장음표시 사용
171쪽
iso L LIPSI M ANV DUCTIONI sLi, U Furiosi ergo Stoici, qui ea non temperant, sed abscindunt: rebusque a Natura insitis c Irare hominem quodammodo volunt. Iam & Hi ronymus e serte: Adlimbus adperfectum carere, iuxta Stoicos fi' sibile juxta Feripateticos ον Hi ficile in impossibile.cusententu oMNIS SCRIPTURAE SACRAE consentit auctoritas. Et vero laxant
Adsectibus frama, sed bonis & a bona caussa, nostri Doctores: in hoc etiam a Peripateticis disson quod nec Vitia semper cen- Lactane. vi sent, & temperari vetant. Vitia dumtaxat fieri, si masi mramur ' ' offectibus. Virtutes, si bene. Amplius, concitatos & grandes es bid. se posse. quidni Fotest em quι graditur, creare; in qui currit, rectam viam tenere. Itaque ostendi aliquid potest , At non totum modicum, sed vel punctum gaudere, vitiosium sit: in alud contra, in quo vel e uitare Letitia, minime criminosum. Ptioris generis Gemplum,male affecto inimico Pudere: alterius, oppresso tyramno exsurrare. Causiam igitur Astectuum finemque,non modum consi- n. .Pς derant. quod ita Augu stinus : In disicipiad nostra non tam quaeritur , Utrum pius animus irasiatur , sed aeuare traficatur et nec Utrum
sit trictis, sed unde sit tris tas: nec Vtrum timeat ,sed Amd timeat. Addit exempla, Irasci peccanti, contristari pro afficto, Timere perachianti r quae Omnia Uirtutes nobis cementur. Interloqui velle videtis: nuinquid requiris I AVD. Vnum. mcursu, Vt fit, sermonis, de INTEMPERANTI A te fugit dicere, quam Z no apud Ciceronem M ΑΤ REM PERTURBATIONUM Qensebat.
Quale id est 3 & an ea igitur etiam in Rationali parieZ L I P s.
Iuste reuocas: explicandum est. quis autem melius Ciceronesv.Tuscul. eodem secerit J cuius haec alibi verba: Omnium Perturbationum
fontem este dicunt Stoici Intemperantiam. quae est a tota mente γa Recta Ratione definio bis auersa a praestri inne Ration t nusio
modo Appetitiones animi nec in egi, nec contineri queant. Opposita est 2 .. t.' eni in Temperantiae. quae iisdem est, δη σις ἀν-έμ- ost's , Howν. η, ο ἡδονων et e sectio insuperabilis eorum quae sunt ia rationis. aut, Habitus qui misci a Voluptatibus non potest. Ut ergo huic fundamentum & innixus est Ratio, & ab ea Cie. ibid. recta Iudicia: sic contra, O 6nio ibi & falsitas. quae omnem animi satum inflammat, conturba incitat,assiduis Affectuum tanquam
172쪽
ADsTOICAM PHILOSOPH. LIB. III. I 6 ID IssERT. VII I. VI. Tam ad Sapientem non opinari: itemque non ignorare: non figere , non mentiri.
SE D ego opportune gradum promoueo ad Paradoxum,ab isto vclut nexum : quod est, Sapientem non opinari. Laertius neque Ignorat quidquam. A V D. Satin' haec a me intelligi,aut a te adstrui3L 1 p s. Mihi clara videntur. AVD. Sapientem non opinariὶ L I P s. Numquam. AvD. Omnia igitur scire λ L Pp s. Scire. AvD. Et nihil ignorare λ LIPs. Nihil. AvD. Prose-ctb, Iuste Lipsi,haec Paradoxa sunt: mihi non admittenda, tibi habeas. L Ips . Tibi, si capis. Species verborum percutit, &ipsa opinio est quae te vexat: rem vide. Sapienti hec tribuimus; nondum tibi aut mihi, uni alicui e vulgo. Hunc Zeno cum in exemplar sormasscsi Opinionem ab eo remouit, id est Errorum
Vitiorumque matrem. Zeno, inquam, primus. Nemo en superiorum,ait Cicero, non modo expressirat se ne dixerat quidem Pos- SE HOMINEM NIHIL OPINARI : nec solum PossE, sed ita NEC Ess E esse s APIENTI. At Zeno fecit, ut addit:& ratio etiam comprobauit: Lactantio quidem iudice. Recte, inqlii Zeno , Dr. p.
