Opera omnia; ex MSS. aucta et emendata cum brevi adnotatione Davidis Ruhnkenii. Studiose ... accurate edidit Carolus Henricus Frotscher. Accedunt indices copiosissimi

발행: 1834년

분량: 499페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

481쪽

DE STUDIIS MITTERARUM

QUIBUS AUCTOR SEQUENTEM PRAEMISIT EPISTOLAMuUAD PARITER INTER EIUS EPISTOLAS ADHUC DESIDERATA EST:

II IERONYMO FERRO

I tu multum quo dubila s, Hieronyme, vis clari me deberemn , cum has qualescunque Orationes divulgar in animo haberem, ubi eas potissimum inscribere. Nam cum mihi proponerem ante oculos summam personae tuae dignitatem, viae videbar satis modeste facturus, si rem tantulum in tuo tanti viri nomine apparere vellem. 364 Rursum cogitanti noctes et diei plurimis tuis erga me ma-aimisque benesciis, quidam interdum obiiciebatur metus, ne forti, non tu quidem, qui reum animum bene, ut opinor, Perspectum habes, sed celeri purum me gratum iudicarent, si diutius distu-ΓSSem, aliquam grati erga te animi sign/scationem dare am

482쪽

40 PRAEFATIO

si saevectare vellem, dum aliquid eaecuderem, quod vel unitati tuae responderet, vel benesciorum, quae a te accepi, magnitudinem adaequaret vota mihi plane facienda erunt, ut usque ad illud tempus vitam producere liceret. Est autem iniquum, eo nihil reddere, quia plurimum debeas. Simul putabam, tibi non iniucundam fore memoriam illius temporis, quo tua mihi singularis humunitas summo et auaeisio et ornamento fuit. Nam cum et novitati a nonnullis et peregrinitati invideretur meae tu unus eaestitisti, qui

cauSSam meam acerrime susciperes, qui eam collegis tuis, Maomni laudum genere dimissimis, studiosissime commendares; qui auctoritatis tuae pondere plurimorum animos ad me amandum et aliquo in numero habendum commoveres. Haec me ad inerunt, ut satius ducerem, hoc pusillum testimonium dare observant is erga te meae, quam in aliquam parum memoris animi suspicionem longiore silentio incurrere. Habeo autem in manibus cum alia quaedam, tum Ioannis Grammatici Commentarios in libros priorum analyticorum Aristotelis, quos ab aliis miserrime ac foedissime depravatos emendare, et in Latinum Sermonem convertere

molior. Ii, ubi absoluti erunt, in tuo ipsi quoque nomine, ' situ patieris, edentur. Vale. Venetiis, ad φ Ia Kalend. vembr. MDLV.

J CL adn. pag. 312. R. t sic modo dixerat: si rem tantulam in tuo nomine apparere vellem. . R. . Imitio a. d. pro quo in libris veterinus saepe ad scripserunt librarii. Vid. and Turseuin I. M. G1 R.

483쪽

DE STUDIIS' LITTERARUM.

I anta est collati a vobis in in benescii magnitudo Patres amplissimi, ut mihi pro eo, sicuti par est, vobis gratia agere cupienti non mediocris obiiciatur metus, ne, cum omnes ingenii mei vires ad gratam illius commemorationem contulero, mea tamen

orati longe multumque a re ad dicendum proposita dignitate ab- suisse videatur. Etenim quid a me amplius, quid praeclarius, quid honorificentius vel sperari, vel dicam, etiam Optari poterat, quam ut talium virorum iudicio ad excolenda disciplinis liberalibus huius nobilissimae iuventutis ingenia idoneus iudicarer ii vero sortissimos lini viros accepimus in Olympicis certaminibus tanto studio, tanta laborum tolerantia, tanto denique vitae ipsius periculo Solam vocem praeconis et coronae testi inonium petere solitos esse earumque rerum adeptione ita S Se gavisos, ut eorum On-

