Opera C. Cornelii Taciti

발행: 1812년

분량: 622페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

401쪽

AD LIB. XII. ANN. C. CORN TACITI. 39119. HERODIAS, soror Agiippe Magni, de qua dictum supia

Herodum fabulam contexuit arduinus, eruditani historiam Noldiu S. Soliemorum stemma adumbrare vanum foret, qu ,d multa sileat histori illustriisse et g sit satis.

1. OHEMUS I. Iturastus, Herodi agno sidelissimus,

deinde suspectus, ab eo occisus A. U. C. 726. A. C. 27. ob virtutes meliora meritus. Joseph. Antiq. Jud. v. O et II. XVII. 5. Videtur Tetrarchiam quorumdam locorum circa Libanum habuisse. uoseph. Vita XI. q. THOLOMAEUS. filius Soli id incola, et ut Videtur, Princeps Libani. Joseph. Antiq. Jud. XIV. 14. Cl. de Boge, Mem de Acad. Royale de Inscriptions Vol. XXVI. P. 377. obtrudit Sohemum II siliun Sohem I fratrem Tholomaei, Ituraeae regem, qui patri suo Ohemici successit in regno Ituraeae, decessit anno Secundo ait Caligulae principatus. At haec omnia confinxit vir eruditus, et de re nummaria egregie meritus. Nemo enim novit Sohemum illum II. nec potuit essere Ituraeae, Chim Ituraeam obtineret Philippus, de quo diximus in tem mutem erodum, . 24. S. VARUS, Nepos Sohemi, qui circa Libanum Tetrarchiam obtiuuerat. Joseph. Vita XI.

402쪽

392 NOTAE ET EMENDATIONES

O SOHEMUS I. rex Ituraeae a Caio Caligula creatus A. U. C. 79 l. Dio, LIX. p. 649. Os in Supplement Annal. VII. 36 Mortuus est ante A. U. C. 802 Tacit Annal. XII. 23. 5. AZIZUS, filius Soliem II regis Emesorum, qui, ut Drusillae nuberet, Se circumcidi passus est. Primo Neronis anno obiit, et successorem habuit, fratrem suum Sohemum Joseph. Antiq.Jud. XX. 5. De Drusilla, uxore AZigi, vide tenam Herodum,

6. OHEM US HI frater Agigi fratre mortuo, re Emesorum ejus regno ero addidit Sophenen Armeniae. Joseph. Antiq. Jud. XX. 5. Tacit Annal. XIII. 7. l. de Boge, loc. cit. hui nummum aereum tribuit, qui ex una parte habet caput solis radiatum, e altera victoriam cum ahian, et inscriptionem

est, regis Sami pii et justi notam quoque anni ΓΛ, id est, tragesimi tertii cujus initium ducit ab A. U. C. OQ. quo coepit

regnum mesorum. Alia est omnino sententia Cl. Belley, et Probabilior, quam tamen, Cum Cenjecturis quoque nitatur, et SamoSatenu, non Romana spectet tempora, Xpendat, si voluerit, curiosus lector Memoires est Academi Novale de Inscriptions, VOl. XXVI. p. 55 et 380. Salutis augurium I iis usum fuse eXplicat Dio XXXVII. P. 40. A. U. C. 69l. Cicerone et Antonio Coss. bellis quiescentibus, augurium Salutis, το οἰωνι τελα το της γιείας, longo tempore inter missum repetiere Romani. Est autem quoddam divinationis genus, quo eXploratur, concedat De ipsi Deus, ut populo salutem petunt: quaSi nefa eSSet eam, priusquam concedatur, petere. Ea divinatio Celebrabatur singulis annis die, qua nullus exercitus ad bellum esset Profectus, nullus contra aciem instrueret, aut pugnaret.' Time

addubitatum suisse fututis augurium, ob imminens Catilinae bellunt testatur Cicero De Divinutione 1 47. Civilibus bellis postein abolitum aestituit Augustus, Sueton in inues xxxi Illud

403쪽

AD LIB. XII. ANN. C. CORN TACITI. 593 aliquandiu retinuit Tiberius, sed postea misit, ut una religionum

contemtor omissura est autem quinque et viginti annis, teste Taciton et g ab A. U. C. 777. quo intersectu DS Tacfarinas, ut dictuni est Annul. V. 25.

