장음표시 사용
11쪽
I 2 CONSOLAT 1 o ltur. Paleae ac furfures pecori nutrimentum prae- hcntur , succus autem ipse per maria commodum lavehi & , si lubet, ac mistura lupuli & aquae laccedat, ad cerevisiam praeparari potest. Et quia lplerumque 8 tonnae frumenti unam succo imple-
tam singulae insuper tonnae frugibus refertae unam l& dimidiam , imo duas cerevisse tonnas constituunt, quaelibet etiam tonna liquoris ad minimum 8. IO. 12. aut plures cerevisiae tonnas, prout lhanc pinguem seu tenuem habere Volueris, ge- inerabit. Leviori itaque negotio ac sumtu vel una ltonna succi in navibus adservatur, quam Io aut l11 dolia ccrevisiae, quae facile acorem ac totalem corruptionem contrahunt, e contra vero liquor lab aere praeservatus in bonitate sua persistit; Atque hoc singulare emolumentum est, cum lex succo proba & recens cerevisa confieri queat.
Altertina vero lucrum & commodum heic occurrit , si ex hoc Electuario domi suae ac in Patria, per misturam farinae siligineae, aquarum loco efficax panis pinsatur, qui navibus majorem longε pastum suppeditat quam communis, ac tantam in
se vim continet, Ut aegros etiam erigere ac rc-socillare possit. Quam ob caussam majores nostri non frustra farinas frumenti, cribro satis decusas, melle defaecato , lymphae vicem, temperarunt , & ex iis panes composuerunt, quos placentas vitae Hoc .ucheli appellarunt, eo quod
corpori humano firmamentum validum, & ipsam quasi vitam excitent. Hodiernis temporibus, ubi
12쪽
ubi avaritiae omnia serviunt, hosce panes dulciarios ex communi saltem impuro, R incocto subfusco melle videas, unde etiam non magni fiunt, nec multum succi aut sanguinis dare pos uiat, quia crassum illud mel sapiunt, & macilentiam ostendunt nimiam. Noster autem panis majori suavitate, nobilitate, atque efficacia sese approbat, clim succus frumenti elicitus alimoniam: melle praestantiorem suppeditet. Si quis autem proce iam ulteriorcni cum ipso institvcre cupiat; Liquor hic frumenti concentratus majorem adhuc utilitatem suggerit, si nempe in spissitudinem
redactus, selectis per cribrum agitatis & ex meliori polenta productis farinis admisceatur, dein panis hinc formatus post his uram discindatur ,
ac furno, ad duritiem & siccitatem usque, iterum immittatur, postea cistis aut doliis repositus,& ab aeris inclementia praeservatus, in navi circumducatur. Tunc enim hic panis, ubi necessitas jubet, aqua saltem lupuli calida perfundi poterit , atque ad excretionem faecum sive phlegmatis instigari, & substantiam cerevisse acquiret. Quod vero in lympham non transit, nec Zythinaturam adsciscit si in alieno calefiat, & aliqua butyri pars injiciatur, egregiam languenti vectorum marinorum stomacho medelam conciliabit, tam bonam certe aut meliorem , quam si panescerevisia emollitos comedissent. Ubi insuper potiones amarae non sunt ad cujusvis gustum ac falivam; nullus lupulus cum cerevisa coquatur,
13쪽
r CONSULATIO sed panis duntaxat aquae dulci commistus ad evaporationem seponatur , qui sane saporem haud insuavem reddit. Quin & hic bis coctus vel ex
farre tosto paratus panis per molendinum tenuiter conteri, ac tum in vasa si Ve cistas arct e compingi , & in navibus adservari posset. Postea si
opus, servente aqua eundem temperabis, 3c in aperto dolio, quod tamen fundum habeat, defaecari sinas; sic sarina sursu in ascendit, unda vero liquorem dulcem attrahit, & hinc cerevisia praestantissima ac salubris evadit, quae si ab imo emittatur, tantam depromit limpiditatem, ac si menses aliquot perdura siet. Farris quippe & impuri 1 puro facta jam est separatio , S ubi subtile amoveatur, spissum quoque ex vase hauriri potes , quod cum butyro decoctum singularem gustui