nulli prae nimia laetitia in mediis gratulantium amplexibus XSpirasse dicantur: ego in florentissima omnium, quae Sub caelo Sunt, civitate nobilissimorum hominum iudicia de me honori licentissima consecutus, aut mediocriter mihi gaudendum aut gaudium ea ex re meum tegendum ullo modo ac dissimulanduin putem Nam illi quidem, ut votorum compotes ierent, roboris modo ut 366 velocitatis laudem consequebantur, quarum utrarumque gloria

rum bene dixit prae nimia laetitia aspirasse. In talibus enim omittitur praepoΝilio quam recte omiserunt liti et Gell. I. I. rue enim RuΝRm ni MΝignificat et in comparatione virium sive momenti dicitur quo quid tu Valet altero, ita ut quod altero prius et Superiti sit causa rei vel lacti exΝiΝiat; Sed apud optimos tamen scriptore in designanda ea potiΝΝi inuin auΝR Νurpatri Solei, qua quid impediatur; ideoque verbo plerumque diuticia reperitur e-αRti, a particula. t liene ait nescio quis prae risi v ille Mestte hin, fiIrc uerentestist Reit aer ensse ube ullisti iner sine beetineret Hur lini nichi ut uben ann. Itaque quod legitur pud Cicer. I. TuΝ . 42 exir. N 'ri yrae iuculorum multituatne et assi iturum ton inebitis, idem Νt RQ si dictum esSet iaculorum ιι ultitudo inipe fiet mu0nunus viae uis olem nulla nutu generis exsempla protuli runt orat Tursuilla de Pari in pag. 59l. d. 5. DraReni, ad in VI. 40. pr. Sed nusqua In me legi,se nemini prae fumo Perirc Prae staudio, prae olore nori R. Os Hoc Ioco quum non opponantur ibi duo pluralia neque de dii0hus rerum generibus regatur, quorum ad utrumque plures puri ineant singulari potius utendatu ei ai Sed non illo etiam piiiiii Scriptores pronominali huius

484쪽

clarissimos saepenumero viros a servis et gladiatoribus superari videmus : mihi vos, Patres amplis Sinai, corum, quae Vel praecipua vel sola etiam in hominibus bona sunt, probitatis atquc doctrinae testimonium praebuistis. Quae sive in me talia sunt, qualia vos opinamini, aciendum est mihi, ut haec vestra de in in dies duplicetur opinio: φ Sive quod magis Phitror, inimia vos naturae vcstrae honitas, ut multo plus mihi quam pro me merito tribueretis, adduxit omnibus et corporis et animi nervis nili debeo, ut, quam exspectationem in animis civium vestri de me iudicii auctoritas cxcitavit, eius aliquam partem labore, diligentia, assiduitate sustineam, rebuSque ipsis eorum vanitatem coarguam, qui superioribus mensibus, quasi vestrae, si Diis placet, prudentiae di II identes, ne munus hoc peregrinis hominibus committeretis, superiore loco vos admonebant. Quibus ego ita responsum Volo, non ubi quisque natus fuerit, sed quibus artibus studium suum dederit, quantumque in iis ellecerit, in huiusmodi rebus consid rari oportere. Praecla Pe enim hoc philosophi disputant, unive

sum hune terrarum Orbem quasi civitatem esse quandam, S Sequeo miles inter se homines civili quadam societale copulatos. Quae qui tenent, ii et quoquo gentium venerint, nusquam sibi peregrini videntur, et ipsi contra ne milium, qui homo sit, pro peregrino habendum putant. Neque vero haec a me ita disputantur, quod me patriae poeniteat. Non enim e Scythia quapiam natu sum, Civos ornatissimi, quae tamen ipsa quoque suum protulitana charsin et non X hracia, cuius ex asperis et saxosis locis Orpheus tamen enatus est: non ex immani aliqua et inhospitali Barbaria; sed X ea provincia, quae cum antiquitus eloquentiae studiis vel maxime floruit, tum hoc tenipore, ut uni Italiae facile cedit, ita ceteris omnibus Deile excellit. Et vero quanto semper homines Galli eloquentiae studio agraverint, vel ex eo intelligi potest, quod, antequam demissa caelitus sapientia inii, iis

