장음표시 사용
241쪽
De excommunieatione. 22srigorem certis restrictionibus temperarunt. Ipse Gregorius coniuges, liberos, servos excommunicatorum item qui ex ignorantia vel necessitate , veluti emendi vel eleemosynae caussa cum ipsis commercium haberent , excipiendos esse cen
IU. Excommunicatio ob communicationem cum racommunicato inflicta , minor vocabatur , &ioperabatur abstentionem a sacramentis , non ab eccleli, &convictu fidelium : quo factum est . ut excommunicationes non serperent in infinitum. Interim excommunicatorum fuga imperata multum incommodi habuit ratione excommunicationum ipso jure dc generalium. Unde concilium Basileense ( b declaravit, duplicis generis excommunicatos vitandos esse , eos videlicet, qui nominatim & solemniter excommunicati essent , di quorum excommunicatio tam certa euet , ut de ea nullo modo dubitari posset. Quod deere tum a
Martino V. confirmatum pragmaticae nostrae ( c 3 & concordato ( d insertum
v. Concilium Tridentinum novas restrictiones adiecit , agnovitque , excommunicationem , si non sobrie det circumspecte administretur, contemtam noxiamque fieri. Et primum quidem monitoria ad revelandum non nisi urgente neces ita te & post maturam deliberationem decernenda esse voluit ab episcopo , qui nihil in hac re auctoritati magistratuum dare deberet. Deinde praecipit, nequis episcopus hoc remedio abutatur ad Compellendos homines , ut episcopi mandatis obtemperent, si alia ratione , veluti bonorum subtractione , arresto de per brachium saeculare id assequi valeat. Simul tamen magistratibus praecipit , ne epita copum impediant in excommunicatione , ne eum ad absolutionem cogant , velius de caussa excommunicationis cognoscendi sibi arrogent. UI. Universum autem excommunicationis negotium hodie ita se habet . Primum requiritur sufficiens caussa in jure expressa, vel saltem publicum scandalum , quia agitur de poena omnium spiritualium maxima instigenda . Defectus caussae iniustam reddit excommunicationem, quae tamen reverenda est e ) . Qui excommunicationem pronuntiat , jurisdictione instructus este debet & praemittere tres admonitiones , ( r intervallo bidui singulas proponendas ( f ) . Sententia scripto consignanda est, sua nomen personae & cauda exprimenda ( g . Nomina postea in ecclesiis recitanda & portis assi genά sunt , ut vulgus norit , quos vitare debeat. Si in ecclesiam veniunt . expellendi sunt ; si hoc fieri nequit , cessandum est a divinis & ex ecclesia fugiendum . Haec observanda sunt ratione
VII. Sed excommunicationes a lege ipso facto incurruntur , simulatque peccatum pronunciatas, vel alio ut plurimum vitio. Iaborantes, ut recte huc applicaverit PAol. o vulgatum illud saepe majut es peccatum Fuisura, quam M peccat , de quo De Zi jud earum. Illud veto praecipue hieonsiderandum est , a ponti flee Romano Tam tione mpero tempora Di di inde dependentium jurium hoc fulmen adhibitum fuisse, de quibus alias armis decernitur. In se iudicea iii propria causa semet constituerunt, is quidem in causa mere e III , faerular , di tali , in qua principes superiorem non a) C. I a. q. 3. c. I .
habent, & in qua Panae ut prInc pes saecu- aret procedere debuissent. i Ut vel pareat , he eontumac ampurget, vel ob er men Ommrasum sat ista elat. Illa quaeritur in nobedient ia , quando decretis papalibus vel episcopalibus mois rem gerere nolunt , quae in propria causa ut plurimum decernuntur . Sat amo colloeatur in paena a iudice ecclesia ilico praeseripta, aliisque remediis ad indemnitatem potissimum pertinentibus.
