장음표시 사용
21쪽
seopi eonventus agere, nee Metropolitani auctoritatem interponere valuerunt. Qui aliquo numero haberetur, nemo fuit praeter pontificem, cujus reverentatia .major esse coepit post oppressam Regalorum, Romae vicinorum, tyrannidem . Sic post Leonem IX. di an . roso. plura de morum & disciplinae emendatione habita sunt concilia, quandoquidem quum Christiani in universum, tum clerici luxu, libidine S: avaritia corrupti fuere. Quibus vitris bellum indictam suit pluribus conciliis particularibus , quibus vel ipsi Pontifices vel eorum legati praefuere. Convocata sunt quoque nonnunquam generalia, cum alibi , tum Romae potissimum, quae a loco congregationis vocantur Lateranensa, in quibus emii et Lateranense III. an. tris. sub Innocentio III. cui potiola momenta cinciplinae , quibus' etiamnum Ecclesia regitur, debentur.
Xl I. In noeentius ille, nee non Alevander III. aliique plures saeeuli XII. ec XIII. Pontifices iurium erant petitissimi, nec canonum solum , sed di legum Romanarum, quae tum e situ resuscitabantur, ea lentissimi ( . Undi quaque propterea consulebantur etiam in causis secularibus. Appellationes continuae Romam do rebantur, ubi gravissimae causae non solum Episcopor uni, sed Regum quoque ac Principum disce piabantur. Iisdem temporibus ordines monachorum mendicantium dc academ ae fuerunt institutae Pontificique immediate subjectae, ex quibus prope omnes Piat lati & Eeelesiae ministri fuere delecti . Atque sic factum est, ut nullae leges generatim reciperentur, nisi quae
ab ipso Pontifice, sive in concilio praesidente , sive in collegio Cardinalium
Romanae de causis major but se Itdoctrina docet.( i l Non om ttenda quoque erat Ponti fi eum Romanorum seculo XI. & XII. indomita imperanti libido , quae imprimi , sub GREGORIO vii. erupit ,
qua Regum di Episcoporum potestatem conculcavit . CLEMENIIS III. &URBANI II. niuiuae con et taliones noti si inae sunt . Imo quis ignorat shuius affutia. expeditiones In terram fianctam susceptas fuisse, qua esca etiam in
finiti Episeopi di Praelati capti sunt , ut crucIs signum avide expeterent, sed simul Ponti si ei Romano ansani praeberent hisce absentibus, suam potestatem augendi. Succincte hoe demonstrat AUCTOR tom. XVI. i s. EleeL n ae c. Ieae m. s. 6. Paucis primario indomita Paparum ambitio tot infinitas peperit decretates.( Nescio quid S. Gregorio VII. imputare Auctor adnotationum possit nisi forsan accusare velit , quod ipse ut simoniacam labem, & Nicolaitarum haeresimhxtingueret, in odium pervenit Hentici sibi usurpantis smoniacas investitura di Clericorum etiam , qui huic crin, nitabnoxii erant, & qui contendebant Iicere sibi uxorem ducere . Rest tit uiri sique paci constantia Sanctus Uir. Urb nus LI. lxtum a decetaribus sui; in He 'ricum IV. anathema integravit,' haeresim Berengarit , Investituras , Pseudo pontificem Clementem, Simoniaeos, Ni-eolaitas , aetatis illius pestes teterrinias opprimere atque delere studuit. De providentia vero Papa propter expediti a-nes in Terram Sanctam , marit aptist or dericum Vitalem His . Ees. I. v. apud Ducheta iuni s consulatur insuper Ioat nes Morinus lib. Eo. de Administr. Sacrant. Poenit. cap. go. s. ro. & Mabili talus saecul. UI- Bened. pag. I. n. o.
( W Si prudentiam iuris arguit , ex glossis sapere. Sine ut Io potest ostendi negotio, Papas in decidendis litibus , quae
ex jure Romano nastebantur , sempersere lapsos fuisse, quod non adeo mirandum , dum solidis iuris Roma ui tanda.mentis de ili tuti fuere. Ni agis ergo comtu perunt iuris hujus disciplinam quam
illustrarunt, & tamen eorum aue Orit cessiecit, ut his erroribus etiam tritura
forensis suerit insecta.(3j sub praetextu peccati evitan i . v.