jucunditatem ac sapiditatem consert, imo majorem salubritatem ac digestionem, atque efficaciam meliorem , quam fabae, pisa, seu petisana ventriculo conciliant. Quamobrem nullius rei jacturahcic deprehenditur, quin potius ejusmodi panis
sive farina bonum potui cerevisiam , atque approbum csui pulmentum subministrat. Et sic in navigio omnibus anni temporibus validam ac sapidissimam recens productam cerevisiam habendi, quin Racidum acetum inde conficiendi, facultas conceditur. Atque haec de modo famem ac sitim ex frugibus concentratis mitigandi breviter docuisse sussiciat. Sequitur nunc de cura omnium morborum,
14쪽
qui inter navigandum , & alias, perniciem aut ipsi βὰ mam mortem inserunt. Cum, homine autem, si naturam spectes, ital comparatum est, Ut nullam mensuram nec mei diocritatem in cibo ac potu teneat; imo pol tius continuis actibus tam diu multumque gu-l lae suae ingerit, ut nihil amplius possit. Cui vitio: alter alteri, ex consuetidine atque enormi abusu,t specie virtutis ac sub imagine benefaciendi, ne-i cessiitatem quasi & coactionem obtrudit, licetheic ab uno plus quam alio peccetur. Dum itai que genio liberalius indulgetur, quam bonae di- gestionis ratio admittit, tunc epar illa, quae ViXdimidiam partem concocta sunt, assumere oportet. Ex quo etiam nil nisi crassiorem & phlegmaticum sanguinem dispertire potest; ut sic progressu
temporis interiora corporis viscera densis ac viscidis mucoribus atque humoribus repleantur ac obturentur. Hinc a nullo intrinsecus membro os
scium suum, uti par est, feri potest; quin potius
inulti ac divorsi morbi exoriuntur, prout cruditates hoc & illo loco congregatae carnem artus Obtegentem circumdederunt, nervos ac Venta Obstruxerunt, atque Omnia media nutritionis ade-l merunt. Clim igitur malum eo usque devenit, i. ac invaluit, toto corpore sentitur, illic tamen locii potissimum, ubi pernicies & aegritudo sedem fixit.' Atque hinc necestario una pars noxam alteriust luit ac compatitur. donec tandem cunctae vires
dispercant, integrum corpus languore succumbat,
15쪽
nec ullas sibi suppetias adferre possit, ac, nisi humana ars & sokrtia succurrit, mortem obeat.
Quibus de caussis Medicinae inventio prodiit, ut hisce ex nimia crapula & ingluviae nascentibus morbis obviam iretur, perversus hostis, sive vitium corporis primigenium amoveretur, pituitosa, & aliis pravorum humorum saburris obsessa,
reserta , & Onerata membra expurgarentur, ac in
meliorem pristinum statum recuperarent. Quod sane multis mediis ac modis variis fieri solet, prout Medicus morbum intelligit aut cognoscit, opem quoque suam praestare novit ac potest. Tunc autem omnis humanorum corporum invaletudo per evacuationes vel sursum vel deorsum & partim per sudores, partim beneficium urinae, nonnunquam & alio medicamine tollitur ac propulsatur, sicut constitutio morbi requirit & postulat. Quibuscunque vero rationibus haecce malignitatis recrementa dissipentur atque ejiciantur, dummodo partes intrinsecae pravitatum immunes evadunt, & amsissa sanitas rcstituitur; tunc bene habet , ac Medicus ossicio suo satisfecit, grates &mercedem sibi debitam promeritus. Qilicunque igitur morborum indolem, ortum & natales intellectu suo exacte assequitur, proba insuper pharmaca possidet, ac nancisci potest; ea statim ad usum transferendi occasiones habebit. Alius autem , cui aegritudo incognita & abscondita hec etiam idoneis atque essicacibus medicamentis nutitur, aut ea nullatenus indipisci novit ; hic turpi-
16쪽
