장음표시 사용
201쪽
problemate 3. o loquitur, vinum dilutum facilius assici potest, quam merum: quod autem arici facilius potest , id recipi a quouis, recipere quodvis facilius potest. Prae
terea exploratum II, Dentriculi imbecillitate,ut plurimum eos detineri,qui natura calidiores, ct ccioressint, non alia certe ratione, ni quia immodicus viserum calor, innatum ventriculi calorem perat, ac restangit, ac natiuam V us hamiditatem exiccat, 2 hinc sit, ut diminute admodum concoquat, itaq; meracum vinum addatur,quod i natura calefaciendi, ac ccandi vim habet, dubitandum non eos, quin imbecidis ventriculus ex immodico viscerum calor imbeccidior adhu fiat, quatenus imbecillitatis ibius causata meraco vino augetur hoc autem experientia in me ipse
pluries comprobata tesari possum,cum enim ex Hudij quibus Bononiae operam natiabam in I 6 aetatis meae anno graciliorem habitum contraxissem, ct et que aia .annum huiusmodi gracilitas, ac corporis aduntio perdura set ventriculum adeo obilem habebam , ut diminute admodum cibum concoqueret, o, emper maxima cruditatum, ac sa-
tuum copia refertus esset, is qua tristis admodum sensatio in
ore ventriculi oriebatur, quare mihi persia ram,nudo alio conuenientiori remedio ventriculum rescere posse, quam potentioris vini v ,d quo comestionis tempore aliquod leuamen recipere mihi videbar, temporis autem proces in dies magis ventriculus assciebatur, ct corpus magis exiccabatur , quod cum ex longiori medicae artis experientia cogno-tiissem ideo fieri, quia imbecillitatis ventriculi causa nempe immodica vi erum, ac totius corporis caliditasci potentiori in non olum fouebatur, ed incrementum recipiebat, coactus futiententiam mutare, ollophoro,ac tenui vino,
202쪽
aliquam noxam a ferre videretur , temporis tamen proces D ventriculus in ales fortior redditus es, quod equidem tenui,vel tis diluto vano acceptum retuli, quatenus ab Voviscerum, ac totius corporis immodicus calor paulatim remi us es, quo prius ventriculi naturalis calor imbecillis ectus fuerat, coctio enim non ab immodico se ita temperato calorest. Patet itaque ex superius diectis , quanta mala ab immodico vino oriantur, ct ideo iure merito Plato in extremis de potionesermonibus 9 Ari Ioteles lib. I. oeconomicorum cap. I. Carthaginens um legem de ab mentiata vino valde probat Plato enim haec dicit Verum etiarm potius Cretensium iacedaemoniorumq; sui,Carthaginensium legem anteposuerim, ut nullus videlicet in exercitu hanc potionem gustet, sed toto illo tempore , quae potione utatur Minciuitate neque serui, neque Ancillae Vnquam , neque Principes eo anno, quo in Imperio sunt, vinum gustent. Item neque ubernatore S, neque Iudice S, dum suo funguntur hinere, Vini quicquam astit mant, nec quisquam de re aliqua insigni consilium initurum, neque interdiu quisquam omnino , nisi aut exercendi corporis, aut tollendi morbi causa citem neque noctu quisquam aut vir, aut mulier, cum filios creaturi sunt. Alia quoque multa quis enumerauerit, in quibus recta mente , ac lege bene institutus a vino abstinere debet. Et haec dicit Plato de corporibus non aegrotis,sed rectissime valentibus, in quibus epotum vinum laquam 3rannus quidam animae imperat , ita ut quae prius intelligebat refie amplius non in- tedigat, quae prius faciebat, non redite faciat 9 iccirco ali o tanquam ab hse cauendum Plato ait. Nams semel corpus immodice ingreditur, Gubematorem impedit quominus, ut decet, Nauis gubernacula dirigat Milites ne in
203쪽
acie modese gerant,coturbat. Iudices cum iu los esse oportet,aberrare, ct omnes Principes vitiose dominari, nihilq; Iani imperare cogit vinum enim calidis vaporibus totum corpus maxime caput replens , appetitrici animae parti atq; iracundae concitatioris motus, intellicIrici autem
magis praecipitis consili causa est; ita ut sapientia etiam