salsorum numinum cuilibus animos hominum liberasset, tota Gallia Mercurium, eloquentiae praeside in Deum, praecipua ob Servantia coluisso perhibetur Quin etiam IIerculem non codem, quo Ceterae gentes, ornatu nostri colebant, sed innuine rabilemas quandam hominum vim ab eo faciebant trahi catena quadam aurea, quae e lingua ipsius in aures circumfusa multitudini pertine-

485쪽

ret: ' cum illud videlicet indiearent, nullam S Se reni ad duc n-dos, quo velis, hominum animos dicendi copia potentiorem. Iaiuquid illud memorem, quod a Strabone ' proditu in novimus, Vel res illo Romanos magnam adolescentum suorum partem MaSSiliam, quod oppidum in Gallia est, solitos mittere, ut ibi cum murum sanctitatem imbiberent, tum honestis artibus instituerentur Sed et Lugduni annua loquentiae certamina celebrari solita Oeta tradunt, et iidem peculiari quodam epitheto facundam Galliam nominarunt ' Quid in his imino ror Marcus ipso Tullius, loquentiae Romana parens ac Deus, qui unus essecit, utrum no in urbium omni uin maxima osset, Roma tamen Roma

ipsa maius ess aliquid diceretur illo inquani, M. Tullius, cuius admirabilem dicendi vim ac copiam nemo satis pro dignitatu ne admirari quidem potest, a Gallo se homine Plotiori eloquentiae praecepta didicisse profitetur. Idemque Plotius primus omnium Romae ludum aperuissse traditur. Quis porro unquam et sando audivit, ullam suisse bene institutam civitatem, in qua peregrini ab erudiendis adolescentibus repellerentur Quis Quinctilianum ex Hispania orti induan fuisse nescio at is et per viginti annos Romanam iuventutem publice docuit et homo I 1i-

SP in US, consularia Romae Ornamenta sortitus est.' Λ no quis sorte nostris hominibus istam summi honoris viani nil mi patuisse quam Hispanis putet, eumdem est honore ni Burdigalensi SAusonius * Gratiani principis a su cruditi benefici con Secutus. O theniensium civitas, humanitatis parens, bonarum Initium arti lim procreatrix. Wri quantum tu a peregi litorii in hontinum odio

ab suisti tu pollodoro Cyκiceno, tu ueraclidi IaZoilienio, tu

aliis peregrinis quam plurimis reipublicae uinulam Saeponumero credidisti. Et quisquam reperietur, qui, Cum Romuliorum, uluΛtheniensium gens omnes, in quibus S Sol aliqua virtuS, Un-

it Iuvenal. Sati XV. 111.

Gallia causidicos docuit facunda Britannos. n. li Non suit Iotius Ciceronis magister. Murestus iniis sestinanter in ΝΡeXit Cicstronis hac de re ociui apud uel in de Rhetor. . ut en deni Ou- 'iravit heccotius in Praef. pag. 19. ed. HulinR DRg. L. in .3iij mac formula diei vix potest quanio opere delectuntur qui hodie a