242쪽
226. . Pars III. Cap. m. tum commissium est. Sic simoniacus, sic qui clericum percussit , ex eo facto ab ecclesia abitinere & absolutionem petere debet et quod ex formula proclamationis manifestum . Haberetque reus , quod sibi imputaret , si absolutio differretur , quippe quae nemini, qui ad ossicium redit, denegari solet . Sed has nemo observare tenetur, nisi qui eas noverit, quarum multae sine culpa ignorari potant . Tantus enim est excommunicationum a lege vel ipso facto numerus; ( 1 ) ut neruidem solertissimi canonum interpretes cunctas enarrare audeant. In solo sexto ecretalium numerantur XXXII. ( a ) In Clementinis L. ( b ) In bulla in coena domini XXI. ( c ) In ceteris pontificum constitutionibus infinitae; ne quid dica inde constitutionibus synodalibus , mandatis episcoporum & regularium sta tutis . Sed in antiquis canonibus in decreto dc decretalibus vix XXX. reperiuntur ,
quae tamen si recte ponderentur, maximam partem non excommunicationem mis
so facto , sed ab homine convictis infligendam, indigitant. Neque est, quod aliter interpretemur verba celebratissimi canonis, si quis suadente diabolo ( d ), quo di
citur, eum , qui in clericum vel monachum violentas manus intulerit , anath matis vinculo subjacere , si scilicet convictus ad condemnatus fuerit . Interim glossa id explicat de excommunicatione ipso facto incurrenda, quae opinio vulgo
I. TNterdictum est prohibitio in certo loco , veluti civitate, provincia, regno,
I divina ossicia vel sacramenta celebrandi, aut certas personas ad ea admit tendi, quocumque tendant. Prius locate . posterius personale ; utrumque conjunctum mixtum vocari solet. Haec censura atque ac excommunicatio generalis primis
saeculis inusitata fuit ( a J, si haereticos aut schismaticos, ab ecclesia secessionem manifesto facientes, exceperis. Nam a ceteris peccatoribus , qui nominatim excommunicati non essent, Christiani non abhorruerunt ( e 3 . In primis hoc sibi commendatum habuere epilaopi , ne facile peccatores, qui tanta potentia tanto
que( x J Et tamen nihil magis a tramite
iustitiae abit, quam haec excommunicatio squippe quae moninem defensionem delinquenisti adimit, inauditum condemnat , di iugum intolerabile hominibus imponit , ut recte PADLo e t. l. e. t. iudicat . Quo ningis
numerus hujus excommunicationis crevit seo magis decrevit justitia, & imperium ecclesiasti eum incrementa cepit.( a ) Revera quaedam exeommaen caldon rratio in InierisDo latere videtur , nisi quod effectum suum etiam extendat ad innocentes. ob culpam regum nonnunquam interum regnum interdicto subjectum fuit , une unice in finem , ut subditorum , ob aera ademta, animi exulcerati in regam eo magis irritarentur, ad rebellionem disponerentur , is pro hac sedanda rex per indirectum cogeretur voluntati Papae obtemperare. Hi fuere tristes effectus liberalitatis regum erga pontificem , qua ipsi omnium sacroruin liberam dispositionem concesserunt , quo facto, in ejus arbitrio fuit, eorum usum pro lubitu iis adimere . v. SPONDANUS n eon: n. Baron. ad annis X gy8. nti. g. ubi hoc declarat interdicto , Galliae toti inflielo , ob regis contumaciam squae, postquam per novem menses duravit, tandem uni versam Galliam, secundum votum pontificis, ad seditionem contra regem excitavit , quae aliter se dari non potuit, quam postquam Rex voluntatem suam pontificia voluntati submisit .
243쪽
qUe numero erant, ut nul Ia correctio speranda, sed rebellio Ac mani sestum schisema metuendum effet, ab ecclesia segregarent ( a ) . Idque ex consilio Augustini, ( b ubi addit, populum magis doctrina, quam imperio; exhortatione, quam
minis regendum , dc severitate adversus singulos peccatores utendum eme . Laudat caritatem & prudentiam Cypriani , qui a communione cum episcopis, quos avaros, usurarios , alienae rei uturpatores increpuerat, non abhorruit , carpitque
rigorem iuvenis episcopi , qui ob delictum domini totam familiam excommunicaverat ( c ). Fatetur tamen, magni nominis episcopis interdum aliud placuisset a ), quale exemplum in Basilio ( occurrit , ubi contra plures raptores eorumque familias, dc contra oppidum , quo fugerant , fulmen emissum legitur . Sed nulli bi legimus , Constantium aut Valentem imperatores , licet haereticos Accatholicorum persecutores , excommunicatos vel ab ecclesia adeunda , prohibitos suille. Quae antem adversus Anastasium dc Leonem iconoctas ain excommunicatio pronuntiata legitur, ad subditos eorum haud porrecta fuit. II. Primum interdictorum usum exeunte saeculo VI. demum deprehendo , quo ithbat fGREGORIUS Turonensis plura refert exempla episcoporum , qui ob crimina cuiu in atrocia imperarunt cessationem a divinis , ut ecclesiae in luctu conlii tuerentur gna ec: Ie (fl . Sed inde a Gregorii VII. temporibus invaluerunt excommunicationes gene-FArales , dc interdicta ob crimen a principe commissum. Nam excommunicato imperatore vel alio principe, omnes ejus fautores & assecla: h. e. omnes subditi , In obedientia perseverantes , excommunicabantur . dc totum regnum interdictos 1 ) verberabatur, ut ceteri etiam, ne poenam criminis ipsi ferre cogerentur ,
