장음표시 사용
201쪽
I 'o I. LIPII MANV DUCTIONI sin misceribus haerebit , eiecturum. Sed si tentantur pedes , lingua non confiat: quid est , quare existimes, in parte sobrium esse , in parte ebrium 3 Da veniam doctor , hic parum firmiter argutaris. Quid hoc est, a corpore ad animum argumenta ducere ρ H-tcmur corpus vim vini passum, & mentis instrumenta, Sensus: Degamus mentem ipsam, in se unam. Ipse paulloante dixisti, Virtutem non expedi aut amitti: hoc retine. Quid, quod In Conci- Socraticum hoc est, bibere nec mergi φ Plato de eo: --
Socrates in conuiuiis, bibere haud promptus, siqua o adigeretur,omnes superabat. g , qmod maxime mirabile , Socratem ebrium nemo homo vidit unquam. Viden' Sapientem & bibere multum,& mente constare Θ AvD. O callidet non ea menS, Quae tua , Platonis. etiam sensibus constitisse Socratem,vult adfirmatum. Sed heus, non & talem ego socratiscum hodie noui Θ L I P s. Sile, sile: disce hoc, & Zenonem a potione alienum non fuisse. λ
serus ingemo esses, in vino in potu di funderetur ' Nam in lupini, inquit, etsi amari, macerati in pessi dulcesiunt. Quid tu Seneca stiades ipse, nonnumquam inque ad ebrietatem venisi, non ut mer-ἡυ '' sat nos, sed ut deprimat: Audi. hoc fit Sapienti ebrio: multum, non male bibit, & purandae mentis caussa, non turbandata Si autem hoc ; a casu est, non ab instituto. ideoque ne culpa.
Duo alia Paradoxa, atque etiam Taraloga nobis: Non ignoficere,
ATQ baec parua fortasse, an & praua quaedam subiun
go 3 Nostro & Christiano sensu ita sunt: aut valde ne- cellum est flecti interpretatione, Sc emendari. Tamen videamus. Primum
202쪽
peccasse, Ommbus fiucet peccantibus propria malitia. Ideoque m recte dici, meniam non indulgere peccantibus. Vult dictum. veniam non mereri, nisi qui ignari peccassent: nemo facit: nemo ergo meretur: neque Sapiens donat. Cicerohoc inter immania Stoicorum , sed apud populum , damnat: & caussam tamen aliam eius apponit. Fatetur aliquisse peccasse, eius delim eniam pe- P Μν tit nesertum essecinus , ignoscere. Mileue delictum est. Opria peccata sum paria. Eo trahit ecce, quod minoribus ignosci soleat: talia non habent nostri , qui omnia aequant. Seneca iterum rationem aliam : Venis, inquit, est por Meritarem sis- Ergo ei se' ei.is tanscitur , qui puniri debuit: Sapiens autem nihil scit , quod non de M. Vis. bet, nihilpraetemittit quod debet. itaquepoenam, quam exigere debet, non donat. Dura & inhumana ista, inquiunt. Da aures Senecae mitiganti: Sapiens quidem veniam non dat Oediliud, quod ex Ibid. venia consequi vis, honestiore tibi via tribu . Parcit enim Sapiens,
eonfidit corrigit. Idem facit, quod si ignostere nec ignoscit: quoniam qui ignoscit, fatetur aliquidse , quo eri debvit, omisisse. Satis
intricate noc ille: sed mox explicat, parcere ob caussas. illi ob aetatem; alij ob errorem,& quia in vino lapsus est; alij ob caucsam culpae in specie saepe honestam . quae omnia, inquit, non V Ihid niae,sed Clementia opera sunt. Adde, quae addit. Huic adsidet:
sericordes non esse, veniamque nulli dare: neque enim pravemittere constitutaι a lege poenas. Quae ratio Iustitiam spectat quasi contra eam esset, remitti aut omitti poenas. At Seneca noster, ubi ex prosesso hoc tractat, aliam etiam dat, & magis coloratam. Nam si poenae non remittendae,ubi Clementia Z Ipse igitur, Ἀ-t t. De Aricordiam mitium dicit : et si plerique ut virtutem laudent, ον Bonum hominem vocent, sericordem. Quare vitium' quia circa Clementiam quidem posita est, sed extra modum : sicut Crudelitas, circa Scueritatem. Euid autem estZ aegritudo animi,ob alienarum miseria