486쪽

quam non humanissime complexa sit Venetorum rempublicam. 368 uno et lia et ceteris laudibus Iuno Silperiorum temporiam respublicas una superaverit, sui nunc dissi utilem uis anilis litteris esse portere arbitretur Praeclare ille apud plinium poetam sortissimus imperator )Hostem qui feriet, mihi erit Carthaginiensis,

uisquis erit. Praeclare vos quoque, Patres amplissimi, cum ego pro virium modulo specimen ingenii mei, iubenti hiis vobis, dedissem, visu S- quo essem adhibita diligentia navare aliquid ' posse quod peregrinus essem, nihil me minus iccirco humanitate vestra complectendum iudicastis. Quin etiam ut plus mihi animorum adderetis, ex eo me loco docere voluistis, ubi homines ita divino cultui addictos, ut cum summa integritate et sanctimonia vllae sunt Iliam rerum ma X inin ruin cognitionem scientiamque coniunXerint, quotidianos industria meae testes habiturus essem. Utinam igitur, Patres amplissimi vosque ceteri Cives ornatissimi, utinam ni illi parem aut voluntati erga vos meae aut bene liciis erga me vestris facultatem natura tribuisset Eslicerem profecto, ut omnes salerentur, nullum unquam bene licium post hominum memoriam melius collocatum suisse. Nunc illud tantum vobis polliceri habeo, cilecturum me, ut a me neque diligentia neque assiduitas curaturum, ut ne ectera quidem, quae ad hoc munus obeundum necessaria sunt, magnopere desiderentur. Vestrum est, adolescentes nobilissimi, etiam atque etiam prospicere, ne, cum quae ad animos vestros Onini legantis doctrinae cognitione complendos pertinent, vobis affatim suppetant Omnia, tantas opportunitatesii eglexisse vobisque ipsi me defuisse videamini. Cogitate, nihil vobis claritatem patriae, nihil splendorem generis, illi opum ac copiarum siluentiam prodesse posse, nisi ad haec ninia studium virtutis et ingenuaru in arti itin ira clati accesserit. Nati estis iuea civitate, quae una loto orbe terrarum inexhaustum quoddam

illustriuii virorum seminarium X istimatur a qua cum unus qui S-que vestrii in tantum ornamenti ac splendoris acceperit ac litum est, ut ad cam omnes vicissim, pro Sua quisque parte. XOrnnu

dum studia innia cogitationesque vestras dirigalis Plato, prodΛthcitis natus csset, gratias Dii inini ortalibi is agere solebat: pq, vos quod Venetiis nati sitis, est quod vobis i ii in uilio riter gratii lumini. Esse ei Plato ut Atheniensis civitas, uod eum itabilisset, ni rito vicissim Dii immortalibiis gratias geri posset :369 vobis quoque sarieti di in si, ut liae praeclarissi ina civitas sibi

aliquando , quod vos in lucem protulerit, gratui clui uuiis ii, bis

487쪽

noli ili loco orti sunt, caveant, ne plus accepisse splendoris a maioribus, quam ipsi posteris reliquisse videantur: quibus non ita clari parentes contigerunt, cogitent, nullum esse tam obscurum genus, quod non virtutis splendore illustrari queat. Praeclaro

καλλιον δε αντιθῆναι δυνασθα τὸν του γενεος λογον' ' ιεῖς οι πατερων εγ' si εἰνονες ευχόs ιεθ' εῖναι. Ducer omnino thesaurus est parentum virtus; sed multo pulerius est, illud Sthene usurpare poSSer Nostra quid om virtus longe anteferenda paterna est. Hoc igitur assidue volutent animo, quibus datum est, ut ad summam gloriam recto itinere tendentibus assidue liceat pedem innant Ortilii Suorum vestigiis ponere. Ceteri cum alios mullos sibi proponant, tuin vel inprimis hemistoclem, cui nihil generis obscuritas obsuit, quominus Atheniensium civitati summo ornamentosuisse diceretur. Itaque cum ei quidam maiorum imaginibus tunum parentuti ignobilitatem obiiceret, A meorum, inquit, nobilitas a me initium copiet, tuorum in te desinet. φ Haec igitur cum animis vestris cogitantes, arripite alacribus animis oblatam vobis discendi occasionem. Ego quidem hoc, adstante hac clarissimorum hominum frequentia, in hoc augusto et consecrat ad Numen colendum loco, sane te polliceor, nihil me omnino quantum quidem in me erit praetermissurum, quo vestra studia ullo

modo adiuvari posse videantur DIXI.