ad rebellionem excitarentur . Similiter episcopi ob inobedientiam. dynastae vel magistiatus civitates interdicto perculerunt e quod saepe factum , quum dynasta vel civitas quemdam excommunicatum expellere detrectaret ( g i. oed experiem tia docuit, rigorem istum plus damni, quam utilitatis adferre ecclesiae. Innocentes loco nocentium plectebantur , quippe divinis ossiciis dc sacramentis privati( h . Successu temporis populi callum obducentes despicabantur sacra, quorum nullum super exercitium, nulla significatio . Glossa ( i ) memorat , quamdam Marchiae Auconitanae civitatem tam diuturno interdicto oppressam . ut homines triginta dc quadraginta annorum, qui missam nullam Telebrari viderant, presby-eteris celebrantibus illuderent . Interdum populi , tantae ignominiae impatientes , in seditiones dc ad vim publicam accendebantur. Unde interdictorum moderamim ne opus fuit. III. Quare principio baptismum infantum dc morientium poenitentiam exce- - 5, --ptam legimus. Deinde regularibus id indultum novimus. ne interdicto generali An.& ipsi involuti intelligerentur, quibus in liuis Ecclesiis divina ossicia , sed clausis ianuis, dc sine cantu ac campauae pulsu, peragere licuit . Nonnamquam Conm tur .ciones poenitentiales habitae, confirmatio de viaticum datum , missa minus solemnis lingulis dominicis , sed clausis portis de remotis excommunicatis, celebrata
i x o Saepe tamen etiam regna interdicto trotiani in principes vibrare noluerunt , ad subiecta sunt sine excommunicatione regum graviora mala avertenda, quo casia inser di- nominati ni tacta . Etenim potuit rex a x- ctorum usum Edhibuere: quAndoque utro coni municari , salvis sacris subditorum e qua fulmine usi sunt, prout rationes Pra qu ndoque etiam mininatim excommunica- lentis status id permiserant.
244쪽
t a j . Denique administratio poenitentiae, minus solemnis Missa , quotidie et solemnis autem quater vel quinquies in anno festis celebrioribus permittebatur
h t di- IU. Poena eorum, qui interdictum violant, est excommunicatio ( I J . Interetum ipso dictum autem iisdem solemnibus ac ex communicatio pronuntiatur scilicet e scripto, expresso nomine dc causta inserta , praeviisque tribus admonitionibus . Idis caerimoniis non opus habet cessatio a divinis , quae sine iudicis decreto casu contingere potest, veluti si polluitur ecclesia. Sunt constitutiones, quibus in te dictum ipso facto in certis casibus; sunt, quibus suspensio ratione clericorum stabili tur . Unde haec dii inctio, ut ipso facto vel ab homine , i. e. lege generali vel judicio particulari incurrantur, tribus hisce censuris, suspensioni, excommunicationi & interdicto communis est.
ou, pe- I. CVperest, ut dispiciamus, quibus modis censurae tollantii r . Eae igitur , quarienua sit ira a judice pronuntiatae sunt , non nisi ad'm auctoritate , i. e. ab ipso judi
ce, ejus succet Iore , delegato , vel superiore, iurisdictionem habente , relaxari, postunt. Quae a lege inflictae , a judice ordinario , immo dc a presbytero , qui absolutionem sacramentalem administrandi potestate gaudet , remitti possunt runde sere generalis omnium sensurarum absolutio pratinitti solet . Sed presbyter ab eis liberare nequit , quae episcopo vel papae reservatae sunt . Excommunicatio minor Per quemcunque presbyterum adprobatu in tolli potest , dc quilibet Presbyter, etiamsi approbatus non sit, in articulo mortis, ut omnia peccata, sic omneS ceu suras remittere potest. Absolutio autem debet este libera , nec magistratus ( a ) vi compellere debet presbyterum ad absolutionem e nam qui absolutionem vi extortam impetrat, novam excommunicationem incurrite quod sequioribus temporibus, quibus rigor regnavit, saepe contigit ( c 3 . Quum censurae correctionis caussa infligantur , absolutio petentibus non deneganda est , si morem gerunt, ecclesiaeque ac ei, quem offenderunt, satisfecere. Sed novistimessatis visum , si jurejurando vel cautione praestita id Promitterent. , --m,iis II. Aliud de dispensatione irregularitatis seu de restitutione clerici exauctorati. .ernorum dicendum, quae iure peti non potest de cujus exempla veterioribus rariora fue-Pra fili , re. Sed hodie irregularitates , suspensio ac ceterae censurae eodem censu habentur , & ob ea suum pontifici reservatorum numerum immensum auctum absolutiones frequentantur . Distinguendum ergo inter censuras & irregularitates ob peccatum occultum & publicum, quod scilicet ad forum contentiosum deferri potest
De occultis , licet pontifici reservatis, episcopi absolvunt auctoritate concilii Triden-( t In clericis operatur servMIardi Pt m squae tantum terrorem iniicit, ut, ne postea ad ossicia sacra prorsus inhabiles fiant , sponte & Iubentes a functionibus suis ab-st in ea n r. c. g. X. de posui. praelat.( et Utpote cui omnem cognitionem amdeo ademerunt , ut v m facere dicatur , si
justo mper o reluctantas cogat ad absolutionem . . Et tamen ex antiquitatibus liquet , absolutionis vigorem olim multun
dependisse a regibus , adeo ut quos hi ad osculum suum receperint, pro absolut i h biti fuerint.
