Iusti LipsI Manuductionis ad stoicam philosophiam libri tres : L. Annaeo Senecae, aliisque scriptoribus illustrandis

발행: 1604년

분량: 227페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

191쪽

habere in seipsis quodammodo leum. Habent , habent: dc nul

sine leo mens bona est. D I s s E R T. X v. XIII. Tarad. Sapientem omnia recte facere, etiam; Digitum exserendo. Sine peccatis esse.

SV N T iam de alia quaedam ab eodem isto Elationis sonte

orta, &noscendi, non probandi caussa, edisserenda. Tale hoc Inopinatum ' παλ- α ειν τον φον; Omnia recte facere Sapientem. Quod cum adstrictione aliqua siue interpretatione, capiendum : ά -εῖ, δῆλον : nimirum, quaescit. ονο πον si λεγ ν αὐό

HUI o Oit ουσαν τον βίον τυ- : Sicut cum dicimus Tibicinem vel citha raedum omnia recte facere , simul exaudimus ea nempe quae ad Tibiaeve, tharae tractationem pertinent: ita omnia recte facere Frudentem, quacumquescit, non bercules etiam quae non facit. Num omnia

ad rectam Tationem facere eum ac dirigere, id est Virtutem: quae ars .es ad omnem vitam θectans. Repetit alibi Eclogarius idem dogma : sed hoc ad fJcm dc sensum eius sitfficit, ex illo quidem . .

lam Virtutem inesse, neque Vitium viro Bono censent: sed omnimodis: illam quidem in semper peccare,hunc autem omnia recte acere. Consonat 3d illud,quod idem alibi: Alexandrum, in quo omnes Virtu

lum sermonem, Auod quidquid facit Sapiens , cx omni Mirtutescit. . Et una quidem velut in principitis est g p nut cui que actionis, sta aduocat alias coniungit ad suum finem. Iterum Stobaeana Eleia

stan Uον αμεον ανδ τε in ἀνα AGM , U ui 1δαίους Σαλωm ' πεία, : Virum bonum perfectum esse dicunt, ideo quod nulta Virtute caereat. Atque hinc ortum illud minutam etiam Paradoxum, Nee digitum

192쪽

- AD STOICAM PHILOSOPH. LIB. III. I 8 Idigitum temere ab eo ex sera. Quod in Epicteto ita legitur :η φιλοσο- Enebin φ. φησω, --τον δακτυλον ὀκταμ εμῆ κωροσορι: Philosephia dicit, Uy 'quod nec digitum temere extendere oportet. Persius omnino adspexi qm multa Stoica miscere solitus: ' Ni tibi concessit Ratio, digitum ex fere, peccat Ita enim lego: & est sententia, Ratio niti tibi suaserit agere, quidquid agis, peccas. Huc, inquam, referendum est: non ad g-μ4ψ Gladiatores, qui victi digitum tollunt, cum Scholia sic. Planissime cum Pcrsios nostra lectione o Clemens Alexandrinus: οὐ H P c.

Ῥυσιν οἱ Στο κοι : Nec digitum fortuitu agitare Sapienti CONCEDIT RAΤΙΟ , ut Stoici dicunt. Quod usqueeo producunt, ut ipsa illa agitatio Bonum iis sit, & Utile etiam: quia id ex natura omnis Boni. Irridet Plutarchus, ut solet, sed nos docet: Minim ς De Co P

ωφεν--u: Si Ῥnus Sapiens ubicumque digitum protendat prudenter, omnes in orbe terrarum Sapientes i-antur. Atque huic igitur sci

peccabiles Sapientes esse, quia tibi non possunt. Quod a Cynicis

piente ino peccato, Imo inpeccabilem es .