203쪽
miseriarum βeciem. AEgritudo autem in Sapientem virum non cadit. Plura ibi, & lege: at Cicero pulchre etiam, & aliter, ex Stoico it. Tuse. rum sensu damnat. sidit in eumdem a sereri in Inuidere. numqvi dolet rebus abenis aduersis, idem rebus alicuius secundis dolet. Di-DeAmma, uus Nemesius hoc ipsum : AEgritudinis θecies sunt quattuor, Stu- 'r' 'μ' , molesti Inuuia,eMisericorda. Inuidia, ritudo quae ob alteriuae res secundas Fuficipitur: ύMisericordia quae ob res aduersis. Quid inhaereo λ cum ad examen ventum est, vereor ut verbi, non rei sit haec pugna. Nam Seneca fatetur, non misereri quidem, quia non
fit sine ni rucunde Sc nomen: sed omnia quae,qui miserentur, d
lentes facerent hunc facturum alacri animo,ac labentem. Succurret alienis lacrimis, iubit minum naufrago, exsista bospitium, egenti stipem. EAt faciet ista tranquida mente, Nullusuo. Nunqua h ic durities aut δε ---c humanitas est Z Itaque exclamat noster, male audire apudim- 'νH - -- peritossectam Stoicorum, tanquam nimis duram. At hercules , in- qu it,nusta benignior leniorque est, nusia amantior hominum in communibus bonis attentior: ut cui propositum sit ut 4s ω auxilio,nec sibi ranium,sed uniuersis singulisque considere. Haet ita dicta & accepta non offendant fortassee Christiani tamen nostri veteres De civit. vel verbi illius auersionem damnarunt. Augustinus: Msericomδ P '' dium,Stoicoriis est ,solere culpare: sed longe melius in b- tu , piorum sensibus accommodatius ostero , in Caesaris laude, locutus πιι ubi ait: Nulla de virtutibus tuis nec admirabilior, nec gratior miseri- xv. Strom. cordia est. Clemens item Alexandrinus : O' δι Γλες,--ῆ -k σ
aea non est, ut quidum philosephi Stoici) censiuerunt , auritudo exalenis malis: sta magis aluinum quiddam est, sicut Trophetae loquuntur. M cordiam enim, inquit,Nolo, non sacrificium. Negat aegri- tudinem esse: & sane pulcherrime definire mihi visus Grego Libro De rius Nysienus : misericordiam es, erga adflictos cum dilectaene 'S- in coniunctam affetionem. Sicut enim Inhumanitas aut Durities ab . Odio; sic Misericordia a Caritate caussam & originein haber, imo est ipsa. Sed ait Clemens Diuinum quadrim esse. nam dc Deus quid magis usurpat Z quid magis etiam poscit ἰ Ideoque obtinuit, ut quamquam Pietas Dei cultus sit,i: intelligi solear: tamen more vulgi sis Augustinus) hoc nomen etiam in operibus o B-
204쪽
smord aes equentetur. quod ideo inquit , arbitror euenisse, quia haesieri praecipue leus mandat , eaque sibi Neiprae sacrificiis placo test turi Sed & apud veteres satis bonosque scriptores Pietas, ex Pim pro miti & miseranti
'Paradoxuni singulare, omnes fultos insanire: σ, Omnia vitia in omnibus. U AE ad Sapientem spectabant Inopinata, pleraque peregi : superant,quae ad Stultum.Nam & hic multa,nec mul- is sunt: quia pangenda & capienda fere omnia , ex iam dictis. In Sapientem quidquid expetit, in istum pariter: sic ut mutes, & aduersa omnia ponas. In paucis exemplis ostendam,& reliqua inquisitioni tuae permittam. Primum esto, oppositu in nostro primo: SΤvLTos OMNES ex aequo stultos, id est PARITER INSANIRE. Cicero inter pauca illa iua locandum censuit, proscripsitque: om-- ω -Ms QP : Omnes subdis
