장음표시 사용
371쪽
AD LIB. XI. ANN. C. CORN TACITI. 361
Otiem auteni modimi tribtilis et vectigalibus Augustus Drususque pririnis posuerint, non est a Scriptoribus Proclitum. Sed ex sapientia, benignitate, atque arquitate Augusti, pronum si ad minare ea non fuisse graviora. O3ten crescente Imperatorum avaritia, et praefectorum duritia, adeo auXere, ut ad egestatem
redacta sint Gallia , quibus tandem subvenit ulianus Caesar, ut docet Ammianus Marcellinus, vi 2 Quod profuerit Iulii Ditis anhelantibus extrema penuria Galliis, hinc maxime Claret, quod Primitus, partes eas ingressus, Pro capitibus singulis tributi nomine vicenos quinos aureos Angi. 5L reperit siugitari discedens verbsepteno tantum, Angl. l. munera nivei Sa Complente8, ob quae
tamquam Solent sibi serenum post squalentes tenebras affulsisse cum alacritate et tripudiis laetabuntur. Si quis auten voluerit scire quantum tributi persolverit Gallia, antequam Julianus Caesar in eam veniret anno . . Sosi haud
dissicile est duplicem inire computationem. Scilicet si in Gallist
tunc eadem fuit populi requentia, quae nunC St, et quae minimucomputatione, , 500,OO capitibus tributorum, families, aestimanda est, tunc Gallia tributum persolvit, Angl. 50,OOO,OOOl. Nec mirum tanta exactione Gallias ad extremam penuriam fuisse redactas. At, ut mihi compertum est certissimis Gallicae antiquitatis monumentis, multum aberat ut acerbissimis iis temporibus eadem foret in Gallia populi frequentia quam nun videmus, immovi quarta erat Populi, quae nunc est, quantitas et tamen adhuc Galli persolvebant tributum, Angl. 2,OOO,OOOl. Quod quain sit portentosum in ea paucitate hominum facile est cuivis intelligere.
aeque facit intelligitur Gallorum felicitus sub Juliano Caesare.
In eadem enim, quae nunc est, populi frequentia, Gallia pro tributo Omnibusque muneribus tantiam persolvisset Angi I S,5OO,00Ol. Ad eam autem, quae tunc erat, populi paucitatem reducta, pendebat tantum 'Ai gl. , 5OO,OOOl. Haud mirum ergo Gallos nutu alacritate tantisque tripudiis laetitiam suam sub Juliano
372쪽
Nunc vero si iii ad Qtroacta tempora mentem reducat, et
cogito di ilium Caesarem, domitorem Galliarum quae tunc magnu populi frequentia non ea tumen, quam finxit Cl. de Montesquieti, Ε r toles Loiae XXIII. 8 et 24. Letire Persaries, p. li 2. in quibus se Arithmeticia Politicae ratiotium omnino rudem probavit vigebant, iis tantum imposuisse stipendii nomine tangi 525,OOOl. is sane deprehendet, quibus artibus Romana respublica terrarum orbem in ditionem suum redegerit. Minus certe pra)potuit militaribus, quam politicis artibus Magna enim erant gentibus exuendae side et libertatis incitamenta, Sub Romano nomine pax certa atque inconcussa, et tributorum parcitas. Unde haud immerit dixerim a Romanis Potius corrulito sutSSe, quam debellatos, populos. Haec sunt, quae nemini adhuc aut tentata, aut explorata, explicari volui, ut res in antiquitate Romana politicaque scientia abstrusissima et scitu digna perspiceretur. In ipsa autem Claudii oratione, in plures reposuerim. Xemplar ad me transmissum, ipse quoque P. De Colonia, habebant in decuriis. Sed tabula ibi extrita, primis ultimisque tantum literi P . . . Rara Stipei Stes, et a Cl. Dotteville suisque diligentius inspectu, non patitur tot literarum, quot Sunt in decuriis spatium. Quantum autem Tacitus orationem Claudii immutaverit, patet utramque conserenti. Sunt qui id in Tacito culpent. At Claudii oratio erat antiqua, enervis, ac minime persuasibilis adlaborandum erg fuit Tacito, ut re loco, et Principis majestate digna
CAP. 25. Augustus lege Saenid. Tacito teste, Dictator Caesar lege Cassia, Augustus lege Saenia patres sublegere. At leges illae hic tantum memorantur. Unde quae sint, et a quibus latae, haudita compertum. Possumus tamen Donnihil lucis mutuari a monumento Ancγrano, apud eruditum Chishuli, Antiquitates sititicae, p. 73. in quo Augustus ipse scribit:
373쪽
AD LIB. XL ANN. C. CORN TACITI. 363Patet enim iussit populi et senatus Augustum id egisse ac proinde legem intercessisse Certe eodem jussu egit quoque dictator Caesar, hin senatiιm supplavit, patres illegit, Sueton in Caes. XLI. At ex Saenia nomen habere videtur diu L. Saenio, consulo suffecto A. U. C. 724. cujus memoria extat in veteri lapide apud Gruterum 299.