SEQUENS FRAGMENTUM ' mo

ima gens Patres amplissimi, ex omni antiquitate viris omni virtutum genere praestantissimis floruit Hoc veteres historiae lo-

488쪽

quunt ili', hoc sparsa toto terrarum orbe fama depraedicat hoc rerum ab ipsis et bello et pace gestarum magnitudo declarat. Nam quae unquam stili ira est tanta vis vetustatis, quae alii erit enim emoriam X animis hominum deleat qui treceniis et eo inplius abii in annis, cum Iadra, quam ierit posse videor huius imperii Carthaginem nominare, quintum iani a vobis defecisset, propter eximiam sortitudinem , pari rei militaris scientia et singulari erga

pali iam caritate coniunctam, imperator electus, non priu eam terra marique oppugnare destitit, quam eam denuo in vestram O-

testatem redegisset. Itaque haud ita multo post in locum Marini Mauro ceni demortui concordibus omnium suuragiis, ad principem luti iis rei publieno luetitu evectus est. Quo in honore Ita se gessit, ut facile ostenderet, se in una virtute omnem spem laudis collocasse Etenim Ligures, qui ruptis foederibus ingentem adversus no S Xercitum comparaverant, viriliter aggressus, adini rabili celeritate superavit captisque septuaginta triremibus ipsaque prael ria navi, liscum, Ligusticae classis praesectum, in riumphum Venetias duxit. Cuius tam praeclarae victoriae ut insigne aliquod in ena domo ad omnem posterilatis memoriam figeretur, Ra inst-371 rius dux, repudiat veteri gentililio temniale, et albas lineas di: astolidemque caeruleas . quas e militari vexillo detraxerat, posteris suis temniatis loco in perpetuum habendas dedit Andream vero

Zenum, Procuratorem, quis unquam tam mullis laudibus ornaverit, ut non multo minus, quam ipsius dignitas erat, eum commendasse videatur Qui, cum Ligures multo maiori, quam Un- quam antea, conatu bellum redintegrassent, iamque triremibus quadraginta et navibus decem instructis vehementum populo Venelo

incussissent metum, adverSus eos aequo navium nurnero prosectu S,

tantam invicti ni in sortitudinem adhibuit, ut brevi tempore ca-plis quinque et viginti hostium navibus , ceteris partini depressis, parti tu disiectis, in alii a in victor cum dii obus millibus et sexcentis praeterea captivis redierit. Sed qui inihi ignoscenduin pulet. si , dum enae gentis praecipua Ornamenta percen Seo, Petrum

Zen una, ei Veni Opti inuni, Senatorem praestantis Simuin imperat O-

rem sortis sinitim silentio involvam Tu, tu, et re ene, nihil enim prohibet tu tam lita in vivii in alloqui, cuius et animit in caelo triam in terris se in per victi ira esl, tu primus docuisti bi mines no Stro S, quani praeclaria in esset, Christianae religionis linii lus extendere, hostes illius e iis, quas Urannide Oppre SNns tenerent regionibus pellere barbarorum plus tiam serinam in malitialem comprimere, superbiam deprimere, audaciam retundere. Tu Morbas anum olli a mim iurantium a tempestate potentissimum, maxi in animo ius celatus, temeritatem consilio, copiam vii

tutu, inpiani superstitionem vera ei ininime uenia in Deum ie- lato superasti Itaque cuni magnam elotiae, magnam Ioniae