XIIII. CParad. Sapientes soli inter se amici: soli amare gnari. SE D & hoc praeter communem sensum addatur, Solum n pientem amicum esse, in amare. Noster Annaeus effert: Solus Sapiens scit amare, flus Sapiens amicus est. Epictetus hoc item numerat inter ea, quae Philosophi ἀολογχυσιν, &Disieri tionem unam huic rei donat. Ratio huic dicto,quod nemo ni si hona amat: solus ea Sapiens nouit & discernit: solus ergo amat. Cicero: Hoc primum sentio, nisi in ' Eonis amicitiam esse non posse: Bonum autem,eundem Sapientem illeipse intellegit & ap

τm Musio τα: Dicunt Stoici in amicitiam in selis Bonis esse, idque ob simitudinem. Bona ratio, Sc Quinctiliano Declamatori pulchre Z 3 assertar

Epist.

193쪽

18L I. LIPSI MAN VDvCTIONI sasserta: Iungit amicitias similitudo morum neficio quomodo inter se animorum lumina sita lego dent or agno fiunt: nec qui quam amare in altero potest , nisi quod tacitus probat. Ueras autem hic amicitias intelligimus, non Vulgares istas, infidas, incertas, & quas E=iaeli. noster Temporarias alibi Vocat. A tempore enim & mentis pendent : felicium illorum adsecta aduersantium desertiores. Non,

inquam, has tales.

Namque illi Amici nomen, haud rem induant, laserie tristi quii fidem non .exhibent.

Quas igiturZ Laertio ex Zenone descriptas. φασὶ εψιλαν κοιν-

citiam communionem quandam esse omnium quae in Ut aut ad ita amicis quemos uti tamquam mbisi s.Duo igitur continet: Rerum' communionem & consortium, itemque Personarum. Virtvnque iunxit pariter Pythagoras iamolim. qui, Vt Timaeus ait,

ultimum belle concinnavit Isidorus Pclusiotes: iσοτης, ν LibA ix. Seneca: sonsertium internos rerum ommum facit amicitia: nec f-kr Ru eundi quidquam singulis es, nec aduersi In commune rituitur. Cic De tie. ro: Est autem amicitia nunt aliud, nisi omnium diuinarum humanarumque rerum . um beniuolentia in caritate, constenso. Credo Stoicam d hanc finitioncm csic: quamquam nec alii dissentiunt philo tophoria m. A ristoteles εστ λὶ τί δ, , δύο σαε σιν κευσα. : interrogatus, Avidessita cus ἰ re pondit, Una aniam duobus corporibus inclusia. Scite. & scitius hocipsum tamen Sidonius : Animae duae, animus unus. Dilutius Cicero: Vltimum in

amicitia, ut unus mi ex pluribus. Nostri, id est Stoici, valde hoc intendunt: & volunt cliam praeserti commoda & salutem amici , postponi sua. Ita amor alienus supra illum nostri sit: quod Spis x. alij contente negant. Sed Seneca aperte: Sapiens amicos sibi comparet, sepe praefero. Et iterum: In quid igitur amicum paroἰ ut habeam pro quo mori possimul habeam quem in exsilium sequar,cuius me

morti opponam in impendam. Iterumque alibi: Amicitiae illius verae , cum quάbomines moriuntur, pro qia moriuntur. Nonne hoc

palam

194쪽

AD sTOICAM PHILOSOPH. LIB. III. In palam est, alium plus se amare ἰ Et negat tamen Cicero, etiam ubi Stoice multa ὀisserit: Ne optandum quidem est in amicitia , mi isti Tua. me tire pumquam se amet: ego ιPumptu quam me. Perturbatio vitae,st ita sit , atque o ficiorum omnium consequatur. Iterumque in persona Catonis: duamquam in amicitia a j dicant aeque caram esse Sa- Τpιenti rataonem amici, ac simam ; alii autem ,sibi cuique cariorem suam: tamen hi quoqueposteriores fatentur, alienum esse a iustitia, detrahere

quid de aliquo , quo sibi a sumat. Mullis , nec Catone satis digna oratio: eui dillenius fortasic in hac re aliquis Stoicorum. Sed profecto qui Virtutis, id est amicitiae vim videt, & amat: illam omnibus, etiam sibi, merito praeseri, ut demus quod non amicum. Fides eius vinculum est: & quid miri, pro ea homines moriὶ Utilitatis caussa illam adscisci, Epicurei asserunt: nostri