245쪽
. ' De avolationitas. 3 aro demini ( a ): de publicis Romam eundum, aut Roina mandatum ad episcopum
vel vicarium generalem arcessendum. Quae mandata in Dataria simplici signatura expediuntur & ab agantibus in rebus eliciuntur . Eodem modo irregularitatum publicarum dispentationes impetrantur et nem occultas etiam episcopus in foro conscientiae remittit , excepto homicidio voluntario . Sed etiamsi clericus Romae criminis veniam impetrarat, ea tantum delicti communes poenas sufflaminat ; nam in casu privilegialo nihilominus poena locum habet , cui remittendae moribus Francicis rescripto principis opus et . III. Quum stricto canonum jure excommunicatus infamis sit , nec personam sandi in judicio habeat; anceps disputatio fuit , qua ratione absolutionem pete- a re possiet. Unde natae sunt absolutiones ad cautelam ( b ) . Qui iniuria se excom- iam o id municatum contendit, eaque de re in prima aut secunda instantia discussionem suscipere cupit , hanc absolutionem ante omnia petit, quae ad cautelam ( I 3 vocatur , quoniam qui validitatem excommunicationis impugnat, absolutione opus non habet, nisi ad cautelam , ne scilicet excommunicationis exceptio et obmoveri pollit. Ex eadem caussa receptae sunt absolutiones generales stilo curiae usit
tae & singulis sis naturis dc bullis pontificiis insertae , ad enectum beneficii impetrandi , ne provisio propterea nulla a ceu latur et Nam si impetrans revera excommunicatus esset, expressa absolutione opus foret . Ceterum absolutio numquam praesumitur, si vel maxime excommunicatio centenaria fuisset , quia est poena sua natura perpetua, licet ex intentione ecclesiae temporaria. Qui annum in excommunicatione peragit , de absolutione securus , novo jure tanquam haereseo r( ν) suspectus in ius vocari potet . ( e . Sed hunc rigorem ignorant terrae a fidei quaesitoribus liberae.
I. Caepe numero contingere solet, ut sententiae in caussis cum civitibus , tum ore sitioo criminalibus sufflaminentur, idque vel per oppositionem vel per adpellationem. Oppositio , licet ( d ) prohibita, in pluribus dioecesibus viget, & Iocum habet , ubi vel sententia nuditatis vel processus vitii insimulatur , coram eodem judice interponenda . Appellatio autem Iocum habet , ubi sententia injusta esse censetur, speraturque fora , ut judex vel doctior vel iustior ex ipsis actis aIiam sententiam pronuntiet.
( i Explicat hanc doctrinam speciali tractatu , ToUR NE II US , advocatus Parisiensis, do absolutone ad eautolam , quem FRANCISCUS FLORENS iom. I. opem rum suorum n f inseruit . Credunt videlicet , appellationem contra excommunicationem non habere effectum fuspensioum , di ita stringera simpliciter condemnatum sui ut appellaverit et hoc posito , appellationem persequi non posset appellans, nisi mxerim & provolonal tor impetraret absohit lonem . Aliquando etiam , duntaxat quoadeertum effectum, haec absolutio indulgetur. ut in electione faciendrum , praesente nuncio
papall , fieri solet , n postea ei desectus
quidam opponi possit. Hunc in finem praemitti solet generatis abso tu quoad hunc
actum ab omnibus censuris, quas unus at terve forsan occulte contraxit.
( 5 3 Quod videatur exeommunicationis
vigorem in dubium vocare , di se haeresntavere , articulis fidei enim annumerata est doctrina de hoc fulmine, quo ecclesia Romana, ut fulcro primatio, indiget.
246쪽
II. Primi saeculis ut ceterae ambages , fic adpellationes fere ignorabantur ire sacris tribunalibus. Tanta enim episcoporum suit a toritas , tanta & tam manifesta in judicando sinceritas ac iustiti , ut Christiani eorum sententiis lubentes acquiescerent . Concilio quidem Nicaeno i a j statutu in legimus , clericum: depositum vel laicum excommunicatum ab episcopo , si id injuria factum existr-met, concilium provinciale I ) adire poste ; sed hoc in caussis levioribus factum, vel tribunal quodpiam , concilio provinciali luperius , constitutum fuisse , non Iegimus . Si episcopus concilii sententiam iniquam existimavit , convocati sunt ex vicinis provinciis plures ad concilium episcopi . Interdum episcopi vexati pa
pam implorarunt, quod ( b ) permisium. Quidquid hujus in Oriente factum sit,
per occidentem tamen ex eo tempore appellationes ad curiam Romanam frequentabantur, si Africam exceperis , ubi diserte cautum erat , ne per appellatione lites trans mare sererentur , e quibus sinceriori disciplinae exitium imminebat .
