장음표시 사용
501쪽
facta , testatus, an intesatus decessisse judicetur. Prius aflirmat Accursus in L filii Io. C. h. t. eumque secutus forsterus I. de Success. ab intest. c. a 3. Posterius Giphanius in s cogitatione. ar. h. t. CVjac. lib. 2. re p. Papin. inexplic. l. D. Fachin . U. contr. . NCUtrIrem. Distinctione enim res temperanda videtur; testamento hereditatem inter liberos diviserit pater, an codicillis vel episbia singulis res certas assignaverit, h. v. l. ct d. filii Io. Accurs. Sichardus in ae l. quoties I o. h.t. n. 7. GomeZ. ad d. l. s. Taurin. n. Bachov. not. ad neuti. vol. a. Disp. X. th. 6. lit. H. Quam distinctionem etiam adhibebimus, si pater quaedam bona nulli generaliter vel specialiter assignaverit, & quaeratur, utrum pro virilibus , an hereditariis portionibus dividenda sint, d. l. II. O d. LII. D. eod.
Socius fundum communem pro parte, non inso
lidum , nisi sit fiscus, i. a. C. de commvn. reri alienal. I. C. de vend. rer. c. 2 vendere pote si extraneo,
in Vito socio, LI. h. n. t. Sed post litem cum socio in judicio divisorio communi dividundo contestatam, non potest is, invitis consortibus vel sociis, partem suam alienare, ead. l. I. in D. Quia, inquit Cynus, litis contestatione res, quae petitur dividi, facta est lit Aiosa auth. litigio a. c. de titillos rei autem litigiosae prohibita sit alienatio. tit. D. O C. delite. Mihi verior videtur haec
502쪽
ratio, quia coepto judicio, ad ossicium arbitri, comis munibus rebus dividendis dati pertinet, hanc litem divisoriam definire&eXequi, l. s. h. t. Si res aliqua communis non recipiat commodam divissionem, ut, gemma, poculum, navis, balneum, & interdum ager, eo casu necessaria est licitatio, i. e. ut ei res adjudicetur, qui licitatione vicerit, sive qui pluris aestimaverit & plus obtulerit: pretii parte dimidia socio praestanda. di. i. a. O s. h. t. Nonnunquam extraneus emptor ad licitationem admittitur, d. l. s. Caeterum, quod dictum, Socium , invito socio , partem suam extraneo vendere posse, id Friderico Imperatori displicuit s. Feudor. I R. ct seq. ct antiquatum est moribus, c.constituim. I. extra, dein integr. restit. Etenim consanguineis venditoris, . itent coheredibus, sociis, eXtraneum emptore retrahere, de rem venditam,oblato intra legitimum tempus pretio,
redimere licet. Quod Doctoribus vocatur jusjus Retractus, jus congrui. L. V.
In communione vel societate nemo compellitur invitus detineri, quapropter aditi praeses provinciae, Oc.h. Quid si testator testamento prohibuerit divisionem rerum hereditariarum Z Valet prohibitio, si ad tempus facta sit:
sin in perpetuum, inutilis erit, arg. h. n. l. l. in hoc judicium. I . g. a. D. eod. Opp. Testator rerum alienati nem prohibere potest , ιιι . g. divi. I . D. de leg. I. Ergo & rerum communionem imperare. Resp. N egatur consequentia. Alienationis prohibitio non parit discor dias, secus ac reru m com m v nio, l. 7 7. g. dulcis imis. a o. D. de leg. a. Cognatas quaestiones alias expedivi ad tit. D. commvn. diviae Tiae
503쪽
Omnisinia utriusique judicii tam familiis erciscundae
quam communi Apidundo. Dipso praediorum vicem emptionis obtinet. l. r. h. t.