Stoici opinationem repudiarunt. Opinari enim te scire quod neficias,' ' non est Sapientis , sed temerarii potius ac stulti. Et certe opinioni omni contraria est Scientia. quod ita idem Zeno adstruebat: Siquid esset ita comprehensium, ut conuesti Ratione non posset, Scientiam.' aliter , Infitentiam appellabant. ex qua e fleret etiam Opinio,quae esset imbecilia,'cumfalso incognisoque communis. Neque enim aliud est opinio, quam aut falsa de rebus iudicare; aut vera, sed infirmiter, nec Ratione suffultum. Stobati Eclogae:
173쪽
rei incomprehens assensium. alteram,infirmam de re seu ceptionem. Has alienas Sapientis adfectiom. quia inclinari ante rem comprehensam, streastentiri,in praepetem . praecipitem magis conuenit, neque cadit in industrium , perfectum, oe probum virum. Cicero in verbis ultimis utramque tetigit, cum Imbeciam, aut Falso Incognitoque vicinam dixit. Sed quid igiturἶ numquam ea utitur λ ita,sed citra asscnsum. Nam quam multa Sapiens cogitat & disi erit,de rebus superis inserisque, in quibus non sit certa comprehensio ' de stellis, earumque motu, de cometis, de fulminibus: & uno verbo, qualia pleraque artibus comprehensa. Sed nimirum ita disierit, ut verisimilia, non vera censeat: dc nisi, ubi firma dc quae conuelli non possit; Ratio est, lam i utitur, de sustinet assentiri. Scire se tantum quae scit, sentit de profitetur: Sc haec quoque scien
tia est, scire quid ignores. Quo sensu & illud splendide esse
runt:--Θοαπιν ωυ mν m: Nihil eum latere. sicut antea dictum
mirabaris, Nihil ignorare. Quid ergo omniscius, id est Deus' - - ). absit. Ille vero diuina humana scit, sed quatenus opus est, de : potest: ceterum ita omnia scit, & nihil ignorat, ut ciat semper aut scire se. aut ignorare. & hoc satis, ut vindicetur ab Errore. Ego vero amplius tibi addam, pauca scire Sapientem. Nam ea, quibus nos elaboramus, Sc ob quae Docti Iulum inscribi-mu , ne Scientias quidem censent: proprio de suo verbo
Varum 'cultum, CY uniuerse artes tiberales quas dicimus, Studia quidem appeliant, Scientiaου vero minime. Eas tamen usui falcntur, de bonis etiam fieri, in bono viro per Uirtutem immutatas, ScEpist. ad Finem relatas. Sedquid est cait Seneca quare existimes,nono turum Sapientem eum qui litteras neficit . cum Sapientia non sit in boieris' Itaque curiosa Studia ab illo absunt. & pulcherrime hoc In Theae- Plato. Nerum Philosophum Ginquenioni mi ταΓλω similem esse.
oi enim reuera talis , ut nulgi rei uni seruiat, neque exacta diligentia
174쪽
aliquid elaboret. sic , ut dum uni huic totum se impendit , relia quas res omittat aut de erat, ut solent in suo quisque genere Artifices
sed magis o MNEs RES ARTESQUE MODERATE LIBET attingat. Aureum dogma, & cupidis curiosisque ingeniis imprimendum Itaque omitte arbitrari alti aut vaniloquentiam hanc esse: tantum, Paradoxum hoc temeritatem assensus remouet, S: Sapienti modestiam commendat. Nequc enim aut ipse fallitur, aut fallit alios. & est hoc quoque inter Decreta: AMGη
Dolsos non esse Sapientes sed psee viros bonos: in cauere sine δε- co, ne melius, aut supra qμam sint, appareant, ex praeparato mala sua occultantes, ου bona quae sunt ostentantes. Tolgere enim in voce fictio
Ironia vel malum censent. nultam enim liberum , probum usurpare.