c. I t. X. d. for. com . Ita tandem Pontifex arbitrium omnium quaestionum ju
22쪽
Iuris Ecelasiastici . yXlti. Post deeretum Gratiani plures decretalium collectiones ( sacta sunt, an uis
in quibus sola Gregoriana an . ias . per Raymundum de Pennasorte,natione Ca- ιι-in h. -Italanum, ordine Domini ea num , Gregorii IX. Capellanum, compilata, pu- no emulgatblicam auctoritatem indepta fuit . Ea continentur decreta magni concilii La, Gregori teranensis an . itis. pluriumque causarum decisiones pro natura argumento- Irrum in v. libros distributae . Atque hoc ipsum est, quod simpliciter decretales appellamus, licet canonistae eas, quae prioribus collectionibus continentur,
XIV. Bonifacius VIII. an. ix38. prodidit decretalium sextum, itidem in . , ,i n. V. libros pro natura collectionis Gregorianae divisum e quem sextum appellant. Eo continentur decreta duorum conciliorum Lugdun sium, vel solius Pon uIII. tifieum INNOCENTII IU. & GREGORII X. annis is s. & ann. tri . iis praesiden cium; nec non aliorum Pontificum inde a seregorio IX. usque ad Bonifaeium VIII. eonstitutiones . Sed diuidia inter hunc Pontificem di Philippum pulchrum hane collectionem Francis suspectam reddiderunt ( 3. Acce Osit postea nova collectio Clementinarum, qua continentur Constitutiones Clementis v. in concilio Viennensi an . p. omulgatae, di a Ioanne XXII. an. r3II. publicatae . . X v. Ceterae omnes, quae corpori juris post adjectae sunt, extravagantes appellantur, quod veluti errarent atque a ceteris compilationibus exularent . a se vie Iam olim canonissae allegarunt decretales Gregorii IX. per vocabulum extra , ' Di ut indicarent, esse eas extra decretum Gratiani , quod usquct ad ea tempora solum veluti corpus iuris habebatur: idque etiamnum facere solemus. Extra- vagantes sunt partim Ioannis XXII. partim communes, non solum subsequentium Pontificum, sed etiam nonnullorum praecedentium etiam ipsum In nom
eentium III. Atque hi sunt illi libri, videlicet, decretum, decretales, sextu ,
NUS Episeopus Ilerdensis , inter quas eminet Hono Ianai HONORII Iri. iv su per Tancredum compilata, quam erum dito commentario illustra et DCIRONIUS.( et J Leniori vel bo utitur Auctor scum uon potuerit non BONIFACII . VII L nomen Gallis prorsus exosum e
se , ob c. unam fanriam L extra P.eom.ke major. o ob d. Hle enim Pontifex in tantam erupit temeritatem, ut etiam in remorat bur pede suo regna subjiceret , contra quem prae aliis classicum cecinere
primis vero in PHILIPPUM IV. virus omne evomere studuit in orat. quam in consistorio anno Isos. habuit pro con firmando Alberto Rege Romanorum, inquis contendit, terrenam potestat eui ac cipere on Lem suam auctoritatem ab Emele castica potestate , sicut luna lumen suum accipit a sole , deinde omnes rem ges subiectos esse debere imperatoris nominatim vero regem Galliae, Gallosque mentiri, qu a de jure sunt , agi , es esse debent sub rege Romano es Imperatore . Hinc illae lacrymae I Ceterum quia immperatorem sibi subjectum esse voluit, ceteros reges vero imperatori, non aliter rationes quam hoc moedo subducere potuit: SI Nneo vincentem te , re quoque Dinco
II. e. I. n f( Notae sunt controver-
, siae inter Bonifacium VIII. & Philippum
Pulehrum Gallorum Regem, orto initio ab ea constitutione qua cavit Bonifacius, ne Cleri ei aliquid Laleis solverent absque . auctoritate Sedis Apostolicae . Epistolas utrinque mi Ce , convicta mutua, ignominiosaque extant, si modo vera,
ab ipsisque composita, & non ab allia conficta, quod verisimile est .
23쪽
Clementinae de extradagantes, quibus universum corpus juris canonici, quod in sepolis explicari solet, absolvitur. XVI. A Giatiani temporibus ad IOANNEM XXII. vix integra duo saecula circuni acta erant, quo brevi temporis spatio tot novae leges prodierunt. Sed in eadem tempora in eidit magna illa disciplinae remissio . Antiqui canones , nisi qui decreto Gratiani inserti essent , fere ignorabantur , de in scholis regnabat nescio quae sophistica, quae mille modos eludendi cano num rigorem argutis mentibus suppeditabat. ( Atque hoc modo in moribus remissio ; in medelis parcitas. Propterea Pontifices in Italia ad dominatum supremum evecti, majorque Episcoporum pars domini saeeulares facti sunt. Laicorum ignorantia clericorum praesentiam solertiamque in omni-hus negitiis publicis ae que ac privatis necessariam reddidit. (al Inter tot ne rotia, inter strepitum judiciorum, in Principit m aulis, in castris, in publicis consultationibus, quibus Praelati saepe ae sanctissimi monachi fuere adhibiti, vix fieri potuit, ut caritas pastoralis & Eccletiasticus candor purus illibatusque conservaretur.
