Opera : Tatiani et Hippolyti

213쪽

HERMIAS,

cinc A FINEM EcΓΝDI SAECULI.' GRAECUS.

HERMIAS, philosophus Christianus, parvum et utile confecit opus, cui tituliis Irmi Gentium Vita illius ita densis involvitur tenebris, ut vix qua aetate floruerit certe possit assignari. Videtur tamen, Tertuliani antecessor, circa finem secundi saeculi causam religionis propi gnaSSe.

Hermias vidit lucem primum ex Ioan Iacobi Fuggeri codico cum Versione Raph. Sellari, Augustani, Basileae, I 553, in-8 , cum Demetri Cydonii oratione de Morte contenuion atque inter Veteres aliquot theologos graecos excuso Tiguri an I 56O, in-sol. graece et latine, curante Gesnero deinde, ut latinas editiones in Bibliothecis atrum repetitas mittam, graece et latine iterum cum castigationibus Frontini Duceri in auctuario, Parisiis, 1624, in-sol et ad calcem Iustini martyris, Parisiis, 1615, 1636 et Coloniae, sive potius Vittembergae 1686, in- sol tum studio 'Villi. Vorthi ad calcem Tatiani, Oxonii, I Oo, in-8' denique curautibus Benedictinis cum Justino Tatiano, etc. n. 7 42 quae POS trema inter omnes alias oditiones primatum tuetur.

215쪽

PHILOSOPHI GENTILIUM,

PHILOSOPHORUM IRRISIO.

EX INTERPRETATIONE APHAELIS EILEBI LUBIBΠs LOCI EMENDATA.

I. BEATvs Apostolus Paulus Corinthiis, qui iuxta Laco Dicam Graeciam habitant, scribens, dilecti, sic pronuntiat: Sapientia mundi hujus apud Deum stultitia est haud praeter rei veritatem loquutus. Videtur enim mihi ab angelorum desectione principium accepisse : quam ob causam nec verbis nec sententiis consentanea inter se philosophi dixerunt, dum dogmata exponunt. Nam eorum alii dicunt, animum ignem esse, ut Democritus : alii aerem, ut Stoici: alii mentem, alii motionom, ut Heraclitus : alii exhalatio nona, alii vim a sideribus promanantem : alii numerum movendi vi praeditum, ut Pythagoras : alii aquam genitalem, ut Hippon alii clementum ab elementis, alii harmoniam, ut Dinarchus alii sanguinem, ut Critias alii spiritum, alii unitalem, ut Pythagoras is prisci diversa. Quot de his sontentiae Quot philosophorum et sophistarum con

tendentium magis quam veritatem invenientium, argumentationes lli. Verum esto, do anima inter o dissentiant 'at doc eteris concordes pronuntiaverunt. Atqui alius volupta tem jus bonum, alius aliam, alius rursum mediu in intor bonum et malum appellat. jus porro naturam alii immorialcm, alii mortalem esse aiunt, alii ad parvuin liquod

216쪽

tempus permanere alii eam in hostiarum conditiones devolvunt, alii in corpora individua dissolvunt, alii ter ad corpora transire, alii ter mille annorum circuitum ei praefiniunt. Et qui ne centum quidem annos vivunt, de tribus suturis annorum millibus pollicentur. Haec igitur quid ullud

nominanda sunt, quam, ut mihi sane videtur, Orientum, aut dementia, aut insania, aut dissidium, aut haec simul omnia Quod si verum aliquid invenerunt aut eadem prOserant, aut alius alii assentiatur : tunc et ego libens eis obtemperabo. Sed si animum divellunt, atque trahunt, alius in aliam naturam, alius in aliam essentiam, ac materiam

ex materia mutant lateor me crebram rerum conversiOnem moleste ferre. Nunc immortalis sum, et gaude nunc

contra mortalis sio, et ploro mox in individua corpora solvor aqua sto, si aer, si igni paulo post nec aer, nec ignis seram me sacit, piscem me facit. Itaque vicissim fratres habeo delphinos cum Vero me intueor, corpus pertimesco, et nescio quo nomine id Vocem hominemne an

canem, an lupum, an talarum, an Vem, an Serpentem, ndraconem, an Chimaeram. In cunctas enim bestias ab illis sapientiae studiosis commulor, terrestres, aquatiles, Volucres, multiformeS, agreStDS, i CUPES mutas, VOCales, brutas, ratione munitas Nato, volo, sublimis in ore seror, serpo, Curro, sedeo. Osfert autem sese Empedocles, et arbustum me facit.