Rerum communium divisio similis est emptionivenditioni, h. l. ct l. 7. eod. Hinc quaero, An etiam Retractus locum habeat in ea Divisione Z Finge: Res communis socio, qui licitatione vicit, adjudicata est: An consanguineus ejus, qui eX licitatione pretium accepit, partem illius a socio, cui tota res adjudicata
est, retrahere potest ' Cujus quaestionis sub me judicelis est, ait Tiraque lius de Retract. gentilii. g. δ. glos I .
n. 76. Verius autem est, in divisione cessare Retractum,ae constit. Frid. vers. ex causa. Similis emptioni in rerum communium di Visio, ut dictum, vera emptio non est. Simile non est idem. Augustin. tu Soliloquiis: Aquicquid ad similitudinem alicujus accommodatum est, non id ramen es cujus ile apparet. Igitur, ομοu Aοι longe aliud est quani Ῥοωιπα, utjudicatum olim ab universis Christianis ad verius Arrium. Errat Mornacius, docens hic, in interpretatione Statutorum & legum Provincialium non fieri extensionem ad Similia. Quin contra, quemadmodum legibus continetur, non minus quod sententia continetur, quam quod verbis expressum est, l. sicire.
ι . D. de legib. ι nominis. 6. g. I. D. de V. S. Ita non minus statuto continetur , quod sententia continetur,
quam quod verbis statuentium expressum est. Etiam, inquam, in Statutis valet argumentum ab identitate rationis, uti apud jurium Municipalium Interpretes fer-
504쪽
me in confesta est . Quod autem Statuta d icimus stricte accipienda , id sic intelligendum , ut vim conventionum privatarum fere habeant, quae eX mente contrahentium aestimantur, L 2 I p. D. de V. S. Nec obstat Lait Praetor. s. g. 6. D. de neg. ges. quam Mornacius &alii opponunt: contrarium enim probat, nempe, in interpretatione edictorum Praetoriorum, mentem potius & sententiam Praetorum spectandam, quam verba quibus usi sunt. Duar. in l. 3. D. de acquir.pus L. III. ajoribus etiam perstaudem, vel dolum vel perperam siue judicio factis divisionibus solet siubveniri r quia in bona fidei judiciis quod inaequalite actum est, in melim reis formabitur. h. L Si in dividendis rebus communibus enormiter quis circumscriptus sit, haud dubie juvatur
beneficio l. 2. C. de res. ωend. veluti si duorum fratrum vel coheredum unus, ex divisione rerum communium duplo plus acceperit quam alter, hic remedio d. l. 2. rescindet di visionem factam : Sed quid si alter enormiter
laesus non sit 8 Vix est, ut ei succurratur. arg. L I. h. n.Ljunct. d. l. r. Glossa, Bart. Bald. Salic. ind. l. s. h. t. Sed graviter obstat Gil. l. s. Divisio perperam facta non no-Cet majoribus. Perperam, i.e. re ipsa, sine dolo actversarii
generali subjecta ratione : quia in bonae fidei judiciis quod inaequaliter factum es .in melius reformabitur. Quod argumentum est Imberti enchirid. verb. Divisio. Molinaei ad
confiset. Paris. g. a a. n. a. Argen tradi. ad con . Srit.art. a 3.
Cui quatuor modis responderi video: i. d. L s. loqui de divisione,quq traditione nondum sit perlicta&consummata. 2. divisionem ibi factam fuisse errore probabili,
505쪽
justaque ignorantia, quaerescissioni faciat locum , etiam sine dimidii laesione, Lsgos divisionem. σ. c. de jur. Ofact. ignor. 3. Divisionem, de qua in d. l. 3. enormem continere laesionem, qua ne dimidiam quidem partem veri pretii alter acceperit. q. totam illam constitutionem l. s. loqui de circumventione quae dolo malo facta sit: tribus his verbis, perstaudem, vel dolum , ve er- peram, eandem circumscriptionem dolosam indicari: disjuncta oratione accepta pro conjuncta, L pe. R. D. de HS. &Voce, perpream, interdum dolum significari : ex Nonio, qui perperos homines, non solum indoctos, stultos, rudes & insulsos, sed Ela mendaces interpretatur. Quin de ex contextu hujus legis illa vocabuli, perperam inignificatio ad struitur: ait enim, majoribin etiaω,
perperam facto divisionibus1olere subveniri: quod d e divisionibus dolosis ac fraudulentis intelligas, oportet: certum enim est, non solere majoribus subveniri in om-ribus divisionibus perperam, inaequaliter, sine dolo factis. Quibus consequens est, rationem subjectam generaliorem esse, quam quae propositae speciei conveniat; quod non est infrequens in responsis JCtorum , de rescriptis Imperatorum. Hodie Gallorum moribus reformatur divisio, si tantilla sit laesio, puta ad quartam justi pretii. Mornac. h. Imbert. daoc. BuSnyon. I. leg. abrogat. art. a. Quid si per judicem facta sit divisio, an succurrendum laeso ' Plerique negant. Nos id temperandum censemus, ut procedat, si judex nominatim super valore rei pronuntiaverit: quia laesus appellare debuit. Bald. Odose. Salic. h. Secus, si simpliciter partes, vel planis non,vel per errorem aestimatae,perjudicem ad
506쪽
L. X. Scriptura tesamenti, qua siecialiter omnia divisa continentur , quominus res , quarum testator non fecit men-rionem, heredes inquirere posint, nihil impedit. h. L Descriptio vel divisio bonorum a defuncto facta, heredibus non nocet. h. l. Praesertim, si paulo ante obitum eam divisionem fecerim stator : tunc enim humana stagilitas, mortis praecipue cogitatione perturbata , minud me moria potest res plures consequi, ait Iusιmanus in I. I. c.