nire. neque enim prudentes esse,se per aequale ultitiae insaniam omniafacere. AEtiologia ista spectat ad Paritatem peccatorum: sicut antea Virtutum: atque ut Sapientes ex aequo Boni , nemo plus
minusve, sic Stulti aequaliter Mali, id est insani. Nam Insania Sapientiae opponitur. Discreta ergo haec duo Stultus & Insanusὶ senti cx Ambrosii mente, Stultus est qui mini sapit, oe L In Palm 1 --ta intelligit: Insipiens,qui malasapit. Etsi mallem, Insanum pro Inia' ''U'sipiente posuisset. Ut magis pro re dicam, Stultus est qui imperitus, & Scientiam non h bet; Insanus intelligitur, qui ex imperitia atque imprudentia male facit,.& stultitiam promit. Potestatem illa, achum haec ostendit. E Cicerone hoc adstruas:Stori iv.Tustulo. videbantur monstra dicere: nunc aute ita disserunt.Omnes stultos inse-nire,ut mali olere omne caenum:at non semper. 6ommoue senties. Pauca verba,nec proprie ipsius: agnosco Porticum. sed sentctia, pro illa nostra est: Stultitiam velut coenum esse, quod raerrum
odorem vi habet; in motu 3c agitatione, effcctii promit. Idem etiam Cicero paullo aliter c quid vetat idem & vcre & varie
205쪽
I9 I. LIPSI MANU DUCTIONI sMi. Tusc. dici3ὶ exponit: omnes perturbationes animi, morbos philosephi appellant : negantque Stultum quemquam his morbis iacare. A, --tem in morἷo sunt , sani non sunt: stre omnium Insipientiium animi in morbo sunt: omnes Insipientes igitur insaniunt. Hic insipientes dixit Stultos: dc puto verius, quam Ambrosius supra distinxit. Sed a
morbo corporum, Vocem docet ad hunc animorum tractatam.
Aiebat autem Laertius notasti , aut debuisti) aequalem stultitiam omnes infanire. Quomodo Z quia sicut Sapiens omnia recte facit,
doctum a nobis : ita Stultus omnia male. nulgo thure litabis
Haereat in Stultis breuis ut semuncia rem. De Edii s. Seneca: Vt vos Stoici) dicitis, Omnes stulti mali sunt: qui autemii lay habet inum mitium , habet omnia. Dicit & clarius: Et cupidi om-xyra. nes, in maligni omnes, ω timidi omnes et adiice, ambitiosti omnes, pse omnes. Dij boni, non est hoc conuicium generi hum Pro Mur. no facere Θ Cicero populariter ita interpretatur: Nos autem, qui Sapientes non sumus,fugitiuos, exsule; se insanos denique esse diacunt. Sed mittamus coronaminoli sumus: itane dichim iniuste Zeno & illa manus repugnant et Oh ἀρέσκει μωδὲν μεταρο ἀνα ἀρετα, e
δε μαλερον, σra Mus reor te a QV ἄ-ν φυί-: quibus placet, nihil medium inter viptutem γ έMalitiam esse: cum tamen Peripat titi medium interponant , Profectum. Sicut enim lignum rectum aut curuum est ita hominem iustum aut iniustum demque in ceteris. Hic cardo rei Vertitur: malos aut probos omnes cste: nullo medio:&Sanos igitur aut In sanos. Horatius satis contente hoc ad firmat,
& alia similitudine item suadet: 'uem mala Stultitia, oe quemcumque institia meris aecum agit, Insanum hunc Chrysippi porticus m grex
Autumat. haec populos, haec magnos formula eges, Excepto Sapiente, tenet. nunc accipe quare Desipiant omnes, aeque ac tu, qui tibi nomen
Talantes error certo de tramite peltit:
Ille sinistrorsum , hic dextrorsum abit: unus viriqne Error, sed marius illudit partibus: hoc te crede
206쪽
AD STOICAM PHILOSOPH. L I B. III. 393