vino obumbretur uare a vino ab inentiam non possum, nisi plurimum commendare,praesertim vero pueris, ct u lieribus , saltem donec viro copulentur hanc ta vino conti-nintiam Hispanos omnes in ulteriori Hispania, tum viros, tum tilieres excolere audio e in reliquis autem Hispaniae locis, homines vinum satis dilutum, mulieres palam vinum nunquam a sumere integexi,neque hoc mirum, cum ab antiqtio etiam tempore Hispani abrilemi fuerint Athenaeus enim lib. a. ex Philaro haec verba refert. Hispanos quamuis hominum ditissimos, aquam bibere totos cibum capere ob parsimonia indui tamen sumptuosissima veste, quod satis laudo is eo magis, quia naturaliter Hispani calido temperamento,ut plurimum praediti esse olent, ct ex Hipp. o. uid calido naturaliter frigidae potio conuenit, o quiescere. In Gallia autem hanc continentiamta mulieribus δε- nec Virgines sunt, exerceri audio, quemadmodum 9 Neapoli , Romae etiam huiusmodi conquetudo anteactis annis apudpueros, ct mulieres vigebat,exemplo ortasse Antiquorum Romanorum, quo tempore ingenuis mulieribus vinum ita era interdictum, ut quemadmodum Plinius refert lib. I . cap. II. inter exempla legatur, Egnatis Uece fixo
rem,quod vinum bibi se e dolio interfectuseffeta marito
204쪽
t metum olerent Plutarchus etiam in quaesionibus Roma-n s osculandi morem eandem ob causam insitutum fuisse affirmat Idem, Athenaeus ex Polybio refert lib. Io. licet afferat vigent ii, inum passum, quod ex vulpinast, apud eas in P fu e , addens, di quae mulier vinum bibisset, id celare non potuisset , Primum quidem quod Romani
cellam vinariam mulieri non committebant, deinde quod eam oscolarentur, tum sui, tum mariti cognati, ad consobrinos usque, id quotidie, statim ubi illam aspexissent, quare a vino cauebant chim nescirent, quibus obuia futurae essent, 'ui eas allocuturi. Et adeo clacies elyae vinariae Romanis mulieribus pr)hibitae erant, et i Fabius Pis Iorin annalibus fuissori erit, ut Plinius, fert loco supra citato, MatrCnari quod loculos, in quibus erant claues vinaria cellae, resignasset a suis inedia mori coactam . Apud. Massi lieni es etiam, o Mile os lege a tum crat, et t.bsum essent et lieres, quemad/nodam Allenaeus ex Theophrasto reser sibi pracitato, no cilia cerre ratioK priscis dis temporibus fini sum mulieribus inter intim fui e existimo, ni quia et inolcnta, et commes Irix Id fr, nuptafuisset, adoltera, soluta, meretrix, Alaba Ar, idque propterea quod ut Tiraque u refert tractatu e legibus connubialibus, ct iure marit illis pari. tu . IN. ConnΠb. gl p. u. 2ού quoad vini sim apud mAlieres, lex ab ipso Rc malo stafucrat in haec verba si vinum bibori domi, uti adulteram puniitiato. Q/ῖbus verbis inquit Tira quellus ostenditur, mulierem vi=rofam, adulteram fiusdem criminis reas ei e vcluti alterum ex altero prodeat,
quam legem rationi valde confviam , ct iustis mani fui e D. Chrysostomus satur, q&i enarrans illud c Iasthaei I. cap. Cum es et de pondiata Mater eius Marii, c. omnis, inquit,
205쪽
isquit, mullar, quae vinolenta, commessatrix est,eadem quoque meretri est . Stant itaque pranarrata lege ob
facilem mulierum intemperantiam, ac incontinentiam in vim et , ne adalterarum, vel meretricum turpe nomen r-tirentur, satius exiHimatum fuit apud Romanos , alio quela os, vin m penitus tilieribus interdicere, nisi eo valetudinis, et sacrorum causa certis diebus terentur si quidem valetudinis causa sinum quandoq; adhiberi solitum, L londus testari tritur,dum lib. triumphantis Romae 3 scribit e nErumentum dotale vidisse , ante annos plus minus Joo consecrum, quo patri puella sponsus promittebat, quoties illa peperisset, Dinum si octo primis diebus, quantum deseret,bibendum dare pariter de consscio medici, quamdiu aegrotas et Ini her omnifesto solemni die , potu illammmci lecIaret. Sacrorum etiam cato vinum in et fui se apud Romanas mulieres tessatur S ruius , qui enarrans EDd Virgilij lib. I. Aeneid. Primaq; libato summo tenus attigit ore. L et erecuudiam inquit Ieginae, O morem Romano rum tangit, nempe quod apud Romanos minae iacrorum causa certet diebus vino utebantur, em morem valde laudabilem fui e,exissimandam H,quia eius ratione peculiaris mulierum et artus, quae honesa est, eruabatur, ac turpij ma in ips/s ebrietas exitabatur , cuius turpitudo quanta Chri os omus in Acta Apostolorum homil.ag .scitissime annotauit, dim inq&it, nillil foedius muliere ebria obscuratur ei visus tu ibatur serenitas, juritas oculorum,