III. Cum igitur hominis animum philosophi concordes

deprehendere non possint, multo minus de diis, aut mundo, Verum pronuntiare poterunt. Etenim a sortitudino praediti sunt, ne stuporem potius dicam : nam qui suum animum invenire nequeunt, ipSorum deorum naturam quaerunt, et qui suum corpus ignorant, Supervacaneum in mundi natura indaganda laborem Sumunt. In naturae certe principiis alii aliis summopere adversantur. Ubi AnaXagoras me

217쪽

ove peril, haec docebit Mons omnium est in ilium, eaque causa et domina omnium est, et ordinem consusis praebet, et motionem immobilibus, o discrimen commixtis, et o natum inornatis. Haec cum dicit Anaxagoras, amicus mihi est, et ipsius sententiae me subjicio. At obsistunt illi Me lissus et Parmenides quorum hic poeticis etiam versibus praedicat, hoc quod sit, unum et aeternum, et infinitum, et immobile, et omnino simile esse. Rursus igitur, nescio quo pacto, in hanc opinionem concedo; et Parmenides

Anaxo goram animo meo expellit. Postquam autem me sirmam habere sententiam existimo, Anaximenes vices Xcipiens, contrarium Vociferatur Imo dico tibi, universum quod est, id aer est: qui densatus et concretus, aqua sit: sin rarescat et dissundatur, aether et ignis in suam vero naturam reversus, ae liquidus in densetur, inquit, mutatur. Rursus in hanc quoque Sententiam transeo, et jam

Anaximenem diligo.

IV. Sed Empedocles contrarius obstat, minas actans, et ab Elna magnum clamitans : Principia omnium sunt inimicitia et amiciti quarum haec congregat, illa dissipat,

et earum contentio cuncta facit. Desinio autem ea, et similia esse, et dissimilia; et insinita, et extremum habentia: et aeterna, et sacta. Euge Empedocles, tu sequor, etiam usque ad crateros ignis. Ab altera autem parte stans Protagoras me distrahit, dicens : Terminus et judicium rerum, homo est et quae in sensus cadunt, res sunt quae vero in eos non cadunt, ne in naturae quidem forniis existunt. IIoc Vero formon a Protagora delinitus, delector quod aut omnia, aut certe plurima homini relinquantur. Aliundo autem Τhales veritatem mihi suggerit, aquam universorum esse primordium statuens, et ex humido cuncta constar

D in humidum resolvi, et terram in aqua ferri. Cur igitur Thalet n0n crediderim, Ionum antiquissimo Vorum civis

218쪽

oius Anaximander aeternam illam motionem humido votustiorem osse dicit, eaque alia oriri, alia interire. Itaque fides Anaximandro adhiberi debet. V. Nonne vero celebratur Archelaiis, qui universitatis principium esse calidum et rigidum statuit Sed huic magniloquus Plato non assentitur, qui rerum exordia Deum, et materiam, et eXemplar Sse dixit. Jam Vero persuasum mihi est. Quidni vero cum philosopho qui Jovis currum otiam socerit, crediturus sim A tergo autem stat ejus discipulus Aristoteles, qui magistrum Ob currus fabricationem illam aemulatur. Ille alia principia describit, sacere nimirum et pati ac id quidem quod faciat, nulla re assici, videlicet aetherem id vero quod patiatur, quatuor habere qualitates, ariditatem, humiditatem, caliditatem, frigiditalem horum enim mutua inter se mutatione omnia et oririo interire. De satigatus jam sum, sursum ac deorsum opinionibus jactatus. Verum Aristotelis sententiae stabo, neque ulla amplius sententia tumultum mihi concitabit. VI. Sed quid agam nam senes his Vetustiores, animi mei nervos incidunt Pherecydes, qui principia esse dixit Jovom, ellurem, et Saturnum Jovem aetherem, ellu

rem terram, Saturnum tempus ac aetherem quidem producere, terram autem serre tempus vero osse in quo fiant omnia. At inter senes illos etiam est aemulatio. Et-onim haec omnia Leucippus nugas esse existimans, primordia esse dicit, infinita et immobilia et minima : et subtilia

qii idem sursum elata, ignem et aerem fieri; crassa autem infra subsistentia, quam ac terram. Quo usque tandem

talia doceor, veri tamen nihil addisco Nisi Democritus ab hoc errore me liberet, demonstrans, initia esse id quod sit, set id quod non sit : ac id quod sit, esse plenum quod

vero non it, Osso Vacuum plenum autem in vacuo omnia vel conversione, vel sigura esticere Fortassis autem bono

