장음표시 사용
211쪽
De inquFtione e usique origine. Ios
id est inquisitorum Romanorum delegatis , quibus tamen venia pro regis opus est. Simile quid ausi sunt Hispani in Belgio, ubi dux Albanus regnante Philippo II. armata manu rem aggressus est. Cujus immanitatis metu defecere Baiatavi cum foederatis provinciis; nec in reliquo Belgio inquisitionis ullum monu
IU. In Francia, i r quum recentiores haereses efflorescerent, querelae audie- F h. ita, bantur de negligentia Episcoporum in perquirendis puniendisque ea labe infe-itis. Unde decursum ad iudicia extraordinaria. Nam Parisiensis senatus ab Episcopis impetravit literas, quibus senatoribus clericis vices suas demandarunt, ex quibus compositum est concilium inquisitoriam a Clemente VII, an . Is Es confirmatum ( a l. Sed inciderunt bella civilia & edicta pacificationum, quibus haec omnia abolita, ut nullum inquisitionis Francicae supersit vestigium , praeterquam quod Tolosiae modico stipendio alitur quidam e familia dominicanorum, qui inquisitor audit, sed sine ulla functione. V. Ex haeresi Lutherana ansam arripuit Paulus III. Romae instaurandi hoc . tribunal, quod remissiim erat saepius; instituta congregatione cardinalium , cumrotella te absoluta de haeresi similibusque criminibus cognoscendi , inquisitores instituendi & destituendi, eisque normam functionum praetcribendi . Quum Sixtus V. diversas alias congregationes , quae Romae florent, instituisset; nuic prismum locum adsignavit . Constat ea cardinalibus septem ac d eriis ministris. praesidemque habet ipsi xin pontificem, ejusque potestas per omnem Italiam , immmo, si papam audias, s a 3 per totum orbem terrarum extenditur. VI. In terris, quibus inquisitio recepta est, competit ei ius Iectionem libro-- rum, qui periculosi videntur, prohibendi, & prohibitos libros auferendi ; eos autem , quorum nonnulla loca suspecta sunt , expunctis suspectis versiculis .is vel vocabulis , corrigendi et sine qua mutilatione venum exponii nequeunt
I. Ribunal inquisitionis eo nomine maxime terribile fit , quod novissimae is . is
1 constitutiones adversus. haereticos stricte observantur, quae tamen generaleI Prema talant, & ex mente legislatorum etiam ab ordinariis h. e. ab Episcopis seu eorum punian Wryossicialibus observandae. Hae leges volunt , ut qui sine alia probatione sola famas 3 haereseos notam contraxit, adigatur ad purgationem canonicam , quae fit Per. ( a 3 Alexander IU. in Francia rogatu
Ludovlel regis inquisitorem fidei institu T i , iam anno i s s. Priorem Parisiensem ordinis praedicatorum ; sed non diu dura se videtur hoc tribunal, quippe quod Gallis admodum infestum videbatur , scuti etiam hodie quoque tale tribunal abominan
et o Anno lis t. Paulus III. tribunal Instituit, de utavitque sex Cardinales inquisitores generales , omnIbur re pubisi . eis Chressanis Dede, tam e tra quam ultra montet tib Dbod ae sevi bur, ut docet LIM-
BORCH e t. l. m. I. e. Eq. Pius IV. no rio . potestatem eorum admodum Rum xli , nec Plus V. suo defuit ossicio , sed imprimis brachium saeculare ubique Ioeorum imploravit, ut hisce inquisitoribus sa- dulci assisterent, di eorum inclustriam inexstirpandis haereticia promoveretit.( s Id vero omni rationi adversum se a nemo tacile negaverit . Notum est squam lubrieum fama indicium sit , quae ut plurinium ab his, qui nobis infesti sunt , Originem trahit, quae tamen mox in inquisitionem rapit et Iam lonoeentissimos . uel
212쪽
ioci Pars III. Cap. X. per testes iuratos: qua de re insta ( a i . Suspectus autem abiurare debet b .