Cuius rei testes sunt CYPRIANUS , qui apud Cornelium papam appellationes accusat ( c ), & epistola concilii Africani, tempore Augustini , ad Coelestinuin
III. Ex quo falsae decretales receptae sunt, appellationes maiora incrementa ceperunt . Iis enim diversae archiepiscoporum, primatum, patriarcharum instantiae, quasi inde a saeculo II. usitatae, incrustantur omnibusque Christianis ad papatri sine medio adpellare permittitur. ( e uo factum est, ut curia Romana omnes caussas, etiam in prima instantia, ad se traheret, & in iurisdictione contentiosa, veluti in beneficiorum collatione, ordinarios supplantaret. Factum est, inquam , ut Romae admitterentur tadpellationes ab episcopo vel quovis inferiori judiceo misto medio. Factum est, ut admitterentur Romae adpellationes ab inter oculoriis; ac tum postea caussa Principalis, immo saepe caussa primae instantiae, evocaretur. S. Bernardus in epistola ad Eugenium pontificem hos abusus mascule perstringit , memoratque , connubium quoddam in ipso confirmationis articulo per appellationem frivolam turbatum fuisse ( f l . Idem consistorium cardinalium depingit tamquam tribunal supremum ,. decisione infinitarum litium occupatum , curiamque Romanam ipsam reis , actoribus, procuratoribus , sollicitatoribus, advocatis oneratam , qui ex tot orbe Christiano eo confluerent . Quumque Metropolitani & primates pontificis exemplum sequerentur ; appellationibus frivolis di frum( r Hune in finem quoque constitutum sedis Romanae traheret . Pia fraude hic
erat, ut bis in anno singulae provinciae cem provocavit ad eone , N ea I dispositio. lebrarent synodos , alteram, proxime ante nem, concilii Sardicensis canonem septimum quadragesiniam, alteram vero in autumnos falso hujus concilii nomine venditans. Tan- in quibus de querelis, contra sentcntias is vero patribus Africanis reverentia erga iniquas episcoporum motis, cognoscebatur . concilii Nicaeni canones erat, ut pollicerent a Parum tamen abfuit, quin ZoSia tur, sese morem ea noni gesturos , si con-DI US dolo bono Africanos ab hac senten- staret , eum pertinere ad concilii N icaeni: tia dimovisset . Nonnunquani depositi ap- genuinam collee ionent. Hunc in finem de .pellaverant in Asriea pontificem Roma. eret a legatio Constantinopolim di Alexannum , sed sine effectu et quod Africani epita driam ad perquirenda vera huius conel Illeopi ex adducta causa a prisco more haud exemplar la, qua redeuntes fraus aperte pamdesisterent. Pontifex , ut eorum animos in tuit, qua eircumvenire Africanos tentavideontrarium flecteret , anno X8. legatum ZoSIMUS . eons. P. de M ARCA C. suum Faustinum adi concilium Africanum S. Et I. I b. VII. o. is. mi sit , ut hujus consortes in sententiam
d) tom. a. concil. p. 6T . bim eccl. l. 2 . N. 6. II, 3 s. te c. I. D. 8o. c. i. a. D. 't. c. q. q. 3. c. 3. c. a. q. c. c. l. c. i. D. ID.