219쪽

Deniocrito assentirer, et una cum eo ridere velleui, nisi nsententia me deduceret Ilaraclitus simul et plorans, et di- cons : Universorum exordium est ignis duo autem ipsius assectiones, raritas et densitas, quarum altera sucit, altera patitur altera coagmentat, Altera separat. Abunde jam satur una, atque etia in tot principiis inebriatus. Sed sit illinc Epicurus me adhortatur, ut nequaquam pulchram suam duatomis et de Vacuo opinionem contumelia Ticiam. Num horum multiplici et multiformi complexione cuncta ut oriri et interire. VII. Non contradico tibi, Epicure, vi optime sed Cloanthes, capite o puteo elato, sententiam tuam deridet. Itaque et ipse vera principia haurio, Deum nimirum et materiam : ac statuo, terram in aquam migrare, aquam in aerom esserri aerem, ignem ad terrae proxima accedere animum autem per totum mundum penetrare, cujus par tem aliquam nos adeptos animari. Cum autem horum lantus sit numerus, alia mihi multitudo ex Libya siluit, Carneades et Clitomachus, eorumque Sectatores, qui omnium aliorum placita conculcant, ipsi vero plane pronuntiant, universa incomprehensa esse, et Veritati senape salsam

quamdam imaginationem esse proximam. Quid igitur again post tanti temporis aerumnas quo pacto tot opiniones ex animo meo est undam Si enim comprehendi potest, veritas sucossit ab hominibus, ct celebrata philosophia umbras

potius consecratur, quam rerum scientiam comprehensam habet.

VIII. Jam vero ulli ex antiqua tribu, Pythagoras, ct tribules usus, graves ut taciturni, alia inihi opiniones, 'luti si quaedam mysteria tradunt, atque etiam illud magnu in otarcanum, Ips Dixi Ouini uni initium est unitas. o Cilitis liguris et numeris Olcinoia tu siti ut fit lito cornua cujuslibot numerum, Ormum ut monsurum ita dum ustrat Ognoui

220쪽

quatuor et viginti triangulis rectangulis persici, et quatuor aequis lateribus contineri; unumquodque autem aequitaterum sex triangulis rectangulis constare. Unde eum pyramidi assimilant. Aerem autem octo et quadraginta rectis triangulis impleri, et aequalibus lateribus octo contineri. aequiparari autem figurae octonorum Sessuum, quae Octo triangulis aequalium laterum contineatur, quorum singulR in sex rectos angulos dividantur. Itaque anguli omnes fiunt octo et quadraginta. Aquam autem centum et viginti contineri, et comparari figurae viginti sessuum, quae ex aequalibus constat, et triangulis aequorum laterum sexies in ginti AEtherem vero persici duodecim quinquangulis aequalium laterum, et similem esse siguis duodecim sessuum. erram compleri triangulis octo et quadraginta contineri autem sex triangulis aequalium laterum, et cubo similem esse. Cubum enim sex quadrangulis contineri, quorum singuli quatuor triangulos habeant ut summatim omnia sani quatuor et viginti.

IX. Mundum igitur Pythagortis ita metitur. Ego ero

rursum numine astatus, domum, patriam, uxorem, liberos Contemno, neque amplius cur Verum in ipsum aetherem ascendo et cubito a Pythagora sumpto ignem metiri incipio. Nec enim satis est metiri Jovem sed nisi etiam ego magnum illud animal, magnum corpUS magnu unimus, ipse in coelum venero, et dimetiar aetherem, interibit Jovis imperium. Ubi monsus uero, et Jupiter X me Ognoverit quot angulos habeat ignis, rursus ex coelo des cendo et olivas comedens, sicus, ac lern, quamprimum ad aquam me consero, o per ulnam et digitum et semidigitum, humidam naturam metior et prosunditatem ejus supputo, ut Neptunum quoque doceam quantum Sit mare, cui imperat. Nam terram quidem universam una die Obeo, et numerum ejus colligo, et mensuram, et siguras Persua-