Pomoerium Urbis Tacitum illustraturus, quid sit Urbis pomoerium, quanta fuerit Romae magnitudo, quis fuerit ejus incolarum

numerUS, CX Pendam.

DE ULMIS ROMAE POM ERIO ET MAGΝITUDI , INCOLARUMQUE UMERO.

Eafuit Romanorum pietas, ut omnia a religione auspicarentur. Enituit maXmae in consecrandis urbium a potissimum Romae muris, qui apud eos sancti et quodammod divini juris epant. Digest libr. I. it. vi II de rerum divisione. Leg. . ex Cato. Inde legis severitas. Si liis iolaverit mur0S, capite puniatur. Ibid. Leg. II. e Pomponio. Ut lautem maneret intacta eorum sanctitas, ab injuria hominum defendebantur atque muniebantur, relicta tam intra, quam Xtra urbem, parte agri, muris vicina, quam teque habitari, neque ararisas erat Livius I. 44. Augures, Sacris Etruscis usi, effutis, Seu precibus, per totius urbis circuitum pone muros agrum illum consecrabant, ut lacerentinem urbani auspicii inde agrum illum es tum vocitabant, Gellius, XLII. 14. Varro de Ling. Lat. V. Pomoerium quoque dixere, quod pone muros ager certis circa termini inaugurat Consecra. batur; et in urbis incremento semper quantum moenia procesSura erant, tantum termini hi consecrati proferebantur, Livius, loc. it.

Antiquissimum Urbis pomo riumta Romulo institutum, Polatini

montis radicibus terminabatur Gellius, loc. it. Mons autem Palatinus quadrata ferme est fgurii, cujus duo latera, ad Septemtrionem et occidentem obversa, habent Singula SO0. pedes Romanos latus Meridionale circiter 14OO pedes latus orientaleeirciter l4oo pedes Tantula Urbs, aut futuri imperii parens l

404쪽

NOTAE ET EMENDATIONES

Crescente intillitudine, montos Cupitolinus, Caelius et Aventinus liabituri coepero. Servius Tullius, inimensam Rona uni imperii majestatem praesaga mente complexus, addit duos colles, Quiri- utilem Viminalemque inde deinceps auget Esquilius : ibique ipse, ut loco dignitas fieret liabitat. Aggere et ossis et muro circumdat Urbem ita pomoerium profert.' Livius, loc cit. Hic Urbis ambitus tam religiose habitus est, ut teste Dionysio Halicarnassensi, scriptore diligentissimo, qui Romae vixit, et Augusti aetate Scripsit, ad Sua usque tempora ambitus ille herii isq/0n processerit, Deo, ut aiunt, id non permittente. θοσωτερω δὲ

δαιμιονίου Dionys Halic. IV. I S. P. 218. Jus tamen proferendi pomoerii penes eos mansit, qui populum Romanum, agro de hostibus capto, amplificaverant. Hanc gloriam quaesiit potius, quam meruit, Sylla, anno circiter U. C. 674 Senec. de Brevit vitae, XIV. Potiori jure ullus Caesar, tot devictis gentibus, id honoris sumsit A. U. C. IO. Si Dioni XLIII. p. 238. crediderimus, aut potili sumere voluit silent enim Suetonius et Tacitus. erit quoque Augustus, et ipse imperii propagator, pomoerium protulit A. U. C. 746. Dio, LVI. p. 552. At quomodo pomoerium protulere, si Urbi ambitus non creverit, ut testatur Dionysius supra laudatus t Dionysio dissentire ceri non licet. Existimaverim et g hos pomoerii propagatores, vel violatam pomoerii Sanctitatem renovasse vel, quod verius Crediderim, fuisse in Urbis ambitu partes aggere et fossis Circumdatas,

augurum essetis non ConSecrataS, quae Clum Pomoerium Profere batur, Con8ecrabantur, cippique Consecrationi testes ponebantur.