247쪽
De appellationibus. 23 Iec frustratoriis nihil frequentius , nihil magis tritum , nihil magis quotidianum
aetas illa vidit. Non soluin a sententiis , sed di a regulis procestus , ab actibus exirajudicialibus, ab interlocutoriis, a correptione episcopi , a superioris admonitione appellare solemne fuit. Admissae sunt appellationes vag e, nullo fundamento radicataei, appellationes a gravaminibus non illatis soluin , sed & inferendis . t Eaedem appellationes in plures annos extractae penitus in sentinam omnis generis fraudum di improbissimarum technarum Camarinam degenerarunt . Quod ex toto titulo decretalium de appellationibus manifestum est.. IV. His vitiis concilia Lateranensia duo sub Alexandro & Innocentio III. ex parte medelam adhibuere , prohibendo , ne in multis casibus particularibus , di generatim ab interlocutoriis, per definitivam repars bilibus , item a correptionibus ceterisque ad disciplinam pertinentibus monitionibus, veluti episcopi visitantis aut superioris . regulares increpaniis , appellaretur ( a ) - Concilium Basileenta se plus animi ostendit pro veritate , damnatisque evocationibus ad curiam Romanam, constituit ( b. , ut in locis quatuor dierum itinere Roma dissitis omnes caussae, exceptis majoribus & sedi apostolicae reservatis , a judicibus loci traciarentur ac definirentur. Item , ut appellationes semper ad judicem proxime superiorem, neutiquam autem , omisso medio , ad ejus superiorem , si is vel ma-Mime papa esset, deferrentur . Item, ut appellationes ad pontificem delatae rescripto committerentur delegato' in panibus usque ad conclusionem in causta inclusiime ; haecque omnia sub oren a nullitatis & expensarum . Hoc decretum in pragmaticam nostram ( c & in concordatum ( d ) relatum , eoque extensum est , ut caussa appellationis in partibus agitetur usque ad tertiam sententiam conformem , & quidem intra biermium decidenda ; neque a secunda interlocutoria conformi , nec a tertia definitiva conformi adpellare liceat. Quod jus a concilio
V. In Francia curiarum ecclesiasticarum processus secundae instantiae aeque ac primae per omnia similis est processui tribunalium saecularium, regiis quippe con
stitutionibus digestus (s . Apostoli seu libelli dimissorii, qui a iudice a quo im
petrandi , in usu esse desierunt , & appellatio infrumento interponitur ( a 3 , supplicatio autem vel Metropolitani mandato, quod est instar dimitariorum, introducitur . Si caussa in prima instantia viva voce tractata est, verbalis, si scriptis , appellatio in scriptis est et quo casu adpellans acta ad tabularium judicis ad quem , dc adpellatus sententiam exhibere tenetur . Quo facto terminus disceptationi praestituitur, quo appellans sua gravamina deducit , di appellatus his resepondet . Excussis omnibus meritis caussae , i. e. omnibus , quae cum in caussa principali , tum in caussa appellationis scripta & producta sunt , judex sententiam( i 3 Hoc modo quidem appellationum
abusus suo modo restrictus videtur , sed non penitus sublatus . Multis enim nodis ac anfractibus involutae sunt vulgatae disputatiores forenses , quae sintentia vim definitivae habere credatur , quodnam gravamen per appellationem a definitiva reparari non
possit 3 Qui faciles ad appellandum sunt ,
etiam facile talla fingunt , oirponunt, divariis coloribus incrustant f imo & judex superior facilis esse solet in admittendis ap-
pellationibus . In .le ES PEN P. III. jur.
ece . t t. lo. c. I. s. to ingenue fatetur,
parum hoc modo consultum Lisse abusibus appellationum tollendis , sed eos adhuc in judiciis eces enasticis vigere.( et 3 Quia appellatio instrumento interponitur, apostolorum iudicialium usus qoiescere debuit , quia instrunientum Notarii idem praestat , quod apostolorum munus discopus est. caus
248쪽
tia vel infirma inr, vel confirmatur. Ab hac secunda, imino dc a tertia, quarta& amplius, si tot instantiae sunt, appellare licet, usque dum tres trium dissi rentium tribunalium ( I l sententiae conformes latae sint. Quod nostri canonum interpretes ex jure civili ( a j hausisse videntur. Si appellans appellationem introducere, si appellatum citare negligit, post terminum appellationis introducendae, desertionis incusari; ante terminum autem appellationem , accelerandi caussa, introducere potest. Appellanti appellationi ex prelle vel tacite renuntiare licet. si sententiae obsequitur. Sed si appellatio introducta est , recedere nequit, niti per acquiescentiam, ( et ) de qua judex pronuntiat, quaeve mulctam