Disti nemini ut autem tria suspicionum genera ; suspicio Iedis , vehemens dc vi lenta. Vehemens infert praesumtionem juris, contra quam valet probatio , velum ti eius carnis die prohibito; prolatio errorum in rebus fidei . Qui post probationem recidit in eamdem suspicionem , habetur pro relapso , licet antea crimen non probatum fuerit ( c ). Suspicio violenta foret , isti quis haereticorum conventicula frequentaret, si ultra annum excommunicationem de caussa fidei perferret. Haec operatur praesumtiouem juris v de jure , contra quam nulla admittitur probatio, acceleratque condemnationem hominis tamquam haeretici s d i . Iam vero qui ex suapte eonfestione haereseos convincitur, licet resipiscat dc ejuret errorem damnatur ad condignam Poenitentiam vel ad perpetuos carceres , ut per omnem vitam in pane & aqua poeniteat. t e J Si relapsus est , licet res piscat , iudici saeculari ad comburendum traditur , ii a tamen , ut sacramenta poenitentiae dc Eucharistiae non denegentur (s . Qui convictus impaenitens manet ac pertinax, etiamsi relapsus non sit, flammis traditur . Idem supplicium manet eum , qui aliunde convinci potest , licet ipse neget haeresin , ac fidem profiteatur ca tholicam i g l. Hae sunt haereticorum poenae novis legibus constitutae ( h 3. .d. yp . II. Ordo autem procedendi is est i r ) . Inquisitor mandatum a pontifice vel . pontificis vicariis acceptum exhibet Episcopo seu ejusde in vicario generali &mi nistris tribunalium saecularium, hosque adigit ad jusjurandum de exsecutione Iegum civilium dc ecclesiasticarum adversus haereticos . Primi inquisitores a principibus literas liberi commeatus dc ab eorum ministris hoc jusjurandum tam rigide exegerunt, ut , si id facere detrectarent , ipsos excommunicarent , officiis removerent , civitatesque interdicto premerent . Sed postquam certa tribunalia habe pi, eo ruinque iurisdictio agnita est ; violentis illis mediis abllinent . Longinqdis terris, si magnus ei campus est assignatus, inquisitor dare potest delegatos :, sibi inetque adiungere vicarium generalem . Habet autem promotorem se a
fiscalem, ( a ) scribam , qui aliunde debet esse persona publica , veluti notari uxaposto
ex hoc solo e ud I tar huius tribunalis c gnosci potest . optime de hae diffamat ostra, qua onerari solent viri honesti & pii , dimetie Jo. LAS SENIUS in tr. quem in scribit et areana pol ideo- Aibeo via , ubi p.
ti m niunt, adeoque inde simul colfig t, ni-il tacilius fuisse , quam sub horum donilis
natu tyrannico quascunque perpeti calami.
tates, sub praetextu , quod fatior fae I hoe
reti eos, & omnibus aliis quae ad ossietum inquisitoram contra haereticam pravitatem Melant, ex mente Ronianae eeelesiae fususaeit JOANNES CALDERINUS O tν.
eo seri solent , collectae a GABRIEL E aQUEMADA . Infinitas etiam irregularit mi es in hoc processii collegit IOANNES hROYAS quas voeat si regulae a m favorem fisi , quae revera sino uiae a sunt, quia ab omni iure & ratione exorbitant,( et Prolixior est tractatio de ministria hujus inquisitionis , ut hie reserri possit . Planistinae oninia conquisivit a LIMBoRCH in is flo . nquis lib. II. ubi c. II. agit
sal Director'. inquis pari. g. c. gr.(bi C. I l. adiicimus X. de haeret. C. 8. de haeret. in s.
213쪽
De processu inqui itionis . Io T
apostolicus, pluresque familiares, qui suae & inquisitoi is securitati arma restant , suspectos in vincula rapiunt, secretique plerumque sunt denuntiatores . Pro natura & moribus provinciae plures vel pauciores ministros habet , & quum in Hispania plurimum possit, duodecim ministrorum numerantur genera et quo ipso ejus iurisdictio mirifice amplificatur , quum omnes illi homines in caussis eum civilibus, tum criminalibus, coram inquisitione non solum conveniendi sint , sed& ipsi alios conveniant ( a ).. III. Inquisitor munus suum solemni oratione in aede primaria , in qua propo- a monitonit edictum fidei ( a ) , auspicatur . Sic adpellant monitum generale ad omnes rita , homines , ut intra certum tempuS eos omnes, qui haereseos , apostasiae ac similium criminum suspecti sunt, denuntient, revelentque , quae norint . Terminus praestituitur 3 o. vel so. dierum , intra quem qui veniunt ac semet ipsos accusant, liberantur a poenis consuetis et unde terminus gratiae audit . Hoc edictum non solum sub auspiciis muneris, sed etiam in visitationibus proponi solet . Pota haec accusationibus vel denuntiationibus aures praebet , vel ex officio , ut judex ordinarius , ex sola forma inquirit, & suspectum , si gravatus est , in carcerem abripiendum jubet, interrogatque , licet tumultuarie , quia novae leges permi tunt , ut caussae haereticorum summariter tractentur, & haereseos criment, ceteris omnibus execrabilius, nullum favorem (23 mereri videtur. Inquisitor autem cuncta alta nocte premit , ne accusati vel ignem ultorem effugere, vel erroribus ceteros contaminare queant. Praeparata caussia, adhibito Episcopo vel vicario suo generali, itemque doctorum vel aliorum proborum virorum concilio . sententiam profert (b . Sententia autem pro varietate diffamationis, suspicionis, convicti Dis, item poenitentiae & impoenitentiae, est varia. Pronunciatur autem in loco