reclamant, tenent per se expetendam. quare λ quia secundum Naturam est. Nam Min direum nobis rerum innata dulcedo es ,sic ζη ςpist amuitiae. Satis de ista: de Amore breuiter , qui est scparandus. Seneca: εκ ου me , amicus non es. aeuid euo Z hae inter se diuersa βρ : sunt' imo dissimilia. αui amictu est,amat: qui amat, non Ῥtique amicus est. Hoc irotandum, Vt Plutarchi quaedam capiamus, imo& reiiciamus,.acriter Stoicos incusantis : qui censebant, e Sa- De Com-pientibi , et sipulchri essent, neminem amandum, aut amore dignum φημ' esse : contra, iuuenes etsi malos in stultos, eoque, quo equitur, tur- pes,amandos tamen. qui ipse amor desinat,simulac Sapientes sint acti.

LIaec ille clamat 'mis ναοῦ κουαις --ς , --αντ-ὼκ ιπα-ς ---MHνM: praeter communes notiones esse, ω absurditatu omnis parricipantia iideri. Ne nimis , o bone. Minus est Amor, quam

Amicitia: dc ideo illo etiam Stultos dignantur , ista non rosi Sapientes. Et quos tamen Stultos 3 adolescentes bonae spei, & Sapientiae iam alludentes. Ipsa haec illorum verba, contra te, tibi

adolescentis quidem imperfecti , sed bene nati. Audiantur &. Zeno& Chrysippus, e quibus Laertius haec prompsit: υ Θει- το, '

Sapientem adolescentes illas,qui in vultupraeferunt in olimgenerosamia Virtutem: H. Zeno in Repubtia, ω Chusippus in ritis frito

195쪽

t Antistit. De Philos

i 84 I. LIPSI MANV DvCTIONI srunt. Quis damnet haec aucupia Z ὁ capiantur, & sapere incipiant, amari desinant. Ille cnim finis:-Amorem ripsum defi

vertit: Stoici Sapientem amaturum esse dicunt. Ο morem ipsum, conatum amicitiae faciendae , ex pulchritudinis θecie, definiunt. Ecce Amor ad Amicitiam illicium est,sed primo ad Uirtutem : idemque solius Sapientis. Cynici olim: -δ0. - ονον γαρ έ δωαω--ε /: Amaturum quoque. selum enim si ire Sapiemtem, quos oporteat amare. At ecce redeo in memoriam Apuleiani loci, qui valde huc faciebat, nisi exscriptores vitiassent. Verba . sunt: Tonos omnes oportet inter se amicos 4φῆ,essiunt minus noti: O potestate ipsa , Da mores eorum sectaque conueniunt, amici hunt habendi. Paria quippe a Dibbus non abhorrent. Vnde inter solos nos fidem amicitiae esse consat. Sapientia Boni amatorem adolescentem facit ,sed eum qui probitate ingeni' sit ad artes bonaου promptior. Nec deformitas corporis talem poterit abigere appetitum. nam cum ima anima complactra est, homo totus adamatur. Priora illa , plane nostra sunt & Stoica, id est Socratica, ut Cicero aiebat: etiam sequentia, si emendas. & me arbitro debes. Nam quid hoc est, Sapientiam facere adolestentem Boni amatorem P ergo iam Sapiens ille est3

emat Bonum & Sapientem imo amatur, & verba eo censeatri vertenda. Faciamque : Sapientia Bonum amatorem adolestentum

facit, sed eorum , qui probitate ingeni sint ad artes bonas proniores. Sunt ipsa iam dictaein quod statim legitur: Eum qui sit ignarus

Bonorum,cupitorem elusimodi rebuου esse et negatione inserta scribendum: non esse. Ita videtur: si aliter. abeat, nec noster esto.

vlustula simul Paradoxa. Solum CPulchrum, Nobilem, siuem, -- istratum, Vatem , mretorem, in plura esse. InoIna . E D an non taedio iam tot Paradoxologiae sunt 3 contraham, se iunctim,non tamen mixtim,quasdam dabo. Quasdam, vel eximias: & quae plenam apud ipsos Stoicos vix habeant fidem. Talis haecista: SOLVM sΑPIENTEM PULCHRUM EssΕ. Cato apud Cice-

196쪽

AD sTOICAM PHILOSOPH. LIB. III.