esse, ut aliquis falsum dicat sed cum quis dolo in fulgendi proximos ML MUxia o
moscit. Cui Stobaeano Electo adsonant haec Sexti: Sapient ha- , bet verorum sitientiam, in numquam fallit ac mentitur : eo quod non ex mala, siam bonUVoc proferat affectione.Sed,etsi vicina naec,me abducunt: addo ex eodem Sexto interpretatiunculam primarij nostri Paradoxi. Sapiens, inquir, iudicium minime aberrans habet, Adu est in omnibus diuinus: propterea quod Non opinetur, foc estIaso assentiatur. En, mi Auditor, inuidiosum illud & superbum, ut censebas: sed censebas,opinor. AvD. Censebam. nunc do manus, & vulgarem etiam nostram sapientiam pulcm & voveam huc adspirare. Nimis enim cito opinionibus abducimur: &quid aliud sere hodie nostrum discere ac docer Etiam in Exaernis rebus opiniones vexant, & grauiora aut maiora omnia veris proponunt. Inde Metus aut Dolores: spernamus, & ut floccos aliquos nivis ad Rationis solem liquefaciamus.
175쪽
VII. Parad. Sapienti niuilpraeter opinionem euenire.
I P s. Faciamus, tecum opto: etiam istud, quo nunc di- , cam,& quod priori item adhaeret. Adhaeret, an aduersum est videatur in prima verborum fronte, non autem sententiae . penetratione & inspectu. Est istud, Sapientipraeter opinionem nia hil euenire. Atqui negauimus eum opinari: quid ergo miri hic i est3 Sed scito, in rebus incertis & sola opinione nixis , eam quoque Sapienti interuenire. Putat se hoc facturum,non facturum; illud euenturum,aut non: & quae in vita cottidie, imo per momenta,occurrunt. Destinamiis, proponimus,aggredimur,agimus: & euentu potimur,non potimur.Mens igitur nunc Paradoxi, Sapientem destinatione sua numquam excidere, semperta success um,& Stoicorum verbo, ' ἀί- esse: id est, fluere res ex voluntate. AvD. O illuc me duci quid enim aliud his,' Felictim. quam ' dinuinis ipsaZ LIPs. In eo sum: porro audi. Dogma
. exceptione omnia talia acit aut conatur, m nihil eorum quae aduersari possunt non est ei traemeditatum stupraesumptum. Optime,& Veris. sima ratio. Ideo non fallitur neque frustra conatuum cst, quia scit se frustra esse posse: neque res istas incertas, pro certis vllas, habet. Omnia, inquam, cum exceptione sic enim ista interpretanda sunt θ aggreditur: quod ipsum in hac re 6cneca noster De Benes dicit. Non mutat inq-,Sapiens consilii , omnibus his manentibus . '''i quae erant,cumsumeret. Idebnumquam illam Paenitentia subit: quia nihil melius ilis tempore fieri potuit, quam quo solum est . nihil consitui, quam quod constitutum est. Ceterum ad omnia CuM VCEPTIONE veniet, Si nihil inciderit quod impediat. Ideo omnia isti succedere dicimus ecoe nostram mV Nihil contra opinionem acci ere : quis praesumit animo, posse aliquid interuenire , quod dem 'napa prohibeat. Imprudentium ista fiducia est, Fortunam sibi semis' re. Et iam vides, quam vere & salubriter hetoc dicantur, ac do
176쪽
ceanturὶ Mihi crede, inter fundamenta onstantiae& tranquillitatis est istud : semper de Fortuna cogitare, in sibi nihil deside eius sEh. n. promittere. Nauigabo ; nisi quid inciderit j-Praetor fiam, nisi quid γ' i. obstiterit m Negotiatio mihi respondebit,nisi quia interuenerit. Animus qui haec praecogitat serio, atque imbibit, quam in pacato
atque aequo estὶ Facit Sapiens. ideo', ut iterum interpreter cum Seneca Nihil ei contra opinionem dicimus accidere. Quomodoῖ Ibid. quia non iliam casibus hominum excepimus sed ereor ιbus: nec iissi omnia, Ut Noluit, cedunt, sedw cogitauit. Inprimis autem cogitauit, alia δε
quid posse propositis suis resipiere. Quod cum factum est, quidni
facile serat, quod praeuiderat λ Necesse est leuius ad animum pem Ibid. uenire destitutae cupiditatis dolore cui successum rutique non promiseris. At stulti, id est nos, contra. Spes & cogitationes longe mittimus, firmas & ferientes esse volumus: & cum lapsi sumus, stupemus. Inter miserias humanas sapientissime Homerus re
uod non vita putant aduersa sibi euentura, AEuamdiu robur adest, in florida membra mouentur.