ter hallucinatur, operimentis ducitur, ac tam diu pericula facit, donec malum magis magisque ingravescat, & aeger tandem animam exhalet. Quod sat in propatulo est, ac quotidie accidit, nec ullis indiget' probationibus; ut hinc quoque multi vitam suam imperito Medico committere non au sint, & quos a superflua gulae intemperie contra-Xerunt morbos jejuniis atque abstinentia depellere malint: quod per longas quidem moras,tUta tamen via procedit. Alii contra vulgaribus atque invalidis medicaminibus utuntur, & nihilominus sanitatem, licet sero, recipiunt, existimantes, beneficio Medicinae hoc ipsis contigisse , cum tamen diutinum tempus, quo decubuerunt, ac nihil cibi potusve gustarint, adhibuerunt, unde superflua humorum pravitas pedetentim disparuit, istud essecerit; prout apud aegros illos apparet, quibus nulla interdum medicamenta suppetunt,
aut usurpantur, atura tamen' eX diuturnitate temporis sese recolligit, vitiosum in corpore habitum, exterminat , ac penitus dispellit. Sed & quo plures humorum malignitates resident, eo longiorem consumtionem atque evacuationem Ut natura adhibeat oportet. Quae tamen si aut 6 hebdomadum spatio heic operatur, tunc Medicus beneficio bonorum alexi pharmacorum per 2 sive 3 dies illud efficere poterit. Tanta differentia est inter curationem quam Natura longo tempore peragit, & inter eam quae per brevius intervallum ab arte expeditur. Ciam autem utraqueia fiat,
17쪽
18 CONsOLATIO necessario fieri debeat, si aegris sanitatem reis istituere cupimus; manu ductio nobis abunde sup - petit, actum naturae tum artis instinctu satis su- perque edocemur , queinam omnibus morbis fa- .ciliter praeveniri , ac prospero successu remedium optatissimum applicari possit, nempe per CXtractionem praVorum humorum, unde radiX aegritudinum pullulat. Vertim ab aliquibus objici possit, lquod cunctorum origo morborum non tam a su-
perfluis malis humiditatibus quam multis artis lcausis, hic adfectus ab ista, alter ab alia derivetur, lΙllis autem responsi loco susscit, ut sciant; omnia lilia corporis pathemata, quae in superficie cutis lexistunt, nec ab externis accidentibus, utpote lvulneribus vel ptinctim vel caesim inflictis, verberibus , jactu , casu, & id genus aliis nata sunt, liinde corporis contusio ac mors tandem ipsa sequitur , eae cibi potusve intemperantia, quae no- ixtis humoribus ansam & somitem subministravit, atque hinc diversa membra occupavit & in secit,
Ortum deducere. Una enim pars aliis tamdiu no-Xam affricat, donec integrum corpus multitudine vitiosorum humorum penitus scateat atque imbutum fuerit. Ubi stomachus per nimiam gulae incontinentiam cachexta laborat, frigidas cruditates ac periculosam perniciem contraXit., qtlCI-
narti epulas recte digeret, & quidnam boni ad cpar transmittet par autem clim non nisi malum accepit, quid salubritatis procreabit, ac per totum corpus diffundet ' Ita videlicet unum membrum ab
18쪽
; ab alio pati, & culpam communem, ut ita diXe- irim, luere oportet. Dum arbor aut herba tellurilegitime temperatae nec admodum paludosae, seu liccae nimis, insistit; tunc radix quoque bonitatem aliquam hinc extrahere, & candem stipiti, stipis ramo , ramus soliis, floribus ac fructibus impertire, quin & multos annos sapidissimum lac valetudini conducibilem fructum producere poterit. Sin autem illa salo perperam dispositot collocata sit; caudex etiam quicquid ibi reperit sibi adsociat, idem quoque & non meliUS ramiSi attribuit. Quod si stirps etiam palustre magis quam par est, standamentum habeat; arbor partum ex se insalubrem proseret, qui ob nimiami quoque aquositatem citius, quam maturescat, idecidet, ac ejus vicem fungi & alia ejusmodi alputrefactionibus excrementa atque abortuS pro-lt liberabunt, planta etiam ipsa diu non perenna-lbit. Si denique arbor stando nimis arido & sicco inhaereat; radix tantum succi hinc non petet, ut ab eo stipes una cum ramis ac frondibus, nedum fructibus, sussiciens nutrimentum indipiscatur , sed sensim a summo fastigio ad imos usque scapos