I 81ronem: Recte etiam appeltabitur Pulcher animi enim lineamentasunt 3rx.deri pulchriora, quam corporis. Sex. Empiricus: Stoici aperte dicunt, cui Prudentiam protulerint, solos esse Pulchros, flos Diuites, flos Sapientes. Ratio illius: a m est dignus amari, est pulcher : Solus sapiens amari dignus: flus igitur pulcher. Seneca haec tangit & prolert, i sed colorem magis allinit: Errare mihi Nisus est, inquit, qui dixit: Gratior est pulchro veniens e corpore Virtus. Nulgo enim honestamento eget: ipsa in magnum sui decus est, ζην CORPvs SVUM CONfECRΑΤ. Addit iocose de Clarano suo , condiscipulo, cuius ingenium male habitabat: scd, inquit, coepi Garanum nostru intueri formosius miti videtur, stu tam rectus corpore, quam est animo. Potest ex carimis magnus exire : potes in ex de formi humilique corpustulo , formosus animus ac magnus. Quis vcl evanis istis amatorculis abnuat 3 qui affectus suos donant ingenio cla lepori saepius, quam rmae. Si huic tantum : cur non tabula ameturZ Itaque sciamus,nim deformitate corporis animum se- Ibid. durised pulchritudine animi corpus ornari.Vides mulierculas intcr- dum personam sumere, dc Saturnalitiis ludis foedam, aut & virilem , faciem in lucreZ non moueris , qui scis interiorem aliam esse. H c simile. tegmen non adspicior quod latet, splendidum

re caeleste praenovi. Graecorum vox opportuna υλος, quae in trumuis valet, & Bonum Uyidchrumque notat: quia recto iudi- De Civii cio haec iuncta. Consuetudo Scripturae est ait Augustinus in etiam 'φ' '' Deciosis corpore, Bonos et ocure. Vera dicit, Sc a caussa iam dicta. Altera Paradoxologia: - ' . SOLUM SAPIENTEM NOBILEM. A Cynicis transatum: quorum erat, τουc ἶ-ὐς cIώὰτως ψων ποή: Eodem Nobiles, qui 'Probi essent. Tenuerunt Stoici, ut alia. & definiebant E

bitum a genere, aut institutione, aptum ad Virtutem. Itaque siue innatus is habitus , siue in situs a doctrina esset, solos Nobiles qui haberent. Quid iam autemς' .

. . . a . .

197쪽

cia, ad oratoriam flos aptos esse. Vbi & explicatio aliqua dimetus est: nimirum solos illos perfecte & bene munia haec posse

ι- 2Sona ac Chiati , quod nemo Stultorum potest. Quae eadem ratio ad Iudicem trahenda, etiam que ad Guem. qui Bonus & utiliscinitati quomodo erit, legibus & rectoribus obediens , sine hac notitia λ Potest & alio sensu. quia negant Respublicas ullas aut Ciuitates, nisi quae sint Sapientum. Cicero haec irridens aut xV. Ac.a spernens: Mn il& m suam dicerent Academici veteres in Sapiemtra solos Reges esse ἰ setos ituites , Formosis i omnia, quae ubique essent Sa leniis esset neminem 6onsulem, Fraetorem, Imperatoremὸ ne fio an ne deuinquevirum quidem quemquam nisi Sapientem Z solum ciuem, fiam Liberumὶ Insipientes omnes Peregrinos, Exsules, Semuos , Furiosis Z leniqωesicripta Lycurgi, Solonis, Duodecim. tabulas no grvi, non esse Legesὶ nec Vrbes denique aut ciuitate nisiqua esent Sapientium Θ Plura hic habes eiusce generis sed a dicto sonte. Leges illae tales, non sunt.vere Leges. quare F quia Lex est rem natio imperandi atque vetandi, insita. a Naturae x tales non sunt illae. Iam ciuitas est coetus hominum iure sociatus : si leges aut iura noui sint, quomodo ciuitas ad idem illud redimus. Sed ubi ig tur Sapiens ille ciuis est in magnΞhac &sua urbe, id est Mumdo. Pcrgimus:

Lib. I.