XVII. Remissionis disciplinae indicia sunt Cleriei illi tetati, raroque vel ob
gravistima crimina destituti, aut facile restituti et poenitentiae canonicae , ad peregrinationes pias vel eleemosynas obeundas imperatae, frivole rem istae . (i indulgentiae generales ( 3 publicatae. Privilegia ipso jure communi facta sunt magis communia. Pontificum volentia nulla re magis censeri posses videbatur, quam si dispensationes (s a canonum observantia in infinitum extendem rentur, quarum praeteritis decem saeculis admodum ei reum spectus usus fuit . vicissim inde a seculo XI. censura Ecclesiallica ultra modum rigorosa in v M
(x De barbarie in arte logica Auctor optime edisserit tom. XUII. h s. Rec . n d sic prael. c. g. ostenditque seculo XII. & ieqq. id unice egisse hujus doctrinae Interpretes, non ut ratiocinandi principia traderent, sed ut captiosis quaestionibus adversarios caperent exemplo Antiquorum Sophi starum, id quod testimonio JOANNIS SARIS RURIENSIS illustrat . Ploruit & in magna admiratione seeulo XIII. fuit ALBERTUS M. magnus sui temporis dialecti-eus , sed qui ipsemet diffusori suo opere in se lentiam in hac arte prodidit . Aristoteles Papa et ad inter philosophos , in fallibilis rauctoritatis , magisque investigarunt inept ejus interpretes, qn id dixerit , quam quid dicere debuerit . Discipulus ejus THOMAS Aquinas
subtilitate omnes superare istuduit , in amnibusque obset vationibus oninia foedavit . Hi ne corruptelae nove eo tem pore Ecclesiam insecerunt, v. c. quod calix laicis subtractus, auricularis consecso stabilita die. vii e tanqualm ex equo
Troiano nova pro pullularunt jura . ( Quae de D. Thonia hic asseruntur, Haret, viro digna sunt, & penitus explodenda Nulli quippe haereticis , praecipue No toribus philosophantibus insensiores, quam Sancti Ecclesiae Patres , quippe qui reiicentiam vivendi, di libertatem docendi penitus convellant. l(xi Ausiamus Auctorem . tom. XIx hoste. Acet. Ire sc praeum. c. io. Postis
dem Iegere possent , sed potentdoribui es
r cI essent a manu, vi ratFonibus e c.
s Hae remistiones potistinium tactae, ut
expeditiones cruce signatorum in terra sanctam promoverentur. Ab hoc temporc poenitentiarum scena in totum mutE-ta est , ut Autor docet tom. XVITI. b st Ecclesia si visc. praeum. II.( Eorum initia itidem repetenda ab illa expeditione, de qua in not. Pra ced. dixi. Uid. AUCT.c.t. I. s. 2.(si Non sine redemtione. Qui expe-
24쪽
luit, saepeque in eaustis tomporalibus ( ex levi caussa adhibebatur. Iastitutum fuit inquisitionis officium, ordinato processu extraordinatio per captu . ras de de nunciationes segretas in criminibus laesarum religionum . Potessas saecularis spirituali jungebatur tanto excessu, ut Pontifici tribueretur jus desiit uendi Principes, & regna pro lubitu dispertiendi. XVIII. Sed majus exitium d i lci pi i na saera vix exserta est, quam tempore Sehismatis Aventonentis, exeunte saeculo XIV. Nam in ista Pontificum aemu- ,
latione uterque dispensationibus di indulgent iis sectatorum suorum numerum I. et . . . augere sategit, vitiaque in iis, qui parti suae savebant, dissimulavit, & quum, , ,
mutuis diris & execrationibus se devoverent, censurae Eeelesiasticae ad ludiis brium rediderunt. Concilium Constanti ense , quod an . si . convocatum fuit, tantis malis ex parte medelam adhibuit. De liberatum ibi fuit de emendatione . morum de diseiplinae Eeelesiasti eae ; deliberatum itidem postea. Omnium efficacillimum remedium ex illimatum fuit restrictio privile torum & dispensationum, ne summa auctoritas, quam Christus eapiti Eceleuae concesserat ad aedificandum , adhibeatur ad Ecclesiam destruendam. Xj X. Reclamatum est iis, qui Papam veluti uni eum in Ecelesia legislato, rem ae totius disciplinae arbitrum absolutum extollebant . Recursum Est ad e.. iis,
aucto litatem conciliorum & ad potestatem e Pacoporum, per canones ordina rie e me. tam . Interim illi fit clus, quos schisma excitaverat, lenioribus istis remediis deri obtusi, per omnes orbis Christiani partes composei non potuerunt, Germania, regna qm b freque Septentrionalia abusibus istis, quibus opprella fuerant, in tantum horro. Seram' 'rem conjecta sunt, ut maximam partem animum abjicerent, atque hoc obtentu iugum Ecclesiae infausto omine excuterent. (33 Per Italiam dominatus . u. h, aulae Romanae ct spes Principum, qui ei adulantur ob certam lucri exspecta- ad defesti tionem, sontificis usurpationes corroboravit, quas per Hispaniam Franciam, nem semique regum temperavit auctoritas pro genio nationum diverso. Nam in Fran. qta
ei a apertius Pontifici resisti, manifestum est.. XX. Inde a schismatis illius temporibus Francia palam deelaravit animum tuendi veterem libertatem, atque exterminandi, quidquid contra canones per ignorantiam vel malitiam sequioribus temporibus innovatum est. Neque '
ditionem in terram sanctam susceperant Toto temerarios mutata voluntate illud redimere cogebantur, soluta eleemosyna c. r. i. g. et s. X. de r. Pretra appellatio displicuit, ne simonia commissa videretur. AUCTOR . tom. XIII. b . Eec . ae fc. praef. V. Id.
