장음표시 사용
141쪽
Liber rumus. Is squalitatem eu penes quantitatem eu etiam penes locum Ratio ad alterationem proprie sumptam perimes,ita a Uiuo 'O-ebis. in efformatur. Si ex aqua non potest fieri ignis, ergo e nigro &frigido non potest quicqv im fieri calidum&album, ieci ex aqua non potest fieri ignis, quia elementa sunt immutabilia ergo &c. circa qua notandum, quod quae dicuntur de bis duobus elamentis, qualitatibus, ad alias qualitates omnes allaque elementa pertinent. Et quia conssata ex elementis erant soluin qualia quatenus in elementis e quorum congerie constabati inerant ipsae qualitates, patet, quod si mutatio penes qualitates non contingebat circa elemetua non poterat etiam contingere circa genita ex elementis,e hi si si volueris elicies rationem confirmantem connexum propositi arguti Pti Q Od autem omnis paenitus alteratio destrueretur, tallinui cum BO . eme. namico fallimur argumento ostendit. In omnibus hisce mu
tationibus idem subjectum si xς ς
dem a ue manus,verbi gratia, e calida fit frigida, cumque urtae descendit;&cum esset parua, effecta est magna; s duxta Enipedoclem quatuor sunt subiecta quibus contraria bsu: inseparabiliter,ergo ex illius assertionibus inferendit,
in emii ai nem. Dicebat autem e
les, quod si elementa non sunt transmutabilia nullum poterit esse verum augmentum,quod certe Verissimu est,qma augmentum non est 1sque alte tion inimo neque absque gener L
riri uti de si alibi docuerat. . .
sicet e illius assertionibus. haec Malia non inmus ab-s ris serri possint, de quibus ubi contra illum argumentabi-
142쪽
magis particularia descendens.& lori
singula corporui, nostroruui inciribita, odii a
vero de his dixerit,eXPlutarcho deprolata, huc an
putat inius, ut ex quibus, quae degeneratio durat ape
autem est, carnes nasci ex interna elementorum contempera-ione . Neruos ignis' terrae duplicibus portionibus admixtis gucs, neruis ubi aeri occurrerunt refrioeraris Ossa ex aqua' interia a terra quatuor autem ignis terrae contem p
rati Sportionibus sudore in lachritia in corporis fiet Vf-.e Aristoteles refcrens quae de unguibus cum Pilitarcho accepim ddam cutem eadem ratione per congeiationem: carne eo
Vitisse, Via et resper congelationem p neruo conctiterant Alteri a Vero, quod est quaedam diuersitas inter Plutatiam :
ad generationem, naturam ossium Pluiui hi, Vidimus dixit ossa constare ees aquae o men non solum a firmat ad eorum produc libu i eoudui Ollania Clementa , sed&verba ipsa ibus limo
movi conclusion dira pronuncia uerat recense
143쪽
Liber Primus. Iare memorram rationem ubi nomine risitonis siem eleme-rum soria amissis intelligit, quae proueniebat ex admistis quatuor quae parti bi Vulcorii, cum duabus partibus fluidi luminis&c sed redeo ad Plutarchum, qui ait Pr nao insuper in s depla ter animalia loco arbores e terrainatas diXit antequam Sol cir si cum uolueretur, noxque a clie discerneretur,4 ob concinnitatem temperamenti, sexus masculi, atque foeminei rationem continuisse Semina esse eYcrementa terrae&ignis abundantium:&quc humoris satis non habeant, earum sub aestate defuere folia exuccatarum,plerasque durare, ut laurum, Oleam, palmam. Discrimina succorum esse ob diuersitatem partium, causarum arietatem,maximeque ob nutrimentum , ut in Vitibus, non enim harum differentiae vinum vino praestantius eff-ciunt jed soli, quo alunt fir diuersitas Circa quae plura notanda .primum,quod dicitur plantas e terra natas esse, id namque bifariam sumi potes vel quod e sola terra constarent 4 tunc es en pars elementi,& non ex elementis. Vel quod licet constent ex omnibus elementis , quoniam earum origo vel sensu iudiceo a terra est, dicantur e terra natae: loc est quod nobis magis proba inr,tuni quia sola quatuor vocata elementa erunt
principia, simplicia tum etiam, quoniam haer opinio, ne dixerim hic modus loquendio videtur habuis eoriginem ab Anaxagora, qui ut refert Aristoteleso appellauit terram ma 1 destia. trem plantarum. Postam etiam secundo loco animaduerterec ι quod inquit primo loco inter animalia plantae nataesunt quasi voluerit plantas es e animalia , id namque expres e de illius,
Anaxaetoraeque MDemocriti opinioneas erendum ex eodem Aristotele nouimus sed quoniam haec non faciunt ad institu ilia m. tum nostrum, mittenda duximus. Animaduertendum itaque
potius,quod demum dicit, succorum diuersitatem a soli varietate quo plantae aluntur non ab ipsarum plantarum different ijs prouenire,id namque eo spectat,ut intelligamus , ex sola elementorum congregatorum varietate omnem rerum diuersitatem prouenire. Id quod illud etiam apertissime indicant, quod teste eodem Plutarcho de animalium differentij i . aiebat. Animalium scilicet omnium genera discreta suis lacer e. 19.