SoLvM ORATOREM, POETAM, DOCTUM, VATEM, SACERDOTEM, Vno Verbo, omnia esse. Stobaeus: Ἀπω δε φαα

κω: Solum aiunt Sapientem tem bonum in Foetam, Rhetorem, wialeoticum, Criticum esse. Nota,. Bonum. csse possunt alis

quatenus, quod ad artem ; non Boni quod ad usum,atq; etiam persectionem. Nam in omnibus illis artibus Iadicium Sc Comi ilium 1accessaria', quae desunt Stulto. Strabo : οἱ φιλomptis

e liqui dicunt Philosiophiam qMamdam esse Poeticen : at nostris id est, Stoici etiamsolum Sapientem iucunt Poetam. Quid mirantur

198쪽

Horat. I. Sat. 1 I is

AD sTOICAM PHILOSOPH. L. I B. II L r8 nonne & vulgo Oratorem definiunt mirum bonum dicendi peritumῖ , At bonus ille, est Sapiens. Iam de Sacerdote, in Laertio & Sto-baeo habes. quis autem ab illo alius Fietatem colit , quae est scientia diuini citus aec sine ea Sacerdos est: No talis nemo Stul-' tus.Breuiter. reuocanda haec omnia ad unum illud principium, Omnia rectescere Sapientem: de quo dixi. Athenaeus, siue alius apud eum , subsannat: Στααον δόομ ζ ν, - πα- ω Σαώ1M ὀ Lib. rv. iosi est φα --αρτυ : Stoicum dogma est , quod omnia recte faciet Sapiens, etiam lenticulam condire. Ita, ita, de hanc condiet, si lubebit e vi quid amplius Θ Sartor & Sutor erit. non notis,quid pater iti

rar sippus dicat' Sapiens crepidassibi nunquam Nec solea ecit: sutor tamen ess Sapiens. quo

ut quamuis tacet Hermogenes, cantor tamen, atque Optimus es modulator. ν- sapiens operis sic optimus omnis V opifex. Igitur potestate haec omnia est,si non facto. An non & facto il- le Hippias olim , qui omnia quae secum habebat, nihil eorum emerat, Aoul. H. se uis sibi manibus confecerat 3 vestes, calceos, annulum, gem mam scalptam,ampullam,strigilem.Iam Posidonius, & vulgo m Stoici, omnes artes , quibus in cottidiano msu vita titur, Nolunt a ses,.egil Philosopώia inuentas: Fabricam eius serramenta; metallariam artem; textoriam, pistoriam. Huae omnia, inquit, Sapiens quidem Ibid. inuenit, sed minora, quam ut ipse remaret, sordidiormus ministris dedit. Etsi Senecae nostro contra videtur, & indigna haec Sapiente i neque abduxisse se ab iitas artibus . sed omnino non mens ibase. Satis haec ista, & fructum Disertauonibus nostris, non msum captamus.

199쪽

i Ι 8 I. LIPSI M AN v D V CT I o R I sDIssERT. XVIII. Paradoxa item mixta : Non Iniuria seci , non Insania, non Ebrietate.