publico, cum debita solemnitate : (3) di hoc ipsum est, quod Hispani ACTUM FIDEI ,
BORCH e t. tr. IIb. IV. e. X. observatque , magna cum solennitate illud proponi die dominico praestituto . Quin , ut illius diei solennitas tanto major sit , omnes sermones eo die suspenduntur , atque indulgentiae XL. dierum ad sermonem illum venientibus promittuntur . Hoc facto , per suum Notatium ex ambone praelegi subet I terat mon tyrIas , quae sunt ipsum side
edictum, quod exhibet prae laudatus AUCTOR p. 2 6.( et 3 Meretur tamen eum favorem , ne
tumultuar e procedatur, quod tamen, ipso Auctore obseruante , sit , quo ipso nihil crudelius excogitari potuit. Inde propullum larunt egregia illa dogmata de notor o, ut sine procesta in eo mox procedatur ad exh
( s ) Plures huc pertinent observationes, quae actum FG absolvunt, relatae a LIMBORCHIo rat. I. Ab. IV. c. I. XoInquisitor diem dominicum vel festum huic actui praefigit , a. hunc parochi in singulis ecclesiis populo de nunciant , de ecclesiana nominant, in qua inquisitor sermoni ni daesaee habiturus sit . s. omnibus huc conssue in tibus promittitur indulgentia XL. dierum: . pridie hujus dei solennis e careeribus aspublicum actum fidei deflueendi eomam de barbam deponunt, ut designent, haeret Scos in eam formam, in qua nati sunt, rediita se h. e. in filios irae s 3. captivis ornatu, quo in publicum spectaculum prodituri
sunt, inducuntur , di vel so tamen modo sprout vel poenitentes vel impaenitentes vel
relapsi sunt, ut lDEM p. 36s. declarata
6. post solis ortum ecclesiae cathedralis mamior campana sonat , omnesque ad miserandum spectaculum invitat e p. honoratiores accidunt ad domum inquisitionis , ut relcujusque latus cingant e g. Notarius S. ODficii nomina eaptivorum recitat eo ordine, quo singuli nudis pedibus in processione ire dabeant , simulque fide jussores ex honoratioribus designat , qui eorum latera cingant et s. Processionem praecedunt Domini meant cuni vexillo si officii: ro. templum inmirantes sedibus locantur designatis, inqui sim tort
214쪽
FIDEI t. to de se ) adpellant. Quem ut tanto celebriorem reddant , plerumque plures diversorum criminum reos asservant , quos simul supplicio tradant . Attollunt ita loco frequenti suggestum . ex quo inquisitor vel socius verba facit ad do ulum de Me, deque erroribus reorum , quos in sublimi loco expositos ostendit populo . Denique sententia fertur ac singuli sine mora perimuntur. IU Cul convicti aut violenta suspicione gravati, sed poenitentes sunt, ii publice abiurata haeresi absolvuntur ab excommunicatione . Insigne poenitentis accipiunt vestem , quam Mecum benedictum ( sanbenito i vocant, quae est instar humeralis, cruce Andreana a tergo & in pectore signatam , quamque , quoad vivunt , gestare , ac certis diebus ad portam ecclesiae cum cereo accenso in inanibus se sistere, vel similem poenitentiam agere tenentur . Nonnumquam in perpetuum carcerem detruduntur (al. Qui convicti sunt dc impoenitentes, vel poenitentes & relapsi ; illi, si sunt in ordinibus , de gradu dejecti , curiae saecularie raduntur ad supplicium ib). Equidem sententiae inseritur tormula , qua inquisitor dc episcopus essicaciter intercedunt, ut citra mortis periculum iudex senistentiam moderetur (c . Sed formula nuda est , qua ecclesiastici iudices irregularitatis suspicionem amoliuntur . Nam si iudex vel recusaret , vel momentum differret exsequi leges imperiales, quae ultimum supplicium an haereticos constituunt, excommunicandus ( i foret (d: . Ad omnem scrupulum amovendum , Paulus IV. ab hoc irregularitatis genere immunes declaravit , qui pra ente pontifice in caussis criminalibus consulti suffragantur ad mortem vel corporis muti- Iationem , quod a Pio V. probatum & ad omnes inquisitores eorumque consiliarios extensum est leo. Actibus fidei intersunt ludices laici eorumque m mill ri . quibus simulatque rei traditi sunt, discedunt ecclesiastici , laicisque permittant . ut sententiam reddant, exsequanturque subito . Atque hoc est in Hispania omnium spectaculorum maximum : quod ut eo terribilius reddant , impoenitentes , saccis nigris , quibus flammae infernales dc daemonum figurae depictae , indutos, in rogum conjiciunt. Hac severitate opus esse existimant, ut metu mali quidquid Iudaeorum ac Maurorum superest, qui ingenium nondum mutarunt ,
in ossicio contineatur . . . . - P - '