ipsum arescere oporteat. Pari ratione cum hominibus eorumque morbis comparatum, qui prout tradiantur ita frugem ac segetem edunt. Clim igitur probarim hactenus, quorumViS morbo - trum seminia ex redundanti vel humiditate , vel
siccitate suboriri; facili negotio adversus hosce remedia prophylactica adaptari , & si sortean
19쪽
eto CoNsOLATIO error aut mora heic committatur, therapeutica lejus dispendium resarcire ac noxiam abolere lqueunt. Haec tamen ejus indolis ac proprietatis lese requiritur, ut superfluos & perniciosos hu- imores ex cunctis universi corporis visceribus Jc lmembris internis principalibus in ventriculum lattrahant, novam concoctionem sive digestionem lconcilient, purum ab impuro secernant , & illud lhepati adjungant, hoc per alvum ejiciant. Atque lita corpus non saltem ab onerosis pravis humori- ibus liberatur, Sed etiam una vires suas recUperat, l& ab omnibus infirmitatibus praeservatur & cu- iratur. Quod tamen medicandi genus hodierno , lproh dolori tempore paucis cognitum; siquidem lherbae vulgares hoc minime perficiunt, sed ali- quid melius adesse oportet, quam Philosophia lcolus & anicularum praescribit. Alias in simplici-
bus quibusdam magna latet essicacia, prout in lHelleboro seu Helleborastro perspicuum , cujus
beneficio veteres vitam si iam prolongi unt, quotidie certam dosin ejm usurpantes. Praeterea Tabacum , ubi ad maturitatem pervenit, admiranda efficit, rite praeparatum atque adhibitum, prout nuda tantum & crudior Nicotiana, quae fistulis ori attrahitur, ac instar sumi hauritur, documento est, cujus etiam usus non saltem toti corpori refrigerium, vigorem, ac firmamentum,
sed & aliquam partem fami ac siti relevandae ju-Vamen concedit: id quod com munis experientia
quotidie testatur. Quibus vero de causis ista vis
20쪽
NAVIGANTIUM. ars ac virtus contingat, Paeto-sugae nesciunt nec adeos curant, sed in eo acquiescunt, sit voluptatem aut utilitatem inde percipiant. Praestat igitur tot ac tanta Tabacum aut alia planta vulgaris, licet ad huc rudis & nondum praeparationi obnoxia; quid non Extractum legitime compositum, seu Essentia Concentrata omnium Vegetabilium faceret Quae tamen hunc debet habere genium, ut non omnem duntaxat malignarum humiditatum congeriem e corpore dispellat, sed & interiores hujus partes bene firmet, & a curretis quae morbo generando accidere possiunt, praeserVet ac tuea
Talis ejusmodi Medicina est illa, quam omni bus iis, qui per maria diutius oberrant, ac, praeter Scorbutum, multas aegritudines alias sustinent, oblatum Vento , qua non modo ab earum incursu essicaciter sese protegant, & ubi hae jam locum Occuparunt , ipsarum progressum inhibeant,
immo etiam praesente cibi ac potionum penuria, infirmum corpus solidare Valeant. Queinam Vero & quibus ex speciebus, seu, ut vocant, Ingredientibus hoc Euporistum conficiatur ac paretur, cuivis manifestare non est necessum. Magnum hoc DE 1 donum , quod merito honorari, nec
coram indignis prostitui debet. Satis sit hac vice, quod tantum Medicamen parvo aere impetrari queat; ego illud mecum insepulatiro recondi non permittam, sed relinquam
allis, quod etiam custodient, de honorifice asser-B 3 vabunt,