DDIDIM vs igitur Sapienti magna, parua: quaedam ab eo & remouenda sunt: illaipsa praeter vulgi sensum. Vt

igitur non infert, quod clarum est, iuuare tantum natus: sed neque insertur, quia non admittit aut achlertit,& sua virtute nixus spernit ac reiicit infamiam omnem siue damnum. Breui , ter ed sortiter Seneca: auid ergoὶ nemo erit qui lacessat, qui ten- tetὶ Nihil in rerum natura tam sacrum est, quod sacrilegum non inueniat. sed non ideo diuina minus in subbmi sunt, si exsistunt, qui magnitudinem multum ultra se positam non icturi petant. Inuulnerabile est,non quod non soritur . sed quod non Leditur. Et totum libellum, elegantem sane & alti spiritus,in hanc rem scripsit. Socraticum De Philos dogma, & Apuleius etiam sic expressit: Sapientem non selum inferre, sed ne referre quidem oportet inivrtam. Non enim ea contumeliam putat, quam improbusfamiat sed eam non putat, quam patientia firmiter toleret. αuir quidem Naturae lege in animo eimsi ulptum sit, quod nihil horum post nocere Sapienti, quae opinantur ceteri Mala esse. Prima sint pro iam dictis: vltima co spectant, Infamiam, Calumniam, & haec talia non magis Mala esse ; quam Famam aut Adulationem, Bona. Addo, SAPIENTEM NON INsANIRE. Huic vis subest, qui semel Bonus Sapiensque, semper esse: nulla vi aut casu Virtutem eripi. Sed dissidebant in eo ipsi Stoicorum apices. e-- ἀμ-

busippus amitti aut 1 Drni posse ait, negat Cleanthes, ω firmam hae

rere.

200쪽

AD sTOICAM PHILOSOPH. LIB. III.

rereJlge amitti, peν Ebrietatem aut citrabibosium morbum: cle, nec per ilia , ob constantes manentesciue comprehensiones. C leanthis sententia placuit Senecae. & palam exprimit in istis r Eo maIore ani- Epist. Lmo ad emendatωnem nostri debemus accedere , quod semel traditi Boni PERPEΤVA PossEss Io est. Non dediscitur ortus. Contraria enim uti in alieno haerent : ideo expedi m exstirparipossunt deliter sedent , quae in locum suum venerunt. Virtus secundum Naturam ea. Et statim : Virtutes receptae exire non possunt. Ad Chry sippea, facilis responsio. non enim in actione est Virtus: nec si illa impcditur elicitur istae ' Supra doctum:& Laertius ante aliquid pro '

Q, φυσιν : Non insaniturum Sapientem. incidere eipse quidem Via si aliena stre absen per atram bilem aut delirium, non secundum ratior praeter Naturam. Aliquid etiam tale in se- ' Vel etis,

SAPIENTEM NON INEBRIARI. quod ita in Laertio: οἰ-bente., ου μιλῆος nos δε et Uino obrutum iri quidem, non ebrium tamen futurum. Quid ita λ ratio in Stobaranis : οὐχ ou τε μειοη-

άινον cita legendumo . ingesi δυ φ α-λαον αμαρτανειν et Nonposse Ebrium Aeri, mente praeditum. nam Ebrietatem aliquid peccati hab re addere , atque esse delirationem a rino : in nudo autem peccare Sapientem. Hoc dictum volunt. posse turbari vino , S: facere ebriis solita: non tamen esse Ebrium, quia in mente non destinauerat, dc ea in recto firina perseuerat. Ut Senecae verbis celsi ad paullo aliam rem aptatis) mc utar: positione quidem mentis Esae habitu tranquillas est,euentu non est. Seci huic tamen nostro, non 'φη placet hoc Zenonium dogma ceo enim adspicit: & epistola tota suggillat. Posidonium etiam reticis interpretantem Ebrio- Epist sum pro Ebris: quasi hoc Zeno voluisset,non solere neque amare Ebrium fieri. Merito reiicit: alia mens est, δcquam dixi. Sed nec hanc approbat, imo impugnat: Nam si, inquit, argu- Ibid in fi-m Utabcris, Sapientem multo vino inebriari, o retinere reotum te- r' ' norem, etiam si temulentus sit: licet costigas, nec meneno poto mori-mrum , nec opio sumpto dormiturum, nec elliboro accepto, quidquid a 3 in Ῥfin nem in eligendo , staquenti Paradoxop

SEARCH

MENU NAVIGATION