r. - , . ., U. Alia Francis sedet sententia, persuasis, ad ulciscenda crimina ecclesiasti-F-MM ca, quum episcoporum lassiciat auctoritas, opus non esse delegatis extra ordi- i , im- nem , qui, ultimum in tribunal ordinarium abire possent . Nam verendum ' est ne homines, alienae jurisdictionis administi, mandati regulas migrent , cubrasque ac suspiciones augeant exaggerentque, ut sit, quod agant. Porro inconcinnum est , ut in terris . in quibus per duo saecula haeretici non tolerantur , quotidie haeretici vel apostatae inventi puniantur. Praeterea metus ille pocritas videm; at vere chriaianos non faciet. Severitas utilis est reprimendis nascenti-eore cum suis eonsillariis thronum a dexte- dunt, pro quibus Intercedunt: ne ecclesia Ta occupante , rege vero thronusi a sntis sanguinem stire .videatur , hune agunt lumora: at. Tum sermo a Dominicano quo- dum , in quo erudeli appetitu sanguinem dani habetur de fide et Um o nou Fitan st, haret irarum sitiunt, in quo mores Primiti in quo actus fidei potissimum eollocari so- vae ecclesiae mitissimos prorsus deposuerunt s et D . finito sermone duo lectores ea- di sub veste ovina lupum omnia devoran the .lran, alternis conscendunt , dc senten- tem tegunt. Haec vero AUCTOR prudemtias in singulos latas praelegunt. tissimus ita enarrat, ut simul ostendat, ses i J En hypocrisin turpissimam i moris ea minimo eum cordatioribus approbare , ut tem eorum dc quidem acerbissimam inten- etiam seq. declarat .
215쪽
De Sisonis. Ioobus haeresibus; sed si omni tempore atque omni loco ad praescriptum legum stricte adhibetur, sacra nostra exosa reddit, e citque, ut justitiae obtentu maxima mala patrentur. Haud postrema pars libertatis ecclesiae Gallicanae in eo posita est, quod has novas leges di haec nova tribunalia, quae nihil cum indole veteris Ecclesiae commune habent, procul habuimus.
De Simonia. I. Aximum post haeresin crimen est simonia, quam & ipsam veteres cepe , isti :1vI haeresin adpellant, quum vix fieri poste credant, ut ad emendas res spirituales accedat, qui a fide non aberraverit st) . Huic crimini nomen a Si- via. γmone Mago, primo haeresiarcha, qui Petro pro donorum divinorum communicatione aurum obtulit (a) . Celebre ejusdem criminis exemplum est in Veteri Testamento Gehasi , (a Eliae prophetae famulus (b). Observandum itaque est praeceptum domini , apostolos ad praedicandum dc mirabilia opera edenda emittentis, ac dicentis: Gratis accepissis, gratis dabitis te . Non vero imitandi sunt falsi doctores , quorum meminit Pausus, qui religionem quaestui habent (d . Majore ignominia verbum Dei di sacramenta obrui nequeunt , quam si rebus pro fanis ac pretio parabilibus aequiparantur; nec ministerium ecclesiasticum turpius foedatur, quam si in matrimonium ac quaestum vertitur (3 . II. Simoniaci ergo sum, qui praedicationem verbi & sacramentorum admini- qai satystrationem emunt vendunt, sic, ut docere, baptigare, remittere peccata , sine pretio recusent. Simoniaci sunt, qui ordinationem episcoporum, presbyterorum, diaconorum , aliorumque ecclesiae ministrorum , & per consequens collationem ossiciorum, & beneficiorum ecclesiasticorum emunt vendunt . Nec soIum Collamito ossiciorum & beneficiorum ; sed Ac omnes actus eo pertinentes , ut electio , confirmatio , nominatio, praesentatio, resignatio, exploratio, possessio, inaugura
e. XI. hanc addit rationem , quod Siniciisnlari infinita subterfugia excogitare soleant squibus simoniam tegant, de ita per indirect iam eam defendant, ut liet tam de ut permmutam. Quis vero euriam Rmna nam haeratione ab haeresi excusabit , quae itidem subter taria talia conquirere solet, quibus sit axin suam te glis contra rauam ex proses . so seripsit L UNUIUS is teneranda aec
C terum de Simonia praeter LAUNDIUM egerunt JOANNES AN SI Ll ON. MAU
aliique . - Tantum abest ut in Eeelelia Romana Simoniael excusari possimi , ut gravissimae in illos poenae statutae fuerint, desinitumisque iit id onine, quod hoc peccatum constituat
( et 3 imposturam quidem singularem persimurat onem commi sit , sed non simila deis lictum, quod Simon, intentabat, adeoque frustra ad hoc provocatur exemplum.( s Ita rectissime Auctor subducit rationes, simulque tacite notat praxin eo m-munem , secundum quam plerique magis quaestum quaerunt in beneficiis , quam ut oificio saero debito modo praesint , bonumque verum ecclesiae quaerant . Si ergo inhoe Simonia committitur , heu quam laeta seges Simoniacorum ubique deprehenditur l( Quid ergo de curii a Ronianis diiscendum, in quibus haec omnia ingenti redimunt ut pretio , & absque aere gravi nimhli impetrari solet 3 An hae habent singulare privilegium , qud lm mne has redemistioner exercere possint 3 Hoe si deest , uti omnino deest, vel in iis non committitur
216쪽
subtilitas argutantium , officium quidem eme debere gratuitum . beneficium autem pretio aestimari posse . Nam beneficium ita ossicio innexum est, ut ab eo pactis privatorum separari nequeat. Osticium autem est res mere spiritualis (a). Di Dpensatorum & defensorum ossicium olim versabatur in bonis ecclesiae externis , ct tamen concilium Chalcedonense illud aeque ac cetera omnia vendi prohibuit (b . Canonum iure simoniaci sunt, qui aliquid exigunt pro licentia docendi (ei; pro admissione ad vitam religiosam , cui poenitentia & uberior perfectio proposita esse debet (do; pro sepultura ecclesiastica . pro consecratione ecclesiarum; pro benedictione nuptiali (e . Hae fere res illae sunt , quae in quaestum verti non debent. .