144쪽
torum ratione temperatnentorum, ob quam alia aquam expectant, alia acrem,&c. Infercndum itaque quod iuxta Empedoclis opinionem non solum elementa veniebant ut principia incompositionem rei uinci sed etiam taedem res ideo vicissim differebant, quod varia esiet in cis producedis eorumdem ci cineritorum congregatio,cum hic terra abundet, alibi autem ignis, alibi autem alia superest,& haec vel magis, vel minus, in icque esse,ut infinitae dixerim possint oriri erum genitarum dist rentiae. Et haec de generatione. 3 degen Erat Empedocles inter eos, qui statuerunt plura principia, de quibus Aristoteles, hi necessari, aiebat separabant generationem ab alteratione simplex namque rerum produectio ex eis nihil aliud erat, quam congregatio, corruptio vero disgregatio principiorum,cum ergo genita post absolutam congregationem absque intcruciatui egregationis mutentur, idque sensus non lateat, cogebat illi distinguere hanc mutationem ab illis, vocabant ergo illas generatic nec corruptiones hanc vero alterationem . cd cum in hoc conuenirent omnes, nul-isi ad Plus tamen fuit, si Democritum X ceperimus, icta cippum, quia gressus sit docere quomodo haec cXiriat in rebus. Dicen
dum ergo, Empcdoclcm separasse quid cin generationem
corruptionem ab alteratione, di volui se mutati Cnc genitorum esse alterationes,,Cngregationcs autem clementorum ad producenda mixta csse generationes, sed non docuisse causas Proprias alterationes, neque ictatas demostrare quomodo cXisteret inrsibus. Concedebat etiam augmentum indeque inserendum, eum concessisi decrementum; dicebat autem quaecumque augentur, additione augeri, appositione elementorum , idque ex* g ' Aristotele illius verba in medium asse rete innotuit sunt enim et autem terra suum genus aethera autem aether quorum noli dissimilia sunt quae Plutarchus licet ad animalium incrementum decrementiani tantummodo pertineant, sunt autem Animalia nutriri subsidente eo quod j est natura accomodatum,quod cnim natura accomodatum vocat, clemen-
'μ' tun est,i t nos putamus. Addit tamen Plutarchus da viden-
145쪽
tur ad causam effectricem pertinerrida nait Crescere obca aloris praesentiam, decrescere autem utriusque desectu Et qui ια 'dem quod calor esset veluti causi efficiens augumenti iuxta quorumdam antiquorum, forsan iuxta Empedoclis opini nem, e Aristotcle nouimus. Verum quia Plutarchus ait de icrementum prouenire a defectu utriusque, id est, accomodati, ae . . ct ignis Dicemus ignem posse duobus ossiciis fungi docuiamus etenim eum inter elemeta esse quidem maxime activum, sed tamen posse immo necessario, etiam gerere vicem mat riae . At de his prius etiam neminimus, quod autem plura de hac ipsa nutationis specie non dixerit, minime mireris L hu-- velim, cum asserat Aristoteles, omnes antiquos praeter De-: mocritum, in hoc defecisse, idque a nobis non1cinei fuit no- β