De appectatione tamquam ab abusu. . I. T 'Uo sunt appellationum genera , appellatio simplex, dc qualiscata , veluti appellatio a iudice incompetente . a denegatis apostolis , a denegata iustitia, ab ab usu. In Francia sola appellatio simplex propria penitus est judicis ecclesiastici , quippe quem solum pronuntiare pos e volunt , mim in prima instantia recte an secus causssa decisa sit . Qualificatae autem appellationes contra judices instituuntur, de quidem regis, tamquam canonum proteetoris di justitiae Parentis , nomine de auctoritate . II. Appellatio tamquam ab abusu est querela da iudice ecclesiastico, tamquam potestatis suae limites transgressio , vel aliquid contra iurisdietionem saecularem , aut generati in adversus libertates ecclesiae Gallicanae auso. Haec adpellatio quum reciproca esse debeat, eadem utilis foret, adversus judices saeculares . licet hoc
raris lime fieri soleat ( 5 3 . Hujus processus, qui Franciae proprius est, vestigia saeculo XIX. ineunte in Durandi, Mima tensis episcopi, querelis ( 3 de saec Iaribus( g Ita etiam benesidium trium eo or- actur 6'nr aiustit. Forma tamen hujus re m,um fenient arum in jure Romano aeei- medit seriis determinata, & ad certas regum Plendunt, ut n. in susticiant tres conformes Ias te lucta est, ut observat P. de MAR- sententiae, nisi in tribus divei sis instantita CA de C. S. o I. u.. I . c. is. c. I. Iatae fuerint: quando duae conformes in una Addit s. seqq. AUFRERlI n Ir. de po . eademque instantia feruntur, i quod iis in faetiL Dp. ecel. In reg. a. falsi Io. seqq. te foris contingit, ubi suppliaationes vel leu- stimonium, quo demonsttat, jam ante con terationes, coram eodem jud ce interpositae, eor datorum publicationem iurisdictionem re-Feceptae pro una tantum reputandae sunt tiam se rebus ecelesiasti eis immiscuisse, prisontentia. mo rab e nil ue I pr elator cor cor vel alior H. e. ut ius commune statuit , quoscunque at eu d si vel attentatur contra nisi appellatus consenserit i est enim appel- oc eia Ea i pensit conc Ira is pragmai camlatio semel rite inier posita beneficium Om- fan Donem. Deinde ub ec in Aca potes armae es ut appellato quoqua prodesse possit, ab uinti notoro sua jurisdiction/ tiei pote- quo pinguiorem adhuc in secunda inflantia sat . Seso cura etIam contra clericor conced serat sententiam. Proinde quia e: us interis sonipe cane uar am mera casu appellamast , sine eius consensu appellationi renun- t mr ab ab M notor o Dulgariter nuncupar clari nequit. Duplex ergo ea tempestate erat querela a( 3 Monuit enim , saeculares iudicea X. ob νἐ.Iaram pragmat eam , quae insta solitos illa tempestate hae exceptione iudi- rem HI aeumtat, erat . t. Ob ab lim nomees ecclesiasti eos , de turbata iurisdictione lorItim potestatis e celesiasticae, quo sub praemque relam moventes, repellere , quo, eorum textu nae rerium caulae ecclesiasti eae i
249쪽
De appellatione tamquam ab abusu. 233 laribus judicibus t a J; extantiora autem saeculo XV. medio offendimus ( h l .
Tum enim hoc appellarionum genus invaluit ad reprimenda ea , quae contra pragmaticam; posteaque contra concordatum auderent ecclesiastici . Principio hate appellatio semper adpellabatur appellatio tamquam ab abusu notorio . Conveniunt enim omnes, abusum supponi notorium, & hoc remedium eme extraordinarium,
non nisi urgente necessiitate & reipublicae bono adhibendum ; unde regii procuratoris in hac re primae partes sunt . In praxi tamen ab his regulis declinant , saepe numero in caussis levioribus, cleri querelis & regio jussu posthabitis , hujus generis appellationes interponenteS. II l. Melius regulae frequentes observantur . Haec appellatio' introducenda est in curia suprema , plerumque in senatu . Unde , si una dioecesis ad duo partamenta porrigitur, episcopus in utroque senatu ossicialem alit, ut de appellationibus tamquam ab abusu quilibet senatus in sua jurisdictione cognoscere possit . Introduci potest etiam in consilium sanctius , & in Consilium principis secretius ab iis, qui ex eo pendent in caussarum suarum dijudicatione. Locum autem habet in toto reguo, ne quidem terris obedientiae exceptis . Abusus nullo temporis Iapsu praescribitur, si fundatur in incompetentia judicis ecclesiasticL . Appellari ab abusu potest etiam post tres sententias conformes , quia caussa ex ordine jurisdictionis ecclesiasticae eximitur, licet non in totum, sed in tantum . Nam licet totus senatus sit corpus laicum ; inter senatores tamen plures necessario sunt clerici, qui canonum doctrina imbuti & disciplinae ecclesiasticae amantes praesumuntur . Formula haec est, ut appelletur a decreto judicis & cunctis ejus con
IV. Sed si de bulla vel rescripto pontificis lis est, reverentiae caussa non a re inscripti concessione, sed ejus exsecutione appellandum , ut pars adversa magis,& quae in judicio facta sunt , quam pontificis oraculum , impugnari videatur. Quamvis autem appellatio tamquam ab abusu Franciae propria sit; ceterae tamen respublicae interdum media huic aequi pollentia adversus attentata pontificis adhibuerunt. Veneti his acerrime resistunt; Hispani saepe bullas supprimunt ; Germani concordata sua violari non patiuntur . Habet enim unaquaeque respublica consuetudines, libertates & Privilegia singularia.