EID SEPT. . TVLLIVS Ciceronis,ilius.
1d est, alandis ovembribus consul suffectus L. Mnius, ' quo cognominata lex Saenia Sic quoque, ut Videtur, consule suffecto Cassio lata erit te Cassi : et ob populi et senatus jussum leges illae a consulibus nomen acceperint. De adlectis patribus vide LHeineccium, Antiquit. 0m. Iurisprud. VOL I. Appendix.
Ius eruendi ordinis. In MSS. Teundi optim Lipsius et rique eluendi. Sic Tacit AnnaL III. 17. M. Piso erut dignitate, et Hist. Ι 86. Senatorium ordinem Xuerat. Poetae tamen eaeire cum quarto CaSi diXere ut Lucretius, . vers. sin. Feros exibant dentis adactus. Virgil aeneid. V. 437. Stat gravis Entellus, nisuque immotus eodem, Corpore tela modo, atque oculis vigilatatibus exit. Ciet tum LVINI. LXXXIIII. LXXII. Puteolanus se censa sunt CiVium LXVIIII centena et CXL 1111 millia.' Eusebius in Chronico, Descriptione Romae facta sub Claudio inventa sunt Civium Romanorum LXIX. centena XLI v. millia.' Inde in vulgatis Taciti editionibus obrepsit, censa sunt civium LXIX. Conten et XLIV.
millia.' Sed error est, ut putet ex ΜSS. et censibus ab Augusto Retis. Ego sum secutus ΜS. Vatic. 1863 et 864. S. Flor et
374쪽
edit neni principem, in quibiis Xpressh, censa sunt civium L Diti LXXX li1 I. LXXII. Od est, ut jam in otis monui, civium 5,984,O72. In S. Vatic. 95S. omisso intermedion Inlero, Consa Sunt Civium LVIIII. LXXII. Ita quoque S S. Hari et modi lii S. Jos imissum etiam decennium nam notat tantum L IDI. LXII. Ex hoc loco, ut ex multis aliis, observavi SS. xonienses descriptos videri ex S. Vatic. 1958. M S. Harteianum collatum fuisse cum S. Vatic. 1863 aut l864. Unde Iuc ejus margini additum LXXXIIo post numerum LVIIII. Verum, ad laetiora et utiliora progressuri, censu lustraque Roma
SERVIUS TULLIUS, reX, circa A. U. C. 1 SO censum instituit,iem tanto futuro imperio saluberrimam. Populus enim Romanus digestus in classes, curiis atque collegiis distributus; omniaque patrimonii, dignitatis, artium ossiciorumque discrimina in tabulas relata, ac si maXima civitas minima domiis diligentia contineretur. Belli pacisque munia, non viritim, ut ante, sed pro habitu pecuniarum facta sunt. Atque ut populus Romanus se arti devotum Seiret, peracto Censu, omne Cives Romani, equites peditesque, in Suis quisque centuriis in Cumpo artio aderant ibique exercitus Omnis Suovetaurilibus, id est, Sue ove, tauro, Marti immolatis, lustrabatur. Id appellatum Lustrtim singulis quinquennii renovandum, ut vivida Semper acrisque virtus ardesceret. Livius I. 44. Florus I. 6. CenSUS Ura primi in penes reges, deinde penes consules suit. At consulibus ad alius curas bellaque intentis, ne optimum institutum periret, creati Sunt A. U. C. 3IO. censores Tanto incre- naento aucta haec dignitas, ut morum disciplinaeque Romanae penes eam regimen senatus, equitumque centuriae, decori dedecorisque
discrimen sub ditione ejus magistratus publicorum us, PriVato
375쪽
AD LIB. XI. ANN. C. CORN TACITI. 365rumqtie locorium, et vectigalia populi Romani, sub nutu arbitrioque essent. . Livius, IV. S. Huc consura nihil cert molius titiliusque umquam repertum; eaque una Semper stetisset Roma, si aeterna esse Valerent imperia,
aut ab optimis institutis ferme ineluctabili vi non desciscerent
que vitia, modi, pietatis, modi Urbis splendoris specie, patrocinium quaesiere. Nihil ver censuram ac Urbem aeque perditum iit, ac civitas Romana, maximum olim et rarissimum donum, Promiscue vulgata. Ut intelligatur quam late sensim irrepserint, lustraque ab Imperatoribus condita illustrentur, haud pigebit lustrorum,
quorum Xtat memoria, indicem breviter SubteXere.