Leuiter autem Empedoclem tractasse de motu , ex eodein summo praeceptor accepimus, cum enim litem lamicitiam mouere diceret interio a tuscum ignis supremum occupasset locum,terra autem imum,&c. vel causam non assignauit,velit prius dixi in us inepte loquutus, id fortuito accidisse docuit,s cusque non solum accidere potuisse, sed re ipsa aliquando futurum, Ut secus se habeant, a firmauit. Idque illud esse vid tur,quod Plutarchus etiam notans aiebat . Non perpetuo, aut Mellae. definitis locis reposita elementa dicit, sed quod uis in cuiusvis Ilocum succedere. Sed circa haec occurrit non leuis dubitandi causa, quia Aristoteles refcrens opinionem Empedocli: loquentis de incre mento pilantarum,ea habet,e quibus videtur inferendum, eucognouisse ignem moueri a medio, terram vero ad medium secundum naturam, ierba illius sunt ista Imperietes Aons . 2. dea . ne iiii avementum accidere plantis , deorsum quidem cum O 'dio intur , propterea quod terra sic fertur ecundum naturam ,
fu sum autem propterea quod ignissimiliter . Forsan ergo dicendum Empedoclem sui oblitum utramque sententiam pron unciasse, ubi in uniuersum causas motus quaerebat, vel eas non tenuisse, vel indistinete loquendo, nunc litem&amici- tirna, alias vero fortunam probasse: dum autem accidit vica
146쪽
sis increuienti planta una inuestigarct, ea dixisse, qua nuper ex Aristo ille referebamus. At ne nimis faciles videamur inferendis sentent ijs contra antiquos secundo in forsan melius ita ad eamdem dissicultatem respondebimus. Vbi erant educenda clementa e sphaero, mouit ea primum discordia , prili-cipium nimirum disgregationis, accidit autem ut expulerit ignein sursum, terramque deorsum,& caetera medijs suis in locis, ob idque causa horum motuum fuit quodammodo etiam fortuna. Sed hi sic stantibus, quoniam ignis est sursum,ideo ignis, ignea mouentur sursum & quia terra est deorsum, terrea similiter mouentur deorsum secundum naturam. Dum AE cunt autem in hanc sententiam verba eiusdem Aristotelis asserentis antiquos credidisse similia ferri ad sui similia,utiq; scholastici dicerent,omnia moueri, ferrique ad suas tota sitates,praesertim quod non est credendum, Empedoclem nomine naturae vel leuitatem trauitatem, vel alia horum similia intellexisse, ut qui nec verbum quidem fecerit de his id quod etiam ex eo- de Aristotelen de illo,& de Anaxagora loquente accepimus.
Sed haec cum Empedocle dixissse susticit.
orcheti Milesi', Herachii Ephesi opiniones considerantur cap. XXV.
Rchelaus Milesius, qui siue quia primus ex Isnia philosophiam Athaenas inuexit , siue quia in eo philosophia desierit, ut asserebat Laertius
physicus sui nuncupatus, licci in omnibus sere Astrologia partibus vel teste Cicerone excelleret , philosophia tamen sedulo operam dedit, unde est ut rationi consonum videatur existimare, quod non pauciora de rebus naturalibus docuerit,quam qui ante eum floruerant Et tamen quae de illius opinionibus ad rem nostram pertinentia ab antiquioribus relata inuenimus, vix digna videntur, quae hoc in loco recenseantur tum quia quam paucissima, tum
etiam , quia non admodum aperta, sed tenebris ambiguitatis
147쪽
inuoluta sint. Recensebiinus tamen, quod meminimus id nostri muneris esse. Archelaus dicebat Plutarchus aerem insanitum, eique i. depla. raritatem,& densitatem additas,quorum hoc terra,illud ignis .
sit,principia posuit. Sed Laertius Diogeites Archelausi aiebat duas generationis causas, calidum, Irigidum statuit. Ex quibus Cut videtur nihil certi elicere possumus, quod ad illius opinionem de principijs naturalibus declaradam ficiat.
