, neque oons-sus, neque voluntas motasa, et deli- borata matrimonium eo riseris ex iis desumi potest. Immo in hoc eas donorata bene pereipere potarat hases promissi Des fici procedere ex animo ad ipsam allidiandam ut sedua cendam. Ex qua auctoritate concludebat, promissionem hisco in adiunctis si quae fuit, insumetonosm odiiseri , ad sponsalium contractui' constituendum.

Hisce simus t dductis, cum quaslibet asit in praesenti emuemo' spon livi' promissio, x via inpratione perpotrata

630쪽

Nonnulla insuper innuobat Dotensor, ire praefatam violem tamque prout asserebatur deflorati om; sollices si de ea constaret, tamon probanda esset aperta viri violentia, et mulieris advorsa voluntas, si enim haec in laeto comperta non erant, prout ipse Defensor contendebat, cum nulla illata demonstretur iniuria C iae, ita fidem compensatio non erat repondenda. Caeterum in praesenti iudicio, quaestio non institnebatur de stupro Misera mnis reparandis, sed tantum de sponsalium existentia. Nomo enim ignorat aliam esse Milonem, quae ex sponsalibus oritur, et alaam quas oritur ex delicto Primam actionem tribuit dispositio capitis 2 et pons et Mare., alteram autem Pthuit dispositio capitis 1 et 2 de Miner se mur. quae inter leges poenales in libro quinto moretalium adnumerantur. Prior aetioeo dirigitur ut sponsus vel sponsa a data sponsalium fide res liens, ad matrimonium eontrahendum on latur altera instiatuitur ad mulctandum mena stupri auctorem, et ad iniuriam, et illata danina reparanda. In praesenti autem iudicio actio dumtaxat ex contraetu sponsalium derivans instituta erat. Neque s Meum adduci poterat in praesonti casu tamquam signum ad proiandam Caias apromissionem. Tun e enim ad Dtitur ut repromissionis signum ex parte honestae puellae, quando iam praecesserit matrimonii mmissio ex parte viri, de qua viri promissionis existentia non constare Mensor eontenderat Maximo cum gr via conourreron in laeto iudicia, quae suadere videbantur, Caiam ad illud provocasse virum, praesertim per quamdam circumstantiam de qua mentionem lacit osci de amnata. HI sum. τοι. n. 56. Reiicisba denique osonsor adductos testes extraludaria ea auctoritate . Rotae docia. 21 et ram mitis, in qua legitur: testes, pendente lite expiscati, et extraiudiciales nullo in se moro habentur. Praesertim cum nihil novi adducti testes d

ducerent.

Bise summis labiis delibatis ex accurata defensione avore Titii nolumus insuper Draetermittere ea, quae eae osticio animadve

labantur ire indica a legem inis dioecesi ab Episcopo emissam anno 1857, super ration insundi sponsalia Die 27 Iunii