uiresam. Dc. poss. Addenda exceptio, Nisii ista bonorum descriptio sit facta , interposito jurejurando,
Nov. δ. c. I. auth. quod obtinet. C.de probat. Quae authen-rica temere est subjecta l. 6. c. eod. ubi Imp. Philippus rescripsit, ad justam de biti probationem non esse satis, sit quis forte in suo testamento scribat, dicatve, aliquid sibi deberi. Cui rescripto subjicitur hoc fragmentum
eX d. nov. P. Iuod obtinet omnimodis, si tesator non juraverit. Quid igitur ξ Si testator juraverit, an non habebit locum lex illa Philippi, quae communem juris regulam continet 8 Et an alicui in re sua credetur quantumvis jurato , sive testi, sive ic statori Imo vero appendix illa atque exceptio non est istinis loci: Sed sub.jicienda potius Diocletiani rescripto in h. n. l. Io.L. XI. Agrorum divisiones ita faciendae , ne servi rustici quibus tanquam instrumentis rusticis prisci Romani
utebantur ad agros colendos P separentur. h. l. ServOrum familia: non sunt Diungendae. uuis enim ferat, liberos a parentibuι , astatribussorores, is viris conjuges inregarB ait Constantinus in h.c Τι-
507쪽
Euripicti in Alcestide, i. e. quod viro malum majud ,primari Ada uxore ' Idem in Andromacha: Quaeritur, An Dos & donatio propter nuptias, quae ipso jure vel stipulatione ad patrem redierant, in divisionem bonorum veniant ξ Finge: Pater pro filia nuptura dederat dotem, vel pro filio fecerat donationem propter nuptias. Dos illa Sc haec donatio vi stipulationis vel legis ad patrem sunt reversis, morte aut divortio solutomatrimonio. Tum pater testamento liberis su is heredibus institutis, de dote illa Si donatione nihil ca Vir. Quaesitum fuit, an filia dotem, vel filius donationem propter nuptias praecipuam sint habituri P Distinguit Justinianus: utrum alii liberi coheredes, dotis quoque vel donationis propter nuptias nomine , aut e X causa militiae, consecuti quid sint a patre , nec ne. Priori casu filia dotem , filius rem propter nuptias donatam ante divisionem bonorum deducent h.l. Posteriori, non aeque, sed venient illa in divisionem bonorum inter omnes liberos testamento scriptos heredes h. L aequalitatis inter liberos servandae gratia, h. pr. EgregiuDio, lib. sa. ιπγονία ἰσομοιρ ιις ον γνῶτα : aequalita generationis aqualitatem bonorum de erat. Diversum, si filiae & filio dati sint coheredes extranei .' tunc enim filia dotem, & filius donationem propter nuptias praecipuam habebunt. h. Extraneus heres non confert, nec
508쪽
Ci consertur, ea . l. vers. sin autem extranei. Opp. Fi. lius emancipatuS est extrane US, I un. g. ι 3 .vem extraneum. C de rei ux. act. g. caeteri. 3. Insi. de hered. quai. σdisser. Et is tamen confert, t M. l. II. l. i p. c. de costat. Resp. Extraneus est, non simpliciter, sed eo, quia non est Hus. Emancipatus, licet sit extraneus a Suitate, filiationis tamen jura retinet, inquit CorasiuSin l. p. C. d. t. de costat. Olim inter liberos testamento heredes institutos a patre non erat collatio bonorum. Ponamus: Pater habens filium & filiam , dotavit filiam nupturam. Post, eos heredes instituit. An filia dotem fratri suo coheredi conferre tenetur ' Non tenetur, h. n. l. Verb. quas ut pote testamento exsente , non coguntur conferre. Nisi pater dotem conferri jusserit. l. filiam r. d. t. C. de costat. Sed hodie tam ex testamento quam ab intestato locus est collationi, nov. ι r. c. 6. Nisi pater eam Prohibuerit , d. c. 6. auth. ex te mento. C. eod.