Talis cippus, a consulibus Censorino et Gallo Ositus, chmAugustus pomoerium proferret, Xtra portam Flumentanam repertus, Tiberim inter et viam Flaminiam.

405쪽

AD LIB. XII. ANN. C. CORN TAClTI. 395 Id est, finem pom ii terminar erurat GruteruS, CXCVI. . . Pori δ suisse in Urbis ambitu partes caerimoniis pomoerii minime conSecrataS, Patet e monte Aventino, nunc bunt St. Sabine, quem mileS, qui pomoerium Protulerant, etcluserunt, quasi avibui obscoenis ominosum donec Claudius, Britannicu sua victoria elatior, quam ut ominosa religione attenderet, eum recepit, et intra pom gi iisne obserzavit. Gellius, loc cit. Iemoria extat in veteri lapide, ad Cloacam S. Luciae, non procul a Cum po Florae, apud Gruterum CXCVI. . .

Similis omnino lapis extat Romae in use Lircheriano Collegii Romani, repertus anno 730. ad radices Coelioli montis, nunc monte Celiolo, juxta Urbis moenia, duos circiter pedes cum dimidio subter terram. In lutere Tiburtini hujus lapidis inscripti sunt numeri v. qui indicare videntur lapidem hunc fuisse terminum, Seu Cippum, decimum quintum, ut ruterianus lapis fuit quintus

De Eolica liter g dixi supra in not. et emend. ad Annal.

Post Claudium, ero, clim Pontum Polemoniacum et Alpes Cottias imperi addidisset r anus, tot vientibus momanae

406쪽

r 6 NOT E ET EMENDATIONES

ditioni subditis, pomoerium protulere, ut auctor est Vopiscus in Aureliano, XXI. Immo, teste P. Gule otii, r. Ficoronii Gem xue Gntiquoe literatae, P. 27. anno 735. oinde juxta Coenobiuna IIonachorum Sancti Stephani supra Cacum ' fundamentis conductitiarum domorum inventa inscriptio Trajani, quae Urbis pomoe rium ab eo Imperatore auctum fuisse significabat Inscriptionem hanc Romae quaesivi. Sed heu' perierat, lapide marmorariis

vendito. Hadrianus, religionum curiosus, Pomoerii terminos, continuatis

proculdubio aedificiis, ut videre est apud Livium et Dionysium, Ioc cit corruptos restituit. Qua de re Singularis extat inscriptio

apud Gruterum CXCVIII. . l.

Aurelianus, adhibito consilio senatus, muros Urbis Romae dilatavit. Nec tamen pomoerio addidit eo tempore, sed postea. Vopisc. loc cit. Nempe postea in Urbis ambitu terminos addidit, quibus urbana auspicia agerentur. Nunc vero cum constet de pomoerio, quae fuerit Urbis magnitudo inquiramus omissis salsis opinationibus eorum, qui nihil magnum, nisi immenSum, novere; quosque non puduit, duce

Vopisco in Aureliano, XXXIX. Mornam fingere, 'ude quinqua

407쪽

AD LIB. XII. N N. C. CORN TACITI. 297

'inta millia passuum, id est, plus quum sedecim leuca Gallicas muroru in Suorum ambitu contineret, eos rei absurditate revinci sit satis. Melior locupletiorque testis Plinius III. 5. Imnia ejus collegere ambitu Imperatoribit censoribusqrte Vespasianis, A. C. 826. pass. 3,2OD. id est, Passuum tredecim millia ac ducentos, seu leucas Gallicas ferme quinque. At haec ipsa mensura explicatione iidiget. Majorem enim esse jam monuerat eruditus Raptiae Fabretti, de ptis et quc fu tibus D. 26 l. Recens monuit Cl. Danvillo, Hem de Acad. Roule de L/script Vol. XXX. P. 20 et seq. LOCorum natura domonstrat Vespasiani aetate Urbis ambitum passuum S, 0.