489쪽

partem non tam huius rei publicao iiam Christi Servat aris nostri imperio adiecisses, Smyrna, Oppido munitissimo, Sed adversus virtutem tuam non salis munito, Omnes barbaros eiecisses, in patriani primus Opima e eis spolia retulisti. Sed quid ago quis tandein rationi meae nodus reperiet tir, si de Oninibus, qui in gente nostra Omni genere virtutum excelluerunt, singillatim dicero instituam Quorum si vel ipsa nomina, nihil aliud, enumerando persequi velim, temporis me id angustias sacere prohibitura est. Faciam igitur quod pictores solent; qui multitudinem aliquam ho-ininum in tabula depicturi, cum aliquot corpora integra Xpresse runt, reliquorum vertices ipsos, quasi pone latentium, leviter in-sormare satis sibi esse ducentes, cetera in cogitatione spectatorum 372reliu luunt Ego quoque cum iam Zenorum aliquot re gestaS, ut potui breviter expresserim, alios nunc aliquot acervatim proponam de ceteris, quorum ipsa me mullitudo deterret, vobis cogitandum relinquam. Itaque Carolum Petri filium virtute et rebus gestis patri parem Catharinum, illum Tilrcarum hostem acerrian uiu unidemque hominem eloquentissimum, aliosque innumerabi- Ius, qui ct niihi, et ut puto, Omnibus vobis veniunt in mentem, praetermittens, ad eum delabar, cuius gratia huc omnes hodie

convenistis. I resto, redo poter mundarvi domane es questo merdo ει- parat questo conServat emi nella vostra graria.

EPISTOLAE TRES

m Zeno, quam te, quam fratrem titum, unaque Xa lanaelumni,strum ulli opinio, si iii ea in hic vitant ii lcunda in esse creditis lnihili iucunda vita sit misero, quem alterum iam et vicestinum

490쪽

diem sobris quotidie divexat saevissima Ego vero et Tityo ct

Prometheo et ceteris, quo apud poetas esse scis, bene ac beate esse dixerim, si mihi est bene. Nam ut scias, quae ad meas 373 miserias nuper tacta sit acces Sio Scito, medicos, qui prope procorto dixerant, me vicesim die liborum ore, nunc mutato sermone ita loqui, me a. d. Eid. Septemb. ebre cariturum et quidem interea vetant quicquam legi, quod vel minimam animi contentionem desideret. Nam absque hoc esset, , Zeno mi, ne sit Deus promtior et paratior ad restituendam mihi salutem, quo iureiurando nullum a me hoc tempore concipi sanctius potest, quam ego promtus ac paratus essem ad obsequendum desiderio tuo. Nunc cum tibi satis sacere sine insigni valetudinis meae lae-Sione non possim, puto, te non gra 'a te mihi veniam daturum. Orationem tuam ad te re initio. Ego si bona Salute, hoc morbo

liberer, veniam istuc et vobiscum ero men Sem nunt, virium resciendarum caussa Si tempori venero, biduo aut triduo esticiam quod petis. Sed, quod blitus eram dicere, epistola tua perbella mihi ac perelegans visa est. Quod si rati in eodem genero

Scripta est, nae tu, Zene, Eque mea neque cuiusquam Opera indiges. ma me et vale. Fratri tuo et Xatanaclo S. Haec seripsi partim in te dio ardore febris, partim cum ille iam nonnihil se remisisset insciis modicis et, si scirent, graviter obiurgaturis. Sed plus apud me amor tui, quam illorum προστursια Tu, ni re

debet. Ferrariae postrid. Id. Sext. MDLIX. I male ' ha dato tanto tempo, eh i ho letto D vostra oranione e per Dio ch ella 'e iaciuta grandem ente. Ho mutato a Duunt paroline, come vehete. Se non osse stata a malattia. io 'civrei polita tu diligente mente . a recitatem pur cosi emostra tela pure a Clarissimo avo ero, che si non pol te istorturn se non ode grandissima. In esset to Di sic te ι ravo ing gno e Se eguit rete a trada incominem tu, vi faret uri granvalentuomo. maremi e Stat Sanct.

hoc ritum et pervulgnium esse epistolarum principium utonines qui ab iis quos an iant, litteras aeceperunt, ad n eum respondent, inde polis si inuin exordiantur, ut cas sibi gratas et iu-

SEARCH

MENU NAVIGATION