quali nube quadam radiis solaribus succedete opus illiberales seruile; omni guobilitate plenum. Quam insuauis est nullier vinum spirans, quod olet, corruptum est. paulo pos Da sorinos anx puellam, turbulentana loqua
206쪽
IO quacem, conuiciatricem, ebriam, sumptuosam, nonne
qua uis re foeda, ac turpi deformior est Hieroumus in regi a sanctimonialiu/n ad huHochium cap. 36.as erit,
crilegium esse ebrietatem in semina. Praeterea animaduertendum eLI seminis vinolenti.e, 9 voracitati deditis facile euenire, ut earum capidi desuant , ac podagra laborent licet enim Hipp. 6. Aphor. phor. y. scribat, muliereSiu quam podagra laborare, nisi menstrua deficiant, q-Galenus eo loci , ac in praecedentis Aphorismi com ea ration fleri exintimauit, quia nisi humores admodum superabundent quod in mulieribus ratione euacuationis euenire cupotes 9 ex fila partium imbeci itate podagra detineri non
possunt, tamen feminae ob ingluuiem oracitatem, bibacita Iem, is vi Ius intemperantiam,facile etiam podagra, ac
capillorum de Au corripi po unt, ut hac nostra temperitate ob superius a latas causas, nonnullis mulieribus contigi se et idetur, quod Ut refert Seneca ad Lucilium epi .pue tuo
etiam tempore accidit, inquit enim . Maximus ille medicorum, huiusmodi sciciatne conditor, foeminis, nec capillum defluere dicit , nec pedes laborare . Atqui etiam capillis destituuntur, & pedibus aegra sunt. Non mutata foeminarum natura, sed vieta est . paulo infra non minu potant, oleo, mero viros prouocant,atque inuitis ingesta visceribus per os reddunt vinum omne vomitu remittunt paucis interie 'ctis quid ergo mirandum est, maXimum medicorum, ac naturae peritissimum in mendacio prehendi Cum tot foeminae podagrice, caluaeque sint,inti a b c neficium sexus suis viiij perdiderunt quam sententiam approbat etiam Petrus ponensis et Philosephus medicus celeberrimus in Co=iciliatore disserentia nova, et iteram in commentari, problamatum Arisotelis lib. o.
207쪽
cap. 37. Concludendum itaque abstinentiam ἀ vino laudabilem alde esse, tum in muliere , cum etiam in homine , --noque potius tendum medici iussu,ac recuperandae valetudinis gratia , quam aliam ob causam,quemadmodum factumfui se apud Locros Epizephyrios effatur Athenaeus lib. Io deipnos, idque propterea quod ci Zaleuco Rege ian-citum fuerat, vi quis initin medici, non recuperandae valetudinis casia, merum bibisset, capite plecteretur. Hic meri usta D. Paulo etiam indicari videtur, dum ad Thimothaeumscribit, inquiens, Noli adhuc aquam bibere, sed modico vino utere, propter stomachum tuum, frequentes tuas infirmitates, ex quibus verbis clare patet Thimotheum insanitatis satu aqua uti consueui e eique
propter aduersam dumtaxat valetudinem vinum commendari, idque modicum ad ventriculi scilicet cruditatem corrigenda, aliasq; insermitates debellaudas, ita ut D. Paulus vino, et i medicamento tendum senseri aqua autem
ad quotidianum potum; idque eo magis faciendum exist-mo,quia ex Athenaeo lib. I. deipnos habemus, eos, qui solum aquam bibunt, inueniendis rebus sagaces, ac ingeniosos esse , vinum autem nostram obumbrare prudentiam, propterea S. Ambrosius de Ilia, ct ieiunio cap. p. inquit potentes vivum prohibentur bibere, ne cum biberint, obliviscantur sapientiae. Vellem itaq; ut antiquam,ac laudabilem Romanorum consuetudinem, quo ad ab inentiam , uino, hac etiam nostra tempesat 9 mulieres, O pueri querentur, omne thomines parcius uino uterentur, maximo enim iuvamine emet animarum saluti , propterea quod ad multa uitia procliues non redderentur, praesertim uero ad luxuriam, quae non alia ratione iudicio meo temporibus no-Hrisplurimum uiget, ni ob immodicum uini usum, quod apud
208쪽
opud Athenaeum lib. o. Veneris ac nancupatur his carminibus. Suave potu Vinum est, nempe veneris lac, quod multum haurientes
Nonnulli, flagitiosa, illicita veneris cupiditate