porali, ut Principes, ut domini mundi, eminere coeperunt. Aue . tem. X VIII. h s. Et re n ae s. praum. s. s.(ro De tribunal/ nktissit anum exinstituto agit Auctor tom. AIT. 3 s. Ecce et disc prael. g. ra. & lnsra ei rea finem
singulares observat iones tradit.
qu multum emung r, sangu nem stlirat . Sunt habetur exemplum Ecclesia Graecorum , qtiae px hoe ab Ecclesiae Romanis e
l Gallia semper solicita sult in tuenda regnI Dbertate contra ausus papales ,
quibus regni majestati non raro bellii mindixit. Episcopi Galliae , quorum e re imprimis suit , libertatem hane saluam
incoluntemque esse regni causani non deseruere . & Ponti lac tanta pertinacla vl-ctus cedere tandem debuit, ne schisnia, quod non raro sedi papali minati sunt Galli, huic regnum , potentia inelytum,
subduceret. Vid. OG I. ad PETRUM de M ARCA de concorae far. mp. b. I. c. D.
25쪽
amen propterea habemus. quod nobis gratulemur de veteri disciplina eonservata, licet intacti pluribus innovationibus, quibus alia regna vexantur. Neque nostro aevo opus investivis istis, quibus tempore sebismatis utebamur j nam periculorum remedia morborum intuta fiunt, si male applicantur. n. s. i XXI. Concilio Constantiensi optimum corrigendi abusus remedium visum hensi, de suit frequentior conciliorum generalium convocatio, lieet primitiva Eeelasia irrea tribus sateulis iis caruerit, ad eaque tamquam ad remedia extraordinaria (3 3 coniugerit. Ex hac caussa Eugenius IV. convocavit an . I Ir. eoncilium Bas-Dense, quod a prima sestione ex eaustis frivolis disturbatum ivit; soae t men eidem adhaerere, ejusque decreta approbare coactus est . Biennio post novum inter Pontificem conciliumque ortum est dissidium, quod componiis . non potuit' . -
, , , II XXII. Medio tempore habitus est conveatus Bitur ensis an . 3 38. ( eae, . . . . , si omni Clero Franciae collectus a rege Carolo VII. ubi constitutio facta, quam pragmaticam appellamus: quod nominis iam antea nonnullis constitutionibus impera oris, & statuto Ludovi ei sancti. quo Romanae aulae postulata represesit, inditum erat. Pragmati ea autem illa concilii Basileensis agnoscitur auctoritas pluraque ejus decreta recipiuntur in Francirm , certis limitationibus circumscripta. GPrmania in ist distidio neutras partes secuta , donec an . 1 3 p. ' Concordata nationi3 Germanicae, inter Nicolaum V. Eugenii IU. Decessorem,& Imp. Frideri eum III. ordinesque imperii inirentur, quibus etiamnum utitur in eaustis benesciariis. XXIII. Pragmattea Francorum pontificibus atque exosa fuit ae ipsum con- milium, cujus decretis nitebatur. Ludovicus XI. eam abrogaturus impe- . , , p. taditus est a Ciero, sed maxime ab a eadem iis & sena Libus provinetalibus. Ex.oMordatu eadem caussa Iulius II. impetiit Ludovicum XII. ad concilium Lateranense s-- voeatum, damnassetque pragmaticam, si diutius in vivis versatus esset. Leo X. denique litem hane composuit , convenitque cum Francisco I. an. IS, Bononiae in nostra contorsita, quibus pragmaticae nomem abolitum, insensioraque pontificibus capita expuncta, cetera renovata . Potissima mutatio haec fuit, quod abrogatis episcoporum & Abbatum electionibus, Ponti fiet tributa est potestas praeficiendi episeopatibus di monasteriis, quos rex nominaturus ebset. Haec concordata fuere a concilio Lateranensi, quod tum nondum solutum etat, eo robata: sed suprema curia Parisiensis omnimodo restitit, quominus publicam auctoritatem ex relatione in scrinia nane isteretur, & elerus, . . ., per integrum saeculum electionum pristinam libertatem flagitavit, nullo effectu..., .i,io XX lv. Sub idem tempus Martinus Lutherur in laenam prodiit, quem se, is inde cuti sunt alii plures qui obtentu repurga dae Ecclesiae miseris modis eam dila,
state conditio , ut communibus malis communi consilio dc ope , quantum fieri r terat , succurrere coacta fuerint i quod essent derelictae a republica , adeoque aliun
de praesidium petere haud potuerint. Hoc sensu haec remedia diei possunt extraor Hisnar aspro statu illorum temporum quodammodo necessaria , qtiae tamen post ea,ubi mi- nudi necessaria videbantur, facta sunt o vinae a ad augendam epist porum aucto
tio conreis Ea ens ad re eni clerumque gallicanum, in qua id agebant patres hujus concilii, ut de eta Basil n-F.t suseiperentur in Gallia. Hac do causa Rex eonvocavit hane Synodum, e ut ipse praeselit & postulata legatorum conm. eilii Basileensis examinavit.( si imprimis curia Romana sub PIO
II tam frequentibus precibus apud LU Do- VICUM XI. egit, ut animum eius flectem. ret, ' dioloma, quo tragia utica ab oreretur, daret, quo facto vulnus gravi climum inflictum fuisset, nis cur a part menti Parisiensis intercessiiset.