Dicemus tamen, quae leui fessan etiam coniectura ducti, magis probabilia credimus Aristoteles affirmans omnes apti- quos posuisse contrarietatem in principijs, speciatim de Par i. Piso. menide mentionem faciens, Parmeni si diceba0 abdum, se frigidum principia facit, haec autem appestat ignem se terram. Et post h.aec immediate quorumdam aliorum aliam sententiam referens, ait Et qui rarum sedensum. Ex quibus insero Plutarchum coniungentem raritatem, densitatem,cum igni, terra, cum quibus Aristoteles coniungebat calidum, trigidum, Ma quibus separabat raritatemis densitatem, longe a veritate aberrasse. Duorum igitur alterum potius dicerem vel
ouod principia essent aer infinitum figurata raritate&dentitate ut contrariis. Vel quod principia essent calidum & frigidum,ut inquit Laertius,hisque notata terram ignem 'uibus sic se habentibus, quod ad haec attinet, nihil discriminis it inter Parmen idem Archesaum . Erit tamen quo ad alia nonnulla,ad ipsa quoqtae principia pertineti ad praecipue quoad illud, quod de eode Parmenide dicebat Aristoteles, ipsum AP q.
nimirum voluisse unicum esse rerum principium, idque immo bile,quod nuncupabat ens. Faciunt autem ut secundam potius harum sententiarum probem, quae apud eumdem Laertium ex eiusdem Archelai sententia diisti perlegi Guia autem Ani in Arι hamalia de timo nata, gignique ex terrae calore, quis imum lacti '
mistimum ad escam eoqua erit sc se homines natos. Ex his namque in sero,calorem,idest ignem, terram, idest, frigidi tatem, principiorum loco habita, quomodo enim qui carieraex aliis compacta credidisset, vel animalium, vel pilus homi nas originem in terramo ignem reserre potuisset, me paenitus
148쪽
13 ' facitis Philosopho m, latet. Neque plura sunt, quae de Archelai sente ut ijs referre
possinus. Supersunt ergo considerandae Heraclyti opiniones. Hic librum scripsit, in tresque diuisit partes, obscurius tamen ut Laertius notabat loquutus est, idque de industria, ut soli eruditi illum legerent, ne si a vulgo passim legeretur, contempli' bilis fieret. Causam autem huius obscuritatis quod Marcus Tullius minime reprehendendam asserit assignans Arisi ut les,quoniam dicebat eius scripta neque legibilli , neque dicta facilia erant. Rursusque declarans quid nomine non legibilis intelligeret, subdit: sunt autem huiusmodi , que non facile distinguuntur, luti quae Heraclytusscripsit, quae quonia non patet priori ne an posterior quicquam accomodetur distinguere arduum esto c. Et quamquam in comperto sit, id moris antiquioribus sui fias, ut obscurius arcana philosophiae scriberent , hunc hac in re caeteris praeferendum , vel cx illis Aristotelis verbis clicere possumus quorum similia etiam apud M. T. legimus. craclitum Scotinum ab obscuritate nominatum : Venia ergo digni erimus, si in eius placitis recensendis , aut eΣplicandis, dubitando potius,quam quicquam certi asserendo, loquemur Conuenit inter omnes, Heraclytum statuisse unicum rerum principium ignem . Asseruit id in primis M. Tuli. Et post cum Plutarchus: Heraclytus aiebat Ic Hyppasus ignem omni una esse rerum principium perhibuerunt, omnia etenim dicunt eis igne nasci 4 in ignem resolui, quorum non dissimilia Diogenes,dum aiebat. Ignem elementum esse dicit, unum esse mundum, eumque ex igne nasci, S rursus per quo amambitus,&pervices hoc omne saeculum ignescere. Sed cur vel hos, vel alios testes adhibeo si Aristotelem adhibere post uiis Hiceriago eandem sententiam tribuenS,ait. Hippasus autem Metapontinus, Herachius Ephesius ignem, 'uoniam omnia resoluuntur in ea ex quibus sunt, cum omnia apud eum teste code
philosopho sutura sint aliquando ignea, patet, ipsum voluisse
omnia quoque constare X igne .