Et hinc es,quod apud eudem Athensum lib. I segitur uetus quidem uinum apud meretrices in honore e , vetulos Aut tiros repudiari Summo itaq; iure D. Paulus ad Ephe- os cap.I. nolite,inquit, inebriari vino, in quo est luxuria. Aalomon P ι .a . Luxuriosa res est vinum Apul.lib.a. ni auri, tradit uinum liberum esse hortatorem, ct armigerum Veneris . Horatius lib.3. Carminum de S. Craterem uini datem Veneris appellat, it summatim dicam secundum omnes auctiores, uinum i amet luxuria est. Corpori etiam se remedio ob causas superius allatas . Cucitaque timum omnium malorum Metropolis sit , fere inuitos nos cogat i non virtutes, ted vitia quamur, quorum generantes magis qua geniti Auctores exisunt, et educates magis qua qui educatur, ut Plato in Timeo affirmat, ex cuius sententia nullus note malus est,sed ex improbo corporis habitio cineruditionibus malus sicitur, propterea qui ;pro uiribus niti debet ut eiusdem Platonis uerbis utar educatione, o sudijs, disciplinis uitium quidem fugere,contra autem inirtutem capessere, quibus uerbis, inquit Gal. lib. quod animi mores corporis temperaturam quuntur 9 tam puerorum,quam senum educationem Plato complexus es, ita ut nos monere uolueris Hudia tam animi,
qua corporis, in qualibet aetate praesertim quo ad uini usum ita dirigeri se, ut uel omnino β uino ab ineamus,ut Turcharum etiam leges imperant, uel eo sobrie admodum ista-
209쪽
mar, ct pro lege sit huiusmodi istichon
Vina nocent igitur,si non moderata bibantur, E contra, semper haec Oderata uniant. Pr.eterea prae oculis habendum es liquod Athenaeus mo-Cet ex Parmeno PS, antis lib. 1 Qui, ut equus aquam, lio mo vinum haurit, Scythice loquitur, rene cappa quidem agnoscit: Mutus iacet, in dolioq; Vrinatur,&natat Somnolentus, tanquam papauer medicamentum biberit. Et lib. o. ex ArisIone Philos lib. Amatoriorum refert, Polemone Academicum hortari ad coenam ituros compotationem curarent, quae esset non tantum in praesens iucunda, sed in crastinum etiam , ct ut fummatim dicam,dum vinum en insopho, in hominis es potesate, dum in corpore, homo in illius potestate Li, vinumq; imperat, non ratio, ita mi irebriari, nihil aliud sit, quam voluntarie insanire, hinc ent, quod Seneca epiHr.lib. res epis. . inquit Ebrietas voluntaria insania est quis igitur tam impudens erit,ut eru ationali homine irrationalis quodammodo bella e fici velit
An vinum nutriat Cap. XVII. I nutrire, adeo misimauit
Gal. lib. 3. de alimentorumfacultatibus cap. o. ut inter alimenta connumerauerit habet enim eo loci.Vinum quidem ex eorum esse numero, tu nostrum corpus alunt, omnes fatentur. modo si quicquid alit, cibus est, yinum etiam in genere ciborum est
210쪽
ponendum Qui lana tamen medici negant, id cibum esse appellandum, quod potus in sermone quotidiano cibo sit Oppossitus, qui potio etiam appellatur, ut cibus esca, χ-dulium. ob eamque causam vinum nolunt vocare alimentum, quamquam alere ipsum non diffiteantur. po Iea quam a mauit communi omnium sententia vinum nutrire, explicat in eodem cap. quae vina magis nutriant, dici' s,Vinorum omnium rubra simul,& crassa sanguini generando sunt accommodatissima, ut quae minima egeant mutatione, ut sanguis fiant post ipsa sunt nigra, crassaq; dulcia. Tum quae colore quidem rubra sunt, nigra consistentia autem crassa una cum adstringendi qualitate . His autem miniis sua natura alunt, qua alba sunt, simul & crassa, Macerba. Omnium aut e minimum nutritit, quae colore quidem sunt alba consistentia autem tenuia,
aquis hydromelit faciendo appositis quodammodo
similia. Quod vero vina crassa magis, quam tenuia alant, declarat ipsorum natura praeterca experientia id ipsum comprobat Poni vinorum magis e minus sutrientium sinertionem in supracitati capitis calce exponi quae vina citius in ventriculo consciantur , di tribuantur,ct quae tardius, licens , Dulcia vero conficiuntur in ventriculo,&distribuuntur acilius, quam austera , Ut tris sunt calidiora. Quae autem sed modum sunt crassa , tardius quidem perficiuntur, ac distribuuntur, si tamen in ventriculti adeo robustum incidant, ut confici recte ab eo pollint, alimentum copiosius corpori exhibebunt. δε- ' addit Constat praeterea , quod , quemadmodum haec corpori alendo tenuioribus sunt pta stantiora, ita etiam ad urinam cludam sunt deteriora. Lib. de attenuante Uictus ratione c. Ia di