A. U. C. ISO. Primum si Servio Tullio conditum est lustrum, in quo milliario civium censa dicuntur. Livius I. 44. A. U. C. 245. Pulsis regibus, Valerio et Lucretio consulibus, censa sunt centum triginta millia. Iuturcii in Publicolu, P. Oct. A. U. C. 28 S. A. Quinctio Consule Cens Civium Capita Centum quatuor et viginti millia ducenta quindecim dicuntur praetor orbos orbusque. Livius, III S. A. U. C. 294. Q. Fabio et L. Cornelio Consulibus, lustrum decimum. Censa civium capita centum triginta duo millia quadraginta novem. Livius III. 24. A. U. C. Sio creati censores L. Papirius Mugillanus, et L. Sempronius Atratinus. Livius, IV. S. Lustrum I. secere. Fast. Capitol. A. U. C. S64. Capta est Roma cium jam capitum liberorum censa essent 152 millia quingent 72. Plin. XXXIII. I. A. U. C. 459. Censoribus P. Cornelio Arvina et C. Marcio Rutilo censa capitum millia ducenta sexaginta duo trecenta viginti duo. Livius, X. 47. Sed errat Livius, aut potitus erravere jus librarii, Cuni scripsere lustrum hoc fuisse undevicesimum. Fuit eiura lustrum XXX. Seu trigesimum, ut patet ex Fastis Capitolinis. A. U. C. 478. Cn. Domitius censor primus e plebe lustriana condidit censa sunt civium cupitu ducenta septuaginta octo millia.
ducenta viginti duo.' Livii Epitome, m.
376쪽
A. U. C. 488. Censoribus Cn. Cornelio Blasione o C. Marcio Rutilo II qui lustrum secerunt XXXV. Inventa sunt civium capita 292 millia 34. quamquam n conditu Urbe numquam cessassent bella.' Eutrop. lib. II. In Fastis Capitolinis,
A. V C. Ol. Censoribus Valerio Messala et Sempronio Sopho lustrum XXXVII. CenSa sunt civium capita ducenta nonaginta septem millia Septingenta nonaginta septem.' Livii Epitonae, XVIII. Fast. Capitol.
A. U. C. 506. Censoribus Atilio Calatino et antio Attico,
lustrum XXXVIII. Censa Sunt civium capita ducenta quinquaginta unum millia, ducenta viginti duo. Livii Epitome, XIX. A. U. C. 533. Censoribus L. Emilio Papo et C. Flaminio, lustrum XLIII. Mensa sunt civium capita ducenta septuaginta millia ducenta tredecim. Livii Epitome XX. Cassiodor. A. U. C. 544. Censoribus Cornelio Cethego et Sempronio
Tuditano, lustrum XLIV. Ceu Sa Sunt civium capita centum triginta septem millia centum et Octo.' Livius, XXVII. 36. armium scilicet Romani sanguinis fuderat Annibal Praeterea in eo lustro censi non videntur Cives Romani, qui in eXercitibus erant, ut conjicere est e sequente lustro. A. U. C. 549. Censoribus Livio Salinatore, et C. Claudio Nerone, lustrum XLV. iustrum Conditum Serius, quia per provincias dimiserunt censores ut civium Romanorum in exercitibus, quantus ubique esset, referretur numerus. Censa cum iis ducenta decem quatuor millia hominum.' Livius, XXIX. 37. Fast. Capitol. Accrevit hic census multitudine sociorum ac Latini nominis, qui Romam commigravere, ut ibi Censerentur. Unde exortae Ociorum querelae, de quibus Livius, XXXIX. S.