26쪽
eerx runt. Sed ex his novis se eessionibus id utilitatis redundavit in Ecclesiam
ut omnium animi, licet sero; serio tamen converterentur, non ad fidei quidem , quae variari nequit, sed morum & disciplinae Ecclesiasticae emendationem. Resumptum est studium antiquitatum Ecclesiasticarum, veterumque canonum longa oblivione sepultorum. Inde manavit sancta illa saluberrimaque reforma tio concilii Tridentini, quo damnantur corrigunturque sequiorum saeculorum abusus plerique; dispensationes autem & privilegia constringuntur, ae insulae episcopales exaltantur . Renovatio antiquorum canonum sanctissimorum hi jus concilii seopus & labor suit. Ejus deereta circa doetrinas in Francia ultro recepta fuere, veluti ex concilio Oecumenico profecta; sed quae ad disciplinam spectant, usque ad hoc tempus, Cleri Francici intensa flagitatione posthabita, non attenduntur ( J. Non quod ea non satis pura censeretur quipse maximam partem statuto ordinum Ble sensi inserta; sed quod resormatae re-igioni addustri civibus, multisque eat holi eis praesertim magistratibus, aliquid dandum esset, qui in iis plurima nostris libertatibus inimica deprehendebant. Atque hae sunt origines , progressus & reliqua lata juris Ecclesiastici inde ab Eecies at incunabulis usque ad haec tempora,
De Diosionibus Iuris Ecclesiastici.
I. TIN lversum jus Eeelesiasticum dividitur in ius Adinum dc lumanum; stat et ,
in ju s naturale (i & positivum (a . Ius naturale est lumen rationis Adita .a,ta de eo, quod Deo debemus & hominibus. Hoe etiam est jus divinum, quia nil , Deus est auctor naturae, dc rectae rationis regula ejus est aeterna sapientia . IIus divinum positivum est, quod Deo pineuit hominibus praeseribere, sive rationem ejus revelaverit, sive minus. Continetur autem scriptura veteris &novi testamenti, & per traditionem Eeelesiae explicatur (b . Hujus juris major( i J Sine dubio ergo regna , quae adhue pontifiei parent, multum Luthero sese debere profiteri coguntur , quod adeo inhael a st illa inaniens a pontificis potestas, ut hodie inanes sine viribus irae eius habeantur. Praeterea quid utilitati a ex hae resormatione in rem literariam , jurisprudentiam , di Philosophiam redundaverit , nemini obscurum esse potest , tit vel Lutheri hostes beneficii hujus ini. Die mores esse non deberent . ( Hasce ningas rese Ilere non est institutum quis fuerit Lutherus compertum est, quaeque dogmata disseminaverat, innotest te. uero h dolor i Erroribus suis utinam haud unquam creditum esset. 3i et Hane adhuc hodie praerogativam,
aeriter defendunt reges Galliae, qIod concilioru in decreta vim Io oum rene mearum in Gallia demum sortiantur ex rem
I a pubi catIone atque promu Igatione . Hac destituta nihil roboris habent. Ceterum non potuisse recipi concilium Tridentinum, salva regni Galliae libe tate,
res ipsa loquitur, quippe quo admodum imminuta est . Legati ab H ENRICOII. & CAROLO IX. ad hoc conciliumniis r graviter eonquesti sunt de iuribus
regni violatis, adeo ut tandem secesserint . vid. Paulum Sarptum n boor. cyn e I Tr d. p. m. rsis. I eqq.(s Rectissime auctor jurer natura doctrinam quoque ad iuras eces s ad c
ambitum trahi in quippe quod saniora tradit dogmata , demonii tantia bas tum re- Og on t aae flatum e D lem, de quo Peculiari libello edisseruit PUFFENDO FIUS. Cultior omnino jurit Eciaesi V
e sacies apparuit, postquam irarII natura capita ad illud transferr coeperunt,
c. s. ex Basilio de SP. S. c. aris Disiligod by GO Ie
27쪽
I Tars I. Cap. II. de Diti ionibus
jor pars revera est jus naturale, quod Deus tempore Mosis populo suo in seriptis commendavit, quoniam in hominum mentibus exoleverat. (a . . II. De ea logus est juris hujus naturalis compendium, omniaque vetetis . Te- ire is, samenti praecepta moralia sunt ejus explicationes. Equidem plures iis mistae sunt leges cerem Omales, quarum nonnullis Iudaei procul superstitione vicinatum gentium habebantur; nonnullarum autem rationem ignoramus. Illud tamen in universum consat, necessarias eas fuisse ad continendum populum illum
indoeilem & rebus externis addictissimum in ossieto, in iisque Iatuisse figuras rerum novi Testamenti (bl. Quare postquam Jesus Christus venisset,
ut veritatem nos aperie doceret, figurae evanuerunt, caerimonia que cestarunt.