De libertatibus Ecclesiae Gallicana. I. V ED omnium gentium Christianarum Franci veteris libertatis ecclesiasticae ma,
(ij tenacissimi custodes & propugnatores innovationibus, a Canonum doe F ahia, ctori aus transalpinis, praesertim inde a schisi nate Aventonensi introductis , acer- rtam .
ilicio neculari subjectae fuere, quas directo mul occasionem recensui , quae hunc egredi simpliciter ad illud deserre, non per nil t- gium tractatum ab ill ultrissimo praesule extere videbantur canones . . torsit . Quae sata libertas ecclesiarunt pert a J Causa hujus libertatis, seu conten- Germaniam habuit, SCHI LIER US enartio inter sacerdotiiim & imperium infinitas ravit de Iiberi. eec f. German. Sed vix est, lites fluctusque excitavit, tum in Gallia , ut piena ubertas regnis asseri possit , quam-tuna in Germania. Elapso saeculo imprimis diu in his subsistitur principiis : g. eccle- graviores motus in Gallia orti sunt, cujus fiam quandam constituere rempublicam se- sata retuli in obser Dot. i. ad P. de MAR- paratam , & a re publica saeculari dis in- CA de C. S. cet mo. IIb. I. c. i. ubi si- ctam : E. gaudere proprio imperio atque
250쪽
time restiterunt. Liberalium artium studium a Caroli M. temporibus per nongentos & quod excurrit annos perpetuo in Francia conservatum . cana mona chiae antiquitas; regum nostrorum, qui omnes suere Catholici , pietas ct cum annis aucta potentia, majus nobis ad tuendam libertatem subsidium , quam ceteris nationibus , qtur his praerogativis gloriari nequeunt, attulere. II. Omnes autem libertates nostrae his duobus veluti cardinibus vertuntur e r. quod potestatem a Christo ecclesiae concestam Inere spiritualem , nec ullo modo directo sive per obliquum ad res hujus saeculi trahendam constat et t. quod plenitudo potestatis, quae penes pontificem tamquam caput ecclesiae est, est praescripto canonum ab universa eccletia receptorum exercenda , ipseque ponti sex judicio concilii universalis , in casibus a Concilio Constantiensi ( a 3 expressis , obnoxius est . Has propositiones clerus Francicu S Parisiis ann. r682. congregatus solemni ritu agnovit, tamquam veterem Ecclesiae Gallicanae doctrinam . Ex iis autem quot conclusiones elicueris, tot libertatis nostrae momenta habebis. III. Quam Christus ecclesiae suae potestatem dedit , ea unice res spirituales respicit, uniceque refertur ad salutem aeternam . Ergo ad saecularia negotia detorqueri non debet, ipso domino reclamante & proclamante: Regnum meum non
est de hoc saeculo ( b . Reddite coe sari , quae sunt Caesaris . ET DEO , quae sunt
DEI ( c ). Itaque omnis per ona vivens potestati bus supereminentibus subdita esto . Non est enim potestas, nisi a Deo; quin autem sunt potestates, a Deo ordinatae sunt.
Igitur qui respii potestati, Dei ordinationi resipis ( d . Ex quibus Pauli verbis
sequentes conclusiones prono alveo fluunt. Rex potestatem suam tacularem habet a solo Deo: de auribus suis solos illos audit, quos ipse iudices instituit et de ad in inistratione regni nemo jure postulare potest, ut rationem reddat ( e ) . Et licet potestati clavium subjectus sit, qua peccator ea tamen non minuitur pom testas ejus, qua regis. Nos detestamur doctrinam sequiorum Theoloporum , qui potestatem clavium per obliquum ac res saeculi detorquentes, principem ex Commmunicatum e solio deturbari, subditos fidei sacramento solvi, regnaque aliis donari posse crediderunt ( f). Contra nos credimus, hanc doctrinam sacrae scripturae dc exemplo veterum Christianorum adversari, qui sine repugnantia principibus haereticis, infidelibus, tyrannis, morem gesserunt , licet satis validi ad sui defensionem ( g ). Denique hanc doctrinam reipublicae tranquillitatem subvertere & socialitatis vincula laxare credimus
IV. Ex potestatum distinctione fluit distinctio jurisdictionum et unde in Francia ecclesiasticis nulla in temporalibus jurisdicundi potestas et quod supra vidimus . Quae si civibus , multo magis extraneis & Papae , qui omnium maxime saeculari principum potestati inhiat, denegatur . Nec simile quid Nuntio ejus tribuimus, qui inter nos instar habet ceterorum regiorum legatorum ( h l . Inde porro natae sunt illae caerimoniae in admittendo legato a latere usitatae . Talem Papa non nisi a rege rogatus vel consensu regis ablegat in Franciam ubi jurat sjurisdictione et g. magi uratus proprios eidem blicam ecclesiasticam Ac saecularem . cons. D n. a Salvatore esse datos, episcopos scilicet , THOMASIUS n hoor. coment. nter m- quorum sub regimine a. ius sacrorum pri- pee. o Deer t. Unde ab ulteriori illusti amario & principaliter contineri debeat . tione hujus capitis abstinebo, cuius causam
Quamdiu his principit a Galli inhaerent , potissimum tuitus est P. de M ARCA
tamdiu praecaveri non possunt lites inter cone. faterae et Imperra seu de liberi. eccles mer um di faxardoi um h. e. inter rempu- Ga M.