III. Pretium, quod prohibetur, non consistit solum in pecunia numerata; sed dc in quavis re, quae pecunia aestimari potest; immo & in ossiciis alteri praesitis , licet aestimationis sint incertae . Beneficia , quandoquidem de his maxime sermo est, dignitati personarum; non eratiae, non retributioni, non aliis extermnis caussis danda sunt. Commendationibus tantum dignitas personarum collato ribus est proponenda . IV. Uenditionis vocabu Io intelliguntur omnes contractus venditioni assines , ut locatio, conductio, census constitutio ( i). Nam iis temporibus, quibus lauda & bona censitica constitui caepare, idem de beneficiis e celesiasticis nonnulli facere audebant: quod improbatum (f). Prohibitum est etiam rem spiritualem
beneficiorum licet cum re temporali locare. Horum contractuum anima est consensus, quem in hoc argumento semper eruere magni laboris est, & ad crimen determinandum necessarium . Non enim absolute prohibemur occasione functionum spiritualium accipere , quod donatur ( x non ex pacto ( g 3 . Christus ipse apostolis permittit vivere sumtibus eorum , quos docent , quum dignus sit, qui laborat, mercede sua ( b i. Ipse indulsit , ut sanctae mulieres comites do bonis suis ei suppeditarent i ) . Ut sacerdotes veteris Testamenti vixere exaltam Simonia, vel Romatia curias omnibus ad imitandum propositas prae ceteris hoc vitio iniecta est . Ego vero tacite patrocinium ecclesiae Romanae praeberem, si opus esset . ostenderemque, in his negotiis expediendia pro certo pretio tale vitium non deprehenis di , quod Simoni attribuunt , quamvis si in
excessii peccetur, notam a DarIt is non effu
giant accipientes. Neque enim, quod suff-eit , his redemtionibus DI Itualium enitio intenditur, alioquin nec salva eonseientia
fructus beneficiorum percipi possent , qui pro ossic o spiritua percipiuntur.( r Interim tamen pontifices ut plurimum censum sibi reservarunt pro concessio- De exemtionum aliorumque iurium. Praxin hane ita excusat ponti lex in c. d. x. de reI . dom. nox quoque cum ubertatἐr p ἐυ
Ista iam ses proteri ovit praesidium at via bur
Iucra, quibus sese hoc vitium ( loquor ex hypothesi Romanae eeelesiae 3 tegat . Gratis quod offertur, non constituit Sinioni auisti tamen ni si offeratur , nihil impetra
( Hoc modo honor arta a Simonia excusari solent , quod pactum in iis desit . Hoc modo forsan s. purgabit ecclesia Romana, quod nunquam paciscatur cum illis, quibus per bis at vel fana. Meat aliquid conis cedit. Quia vero Roma nihil fratis praestat , evidens est x hos , qui aliquid in curia hae petunt , tacite promittere , se pre tia consueta soluturos esse. Si e pactum quidem deest expressum , nunquam lac tum.