Ille enim legem Dei reddidit absolutam, cunctaque reduxit ad jus naturale de ad primaertiam institurionem . t ( cris , is IlI. Unde patet, jus divinum naturale esse immutabile, quoniam idea r
natu isti, tionis aeque omnis variationis Expers est, ac ipse Deus, in quo solo ea aeternum subsellit. Sed ius divinum postivum mutabile est, conformatum quippe utilitati hominum in certo statu viventium. Ejus itaque durationem non nimsi Deo revelante novimus ejus auctore. Ille vero declaravit, fore, ut vetus foedus novo tollatur id) ; sed Christus nulli bi dixit, ante suum ultimum adventum quidquam mutatum iri . . . , . IV. Ius humanum est multo mutabilius, non solum pro neeestitatum, qui- ,-- ,-- bus mederi cupimus, diversitate; sed etiam quod procedente tempore comperimus optimis remediis nos usos non fuisse. Hoc jus humanum positivum, si scriptis conceptum, vocatur constitutis; si non scriptum, consuetudo (i se . Sic constitutIonum nomine veniunt omnes canones conciliorum, decreta pontifim si eum & Episcoporum, regulae monachorum, ceteraeque leges Ecclesiasticae omnes, sive generales sint, sive partieulares. Quod autem praeterea consensu tacito soloque usu receptum invaluit, consuetudo appellatur. observanda autem
non nisi consuetudo laudabilis h. e quae non in sanctiones juris divini di in consitu tiones universales impingit. (
si Id auctor egregie demonstrabit peeu- (s 3 H ec flamium , sue draliari libello gallice de Moerant Ii v I in tim sciati x sive sine scriptis conceptum, est conscripto , in quo agrestis & durissimi hu- pubI cum & vatum. Illud breparc. amjus populi peculiares rationes evolvit. statumque occlesiae , quatenus rem I. com(x Ita sine dubio recte si ibducit ra- stituit, atque cle I mpepant f iura rectiones Auctor doctissimus ; non aeque ve- picit. Hoc vero causas privatorum ec ro Ecclesia Romanae. Noto notius est l. clesiasticas, v. e. ius patronatus, bene fi Universum sere sacerdotium cum cultu cia dce. Illud ptinet patum tenet in Futes . e viti eo tractum esse ad statum novi canonico . testamenti , cum stabiliendae hierare hiae ( Nee oecosiam gravat, seu ratio- dni dum interviret E. decimas, obla- nibus Eccles si est status non adversatur. tiones di primitias similiter, ex veteri quidquid eum, his pugnat , illaudabile findere repetitas suisse, & se eundum le- minusque tolerandum judicatur. Contiae-ges eius adhuc hodie aestimari et s. imo ludo investiendi praelatos per anctulis face rumorum doeirina eum vot , aliisque di baculum, regaliorum , spoliorum , pr inde dependete a. denique totus eu u, in Iarum procum, &c. illaudabilis imo aeremon acta hodie ita adornatus est, ut damnabilis iudieata, quod cum rationi- apparatu suo & pompa veteris Ie ei a solen- bus regni ecclesiastici. pugnaret e Loraenia longe superet, contra. Christi doctria enim mores sunt, quos Papa cum cierinnam. Job. IV. o. s. . approbat. MAII vero, quos im rob e -
28쪽
V. Ius divinum omnes atque fideles obligat ta). Ius humanum latius valangustius patet pro auctoritate conditoris , ac consensu eorum, qui id adis miserunt . Conciliorum arcumenicorum canones ubique sunt observandi , exiseeptis locis , qui , quod a labe disciplinae t maci i mansere , iis non inodirent , vel contraria utuntur consuetudine , quae sine maj'ri malo abro. rari nequit , ac juri divino non repugnat. Conciliorum particularitim ca- γ , ista, vnones & Episcoporum decreta regulariter extra provinciam vel dioecesin
non protendunt obligationem; sed saepe fit, ut aliae Ecclesiae sua sponte ii, se subjiciant, quo pacto fieri possunt regulae universales t l. Est enim totum il- Iud tegimen Eeclesiasticum lene & caritate temperatum , alteraque Ecclesia alterius leges, sibi utiles, volens lubensque amplectitur. Vicisti m aegre non fertur, si qua Ecclesia privatis suis institutis utitur, si forte non sine diseriis mine ad legem communem reduci posse videatur. Sola fidei doctrina & j
ris divini leges per omnia sunt uniformes. I. Iam utut Ecclesia semper novas leges condere possit; ea tamen pote-sas non est arbitraria, neque homines ea pro suo affectu ac lubitu abuti queunt. Coneilia enim particularia tum demum canones conceperunt , quando certis depravationibus medendum erat ('. Generalia autem extra ordinem conve- .nere, ac plerumque paucos canones prodidere . Propterea Eeclesia Romana , o Z. ret decem priora laeula nullos canones sanxit , & decretales, illo spatio a Pon- noti f....tificibus seriptae fuere ad Episcopos alios, ut eos canonum docerent argumenista & ineu Icarent observantiam ( 33. Ipsi patres, qui sive in conciliis, sive per
poeuliares constitutiones canones fecerunt, eo ipso Christianis non voluere novas leges imponere, sed tantum legem Dei di,traditiones apostolicas explieare.