crede modo insinum. nihilo ut sapientior illi, aeui te deridet , caudam trabat. Ecce, ait omnes Insanos, etiam illos qui hoc docent: id est Zenonem,Cleanthem,Chrysippum: qui in prosectu quid c sunt, sed nondum in certa via: ideoque in errore. Apud Ciceronem alia etiam similitudo: Nigil adiuuat procedere progredi in Vir- Pς iid tute quo minus miserrimus sit antequam ad eam peruenerit: quoniam in aqua nihilo magis respirant qui iam ad Fummam eam appropinquat,
quam qui Ant in profundo: se quonia catuli qui iam de pecturisiunt,
caeci aeque, ut ii qui modo nan. Platonem quoque necesse est , quoniam nondum ridebat, aeque caecum animo, ac Phalarim fuisse. Et refellit ibidem, aut conatur: sed nos sensa nostrorum exsequimur. Pro quibus & Empiricus: Ex Stoicorusententiam Stultorum numerum Adueis referuntur Zeno, Cleanthes, m C, sinus, ceteri exsectis: quili- - bet aut e Stultus tenetur ab ignoratione. Plutaretius ex professo ista aperit de damnat,libello Deprofectu in Virtute: MDe inter plura ait. Stoici,inquit eos enim intelligit, etsi nec nominat.
εχυσα κ . διυμ πο-ν ς : multis controuersiis simpulisque refersierunt philosephium. νno autem vel maximo quod in Mam aequalitatem Mityomnes includunt, excepto Sapiente. Unde aenigma redditur ilia, quae diacitur , Professitio: Ῥt quae parum disserat ab imprudentia extrema eos qui non omnibus Ufectibus morbisque omnino liberi sint,aeque infelices habens , atque isios qui nusio soluti. Atque addit deinde, cosistos a seipsis refelli. qui dum inscholis, inquit, clamant, parem imiustitiam esse Aristidis Phalaridis, improbitatem rasenti-Pla
tonis : in vita tamen m rerum se idos declinant m vitant, ut detestabiles . his adhaerent, em audiunt, oe fidem habent. Haec isti acriter, & cum colorc, quem tamen nostri diluunt. Nam primum,etsi omnos in vitiis, non tamen eodem modo: de quidam
ut qui progressum fecereὶ facilius possunt emergere, quam illi qui infundo. Ita negabat Zeno Tlatonem, si Sapiens non sit, esse Cie. 1 V. in eadem causi , qtia tyrannum Dionysium. huic, mori optimum esse, ' L. prpter desperationem Sapientiae ; iis, propter β em Nivere. Deinde o
207쪽
196 I. LIPsI MAN V DUCTI ONI snon tam eminentia in omnibus vitia: quod Seneca noster op- v, Dese- time it explicatum. Stultus, inquit ,omnia Nitia habet: sed non in
xxvi I omnia natura pronus est. Abus in auaritiam, abus luxuriam, impe-
iulantiam inclinat. itaque errant illi, qui interlogant Stoicos , AEuid ergo ἰ Achides timidus est ' Aristides iniussus Fabius temerarius Mucius proritorὶ famisius desertor8 Non hoc dicimus, sic omnia Vitia se in omnibus quomodo in quibusdam singula eminent : sed malum ae Stultum nullo Nitio Nacare. nec audacem quιdem timor M absoluimus, nec prodigum auaritia liberamus. Hunmodo homo omnes siensius habet, nec ideo tamen omnes homines aciem habent Lynceo similem: sic qui Stultus ess, non tam acria in concitata habet omnia , quam quidam
quaedam. Omnia in omnibus Vitia sunt, sed non omnia in singulis exsant. Adde, quae de Caeno supra dixi: vi & natura sua semper foedum, sed odorem exserit concitatum. Atque haec mira satis aut noua videri, quid negem Z aut quomodo aliter Inopinata sint 3 sed tamen nexa inter se esse& defendi siquis intendatθposse, habeo certum, Enimuero si supra, etiam nostrorum suffragatione, dictum, Virtutes itinctas, in qui Nnam habeat , habere omnes: contrarium quidni verum, mitia i ou , nexa esse
Item sinstulare Paradoxum, Feccata aequalia esse.