haud esse egressum. Nec exterior ipse ambitus, ab Aureliano auctus, ac Proinde multo major, ultra PISSuum J2,3oO. XCuserit. Unde vir, in rebus Geographicis acutissimus, vitiatos linii laumeroS, et Pr paSS. 3,2 30 emendandum paSS. ,200. COI tendit. Certe de Urbis mensura assentior, nec tamen corruptos Plinii Immer Pinor. At, ita murorum umbitum aetate Vespasiani collegere, non Videntur recta, sed per turrium fleXus Sinuososque murorum Iasi actus mensuram accepisSe. Inde ex eorum calculi eXSurgmat Passus I S,2OO. Clim Sint reapse circiter 8,QOO. Sic

quoque explices, quae tradit Olympiodorus apud Photium, Cod.

LXXX p. 98. Ammonem Geometram, moenia Romae, cum primum Gothi eam incursionibus infestavere, dimenSum, reperisse in ejus circuitu 2 l,O00. I 88. το δε της 'Pωρυγὶς τεῖχος μ ετρηθεν παρα

Nam moenia, quae Ammon emenSUS est, sunt ipsa moenia in Aureliano structa, quae I 2,SIO. Pass. tantum patebant. Hodi que ambitus Urbis, a summis Pontificibus ac maxime ab Urbano VIII. amplificatae, putet tantum a ,sus 5,OOOQ. e Potin ere ab Ammone 2l,OOO. Pass. Olligi, quin turrium murorumque flexus et anfractus dinumeraverit. Et certe κριτικωτερο foret,

qui et Latina lini et Graeca Olympiodori corrupta conte

doret.

408쪽

398 NOTI ET MENDATIONES

At, inquies, si laec tu sint, haud ita magna fuit Roma, quam

nunc in Europa plures urbes aequent superentve Vertim Urbem noscis, Romam nondum nosti. Haec enim, si propriis utimur verbis, valde diversu, ut accipimus e paulo, Digest libr. L.

Tit. 6 de Verbortui significatione, Leg. 2. Urbis appellatio Diuris: omne autem continentibus difficiis si itur, et Leg. 87. ex Marcello Ut Alfenus uit, Urbs est Iesma, quet mur cingeretur. Roma est etiam, qua continenti Idifcia essent Leg. quoque 47. o Terentio Clemente: Qui in continentibus Urbis nati sunt, Romae nati ille tur. Inde eloquenter pro more Suo Plinius, loc. it. ait, si patiantia tecta multas Urbi addidisse urbes . . . Qu si quis altitudinem tectorum addat, dignam profecto restim ationem concipiat, fateaturque nullius Urbis magnitudinem potuisse ei comparari. Nec aliter, et sub ipsa Auousti tempora Dionysius Halicarnass. Oc cit Si quis haec aspiciens Romae amplitudinem velit colligere, procul dubio falletur, neque certum ullum signum habebit, quo dignoscat

quousque Urbs progrediatur, et ubi Urbs esse desinat adeo cum urbanis aedificiis ipsa suburbia nexu quodam perpetuo Cohaerent,

et hominibus haec spectantibus Urbis in infinitam longitudinem

porrectae speciem praebent.' 'Aλλ εστιν παντα. τοὶ περι την πολιν οἰκουμενα χωρία, πολλα οντα καὶ μεγαλα, γυμνοὶ καὶ ριτείχειστα, καὶ δαστα πολεμίοις ελθουσιν υποχειρια γενεσθαι Καὶ εἰ ΔΛ εἰς ταυτα τις ορων το λεγεθος εξεταζειν βουλησεται τῆς Poel ιης, πλανασθαί τε αναγκασ- σεται, καὶ α ξει βεβαιον τηει Γον ουδεν ω διαγνου τεται μαρι ποθ

In tantii urbe quis fuerit incolarum numerus disquirere juvat, maXime cum in enormes et absurdas computatione abeant, qui hac de re scripsere, nulla urbium notitia, suis tantiim conjecturis

subnixi. Existimat Lipsius fuisse Romae quadragies centena millia, 4,ODO,000 hominum. Alii octogies 8,ODO,O00 hominum volunt. Ne alios quidem puduit scribere hominum centies quadragies,l4, 0,OOO.