At cum euenerunt, collabuntur: dc voces audimus , Neficiebam Sen epist.
hoc mihi renare. Aliter Sapiens, qui scit sibi omnia rectare: t, quid ' 'quid factum est, dicit, Sciebam.
non vlga Laborum Virgil. O irgo, noua miscies INOPINAVE surgit. Omnia praecepi, atqMe animo mecum ante peregi.
Et sicut ii qui secundante caelo in Nento nauigant, ellam qua contra tempestates Uui sunt, parata babent: sic qui in prosperά Fortuna sipiunt, etiam remedM a luersae istius expediunt. Et quae illa remedia' iam dicta : Laetis Mon credere, omnem Fortunae licentiam in oculis sen epissibώς ; tamquam, quidquidpote acere futtara sit. Ideo & illa af R sectio Sapientis propria, οὐδὲν Θοαμάζον : nil miratri. sue quae Na- Laert. in rura & caussis Occultis, siue quae Fortuna eueniunt. Scit multa ἔμμ'μ' tu illius sinu non indagata, non indaganda, occuli & in huius non exspectata, non exspectanda. Ergo tollatur illa cucia tuum X 3 nouitas:
177쪽
iss I. LIPs I MANV DUCTIONI ssenepist. novitas : nihil nobis taprouisium esse debet. In omnia praemittendus s
animus: cogitandumque, non quidquidselet, sed quidquid potest fieri. Ερist. Hominem ad humana paremus : & cum Sapiente, assuefiamus futuris malis quae alii diu patiendo leuia faciunt, nos diu cogitodo.
VIII. Furiae Sapientem sibi sufficere, siue, Se solo
contentum esse HABE s utili interpretatione Paradoxum : nec minus illud. Nam adiungo, Sapientem sibi sufficere: quod Graeci dicunt signate & breuiter, et σήν--οὐ 23. Soncca extulit: M. Hi De pientem seipso contentum esse. Eit a Socrate dc Platone: atque ab ' i' illo expressum. Quae vis huic dictoΘ illum sibi omnia esse, nec, pendere ab hominc alio aut rebus. Quomodo felix sit,& sui iuris, si in alienum arbitrium demittimus, & catenam quamuis splendidam, catenam tamen, damus 3 Ille vero suus esto, apud se esto: etsi apud alio. etiam velit, sed vel4n solitudine possit. Velit dico. nam Stilpo, Timon, & alij sucre, qui abducerent absen. Epist. Omni Corsortio, & ipsa Amicitia: nobis aliter visum. Nam illad quidem cum iitas commune est, Sapientem seipse contentum eqse: sed tamen in amicum habere Ῥuit, vicinum,incontubernalem, quam
uis sibi ipse sufficiat. Sociale animal, homo est: & inter hominesis 1 Sapiens: sed hoc discrimine a reliquis, quod quae sibi desunt, non