PLvRA de Stultis liceat persequi: non libet, manu duxi& praeivi, qui fiat. Addo decantatum, sed & damnatum
V. Aς 4. esse. Cicero: Flucet Stoicis omnia peccata esse paria. Idem alibi am-Ρio Mui. plificat & extendit: Omnia peccata esse parui. omne delictum,siclus essenestrium: nec rarimus delinquere etam,quigaliam gallinaceum, cam opus non fueris,quam qui patre u secauerat. Laertius ponit,& una
oὐκ ἰών αν τά κα ορει-: Placet Stoicis aequalia csic peccata. Ut enim Verum Vero magis tale non est , neque Falsum Falso et ita nec si aus
208쪽
usaude, nec peccatum peccato. Νam qui centum stadiis canopo abest, qui Ῥno, pariter non sunt in sanopo : sic qui paruum mel
magnum delinquit, pariter abest a recto. Duplex adfirmatio. prior, a natura rei. omne enim Bonum, Verum est: omne Malum,
Falsum, atqui haec aequalia'; ergo de illa. Deinde, a simili. quicumque loco aliquo aut meta abest, pauxillo aut longinquo;
tamen abest: omne v kium a Bono abest: ergo ea parte pariant. Apud Ciceronem, assertio etiam alia. CPeccata paria. quonam mo- I . De Fin.
δἰ quia nec Honesto quidquam honestius , nec Turpi turpius. Terre porro. nam de isti magna dissensis Hi : isia argumenta propria videa mus V inqMt nsiribus pluribus,si nulta earum ita contenta numerisse , t concentum seruare positi, omnes aeque incontentae sint: sic Peccata quia discrepant,aeque Asirepant: paria sunt igitur. Sed & aliud si mile. Vt gubernator aeque peccat, si palearum uauem euerterit , si auri I item aeque pecca qui parentem, stu quiseruum iniuria verberit. Inuidiosa haec,non sesum scruposa videntur.quid:inter pa- Πὰe ei ricida, de gallicidam non discrimen ξ Qui tamen animum peccandi videt: & ab eo peccatum : aequalis ubique malitia,etsi in materia inaequali. Areopagitae olim puerum interfecerunt, cui ludus crat hirundinum oculos conngcre. videbant enim pra uum illud insitum,& ad hominum exitium erupturum: necauerunt igitur in nerba. Talis malitia,in omnibus malis. Discri- λmen i itur nullum Z inquies: de cur leges faciunt, atque aliter aliaerque puniuntὶ Imo aliquod est, nunc dicendum. Primum,
2 - ληρες ο υσαι Uψεσεως s/γν , τα δεου: a qualia cum sint ρα- rata, tamen differunt in i Lis , quod aba a prava sanabili affectione proueniunt. alia minime. En discrimen, a patrante: alterum ab eo in quem patrant, aut circa quod patrant. Patrem Vides plures tibi in eum adspectus Jc vincula Natura de Ratio iniecit: quae cum soli: is, in pari malitia plus aut pluries peccas. Externum igitur aliquid est , quod discriminat, non in te situm. Cicero in hac re: Nihil igitur inter est , patrem qMis necet , an r- Parad. xuus Caussa haec eton natura dissimuit. nam stre parenti nonnumquam 'adimi vita sine scelere potest, Ieruo non potest. Istud tamen interest, quod in seruo necando semelpeccatur . in patre, multa. Violatur is qui procreauit, qui aluit , qui erudiuit : MULTITUDINE PECCATO
209쪽
198 I. LIPSI M AN V D V C Τ I ONI sRVM praestat, eoque maiore poena dignus est. Audiantur & Stobaeana Electa atque ea pleraque, ut odoror, e Chrysippo sunt: au
lia quidem 'Teccata omnia, non sunt tamen similia. Yaldc hoc notar& quae addunt. Feruntur enim tu manamt omnia ab uno rasalitiae fonte iudicio in omnibus peccatis eodem, id ess prauo : sidper caussam externam, circa quam iudicia perficiuntur,ae milia redduntur Peccata et mo in QVALITATE. Sicut, omne mendacium est aeque mendacium: ut si dicam Nox est, cum Dies sit. aut centaurus αμuit exsistit: illa spoli, hoc non potest : ideoque magis mentiar, quam in ido. Sic in Peccatis, quae omnia e Mendacia dicra: stre quateni talia , perfecta in aequalia: non tamen in Aualitate eadem aut Subleolo.