t ) repressis aberrationibus, quas gliscere animadvertebant (. . Hi ne pontifi- eum constitutiones & couciliorum decreta citationibus scatent, ct concilii Tibdentini prope verba singula ex scriptura, canoni has dc ratrum . scriptis hausa sunt. VII. Saerae igitur scriptura maxime omnibus Christianis habenda est lex palmaria, quam pasto es veluti normam actionum tuarum sequi debent. Qui ei multum operae dederit, inveniet regulas, ex quibus lacile dijudicabit ea sus partieulares. Atque hoc modo sacra scriptura usi sunt Cyprianus, Augustinus, Gregorius M. ac reliqui Paties. Maximusque horum scriptorum usus et est, ex iis percipere, quantum in scriptura lateat, quodque nostram essueret diligentiam, qui tanto studio eam non meditati sumus (si. D. .
VIII. raras Qui equid autem hos alit, turpe di irra- sulti de rebus ambiguis seeundum ju/tionabile censetur . eoaes tutum pronunciarunt, & se quoques i Maxime si in radicem Iegum uni- ea nonibus antiquis & jure ec Iesiast eo eonis versaliter obligantium transseruntur . Sic FItuto teneri agnoverunt . Io: Launo i postquam ea non es Laodicent, Gangren- P. III. V s. 3.ses , Neo-Caesarienses die. in eoscem ea- ( uel potius quaestiones controuer- nonum vn versae ere esiae, & Africani in fas decidere ex traditionibus apostoli eis T Ionni Ex gu eoue DFon m con tecti sunt, cerebrinis. Cum certamen esset inter A fiae un versaDum legum vigorem acceperunt. minoris ceterasque Ecclesias de tempore(23 Uel etiam pro reducendo anti- celebrandi Pascha , tam illae, quam ce- quorum canonum usu, desuetudine fere terae Eeclesiae ad tradmones aposODeaes extincto. laborari deberet, id quod plu- provocarunt neutra pars tamen eas prora coiicilia particularia, maxime episco- bare potuit . Socrates lib. V. bis. ue .
( s ) Breviter nihil noviter eonstitue- ( s Quid vero desideretur in hoc praerunt in epistolis suis Pontifices, sed con- iudicio, alii jam notarum. Corruptam
29쪽
I Pars L Cap. II. de Disisionibus
jor pars revera est jus naturale, quod Deus tempore Mosis populo suo inseriptis commendavit, quoniam in hominum mentibus exoleverat. (a his , vi a U. Decalogus est juris hujus naturalis compendium, omniaque veteris Testamenti praecepta moralia sunt ejus explicationes. Equidem plures iis mistae sunt leges ceremoniales, quarum nonnullis Iudaei procul superstitione vicinarum
gentium habebantur ; nonnullarum autem rationem ignoramus. Illud tamen in universum constat, necenarias eas fuisse ad continendum populum illum
indocilem & rebus externis addicti stimum in ossicio, ( in iisque latuisse figuras rerum novi Testamenti (b . Quare postquam Jesus Christus venisset,
ut veritatem nos aperte doceret figurae evanuerunt, caerimoniaeque cessarunt.
Ille enim legem Dei reddidit absolutam, cunctaque reduxit ad jus naturale dc ad primaevam institurionem . t ( c his , vi III. Unde patet, jus divinum naturale esse immutabile , quoniam idea r
narti ale, tionis aeque omnis variationis expers est, ac ipse Deus, in quo solo ea aeter- . ' num subiit it . . Sed jus divinum positivum mutabile est, conformatum quippe utilitati hominum in certo statu viventium. Ejus itaque durationem non nims Deo revelante novimus ejus auctore. Ille Aero declaravit, fore, ut vetus
foedus novo tollatur (d sed Christus nulli bi dixit, ante suum ultimum
adventum quidquam mutatum iri . . . , - l V. Ius humanum est multo mutabilius, non solum pro necessitatum, qui- humatiuin bus mederi cupimus, diversitate ; sed etiam quod procedente tempore comm Perimus optimis remediis nos usos non fuisse. Hoc jus humanum positivum, si scriptis conceptum, vocatur constitutio; si non scriptum, consuetudo (i) e . Sic consitutionum nomine veniunt omnes canones conciliorum, decreta pontifim meum & Episcoporum, regulae monachorum, ceteraeque leges Ecclesiasticae omnes, sive gerierales sint, sive partieulares. Quod autem praeterea consensa tacito soloque usu receptum invaluit, consuetudo appellatur. Observanda autem
non nisi consuetudo laudabilis h. e quae non in sanctiones juris divini & in consitum tiones universales impingit. (
si Id auctor egregie demonstravit pecum liari libello gallice de morsius draelitnrtim conscripto , in quo agrestis & durissimi hujus populi peculiares rationes evolvit. xj Ita sine dubio recte subducit rationes Auctor doctissimus i non aeque vero Ecclesia Romana. Noto notius est I. universum fere sacerdoti rim cum cultu saevitico tractum esse ad statum novi testamenti , cum stabiliendae hierarchiae admodum inserviret e t. decimas, oblationes di primitias similiter, ex veteri foedere repetitas suisse, & secundum leges eius adhuc hodie aestimari et s. imo sacrisicisoriam doctrina cum volses aliisque inde dependet: a. denique totus cutius caeremon aD; hodie ita adornatus est, ut apparatu suo& pompa veteris testis solennia longe superet, contra. Christi doctrii, nam. Job. IT EI. 23.
publicum & Patum . . Illud h 'arcis amstatuitaque ecclesiae , quatenus rempublis con- si ituit , atque eia I mperant f jura recpicit. Hoc vero causas privatorum ec clesia sticas , v. e. ius patronatus, beneficia &c. Illud principatum tenet in jure
( Nec ecclesiam gravat, seu rationibus Ecclesiast e/ statur non ad ver satur.