. desiderat: sed non deesse mavult. Exercere vult, cum alias Virtutes, is a. tum hanc homini tam propriam, & paene innatam. Itaque perperam hoc illi interpretantur, qui Sapientem Undique submouent, ω intra cutem suam cogunt. CDiAnguendum est, quid σ quat nus vox inia promittat. Se contentus es Sapiens ad beate vivendum, non ad viuendum. Ad hoc enim multis isti rebus opus est, adisiud tantum animo sano, in erecto, in despiciente Fortunum. Subduc illi cita Ibid. bum, non vivet: subduc amicos, vivet,& quidem beate. Aualis tamen futura est ilia vita, si sine amicis relinquatur, in custodiam coniectus, vel in aliqua gente aliena dectitutus , π/el in nauigatione longa retentus, aut in desertum bim eiectus ἰ qualis est Iouis, cum resiluto murido, paullis er cessante Natur acquisit sibi, cogitationibus suis tradi-
178쪽
traditus. Magnifica comparatio, & quae placita etiam in hac re Epicteto. Homo amat quid societatem gV amicos, inquit: οὐ-
σως εαυτώ: sed nihilo secius oportet in hoc exerceri, ut possit sibi se sufficere, postsecum esse. Sicut Iupiter secum est atque agit, oe in se
acquisit, o gubernationem fluam mente agitat,'cogitationIbus stulturse Agnis. Et quae solitudo est, ubi virtutes comitantur & adsunt Z Nullas angustas aut solus est locus, qui hanc tam n nam C*s turbam capit: nultam exsilium graue, in quod licet cum hoc comitatis cap.x. ire. Denique, cum nostro Ambrosio, in qua solitudine nonstipa- Lib. 1 Detur, quem mira Beata circumdat φ Itaque frui & acquiescere in se et potest: vix tamen volet. dico in sola illa solitudine: & hoc Senecae clara verba volunt: Se contentus est Sapiens, in tamen non Epistituet, uerit sine homine micturus. Nota, sine homine, non sine amico tantum. Et sine Stoicum hoc dogma : οὐ r is /μ sic ὁ απουδυλe. κοινωνικὸς - --: Neque insolitudine mutuet Sapiens. est enim natura focialis, actuosius. Nam multa,pro Stoi-co sensu, interueniunt, quae non Bcatam Vitam , sed vitam tamen tollunt: de quibus infra. Alioqui secessum a turbis, id est vitiis, absit ut damnemus, pabulum animi, imo delicias: de ubi frui fas puriore & sublimiore illa meditatione
uam suave solitudo, qui ossit improbosZEt quam compositae mentis signum est, secum posse morari,& consistereZ quod e vulgo nemo facit: quorum quisque se fugit. Ergo S hoc utilc monitum amplectere. Huc cogitationes sen. Epidi a tendant, hoc cura , hoc opta, omnia alia et taleo remis ἶrus , ut F
contentus sis temetipso, oe ex te nascoetibus bonis. Audi potest esset Felicitra Deo propior
179쪽
Laert. in Antisth. Laert. in Zenone.