409쪽

AD LIB. XII. ANN. C. CORN TACITI.

Si quis fuerit Romae singulis annis hominum emortualis numerus esset Compertum, de numero ejus incolarum nulla exoriretur dissicultas ille enim numerus, per 32. multiplicatus, foret vitalis hominum numerus, ut e accuratissimis Cl. Petiy, Severtilissam in politisci Arithmetic, aliorumque eruditorum Virorum, qui postea rem illam attigere, computationibus Stat certum et con

At cum emortualem illum numerum nullus veterum scriptorum prodiderit, alia ineunda est via, indubitatis quoque l. esty, aliorumque computationibus et experimenti certissima. empes in urbe frequentissima ac principe, altitudine tectorum conspicua, ut nunc sunt Parisii, ut olim fuit Roma, numerum domorum noveris, nosti numerum hominum. Omnes enim domos summatim accipe. In singulis do tibiis erunt familiae d. Singulae familiae constabunt . capitibus ac proinde unaquaeque domus habebit incolas ei. Haec generatim dodomibus, dictu . Sed aliae sunt domus majores, quas Vulgb appellamus, oleis, turba hominum numerosoque famulitio gravidae. Hae duplo sunt aestimandae. Singulae et g habebunt incolus e. Unum autem idemque esse, si incolas ex domibus, vel ex mortuis, testimaveris, illustri exemplo patebit. Parisiis moriuntur singulis annis hominum circiter viginti milliu

Ex hoc numero QO,OCO multiplicato per Q. sunt Parisiis

At Parisiis sunt triginta millia domorum, qua inter numerantur OO domus majores Multiplica domo 29,500. per incolas l. domos majores OO. per incolas 2 invenies incolas

Ex his igitur principiis eamdem nobis licet de numero Romae incolarum rationem inire. At ne e verbis suboriatur dissicultas, Prius praemonuerim, ut distinguimus, Iouses, o te sic Romae

410쪽

40 NOTAE ET EMENDATIONrs

fuisse insulas, hor ses, domos, h0teis. Deinde, licet sit genoralis regula ut domus duplo aestimentur, ea tanten quadruplo accipiam, ne in Urbis majestatem peccasse Videar, tum etialia quod Roma esset domus Caesarum, Ceterorumque PrOCCrum, qui tanta abundabant servorum optu, ut in unu domo Pedanii Secundi, praefecti Urbis, sub eodem tecto mansitaVerint quadringenti Servi, ne numeratis quidem libertis, Tacit Annal. XIV. 42. His observatis, adeamus P. Victorem, de legionibus Urbis.

Si insulas, 46 602. per AEl. multiplicaveris, erunt incolae

In domibus 178O. per 84 multiplicatis sunt incolae I49,520. Adde homines circiterio, o qui in castris praetoriis, Urbanis, peregrinis, Vigilum, Misenatium Ac a Victore memoratis, attine

Ac proinde Roma fuit multo major Parisiis, in quibus sunt tan

Fuit numerosior Londino, in quo cum singulis annis moriantur homines circiter 24,G00 incolarum numerus debet esse 768, oin Romae magnificentia, aliunde satis perspecta, it in suis ipsi ruinis hodieque conspicua apparet adhuc in domorum, doleis, numero, Cum tum paucae sint Parisiis, multo pauciores Londini. Cognita autem Romae amplitudine, ac frequentia, dissicultates, quas nonnulli de veteribus Orientis urbibus movent, X triCaudae. Cum immensa fuerint inives ac Babylonis spatia, contendunt singulis urbibus fuisse incolarum octogies centena millia, Θ,OOO,000. Nec attendunt antiquis temporibus ita conditas fuisse urbeS, Oumod ut habitarentur, sed etiam ut colerentur, et, si bellum ingrueret, suis facultatibus copiisque sustentarentur. Id de

SEARCH

MENU NAVIGATION