Quidquid cum his pugnat , illaudabile
minusque tolerandum judicatur. Consuetudo investiendi praelatos per iannuIrem di bisculum , regaliorum , spoliorum s pr/mariarum praecum, &c. illaudabilis lino damnabilis iudicata, quod mam rationibus regni eccletiastici pugnaeret e nomenim mores sunt, quos Papa cum clero approbat . mau vero, quos im robat . . C Quic
30쪽
V. Ius divinum omnes atque fideles obligat (a . Ius humanum Iatius udi langustius patet pro auctoritate conditoris , ac consensu eorum, qui id adis miserunt . Conciliorum oecumenicorum canones ubique sunt observandi , exiseeptis i is , qui , quod a labe disciplinae intacti mansere , iis non indigent , vel contraria utuntur consuetudine , quae sine majrari malo abro- 'gari nequit , ae juri divino non repugnat. Conciliorum particularium ea. non es & Episcoporum decreta regulariter extra provinciam vel dioecesin non protendunt obligationem ; sed saepe fit, ut aliae Ecclesiae sua sponte ii, se rami , subjiciant, quo pacto fieri possunt regulae universales s i. Eil enim totum illud regim n Eeclesiasticum lene & caritate tempetatum , alteraque Ecclesia alterius leges, sbi utiles, volens lubensque amplectitur. vicissim aegre non fertur, si qua Ecclesia privatis suis institutis utitur, si forte non sine dilatimine ad legem communem reduci posse videatur. Sola fidei doctrina & juris divini leges per omnia sunt uniformes. I. Iam utut Ecclesia semper novas leges condere possit. ea tamen potestas non est arbitraria, neque homines ea pro suo affectu ac lubitu abuti queunt. Coneilia enim particularia tum demum canones Conceperunt , quando certis depravationibus medendum erat i . Generalia autem extra ordinem conve- .nere, ac plerumque paucos canones prodidere . Propterea Ecclesia Romana Fri Ciaret de eem priora laeula nullos canones sanxit , ct decretales, illo spatio a Pon- n.. s....tificibus seriptae fuere ad Episcopos alios, ut eos canonum docerent argumen inta de ineu Icarent observantiam l. Ipsi patres, qui sive in conciliis, sive per poeuliares constitutiones canones fecerunt, eo ipso Christianis non voluere novas leges imponere, sed tantum legem Dei & traditiones apostolicas explieare. t.) repressis aberrationibus, quas gliscere animadvertebant (b . Hinc pontifi- eum constitutiones & couciliorum decreta citationibus scatent, de concilii Tridentini prope verba singula ex scriptura, canonibus & ratrum seriptis hau .sa sunt.
maria, quam pasto es veluti normam actionum suarum sequi debent. Qui ei multum operae dederit, inveniet regulas, ex quibus facile dijudicabit ea sus partieulares . Atque hoc modo sacra scriptura usi sunt Cyprianus, Augustinus, Gregorius M. ac reliqui Patres. Maximusque horum scriptorum usus est, ex iis percipere, quantum in scriptura lateat, quodque nostram essue rei diligentiam, qui tanto studio eam non meditati sumus (s . Deris AD,
Quicquid autem hos alit, turpe di irrationabile censetur. s i Maxime si in radicem legum universaliter obligantium transferuntur . Si epos quam ea non es Laodicent, Gangrenisses , Neo-Caesarienses die. in eo Icem ea nonum ran Dersae recialia, & Africani in D Iondis Exuu colle. On m eon tecti sunt, tin te sanum legum vigorem acceperunt.( vel etiam pro reducendo anti quorum canonum usu, desuetudine fere extincto. laborari deberet, id quod plura concilla particularia, maxime ep ic patia, docene.(s Breviter nihil noviter eonstituerunt in epistolia suis Pontifices , sed consulti de rebus ambiguis secundum si
combruium pronunciarunt , dc se quoque ea nonibus antiquis & jure ecclesiast eo constituto teneri agnoverunt. Io: Launo ius P. III. epes. Di vel potius quaestiones controverissas decidere ex traditionibus apostoli eis cerebrinis. Cum certamen esset inter A fiae minoris ceterasque Ecclesias de tempore eelebrandi Pascha , tam illae, quam ceterae Eec Iesiae ad trad idoner apostol casprovocarunt , neutra pars tamen eas probare potuit . Socrates Db. V. b . et re
( s Quid vero desideretur in hoc praeiudicio , alii jam notarunt. Corruptam