IX. Farad. Omnia Sapientis : in , Solum diuitem censendum. ET qui non sit contentus , cum omnia ipse habeat λ Nam hoc etiam inter Inopinata iactatum, Omnia Sapientis esse: imo Solum iEum diuitem & uberem esse. Variis locis haec efferuntur: &origo dicti a Cynicis. quorum erat: αὐτά - ἀνα φ σκφοκανώτα-δ- ωM ' α--: Sapientem sibi bufficere. nam omnia alio rum, eius esse. Vides non sua solum sibi, sed omnia omnium habet: & quid homini huic desitὶ H c Cynici illi iactabant ore, animo sentiebant: Cynici,nudi, inopes, vacui rerum omnium& copiarum. Placuit & Stoicis: sciueruntque,'σοφῶ πακτα P Sapientium omnia esse. Seneca, Cicero, at ij ingeminant: sed ille De Benes noster alibi: Vnus est Sapiens, cuius omnia sunt,nec ex difficili tuem' H. Quo sensu autem 3 omnibus ergo sua eripit, & in se vertit ibid. mp. bron: absit. Nihil prohibe aliquid in Sapienais esse, ον eius,cui datum assignatum est. Iure ciuili, omnia Regis sunt: tamen ilia,
quorum ad Regempertinet Vniuersa possessio, insingulos dominos δε- , o scripta sunt, Miaqi aeque res habet possessorem suum. Ad Regeγ', ' enim pote Has pertinet, adsingulos dominium. Ecce nodum solutu in f habes: & vere ac pulchre.Tangit hanc distinctionem Laertiust nam quis ambigit e Stoicis sontibus Senecam hau sisteZ tagit, in
esse. latam enim in omnimodam potestatem Senecae vocem agno 'sceo a lege. Stultorum autem quaedam dicuntur , sicut m intinorum. atque aliter quaedam reipublicae dictam , quaedam utentium. Ergo omnia eius stant, non occupatione, sed animo: & uniuersitas illi, non haes singula mancipantur. O magnifica possessiol &quam ex facili regit ac tuetur. Tvetur, hoc ipso quod intuetur. seαde Be- Non habet mittendos trans maria legatos, nec metoiu in ripis hom-libus castra, non opus est legione, nec equeHribus turmis. Quemadmodum Ῥῆ immortales regnum inermes regunt, stre iliis rerum se rum ex e do tranquilioque tutela est : ita hic officia sua, quamuis la
180쪽
AD STOICAM PHILOSOPH. a IB. III. I 69ti De pateant,obis: m omne humanum genus, potentisimus eiuου optimusque,se se Neque verba haec censeas: imb verba,qui eripiunt huic & sibi habcnt. Quis totum hunc orbem, id est tot agros, prata, siluas, flumina, lacus, maria, verbulo aut so
mula a me aufert φConeris quavis,teneo: Oculis, & cerre animo, usurpo. Derideas licet: ingentis tritus res est , cum Orientem Oc- Ibid.cidentemque lustraueris ammo, cum tot animalia, tantam copiam re
rum,quas Natura beatissime fundit,ajexeris: emittere hanc Dei vo- cem, Omnia mea sunt.' Itaque & hoc vere addidimus, Solum Su- ' Vpientem diuitem esse: ' Socrati iam olim definitu. Quae enim i stae Crassi aut Croesi diuitia: ἰ dcsunt multa, & optant. Noster minime : & non una caussa vel adspectu titulum hunc iure habet. Plato adsignabat i stas: Diuitem hune flum, quippe cum thesauris omnibus pretiosiores lus miriatur possidere Virtutes. quia etiam se lus Sapiens vespotest in usibus necessariis regere, kideri tati simus debet. Pro quarum prima aptissime Philo Iudaeus: O A. οὐ De Platae.
diues flum , sese perfluens, mi quisemper delicietur inverseturque bonis uberibus gregermanis,non aeuo inueterastentibus,sed magis mi- 'restentibus forentibusque : id est illis 'Animi, quas Virtutes vocamus. Estque ipsa ratio,quam Stoici nostri inter primas signabant, stricte sic & scholastice apud Empiricum ex prcssa. ἡάrea Adum posside quaesunt magnae ammationis stre magni pretῆ, en diues: Vir tus autem est magni pret aestimationis : flusque Sapiens eam possidet: stius ergo est diues. Altera erat ratio, Sapientem solum ti. An ille utatur, qui auariter recondit 3 ne habet quidem, si Platoni hoc credis scite docenti, & distinguenti. Ου nuru susin θν, In The*x,
Non enim mihi idem , detur, Habere Maepisti. visiquis vestem mercatus, eam in potestate habeat, non tamen ferat: haud dixerimus Habere illam, sed iis deptum esse. An ille etiam utitur, qui stulte& prodigenter effundit nihil. solus Sapiens habet, possidet,