377쪽
AD LIB. XI. ANN. C. CORN TACITI. 367 A. U. C. 559. Elio Paeto et Cornelio Cethego censoribus,
histrii in XLVII. Censa sunt civium capita Centum quadraginta tria millia septingenta quatuor.' Livius, XXXV . . Fust. Capitol. A. U. C. 564. Censoribus T. Quinctio et M. Claudio Marcello, lustrum XLVIII. Censa civium capita ducenta quinquaginta octo millia, trecenta octo.' Livius, XXXVIII. 36 Fust. Capitol. In hoc lustro multi adhuc socii Latinique nominis
Romam demigraverunt; unde nova querelae, et edictum, de quo Livius, XLI. 2 et seq. XLII. O.
A. U. C. 579. Censoribus Q. Fulvio Flacco et A. Postumio Albino, lustrum I. Censa sunt civium Capita ducenta sexaginta novem milli et quindecim. Livius, XLII. IO. Fast. Capitolin. A. U. C. IS9. Censoribus L. Emilio Paulo et Q. Marcio Philippo lustrum LIII. Censa sunt civium capita trecenta viginti septem millia viginti duo.' Livii Epitonae, XLVI. Fast. Capitol. Plutarchus autem in Paul. Emil. p. 275 ait censa fuisse civium trecenta triginta septem millia et 452. A. U. C. 594. Censoribus Cornelio Scipione Nasica et Marco Popillio Laenate, lustrum LIV. Mensa sunt civium trecenta viginti octo millia, trecenta quatuordecim.' Livii Epitome XLVII. Fast. Capitol. A. U. C. 599. Censoribus Valerio essala et Cassio Longino, lustrum v Censa sunt civium capita trecenta viginti quatuor millia.' Livii Epitonio, XLVi 11. Fast. Cupit. Ab hoc lustro subzersam Romae pudicitiam, posito nempe theatro, prodit Plinius,
A. U. C. 611. Scipione miliano et L. Μummio censoribus, lustrum VII. Ceus civium capita trecenta viginti octo millia, trecenta quadraginta duo.' Livii Epitome, LIV. Fast. Capitolin. Nota Plinius, XXXIII. S. L. iiiiiiiiii censura, post Carthaginem eversam laquearia prim inaurata fuisse in Capitolio. Inde transiere in Privatorum cameras usque et parietes, qui jam et ipsi
A. U. C. 6I7. Appio Claudio Pulchro et Q. Fulvio Nobiliore
cenSoribus, lustrum VIII. Censa civium capita trecenta viginti
tria millis.' Livii Epitonae LVI. Fast. Capitol.
378쪽
A. U. C. 22. Lustrum IX Pompei iis ot Q. Metellus, tunc primitia uterque e plebe facti Censores, lustrum condidere. Censa sunt civium capita trecenta tredecim millia octingenta viginti iris, praeter pupillos et viduas. Livii Epitonio, Lix. A. U. C. 23. Censoribus Servilio Caepione et Lonc, ino Ravilla lustrum LX. Censa Sunt Civium Capita trecenta non ginta millia, septingenta triginta sex. Livii Epitomo, LY.A. U. C. 658. Censoribus Caecilio etello et Domitio Aheno barbo lustrum LXII. Cen8 Stant i 'ium Cupita trecenta nonaginta quatuor millia trecenta triginta Sex.V Livii Epitome, LY111. A. U. C. 683. Lustrum LXVII. Cn. Lentulus et L. Gellius
cen8Ore asperam Cen Suram eger Int, quatuor et exaginta Senatu motis, a quibus histro Condito, Censa sunt Civium capita quadringenta quinquaginta millia. Livii Epitome, XCVIII. Nec audiendus Phlegon, qui apud Photium, Cod. XCVII. tradit censa
fuisse Romanorum nongenta deCem millia 'Pωμαίων πετιμηθησαν μιυριαῖε ἐνενηκοντα καὶ Ῥα. HOC LUSTRUM FUIT REI PUBLICAE SUPREΜUM.