Talia quaedam istic legas: nec dubito quin Chrysippus atque illi nam quamdiu haec, & quam acriter disputata λὶ Qbtiliora alia dixerint,quibus lubet indaganda. Nobiis sentetia haec dam-
1. de paenit nata est, & inter errores habita olim Nouatianorum. Ambrota 'ξ sius, atque alij Patrum notant: &, Vt dixi, Vere & seueriter notant. Idem Diuus Hieronymus: qui tamen finem & fructum . . uit eius Dogmatis non Cciat. Stoicorum quidem est, Inquit,denti omia fain . ma pra a iudicare, nec Nilum inter Scelus Erratum distrimensce re. Nos vero,etsi multum inter Peccata aestare credimus . tamen S Α- ΤIs PRODESSE AD C ΑVΤΙΟNEM dicimus,etiam minima pro maximis cauere. Non cito ad maiora procedet, qui etiam parua formidat. Pa- A Cicerone hoc est, qui in istoipso Paradoxo: Hac sentent non modo merior,sed ne Ῥtilior quidem hominum vitae reperiri ultapotest. uae is est enim, quae magis arceat homines ab omni improbitate,
quum si senserint, nullum in delictas esse distrimen ς Est sane vetus,
paruo aliquis , siue in maiore transibat, eamdem Nim habet. Germanum hoc Stoicum: & aeque extra lineam est,quisquis transiuit..
210쪽
ADsTOICAM PHILOSOPH. LIB. III.
Sapientem sumere asiquando mortem posse, decere, debere: ex Stoico quidem decreto. INTER Paradoxa numero, quod acriter & curiose quae situ in assertumque fuit, An Sapiens sponte abeat e vita ξ Assertum a nostris dico: nec licere tantum , sed debere. Caussae communes. quia Vita haec inter Indifferentia est , itemque ipsa Mors :sumi igitur, non sumi posse, uti opportunitas erit. Sicut a conuiuio satur possum surgere, & abire: ludum, cum libet, relinque
με eiς αν ψυχαγου cui enim licet, cum lubet, a conuiuio disicedere, neque mitra Mere: etiamne is manens ad igitur nauseatἶ non potius, ut ludo,interest quamdiu oblectatur ἰ Modus tantum & occasio has rcs temperant: neque interest multum, mors ad nos veniat, Sen. Ercto ad iliam nos. Ilud imperitissimi cuiusique verbum snsum esse, tibi ''' persuade: Seda res est, mori 1uά morte. Semper enim tua erit, &maxime quam siccisti. Quid Z ianuam aliquis hanc mihi claudat ad Libertatem ἰ &'nonne haec Libertas dico finis aut fructus Sapientiae est λ torquebit aliquis, vexabit, illudet, inuitum 'Non ferulam, aiebat puer ille Lacon, & praecipitem se dedit. βῶξpAM mori aedicit, feruire dedidicit: supra omnem potentiam est, certe extra omnem. Σuid ad illam carcer , custodia, oe claustra' liberumos TIvM habet. Hoc est: illud ostium, de quo Epictetus : To δε
memento, AEuod 1 ANV A sit aperta. ne esto pueris timissior: sed ut illi, cum aliqua re non amplius delectatur dicunt, Non ultra ludam: sic tu, cum talia aliqua villutur,dic, Non uim ludam, desisse. Ianua dixi3 lata imo via est. Statius ad Hemonidem, qui in ore Eteoclis se interfecerat: Tu tamen egre'iussati, mentisque,Vec Nnquam 'Lib. m. Indignum palore situm. qui cominus ausius Vadere contemptu regis: qxa, ampla Veniret