Causae autem quibus permotus huiusmodi principium posuit
149쪽
suit, si non ex abis exi M. Tuli. iii notueriint. Sunt autem, Vise . rerisverba usurpemus. Quia est omni Um corporum maxime dior.
mobilis, minutissuriarum ac subtilissimarum partium tum 'IQtiam, quia aultiplex eius vis per omnia permeans cunctas res gignit,auget,sustentat, perficit,atque moderatur. . Verum quia principia antiquis nota, erant in duplicidiis rentia, materialia nimirum, vel ericientia: Videndum in primis inter quae ponendus sit ignis. Videtur autem vel prima fronte accipiendus loco materis; propterea quod ex quo fiunt, in quod caetera resoluuntur. apud illos praecipue quo latuit natura formae nilii aliud esse potest quam materia Peretius tamen aiebat, si in rationes prae allatas oculOS convcrrere
vς imus, liccndum videbitur, ipsum fuisse sumptum loco causa effectricis Augere namque, sustetare gignere, perficere&c.
Quo digitur adhaec attinet, quae anili quideria admodum dissicilia videntur obscuri tatem huius philosophi rursus at que rursus in meinoria in reuocantes inuo modo intelligenda existimemus paucis indicabimus. Erat itaque igni si alio tamen atque alio modo sumptus,& materialis , 4ssiciens causa rerum . Materialem autem fuissul, expaulo supra relatis summi praeceptoris verbi inprimis apertum. Constat autem iursus ex illis, quae e Ci Peiones eferebat Pererius, nimirum; partes habui elubrilissurias,&iminutissimas; hae namque sunt conditiones appropriatae subiecto, ut facilius pati, mutarique possit, varias recipere formas; cum apertum sit, diuisa,&ad minores redu ci 4 partes,ocius marcescere,& corrumpi. At quod fuerit etiam causa vlide motus, caetera ex eodem Marco Tullio ab eodem Pererio in medium a lata verba apertissime indicant: ut optima cum ratioue Pererius dixerit, quae ipsi dicunt de igne, potius declaratur ei com petere ratio necausae effcientis,quam nateriae,aut elementi. Quomodo autem utrique muneri satisfacereposset , mox
declarabimus. Mundus in Vita eraclyti non secus ac iuxta opinionem Empedoclis corruptipnis' generationi pa
150쪽
liceps iii finitis vicibusi vel teste Aristotele mutabatur, si quispiam autem petijsset ab eo ut se certiorem facete de genitOre mundi. Mundum dixisset ι testemque habeo Plutarchum
neque Deorum quisquam, neque hominum fecit. Vel etiam secundo ita respondisset Fato omnia laeta sunt, eoque omnia fiunt. Et haec quoque ex Plutarcho nouimus. Et quoniam prima responsio it negatiua yadmodum incerta videtur;si rursus magis explicatam optasset secundo loco traditam,
&quaesijsset. Et quid hoc ipsum fatum est Fatuis respondisset nihil aliud est,quam hoc ipsum quod est omnia fato fici
ri obscura nimirum magis obscuris tegens potius, quam aperiens. Verumtamen ita fatum ab eo definitum fuisse, ex eodem auctore eodem in loco accepimus. Ex quo cum pateat, quod apertius quoque de eadem substantia loquutus est Age ut haec recenseamus. Fatum itaque caiebat ect aethereum corpus, semen procreationis uniuersi. In qua si mentis acient vertere voluerimus , videbimus quomodo ignis esset&mat rialis,& effectiva causa rerum. Vt enim in semine animalis est quod ipsum foecundum facit,calor nimirum, seu spiritus natura proportione respondens elemento stellarum . Et corpus geniturae,quod in spiritum vertitur,& cuanescit eadem ratione in igne duo sunt,& fatum, aethereum scilicet corpus, quod efficit omnia, 'anc ipsam ob causam vocatur semen procreationis uniuersi, calori veluti in semine existenti correspondens Et reliquum ignis, quod se habet instar geniturae mlud tamen discriminis esse inter genituram&huiusmodi igne, quod ad rem nostram pertinet)inuenio, quod genitura nihil facit ad productionem animalium ignis autem hic nosterest illa ipsa materia ex qua res omnes fiunt, circa quam corpus illud aethereum suas exercet vires. Neque obijcias velim, quod admodum absurdam opinionem Heraclito tribui mus,dum asserimus eum existimasse eumdem ignem esse principium effectivum & materiale . Praeterquam quod enim M pertum est ex dictis, non esse vere idem, ut non est idem semen genitura: est tia locus Aristotelis ex quo patet dubitatum