217쪽
De Simonia. Eo Ialtari; sic dominus vult, ut annuntiantes evangelium ex evangelio vivant . Et si populo spiritualia profundimus, quid justius , quam ut temporalia metamus
V. Igitur distinguendum inter retributionem permissam . dc inter quaestum seu mercimonium prohibitum. Non enim simoniacum est, accipere , quod sponte offertur intuitu functionum nostrarum sacrarum; licet canones hoc nonnumquam ad majorem cautionem prohibuerint, quia in foro externo haud facile discernitur, num retributio sit plane libera, neque arte quadam ab accipiente elicita . Nec simoniacum est, accipere , immo dc in judicio prosequi ( i J , retributiones, veteri observantia, Iesibusque & statutis locorum praescriptas ( b ; licet ab initio innoxiae non fuerint: modo animus purus, nec alia sit intentio, qua in ut necessaria vitae subsidia habeamus . Ex hoc principio excusantur an natae Acquidquid pontifici datur pro beneficiorum provisionibus , quod speciem tributi praebet, quale ecclesia necestitatibus aulae Romanae suppeditandum recepit ( e l. Idem dicendum de jure deportus; de juribus tabularii, de cancellariae, quae usu invalescere possunt, si sint modica ( d 3. UI. Simoniacum autem est, de re spirituali quocumque modo pacisci aut conventionem inire, veluti si dicerem : Non praedicabo , non sacra metuum hocce administrabo , non conferam , non resignabo tibi hoc beneficium , nisi dederis mihi centum . vel si alter diceret: Quod tibi dari vis, ut des 3 Immo ne quidem diserta & crassa hujusmodi conventione , sed animo solo simonia committitur, quibuscumque verbis utaris, immo etiamsi verba non interveniant ( a i , quum Deus cor respiciat; immo ne quidem opus est, ut conventio impleta sit. Interim hi diversi gradus naturam criminis alterant. Unde doctores distinguunt
inter simoniam mentalem, conventioralem dc realem ( e ). Mentalis est , quae in tra voluntatem subsistit, nec in actum externum prorumpit , veluti si eollatori munusculum osse ro sub spe obtinendi beneficii ; ce qua tamen nullam mentionem facio. Haec simonia , ad forum conscientiae remittenda , in foro externo habet impunitatem. Conventionalis est, quae se exserit per pactum ex prenuin vel tacitum verbis ac signis declaratum: sic ut alter alterius propositum perspexerit, licet impletum non sit . Horum uterque plecti potest in foro externo . Realis denique ea est, quae utrimque adimpleta. Et hanc quidem maxime detestantur canones, qui omnes ad eam concurrentes, veluti proxenetas; depositarios, si moniacos declarant. rum
VII. Poenae hujus criminis sunt, clericorum quidem, dejectio e gradu et laicomm excommunicatio I 3 . Praeterea simoniaci nullum ex hoc crimine Mictum
repor-( i ) Non improbo Auctoris sententiam ; st simul inde infero, vix dari casum, quo non excusari possit hoc vitium, si amb tum celesias ctim excipias , t x Sed ita excusatio , quam Auctorio gratiam curiae Rom. ad fert s eorruit , quia licet hie dest pactum, ut dixi modo, mente tamen intenditur datio pretii consueti pro pallio, pro confiimationibus die. imo etiam curia Romana mente quoque pretium hoc tu tendit , di pro illo omnia expedit.( s ) Et iuri uni, quibus abutuntur, primvatio . Sic patroni ecclesias vendentes merito iure patre natias privantur. Imper toribus imprimis hoc vitium imputatum est in collationibus episcopatuum , nec negari potest, magnopere hie peceatum fuisse, ut tempora HENRICI lv. & U. doeent . Utrum vero pontifici ex hae causa ius fuerit, imperatores s jure suo abutentes , investitura hae privandi , vel inde dubium est , quod pontificis potestas tam exorbitans in imperatores S reges nondum pro bata fuerit.
218쪽
reportare debent. Unde veteres canones ordinationes simoniacas irritas declararunt, i. e. illicitas, prout de haereticis diximus; ut, qui ita ordinati sunt , ossicium facere non possint, ni irregulares videri velint. Collatio beneficii simoniaca absolute nulla est, & beneficium vacuum manet ac impetrabile ; immo ponem sor simoniacus ad fructus perceptos restituendos obligatur . Immo etiam ceteris beneficiis, siqua habet, excidit spoliaturque. VIII. Simoniae species vel adjunctum saepe est fiducia , ( r ) quam in caussis beneficiariis haud inconcinne fd commissum adpellares. Est enim pactum , quo alteri beneficium ea lege traditur, ut fructiis , vel post certum tempus ipsum titulum, alteri reddat Prioris exemplum sit militum ductor , qui impetratum a rege pineue beneficium conserendum Curat in fratrem aut sacellanum, ut modica pensione contentus maiorem redituum partem ipsi tradat . Posterius faciunt, qui pingue quoddam beneficium , universae familiat alendar idoneum , familiae servaturi, post mortem titulati curant , ut beneficium conseratur amico , qui id veluti depositum custodiat, dum puer e familia , cui id desinatur. legit amaetatem attigerit. Haec ingeniosa fraus exeunte saeculo XVI. Francis nostris fuit commendatissima , quum multa majora beneficia , immo & episcopatus . alieno nomine possiderentur a feminis & ab haeretici . Hujus criminis eaedem poenae sunt , quae simoniae. Nam praeter restitutione in locum habet excommunicatio
ipso facto de omnium reliquorum beneficiorum privatio ( a ).