A. LI. C. Oct. Censoribus Appio Claudio Pulchro et Calpurnio
Pisone Caesonino motus est senatu Crispus alliistius, scriptor florentissimus Dio, lib. XL. P. 15O. Errat Plutarchus, cum scribit in Caes. p. 7SI Julium Caesarem censum egisse, et pro trecentis viginti millibus civium, quae priore censu numerata fuerant, in hoc censa tantum suisse centum quiuquaginta millia se Tantum,' inquit, cladem inflixit bothim civile, tantamque populi portionem absumsit.' Haec omnia Catent erroribus, in quos tamen iere, Plutarchum secuti, Appianus, Beli. Civit. lib. II. p. 492. Dio, XLIII. p. 226. et scriptor Livii epitomes CXV. Julius Caesar non cives Romanos, Sed fit pro ectus moribus, plebem, cui dabatur e publico frumentum, recenSuit, et frumentationem emendavit A. U. C. OS. Unde Suetonius in CaeS. XLI. Recensum populi, nec more, nec loco Sosito, Sed vicatim per dominos insularum egit atque ex viginti trecentisque millibus accipientium frumentum d publico ad centum quinquaginta retraxit V
379쪽
AD LIB. XI. ANN. C. CORN TACITI. 369
A. U. C. 7 5. Augustiis, cum CenSOri: jura, Ut Cetera Omnia, ad Se traXisset, anno altero et quadragesinio, poSt ludi in lustra desierant, lustrum condidit, censaque sunt civium quadragie Contuni
Iaaillia et sexaginta tria millia, id est 4,O63,OOO hominum Testis lupis Anc)ranus apud eruditum Chishuli Anti iritates Asiaticae,
TRIA MILLIA HIC, ut Saepe ineptu e8 Suidas, qui voce Λυγουστος, ho numero omnes orbi Romani incolus contineri exis-tmlat. ρα ευρί cονται οἱ τη 'ναμ αίρεον οἰκουντες ει λυριαῖε καὶ
χιλιο ι Ἀνδρες. Frustra adlaborat eruditus Riccioli, Geographia reform in ut Suidum explicet Scilicet quδd in codice suo ab Emilio Porto emendulo legeretur cum dupliC accentu Contei di non to myriadus hic intelligi, sed l,OOO myriadas, ac proinde numerum integruria Suidae 88 4lO,00s,ol Romanorum, quem numerum tunc Imperio Romano parem Xistimat. At haec vana, et ab Augusti censu aliena absurda adhuc, qui, in Imperio Romano numquam fuit, nec umquam esse potuit, hic hominum
A. U. C. 73l. Censores quidem secit Augustus Paulum Emilium Lonidum et L. untilium Plancum. ulteri vis censoris, alteri vita deerat,' velleius Patercul. II. 95. Ea Augusti arte male et inter discordiam acta est Censura amboque fuere hprivatis consores ultimi. Auctoritas mansit penes Imperatores, qui et nomen Saepe USUI PRUCre. A. U. C. 745. Lustrum alterum ab Augusto conditum. Censa sunt civium Romanorum quadragies centum millia et ducenta tria millia, id est, A,2OS, O hominum. lapis Ancyranus, loc. it.
380쪽
A. U. C. 766. Tertium iisti in condidit Augustus Censa sunt Civium Romanorum quadragies centum millia et triginta septem millia, id est, A, l37,OOO Lupis Anc3ranus, Hoc . cit.
bius in Chronico, cium Scribit censu fuisse nonagies trecenta millia, id est, , SOO,OOO hominum. A. U. C. O . Claudius, censor, lustrum condidit. Censa sunt civium quinquagies OVie Centena octoginta quatuor millia et septuaginta duo, id est 5,984,O72. Tacit Annal. 1. 25. Errat adhuc Eusebius in Chronico, qui tradit inventa fuisse civium seXagies novies centena et quadraginta quatuor millia, id est 6,944,OOO. Circumfertur etiam in8criptio, quae Xtu Romae in porticu S. Gregorii, et apud Gruterum, P. Sol. n. l.
Sed recens est adulterinusque foetus, nec Latinam, sed Italicana linguam sapit. Recte enim observatum erudito ignorio, p.
esse, atta lia mostra in Roma Vidi nummum aereum Claudii, antiquum quidem, in cujus posti a parte coronaque laurea haec mendacia fuerant celata. Evidens erat fraus Novi tamen, qui nummum genuinum 8Se defenderent. A. U. C. 827 Vespasianus et Titus Censores lustrum septuagesimum qui tun et v PREIIVM condidere. Posteὰ lustra planὸ feri desiere Censorinus de die natali cap. XVIII. Quot civium