S rς' pdi sunt agrorum fines, recens designati,
non prout distincti fuerunt olim, his P. Potest d minus fundi sui mutare sines, d. l. i. i. quod tu rerum natura. a . g. I. D. de legat. r. Possunt vicini antiquos agrorum fines mutare , eosque ampliores vel archiores facere, d. l. a. h. t. N imia sane emptoris est temeritas in specie d. l. i. qui amplius petiit, quam ser-
509쪽
ret inita inter eum & venditorem conventio. Constia tuti enim erant fines adeo certi & rati, ut lecto venditionis instrumento, dubitare esset pudor. Confer Rutilia Posta. ύρ. D. de contrah. empl. Ad emptorem qui emit lacum, & circa eum pedes decem , non pertinet nisi spatium , quod erat circa lacum tem re venditionis. d. l. sis. I i h cL. III. Si quis sese vijuru locis prior de finibus detuleris queis
rimoniam, quae proprietatis cont/oversia cohaeret, prius
posse ionis qu/sio finiatur , ct tunc agrimensor ire praeciώpiatur ad loca, m. h. L Cum vicino meo, qui, turbatis agrorum finibus, partem agri mei occupavit, experiaramone finium regundorum , ut, distin his finiblis. quod injuria occupatum, mihi restituatur. h. l. Depossessione primum disceptabitur, nempe, quantum vicInus, quantumque ego γsideamus: dem, cognita possessione, de proprietate, litigabitur, quo jure quisque possideat. h. l. In qua quaestione Gnali definienda utenuit
Opera agrimensoris, h. l. Agris metiendis adhibentur Geometrae; quibus pro opera datur honorarium, i r. D. Si mens DP. mori dix. quod etiam vocatur pulveraticum apud I rontinum de limitib. agror. eadem forma, qua Charriaticum dicitur in L divus. D. de bon. dammquod pro Chariis datur bsicialibus : & cerarium apud CicerCnem, quod pro cera. Dixi, in actione finium regundorum Iroprietaris causam verti. Sic enim Consta n tinus in h. l. quae proprietatis controversa coharet.
Quod naturae hujus actionis adversari videtur, qua non dominium rei vindicatur, sed de regendis amorum fi-
510쪽
nibus ac terminis competit. In personam haec actio est, non in rem : nec mixta est, in rem & personam simul. Resp. Relativum, quae, ind. l. 3. non ampliat praece dentem orationem, sed restringit ad speciem propositam, qua de finibus mota querela, proprietatis causam involvit. Interdum per accidens in actionem finium regundorum proprietatis lis deducitur: puta, si adversarius de finibus nostris quid possideat. h. n. L Passim etiam alibi relativum illud, qua, vim restringendi habet, ut l. t. verb. Cunctos populos, quos Clementiae nos regit imperium. c. de summ . Trinit. g. item Serviana. 7. IV. de action. aliisque legibus compluribus. Dd. ind. l. I. Mornac. in L . f. . l. Ist. D. de contrah. empl.
Qui mecum actione finium regundorum experiebatur, post litem contestatam , ante sententiam, propria auctoritate rem, de qua litigabat, usurpavit. Ille huius temeritatis hanc feret poenam, ut non modo rem mala petitam perdat . sed etiam tantum agri sui modum, quantum adimere tentavit, amittat. h. l. Ait Constantinus, rem bi alienam usurpare voluisse. Atqui cogitationis poenam nemo patitur, L cogitationis. ι S. D. deparn Resp. Vsurpare voluisse hic dicitur pro, votens usurpavit. Ut in cult. D. de rer. Hυ. murum transcendere voluit, id est, volens transiendit. & in L MI. D. de acquir. p f. si rem mobilem tibi possidere constitueris , i. e. volens possidoris, locoque moveris. L. V.