De homicidio O de concubinatu.
I. x T Actenus de criminibus, quibus maxime divina majestas laeditur; sequunmt I tur, quae in homines committuntur , in quibus familiam ducit homicidium , ( 5 3 homicidiique atrocissima species actassinium , quod consistit in locata opera ad occidendum alterum . Concilium Lugdunense II non solum in hos homines, & qui eorum operam conducunt; sed etiam in eorum fautores & receptatores statuit excommunicationem & privationem omnium ossiciorum & beneficiorum ( b ). Duella quoque legibus ecclesiasticis ( c prohibita sunt , ex quo barbarorum moribus inveterata publice inibantur, aeque ac torneamenta (d). t sepultura ecclesiastica privandi sint , qui in duellis occumbunt i e ). Sed haec( i ) Plures obsei vationes circa hanc ma teriam tangit atque examinat FLAMINIUS PAR lSIUS is confla ni=a bene sit . Ii , Ita tamen eas explicat, ut haec siducia semper a vitio purgari possit . In fraudem legis hanc tendere & exeoritatam fuisse ,
Demo negaverit; sed quid non mortalia pectora cogit usus inveteratus
( et 3 Cum in jure canonico unice in hunc
finem eremInum materia tradatur, ut cen
surae , in ea constitutae per concilia & pontificum decreta, inde liqueant , commentatione prolixiori supersedebo, cum cr m num primaria ratio in iure civili excutienda sit. Paucis ramum obseruo : I. olim quaevis crimina graviora, quai enus publice nota erant sejectione punita fuisse, ut ecclesae si a constaret integritas II. ejectos tamen, Peracta duriori Doenitentia receptos suisse . III. paulatim tamen ubi pro occultis etiam criminibus satissae tendum esse con tuerunt doctores ecclesiae , poenitentiarum varia gemnera introducta suisse, a delin ruentibus perceria annorum curricula subcutida, de quibus antiquorum conciliorum canones pleni sunt a
219쪽
haec male observantur, belle succedentibus torneamentis, & in Hispania concursationibus cum tauris, quae sub iisdem poenis sunt prohibitae. Sunt etiam severae poenae stat illae in eos, qui abortus procurant, alatinasque infantium baptismo pri- : - , a. vatorum salute privant ( a ); in parentes, qui partum exponunt . qui infantes borant in lecto secum iacentes in somno suffocant i 5 3. prohibite. II. Homicidium clericorum, & quaevis clerico illata vis , acerbissime vindica- sistis is, tur. Qui clericum extra casum inculpatae tutelae verberibus afficit , ipso factos r excommunicatus censetur ( c ); dc qui vasallus episcopi aut patronus pre byteri caedem molitur , seudo vel iure patronatus excidit i d J. Similiter ci rici, qui aliis vim inferunt, atrocibus poenis castigantur . Iis enim , ne quidem justo bello , arma gestare permissum ( e Clericus percussor ossicio privaturi s 3, ct si quem, etiam casu, occidit, irregularis fit, nili casus praevideri non potuit, ' clericus versatus sit in re licita, veluti sacerdos ille , qui tintinnabulum pulsans impulsu illo tintinnabulum praecipitavit in puerum adstantem , qui ne catus est g ). Qui semetipsos interimunt, peccatores impoenitentes habentur , Privanturque ecclesiastica sepultura dc precum fructu . ( h 3. . III. Proximum ab homicidio crimen est adulterium , quo pertinent omnes illicitae eonjunctiones, quibus genuini natales vitiantur , natique opprobrio dc in--hostfamia obruuntur. Huius generis crimina ad praescriptum iuris divini severe ulciscitur ecclesia, virique adulterium aeque ac uxoris , si noscitur , condemnat( a J. In Francia tamen iudex Ecclesiasticus in laicis adulteros in foro externo
non animadvertit. Adulterium impedit matrimonium, contrahendum inter eos,
qui id commiserunt promisso matrimonio, si liberi fuerint ( h. 3. Omnis conjunctio vel concubinatus vivo marito aut vivente uxore est revera adult
I U. Concubinatus, jure civili toleratus vel saltem impunitus, iure ecelesiasti-ο..ubI. xco crimen reputatur ( a l. Laici, sive conjugati, sive caelibes , in hoc aerimine haerentes, ab ordinario ex officio sunt reprehendendi, & post trinam admonitio- hi u-nem, si parere nolunt, excommunicandi. ( ι ) Concubinae autem ex locis, quibus scandalo sunt, manu militari expelluntur. Clericorum concubinatus majus flagitium involvit, primis tactilis inauditum. Non enim ordinabantur , nisi qui lecti de assidua probitate conspicui essent; inferiores autem , quorum major nummerus, plerique uxores habuere. Sed saeculo X. Clericorum , etiam pres nyter rum concubinatus publico usu sic vulgatus erat, ut propemodum permissus cremderetur. Unde plures constitutiones natae ( m ). Plebi injunctum , ne Missam( i J Hoe facilius facer g um ranis constitu it, quia clericus spiritualis de Caerata persona est, euius violatione Deus ipse laedi videtur. Nee ab hoc reatu excipiuntur reges de principes, qui praelatum forsan carmceribus mancipant , sed ut securi tutique esse possint, petere debent ad minimum ab
solutione ni ad cautelam, ut loqctuntur.
( x Nee a stupro ec sornicatione distin-
g. itur. Unde pedetentim factum , ut jura olim concubinaeul , legibus perui ita , data , ad stuprum 3c liberos inde natos hodie applieata suerint. Sic olim naturales tantum legit inrabantur , quod hodie ad eos Mqui ex stupro nati sunt , appIicant et talin ex stupro natis alimenta non debebintur , bene tamen naturalidius , quod hodie ex stupro natis applicatur dic.
i mi PETRUS DAMIAN. v c. ra. in opust. 38. c. q. ct dissen. a.
220쪽
concit binarii frequentet, ossicio privandi (a . Sed malo intenso, poenarum rigor remis s. Ex sententia Concilii Basileensis ( b i hujusmodi homines stati in fructu trimestri beneficiorum, &, si intra terminum concubinas non dimittunt, ipsis beneficiis privandi sunt. Si qui ad vomitum redeunt, irregulares censentur. Concinit huic decreto ius nostrum ( c ), temperatque Concilium Tridentinum,s d i statuendo, ut post primam admonitionem tertia , post secundam omnibus
fructibus priventur re suspendantur; post tertiam beneficio destituantur & irregulares censeantur. Si redeunt ad ingenium, excommunicantur. Concubinae autem intuitu clericorum non solum eae reputantur, de quibus id certum est sed etiam omnis generis feminae, in quas cadit suspicio ( i l te . Puniuntur etiam vel minima delicta, quibus clerici violant votum continentiae. Olim post poenitentiam decennalem demum veniamstant consecuti; veteres autem eos sine mora removerunt ( f 3. Clericus , qui contra naturam luxuriatur , carceri perpetuo. ad perpetuam agendam poenitentiam mancipatur , ut ab oculis populi tanti ae ieris memoria removeatur ( g ).
o Ationes contrectationis di usurpationis rei aliente , non furtum solum re L spolium damnat ecclesia ; sed etiam usuras rejicit , jure ei vili paganis hiet. Permissis, nec Iudaeis jure divino intuitu extraneorum ( a interdictas ( h ), ast intuitu proximi prohibitas. Jam vero Christus, optimus legum interpres, non solum docuit . quemlibet hominem eta nostrum proximum ( i ) ; sed etiam di serte pratcepit, ut mutuum demus, ( 3 nihil inde sperantes ( h ). Eaque con- .
stans( i 3 St,b ntroducta um fit mentio in cflt. c. S. D. 32. quae sub speeie Merai r cohabitabant cum clericis, coelibatum streuue profitentes , & seni et a concubinis distinguen- es, ut ut de concubinatu admodum e Centsuspectae . Saevulo II l. jam talium muIierum consorti uin eum etericia viguisse palam est , quod tam altas radices egerat, ut Per aliquot saecula eradicari non potuerit. Nommen ex amore, Enristianis imprimis colendo, asiniserant , seque Agapeias dixere . Praeter concilia etiam leges civiles hujusmodi suspecta consortia reprobarunt atque prohibuerunt , ut docet L Eo. C. de Uc.
( i quod jus gentium postulabat , ut
aequali jure cum ceteria fruere utur gentibus. Cum enim hae vi commerciorum usuras a Judaeis acciperent ,' nec his adimi potuit saeuitas , ab extraneis eas exigendi . Peculiaria vero ratio reipublicae judaicae non permisit, ut judeus a tu aes usuras acciperet , quo quilibet in populo eo magis as
regulas amoris ergA proximum exercendusatae fieret h
c 3 Praeceptum singulare amor i hoc
ipso inculcavit, nec tantum de usuris non
percipiendis sensisse, sed plus intendisse videtur. Amor necessitatibus proximi et lam. tunc succurrere suadet inculcatque, si vel maxime periculum quoddam sortis ami t-rendae probabiliter adsit. Iudaei se satis suo secita ossicio legemque observata crede bant , si modo puras ab usuris manus retinerent, ut ut de cetero ement immisericordes, ab omni alieni amore, & avaritiae deis diti . Salvator hoster hos mores reprobat ostenditque , tunc ver uni exerceri demum amorem, si etiam niu uum detur in nece state sumnis constituto , a quo sortis restitutionem ne quidem sperare possimus . Legem itaque summ amorer contra judaeorum interpretationem & traditionem explicavit i